INTESTINUM CRASSUM

KALIN BAĞIRSAK
 Intestinum crassum
• Genel:

• Ortalama 1,5 m uzunluktadır.

• Ileum'un sonu – anüs
arasındadır.
• En geniş yeri başlangıcındaki
caecum bölümüdür.
• Çapı anüs'e doğru azalır.
• İnce bağırsaklara bir çerçeve
oluşturur.
• Sol taraftaki bölüm daha
derinde yerleşiktir.
• Başlıca fonksiyonu içindeki
muhtevanın suyunu emmektir.
 Intestinum crassum
• Genel:

• Yapısı:
• Tunica serosa:
Visseral peritondur.
• Tunica muscularis:
Dışta longitudinal, içte ise
sirküler seyirlidir.
• Tunica submucosa:
Kan ve lenf damarları
içerir.
• Tunica mucosa
 Intestinum crassum
• Genel:
• İnce-kalın bağırsak farkları:

• 1- Kalın bağırsakların çapı

daha büyüktür.
• 2- Kalın bağırsakların boyu
daha kısadır.
• 3- Büyük bölümü sekonder
retroperitonealdir.
• 4- İnce barsakların
dış yüzleri düzdür.
 Intestinum crassum
• Genel:
• İnce-kalın bağırsak farkları:

• 5- Kalın bağırsakta taenia

coli denen kas lifi şeritleri
vardır.

• Longitudinal kas liflerinin

belirli yerlerde yoğunlaşması
ile oluşur.
 Intestinum crassum
• Genel:
• İnce-kalın bağırsak farkları:

• 6- Kalın bağırsakta haustra

coli denen boğumlanmış
yapılar vardır.
• Taeniae coli'lerin çekmesi
nedeniyle oluşan keselerdir.
• Genişliği 6-10mm
• Kalınlığı ise 1mm kadardır.
• Bulundukları yere göre:
– Taenia libera,
– Taenia mesocolica,
– Taenia omentalis adını alır.
 Intestinum crassum
• Genel:
• İnce-kalın bağırsak farkları:

• 7- Kalın bağırsağın iç yüzünde

plica semilunaris denen
mukoza kabartıları vardır.

• 8- Kalın bağırsağın ön yüzünde

taenia’lar boyunca dizilmiş
appendices epiploicae denen
yağ doku keseleri vardır.
 Intestinum crassum
• Bölümleri:

• Caecum

• Colon

• Rectum

• Canalis analis
INTESTINUM CRASSUM

CAECUM
Caecum
 Caecum
• Kalın bağırsağın başlangıç
kısmıdır.
• Kalın bağırsağın en geniş
bölümüdür.
• Kör bir kese şeklindedir.
• Yukarıda colon ascendens ile
devam eder.
• Uzunluğu ~6 cm’dir.
• Genişliği ~7,5 cm’dir.
 Caecum
• Valva ileocaecalis [valva ilealis]
(Bauhin kapağı):

• Ileum'un distal ucunun açıldığı

yer: ostium ileale

• Caecum ile colon ascendens'in

sınırında bulunur.

• Caecum’un iç-arka tarafında

yerleşiktir.
Caecum
Plica semilunaris

Taenia omentalis

caecum Taenia libera

Ostium ileale
 Caecum
• Komşulukları:
• Ön yüzü: dolu iken karın ön duvarı, boş iken ince bağırsak kıvrımları
ile komşudur.
• Arka yüzü: recessus retrocaecalis ile komşudur.
 Caecum
• Komşulukları:
• Dış yüzü: m. iliacus ve fossa iliaca’nın ön bölümü ile,
• İç yüzü: ince bağırsak kıvrımları, m. psoas major ve sağ vasa iliaca ile
komşudur.
 Caecum
• Appendix vermiformis:
• İnce, kurt şeklinde yapıdır.
• İleum'un caecum‘la birleştiği
yerin yaklaşık 2 cm altında
yerleşiktir.
• Caecum'un medial duvarında
bulunur.
• Ortalama 9 cm (2 - 20 cm)
uzunluktadır.
• Çocuklarda daha uzundur.
• Kan damarları açısından
zengindir.
Appendix
vermiformis
 Caecum
• Appendix vermiformis:
• Caecum'a tutunduğu yer:
• Spina iliaca anterior
superior'u umbilicus’a
birleştiren hattın 1/3 dış ve
1/3 orta bölümlerinin
birleştiği nokta olarak
tanımlanır.
• McBurney noktası
 Caecum
• Arterleri: Caecum: a. ileocolica’dan,
Appendix vermiformis: a. appendicularis ve a. ileocolica’dan gelen bir
dalla beslenir.
• Venleri: Caecum ve appendix vermiformis’in venöz kanını v. ileocolica
toplar, v. mesenterica superior’a boşaltır.
INTESTINUM CRASSUM

COLON
Colon
 Colon
• Bölümleri:

• Colon ascendens

• Colon transversum

• Colon descendens

• Colon sigmoideum
 Colon
• Colon ascendens

• Caecum'un üst kenarından

başlar.
• Caecum'dan daha dardır.
• Yaklaşık 15 cm uzunluktadır.
• Flexura coli dextra'da
sola ve öne doğru kıvrılır.
• Colon transversum olarak
devam eder.
 Colon
• Colon ascendens
• Komşulukları:

• Ön yüzü:
• Dolu olduğunda karın ön yan
duvarı ile boş olduğunda ince
bağırsak kıvrımları ile
komşudur.

• İçte:
• İnce bağırsak kıvrımları ve
m. psoas major ile komşudur.
 Colon
• Colon ascendens
• Komşulukları:

• Dışta:
• Karın yan duvarları ile,

• Arkada:
• Fascia iliaca,
• M. quadratus lumborum,
• M. transversus abdominis’in
aponevrotik orijini ve
• Sağ böbreğin ön yüzünün alt-
dış bölümü ile komşudur.
 Colon
• Colon transversum
• En uzun (50 cm) kolon
bölümüdür.
• En hareketli bölümdür.
• Regio lumbalis dextra'daki
flexura coli dextra'dan başlar.
• Regio umbilicalis'ten geçer.
• Regio lateralis (lumbalis)
sinistra'ya geçer.
• Yukarı doğru uzanarak regio
hypocondriaca sinistra'da
sonlanır.
 Colon
• Colon transversum
• Komşulukları:

• Üst yüzü:
• Sağdan sola doğru:
• Karaciğer,
• Safra kesesi,
• Midenin büyük kurvaturu,
• Dalağın dış kenarı ile komşudur.
 Colon
• Colon transversum
• Komşulukları:

• Arka yüzü:
• Sağdan sola doğru:
• Sağ böbreğin ön yüzü,
• Pars descendens duodeni,
• Caput pancreatis,
• Mesocolon transversum’un yakın
bölümü,
• İnce bağırsak kıvrımları ve
• Sol böbreğin ön yüzü ile
komşudur.
 Colon
• Colon descendens
• Yaklaşık 25 cm uzunluktadır.
• Flexura coli sinistradan başlar.
• Regio lumbalis sinistra'da
bulunur.
• Sol böbrek ön yüzü dış kenarının
alt yarısında aşağı uzanır.
• M. psoas major ve m. quadratus
lumborum arasındaki olukta
ilerler.
• Crista iliaca‘da içe ve aşağı
kıvrılarak m. iliacus'un önüne
geçer ve küçük pelvis'in girişinde
colon sigmoideum ile birleşir
 Colon
• Colon descendens
• Komşulukları:

• İç yüzü:
• M. psoas major’un dış yüzü ve
ince bağırsak kıvrımları ile
komşudur.

• Ön yüzü:
• İnce bağırsak kıvrımları ile
komşudur.

• Dış yüzü:
• Karın yan duvarı ile komşudur.
 Colon
• Colon descendens
• Komşulukları:

• Arka yüzü:
• Arka yüzü peritonsuz olup karın
arka duvarına yapışır.
• Sol böbreğin ön yüzünün dış-alt
kısmına (fascia renalis’e),
• M. transversus abdominis’in
aponevrotik orijini,
• M. iliopsoas,
• M. quadratus lumborum ve
• M. psoas major’un fasciasına
tutunur.
 Colon
• Colon descendens
• Arka taraftan çaprazladığı
oluşumlar:
• A., v. ve n., subcostalis,
• 4. a. lumbalis,
• N. cutaneus femoris lateralis,
• N. femoralis,
• N. genitofemoralis,
• A., v. testicularis (veya ovarica)
• A. iliaca externa
 Colon
• Colon sigmoideum
• Yaklaşık 40 cm uzunluktadır.
• S harfi şeklindedir.
• Genellikle pelvis'de bulunur.
• Pelvik kolon da denilir.
• Bazen kısmen karın boşluğuna
girer.
• Tümüyle intraperitonealdir.
• Mesocolon sigmoideum ile
karın arka duvarına asılıdır.
 Colon
• Colon sigmoideum
• Komşulukları: Komşuluğu
fazlaca değişiktir.

• Dış tarafta:
• A., v. iliaca externa,
• N. obturatorius,
• Kadında ovarium,
• Erkekte ductus deferens,
• Pelvis dış duvarı ile komşudur.
 Colon
• Colon sigmoideum
• Komşulukları: Komşuluğu
fazlaca değişiktir.

• Arka tarafta:
• Sol a., v. iliaca interna,
• Ureter,
• M. priformis ve
• Plexus sacralis ile komşudur.
 Colon
• Colon sigmoideum
• Komşulukları: Komşuluğu
fazlaca değişiktir.

• Aşağıda:
• Erkekte mesane,
• Kadında uterus ve mesane
üzerine oturur.
 Colon
• Colon’un beslenmesi

• Colon ascendens, flexura coli

dextra ve colon transversum:
• A. mesenterica superior’un
dalları olan:
– a. ileocolica,
– a. colica dextra ve
– a. colica media’dan beslenir.
 Colon
• Colon’un beslenmesi
• Colon descendens ve colon
sigmoideum:
• A. mesenterica inferior’un
dalları olan:
– a. colica sinistra ve
– a sigmoidea tarafından
beslenir.

• Venleri:
• Arterleri takip eder ve aynı ismi
alırlar.
 Colon
• Colon’un lenfatikleri
• Colon’u besleyen arterler boyunca
sıralanan:
– Nody lymphatici colici dextri ve
– Nody lymphatici colici medii
aracılığı ile
• Nody lymphatici mesenterici
superiores’e,

– Nody lymphatici colici sinistri

– Nody lymphatici sigmoidei
aracılığı ile
• Nody lymphatici mesenterici
inferiores’e drene olur.
 Colon
• Colon’un sinirleri
• A. mesenterica superior’un
beslediği saha:
– Plexus mesentericus superior
• A. mesenterica inferior’un
beslediği saha:
– Plexus mesentericus
inferior’dan innerve olur.
• Sempatikler: lumbal bölgeden,
• Parasempatikler:
– Plexus mesentericus superior’a
n. vagus’tan,
– Plexus mesentericus inferior’a
sakral parasempatikusdan gelir.
INTESTINUM CRASSUM

RECTUM
RECTUM
 Rectum
• Yaklaşık 12 cm uzunluktadır.
• S3 vertebra hizasında başlar.
• Diaphragma pelvis'ten geçerek
canalis analis olarak uzanır.
• Baş ve son kısımları orta hattadır.
• Canalis analis ile birleşme yeri
coccyx’in tepesinin biraz aşağısında
ve 2-3 cm önünde bulunur.
• Üst kısmı boş olduğunda yaklaşık 4
cm çapındadır.

• Geniş olan alt kısmı: ampulla recti

denilir.
 Rectum
• Pars pelvina’nın iç yüzünde biraz
eğik durumda, rektum boşluğunun
1/2 veya 1/3 ünü kuşatan mukoza
plikaları görülür.
• Bu plikalara:
– Plicae transversa recti veya
– Houston kapakları denir.
• Çoğunlukla 3 plika görülür.
• Bir tanesi sağda olup Kohlrausch
kapağı denir. En uzunu ve en
genişidir.
• İki tanesi soldadır.
 Rectum
• Komşulukları:

• Yanlarda:

• Yukarıda:
• Periton 1/3 veya 1/4'ünü
örter.

• Aşağıda:
• M. levator ani ve
• M. coccygeus ile
komşudur.
 Rectum
• Komşulukları:

• Arkada:
• Sacrum
• Coccygis
• Septum anoccygeum
• Bağırsak dolu olduğu
zaman plexus sacralis,
• A. iliaca interna ve
dalları
• M. piriformis ile
komşudur.
 Rectum
• Komşulukları:
• Ön yüzde: 2/3 yukarı kısmı peritonla örtülüdür.
• Erkekte: mesane, vesicula seminalis, ductus deferens ve prostat ile,
• Kadında; yukarıda: uterus ve vaginanın fornix posterioru,
aşağıda: vagina ile komşudur.
INTESTINUM CRASSUM

CANALIS ANALIS
Canalis analis
 Canalis analis
• Ampulla recti ile anüs
arasındaki kısımdır.
• Aşağı ve arkaya doğru
seyreder.
• Yaklaşık 4 cm uzunluktadır.
• 3 cm çapındadır.
• Ön duvarı arka duvarından
biraz daha kısadır.
• Boş iken yan duvarları
birbirine değer: lümeni
sagittal bir yarık şeklinde
görülür.
 Canalis analis
• Sfinkter özelliği vardır.

• M. sphincter ani
externus

• M. sphincter ani
internus

• M. corrugator cutis
 Canalis analis
• M. sphincter ani externus:

• Çizgili kas yapısındadır.

