Filipino sa Piling Larang-

Akademik

Pagsulat ng Akademikong Sulatin-

Abstrak
Kuwarter 1, Modyul 2

Aklat:
Constantino, Pamela C. et. al. Filipino sa Piling Larangan. Rex
Bookstore, 2016.
Villanueva, Bandril. Pagsulat sa Filipino sa Piling Larangan
(Akademik at Sining), Rex Bookstore, 2017.
Filipino sa Piling Larang- Akademik Patnubay ng Guro Unang
Limbag 2016 DepEd- BLR
Learning Resource Material:
Deped Learning Portal (Filipino sa Piling Larang—Akademik)
PAGSULAT NG AKADEMIKONG SULATIN - ABSTRAK
Ang Modyul na ito ay tumatalakay sa mga wastong
proseso sa pagsulat ng piling akademikong sulatin at magamit ng
wastong format at teknik sa pagsulat nito.
Iyong matutuhan sa modyul na ito ang:
 Nabibigyang-kahulugan ang mga terminong akademiko na
may kaugnayan sa piniling sulatin (CS_FA11/12PT-0m-o-90)
 Nakikilala ang mga katangian ng mahusay na sulating
akademiko sa pamamagitan ng mga binasang halimbawa
(CS_FA11/12PB-0m-o-102)
 Nakabubuo ng sulating may batayang pananaliksik ayon sa
pangangailangan (CS_FA11/12PU-0p-r-95)

Mercado, Ayessa Jhen. Pagsulat ng Iba’t Ibang Sulating

Akademiko. 2020 mula sa link na: https:// Bago isagawa ang paggamit ng
www.academia.edu/38736857/ modyul na ito ang mga sumusunod
Pagsulat_ng_Ibat_ibang_Sulating_Akademiko..Abstrak..Buod..Bi ay mahalagang paalala:
onote
1. Sagutin nang may katapatan ang
panimulang pagsusulit.
2. Isagawa ang mga hinihinging
gawain,
3. Sagutan ang lahat ng
pagsasanay.
4. Sagutan ang pangwakas na
pagsusulit.
5. Gumamit ng hiwalay na papel sa
pagsagot sa mga pagsasanay.

18 1
 II. PARA SA AKIN: Sa iyong sarili pananaw, mayroon bang
kaugnayan ang sulating akademikong
abstrak sa abstraktong paraan ng
pagpipinta? Mayroon bang ugnayan ang
mga ito? Pangatwiranan ang sagot gamit
Nais kong malaman kung ang ilang pag-aaral hinggil sa mga
hanggang saan na ang iyong nakasaad na paksa. Gamitin ang inilaang
nalalaman hinggil sa ating espasyo sa baba. Maligayang pagsusulat!
bagong aralin. Ngayon naman ay
subukin mong sagutin ang
panimulang pagsusulit..

I. PANUTO: Tukuyin at I-shade ang titik ng tamang sagot.

1. Ito ang pang-apat na bahagi ng isang kritikal na

abstrak.
A. Tagapayo C. Rekomendasyon
B. Paksa D. Layunin
2. Uri ng Abstrak na binubuo lamang ng 100 na salita.
A. Impormatibo C. Deskriptino
B. Kritikal D. Perpektibo
3. Bahagi ng Abstrak na nagsasaad ng mungkahi ng
binasang pananaliksik.
A. Layunin C.Konklusyon Rubrik sa Pagwawasto Ng Pagsulat Sa Bahagi I at II
B. Rekomendasyon D. Lagom Pokus at Detalye - 10%
4. Sulating nagsasaad ng buod ng isang pananaliskik. Organisasyon - 10%
A. Agenda C. Sintesis Tinig ng Manunulat - 10%
B. Sanaysay D. Abstrak Pagpili ng Angkop na Salita - 10%
5. Ito ang pinakakaraniwan sa mga uri ng abstrak. Estruktura, Gramatika, Bantas, Pagbabaybay - 10%
Maaaring binubuo 200 salita. KABUOAN 50 puntos
A. Kritikal C. Impormatibo
B. Deskriptibo D. Perpektibo

2 17

I. Panuto: Sumulat ng sariling abstrak. Gamit ang pananaliksik na
inyong isinagawa bilang awtput sa asignaturang
Komunikayon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang
Pilipino at sa asignaturang Pagbasa at Pagsusuri ng
Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik, bumuo ng
isang kritikal na uri ng abstrak. Isaalang-alang ang mga
bahagi ng abstrak na nabanggit sa modyul na ito.
Gamitin ang inilaang espasyo sa ibaba. Tara Na!
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Kung sakaling hindi kasya ang sinusulat na abstrak ng
inyong pananaliksik sa inilaang espasyo, maaaring isulat ito sa
isang buong papel at ilakip sa modyul na ito
16
II. Panuto: Isulat sa patlang bago ang bilang ang T kung tama ang
pahayag at M kung mali naman ang isinasaad ng
pangungusap. (tig-2 puntos)
________1. Kadalasang huling sinusulat ang abstrak ngunit ito
naman ang kadalasang mauunang makikita sa isang
nailimbag na pananaliksik
________2. Madalas itong sinusulat sa aspekto ng pandiwang
magaganap pa lang o future tense na pananalita.
________3. Maaaring tumindig bilang isang hiwalay na teksto o
kapalit ng isang buong papel ang abstrak.
________4. Ang abstrak ay nagpapakita ito ng kabuuang idea at
lamanin ng isang pananaliksik
________5. Pinapaksa ng isang abstrak ang mga teknikal,
malalalim na idea at mga may kahirapang
pagpapaliwanag sa isang pananaliksik.
Ang sabi ni Gocsik (2004), ang akademikong pagsulat ay nakalaan sa
mga paksa at mga tanong na kinagigiliwan ng akademikong komunidad at
naglalahad ng mga importanteng argumento. Nililinang din ng akademikong
pagsulat ang kamalayan ng isang manunulat na maging tiyak sa paglalahad ng
mga idea at ilang napapanahong paksa. Narito ang ilang mga halimbawa ng
Akademikong Sulatin. Ang Abstak, Panukalang Proyekto, Sintesis, Bionote,
Talumpati, Lakbay-Sanaysay, katitikan ng Pulong, Memorandum, Piktoryal na
sanaysay, Replektibong Sanaysay at Agenda.
3
 Alam mo bang ang salitang abstrak ay hind lang ginagamit
sa sining na uri ng visual arts? Ginagamit din ito sa akademikong
sulatin. Tara Alamin Natin!
Ang sulating abstrak ay maikling buod ng pananaliksik,
artikulo, tesis, disertasyon, rebyu, proceedings, at papel-
pananaliksik na naisumite sa komperensiya at iba pang gawain.
Naibibigay nito ang kabuuang ideya ukol sa paksa. Sa mga
pandaigdig na komperensya, ang abstrak ay sapat na upang
matanggap o di-matanggap ang paksa at basahin ang papel sa
naturang okasyon.
Mga Uri ng Pagsulat ng Abstrak
1. Impormatbong Abstrak— ito ang pinakakaraniwan sa mga uri
ng abstrak. Hindi ito kasinghaba ng kritikal na abstrak ngunit hindi
rin naman kasing-ikli ng deskriptibong abstrak. Binubuo lamang ng
(200 salita). Ito rin ay naglalaman ng lahat ng mahahalagang
impormasyong matatagpuan sa loob ng pananaliksik.
Halimbawa:
Ekonomiks sa Diwang Pilipino: Halo-Halo, Tingi-Tingi at Sari-
Sari
Tereso S. Tullao, Jr.
Intensyon ng pag-aaral na ito na makapag-ambag sa
pagpapaunlad ng wikang Filipino upang lalong mapabilis ang
intelektwalisasyon nito. Marapat lamang sundin, hamak man, ang
mga katangi-tanging sulatin na pinasimulan ng mga Pilipinong
propesor tulad nina Nicanor Tiongson, Virgilio Enriquez, Emerita
Quito, Wilfrido Villacorta at Isagani Cruz na gumamit ng wikang
Filipino bilang instrumento sa pagsusuri, paglilinaw at pagsasaayos
ng mga konseptong naglalarawan ng ating katauhan, buhay at
lipunan. Sa sanaysay na ito, tinalakay at sinuri ang limang
pangunahing konsepto sa ekonomiks sa diwang Pilipino.
4 15
Ang abstrak ay tinatawag ding sinopsis o presi ng ibang
publikasyon. Ito rin madalas inilalagay sa unahang bahagi
ng manuskrito. Ito rin ay maaaring buod ng ano mang malalimang
pagsusuri ng iba't ibang paksang panghumanidades.
Kadalasang huling sinusulat ang abstrak ngunit ito naman
ang kadalasang mauunang makikita sa isang nailimbag na
pananaliksik upang mabigyan ng kaalaman ang mambabasa sa
lamanin at sangkop ng pananaliksik. Madalas itong sinusulat sa
aspekto ng pandiwang tapos na o past tense na pananalita.
Bakit karaniwang gumagamit ng abstrak ang mga
akademikong papel?
 upang madaling maipaunawa ang isang malalim at kompleks
na pananaliksik
 maaaring tumindig bilang isang hiwalay na teksto o kapalit ng
isang buong papel
 batayan ng pagpili ng proposal para sa presentasyon ng papel,
workshop o panel discussion
Sinasalamin ng abstrak ang kabuuan ng iyong papel.
Maaring nakasaad dito ang kahalagahan ngiyong pag-aaral, ano
ang iyong ginamit nakaparaan para sa iyong pag-aaral, ano ang
mga maghahalagang resulta na iyongnatuklasan at ano ang iyong
natuklasan sapag-aaral.
 Ang layunin ay hindi lamang upang makapagbigay ng
Sa bahaging ito, nais kong ikaw panimulang introduksyon sa isang mahalagang sangay ng agham
maging malikhain sa paggamit ng mga panlipunan kung hindi gamitin ang kaalamang ito sa paglutas ng
salita! Basahin ang panuto :) pangunahing problemang pangkabuhayan at pangkaunlaran.

