1.

BITIWAN at BITAWAN Ang wastong gamit ay Ang "bitawan" ay nauukol sa pook na pinagdarausan ng
bitiwan at hindi bitawan. Ang salitang ugat ay bitiw at paglalaban ng mga manok na
hindi bitaw. Ang salitang "bitaw" ay ginagamit sa
walang tari. Ito ay maaring sa kalsada o bakuran.
pagsasabong ng manok
Ang "bitaw" ay idinaraos upang bigyan ng pagsasanay
samantalang ang "bitiw" ay sa pagkawala o pagalis sa
ang mga manok.
pagkakahawak.
2. KAPAG at KUNG Ipinakikilala ng kung ang di-
Halimbawa:
katiyakan ng isang kalagayan;
Bitiwan mo ang mga braso ko kung hindi ay sisigaw
Ipinakikilala ng kapag ang isang kalagayang
ako.
tiyak.
Nabitiwan ni Aling Nena ang mga pinamalengke dahil
Halimbawa:
sa takot.
Umuuwi siya sa probinsiya kapag araw ng Sabado.
Binitawan ni Mang Kanor anga kabayong nagwawala.
Hindi niya masabi kung Sabado o Linggo ang paguwi
"Bitiwan mo muna yang mga hawak mong holen at
niya sa probinsiya.
tulungan mo ako sa pagiigib", ang
Magingat ka naman kapag nagmamaneho ka.
sigaw ni Boyet sa kapatid.
Magingat ka kung ikaw ang magmamaneho ng kotse.
Bitiwan mo na ang pagasang babalikan ka pa ng iyong
kasintahan. 3. KIBO at IMIK Pagkilos ang tinutukoy ng kibo

Tandaan: Pangungusap ang tinutukoy ng imik.

Halimbawa:
Wala siyang kakibukibo kung matulog. Tandaan:

Hindi siya nakaimik nang tanungin ko. Ginagamit kung minsan ang dahil bilang pangngalan sa
panunula.
Tandaan:
Iwasan ito sa karaniwang pangungusap o pagsulat.
Hindi lamang sa tao nagagamit ang kibo.
Iwasan din ang paggamit ng dahil sa bilang pangatnig.
Halimbawa:
Mali:
Kumikibo nang bahagya ang apoy ng kandila.
Hindi siya nakapasok kahapon dahil sa sumakit ang ulo.
Huwag ninyong kibuin ang mga bulaklak na iniayos ko
sa plorera. 5. HABANG at SAMANTALANG

4. DAHIL at DAHILAN Pangatnig ang dahil Habang ang isang kalagayang walang tiyak na
hangganan,o “mahaba”.
Pangngalan ang dahilan
Samantalang ang isang kalagayang may taning, o
Pangukol naman ang dahil sa o dahil kay.
“pansamantala”.
Halimbawa:
Halimbawa:
Hindi siya nakapasok kahapon dahil sumakit ang ulo
Kailangang matutong umasa habang nabubuhay.
niya.
Nakikitira muna kami sa kanyang mga magulang
Hindi ko alam kung ano ang dahilan ng kanyang
samantalang wala pa akong
pagkakasakit.
trabaho.
Hindi siya nakapasok kahapon dahil sa sakit ng ulo.
Gulunggulo ang isip niya habang hindi pa siya sinsagot Ipagbabayad muna kita sa sine.
ng kanyang kasintahan.
Mali at katawatawa:
Gulunggulo ang isip niya samantalang hindi pa
Ibayad mo ako sa sine
dumarating ang sulat ng kanyang
Ibinayad ko siya sa bus.
kasintahan.
7. MAY at MAYROON Iisa ang kahulugan ng mga
Tandaan:
salitang ito; naayon ang gamit sa uri ng
May iba pang gamit ang samantala. Ipinakikilala nito
salitang sumusunod. Gamitin ang may kapag susundan
ang pagtatambis sa dalawang
ng pangngalan ( mapaisahan o
kalagayan.
maramihan ), pandiwa, panguri o pangabay.
Halimbawa:
Halimbawa:
Bakit ako ang pupunta sa kanya samantalang ikaw ang
May anay sa dingding na ito.
tinatawag kanina pa?
May kumakatok sa pinto.
6. IBAYAD at IPAGBAYAD
May dalawang araw na siyang hindi umuuwi.
Ibayad pagbibigay ng bagay bilang kabayaran
Tandaan:
Ipagbayad pagbabayad para sa ibang tao
Gamitin ang mayroon kapag susundan ng kataga,
Halimbawa:
panghalip na panao o pamatlig o pangabay na panlunan.
Tatlong dosenang itlog na lamang ang ibabayad ko sa
Halimbawa:
iyo sa halip na pera.
Mayroon kaming binabalak sa sayawan. Aking papahirin ang luha sa iyong mga mata, giliw.

