የዴሬዯዋ አስተዲዯር ትራንስፖርትና

ልጀስቲክ ባሇስሌጣን

የአሽከርካሪዎች አሰሌጣኞች ስሌጠና

የስራ ላይ ደህንነት እና የድንገተኛ

አደጋ ምላሽ አተገባብር

ታህሳስ 2015
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 የስሌጠናው ይዘት
• የግሌ ዯህንነት መጠበቂያ መሳሪያዎች
• አዯጋዎችንና ጉዲት ሉያዯረሱ የሚችለ
ሁኔታዎችን መሇየት
• በማሽከርከር ወቅት የአዯጋ መንስኤ
• የአዯጋ ውጤቶችና የጉዲት አይነቶች
• በማሽከርከር ሊይ ተፅእኖ ያሊቸው የተፈጥሮ ህጎች
• በተሇያየ መንገዴና አየር ሁኔታ ውስጥ
ስሇማሽከርከር
• አዯጋን ማስወገዴና ተከሊክል ማሽከርከር
• የእስት አፈጣጠርና አጠፋፍ ዘዳ
• የመጀመሪያ ህክምና እርዲታ አሰጣጥ
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 የስራ ላይ ደህንነት
የስራ ላይ ደህንነት አሽከርካሪዎች ከማሽከርከር
ተግባርና ከተሸከርካሪው ሁኔታ ጋር በተያያዘ
የሚያከናውኗቸው ድርጊቶችና ሊያስከትሉ
የሚችሉትን አደጋ በመረዳት የጥንቃቄ እርምጃ
መውሰድ ነው፡፡

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
 የግል የደህንነት መጠበቂያዎች
1. የእጅ ጓንት፡- በእጅ መዳፍና በጣቶች አከባቢ ሊደርስ
የሚችል ጉዳትን ይከላከላል፡፡
2. የደህንነት ጫማ፡- አሽከርካሪዎች በእግራቸው ላይ አደጋ
እንዳይደርስ ይከላከላል፡፡
3. ካፖርት፡-ዝናብና ቅዝቃዜ ባለበት የአየር ሁኔታ የሚለበስ
ሆኖ ልብሳቸው በቆሻሻ እንዳይበላሽ ይከላከላል፡፡
4. አንጸባራቂ ልብስ፡-አሽከርካሪዎችና የመንገድ ተጠቃሚዎች
በቀላሉ እንዲለዩ ያደርጋል፡፡
5. የጭንቅላት መከላከያ፡-በአብዛኛው ለሞተር ሳይክልና ለልዩ
ተንቀሳቃሽ መሳሪያ አሽከርካሪዎች ሲሆን በግጭት ወቅት
ጭንቃላት አካባቢ አደጋ እንዳይደርስ ይከላከላል፡፡
6. ጭንብል፡-ከመርዛማ ጭስ፤ፊትን ከእሳት ከመለብለብና
መተንፈሻ ክፍሎችን ከተለያዩ ተላላፊ በሽታዎች ይከላከላል፡
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 በአደጋ ግዜ የሚከሰቱ የጉዳት አይነቶች

1. በተሸከርካሪ ሳቢያ የሚመጡ የአደጋ ውጤቶች

• የሞት አደጋ
• የአካል ጉዳት
• የንብረት ውድመት
2. ድንገተኛ አደጋ
• ቃጠሎ
• እራስን መሳት
• ትንታ
• የሰውነት ስብራት
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 በማሽከርከር ወቅት የአደጋ መንስኤዎች

• የተሸከርካሪ ብልሽት
• የእሳት አደጋ
• ከተሳፋሪና ከሌሎች መንገድ ተጠቃሚዎች
ጋር የሚፈጠሩ አለመግባባቶች
• የመጋጨት፡ የመገልበጥና ከተሸከርካሪ
የመውደቅ
• የመንገድ አቀማመጥና የአየር ሁኔታ
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 የአደጋ ውጤቶችና የጉዳት አይነቶች
• የሞት አደጋ
• አካል ጉዳተኛነት
• የጤና መታወክ
• የስነ ልቦና ጉዳት
• አካባቢያዊ ጉዳት
• ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ጉዳቶች

