KARACİĞER:

Vücutta yerleşmesi açısından:

1. KC’nin anterioru
2. KC’nin posterioru

- Yerleşmesi: cavitas abdominalisin üst kısmı, diaphragmanın hemen altı,

Regio hypochondrica dexter – hemen hemen tamamı
Regio epigastrica – büyük kısmını
Regio hypochondrica sinister – üst iç kısmı

 Regio hypochondrica dextrayı tamamen doldurur

 Sağda arcus costarumu linea medioclavicularise kadar takip eder
 Regio epigastircada midenin bir bölümünü örter
 Diaphragmaya tutunmuş olduğundan solunumla seviyesi değişebilir

- Sağ 5-11 costalar arasında T8-L3 vertebralar seviyesindedir – exam

- Karaciğerin büyük bir kısmı sağ kostaların altında bulunur
- Erişkinlerde KC’nin alt sınırı kosta yayını geçmez – geçerse =hepatomegaly
- Bebeklerde kosta yayını geçmesi normaldir
- Sağ diaphragma, karaciğeri, AKC ve kalpten ayırır
- Kırmızımsı kahverengi renkte, intraperitoneal organ
- Vucuttaki en büyük bez:hem endokrin, hem exokrin salgı yapar
- Exokrin salgı – safra salgısı, günde 1 l
- Endokrin salgı – kana verdiği maddeler ve proteinler – plazma proteini etc
METABOLİK FONKSİYONU:
1. Metabolizma organı ve besin maddesi deposudur
2. Detoksifikasyon ve yıkım organı
3. Fetal dönemde kan yapımında görev alır
4. Exokrin bez olarak safra üretir
5. Endokrin bez olarak hormon üretir
6. Kolesterolün merkezi üretim yeridir – kolesterol safranın ana maddesi olan safra asidine
dönüştürülür
 7. Böbreklerden sonra 2ci boşaltım organıdır – bilirubin ve ilaçların elimine edildiği yer
8. Karbohidrat metabolizması – glikozu glikojene çevirir
9. Yağ metabolizmasındaki rolü
10. Protein metabolizmasındaki rolü – heparin, protrombin,fibrinojen, plasma protein
sentezi
11. Vitamin ve Fe deposu
12. Hormon ve ilaçlar üzerine etki 3 organa 2’li kan gelir: KALP, AKC, KC

-organın iş yapması için

HEMATOLOJİK FONKSİYON: -organın beslenmesi için

- Kan fitrasyonu Eg. V.pulmonales’ten gelen kan AKC’ye iş

- Kanın depo edilmesi yaptırmak için; AKC beslenmesi için kan –
a.bronchiales
HEPARİN ÜRETİLMESİ: iç salgı
KC beslenmesi – A.hepatica propria
- Vücuttaki toksinler uzaklaştırılır (a.hepatis communis; truncus coelicacus)
- Kuppfer hücreleri
Yüksek basınçlı, az miktarda kan
Karaciğere gelen kan miktarı:
KC fonksiyonel – V.portae
- 1500cc Düşük basınçlı, yüksek miktar kan
- V.porta hepatis – 1100cc (7-12mgHg)
- A.hepatica propria – 400cc (130mmHg)
- 1000cc kan depo edebilir
- KC basınca çok hassastır
KC – venter mezenter içinde gelişen tek organ
Pankreas – hem ventral, hem dorsal mezenterde gelişen tek organ
Diğer tüm organlar – dorsal mezenter içinde gelişir
KARACİĞERİ NEREDEN PALPE EDELİM:
KARACİĞERİ NEREDEN PERKÜLE EDELİM:
KC’NIN 2 LOBU VARDIR:
LOBUS DEXTER:
- Tepe noktası: linea medioclavicularis üzerinde 5.interkostal aralıkta bulunur
- Erkeklerde sağ papilla mammaria’nın 1cm kadar altındadır
LOBUS SİNİSTER:
- Tepe noktası: 6.kosta seviyesine kadar çıkar
**kc’nin büyük bir kısmı kaburgalar tarafından örtülmüştür
**arcus costarium’lar arasında kalan bölge ise karın ön duvarına doğrudan temas eder
**epigastrium’da proc.xiphoideus’un 3cm kadar alt tarafından geçer

**KC’nin 2 yüzü ve 2 kenarı vardır:

 Fascies diaphragmatica – diafragma ile komşudur ve konvekstir

 Fascies visseralis – iç organlarla komşudur ve konkavdır
 Margo inferior – önde ve sağda fascies visseralis ve diaphragmaticayı birleştiren keskin
kenar
 Margo posterior – arkadaki künt ve yuvarlak kenardır
**lig.falciforme hepatisin arka serbest kenarında – lig.teres hepatis bulunur
**flexura coli dextra, sağ lobun alt tarafıyle komşuluğu vardır
**sağ lobu – sağ böbrek, pars descdendens duodeni ile komşu
** sol lobu – sol böbrek, dalak ve pankreasla komşu

KC kenarları:
1. Margo inferior: ABC birleşir
A. Sağ linea axillaris’in 11.kostayı kestiği noktada başlar
B. Sağda arcus costariumu 10.kıkırdak costa hizasında keser
 C. Midclavicular hattın sol 5.kıkırdak kostayı kestiği noktaya uzanır
- Margo inferior – normalde arcus costariumu geçmez: geçiyorsa – hepatomegali
- 2 çentik bulunur:
1. İncisura vesicalis – murphy noktası – safra kesesi muayenesi – (iltihap ve taş )
2. İncisura ligamenti teretis

Murphy noktası – safra kesesi

muayenesi

Safra kesesi iltihap ve taş oluşumu

zamanı bu noktada ağrı olur

Labbe üçgeni – mide muayenesi

LABBE ÜÇGENİ:
- Midenin muayene yeri
- Mide dolu iken, karın ön duvarına değen kısmı
- Sınırları:
1. KC alt kenarı
2. Sol arcus costarium
3. Sağ ve sol 9-10.kıkırdak kostaların birleşme yerini birbirine bağlayan yatay çizgi

