Pinal na KAHINGIAN/GAWAIN sa Kurso

Petsa ng Pagpapasa: ika- 30 ng Enero, 2022 (Learning Management System)

“Tasalasysayan”
Kabuluhan ng Kasaysayan sa Pagsasaling Wika siyang gabay.

Gawing patnubay ang sumusunod na hakbang.

1. Kasangkapanin sa masining at makatawag pansing gawain
 Balik-Tanaw
 Hagdan ng Kasaysayan
 Dagdag Kaalaman

I. Gamitin ang ibat ibang referensya upang makabuo ng isang hitik,

liglig at nag-uumapaw na kaalaman tungkol sa pagbabalik tanaw sa
kasaysayan ng pagsasaling wika.

II. Gumawa ng Hagdan ng Kasaysayan ng Pagsasaling Wika sa

pamamagitan ng infographics na mistulang “Hagdan ng Kasaysayan
ng Pagsasaling Wika”.

III. Pagbubuod na kaalaman : Mula sa pagbabalik tanaw, lagyan ng

kasagutan ang mga kahingian sa grapikong pagsasalaysay
Pahayag/Tala Pansariling Sanggunian sa anyong
Pagkaunawa/Pakahulugan APA
1

Donita Rose M. Macalalad

I. PAGBABALIK TANAW SA KASAYSAYAN NG PAGSASALING WIKA

Ano ang Pagsasalin?

 Nida 1964
Ang pagsasalin ay pagbuo sa tumatanggap na wika ng pinakamalapit at likas na
katumbas ng mensahe ng simulaang wika, una ay sa kahulugan at ikalawa ay sa estilo.

 Savory, 1968
Ang pagsasalin ay maaaring maisagawa sa pamamagitan ng pagtutumbas sa
ideyang nasa likod ng pananalita

 Larson 1984
 Ang pagsasalin ay muling pagbubuo sa tumatanggap na wika ng tekstong
naghahatid ng kahalintulad na mensahe sa simulang wika subalit gumagamit ng mga
piling tuntuning gramatikal at leksikal ng tumatanggap na wika

 Newmark 1988
Ang pagsasalin ay isang pagsasanay na binubuo ng pagtatangkang palitan ang
isang nakasulat na mensahe sa isang wika na gayon ding mensahe saibang wika

Unang Yugto – Panahon ng Kastila sa Pilipinas

Nagsimulang magkaanyo ang pagsasalin noong panahon ng pananakop ng mga
Kastila dahil sa pangangailangang pangrelihiyon ang mga akdangTagalog at ibang
katutubong ang mga akdang panrelihiyon, mga dasal at iba pa, sa ikadadali ng
pagpapalaganap ng Iglesia Catolica Romana (Kristiyanismo).
Ikalawang Yugto – Pagdating ng Amerikano
 
 Nang pumalit ang Amerika sa España bilang mananakop ng Pilipinas, nagbago
na rin ang papel na ginagampanan ng pagsasaling wika. Kung ang pangunahing
paraang ginamit noong panahon ng Kastila ay krus o relihiyon para masakop ang
Pilipinas; edukasyon naman ang kinasangkapan ng mga Amerikano. Ang mga
Pilipino ay napilitang pag-aaralan ang pagsasalita at pagsulat sa Ingles.
Ikatlong Yugto – Paglinang at Pagtupad sa patakarang Bilinggwal
Ang maituturing na ikatlong yugto ng kasiglahan sa pagsasaling-wika ay ang mga
pagsasalin sa Filipino ng mga materyales, pampaaralan na nasusulat sa Ingles, tulad
ng mga aklat, patnubay, sanggunian,gramatika at iba pa, kaugnay sa pagpapatupad sa
patakarang bilinggwal sa ating sistema ng edukasyon.
Ikaapat na  Yugto – Pagsasalin ng mga akda at tekstong di- Tagalog
-Ang maituturing namang ikaapat na yugto na kasiglahan sa pagsasaling-wika ay ang
pagsasalin ng mga katutubong panitikang di-Tagalog.
-Kailangang-kailangang isagawa ang ganito kung talagang hangad nating makabuo ng
panitikang talagang matatawag na ‘pambansa’.
Kasaysayan ng Pagsasalin sa Buong Daigdig
BIBLIA Aramaic ng Ebreo– ang kauna-unahang teksto ng Matandang Tipan na naging
laganap noong mga unang siglo, A.D.Dalawang dahilan ng pagsasalin ng Biblia.
1. dahil ang biblia ay tumatalakay sa tao – kaniyang pinagmulan, sa
kaniyanglayunin at sa kaniyang destinasyon
 2. dahil sa di-mapasusubliang kataasan ng uri ng pagkakasulat nito
Origen– nagsalin mula sa Aramaic patungo sa Griyego na nakilala sa tawag
naSeptuagint
Dakilang salin ng Biblia
1.Jerome sa Latin
2.Luther sa Aleman
3.Haring James sa Ingles: Authorized Version
1. Jerome
 Ang totoong pangalan niya ay Eusebius Hieronymus Sophronius.
 Siya ay pinanganak sa Stridone- Zrenj (347).
 Siya ay isang doctor of the church, theologian, writer and historian.
 Nag-aral siya sa Roma, kung saan ang kanyang guro ay si Aelius Donatus.
 Doon dumaan siya sa standard course of studies classical literature and rhetoric.
Siya ay bininyagan ni Pope Liberius, sa taong 366.
2. Martin Luther
Ang Bibliyang Luther o Luther Bible ay isang salin ng Bibliya na isinalin ni Martin
Luther mula sa Hebreo at Griyego tungo sa Wikang Aleman. Ang Bagong Tipan nito ay
inilimbag noong 1522 at ang kumpletong Bibliya na naglalaman ng parehong Luma at
bagong Tipan at apokripa ay inilimbag noong 1534. , Ito ay naging isang pwersa sa
paghuhugis ng modernong Mataas na wikang Aleman.
3. Haring James
Nagdaos ng kumperensya-Upang gumawa ng isang salin ng Biblia na higit na maayos
kaysa mganaunang salin.
 Nagsimulang magkaroon ng sistematiko at maayos na mga simulain at
panuntunan ng pagsasaling wika sa panahon niya nang ihanda niya
ang “Bagong Tipan ng Bibliya” sa atas ni Papa Damaso. Sinunod
niyang simulain at panuntunan ng pagsasaling wika ang “diwa sa diwa” at hindi
“salita sa salita”.
Halawin natin sa aklat ni Savory (The Art of Translation, 1986) ang naggingkasaysayan 
ng pagsasaling-wika sa daigdig noong dakong una upang tayo’y magkaroon ng higit na
malawak na pananaw sa larangang ito.
Adronicus (Europe) – ang kinilalang unang tagasaling-wika na isang aliping Griyego-
Isinalin niya ng patula sa Latin ang Odyssey ni Homer
Naevius at Ennius– gumawa ng mga pagsasalin sa Latin ng mga dulang Griyego
Cicero –nakilala bilang isang mahusay na tagasaling-wika at manunulat
Baghdad– isang paaralan ng pagsasaling-wika na nagging bukal ng kumalat
nakarunungan sa Arabia-Isang pangkat ng mga iskolar sa Syria ang nakaabot sa
Baghdad-Isinalin nila ang sa wikang Arabic ang mga sinulat nina Aristotle, Plato,Galen,
Hippocrates, etc.
Toledo –pinalitan nito ang Baghdad bilang sentro ng karunungan sa larangan
ngpagsasaling-wika-Isinalin nila sa Latin ang mga nasusulat sa wikang Arabic
Adelard –nagsalin sa Latin ng mga sinulat ni Euclid
Retines– nagsalin sa Latin ng Koran noong 1141
1200 AD– nakaabot sa Toleda ang mga orihinal na teksto ng mga literaturangnasusulat
sa wikang Griyego
Liber Gestorum Barlaam et Josephat– orihinal na teksto ay nakasulat saGriyego
Barlaam et Josephat –nakilalang bilang santo ang dalawa dahil sa mga salin nito-
Dalawang tauhang uliran sa pag-uugali at sa pagiging maka-Diyos, kahitang mga ito
ay likhang-isip lamang
Biblia (Wycliffe, Tysdale at Coverdale) –pinakahigit na pagsasaling-wika-
Martin Luther: isinalin sa Aleman ang Biblia
Jacques Amyot – “Prinsipe ng Pagsasaling-Wika”- Lives of Famous Greek and Romans
ni Plutarch
Sir Thomas North – isinalin sa Ingles ang Lives of Famous Greek and Romans
John Bourchier –isinalin ang Chronicles ni Froissart
George Chapman –isinalin ang mga sinulat ni Homer
John Florio –lumabas ang mga salin saEssays ni Montaigne, isang
babasahingitinuturing na kasinghusay ng Plutarch ni North
Thomas Shelton – isinalin ang Don Quixote
Hobbles -isinalin ang Thucydides at Homer
John Dryden – isinalin ang Jevenal at Virgil
Alexander Pope –isinalin ang Iliad at Odyssey  ni Homer
William Cowper – isinalin ang Odyssey ni Homer
A.W. von Schlegel –isinalin sa Aleman ang gawa ni Shakespeare
Alexander Tytler– naglathala ng libro na Essay on the Principles of Translation
1.Ang isang salin ay kailangang katulad na katulad ng orihinal na diwa
2.Ang estilo at paraan ng pagkasulat ay kailangang katulad ng sa orihinal
3.Ang isang salin ay dapat na maging maluwag at magaang basahing tuladng orihinal
MACHINE TRANSLATION
Dahilan kung bakit hindi makabuo ng machine translator para sa di-teknikal na paksa.
1.hindi pa maabot ng isip ng kasalukuyang mga sayantist kung papaanomabisang
maisasalin ang gma idyoma
2.pagkakaiba ng istraktura o pagsusunud-sunod ng mga salita ng mga wika
3.maraming kahulugan ang maaaring ikarga sa isang salita
4.napakaraming oras naman ang magugugol sa pre-editing at post-editingng tekstong
isusubo rito
5.wala pang computerized bilingual dictionary
Problema sa paglikha ng machine translator
1.ang isip ng tao ang pinakakumplikadong computer machine
2.kulang pa sa nalalamang mga teorya ang mga linggwista tungkol sapaglalarawan at
paghahambing ng mga wika upang magamit sa pagbuo ng MTr
I. INFOGRAPHICS
 III. PAGBUBUOD NA KAALAMAN
Pahayag/Tala Pansariling Pagkaunawa/Pakahulugan Sanggunian sa anyong
APA
Ang pagsasalin ay pagbuo Ito ay pagsasalin sa Nida, 1964
sa tumatanggap na wika panibagong wika na
ng pinakamalapit at likas isinasaalang alang una ay
na katumbas ng mensahe ang kahulugan at ikalawa
ng simulaang wika. ay ang estilo.

Ang pagsasalin ay Sa pagsasalin dapat na Savory, 1968

maaaring maisagawa sa isaalang alang ang tunay
pamamagitan ng na diwa at kahulugan ng
pagtutumbas sa ideyang salita.
nasa likod ng pananalita.

Ang pagsasalin ay muling Dapat na isaalang-alang Larson,1984

pagbubuo sa tumatanggap ang mga tuntuning
na wika ng tekstong gramatikal at leksikal ng
naghahatid ng wikang pagsasalinan kapag
kahalintulad na mensahe magsasalin.
sa simulang wika subalit
gumagamit ng mga piling
tuntuning gramatikal at
leksikal ng tumatanggap
na wika

Kapag magsasalin hindi Newmark, 1988

Ang pagsasalin ay isang maiiwasang mapalitan ang
pagsasanay na binubuo diwa at kahulugan ng
ng pagtatangkang palitan isasaling salita mula sa
ang isang nakasulat na unang wika.
mensahe sa isang wika na
gayon ding mensahe sai
bang wika