Mayroon iyang malaking suliranin. Huwag mo nang pahirin ang natirang langis sa makina.

Mayroon kayang mangga sa palengke ngayon? Huwag mong kalimutang pahirin ang iyong muta sa
umaga.
Tandaan:
Halimbawa:
Maaring gamitin ang mayroon nang nagiiisa.
Pahiran mo ng mantikilya ang aking tinapay.
Halimbawa:
Aking papahiran ng pampakintab ang aking mesa.
“May asawa ba siya?’ “Mayroon.”
Tayo nang pahiran ng floor wax ang sahig.
Tandaan:
Pinahiran niya ng dumi ang aking kuwaderno.
Nagagamit din ang mayroon bilang pangngalan.
Tandaan:
Halimbawa:
Pahirin ang ginagamit kung ang nais gawin ay alisin o
Sa aming bayan, madaling makilala kung sino ang
tanggalin ang isang bagay mula sa
mayroon at kung sino ang wala.
isang bagay.
8. PAHIRAN at PAHIRIN
Pahiran ang ginagamit kung ang ibig ipagkahulugan ay
Pahiran paglalagay
lagyan ng isang bagay ang isang
Pahirin pagaalis
bagay.
Halimbawa:
9. PINTO at PINTUAN
Pahirin mo ang sipon sa ilong ng iyong kapatid.
Pinto ang inilalapat sa puwang upang hindi ito Tayo nang pumasok sa bakal na pinto.
mapagdaanan at kung
Masyadong mataas ang pintong kahoy para ating
ang tinutukoy ay ang kongkretong bagay. akyatan.

Halimbawa: Huwag mong sipain ang pinto.

Nangyari ang suntukan sa may pintuan. Tandaan:

Huwag mong iharang ang iyong kotse sa harap ng Gayon din ang pagkakaiba ng hagdan sa hagdanan
pintuan.
Hagdan ang inaakyatan at binababaan
Sa malapit sa pintuan mo ilagay ang paso ng rosas.
Hagdanan ang kinalalagyan ng hagdan
Huwag ninyong gawing tambayan ang pintuan ko.
10. SUBUKAN at SUBUKIN
Si Maria ay haharahara sa pintuan kaya nabangga ni
Subukan pagtingin nang palihim
Simon.
Subukin pagtikim at pagkilatis
Pintuan ang ginagamit kung ang tinutukoy ay isang
lugar. Ito ay ang lagusan o Halimbawa:

pasukan o ang lugar kung saan nakalagay ang pinto Ibig kong subukan kung ano ang ginagawa nila tuwing

kung meron man. umaalis ako sa bahay.

Halimbawa: Subukin mo ang bagong labas na mantikilyang ito.

Pininturahan ni Ama ang bagong gawang pinto. Subukin mo kung gaano kabilis siyang magmakinlya.

Gawa sa narra ang kanilang pinto. Tandaan:

Iisa ang anyo ng mga pandiwang ito sa Ibig agawin ng bata ang laruan ni Jess.
pangkasalukuyan at pangnakaraan : sinusubok,
Ibig agawan ng laruan ni Boy si Jess.
sinubok.
13. HINAGIS at INIHAGIS
Magkaiba ang anyo sa panghinaharap: susubukan,
Hinagis ng isang bagay
susubukin
Hnihagis ang isang bagay
11. TAGA at TIGA Walang unlaping tiga. Taga ang
dapat gamtin. Gumagamit lamang ng gitling kapag Halimbawa:

sinusundan ito ng pangngalang pantangi. Hinagis niya ng bato ang ibon.

Halimbawa: Inihagis niya ang bola sa kalaro.

TagaNegros ang napangasawa ni Norma. 14. ABUTAN at ABUTIN

Ako ang palaging tagahugas ng pinggan sa gabi. Abutin ang ang isang bagay

Tandaan: Abutan ng isang bagay

Naiiba ang unlaping tig na ginagamit kasama ng mga Halimbawa:

pambilang: tigisa, tigalawa tigatlo tigapat, atbp.
Abutin mo ang bayabas sa puno.
12. AGAWIN at AGAWAN
Abutan mo ng pera ang Nanay.
Agawin ang isang bagay sa isang tao/hayop.
15. BILHIN at BILHAN
Agawan ng isang bagay ang isang tao/hayop.
Bilhin ang isang bagay
Halimbawa:
Bilhan ng isang bagay 3. Walisan mo ang ating bakuran. Tambak ito ng mga
tuyong dahon.
Halimbawa:
4. Nais kong walisan ang aklatan.
Bilhin natin ang sapatos na iyon para sa iyo.
Tandaan:
Bilhan natin ng sapatos ang ate.
Gamitin ang salitang walisin kung ang ibig tukuyin ay
16. WALISAN at WALISIN
ang pagaalis ng partikular na dumi o
Walisin ang isang bagay na maaring tangayin ng walis
kalat.
Halimbawa:
Gamitin ang salitang walisan kung ang tinutukoy ay
1. Walisin mo ang mga tuyong dahon sa bakuran. isang partikular na lugar na marumi.