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
መልመጃ ጥያቄዎች
1.በአደጋ ምክንያት የትኞቹ ችግሮች ይፈጠራሉ?
ሀ. የሞት አደጋዎች ሐ. የአካባቢ ብክለት
ለ. አካል ጉዳተኝነት መ. ሁሉም
2.ከሚከተሉት ውስጥ የአደጋ መነሻ ምክንያት ያልሆነው የቱ
ነው?
ሀ. አለመግባባት ሐ. የእሳት አደጋ መነሳት
ለ. የተሽከርካሪ ብልሽት መ. መልስ የለም
3. በማሽከርከር የሚደርስ ጉዳት በየትኛው ክፍል ላይ ይደርሳል?
ሀ. በመንገድ ተጠቃሚ ላይ ሐ. በተሳፋሪ ላይ
ለ. በአሽከርካሪ መ. በሁሉም
4. ከሚከተሉት ውስጥ አንዱ በእጅ መዳፍ ላይና አካባቢው
ሊደርሱ የሚችሉ መጠነኛ ጉዳቶች ይከላከላሉ
ሀ. ጓንቶች ሐ. አንፀባራቂ ልብስ
ለ. ካፖርት መ. ጭምብል
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
የቀጠለ….
5.አደጋ የመቆጣጠር ተግባር የስራ ላይ ደህንነትና ጥንቃቄ አካል
ነው ሀ. እውነት ለ.ሀሰት
6. አንድ አሽከርካሪ ለአደጋ መንስኤ ሊሆኑ የሚችሉ ነገሮችን
አስቀድሞ መለየት አያስፈልገውም ሀ. እውነት ለ. ሀሰት
7. ስለ ስራ ያለውን እውቀት ከግንዛቤ መክተት የስራ ላይ
ደህንነት አጠባበቅ ሒደት ነው፡፡ ሀ. እውነት ለ.ሀሰት
8.አንድ አሽከርካሪ የስራ ላይ ደህንነት አጠባበቅ እውቀት
ባይኖረውም ብቃት ያለው አሽከርካሪ መባል ይችላል፡፡
ሀ. እውነት ለ. ሀሰት
9. የስራ ላይ ደህንነት አጠባበቅ አደጋን ሊፈጥሩ የሚችሉ
ሁኔታዎችን የመቀነስ እርምጃ ያልሆነው የቱ ነው?
ሀ. ንቁና ቀልጣፋ መሆን ሐ. ሀ ና ለ
ለ. ስለ መደንገዱ ሁኔታ በቂ መረጃ መያዝ መ. መልሱ የለም
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 በማሽከርከር ሊይ ተፅዕኖ ያሊቸው
የተፈጥሮ ህጎች
1. የመሬት ስበት /Gravity/
2. ኢነርሺያ /Inertia/
3. ፖቴንሻሌ ሀይሌ /Potential energy/
4. ካይነቲክ ሀይሌ /Kinetic energy/
5. ሞመንተም /Momentum/
6. ፍሪክሽን / ሰበቃ /Firiction/
7. ሴንተርፊዩጋሌ ሀይሌ/Centrifugal force/

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
 1. የመሬት ስበት

• የመሬት ስበት ሁለንም ነገሮች ወዯ መሬት

መሀሌ የሚስብ ሀይሌ ነው፡፡
• ዲገት ስንወጣና ቁሌቁሇት ስንወርዴ በጉዞ
ፍጥነታችን ሊይ ተፅዕኖ ያመጣሌ
– ዲገት ሲወጣ የተሽከርካሪያችን ፍጥነት ይቀንሰዋሌ፡፡
– ቁሌቁሇት ሲወርዴ ዯግሞ ፍጥነታችን ይጨምራሌ፡፡
• ስሇዚህም ዲገት ስንወጣና ቁሌቁሇት ስንወርዴ
ከባዴ ማርሽ እንዴንጠቀም ይመከራሌ
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 2. የኢነርሺያ ህግ
• የኢነርሺያ ህግ ላሊ ተጨማሪ ሀይሌ
እስካሌመጣ ዴረስ በመንቀሳቀስ ሊይ ያለ
ነገሮች እንቅስቃሴያቸውን መቀጠሌ የቆሙ
ነገሮች ዯግሞ እንዯቆሙ መቆየት ይፈሌጋለ፡፡
• ስሇዚህ ከኢነርሺያ ህግ ጋር ተስማምቶ
ሇማሽከርከር
– ዴንገተኛ የተሸከርካሪ አነሳስና በዴንገት ፍሬን ይዞ
ማቆምን ማስቀረት
– የዯህንነት ቀበቶ በተገቢው ሁኔታ ማዴረግ