2.Margo posterior:
- Facies diaphragmatica ile facies visceralis arasında oluşur
- 11.kosta ile linea axillarisin kesiştiği noktada başlar
- 11.-12. Kosta boyunca ilerler
- Solda: 8-9. ICA ta alt kenarla buluşur ???
KC – intraperitonealdır
Bazı kısımları peritonsuz:
area nudea,
fossa vesica biliaris,
sulcus v.cava inferior,
porta hepatis (kc kapısı)
**lig.coronariumun 2 ön yaprağı vardır: lig.coronarium dexter ve sinister
**bu 2 ön yaprak birleşip – lig.falciforme hepatis oluşturur
**lig.falciforme hepatis, KC’yi karın ön duvarına bağlar

KC yüzleri:
1. Facies diaphragmatica:
- Kubbe şeklinde olup yüzeyi düzdür
- Diaphragmanın alt yüzü ile komşudur
- 4 kısma ayrılır:
1. Pars superior:
 lig.falciforme hepatis’in 2 yaprağı arasında kalan bölge hariç her tarafı peritonla kaplıdır
 KOMŞULARI: diaphragma aracılığıyla: sağ/sol cavum pleura, sağ/sol basis pulmonis,
pericardium, kalbin ventrikulleri ile komşudur
2. Pars anterior:
 3genimsi bölge
 Lig.falciforme hepatis’in 2 yapraği arasında kalan bölge hariç her tarafı peritonla kaplıdır
 KOMŞULARI: diaphragma aracılığıyla kostalar ve karın ön duvarı ile komşu
3. Pars dexter:
 Her tarafı peritonla kaplı:
 KOMŞULUKLARI: komşu olduğu tüm organlar ile arasında diaphragma bulunur
1/3 kısmı: sağ akc ve pleura
1/3 orta kısmı:rec.diaphragmaticus dexter
1/3 alt kısmı: 7-11.kostalar ile komşu
4. Pars posterior:
 Arkaya bakar
 Peritonla örtülü olmayan kısmı – pars nuda/pars affixa
 Lig.tiangulare dextrum – lig.coronarium dextrumun ön ve arka yaprağı arka sağ yanda
birleşince oluşur
 Lig.triangulare sinistrum – lig.coronarium sinistrumun ön ve arka yaprağı sol uçtan
birleşince oluşur
 Appendix fibrosa hepatis – lobus sinisterin ucunu diaphragmaya bağlar
 İmpressio suprarenalis – böbreküstü bezin impressiosu
- Facies diaphragmatica hepatis, area nuda hariç, heryeri peritonla kaplıdır
AREA NUDA – bağ dokusu yardımıyla diaphragmanın abdominel yüzüne yapışır
KC’ni serbest hale getirmek istiyorsak, diaphragmaya yapıştığı bağ dokusunu çıkarmalıyız
**lig.coronarium nasıl oluşur?
- Parietal periton, diaphragmanın abdominal yüzünün ön tarafını örter
- Periton, diafragmanın ön yüzünden, karaciğerin ön yüzüne atlar ve lig.coronariumun
ön yaprağı oluşur
- Diafragmanın arka yüzünü örten parietal periton, diafragmanın arka yüzünden,
kc’nin arka yüzüne atlar – lig.coronariumun arka yaprağı oluşur
- Lig.coronarium dexter ve sinisterlerin, ön ve arka tarafları arasındaki alan peritonsuz
olup – area nuda adlandırılır
Lig.falciforme hepatis: falx-orak
- Serbest arka kenarında yuvarlak kısım – lig.teres hepatis
Lig.teres hepatis – oblitere olmuş v.umbilicalis oluşturur

- Facies diaphragmatica’da periton ile ilgili 2 recessus vardır:

1. Recessus hepatorenalis:
- Cavitas periteonalisin sağda KC, solda böbrek ve böbreküstü bezi arasında kalan
bölüm – böbrek ve KC arası
2. Recessus subphrenicus:
- Facies diaphragmatica’yı diaphragmadan ayırır; Diaphragma altı
- Embriyonel dönemde venter mezenteriumdan gelişen bir yapı olan lig.falciforme
hepatis ile sağ ve sol bölmeler ayrılır
- Bu recessus lig.falciforme hepatis tarafından 2’ye bölünür
- Abse kaynağı

KC abselerinde – subphrenicusta
sıvı birikimi olur

Recessus subphrenicus,
lig.falciforme hepatis tarafından
sağ ve sola bölünür
 **anatomik duruşta KC’nin
FACİES VİSSERALİS: yukarı kısmı daha arkaya
gittiğinden dolayı porta
- Aşağıya, arkaya ve hafif sola bakar hepatisin önündeki parça –
- Fissura ve fossalar hariç peritonla örtülü önünde bulunan lobus
- Fissura ve fossa dizilişi büyük H harfini andırır quadratustur
- bu yüzde:
2 fissura, 3 oluk ,1 fossa bulunur
- enine durumda olan ve 2 yan oluğu birleştiren orta oluğa KC kapısı – porta hepatis
denilir – porta hepatisten, kan damarları, safra yolları, sinir ve lenf damarları geçer
- bu üç oluk KC’nin alt yüzünü 4 loba ayırır
1. sağ oluğun sağında – lobus dexter
2. sol oluğun solunda – lobus sinister
3. porta hepatisin önündeki parça – lobus quadratus
4. porta hepatis arkasındaki parça – lobus caudatus
- 2 fissurası var:
1. fissura ligamenti teretis – solda ve öndedir: içinde lig.teres hepatis bulunur
2. fissura ligamenti venosum – arkadadır: içinde lig.venosum bulunur
- sulcus vena cava inferior -- sağ ve arkada: içinde v.cava infeior bulunur
- fossa vesica biliaris –sağ ve önde: içinde vesica biliaris
- porta hepatis – ortada bulunur H’nin orta çizgisi:
ductus choledocus KC’den çıkar; a.hepatica propria ve v.portae hepatis KC’ye girer
**lobus caudatus’un sola doğru yönlenen memeucu şeklinde çıkıntısı – proc.papillaris
**lobus caudatus’un sağa doğru yönlenen kuyrukşekilli çıkıntısı – proc.caudatus
FACİES VISSERALİSTE ORGANLARA AİT İZLER:
- impressio renali
- impressio suprarenalis
- impressio duodenali
- impressio colica – flexura coli dextranın yaptığı iz – lobus dexterde
- impressio gastrica – lobus sinisterde
- impressio oseophagus

