Professional Documents
Culture Documents
Filipino Sa Piling Larang Modyul 3 Akademik
Filipino Sa Piling Larang Modyul 3 Akademik
Panuto A: PAGKILALA SA SULATIN: Alamin natin kung gaano na ang lawak ng iyong
kaalaman sa nilalaman ng modyul na ito. Sagutin mo ang lahat ng aytem. Pumili ng sagot sa
loob
ng panaklong
_______12. Isang paalala sa sulating ito na, bago ang pulong, magpasiya kung anong paraan ng
pagtatala ng katitikan ang iyong gagamitin.
_______13. Ito ay hindi isang liham. Kadalasang ito ay maikli lamang at dapat isakatuparan gaya
halimbawa sa pagdalo sa isang pulong.
_______14. Isang paalaala na ito ay dapat manatili sa iskedyul ng adyenda ngunit maging
flexible kung kinakailangan.
_______15. Buoin agad ito pagkatapos na pagkatapos ng pulong habang sariwa pa sa isip ang
lahat
NOTE TO PARENTS/GUARDIANS:
(English translation)
The main purpose of this module is for students to learn and understand important
learning skills. Activities on this module are focused on developing 5Cs skills:
communication; Collaboration; creative (Creativity); critical thinking (Critical Thinking);
and character development (Character Building). There are video lectures available
online for all the lessons contained herein. They can be used as a supplementary study
aid if need be. As facilitator of this module, it is expected that:
(Filipino translation)
Memorandum o Memo
Ayon kay Prof. Ma Rovilla Sudaprasert, sa kanyang aklat na English for the Workplace 3 (2014),
ang memorandum o memo ay isang kasulatang nagbibigay kabatiran tungkol sa gagawing pulong o
paalala
tungkol sa isang mahalagang impormasyon, gawain, tungkulin, o utos. Sa memo nakasaad ang layunin o
pakay ng gagawing miting. Sa pamamagitan nito ,naging malinaw sa mga dadalo ng pulong kung ano ang
inaasahan mula sa kanila. Kung ang layunin ng pulong na nakatala sa memo ay upang ipabatid lamang sa
kanila ang isang mahalagang desisyon o proyekto ng kompanya o oraganisasyon ,magiging malinaw para
sa lahat na hindi na kailangan ang kanilang ideya o suhestiyon sapagkat pinal na ang nasabing desisyon o
proyekto.
Ang pagsulat ng memo ay maituturing ding isang sining .Dapat tandaan na ang memo ay hindi
isang liham. Kadalasang ito ay maikli lamang na ang pangunahing layunin ay pakilusin ang isang tao sa
isang tiyak na alituntunin na dapat isakatuparan gaya halimbawa ng pagdalo sa isang pulong ,
pagsasagawa , o pagsunod sa bagong sistema ng produksyon o kompanya. Ito rin ay maaaring maglahad
ng isang impormasyon tungkol sa isang mahalagang balita o pangyayari at pagbabago sa mga polisiya.
Ayon kay Dr. Darwin Bargo sa kanyang aklat na Writing in The Discipline (2014) , ang mga kilala at
malalaking kompanya at mga institusyon ay kalimitang gumagamit ng mga colored stationery para sa
kanilang mga memo tulad ng sumusunod:
- ginagamit sa mga pangkalahatang kautusan, direktiba, o impormasyon
– ginagamit naman para sa request o order na naggagaling sa purchasing department
– ginagamit naman para sa mga memo na nanggagaling sa marketing at
accounting department
Sa pangkalahatan, ayon din kay Bargo (2014) may tatlong uri ng memorandum ayon sa layunin
nito.
Mahalagang tandaan na ang isang maayos at malinaw na memo at dapat magtalay ng sumusunod
na mga impormasyon. Ang mga impormasyong ito ay hinango mula sa aklat ni Sudaprasert na English for
the Workplace 3 (2014).
1. Makikita sa letterhead ang logo at pangalan ng kompanya, institusyon o organisasyon gayundin ang
lugar kung saan matatagpuan ito at minsan maging ang bilang numero ng telepono.
2. Ang bahaging ‘Para sa/Para kay/Kina ay naglalaman ng pangalan ng tao o mga tao, o kaya naman ay
grupong pinag-uukulan ng memo. Sa pormal na memo mahalagang isulat ang buong pangalan ng pinag-
GARDNER COLLEGE wwww.gardner.edu.ph
7
uukulan nito. Kung ang tatanggap ng memo ay kabilang sa ibang departamento, makatulong kung ilagay
rin ang pangalan ng departamento. Hindi na rin kailangang lagyan ng G.,Gng., Bb. ,at iba pa maliban na
lamang na napakapormal ng memong ginawa.
3. Ang bahaging ‘Mula kay’ ay naglalaman ng pangalan ng gumawa o nagpadala ng memo. Isulat ang
Buong pangalan ng nagpadala kung pormal ang ginawang memo. Gayundin ,mahalagang ilagay ang
pangalan ng departamento kung ang memo ay galing sa ibang sekyon at tanggapan. Hindi na rin
kailangang lagyan ng G., Gng., Bb. , at iba pa maliban na lamang na nakapapormal ang memong ginawa.
4. Sa bahaging Petsa, iwasan ang paggamit ng numero gaya ng 11/25/15 o 30/09/15. Sa halip, isulat ang
buong pangalan ng buwan o ang dinaglat na salita nito. Tulad halimbawa ng Nobyembre o Nob. Kasama
ang araw at taon upang maiwasan ang pagkalito.
5. Ang bahaging Paksa ay mahalagang maisulat nang payak, malinaw at tuwiran upang agad maunawaan
ang nais ipabatid nito.
6. Kadalasan ang Mensahe ay maikli lamang ngunit kung ito ay isang detalyadong memo kailangan ito ay
magtaglay ng sumusunod:
a. Sitwasyon – dito makikita ang panimula o layunin ng memo
b. Problema – nakasaad ang suliraning dapat pagtuonan ng pansin. Hindi lahat ng memo ay
nagtataglay nito
c. Solusyon – nagsasaad ng inaasahang dapat gawin ng kinauukulan
d. Paggalang o Pasasalamat – wakasan ang memo sa pamamagitan ng pagpapasalamat o pagpapakita
ng paggalang
7. Ang huling bahagi ay ang ‘Lagda’ ng nagpadala. Kadalasang inilalagay ito sa ibabaw ng kanyang
pangalan sa bahaging Mula kay ...
MEMORANDUM
Para sa: Mga Guro ng Ikaanim na Baitang
Mula Kay: Nestor S. Lontoc,
Registrar, Academy of Saint John
Petsa: 25 Nobyembre 2015
Paksa: Rebyu para sa National Achievement Test
Ang National Achievement Test para sa mga mag-aaral ng Baitang 6 ay nakatakda sa
Disyembre 12,2015. Mahalagang maihanda natin ang mga mag-aaral sa pagsusulit na ito.
Sa darating na Sabado, Disyembre 5, 2015 kayo ay pinakikiusapang magsagawa ng
rebyu para sa mga mag-aaral. Mangyaring sundin ang iskedyul na nakatala sa ibaba.
Panuto: PAGSAGOT SA KATANUNGAN :Batay sa binasang paksa ,sagutin ang mga katanungan
ukol dito.
1. Bakit mahalaga ang kasanayan sa pagsulat ng memorandum ?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
2 .Anong uri ng memorandum ayon sa layunin ang nabasang
halimbawa?____________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
3.Ano-anong mahahalagang elementong kailangan para sa isang maaayos na pagpupulong?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
_______
4.Ano ang nilalaman ng isang memo o memorandum? Saan at kalian ito ginagamit ?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
5. Ano-anong mga bagay ang na dapat tandaan sa pagsulat ng Memo?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
_______
PAMANTAYAN PUNTOS
Panuto: HAKBANG SA PAGSULAT NG ADYENDA: Basahin ang lahat ng mga pahayag bago ito sagutin.
_____ Gumawa ng balangkas ng mga paksang tatalakayin kapag ang lahat ng mga adyenda o paksa ay
napadala na o nalikom na. Higit na maging sistematiko kung ang talaan ng agenda ay nakalatag sa
talahanayan o naka-table format kung saan makikita ang adyenda o paksa,
_____ Magpadala ng memo na maaaring nakasulat sa papel o kaya naman ay isang e-mail na
nagsasaad na magkakaroon ng pulong tungkol sa isang tiyak na paksa o layunin sa ganitong araw, oras
at lugar.
_____ Ilahad sa memo na kailangan nilang lagdaan ito bilang katibayan ng kanilang pagdalo o kung e-
mail naman kung kinakailangang magpadala sila ng kanilang tugon.Ipaliwanag din sa memo nasa mga
dadalo ,mangayaring ipadala o ibigay sa gagawa ng adyenda ang kanilang concerns o paksang
tatalakayin at magingang bilang ng minuto na kanilang kailangan upang pag-usapan ito. taong
magpaliwanang at oras kung gaano katagal pag-uusapan. Ang taong naatasang gumawa ng adyenda ay
kailangang maging matalino at mapanuri kung ang mga isinumeting agenda ay may kaugnayan sa
layunin ng pulong.
_____ Ipadala ang sipi ng adyenda sa mga taong dadalo mga dalawa o isang araw bago ang pulong.
Bilang paalala ay muling ilagay rito ang layunin ng pulong at kung kailang at saan ito gaganapin.
Pagsulat ng Adyenda
Ayon kay Sudaprasert (2014), ang Adyenda ang nagtatakda ng mga paksang tatalakayin sa
pulong.
Ang pagkakaroon ng maayos at sistematikong adyenda ay isa sa mga susi ng matagumpay na pulong.
Napakahalagang maisagawa ito nang maayos at maipabatid sa mga taong kabahagi bago isagawa ang
pulong.
1. Magpadala ng memo na maaaring nakasulat sa papel o kaya naman ay isang e-mail na nagsasaad
na magkakaroon ng pulong tungkol sa isang tiyak na paksa o layunin sa ganitong araw, oras at
lugar.
2. Ilahad sa memo na kailangan nilang lagdaan ito bilang katibayan ng kanilang pagdalo o kung e-mail
naman kung kinakailangang magpadala sila ng kanilang tugon.Ipaliwanag din sa memo nasa mga
dadalo, mangayaring ipadala o ibigay sa gagawa ng adyenda ang kanilang concerns o paksang
tatalakayin at maging ang bilang ng minuto na kanilang kailangan upang pag-usapan ito.
3. Gumawa ng balangkas ng mga paksang tatalakayin kapag ang lahat ng mga adyenda o paksa ay
napadala na o nalikom na. Higit na maging sistematiko kung ang talaan ng agenda ay nakalatag sa
talahanayan o naka-table format kung saan makikita ang adyenda o paksa, taong magpaliwanang
at oras kung gaano katagal pag-uusapan. Ang taong naatasang gumawa ng adyenda ay
kailangang maging matalino at mapanuri kung ang mga isinumeting agenda ay may kaugnayan sa
layunin ng pulong.
4. Ipadala ang sipi ng adyenda sa mga taong dadalo mga dalawa o isang araw bago ang pulong.
Bilang paalala ay muling ilagay rito ang layunin ng pulong at kung kailang at saan ito gaganapin.
5. Sundin ang nasabing adyenda sa pagsasagawa ng pulong.
Panuto: PAGSAGOT SA KATANUNGAN :Batay sa binasang paksa .Sagutin ang mga katanungan ukol dito.
___________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
2.Ano-ano ang layunin
nito?_______________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Panuto: PAGSAGOT SA KATANUNGAN: Basahin nang maayos ang katanungan at piliin ang titik ng
angkop na sagot.Isulat ito sa patlang.
___1.Ito ay isang akademikong sulatin na naglalaman ng mga tala, rekord o pagdodokumento ng mga
mahahalagang puntong nailahad sa isang pagpupulong.
____4. Hindi ito laging makikita sa katitikan ng pulong ngunit kung mayroon mang pabalita o patalastas
mula sa mga dumalo tulad halimbawa ng mga suhestiyong adyenda para sa susunod na pulong ay
maaaring ilagay sa bahaging ito.
____5. Huwag kalimutang itala ang pangalan ng samahan o organisasyon, pangalan ng kometi , uri ng
pulong (buwanan , lingguhan), at maging ang layunin nito.
____6. Itala ang mga mosyon o suhestiyon, maging ang pangalan ng taong nagbanggit nito, gayundin
ang mga sumang-ayon ,at ang naging resulta ng botohan.
____7. Gamitin ang adyenda para gawin nang mas maaga ang balangkas ng katitikan ng pulong.
Maglaan ng sapat na espasyo para sa bawat paksa.
____8 .Estilo ng pagsulat ng katitikan ng pulong na ang lahat ng detalyeng napag-usapan sa pulong ay
nakatala. Maging ang pangalan ng mga taong nagsalita o tumalakay sa paksa kasama ang pangalan ng
____9.Estilo ng pagsulat ng katitikan ng pulong na nakasaad lamang sa katitikan na ito ang lahat ng
isyung napagkasunduan ng samahan.Hindi na itinatala ang pangalan ng mga taong tumalakay nito at
maging ang mga sumang-ayon dito .Kadalasan mababasa ang mga katagang “ Napagkasunduan na ...
Napagtibay na..
____10. Estilo ng pagsulat ng katitikan ng pulong na isinalaysay lamang ang mahahalagang ng detalye ng
Ang pulong ay mababalewala kung hindi maitala ang mga napag-usapan o napagkasunduan .
Ang opisyal na tala ng isang pulong ay tinatawag na katitikan ng pulong. Ito ay kalimitang isinasagawa
nang pormal, obhetibo, organisado, sistematiko at komprehensibo o nagtataglay ng lahat ng
mahahalagang detalyeng tinalakay sa pulong. Matapos itong maisulat at mapagtibay sa susunod na
pagpupulong ,ito ay nagsisilbing opisyal at legal na kasulatan ng samahan ,kompanya , o organisasyon na
maaaring magamit
bilang prima facie evidence sa mga legal na usapin o sanggunian para sa susunod na pagpaplano at
pagkilos.
Ayon kay Bargo (2014) dapat tandaan ng sinumang kumuha ng katitikan ng pulong na hindi niya
trabahong ipaliwanag o bigyang -interpretasyon ang mga napag-usapan sa pulong. Sa halip, ang kanyang
tanging gawain ay itala at iulat lamang ito. Napakahalaga na siya ay maging obhetibo at organisado sa
pagsasagawa nito.
Ayon kay Sudaprasert sa kanyang aklat ng English for the Workplace 3 (2014), ang kumukuha ng
katitikan ng pulong ay kinakailangang :
1.Hangga’t maaari ay hindi participant sa nasabing pulong
1.Ulat ng katitikan – ang lahat ng detalyeng napag-usapan sa pulong ay nakatala. Maging ang pangalan
ng mga taong nagsalita o tumalakay sa paksa kasama ang pangalan ng mga taong sumang-ayon sa
mosyong isinagawa.
2.Salaysay ng katitikan – isinalaysay lamang ang mahahalagang ng detalye ng pulong.Ang ganitong uri ay
maituturing na isang legal na dokumento.
3.Resolusyon ng katitikan -Nakasaad lamang sa katitikan na ito ang lahat ng isyung napagkasunduan ng
samahan.Hindi na itinatala ang pangalan ng mga taong tumalakay nito at maging ang mga sumang-ayon
dito .Kadalasan mababasa ang mga katagang “ Napagkasunduan na ... Napagtibay na..
Ayon kay Dawn Rosenberg McKay , isang editor at may-akda ng “The Everything Practice
Interview Book at The Everything Get-a-job Book, sa pagkuha ng katitikan ng pulong mahalagang
maunawaan ang mga bagay na dapat gawin bago ang pulong, habang isinagawa ang pulong at
pagkatapos ng pulong
Pagkatapos ng Pulong
Gawin kaagad ang katitikan ng pulong pagkatapos na pagkatapos habang sariwa pa sa isip ang
lahat ng mga tinalakay.
Huwag kalimutang itala ang pangalan ng samahan o organisasyon, pangalan ng kometi , uri ng
pulong (buwanan , lingguhan), at maging ang layunin nito.
Itala kung anong oras ito nagsimula at natapos .
Isama ang listahan ng mga dumalo at maging ang pangalan ng nanguna sa pagpapadaloy ng
pulong. Lagyan ng “Isinumite ni” kasunod ng iyong pangalan.
Basahing muli ang katitikan ng pulong bago tuluyang ipasa sa kinauukulan pasa sa huling
pagwawasto nito,
Ipasa ang sipi ng katitikan ng pulong sa kinauukulan o sa taong nanguna sa pagpapadaloy nito.
http://careerplanning.about.com/cs/communication/a/mimutes.html
Panuto: PAGSAGOT SA MGA KATANUNGAN: Basahin ang mga katanungan at sagutin ito nang
maayos at obhetibo.
1.Saan ginagamit ang katitikan ng pulong ? Sino ang dapat na gumagawa nito? _____________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
TALUMPATI
- ito ang pinakapanimula. Ito ay naghahanda sa mga nakikinig para sa nilalaman ng talumpati
kaya naman dapat angkop ang pambungad sa katawan ng talumpati. Ang mga sumusunod na
katangian sa isang mahusay na panimula:
- mapukaw ang kaisipan at damdamin ng mga makikinig.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
2. Para sa iyo, saan ka mas komportableng gawin batay sa mga uri ng talumpati?
Ipaliwanag.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_____________________________________________________________
Panuto: Pagsulat ng Talumpati: Sumulat ng talumpati ( Malaya kang pumili ng iyong tema)
-
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
SINTESIS/BUOD
Dalawang Anyo
Explanatory
Argumentative
Ang Epekto ng maagang pagbubuntis sa kabataan ay talaga namang nakakasama sapagkat nakakaapekto
ito sa pisikal, emosyonal at mentalidad ng menor de edad.
Ayon sa National Health and Demographics Survey noong 2013 at Young Adult Fertility and Sexuality
(YAFS) study, isa sa sampung babae may edad 15-19 sa ating bayan ay ina o buntis na. Mga 14 percent
ng mga Filipinang babae may edad 15 hanggang 19 ay buntis o di kaya mga ina na rin.
Ayon kay Larrize (2017) Ang maagang pag bubuntis ay ang pagdadalang tao ng isang babae kung saan ay
wala pa siya sa hustong gulang ng pagbubuntis. Ang iba sa kanila ay biktima lamang ng pang gagahasa ng
walang awang mga tao. Sa makatuwid, wala silang balak na magkaroon ng anak sa murang edad pa
lamang.
At bukod pa dito dahil sa bata pa ay maaaring magkaroon ng malaking tyansa na mapagtapos sa pag-
aaral sapagkat may kakayahan pang makapagtrabaho di tulad nga mga may edad na ng mabiyayaan ng
anak.
Ngunit ang lahat ng ito ay sinasalungatan ng websayt na teenage pregnancy, ayon dito Ang mga batang
magulang o maagang nabubuntis ay hindi pa lubos ang kaalaman at hinda pa lubos na handa sa mga
responsibilidad na haharapin nila.
At ayon pa dito, madaming mga kabataang mahihirap na may anak dahil hindi sila nakapag-aral, hindi
sila makakapag trabaho dahil hindi wasto amg kanilang pinag aralan.
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
Panuto A: PAGKILALA SA SULATIN: Alamin natin kung gaano na ang lawak ng iyong kaalaman
sa nilalaman ng modyul na ito. Sagutin mo ang lahat ng aytem. Pumili ng sagot sa loob ng
panaklong
Panuto B: Alamin natin kung gaano na ang lawak ng iyong kaalaman sa nilalaman ng modyul na ito.
Sagutin mo ang lahat ng aytem. Pumili ng sagot sa loob ng
panaklong
1. Ito ay isang proseso o paraan ng pagpapahayag ng ideya o kaisipan sa paraang pasalitang tumatalakay
sa isang partikular na paksa __________.
2. Isang uri ng talumpati na kung saan ang layunin ay ipabatid sa mga nakikinig ang tungkol sa isang
paksa, isyu o pangyayari.
3. Ito ay isang uri ng talumpati na ang pangunahing layunin ay hikayatin ang mga tagapakinig na
tanggapin ang paniniwala ng mananalumpati sa pammaagitan ng pagbibigay-katwiran at mga patunay.
samahan___________.
6. Ang layunin ng talumpating ito ay tanggapin ang bagong kasapi ng samahan o organisasyon.
8. Ito ay mahusay ding pinag-aralan at hinabi nang maayos bago bigkasin sa harap ng mga tagapakinig.
9. Ito ay ginagamit sa mga kumbensiyon, seminar o programa sa pagsasaliksik kaya pinag- aralan itong
mabuti at dapat na nakasulat___.
10. Isang uri ng talumpati na kung saan ibinibigay nang biglaan o walang paghahanda na kaagad
ibinibigay ang paksa sa oras ng pagsasalita__________.
Aklat/Elektronikong Aklat:
https://drive.google.com/drive/u/0/folders/117D-
4fkRk4a1p3QMH4BR2bvwNK4T4Nv6?fbclid=IwAR0xb_IeIo0I7buF-uKx85_4hj-
5fb6nka8e3YlUvgYW2YzOSHCXscyZrxs
https://drive.google.com/drive/u/0/folders/117D-
4fkRk4a1p3QMH4BR2bvwNK4T4Nv6?fbclid=IwAR0xb_IeIo0I7buF-uKx85_4hj-
5fb6nka8e3YlUvgYW2YzOSHCXscyZrxs