2. Aking wawalisin ang mga alikabok sa aking kuwarto. 17. SUKLAYIN at SUKLAYAN

3. Tayo nang walisin ang mga dumi sa sahig. Suklayin ang buhok ng sarili o ng iba

4. Nais kong walisin ang nagkalat na papel sa aklatan. Suklayan ng buhok ang ibang tao

Walisan ang pook o lugar Halimbawa:

Halimbawa: Suklayin mo ang buhok ko,Luz.

1. Napakarumi ng iyong silid. Pwede bang walisan mo Suklayan mo ako ng buhok, Alana.
naman 'yan?
18. NAMATAY at NAPATAY
2. Aking wawalisan ang silidaklatan dahil may bibisita
bukas.
Napatay may tiyak na tao o hayop na pumaslang ng 20. OPERAHAN at OPERAHIN
kusa/sinasadya
Operahin tiyak na bahagi ng katawan na titistisin
Namatay kung ang isang tao ay binawian ng buhay
Operahan tumutukoy sa tao
sanhi ng sakit, katandaan o
Halimbawa:
anumang dahilang hindi sinasadya;
Ang tumor sa dibdib ng maysakit ay ooperahin
ginagamit din sa patalinghagang paraan doon sa mga
mamaya.
bagay na walan
Si Luis ay ooperahan sa Martes.
buhay.
21. NANG at NG
Halimbawa:
Nang pangatnig na panghugnayan
Namatay ang kanyang lolo dahil sa sakit sa atay.
tagapagpakilala ng pangabay na pamaraan at
Napatay ang aking alagang aso.
pamanahon
19. MAGSAKAY at SUMAKAY
tagapagugnay ng salitangugat na inuulit at pandiwang
Magsakay magkarga ( to load) inuulit

Sumakay to ride Ng pantukoy ng pangngalang pambalana

Halimbawa: tagapagpakilala ng layon ng pandiwa at tagaganap ng

pandiwa
Nagsakay ng sampung kahon ng lansones sa bus si Jo.
pangukol na kasingkahulugan ng “sa”
Sumakay na tayo sa daraang bus.
A. NANG Halimbawa:

Makikita sa unahan ng pangungusap 1. Napakagara ang bahay ng mga Dela Cruz.

Halimbawa: 2. Ang palad ng mayayaman ay tila napakanipis.

1. Nang dumating ang guro, tumahimik ang mga mag- Tandaan:

aaral.
2. Nang maluto ang sinaing, agad na hinarap ni Maria
ang pagpiprito ng isda.
Gamit sa pangabay na pamaraan (adverb of manner).
Kung ang sumusunod na salita ay isang pandiwa (verb)
at panguri (adjective), gamitin ang
NANG. NANG din ang gamit sa unahan ng
pangungusap.

Halimbawa: 22. KATA at KITA

1. Lumakad siya nang dahandahan. Kata ikaw at ako

2. Ang tumatakbo nang matulin kung matinik ay Kita ikaw

malalim.
Halimbawa:
Gamit sa pagitan ng inuulit na pandiwa.
Manood kata ng sine.
1. Sayaw nang sayaw ang mga bata sa ulanan.
Iniibig kita.
2. Kanina pa siya ikot nang ikot.
23. KILA at KINA Walang salitang kila. Ang Kina ay
B. NG maramihan ng kay.

Nagsasaad ng pagmamayari. Halimbawa:

Pakidala ang mga laruang ito kina Benny at Maris. Pupunta rin dito ang mga artista.

Makikipagusap ako kina Vic at Nona. 3. Yayaman din tayo balang araw.