- v.cava inferiora, KC’nin 3 toplardamarı:

v.hepatica dexter
v.hepatica sinister
v.hepatice media açılır

- portal triad: -- KC’nin heryerinde birlikte bulunur

ductus hepaticus communis
a.hepatica propia
v.porta hepatis
PORTA HEPATİS:
Giren yapılar:

 a.hepatica propria (a.hepatica dexter ve sinister)

 v.porta hepatis – genelde dorsalde yer alır
 sinirler
Çıkan yapılar:

 ductus hepaticus communis (dexter ve sinister)

KC’nin bağlantıları:
- KC’ni mideye bağlayan 2 bağ vardır – bu 2 bağ omentum minusu oluşturur:
1. Lig.hepatogastricum – midenin curvatura majörü ile KC arasında:
- Lig.hepatogastricumun 2 yaprağı arasında – a.gastrica sinistra ve dextra uzanır ve
burda anostomoz yaparlar
- Lig.hepatogastricumun 2 yaprağı arasında trunci vagales’in dalları
Rr.hepatisi – KC’ye ulaştırır
Rr.pylorici – mideye ulaştırır
2. Lig.hepatoduodenale – duodenumun 1.bolumunun üst kısmı ile KC’yi bağlar ve
omentum minusun en sağ tarafını oluşturur
- Bu bağı kaldırdığımızda:
Sağda – ductus choledocus
Solda – a.hepatica propria
Arkada – v.porta hepatis görürüz
- Bu bağın arkasında bursa omentalisin girişi olan for.omentale/epiploicum (winslow)
bulunur

Foramen omentale:

- Bursa omentalisin girişi

- Ön sınırı – lig.hepatoduodenum
- Arka sınırı –v.cava inferior

KARACİĞERİN PERİTON DURUMU:

- Başlangıçta tamamen her tarafı periton ile örtülü olan KC, bağırsak rotasyonu
sonucunda arka üst kısmı peritonsuz duruma gelir
- Peritonsuz olan bu kısım karın arka duvarına ve diaphragmaya sıkıca tutunur
 - Büyük bir kısmı periton ile örtülü olup, periton ile olan ilişkisine göre 2ye ayrılır
1. Pars nuda – pars affixa -- hareketsizm
KC’nin periton tarafından ortulmeyen kısmı
Pars posterior ve lig.coronariumun 2 yaprağı arasında kalan bölgelerden oluşur –
area nuda
2. Pars libera: kısmen hareketli
KC’nin periton tarafından örtülen kısmı
- İntraperitoneal
- Peritonsuz kısımlar:
Area nuda
Porta hepatis
Fossa vesica biliaris
Sulcus v.cava inferior
Morfolojik anatomi:
- Dış görünüşe göre yapılır
- Lig.falciforme hepatis, KC’ni lobus dexter ve sinistere ayırır
- Ama bu loblar KC’nin fonksiyonel loblarından farklıdır
- Bu sınıflandırmada, morfolojik olarak – lobus quadratus – sağ loba ait
- AMA fonksiyonel olarak—lobus quadratus – sol loba ait
- Bu sınıflandırma, KC’nin internal yapısını göstermez

FACİES DİAPHRAGMATİCA KOMŞULUKLARI:

1. Arcus costalis
2. Proc. xiphoideus
3. Karın ön duvarı
4. Akc alt bölümü – diaphragma aracılığıyla
FACİES VİSCERALİS KOMŞULUKLARI:
1. Diaphragma
2. Omentum minus
3. Sağ böbrek
4. Flexura coli dextra
5. Colon transversum
6. Duodenum
7. Vesica biliaris
8. V.cava inferior
9. Oseophagus
10. Mide fundus bölümü
**komşusu çok, daha fazla zarar görülür – kalp büyümesi zamanı zarar görür
Lig.coronarium – KC’yi diafragmaya bağlar
Lig.falciforme hepatis – KC’yi karın ön duvarına bağlar
Facies visseralis – iç organlara komşu olan yüz
KC, Glisson kapsülü ile sarılıdır. Kapsül, KC’yi lob ve lobullere ayırır
KC içinde 1kg kan bulunur

KC FONKSİYONEL ANATOMI:
- Couinad sınıflandırması – KC’ni 8 bağımsız fonksiyonel segmente ayırır
- Her segmentin kendine ait arter,ven, ve safra kanalı vardır – portal triad
- Her segmentin merkezinde portal triad bulunur
- V.hepatica dexter – fonksiyonel sağ lobu: anterior ve posterior segmentlere böler
- V.hepatica media – fonksiyonel sağ ve sol loblara böler
bölme çizgisi =cantlie’s çizgisi, v.hepatica media’nın visseral yüzündeki izdüşümü—
arkada – v.cava inferior ve önde – fossa vesicalis’ten geçer
catlie’s in solunda kalan kısım – fonksiyonel sol lob, sağında kalan ise fonksiyonel sağ
lobdur
- V.hepatica sinister – fonksiyonel sol lobu medial ve lateral segmentlere böler
  Segment 6 ve 7 arka tarafta yer aldıkları için ön taraftan görülmez
 KC’nin sağ kenarını segment 5 ve 8 oluşturur
 Segment 4, fonksiyonel sol loba ait olmasına rağmen, sağ tarafa daha yakındır
 Bu resimde, lig.falciformis’in fonksiyonel sol lobun media ve lateral segmentlerini
birbirinden ayırdığı görünüyor gibi olsada, bu ayırımı yapan – v.hepatica sinistra’dır
 V.hepatica sinistra, lig.falciformisin sol tarafında uzanır
 Lobus caudatus – segment 1
 Diğer segmentler saat yönğnde numaralandırılır
 Bismuth sınıflandırılmasında – 4cu segment 4a ve 4b olur
 V.porta hepatis, KC’ni alt ve üst segmentlere böler
 Sağ ve sol v.porta hepatis’ler üst ve alt dallarına ayrılarak her bir segmentin merkezine
gider
 Her segment kendi triad’ına sahip olduğu için gerekli durumlarda başka segmentlere
zarar vermeden çıkarılabilir
 Portal triadın sol dalları, KC’nin 1-4 segmentlerini besler
 Portal tiadın sağ dalları, KC’nim 5-8 dallarını besler
 Sadece segment I – her 2 tarafın dalları tarafından kan gider

