Thiết chế Công đoàn

Thiết chế công đoàn là một tổ hợp công trình phục vụ cho người lao động, trong
đó có nhà ở và các công trình dịch vụ phúc lợi công đoàn như siêu thị, nhà trẻ,
nhà văn hóa đa năng, công trình văn hóa, thể thao...
Theo thống kê của Bộ Xây dựng, trong 6 tháng đầu năm 2022, cả nước mới chỉ
hoàn thành 3 dự án nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp khu vực đô thị
và công nhân khu công nghiệp, với quy mô xây dựng khoảng 6.000 căn.
Nhà ở là điều kiện đầu tiên để phát triển nguồn lực con người, một yếu tố hết
sức quan trọng để phát triển sản xuất. Bảo đảm tốt vấn đề này sẽ giúp người lao
động ổn định sức khỏe, tái sản xuất sức lao động, góp phần tạo nguồn lực lao
động có chất lượng cho xã hội.
tình trạng "5 không": Không nhà cửa, không gia đình, không tình yêu, không
vui chơi giải trí, không thể dục thể thao
Việc cải thiện chỗ ở cho người lao động, nhất là công nhân làm việc trong các
khu công nghiệp, khu chế xuất cần được sự quan tâm đúng mức của nhà nước,
chủ doanh nghiệp và toàn xã hội. Từ đó, cần xác định rõ trách nhiệm của các
bên liên quan trong việc lo nhà ở cho người lao động” ông Lê Văn Nghĩa đánh
giá.
Thực trạng nhà ở hiện nay của NLĐ
*95% công nhân thuê trọ
ông Lê Văn Nghĩa, Trưởng Ban Quản lý dự án Thiết chế công đoàn (Tổng Liên
đoàn Lao động Việt Nam) cho biết, cả nước hiện có khoảng 7 triệu lao động
đang làm việc tại 370 khu công nghiệp, khu chế xuất trên cả nước và nhu cầu an
cư, lạc nghiệp của hàng triệu con người này là rất bức thiết.
Tuy nhiên, nhà ở phục vụ công nhân làm việc tại các khu công nghiệp, khu chế
xuất mới chỉ đáp ứng được khoảng hơn 30% nhu cầu. Phần lớn công nhân, lao
động nhập cư đang phải thuê nhà trọ dân sinh với điều kiện sinh hoạt không
đảm bảo.
Theo Báo cáo của Bộ Xây dựng về nguồn cung nhà ở xã hội dành cho công
nhân, đến nay cả nước đã hoàn thành 122 dự án với quy mô 54.400 căn hộ và
đang tiếp tục triển khai 119 dự án với quy mô xây dựng khoảng 154.000 căn hộ.
Tuy nhiên, đến nay những dự án trên mới chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu
cầu nhà ở cho công nhân trên cả nước.
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết, tại các khu công nghiệp, khu chế
xuất mới chỉ có khoảng 5% số công nhân được ở trong các nhà trọ do các doanh
nghiệp sử dụng lao động, chính quyền và các tổ chức đoàn thể đầu tư xây dựng.
Số còn lại chưa có chỗ ở hoặc đang phải thuê nhà ở tạm bợ.
Đặc biệt, hiện có khoảng 95% số công nhân ngoại tỉnh làm việc tại các khu
công nghiệp tập trung trên cả nước phải thuê nhà trọ của tư nhân. Các phòng trọ
do tư nhân xây dựng cho thuê hầu hết đều rất chật hẹp, diện tích sử dụng bình
quân từ 3 - 4m2 /người, không bảo đảm những điều kiện tối thiểu về vệ sinh,
điện, nước, môi trường sinh hoạt chật chội, nhếch nhác, ảnh hưởng đến sức
khỏe và năng suất lao động.
--->
“Bất cập lớn nhất hiện nay là, việc xây nhà ở cho người lao động tại các khu
công nghiệp, khu chế xuất thiếu đồng bộ với việc xây dựng kết cấu hạ tầng xã
hội như: nhà trẻ, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa, bưu điện, chợ, siêu
thị...Tình trạng này dẫn đến hiện tượng, một số khu nhà đã được xây dựng hoàn
chỉnh nhưng người lao động không muốn vào ở, vì quy hoạch, thiết kế và quản
lý không phù hợp với đặc thù sinh hoạt, làm việc”, ông Lê Văn Nghĩa nhận
định.
Kết quả điều tra, khảo sát cho thấy, trong tổng số 220 khu công nghiệp, khu chế
xuất trong cả nước hầu như chưa có nơi nào xây dựng được nhà trẻ, mẫu giáo,
trường học phổ thông và trạm y tế để phục vụ những nhu cầu thiết yếu của
người lao động.
Xác định trách nhiệm

Các chuyên gia cho rằng, thực hiện chủ trương phát triển kinh tế phải gắn với
giải quyết các vấn đề xã hội, do đó khi phê duyệt các dự án khu công nghiệp,
khu chế xuất bắt buộc phải dành quỹ đất tương xứng để xây dựng nhà ở và các
công trình thuộc kết cấu hạ tầng cho công nhân. Đồng thời cần có chính sách ưu
đãi thích đáng cho doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân tại các
khu công nghiệp.
