Professional Documents
Culture Documents
SVTH: Nhóm 3
Từ những yêu cầu thị yếu của xã hội vì thế chúng ta sẽ tìm hiểu về mức độ ưa
thích của người tiêu dùng và khảo sát hành vi tiêu dùng đối với dòng sản phẩm cà phê
hòa tan.
1
1. TỔNG QUAN CÁC LOẠI CÀ PHÊ HÒA TAN
Cà phê hòa tan hay cà phê uống liền (instant coffee) là một loại đồ uống bắt nguồn
từ cà phê dưới dạng bột cà phê và đã được nêm nếm sẵn theo khẩu vị và được chế biến
bằng phương pháp rang xay sấy khô. Cà phê hòa tan được sử dụng ngay bằng cách chế
với nước sôi và khuấy đều là có thể sử dụng. Loại cà phê này rất tiện sử dụng, có thể bảo
quản được lâu và dễ sử dụng.
Cà phê hòa tan xuất hiện trên thị trường vào những năm 1950 và đã phát triển
nhanh chóng và trở thành một trong những loại hình cà phê phổ biến nhất. Tính trên bình
diện toàn cầu, cà phê hòa tan luôn tạo ra một mức doanh thu ổn định trên 20 tỷ USD, giá
trị này tương đương so với doanh thu của các chuỗi quán café. Hiện nay, thị phần cà phê
hòa tan trong hơn nửa thế kỷ đang chịu sự thống trị của hãng Nescafe.
- Sản xuất bằng cách sấy phun: Cà phê sau khi được chiết xuất sẽ phun vào không
khí nóng, nhanh chóng làm khô đi các giọt nước và sau đó biến chúng thành bột mịn hay
miếng nhỏ.
- Sản xuất bằng cách bảo quản khô lạnh: Cà phê được chiết xuất đem đi đông lạnh
và cắt thành những mảnh nhỏ, đem sấy khô ở nhiệt độ thấp trong điều kiện chân không.
Hai cách này đều đảm bảo bảo tồn chất lượng, hương vị và mùi thơm cho cà phê. Cách
phổ biến nhất để chuẩn bị cafe hòa tan là thêm một muỗng cà phê bột vào một cốc nước
nóng.
1.1. Cà phê hòa tan có chứa ít cafein hơn cà phê nguyên chất
Cafein là một chất kích thích được dùng rộng rãi trên thế giới và cafe là thực phẩm
lớn nhất chứa nhiều cafein. Tuy nhiên trong cafe hòa tan có chứa ít cafein hơn so với cà
phê nguyên chất.
2
Trong một tách cafe hòa tan chứa một muỗng cafe bột có thể chứa được 30 –
90mg cafein trong khi đó một tách cà phê nguyên chất thì chứa đến 70 – 10mg cafein.
Mỗi cá nhân sẽ có độ nhạy cảm với cafein khác nhau, vì vậy cafe hòa tan có thể là
một lựa chọn tốt cho những người cần phải cắt giảm lượng cafein cho cơ thể. Việc hấp
thụ quá nhiều cafein vào cơ thể sẽ gây lo lắng, làm mất ngủ, bồn chồn, đau dạ dày, làm
tăng nhịp tim nhanh và không tốt cho người mất ngủ, người bị bệnh về tiêu hóa.
Trái ngược với cafein ở trên thì acrylamide lại có hàm lượng gấp đôi trong cà phê
hòa tan hơn so với cà phê tươi và cà phê rang. Con người tiếp xúc quá nhiều hóa chất
acrylamide có thể gây hỏng hệ thống thần kinh và tăng nguy cơ gây ung thư.
Tuy nhiên hàm lượng acrylamide mà con người tiếp xúc qua cà phê hay chế độ ăn
kiêng sẽ thấp hơn nhiều so với lượng được chứng minh là có hại cho cơ thể. Vì vậy bạn
có thể yên tâm uống cà phê hòa tan mà không lo ngại việc tiếp xúc nhiều với acrylamide.
Khử giai đoạn đầu: Trước khi khử những chất hoà tan, các hợp chất dễ bay hơi
được loại bỏ. Thường thì việc này được thực hiện bằng cách cho hơi đi qua lớp cà phê đã
được rang và xay.
Khử những chất hoà tan của cà phê: Nước được sử dụng như một dung môi.