LOBUS CAUDATUS:
- KC’nin visseral yüzünün arkasında yer alır
- Hepatik venler aracılığıyla VCI ile direkt bağlantısı var – diğer loblarda yok
- V.porta hepatisin hem sağ hem sol dallarından beslenir
- Sirozlu bir hastada sağ lob aşırı atrofik iken sol lob normal hacimlidir, lobus
caudatusda hipertrofiktir
- Farklı kan kaynağı nedeniyle, hastalık sürecinden kurtulur ve KC’deki parankima
kaybını telafi etmek için hipertrofi olur
FONKSİYONEL SOL LOB:
- Segment 1-4
- Lobus sinister, lobus caudatus, lobus quadratus, lobus dextra’nın sol tarafa yakın
kısımları tarafından oluşturulur
FONKSİYONEL SAĞ LOB:
- Segment 5-8
- Morfolojik lobus dexterin büyük kısmı tarafından oluşturulur
Kc’nin segmentlere ayrılması safra kanalları ve hepatik damarların dallanmasıyla ilgili; anatomik
loblarla ilgisi yok

KC beslenmesi:
- Vücuttaki diğer organlar yalnız arteryal sistemden kan sağladığı halde, KC 2
sistemden: hem portal, hem sistemik dolaşımdan:
1. A.hepatica yolu ile arteryal sistemden
2. V.porta hepatis yolu ile splanik alandan gelen portal sistemden kan alır
- Gelen kanın miktarı
20% -- a.hepatica propria
80% -- v.porta hepatis taşır
- Karaciğerin O2 ihtiyacının:
80%i a.hepatica propria
20% v.porta hepatis sağlar
PORTAL DOLAŞIM:
- Karın boşluğunda sayısı tek olan organlardan gelen venler birleşip v.portae hepatis
oluşturur
- V.portae hepatis – KC’ye açılır ve KC sinuosidleri olarak devam eder
- KC damarları 2 gruba ayrılır:
Vas prıvatum – sadece kc – truncus coeliacusun a.hepatica communis’nden başlar
Vas publicum – vücudun tüm hücreleriyle ilgilidir, çünki bu damarlarla gelen kan
detoksifiye olur ; v.portae hepatis’ten başlar; s
V.portae hepatis yolu ile, sindirim kanalından emilen besinler KC’ye aktarılır,
dallanarak KC sinuosidlerine gider
Sinusiodler, herbir KC lobcuğunun merkezinde bulunan v.centralise akar
v.centralisler birleşip – v.hepatica dextra, sinistra ve media’yı oluşturur
AKSESUAR KC ARTERLERİ:
- Nüfusun bir kısmında bulunur: 10-20% birkaç farlı arterden çıkabilir
1. A.mesenterica superiordan gelip, lobus dexteri besler
2. A.gastrica sinistra’dan gelip, lobus dexteri besler
3. A.hepatica communis – 3% oranında a.mesenterica superiordan çıkabilir
- Aksesuar kc arterleri, safra kesesi karsinomunda hayatta kalmak için önemli olabilir
V.PORTA HEPATİS OLUŞUMU:
- Kalın b. Kanını toplayan ven – v.mesenterica inferior
- Dalağın toplardamarı – v.lienalis
- İnce b ve kalın b’nın nir kısmının kanını toplayan – v.mesenterica superior
- V.lieanalis ve v.mesenterica inferior – pankreas gövdesinin arkasında birleşir
- Daha sonra pankreas boynu yakınında birleşip – v.portae hepatis oluştururlar

- V.portae hepatise dreen olanlar:

V.gastrica sinistra ve v.gastrica dextra
V.cystica
V.paraumbilicalis’ler (göbek etrafında bulunur)
- V.portae hepatis KC’ye girdikten sonra, KC sinuosidlerine dönüşür
- V.portae hepatisin dallarına mutlaka bir a.hepatica propria’nın dalı ve ductus
hepaticus birlikte bulunur
- Her bir lobulus hepatis merkezinde v.centralis bulunur – v.centralis birbirile birleşip
v.suplobularis, v.suplobularislerde birbirile birleşerek – v.hepatica oluşturur
- V.hepatica’lar – IVC’ya açılır
LOBULUS HEPATİS:
- KC’nin fonksiyonel unitesi
- 50000-100000 lobul bulunur
- Merkezinde v.centralis bulunur
- Lobulus hepatislerin 6 kenarı var – her bir koşede bir portal triad vardır
- Safra akışı – dışa doğru

**kiernan aralığında– spatium interlobulare hepatis – portal triad bulunur

Sinusoidler, v.centralise doğru akar.
PORTAL DOLAŞIM:
- Kanın bir organdan diğerine kalbe girmeden akmasıdır
- Tek olan organlardan gelen venoz kanın KC’ye nasıl taşıdığını belirtir
- Hepatik portal sistem içindeki kani sindirim sistemi tarafından emilen tüm besin
maddelerini içerir
- KC’ye gelen besin maddeleri karaciğer tarafından işlenerek yararlı maddeler sistemik
dolaşıma verilir veya depolanır
- Zararlı maddeler uzaklaştırılır
- Sindirim sistemi kılcal damarları ile KC kılcal damarları arasında oluşan bir sistemdir
 Oseophagusun 1/3 distal kısmı
 Mide
 Duodenum
 Jejenum
 İleum
 Caecum
 Colon
 Rectumun 1/3 üst bölümü
 Dalak
 Pankreas
 Safra kesesi’nin venoz kanının taşındığı ortak yoldur
V.PORTAE HEPATİS:

 V.mesenterica inferior, v.lienalis’le birleşir

 V.lienalisde, v.mesenterica superior ile birleşir – v.portae hepatis oluşur
 L1-L2 seviyesinde, v.mesenterica superior ile v.splenica’nın birleşmesiyle oluşur –
pankreasın arkasında
 BULUNDUĞU YER: bursa omentalis ile cavitas periteonalis arasında geçiş bölgesi olan
foramen epipliocum önünde lig.hepatoduodenale içinde bulunur
 Lig.hepatoduodenale içinde, A.hepatica propria ve ductus choledocus’un arkasında
bulunur
 V.porta hepatis, IVC’yi çaprazlayarak, KC’ye girer.
 KC’ye girerken, IVC’nin önünde bulunur
 V.porta hepatis, KC’ye yaklaşırken, sağ ve sol olmak üzere 2 dala ayrılarak kc’ye girer
 V.porta hepatis, porta hepatis civarında sağ ve sol olmak üzere 2 dala ayrılır
 Kc’ye giren venoz kan, kc sinuzoidlerinde dağılır, burdan v.hepaticaları geçerek v.cava
inferior aracılığıyla kalbe ulaşır
V.PORTA HEPATİSİ OLUŞTURAN VENLER:

 V.lienalis+v.mesenterica superior
 V.portae hepatise drene olan venler:
v.gastrica sinistra
v.gastrica dextra
v.mesenterica superior
v.splenica
v.cystica
v.paraumbilicales – en son drene olan ven
 V.portae hepatisin sağ yarımı mavi, sol yarımı açık-kırmızı; NEDENİ:
V.portanın sağ yarısının kanı sol yarısının kanıyla karışmaz
V.portanın sağ yarısının kanı sağ karaciğere, sol yarısının kanı sol karaciğere gider ve bu
sağ ve sol kanlar karışmaz
 Sağ yarısına – besince zengin kan, sol yarısına – besince fakir kan gider
 Sol lob – hastalıklara daha yatkın lob

V.lienalis (V.splenica)’ya drene olan venler:

1. V.mesenterica inferior
a) V.colica sinistra
b) Vv.sigmoidea
c) V.rectalis superior
2. V.gastrica breves
3.V.gastroomentalis sinistra/gastroepiplioca sinistra
4.Vv.pancreatica

V.mesenterica superior’a drene olan venler:

1. V.jejenalis 6.V.pancreaticoduodenalis inferior
2.Vv.ilealis 7.V.gastroomentalis dextra
3.V.ileocaecalis
4.V.colica dextra
5.V.colica media
V.LİENALİS:

 V.lieanalis, hilum splenicum’dan çıkar ve lig.lioneorenale içinde sağa doğru ilerler

 V.porta hepatisi oluşturmak üzere collum pancreatisin arkasında v.mesenterica
inferior’la birleşir
 Drene olan venler:
V.mesenterica inferior
V.gastrica breves
V..gastroomentalis sinistra
Vv.pancreatica

1)V.MESENTERİCA İNFERİOR:

 Karın arka duvarında yükselir ve corpus pancreatis arkasında v.linealise katılır

 Drene olan venler:
V.colica sinistra
Vv.sigmoidea
V.rectalis superior – clinically important
**RECTUM BÖLGESİ 3 DAMARLA VENOZ DRENAJ: -- porta-sistemik anastomoz
- V.rectalis superior – v.mesenterica inferior – portal dolaşım
- V.rectalis media – v.iliaca interna – sistemik dolaşım
- V.rectalis inferior – v.pudenda interna – v.iliaca interna – sistemik dolaşım
2)V.GASTRİCA BREVES:

 3 ile 5 adet
 midenin fundusu ve curvatura ventriculi major’un üst kısmının venoz akımını
 v.lienalise drene eder
3)V.GASTROOMENTALİS SİNİSTRA:

 mide gövdesinin hem ön, hem arka yüzeylerini, ve omentum majusun venoz kanını
drene eder
 v.lienalise drene olur
4)V.PANCREATİCA:

 pankreasın corpus ve cauda pancreatisi drene eder

 v.lieanalise drene olur

V.MESENTERİCA SUPERİOR:

 sağ fossa iliacada, caecum ve ileumun terminal kısmının venoz kanını alarak başlar
 mesenterium içinde, a.mesenterica superior’un sağında ilerler
 pars horizontalis duodeni’nin ön yüzünü çaprazlayarak, pankreas arkasında, v.porta
hepatis oluşumuna katılır
 drene olan venler:
v.jejunales
v.ilealis
v.ileocecalis
v.colica dextra
v.colica media
v.pancreaticoduodenalis inferior
v.gastroomentalis dextra

V.PORTA HEPATİS’E DRENE OLAN VENLER:

 V.gastrica sinistra
 V.gastrica dextra
 V.cystica
 V.paraumbilicales
 1. V.GASTRİCA SİNİSTRA
- Midenin curvatura minorunu ve oseophagusun distal bölümünü drene eder
- Doğrudan v.porta hepatise açılır
**rectumda olduğu gibi, oseophagusda da porta-sistemik anostomoz var

2. V.GASTRİCA DEXTRA:
- Midenin curvatura minorunu drene eder
- Doğrudan v.porta hepatise açılır

3. V.CYSTICA:
- Safra kesesinin venoz kanını drene eder
- Doğrudan v.porta hepatisin ramus dexterine açılır

4. V.PARAUMBİLİCALES:
- Göbek çevresinden lig.teres hepatis ile KC’ye gelir
- V.porta hepatis’in r.sinister’ine dokulur
- Kanını hem IVC, hem SVC’ya drene eden yüzeyel venlerle anostomoz yapar
- Porta-sistemik anostomoz var
PORTAL-KAVAL ANOSTOMOZLAR:
1. Oseophagus bölgesi
2. Rectum bölgesi
3. Karın ön duvarı bölgesi
4. Retroperitoneal bölge – diaphragma altı
5. Retroperitoneal bölge – KC, dalak, colon civarı

 Normalde sağlıklı bireylerde v.porta hepatis’teki kan kc’ye geçer ve vv.hepaticalar ile
sistematik ve venoz akıma v.cava inferior ike katılır
 Portal sistem: sindirim sisteminin kılcal damarlarından başlar ve kc’nin kılcal
damarlarında sonlanır
 Venin başka bir vene açılması: kc ve hipofizde var
 Portal sistem ile sistematik venler arasında küçük bağlantılar vardır
 Bu anostomozlar normalde önemsizdir, fakat kc sirozu veya fibrozu, kc’deki vaskuler
yapıyı etkiler, bu da hepatik vaskuler uyumda bir azalmaya ve NO gibi endotelyal
vasodilatorlerde bir azalmayı yansıtan muhtemelen artmış bir vaskuler tonda sonuçlanır
 Portal direnç artar – bu da bir kollateral dolaşım oluşumuna yol açar
 Buna eşlik eden sistemik ve splanknik kan akışında artış olur
 Normal kişilerde v.porta hepatis’teki kanın 100%i v.hepaticalara aktarılır
 Portal basıncı yükselten siroz gibi hastalıklarda Kc kan akımı önemli ölçüde azalır ve
kanın geri kalanı sistemik ven dolaşımına drene olur
 Poro-sistemik kan çantı, büyük ölçüde önceden var olan venler arasında meydana gelir

1. Osoephagus bölgesi:
- Portal dolaşım: 1/3 distal oseophagus venleri – v.gastrica sinistra – portal sistem
- Caval dolaşım: v.azygos ve v.hemıazygos – SVC
- KC ile ilgili bir hastalık oldğunda, portal sistem kanı, caval sisteme aktarılır – ozefagus
varisi
- Ozefagus varisi: özefagus iç çapı azalır; özefagus venleri dilatasyona uğra

2. Rectum bölgesi:
- Portal dolaşım: v.rectalis superior – v.mesenterica inferior
- Caval dolaşım: v.rectalis media – v.iliaca interna
v.rectalis inferior – v.pudenda interna – v.iliaca interna
- KC’de herhnagi bir hastalık olduğunda, venoz kan sistemik dolaşıma aktarılır
- Hemorid – rektal kanama
3. Karın ön duvarı:
- Portal dolaşım: vv.paraumbilicales – v.porta hepatis; r.sinister
- Caval dolaşım:
v.epigastrica superior, r.periumbilicales – VCS
v.epigastrica inferior, r.periumbilicales – VCI
vv.intercostales, r.periumbilicales – VCS
v.thoracoepigastrica – VCS
v.epigastrica superficialis – VCI
- KC’de herhnagi bir hastalık olduğunda, venoz kan sistemik dolaşıma aktarılır
- Caput medusa – göbek deliğimizin etrafında ağrısız, şişmiş damarlar ağı oluşur
- KC hastalığının işareti

4. Retroperitoneal bölge: diaphragma altı

- Portal dolaşım: KC’nin area nuda alanındaki venöz damarlar – V.porta hepatis
r.dexter
- Caval dolaşım:
vv.retroperitoneale
v.azygos, v.hemiazygos
vv.lombales
vv.intercostales
v.phrenica inferior
- Cerrahide dikkat edilmeli
5. Retroperitoneal bölge: KC, dalak, kolon civarı – KC ve dalağın arka tarafı
- Portal dolaşım: flexura coli dextra ve flexura coli sinistra bölgeleri civarındaki colon
ve omentum venleri
- Caval dolaşım: flexura coli dextra ve flexura coli sinistra bölgeleri civarındaki
retroperitoneal venler
SİROZ:
- KC içi bozukluk arttıkça, v.porta hepatis ve ona drene olan venlerde basınç artışı
sonucu portal hipertansiyon görülür
**portosistematik anostomozlarda genişleme ve dalakta sıklıkla konjestif büyüme görülür;
ozefagus varisleri, karında asit, çaput medusa görülebilir

- V.mesenterica superior – pars duodeni horizontalisin ön yüzünü çarpazlar

 LOBUS QUADRATUS:

Solda: fissura ligamenti teretis

Sağda: fossa vesica fella ile
sınırlıdır

SAFRA KESESİ – VESİCA BİLİARİS:

- Kc’nin facies visseralisinde lobus quadratusun sağ tarafında fossa vesicae
biliaris/fella içinde yer alır
- Safra kesesi, kc’nin visseral yüzünde bulunan lobus hepatis quadratusu, lobus
hepatis dexter’den ayırır
- YERLEŞİM:
Cavitas abdominalisin üst kısmında
Arcus costarium’un hemen altında
Önden-arkaya, aşağıdan-yukarıya, soldan-sağa bulunur
- Ön yüzü direk olarak kc ile temas eder – büyük kısmı peritonsuzdur
- Fonksiyon – kc’den salgılanan safrayı depolar ve konsantre hale getirir
- Safra kesesi hacmi 25-50ml, 12 saatlik safra salgısı safra kesesinde depolanabilir –
450ml
- Safra kesesi 5-20 kez konsantre edilebilir
KOMŞULUKLARI:
ÖN:

 Karın ön duvarı
 KC’nın facies visseralisi
ARKA: Her 3 oluşumun KC de impressiosu var:
 Pylor İmpressio gastrica
 Duodenum
İmpressio duodenalis
 Colon transversum ile komşu
İmpressio colica
SAFRA KESESİ VARYASYONLARI:
-safra kesesi tamamen kc’ye gömülü olabilir
-peritoneal mezenter ile kc’ye askıda durabilir – torsiyon riski yüksek
-duodenuma lig.cystoduodenale ile bağlanmış durumda olabilir

BÖLÜMLERİ
1. Fundus: en aşağı kısmı ** kc’den önden baxanda gorsenır
 Periton ile örtülü
 Sağda 9-10.kıkırdak kaburganın dış ucu hizasında karın ön duvarı ile temas ettiği
yerde olan kc’nin margo inferioru altında yer alır – MURPHY NOKTASI
 Sağ LMC’nin 9.costa’yı kestiği yerde bulunur – Murphy noktası
 Öne, aşağıya ve sağa doğru uzanır
 Komşulukları: Margo inferior üzerinde 2 çentik:
Karın ön duvarı
1. İncisura vesicalis – Murphy
Duodenum’un pars descendensi noktası
Flexura colli dextra 2. İncisura ligamenti teretis
 Safra kesesinin palpe edilebilen kısmı
Fundus vesica biliaris, murphy
 Genişlemeye müsait
noktasından palpe edilebilir
 Frig başlığı bulunur – anomali
FRİG BAŞLIĞI:

 Fundusun, corpus üzerine katlandığında ortaya çıkar

 En yaygın doğumsal anomalı
 Tümör olduğunu düşündürür veya septum olarak algılanır – ultrason zamanı