24. Ang Raw, Rito, Rin, Roon at Rine ay ginagamit Dito at Doon ang ginagamit sa simula ng isang
kung ang sinusundang salita ay pangungusap.

nagtatapos sa patinig (vowel a, e i, o, u) o malapatinig Halimbawa:

(semivowel w, y).
Dito ba tayo maghihintay?
Halimbawa:
Doon na tayo mananghalian sa bahay.
Pumunta ka rito.
25. KUNG at KONG Ginagamit ang kung bilang
TagaDabaw (Dabao) rin si Imelda. pangatnig na panubali. Katumbas ito ng if

Nagaaway raw ang mga bata. sa Ingles; ang kong ay panghalip na panao sa kaukulang
paari
Maliligo rine ang mga dalaga.
Halimbawa:
Patungo roon ang mga kandidato.
Matutulog na ako kung papatayin mo na ang ilaw.
Ang Daw, Dito, Din, Doon at dine ay ginagamit kung
ang sinusundang salita ay nagtatapos sa katinig Nabasa ang binili kong aklat.
(consonant).
26. KUNG DI at KUNDI Ang kung di ay galing sa
Halimbawa: salitang “ kung hindi” o if not sa Ingles;

Sa ilog daw maliligo ang mga binata. ang kundi naman ay except.
Halimbawa: Nakatatlong ikit muna sila bago nila natunton ang daan
patungo sa loob ng kuweba.
Aalis na sana kami kung di ka dumating.
Nahirapan pala silang makalabas ng tunnel. Umikutikot
Walang sinuman ang pwedeng manood kundi iyong
muna sila sa loob nito bago nila
mga may tiket lamang.
nakita ang daan palabas.
27. HAGDAN at HAGDANAN Ang hagdan ( stairs)
ay ang baytang na inaakyatan at 29. HATIIN at HATIAN Hatiin ( to divide) o
partihin; Hatian ( to share) o ibahagi.
binababaan. Samantalam ang hagdanan (stairways) ay
ang bahaging kinalalagyan ng Halimbawa:

hagdan. Hatiin mo sa amin ang pakwan.

Halimbawa: Hinatian niya ng kanyang hamburger ang namamalimos

na bata.
Nagmamadaling inakyat ni Marving ang mga hagdan.
30. NABASAG at BINASAG Ang salitang nabasag
Ilagay mo ang hagdanan sa tapat ng bintana.
ay nangangahulugan ng kilos na di
28. IKIT at IKOT Ginagamit ang ikit para maipakita
sinasadya o di ginusto; ang salitang binasag naman ay
ang kilos na paggilid mula sa labas
nagpapakita ng sariling pagkukusa.
patungo sa loob. Ang ikot naman ay mula sa loob
Halimbawa:
patungo sa labas.
Galit na galit na binasag ng lalaki ang mga salamin ng
Halimbawa:
kotse.
Nagmamadali kasi siyang maghusga kaya nabasag niya bibigyan ng kung ano ang isang tao.
ang mga plato.
Halimbawa:
31. BUMILI at MAGBILI Bumili to buy; Magbili to
Iwan nalang niya ang bag niya sa kotse ko.
sell o magbenta
Iwanan mo 'kong perang pambili ng pananghalian.
Halimbawa:
34. TUNTON, TUNTONG at TUNGTONG Ang
Pumunta ang nanay sa Baguio para bumili ng mga
tungtong ay panakip sa palayok o kawali.
sariwang gulay.
Ang tuntong ay pagyapak sa anumang bagay. Ang
Ang trabaho ng tatay niya ay magbili ng mga lumang
tunton ay pagbakas o paghanap sa
kasangkapan.
bakas ng anumang bagay.
32. KUMUHA at MANGUHA Kumuha to get;
Manguha – to gather, to collect Halimbawa:

Halimbawa: Hindi Makita ni Mang Efren ang tungtong ng palayok

sa kusina.
Kumuha ng isang basong tubig si Neth para kay Jean.
Tumuntong siya sa mesa upang maabot ang bumbilya.
Nanguha ng mga kabibe ang mga bata sa dalampasigan.
Hindi ko matunton kung saan na nagsuot ang aming
33. IWAN at IWANAN iwan (to leave something) ay
tuta
nangangahulugang huwag
35. PUTULIN at PUTULAN – putulin ay ang
isama/dalhin; Ang iwanan (to leave something to
pagputol ng isang bagay samantalang ang
somebody) ay nangangahulugang
putulan ay ang pagputol ng isang bagay sa tao, hayop at
bagay.

Halimbawa:

Huwag nating putulin ang mga puno sa paligid.

Cynthia, putulan mo naman ng mga tuyong sanga ang

ating bougainvillea.

36. TAWAGIN AT TAWAGAN – ang salitang

tawagin ay ginagamit para palapitin ang isang

tao o hayop; Ang tawagan ay ginagamit para kausapin o

bigyanpansin ang isang tao.

Halimbawa:
Tawagin mo na si Connie, kakain na.
Nilo, tawagan mo si Dan para malaman natin kung
sasama siya.