Mga Susing Salita: pagpapaunlad ng wika,

intelektwalisasyon, konsepto sa ekonomiks, diwang Pilipino,
problemang pangkabuhayan at pangkaunlaran

GAWAIN 3
Panuto: Gamit ang mga konseptong napag-aralan sa modyul 2. Deskriptibong Abstrak— mas maikli na binubuo lamang ng
na ito, bumuo ka ng iyong sariling pagpapakahulugan sa (100 salita). Tanging ang suliranin at layunin ng
salitang Abstrak. Isulat sa loob ng dialogue balloon ang pananaliksik, metodolohiyang ginamit at saklaw ng pananaliksik.
iyong kasagutan. Binubuo lamang ito ng 1-3 payak na Hindi tinatalakay ang resulta, konklusyon at mganaging
pangungusap. rekomendasyon ng pag-aaral.
Halimbawa:
Pananaliksik ukol sa epekto ng Paninigarilyo
Angelica Dañoso

I. Suliranin
Ang pananaliksik na ito ay tatalakay patungkol sa kung anong mga
sakit ang pwedeng makuha sa paninigarilyo, Bakit kadalasan sa
gumagawa nito ay mga kabataan at pa- paano ito maiiwasan

II. Layunin
Tukuyin kung ano ang karaniwang dahilan kung bakit naninigarilyo
ang mga kabataan. Alamin kung ano ang aspektong
naaapektuhan sa buhay ng isang mag-aaral na naninigarilyo.
Tukuyin ang iba’t-ibang pamamaraan ng pagkontrol sa mga
naninigarilyo

III. Metodolohiya
Ang papel na ito ay gumamit ng Deskriptibong metodolohiya,
napiling gamitin ang Descriptive Survey Research Design na
gumamit ng talatanungan.

14 5
IV. Saklaw/Sakop
Sakop ng pag-aaral na ito ang mga taong naninigarilyo o mga
smokers sa subdibidsyon ng mananaliksik sapagkat sila ang mas Ang mga Kadalasang Paksa ng Isang Abstrak ng Isang
madaling lapitan. Pananaliksik

3. Kritikal na Abstrak— ito ang pinakamahabang uri ng abstrak.

Bukod sa impormatibong abstrak, binibigyang ebalwasyon din
nito ang kabuluhan, kasapatan at katumpakan ng isang TEKNOLOHIYA
pananaliksik. Inilalahad dito ang kabuuang buod ng lamanin ng LIPUNAN
isang panananliksik.