• Genel olarak:
- önde centrum tendineum
perinei,
- arkada lig. anococcygeum’a
tutunurlar.
– Pars subcutanea
– Pars superficialis
– Pars profunda
• Fonk: anal kanalı kapatır.
• Siniri: n. rectalis inferior
 Canalis analis
• M. sphincter ani internus:

• Anal kanalı saran sirküler

kasların kalınlaşması ile
oluşur.
• Kanalın üst 3/4 kısmında
bulunur.
• Düz kas yapısında olduğu için
m. sphincter
istem dışı çalışır. ani internus
• Kanalın kapatılmasında dış
sfinkter kasa yardım eder.
 Canalis analis
• M. corrugator cutis ani:

• Anüsten etrafa ışınsal tarzda

uzanan çok ince bir kas olup
deri altı bağ dokusu ile deri
arasında uzanır.
• Anüsün kapanmasına yardım
eder.
 Canalis analis
• Yapısı:
• Dışta:
– yukarıda periton,
– aşağıda bağ dokusu
• Ortada: Kas tabakası
– dışta longitudinal,
– içte sirküler
• İçte: Mukoza yer alır.
• Anus’un yaklaşık 1,5-2cm yukarısında
mukozanın yapısı değişir.
• Linea anocutanea (Hilton çizgisi)
adını alan hattın aşağısında epitel,
deri ile devam eden stratifiye
squamoz epitel yapısındadır.
 Canalis analis
• Columna analis = Morgagni
plikaları :
• Canalis analis’in iç yüzünde
bağırsağın uzunluğuna
parelel durumda 6-10 tane
mukoza plikası görülür.
• Valvula anales
• Sinus anales
• Zona haemorrhoidalis:
bağırsağın iç yüzünü
tamamiyle çevreleyen
halka
 Canalis analis
• Komşulukları:
• Önde;
• Erkeklerde: bulbus penis ve ürogenital diaghragmanın arka kenarı,
• Kadınlarda vagina’nın aşağı parçası ve vestibulum vagina ile
komşudur.
 Canalis analis
• Komşulukları:
• Arkada: lig. anococcygeum ile,
• Yanlarda: gevşek bağ dokusu bulunduran fossa ischioanalis
(ischiorectalis)’lerle komşudur.

Lig. Fossa
anococcygeum ischioanalis
 Canalis analis
• Arterleri
• 1- A. rectalis superior (en büyük
arteri olup a. mesenterica
inferior’dan gelir ve a. sigmoidea
ile anastomoz yapar),
• 2- A. rectalis media (a. iliaca
internanın dalı)
• 3- A. rectalis inferior (a. pudenda
interna’dan gelir)
• 4- A. sacralis media (aorta
abdominalis’in uç dalıdır).
• Arter dalları birbirleriyle
anastomoz yapar.
 Canalis analis
• Venleri
• Tela submukoza’da ve kas
tabakası dışında (adventitiada)
ven ağı oluştururlar.
• Bu iki ağ kas tabakasını delerek
birbiriyle anastomotik bağlantı
kurarlar. Bu plexuslar iki yol takip
eder
 Canalis analis
• Venleri
• 1- V. rectalis superior yoluyla:
– v. colica sinistra,
– v. mesenterica inferior,
– v. porta’ya,
• 2- Vv. anales’ler aracılığıyla:
– v. ilica interna,
– v. iliaca communis,
– v. cava inferior’a dökülür.
• Böylece rektum ve canalis analis
etrafındaki venler arasında oluşan
anastomoz klinik açıdan önemli bir
anastomozdur (porta- caval
anastomoz).
 Canalis analis
• Anüs etrafında sfinkter kasların
daimi kontraksiyonu
anastomotik dallar üzerine
basınç yapar ve kan akışını
zorlaştırır.
• Bağ dokusunun gevşekliği ve
• Damar duvarlarının zayıflığı gibi
sebeplerle submukozada
bulunan venlerin genişlemesi
haemorrhoideus
adı verilen memelerin meydana
gelmesine sebep olur.
 Canalis analis
• Lenf damarları : .
• Yukarı ve orta kısmı:
– arterlerin etrafındaki lenf
düğümlerine,
– nodi lymphatici
mesenterici’ye,
• alt kısım:
– nodi lymphatici inguinales
superficiales’e drene olur.
 Canalis analis
• Sinirleri: .
• Sempatik lifleri:
– plexus pelvicus ve
– plexus mesentericus
inferior’dan,
• Parasempatik lifleri:
– 2-4 sakral spinal sinirlerden
gelir.
• Parasempatik ve sempatik lifler
rectum çevresinde
– plexus rectalis superior ve
– plexus rectalis inferior’u
oluşturur.
İyi çalışmalar…