Những chất hoà tan có thể được khử bằng ba cách: khử bằng bộ lọc (percolation
3
batteries), khử bằng hệ thống "nước ngược" (counter-current system) và phương pháp
hỗn hợp (slurry extraction).
Phương pháp khử bằng bộ lọc: Cà phê được giữ trong một hệ thống ống. Sau đó
nước nóng được cho qua hệ thống và khử những chất hoà tan có trong cà phê. Những
chất này được tách khỏi hệ thống, còn cà phê sau khi đã tách chiết thì được thải ra ngoài.
Phương pháp khử bằng hệ thống "nước ngược": Cà phê được giữ trong một ống
máng nghiêng, sau đó được đẩy lên trên nhờ hai đinh quay với tốc độ cao. Nước nóng sau
đó được đưa vào phần trên của ống máng, làm những chất hoà tan trong cà phê bị khử và
dung dịch thoát ra qua phần đáy ống máng.
Phương pháp khử hỗn hợp: Cà phê và nước được trộn lẫn với nhau trong một bể,
sau đó được tách ra nhờ bơm li tâm.
Sấy khô: Có hai phương pháp chính dùng để sấy khô: Sấy đông lạnh (freeze
drying) và Sấy phun (spray drying).
Sấy đông lạnh: Ở phương pháp này, nước trong cà phê bốc hơi để lại một dung
dịch có nồng độ cà phê cao. Sau đó dung dịch này được làm lạnh đến -40oC, tạo ra các
tinh thể đá. Nhờ quá trình thăng hoa (chất rắn chuyển sang dạng hơi), đá được tách ra
khỏi tinh thể. Phần hạt khô còn lại chính là cà phê uống liền.
Phương pháp sấy phun: Sau quá trình bốc hơi tự nhiên, dung dịch cà phê đậm đặc
được phun từ một tháp cao vào buồng chứa không khí nóng. Sự lưu thông khí nóng trong
buồng này tách nước ra khỏi dung dịch và để lại bột cà phê khô.
4
1.4. Các loại cà phê hòa tan
Cafe hòa tan G7 Trung Nguyên là sản phẩm cà phê hòa tan duy nhất được chọn
phục vụ các nguyên thủ quốc gia tại ASEM 5. Cà phê hòa tan G7 hội tụ những yếu tố đặc
biêt nhất thế giới: Nguyên liệu tốt nhất, công nghệ sản xuất hiện đại, bí quyết Phương
Đông độc đáo.Mặt khác, sản phẩm cafe G7 có thể dùng cho các loại máy pha cà phê tự
động thường dùng cho cá nhân, văn phòng rất tiện lợi nhưng vẫn đảm bảo chất lượng
tuyệt vời của cà phê.
5
thích.Nescafe nổi tiếng trên thị trường cà phê với những dòng cà phê hòa tan 3 in 1 với 3
hương vị và cà phê đen với 2 hương vị là cafe sữa đá và cafe đen đá.
6
1.4.4 Cà phê hòa tan Maccoffee (Cà phê Phố)
Một sản phẩm cà phê được sản xuất trực tiếp từ Singapore được nhiều người biết
đến với cái tên cafe Phố nhưng nó còn có tên là MacCoffee và đến hiện nay khi nhắc đến
cafe Phố là ai ai cũng biết. Cà phê Phố đem lại cho người dùng những trải nghiệm thú vị
với những ly cafe hòa tan đánh quyện, đậm đà hương vị, hương thơm nồng nàn khó
cưỡng lại được.
7
vào buổi sáng, bạn sẽ cảm thấy phấn chấn hơn khi bắt tay vào công việc. Khởi đầu ngày
mới với một tách Cà phê Wake up sẽ giúp cho bạn có một ngày làm việc tràn đầy hứng
khởi và hiệu quả.Cà phê sữa hòa tan Wake up Café Sài Gòn được đóng túi với nhiều gói
nhỏ bên trong, tiện lợi cho bạn khi sử dụng và bảo quản. Cà phê Wake up cũng có thể
dùng làm quà biếu, tặng người thân trong các dịp lễ Tết đặc biệt.Sản phẩm được sản xuất
từ những nguyên liệu chọn lọc, trên dây chuyền công nghệ hiện đại, đảm bảo đạt các tiêu
chuẩn về an toàn sức khỏe cho người sử dụng.
Đối tượng chọn mẫu: Thanh niên có độ tuổi từ 18 đến 32 tuổi (đa số là sinh viên).
Phương pháp chọn mẫu: phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên.