Narito ang maaaring lamanin ng isang kritikal na abstrak:

PAARALAN
KARANASAN

KAPALIGIRAN INTERBENSIYON

6 13
 Halimbawa:
Mga Hakbang na Maaaring Isaalang-alang sa
Pagsulat ng Abstrak
Pamagat: MUNGKAHING BATAYANG AKLAT PARA SA
1. Basahin ang pananaliskik o pag-aaral na ayon sa hinahanap
PAGSULAT NG KOMPOSISYON- FILIPINO II
na papaksain,
Mananaliksik: Ferdinand A. Torres
2. Sikaping kunin lamang ang mga malinaw na idea at
Degree: Doctor of Education
impormasyong kakailanganin sa bahagi ng abstrak,
Tagapayo: Dr. Arnold R. Centino
3. Sundan ang mga bahagi ng uri ng abstrak na gagawin habang
sinusulat ang mga datos mula sa pag-aaral,
Ang Suliranin at Metodolohiya
4. Maging tiyak at huwag maligoy sa pagsusulat ng burador, at
Ang pag-aaral ay pinamagatang “ MUNGKAHING
5. Muling revisahin o i-edit ang nilalaman ayon sa estruktura ng
BATAYANG AKLAT PARA SA PAGSULAT NG KOMPOSISYON-
paglalahad, bantas at gramatika bilang pinal na sulatin.
FILIPINO II. Pinagsikapang sinagot ang mga sumusunod na
Paalala: Kung sakaling hindi kinaya ng inilaang katanungan
espasyo sa iyong sagot, isulat ito sa malinis na papel
at ilakip sa modyul na ito! Alam kong Kaya Mo Iyan! 1. Ano ang kalagayan ng kasalukuyang kagamitang
pampagtuturong ginagamit ng mga guro sa Filipino II para sa
GAWAIN 2 paglinang ng kasanayang pagsulat ng komposisyon ng mga mag-
Panuto: Magsaliksik ng tatlong halimbawa ng abstrak ng isang aaral sa Pambansang Komprehensibong Mataas na Paaralan ng
pananaliksik sa internet. Basahin at tukuyin kung ito ay Calasia?
impormatibo, deskriptibo o kritikal na uri ng abstrak.
Paghambingin ang mga ito ayon sa paksa, layunin, 2. Anong kagamitang pampagtuturo na maipanunukalang gagamitin
nilalaman at resulta nito. Huwag kakalimutang isulat sa ng mga guro sa Filipino II para sa paglinang ng kasanayang
ibaba ang sanggunian o URL ng nakuhang halimbawa. pagsulat ng komposisyon?

1. Pamagat ng Pananaliksik:____________________________ 3. Ano ang antas mg pagtanggap ng mga eksperto at guro sa

Sanggunian:_______________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
2. Pamagat ng Pananaliksik:____________________________
Sanggunian:_______________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
3. Pamagat ng Pananaliksik:____________________________
Sanggunian:_______________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
12
Filipino sa ginawang kagamitang pampagtuturo para sa paglinang
ng kasanayang pagsulat ng komposisyon ng mga mag-aaral sa
Filipino II batay sa:
a. Layunin,
b. Pagkakasunod-sunod ng mga aralin,
c. Kalinawan ng pagkakalahad ng mga aralin,
d. Gawaing Pagkatuto, at
e. Pagsasanay?
4. Ano ang faynal na kopya ng kagamitang pampagtuturo?
Ginamit ang pamaraang deskriptiv-developmental sa pag-
aaral na ito. Ang mga talatanungan ukol sa pagtataya sa kalagayan
7
ng mga kagamitang pampagtuturong ginagamit ng mga guro sa
Filipino II sa paglinang ng kasanayang pagsulat ng komposisyon at GAWAIN 1
talatanungan ukol sa pagsusuri at balik-puna ang ginamit na Panuto: Tukuyin at isulat sa loob ng Venn diagram ayon sa
instrumento. Pawang mga guro at eksperto sa Filipino ang mga tamang puwesto ang pagkakaiba at pagkakahalintulad
ginamit na respondente. ng tatlong uri ng abstrak ang Deskriptibo, Impormatibo at
Kritikal.
Lagom ng mga Natuklasan
Matapos suriin ng mananaliksik ang mga nakalap na datos,
natuklasan niya ang mga sumusunod:
DESKRIPTIBO
1. Pawang sanayang aklat at sangguniang aklat ang ginagamit ng
mga guro sa Filipino II para linangin ang kasanayang pagsulat ng
komposisyon ng mga mag-aaral at ito’y kaunti.