2. Corpus:
 Yukarıya, arkaya, bir miktar sola bakar
 KC’nin fascies visseralisi ile temas halinde
 Pars descendens duodeni’nin önünde yer alır
 Colon transversumun en sağdaki bölümüne yakın yerde bulunur
 Komşulukları:
Arka yüzü peritonla örtülü
Colon transversumun sağ kısmı
Duodenumun pars superioru ile temas eder
 Corpusun, colluma yakın kısmının genişleyen bölgesi, safra kesesi taşları depolanır–
HARTMAN KESESİ – İNFUNDİBULUM
 3. Collum:
 Porta hepatise doğru uzanırken S harfi şeklinde bir kıvrım yapar
 Safra kesesinin boynu
 Duodenumun 2.bölümünün önünde bulunur
 Hartman cebi/kesesi – patolojik – safra kesesi taşı kalabilir – corpus genişlemesi
 Plica spiralis – heister plikası ** ductus cysticus içinde de var

4. Ductus cysticus:
 Safra kesesi kanalı; 2-4cm uzunluğunda 3 mm çapında
 Safra kesesinin arka ve medialinde
 S harfi şeklindedir
 Omentum minusun serbest sağ kenarı içinde değişebilen bir mesafede aşağıya doğru
seyreder
 Collum vesica biliaristen başlar
 Ductus hepaticus communis ile birleşir ve ductus choledochus’u yapar
 İçinde plica spiralis bulunur

**plica spiralis –HEİSTER VALVİ :

- Ductus cysticus mukozasında, lğmene çıkıntı yapan ve bir spiral oluşturan
kıvrımlardır
- Corpus bölgesindeki plikaların devamı
- kanalın devamlı açık kalmasını sağlar, safranın keseye dolmasına imkan verir,
safranın boşalmasına izin verir
**safra kesesi taşları –corpusunun/collum Hartman kesesinde depolanır
DUCTUS CONFLUENS:
- ductus hepaticus ve ductus cysticus’un birleşme yerinde oluşur
- ductus choledocus olarak devam eder
DUCTUS CHOLEDOCHUS:
- bursa omentalis ile cavitas periteonalis arasında geçiş bölgesi olan foramen
epiploicum önünde lig.hepatduodenale içinde bulunur
- 8-10cm uzunluğunda, 5-6mm genişliğinde, yaşla birlikte çapı artar
- Duodenum duvarı içinde ductus pancreaticus ile birleşir
- 4 bölümü var:
1.pars supraduodenalis – ameliyatlarda en iyi erişilebilen kısım
2.pars retroduodenalis – pars superior duodeninin arkasında a.gastroduodenale ile
birlikte bulunur

Lig.hepatoduodenale içindeki yapılar:

a.hepatica propria, v.porta

ductus choledochus
 3.pars infraduodenalis/pars retropancreatica –pankreas bezinin arka yüzeyindki oluk
içinde beze gömülü olarak ilerler; v.renalis dextra’nın ön tarafına uzanır
4.pars intraduodenalis/pars intramuralis – pankreas başının arkasından pars
descendens duodeniye medial olarak inerken, ductus choledochus, ductus
choledochus, ductus pancreaticusun sağ ucuna gelir – 2 kanal duodenal duvara Y
şeklinde birleşerek girer
- Ductus choledochus ve ductus pancreaticus birleşip pars descendens duodenide
papilla duodeni majora açılır
- Bu ortak kanal ampulla hepatopankreatica – ampulla vateri olarak bilinen bir
dilatasyon içerir ve tek bir açıklık yoluyla – duoden.2.kısmının medial duvarında
papilla duodeni majora açılır – bu bölge pancreaticobiliar bileşke olarak bilinir

 Ductus cysticus ve ductus hepaticus communis birleşir= ductus choledocus

 Ductus choledochus ve ductus pancreaticus majör birleşir ve genişleme oluşturur –
ampulla hepatopancreatica denilir – duodenum duvarının içinde
 Ampulla hepatopancreatica’nın etrafındaki sfinkter – oddi sfinkteri
 Oğünler arasında oddi sfinkteri kapalıdır ama kc sürekli safra üretmeye devam eder
 Oddi sfinkteri kapalı olduğundan, safra yukarı çıkar ve ductus cysticus’u takip ederek
safra kesesine aktarılır, konsantre edilerek safra kesesinde depolanır
SFİNKTERLER:
1. M.sphincter ductus choledochi – boyden sfinkteri:
- Duodenumun stratum circularisi’nin etrafındaki kas lifleri ductus choledochusun
distal kısmının etrfaında sfinkter oluşturur
2. M.sphincter ductus pancreatici:
- Duodenumun stratum longitudinalisi’nin etrafındaki kas lifleri ductus
pancreaticusun etrafında sfinkter oluşturur
3. M.sphnicter ampulla – Oddi sfinkteri:
- Ductus choledochus ve ductus pancreaticus majör oluşturur
- Safra ve pankreas salgılarının duodenuma akışını düzenler
- Duodenal içeriğin safra kanalına ve pankreas kanalına gerikaçışını engeller
- Oğunler arasında kapalıdır—kontraksiyon halindedir
- Safra öğünler arasında – duodenumun 2.kısmına değil, safra kesesine boşaltılır
- CCK – oddi sfinkterini gevşetir ve safra kesesini kasar—safranın duodenuma akmasını
uzatır
SAFRA YOLLARI:
A. İNTRAHEPATİK (KC’nin içinde oluşan safradan, KC’den çkan safraya kadar olan yol)
1. Spatium intercellulare – canaliculi biliferi intercellulare
2. Ductus biliferi
3. Ductus biliferi interlobulares
4. Ductus biliferi interlobares

B. EXTRAHEPATİK: safranın duodenumun 2.bölümüne açıldığı kısma kadar inceler)

1. Ductus hepaticus dexter
2. Ductus hepaticus sinister
3. Ductus hepaticus communis
4. Safra kesesi
5. Ductus cysticus
6. Ductus confluens
7. Ductus choledochus

İNTRAHEPATİK SAFRA YOLLARI:

1. Spatium intercellulare: canaliculi biliferi intercellulare:
- Damar çeperi olmayan tek safra yolu
- Hücrelerin birbirine bakan yüzleri
2. Ductus biliferi
3. Ductus biliferi interlobulares
4. Ductus biliferi interlobares
EKSTRAHEPATİK SAFRA YOLLARI:
1. Ductus hepaticus dexter
2. Ductus hepaticus sinister birleşir,
3. Ductus hepaticus communis oluşur
4. Ductus cysticus ile birleşir
5. Ductus confluens oluşur= ductus cysticus + ductus hepaticus communis
6. Ductus choledochus olarak devam eder
7. Ductus choledocus ve ductus pancreatica majör birleşerek – duodeni papilla majora
açılır