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
 3. ፓቴንሻሌ ሀይሌ
• ነገሮች ካሊቸው ክብዯት፤ ካለበት ቦታ ወይም
ክፍታ አንፃር ከመሬት ስበት ጋር ተያይዞ
የሚኖራቸው የተጠራቀመ ሀይሌ ነው፡፡
• በዲገት ሊይ የቆመ ተሽከርካሪ ወዯታች
ሇመሽከርከር ከፍተኛ በመሬት ስበት ምክንያት
ከፍተኛ የተጠራቀመ ሀይሌ ይኖረዋሌ፡፡
4. የካይነቲክ ሀይሌ
• በእንቅሳቃሴ ሊይ ያሇ ነገር የሚኖረው ሀይሌ
ካይነቲክ ሀይሌ ይባሊሌ፡፡ ተሽከርካሪ ከዲገት
ወዯታች ሲወርዴ የፖቴንሻሌ ሀይሌ ወዯ
ካይነቲክ ሀይሌ ይሇወጣሌ፡፡
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 5. ሞመንተም
• ሁሇት ያሌተመጣጠኑ ሀይልች በአንዴ ነገር
ሊይ በተቃራኒ አቅጣጫ ግፊታቸውን
የሚንቀሳቀስ ነገር የያዘው ሀይሌ ሞመንተም
ይባሊሌ፡፡
• የተሽከርካሪው ክብዯትና ፍጥነት ሲጨምር
ሞመንተም አብሮ ይጨምራሌ፡፡

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
 6. ሰበቃ
• አንዴ ነገር ከላሊ ነገር ጋር ሲነካካ የሚፈጠር
ሀይሌ ሰበቃ ይባሊሌ፡፡ ሰሇዚህ አሽከርካሪዎች
ማወቅ ያሇባቸው፡-
– ሰበቃ የሚገኘው በመንገደና ጎማ መካክሌ፤ በፍሬን
ውስጥ፤ በሞተር ውስጥ፤ በሀይሌ አስተሊሊፊ ክፍሌ
– በተሸከርካሪው ክብዯት ምክንያት እንዯሚጨምር
– የጎማው አየር መጠን መጨመርና መቀነስ
እንዯሚቀንስ
– የጎማው ጥርስ ማሇቅ እንዯሚቀንሰው
– በመንገደ ሁኔታ ወይም ስሪት አይነት እንዯሚጨምር
ወይም እንዯሚቀንስ
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 7. ሴንተርፊዩጋሌ ሀይሌ
• አንዴ ነገር በላሊ ነገር ዙሪያ ሲሽከረከር
ከመካክሌ ወዯ ውጪ የመጎተት ዝንባላ
ሴንተርፊዩጋሌ ሀይሌ ይባሊሌ፡፡ ይህም
የሚከሰተው ተሸከርካሪው ኩርባ በሚዞርበት
ወቅት ነው፡፡
• ስሇዚህም አሽከርካሪዎች ኩርባ ወይም ማዞሪያ
ሊይ በሚዯርሱበት ጊዜ
1. ኩርብ ከመዴረሳቸው በፊት ፍጥነት መቀነስ
2. ፍሬን በትንሹና በጥንቃቄ መያዝ
3. ማርሽ መቀነስና ከባዴ ማዴረግ
4. ሰፋ አዴርጎ ከርቡን መዞር
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 በተሇያየ አካባቢና ወቅት ስሇማሽከርከር
• በምሽት ጊዜ ስሇማሽከርከር

• በዝናባማና ጭጋጋማ የአየር ሁኔታ

• በፀሐያማና ሞቃታማ የአየር ሁኔታ

• በተራራማ ቦታ ሊይ

• በአቧራማ መንገዴ ሊይ

• የጎማ መንሸራተትን ተቆጣጥሮ ስሇማሽከርከር

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
 በምሽት ