ASSH2003

Ang Pagbasa o Pagbabasa

Ayon Kay William Morris, editor-in-chief ng “The American Heritage” at awtor ng “Your Heritage Dictionary of
Words”, ito ay ang pagkilala sa kahulugan ng mga nakasulat na salita.
Sa Dictionary naman ni Webster, ang Pagbasa ay isang kilos o gawa ng isang taong bumabasa ng aklat, sulatin,
at ibang nasusulat na bagay.

Katangian ng Pagbasa
a. Naiuugnay sa pakikinig, pag-unawa, at pagsulat. Sa pagbabasa ay tulad din ng pakikinig, sa
pamamagitan ng iyong pag-unawa ay nagkakaron ka ng ideya kung ano ang mga dapat itala o
isulat.
b. Lumilinang ng iba’t ibang kakayahan
• Kasanayan sa pagkuha ng pangunahing detalye at mga kaugnay na detalye
• Kasanayan sa pagbuo ng hinuha o palagay

Kahalagahan ng Pagbasa
Narito ang ilang kahalagahan ng pagbasa na ating uunawain upang ating mas makita ang gamit ng pagbasa at
ang importansiya nito.

1. Nadadagdagan ang kaalaman - Sa pamamagitan ng pagbasa ay napapalalim natin ang ating konsepto
o kaalaman sa isang bagay.

2. Napapayaman ang kaalaman at napapalawak ang talasalitaan - Sa tuwing tayo ay nagbabasa ay

kaharap natin ang mga salita. Hindi lahat ng salita ay mayroon tayong konsepto kung kaya tayo ay
sasangguni sa mga aklat tulad ng diksiyunaryo, sa oras na maunawaan natin ang kahulugan ng salita
ay sabay na yumayaman ang kaalaman natin sa mga bagay bagay at napapalawak nito ang ating
talasalitaan.

3. Nakararating sa mga pook na hindi pa nararating - Sa pamamagitan ng paglalarawan o pagbibigay ng

mga impormasyong may kinalaman sa lugar na hindi pa natin napupuntahan.

4. Nahuhubog ang kaisipan at paninindigan - Sa pagbabasa ng mga batas at iba pang artikulo tulad ng
mga lathalang maykinalaman sa karapatang pantao, tayo ay natututong magkaroon ng prinsipyo o
adbokasiyang magiging gabay ng ating kaisipan at paninindigan o prinsipyo.

5. Nakakukuha ng mga mahahalagang impormasyon - Nakakakalap tayo ng mga pinakbago at mga

lumang impormasyong maaaring makatulong sa atin sa pagunawa ng mundong ating ginagalawan.

6. Nakatutulong sa mabibigat na suliranin at damdamin - Gaya ng pagbasa ng mga “joke book” o komiks
na nakapagbibigay ng aliw at panandaliang nakaaalis ng pokus sa pag-iisip ng suliranin na siya naming
nagpapagaan ng ating pakiramda

7. Nagbibigay ng inspirasyon sa nakikita ng iba’t ibang antas ng buhay at anyo ng daigdig - Tulad ng
pagbasa ng mga aklat na may temang pagbibigay ng inspirasyon sa buhay, pag-ibig, pagbangon sa
mga suliraning nag gupo o naglugmok sa atin, o di kaya naman ay mga istorya ng pagbabago at
pagtatagumpay sa buhay.

01 Handout 1 *Property of STI

 student.feedback@sti.edu Page 1 of 4
 ASSH2003

Paghahanda sa Pagbabasa
Bago magbasa, ano ng aba ang marapt gawin upang mas maging maayos at maganda ang ating karanasan
sa pagbabasa? Narito ang ilang punto ng paghahanda na marapat na isaalang alang sa paghahanda sa
pagbabasa:

1. Paghahawan ng Sagabal
Pinaniniwalaan na ang bawat isa ay may kanya kanyang istilo ng pagunawa sa teksto tulad ng
pababasa habang nakikinig ng musika, kumakain, o nakahiga. Para sa iba ang mga nabanggit ay
epektibong pamamaraan sa pagunawa ng binababasa ngunit sa pananaw ng mga guro at edukador,
ang pagbabasa ay nangangailangan ng konsentrasyon at ang paghawan ng sagabal ay isa sa
pinakamabisang paraan. Sagabal na maituturing ang mga ingay at iba pang ekstrang gawain na
makakaagaw ng atensyon ng pagbabasa. Ika nga sa wikang ingles: “You cannot do two (2) things at
the same time.”

Halimbawa:
Ang pagsabayin ang pagbabasa ng leksyon at panunuod ng paborito mong palabas ay hindi magiging
matagumpay. Maaaring naunawaan mo ang leksiyon ngunit hindi mo nasulit ang palabas, o sa
kabaligtaran, naunawaan mo ang palabas ngunit hindi mo naman namemorya o naisaulo ang leksiyon.
Sa paglalagom, iminumungkahi na umiwas o alisin kung ano man ang makakasagabal sa pagbabasa
lalo na kung ito ay importante na dapat malaman o matutunan.

2. Angkop na Lugar
Pinakaangkop na lugar para sa pagbabasa ay ang silid-aklatan. Bukod sa tahimik ito at may wastong
bentilasyon, abot kamay ng mambabasa ang iba’t ibang uri ng aklat, journals, reference materials, at
iba pa. Mainam rin ang magkulong sa silid na malayo sa sagabal, tulad ng batang naglalaro sa bahay,
upang maging matagumpay ang pagbabasa.

3. Pagpopokus ng Atensyon
Bilang paghahanda at pagtatamo ng mabisang pamamaraan sa pagbasa ng materyal na teksto,
ugaliing magbasa ng walang hinto. Tuwing nagbabasa ng teksto, ugaliing tapusin ito hangga’t maaari.
Batay sa pananaliksik ng mga dalubhasa, maaaring tumigil nang bahagya ngunit ang pagsasanay sa
matagalang pagbasa ay higit na mabisa kaysa sa estilong pahintu-hinto.

Halimbawa:
Kung ikaw ay nagbabasa at nag hahanda para sa pagsusulit iminumungkahi na iwasan ang paggamit
ng cellular phone o ang pagsilip-silip dito lalo’t higit kung wala namang importanteng tawag o mensahe
na hinihintay. Nakakahati ito sa atensiyon at maaari pang kunin ang oras na ginagamit o inilaan para
sa pag-aaral. Maliban na lamang kung ang gadget na ito ay ginagamit natin bilang kasangkapan sa
pag-aaral tulad ng paggamit ng diksyunaryo na isa sa mga application na meron ang makabagong
telepono o di kaya naman ay pananaliksik gamit ang internet.

4. Pamilyarisasyon sa Teksto
Bago basahin ang teksto na kadalasan ay sanaysay, maging pamilyar sa paksa nito. Basahin ang
pamagat at alamin kung sino ang may akda nito. Kung may pagkakataon ay alamin ang ilan sa mga
impormasyon tungkol sa may akda para sa higit na mas madaling pagkaunawa. Bigyan ng panahon
ang pagkuha ng mga salitang hindi pamilyar at maaaring ilista ang mga ito upang malaman sa mga
sanguniaang aklat tulad ng diksyonaryo. Kung may ilustrasyon, tsart, o mapa na bahagi ng teksto ay
suriin din at alamin kung paano ito nauugnay sa mga teksto.

Ang mga hakbang na nabanggit ay mahahalagang tandaan upang maging mabisa at kapaki-pakinabang ang
pagsasagawa ng seryosong pagbabasa.

01 Handout 1 *Property of STI

 student.feedback@sti.edu Page 2 of 4
 ASSH2003

Mahahalagang Konsepto sa Pagbasa

Mga Teorya ng Pagbasa

Napakarami ang nagsulputan na teorya ng pagbasa, ngunit narito ang mga pinakakilala sa kanila.

1. Teoryang Bottom-Up
Ito ay isang tradisyunal na pagbasa. Ito ay bunga ng teoryang behaviorist na higit na nagbibigay pokus
sa kapaligiran sa paglinang ng komprehensyon sa pagbasa. Ayon dito, ang pagbasa ay pagkilala ng
serye ng nakasulat na mga simbolo upang maibigay ang katumbas nitong tunog. Nananalig ang
teoryang ito na ang pagkatuto sa pagbasa ay nagsisimula sa pagkilala sa mga titik, salita, parirala, at
pangungusap bago malaman ang kahulugan ng teksto. Sinasabi nitong ang pagbasa ay pagkilala ng
mga salita, at ang teksto ang pinakamahalaga sa pagbasa. Ang mambabasa ay isang pasib na
partisipante lamang sa proseso ng pagbasa dahil ang tanging tungkulin niya ay ulitin ang lahat ng mga
detalyeng nakasaad sa tekstong kanyang binasa. Ang proseso ng pag-unawa ayon sa teoryang ito, ay
nagsisimula sa teksto (bottom), patungo sa mambabasa (up), kaya tinawag itong bottom-up. Tinatawag
din itong "outside-in" o "data driven" sapagkat ang impormasyon sa pag-unawa ay hindi nagmula sa
tagabasa kundi sa teksto.

2. Teoryang Top-Down
Nabuo ito bilang reaksyon sa naunang teorya. Ito ay dahil napatunayan ng maraming dalubhasa na
ang pag-unawa ay hindi nagsisimula sa teksto kundi sa mambabasa tungo sa teksto. Ito ay
impluwensya ng sikolohiyang Gestalt na naniniwalang ang pagbasa ay isang prosesong holistik. Ayon
dito, ang mambabasa ay napakaaktib na partisipante sa proseso ng pagbasa, na siya ay may taglay
na dating kaalamang nakaimbak sa kanyang isipan ay may sariling kakayahan sa wika na kanyang
ginagamit habang nakikipagtalastasan sa may-akda sa pamamagitan ng teksto. Tinatawag din ang
teoryang ito na "inside-out" o "conceptually-driven" dahil ang kahulugan o impormasyon ay nagsisimula
sa mambabasa patungo sa teksto. Ito ay nangyayari dahil ang mambabasa ay gumagamit ng kanyang
mga dating kaalaman at ng konseptong nabuo sa kanyang isipan mula sa kanyang mga karanasan at
pananaw sa paligid. Bunga nito, nakakabuo siya ng kanyang mga palagay at hinuha na kanyang
iuugnay sa mga ideyang inilalahad ng awtor ng isang teksto.

3. Teoryang Interaktib
Bunga naman ito ng pambabatikos ng mga dalubhasa sa ikalawang teorya. Ayon sa mga proponent
nito, ang top-down ay maaaring akma lamang sa mga bihasa nang bumasa at hindi sa mga baguhan
pa lamang. Higit na angkop daw ang kombinasyong top-down at bottom-up na nagpapahiwatig ng
dalawang direksyon ng komprehensyon, itaas-pababa at ibaba-pataas. Ayon sa teoryang ito, ang teksto
ay kumakatawan sa wika at kaisipan. Dito nagaganap ang interaksyonng awtor-mambabasa at
mambabasa-awtor. Kung gayon, ang interaksyon ay may dalawang (2) direksyon o bi-directional.
Masasabing ang teoryang ito ay isang pagbibigay-diin sa pag-unawa sa pagbasa bilang isang proseso
at hindi bilang produkto. Sa teoryang itong, mahalaga ang larangan ng metakognisyon na nahihinggil
sa kamalayan at kabatiran sa taglay na kaalaman at sa angking kasanayan ng mambabasa.

4. Teoryang Iskima
Mahalaga ang tungkuling ginagampanan sa pagbasa ng dating kaalaman ng mambabasa. Ito ang
batayang paniniwala ng teoryang iskima. Bawat bagong impormasyong nakukuha sa pagbabasa ay
naidaragdag sa dati ng iskima. Sa makatuwid, bago pa man basahin ng isang mambabasa ang teksto,
siya ay may taglay ng ideya sa nilalaman ng teksto mula sa kanyang iskima sa paksa.

Mga Uri ng Pagbabasa

Merong dalawang (2) uri ng pagbabasa ang ating ginagawa na nakasalalay sa ating pakay o layunin.

A. Malakas na Pagbasa
Ginagamit ito sa mga pag-uulat sa seminar, symposium, konbukasyon at iba pa. Ito ay isinasagawa sa
sa harap ng mga tagapakinig. Ang layunin ng malakas na pagbasa ay mag-aliw, magbigay ng aral o
magturo ng kaalaman. Sa gawaing ito nagaganap ang pakikipagugnayan ng mambabasa at

01 Handout 1 *Property of STI

 student.feedback@sti.edu Page 3 of 4
 ASSH2003

tagapakinig. Suliranin sa ganitong uri ang antas ng pagkaunawa ng mga tagapakinig. Kaya’t mahalaga
sa pagbasa ng malakas ang husay sa pagbibitiw ng mga salita. Sa pamaamgitan nito ay mapapanatili
ang atensyon at konsentrasyon ng mga taga pakinig.

B. Pagbasa ng Tahimik
Ginagamit naman ito ng taong naglalayong magkamit ng lubos na kabatiran sa isang paksa. Sa
ganitong gawain, ang mambabasa ay gumaganap bilang tagabasa (reader) at taga-unawa (interpreter).
Ang interaksyon ay sa pagitan ng mambabasa at (awtor ng) teksto. Mahalaga sa gawaing ito ang
pagkakaroon ng tamang lugar na pagdarausan upang makamit ang tamang antas ng konsentrasyon.

Mga antas ng Pag-iisip

Sa pagbabasa, ating ginagamit ang ating utak sa pag-iisip at pagpoproseso ng mga impormasyong nabasa.
Narito ang mga antas ng pag-iisip na binubuo ng mga sumusunod:
1. Antas Faktwal – Ito ay payak na paggunita sa mga nakalahad na impormasyon. Natutukoy ang mga
detalye batay sa mga naalala (recall); kung saan ang mga ito (detalye) ay nasa anyong lantay na
makasasagot ng mga tanong tulad ng ano, kalian at saan.
2. Antas Interpretatib - Isa pang katawagan dito ay pagpapakahulugan; hindi katuturan ang layunin nito
kundi ang nagkukubling kaalaman o kaisipan. Sa Ingles ito ay “reading between the lines”.
3. Antas Aplikatib - Paglalapat ng mga taglay na iskemata ng mambabasa sa tekstong binabasa. Ito ang
tinatawag na “reading beyond the lines”.
4. Antas Transaktib - Maliban sa ikemata at paglalapat nito sa kaugnay na konsepto, mahalaga ring salik
ang pansariling pagpapahalaga o value system ng mambabasa. Ang “reading with character” ang
kumpletong ebolusyon o kaganapang prosesong pangkaisipan.

Komprehensyon
Tanda ng epektibong pagbasa ang komprehensyon. Nagagnap ito habang may interaksyon ang teksto at ang
isipan ng mambabasa na siyang nagpapakahulugan. Ang wastong komprehensyon ay bunga ng intensibong
pagpapakahulugan sa mga kaisipan at konseptong nabasa o binabasa. Nabubuo ito sa tulong ng mga iskema
ng mambabasa.

Limang (5) Dimensyon ng Pag-unawa

1. Literal na Pag-unawa - Ito ay nakatuon sa mga ideyang lantad na nakalahad sa kabuuan ng teksto.
Hindi ito nangangailangan ng agarang pagpapakahulugan.
2. Interpretasyon - Naisasagawa ito sa pamamagitan ng pagtukoy sa pangunahing ideya, paglalahat,
panghinuha, hambingan at kontras. Pagtutukoy ng sanhi at bunga at pagbibigayng kahulugan sa mga
ginamit ng awtor na pahiwatig.
3. Mapanuring Pagbabasa - Pinapagana ang mapanuring pag-iisip kung saan sinusukat, tinitimbang,
inuuri at inaantasan ang mga kaalamang nabasa. Sinisikap tukuyin ang katotohanan at kabigatan ng
mga nakalahad na ginagamitan ng istandard na binuo sa isipan ng mambabasa.
4. Aplikasyon o Paglalapat ng mga kaisipan - Dito pumapasok ang mga personal na valyus ng
mambabasa. Binabalangkas ang mga prinsipyo at kaisipan at hinahanap ang pamamaraan ng
aplikasyon nito sa mga isyu sa kasalukuyan.
5. Pagpapahalaga - Ito ang pag-aangkop ng mga kaisipan at konsepto sa isang konkreto at
mapanghahawakang bagay. Ito ang makapagpapakita ang antas ng komprehensyong natamo ng
mambabasa.

Sanggunian:
San Juan, G., et. al. (2013). Pagbasa at pagsulat tungo sa pananaliksik. Granbooks Publishing Inc.
Cruz, C., et. al. (2010). Pagbasa at pagsulat sa masining na pannaliksik sa antas tersaryo. Mindshapers Co.,
Inc.

01 Handout 1 *Property of STI

 student.feedback@sti.edu Page 4 of 4