DUCTUS HEPATİCUS DEXTER:

- Daha kısa ve daha dik Bu farklandırma, bronchus principalis dexter
ve sinister içinde geçerli
DUCTUS HEPATİCUS SİNİSTER:
- Daha uzun ve daha yatay
- IV.segmentin alt sınırı boyunca uzanır
- KC dışında bu kanala daha iyi erişilebilir
- İyi huylu hiler safra kanal darlıkları olan hastalarda cerrahi biliar bypass
gerçekleştirilirken yaralanılır
**ductus hepaticus dexter ve sinister KC’den çıkarlar. Ductus hepaticus communisi oluşturmak
için porta hepatisin sağ ucunda birleşirler

DUCTUS HEPATİCUS COMMUNIS:

- Porta hepatisin sağ ucundan başlar

SAFRA KESESİ TABAKALARI:

1. Tunica serosa:
kesenin alt yüzünde bulunur ve kc’nin alt yüzünü örten oeriton tarafından oluşturulur;
kesenin ön yüzü peritonla örtülü olmadıpından, bağ dokusu ve damarlar ile kc’ye
tutunur
2. Tunica muscularis: 2 tabaka
3. Tunica mucosa:
Plica mucosa denilen plikalar görülür. Bu plikalar boyun tarafında plica spiralis (heister
plikaları denilen) kıvrılntılı kabartılara dönüşür
Mukoza, lamina propria üzerine oturan tek katlı silindrik epitel tabakasından oluşur; bu
hücreler koyuca bir salgı yapar, safranın koyulaşmasında rol oynarlar

SAFRA KESESİ NASIL BOŞALIR: 3 faktör yardım eder

- Kese duvarındaki düz kasların kasılması, tam boşalım sağlayacak güçte değil
–50%’ni aktarır
- M.sphincter ductus choledoci’nin yarattığı emme gücü – boyden sfinkteri
- Kesenin duodenuma göre daha yukarıda olması – kesenin boşalmasına
yardımcı olan faktörlerden biridir
SAFRA KESESİNİN BOŞALMASINI SAĞLAYAN ESAS FAKTOR:
- Bağırsaklarda bulunan yağlı besinlerin duodenumun 2.kısmına ulaşması,
kolesistokinin hormonu salgılanmasına neden olur.
- safra kesesini boşalmaya sevk eder
- boşalmanın ana nedeni: safra kesesi duvarının ritmik kontraksiyonu ile
birlikte oddi sfinkterinin gevşemesidir
- safra kesesi kontraksiyonunu başlatan en güçlü uyarı – KOLESİSTOKİNİN
- vagus ve Ach salgılayan diğer parasempatik enterik sinir lifleri tarafından da
uyarılır
- safra kesesi depoladığı konsantre safrayı kolesistokinine cevap olarak
duodenuma boşaltır
  Kan yoluyla gelen safra asitleri, KC’de parenkimal sekresyonu artırır
 Kan yoluyla gelen sekretin KC kanallarında sekresyonu uyarır
 Vagal uyarı safra kesesinde zayıf bir kontraksiyona yol açar
 Kan yoluyla gelen kolesistokinin:
1. safra kesesi kontraksiyonu
2. oddi sfinkteri gevşemesine yol açar

VESİCA BİLİARİS ARTERLER:

 A.cystica – A.hepatica propria’nın ramus dexteri (çoğunlukla)

VESİCA BİLİARİS VENLERİ:

 V.cystica – v.hepatica propria’nın ramus dexteri

 V.porta hepatisin r.dexterine drene olur
 Fundus ve corpus bölümlerinin venleri doğrudan KC’ye açılır
VESİCA BİLİARİS SİNİRLERİ:
Safra kesesi ve ektrahepatik yollar – plexus hepaticus
 Sempatik – nn.splanchnicus – ağrı hissi dalları tarafından innerve edilir
 Parasempatik – n.vagus
Safra kesesi kasılması – CCK ve vagal uyarıyla olur
 Sensitif lifler – n.phrenicus
Ganglion coeliac ve ganglon mesenterica superior’dan
Truncus coeliacus 3 dalı var: gelen sempatik lifler – safra kesesi kasılmasını inhibe
1. A.linealis eder
2. A.gastrica sinistra
3. A.hepatica communis
A.hepatica communis 2 dala ayrılır:
1. A.gastroduodenalis – duodenumun 1.bölümünün arkasından aşağı iner
2. A.hepatica propia -- KC2’ye O2li kan taşıyan tek arter

 İlk dalı – a.gatrica dextrum – midenin curvatura minörü boyunca seyreder ve

a.gastrica sinsitra ile anastomoz yapar
 A.hepatica dextra – safra kesesini besleyen dalı A.cysticus
 A.hepatica sinistra
a.hepatica propria

CHOLESİSTOKEMİ:
  Safra kesesinin alınması
 Calot üçgeni – trigonum cystohepaticum
Ductus cysticus
Ductus hepaticus
KC fascies visseralis– taban
 İçinde a.hepatica dexter, a.cystica, a.hepatica accessorius dexter

HEPATOBİLİER ÜÇGEN VE CALLOT ÜÇGENİ

HEPATOBİLİER:
Hepatobilier üçgen içerisinde:
 KC fascies visceralis
Yağlı bağ dokusu
 Ductus cysticus
 Ductus hepaticus communis N.l.cystica

CALLOT ÜÇGENİ: Otonom sinirler

a.cystica
 A.cystica
 Ductus cysticus aksesuar safra kanalı
 Ductus hepaticus communis

SAFRA KESESİ PERİTON DURUMU:

  Fundus vesica biliarisi temamen sarar
 Corpus vesica biliaris ve collum vesica biliarisi kc’nin facies visceralisine yapıştırır
SAFRA KESESİ AĞRISI:
Regio hypochondrica dexter
Regio epigastricumda hissedilir

Orta hattan sağ arcus costariumlardan çekilen çizginin 1/3 medialinde kalan noktası

M.rectus abdominis kasının sağ arcus costanı kestiği nokta