2. Medyo at hindi nakasentro sa paglinang ng kasanayang pagsulat

ng komposisyon ang kagamitang pampagtuturong ginagamit ng
mga guro sa Filipino II.

3. Umayon ang mga respondente na kailangan nila ang kagamitang

pampagtuturo para sa paglinang ng kasanayang pagsulat ng
komposisyon.

4. Ipinanukala ng mga respondente ang pagkakaroon ng isang tiyak

na kagamitang pampagtuturo na lilinang sa kasanayang pagsulat ng
komposisyon at sa anyong batayang aklat ang pinili nila.

5. Matapos suriin ng mga guro at eskperto ang ginawang

Kagamitang Pampagtuturo o batayang aklat, natuklasan ng
mananaliksik ang mga sumusunod:
a. Batay sa pangkalahatang layunin ng PSSLC sa
kasanayang pagsulat sa Filipino II ang ginawang
Kagamitang Pampagrtutu ro. IMPORMATIBO KRITIKAL
b. Lumilinangn sa kasanayang pagsulat ang ginawang
Kagamitang Pampagtuturo.
c. Ang pagkakasunod-sunod ng mga aralin, kalinawan ng
pagkakalahad ng mga aralin, gawaing pagkatuto, at

8 11

Mga Kahalagahan ng Pagsulat ng Abstrak
Ang isang abstrak ay maaaring magdulot ng mga
sumusunod na kahalagahan sa isang mananaliksik o
mambabasa:
a) Nagsisilbi itong gabay sa mambabasa. Napapadali ang
paghahanap ng mga angkop na pinal na pananaliksik sa
isinasagawang pag-aaral,
b) Nagpapakita ito ng kabuuang idea at lamanin ng isang
pananaliksik,
c) Nagbibigay ito ng aral at direksiyon sa mambabasa na
maging mapanuri sa kukuning idea o datos mula sa
pananaliksik, at
d) Naglalaan ito ng pagkakataon sa mambabasa na maging
tiyak sa paglalahad at huwag maging maligoy sa susulat ng
mga datos.
pagsasanay na nakapaloob sa ginawang
Kagamitang Pampagtuturo ay lubos na katanggap-
tanggap.
d. Ang antas ng pagtanggap ng mga respondente sa
ginawang Kagamitang Pampagtuturo ay lubos na
sinasang-ayunan.
Kongklusyon
Nagtapos ang kasalukuyang pag-aaral sa mga sumusunod
na kongklusyon:
1. Walang gaanong mga kagamitang pampagtuturong ginagamit
sa Filipino II para linangin ang kasanayang pagsulat ng mga
mag-aaral.
2. Nangangailangan ang mga guro ng kagamitang pampagtuturong
nakapokus o nakasentro sa paglinang ng kasanayang pagsulat
ng komposisyon.
3. Ang ginawang KP ay lubos na katanggap-tanggap at lubos na
sinang-ayunan dahil naglalaman ito ng mga kaalaman at
kasanayang lumilinang sa kasanayang pagsulat ng
komposisyon.
4. Mas magaaan, mabisa at may direksyon ang pagtuturo ng mga
guro sa tulong ng bagong gawang KP.

Mahusay mo bang Mga Tagubilin

nasundan ang mga hakbang Itinatagubilin ng mananaliksik ang mga sumusunod:
sa pagsulat ng isang abstrak? 1. Ang kasalukuyang mga kagamitang pampagtuturo sa Filipino II
Ngayon naman, alamin natin ay nararapat na dagdagan upang makatugon sa paglinang ng
ang iyong kahusayan gamit mga iba’t ibang kasanayan ng mga mag-aaral lalo na sa
ang naihandang gawain. kasanayang pagsulat ng komposisyon.
Handa Ka na Ba? 2. Gamitin ng mga guro ng Filipino II ang nabuong KP bilang
batayan sa paglinang ng kasanayang pagsulat ng komposisyon
ng mga mag-aaral.
3. Gamitin din ang nabuong KP sa iba’t ibang antas para sa
paglinang ng kasanayang pagsulat.
4. Hinihikayat ang mga guro/mananaliksik na bumuo pa ng mga
KP sa iba’t ibang kasanayan at asignatura upang maging
epektibo ang pagtuturo at maging kawili-wili ang pag-aaral.
10 9