Về phía Nhà nước, cần tạo điều kiện về quỹ đất, có quy định ưu đãi về tiền sử
dụng đất, miễn giảm thuế, vay vốn ưu đãi, hỗ trợ hạ tầng, đơn giản hóa thủ tục
cấp phép xây dựng.
Đối với doanh nghiệp, cần có chính sách, quy định bắt buộc các chủ doanh
nghiệp sử dụng lao động phải có trách nhiệm dành một tỷ lệ vốn tham gia giải
quyết nhà ở cho người lao động thông qua việc đóng góp tài chính hoặc tự xây
nhà ở cho người lao động thuê, mua; nghiên cứu đa dạng hóa các kiểu dáng kiến
trúc phù hợp với điều kiện sống của người lao động.
Ông Trương Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho
rằng, khi quy hoạch các khu đô thị mới, khu công nghiệp mới cần phải đồng
thời quy hoạch nhà ở xã hội, nhà ở công nhân đảm bảo hạ tầng xã hội, hạ tầng
kỹ thuật theo quy định. Đối với các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị phải
dành 20% quỹ đất để đầu tư phát triển nhà ở xã hội theo quy định.
“Đối với các dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân độc lập, cần quy hoạch
tại các vị trí phù hợp, thuận tiện, có quy mô lớn, đầy đủ hạ tầng kỹ thuật, hạ
tầng xã hội”, ông Trương Anh Tuấn cho biết.
*Mời gọi đầu tư
Theo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, đơn vị đã xây dựng Đề án “Đầu tư
xây dựng các thiết chế của công đoàn tại các khu công nghiệp, khu chế xuất”.
Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 655/QĐ-TTg
ngày 12/5/2017; Quyết định số 1729/QĐ-TTg ngày 04/11/2020 của Thủ tướng
Chính phủ sửa đổi, bổ sung Quyết định 655/QĐ-TTg ngày 12/5/2017 với mục
tiêu đến năm 2026 phấn đấu tất cả các khu công nghiệp, khu chế xuất trên cả
nước đều có thiết chế của công đoàn.
Nội dung của Đề án nêu rõ, mỗi khu công nghiệp, khu chế xuất tại địa phương
sẽ được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đầu tư xây dựng tối thiểu một thiết
chế của công đoàn, gồm một tổ hợp công trình được xây dựng đồng bộ trên diện
tích từ 3 ha đến 5 ha, gồm nhà ở (căn hộ), nhà trẻ, siêu thị, công trình văn hóa,
thể thao, văn phòng tư vấn pháp luật gắn với vườn hoa, cây xanh.
Một thiết chế của công đoàn như trên sẽ có khoảng 1.000 căn hộ có diện tích từ
30 m2/căn đến 60 m2/căn, đáp ứng chỗ ở có chất lượng cho khoảng 3.500 ngàn
đoàn viên là công nhân, người lao động đang làm việc tại các khu công nghiệp,
khu chế xuất có khó khăn về nhà ở.
Riêng tại tỉnh Bình Phước, hiện trên địa bàn có 13 khu công nghiệp với tổng
diện tích 4.686 ha và Khu kinh tế cửa khẩu Hoa Lư trên 28.000 ha; có 9 cụm
công nghiệp; trong đó, có 1 cụm công nghiệp đã đi vào hoạt động và 8 cụm
công nghiệp đang triển khai đầu tư. Trong giai đoạn 2022-2030, tổng nhu cầu
nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh là hơn 156.000 người.
Hiện nay, trên địa bàn Bình Phước mới chỉ có 2 dự án nhà ở xã hội độc lập và 1
dự án nhà ở thương mại có xây dựng nhà ở xã hội đã và đang được đầu tư xây
dựng với 847 căn nhà. Lãnh đạo tỉnh Bình Phước nhìn nhận, việc đầu tư xây
dựng nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua còn nhiều hạn chế, chưa
đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho các nhóm đối tượng, nhất là đối với công nhân,
người lao động đang làm việc trong các khu công nghiệp.
Bà Trần Tuệ Hiền, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước cho biết trong giai đoạn
2022 - 2030, tỉnh sẽ triển khai thực hiện 18 dự án nhà ở xã hội cho công nhân
với diện tích khoảng 173 ha; đáp ứng nhu cầu nhà ở cho khoảng 133.000 người.
Các khu vực ưu tiên đầu tư phát triển nhà ở xã hội là những nơi có nhiều khu,
cụm công nghiệp, khu kinh tế như Chơn Thành, Đồng Phú, Hớn Quản, Phú
Riềng, Lộc Ninh, Bình Long.
Bên cạnh đó, tập trung thực hiện các dự án nhà ở xã hội độc lập trên quỹ đất
sạch do nhà nước quản lý, các quỹ đất để phục vụ cho việc mở rộng, thành lập
mới các khu công nghiệp và trên quỹ đất 20% của các dự án nhà ở thương mại
đã được đầu tư hạ tầng.
”Xác định phát triển nhà ở xã hội để phục vụ cho các nhóm đối tượng được thụ
hưởng, đặc biệt là công nhân làm việc trong các Khu công nghiệp, cụm công
nghiệp là một trong những nội dung quan trọng của chính sách phát triển kinh tế
- xã hội, là giải pháp quan trọng để thúc đẩy mục tiêu phát triển công nghiệp của
tỉnh. Đây còn là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị cũng như của doanh
nghiệp”, bà Trần Tuệ Hiền khẳn