8
2.2. Phân tích giới tính- độ tuổi sử dụng.
Giới tính Nữ 30 91
Nam 3 9
Tổng 33 100
Tỷ lệ giới tính
9%
91%
Nam Nữ
Biểu đồ thể hiện tỷ lệ giớ tính của người tham gia khảo sát
9
2.2.2. Độ tuổi.
Khảo sát Tỷ lệ (%)
18-25 30 91
Độ tuổi
26-32 3 9
Tổng 33 100
Tần số độ tuổi
9%
91%
18-25 26-32
→ Theo khảo sát được tiến hành trên 45 người ở độ tuổi từ 18 đến 32 tuổi , trong đó độ
tuổi từ 18 đến 25 tuổi chiếm tỉ lệ cao hơn so với từ 26 đến 32 tuổi.
10
cà phê rất phát triển trong đó có cà phê hòa tan với sự tiện lợi của mình nên rất được ưa
chuộng.
Nhóm đã tiến hành khảo sát thị hiếu của người tiêu dùng (những người đã và đang
sử dụng cà phê hòa tan) về 5 thương hiệu cà phê hòa tan đang có mặt trên thị trường hiện
nay.
Tình hình sử dụng cà phê hòa tan của người được khảo sát như sau:
1 tháng 6 18,2
2 tháng 3 9,1
Ít dùng 1 3
11
33 100
Qua 2 bảng khảo sát trên chúng ta có thể thấy rằng tần suất sử dụng cà phê hòa tan
khá cao. Trong đó tần suất vài lần trên tuần được nhiều người khảo sát chọn lựa với tỷ lệ
chiếm 51,5%, và không người nào chọn 3 lần trên ngày. Đồng thời đa số người được
khảo sát cũng cho biết rằng họ thích uống cà phê đá với tỷ lệ 75,8%, họ cho rằng khi
uống như thế có thể vừa giúp bản thân tỉnh táo cũng như giảm bớt cảm giác oi bức trong
thời tiết nóng. Tuy nhiên vẫn có một số ý kiến nói rằng họ thích uống cà phê nóng
(18,2%) vì họ có thể cảm nhận được toàn bộ hương vị của cafe khi còn nóng. Đồng thời
cũng có người cho rằng tùy thời tiết mà họ sẽ uống các kiểu cafe khác nhau.
12
Với tần suất sử dụng đó, người tham gia khảo sát cũng cho biết thêm về loại cafe
mà họ thường dùng cũng như là yêu thích nhất. Các số liệu được thể hiện cụ thể bởi các
bản và biểu đồ dưới đây:
Bảng: Nhãn hiệu cafe hòa tan đang được sử dụng trên thị trường
Nhãn G7 3 9,1
hiệu mà Nescafe 20 60,6
bạn đã
Vinacafé 2 6,1
và đang
dùng Maccoffe 0 0
Caffe ngon 1 3
33 100
Bảng: Nhãn hiệu cafe hòa tan được yêu thích nhất
13
Nhãn hiệu G7 3 9,1
được yêu Nescafe 17 51,5
thích nhất
Vinacafé 3 9,1
Maxcoffe 1 3
Caffe ngon 1 3
Không 1 3
33 100
Qua các dữ liệu trên, cà phê hòa tan Nescafe được sử dụng cũng như được yêu
thích nhất trong các thương hiệu cafe khác với tỷ lệ sử dụng là 60,6% và mức độ yêu
thích là 51,5%. Ngược lại thương hiệu cà phê hòa tan MaxCoffe hầu như không được sử
dụng và yêu thích trên thị trường hiện nay với tỷ lệ rất thấp. Đồng thời các thương hiệu
khác cũng được sử dụng với mức độ trung bình khi khảo sát người tiêu dùng.
Vậy việc người tiêu dùng mua các loại cafe này ở đâu cũng rất được quan tâm.
Theo khảo sát, người tiêu dùng có su hướng mua các loại cafe này ở của hàng tạp hóa
14
(45,5%), bách hóa xanh (21,2%) và siêu thị (24,2%). Một số người mua ở chợ, vinmart
hay quán,... Điều đó cho thấy rằng cafe hòa tan có mặt trên trường với cả kênh truyền
thống (chợ, cửa hàng tạp hóa,...) và kênh hiện đại (siêu thị, bách hóa xanh,...).
Ngoài các thông tin trên, yếu tố quan trọng khi sử dụng cafe hòa tan và thông tin
nơi thường sử dụng sản phẩm cũng rất quan trọng. Đối với sản phẩm, người tham gia
khảo sát cho biết rằng họ rất quan tâm đến mùi vị của cafe cũng như chất lượng của nó.
Họ yêu cầu cafe phảo ngon, đậm đà, có thể béo hoặc không béo và nhiều yêu cầu khác
nữa. Họ cũng cho biết thêm là người tiêu dùng hay mua sản phẩm cà phê hòa tan về nhà
sử dụng (chiếm tỷ lệ rất cao ), họ có thể uống một mình cũng như người thân, bạn bè.
Điều đó có thể gắn kết các mối quan hệ xã hội lại gần nhau hơn khi thưởng thức một tách
cà phê cùng nhau.
Biểu đồ: yếu tố quan trọng khi dụng cafe hòa tan
15
Biểu đồ: Địa điểm cafe hòa tan được sử dụng
16
3. XÁC ĐỊNH MỨC ĐỘ YÊU THÍCH CỦA NGƯỜI DÙNG VỚI 2
LOẠI CÀ PHÊ HÓA TAN ( NESCAFE VÀ MACCOFFE) SỬ DỤNG
PHÉP THỬ ƯU TIÊN CẶP ĐÔI.
- Số lượng mẫu:
+ Bắt đầu phân phối mẫu thử vào những cốc thủy tinh đã được dán số mã hóa tương ứng
với người thử.
17
1 AB 705 103
2 BA 518 141
3 AB 380 460
4 BA 721 474
5 AB 961 866
6 BA 202 183
7 AB 599 288
8 BA 338 155
9 AB 768 772
10 BA 241 109
Lưu ý: Khi phân phối phải đảm bảo đủ lượng mẫu thử (10 ml) không được nhiều hơn quá
hoặc ít hơn quá nhiều vì sẽ ảnh hưởng đến người thử.
Bạn nhận được 2 mẫu cà phê được gắn mã số. Hãy thử mẫu theo thứ tự cho sẵn, từ trái
qua phải và lựa chọn mẫu nào ưu tiên hơn.
705
103
+ Hướng dẫn cho người thử toàn bộ quá trình của việc thực hiện phép thử.
+ Tiến hành thử từ trái sang phải, sau mỗi lần thử phải sử dụng nước thanh vị. Không
được phép nếm lại mẫu đã thử.
+ Phát phiếu đánh giá cho người thử và hướng dẫn họ đánh giá.
Bước 4: Xử lý số liệu
Đếm số người lựa chọn sự ưa thích trên từng sản phẩm và so sánh với giá trị trong
bảng so sánh cặp đôi hai phía để đưa ra kết luận ( Bảng 2, phụ lục 2). Ngoài ra còn có thể
sử dụng phân bố nhị phân (binominal testing). Công thức tính cho phân bố nhị phân cho
so sánh cặp đôi 2 phía như sau:
P ( X=k )=2∗ ( nk ) p ( 1− p)
k n− k
( nk )= k ! ( n−k
n!
)!
Với:
19
n: tổng số người thử
k: tổng số đánh giá mẫu được ưu tiên nhất (k=1,2,3,4,...n)
p: xác suất lựa chọn ngẫu nhiên của mẫu được ưu tiên nhất
Đối với phép thử này, giá trị p=1/2 hay 50%
So sánh P(k) với mức ý nghĩa =0,05, nếu P(k) cho thấy hai sản phẩm khác nhau có
nghĩa nói cách khác người thử thực sự nhận biết được sự khác biệt giữa hai sản phẩm.
Ngược lại, P(k) thì hai sản phẩm không khác nhau có nghĩa hay người thử không
nhận biết được sự khác biệt giữa các mẫu thử.
Mẫu A: NESCAFE
20
Mẫu B: MACCOFFE
Bạn nhận được 2 mẫu cà phê được gắn mã số. Hãy thử mẫu theo thứ tự cho sẵn, từ trái
qua phải và lựa chọn mẫu nào ưu tiên hơn.
Hãy thanh vị bằng nước sau mỗi mẫu. Bạn không được phép nếm lại mẫu.
21
705
PHIẾU ĐÁNH GIÁ CẢM QUAN
Bạn nhận được 2 mẫu cà phê được gắn mã số. Hãy thử mẫu theo thứ tự cho sẵn, từ trái
qua phải và lựa chọn mẫu nào ưu tiên hơn.
Hãy thanh vị bằng nước sau mỗi mẫu. Bạn không được phép nếm lại mẫu.
518
141
Bạn nhận được 2 mẫu cà phê được gắn mã số. Hãy thử mẫu theo thứ tự cho sẵn, từ trái
qua phải và lựa chọn mẫu nào ưu tiên hơn.
Hãy thanh vị bằng nước sau mỗi mẫu. Bạn không được phép nếm lại mẫu.
380
460
22
PHIẾU ĐÁNH GIÁ CẢM QUAN
Bạn nhận được 2 mẫu cà phê được gắn mã số. Hãy thử mẫu theo thứ tự cho sẵn, từ trái
qua phải và lựa chọn mẫu nào ưu tiên hơn.
Hãy thanh vị bằng nước sau mỗi mẫu. Bạn không được phép nếm lại mẫu.
721
474
Bạn nhận được 2 mẫu cà phê được gắn mã số. Hãy thử mẫu theo thứ tự cho sẵn, từ trái
qua phải và lựa chọn mẫu nào ưu tiên hơn.
Hãy thanh vị bằng nước sau mỗi mẫu. Bạn không được phép nếm lại mẫu.
961
866
23
PHIẾU ĐÁNH GIÁ CẢM QUAN
Bạn nhận được 2 mẫu cà phê được gắn mã số. Hãy thử mẫu theo thứ tự cho sẵn, từ trái
qua phải và lựa chọn mẫu nào ưu tiên hơn.
Hãy thanh vị bằng nước sau mỗi mẫu. Bạn không được phép nếm lại mẫu.
202
183
Bạn nhận được 2 mẫu cà phê được gắn mã số. Hãy thử mẫu theo thứ tự cho sẵn, từ trái
qua phải và lựa chọn mẫu nào ưu tiên hơn.
Hãy thanh vị bằng nước sau mỗi mẫu. Bạn không được phép nếm lại mẫu.
599
288
24
PHIẾU ĐÁNH GIÁ CẢM QUAN
Bạn nhận được 2 mẫu cà phê được gắn mã số. Hãy thử mẫu theo thứ tự cho sẵn, từ trái
qua phải và lựa chọn mẫu nào ưu tiên hơn.
Hãy thanh vị bằng nước sau mỗi mẫu. Bạn không được phép nếm lại mẫu.
338
155
Bạn nhận được 2 mẫu cà phê được gắn mã số. Hãy thử mẫu theo thứ tự cho sẵn, từ trái
qua phải và lựa chọn mẫu nào ưu tiên hơn.
Hãy thanh vị bằng nước sau mỗi mẫu. Bạn không được phép nếm lại mẫu.
768
772
25
PHIẾU ĐÁNH GIÁ CẢM QUAN
Bạn nhận được 2 mẫu cà phê được gắn mã số. Hãy thử mẫu theo thứ tự cho sẵn, từ trái
qua phải và lựa chọn mẫu nào ưu tiên hơn.
Hãy thanh vị bằng nước sau mỗi mẫu. Bạn không được phép nếm lại mẫu.
241
109
Kết quả thu được là có 6 người trả lời họ thích sản phẩm B hơn A
26
So sánh với giá trị trong bảng so sánh cặp đôi hai phía tại = 0.05
Tại n=10 ( số người thử), số lượng câu trả lời đúng tối thiếu mà một sản phẩm được yêu
thích là 9 với α = 0.05. Tuy nhiên, kết quả thu được số lượng câu trả lời đúng tối thiếu mà
sản phẩm B được yêu thích là 6.
Hai sản phẩm không khác nhau hay người thử không nhận biết được sự khác biệt
giữa các mẫu thử tại = 0.05
P ( X=k )=2∗ ( nk ) p ( 1− p)
k n− k
( nk )= k ! ( n−k
n!
)!
P(k) → hai sản phẩm không khác nhau có nghĩa hay người thử không nhận biết được
sự khác biệt giữa các mẫu thử.
27
KẾT LUẬN
Cà phê là một mặt hàng thương mại quan trọng ở trên thị trường quốc tế. Trong đó
mặt dù cà phê hòa tan chiếm một thị phần nhỏ song nó cũng đã khẳng định được vị thế
do đặc tính và sự tiện dụng và được đông đảo mọi thành phần xã hội ưa thích.
28
Tài liệu tham khảo
29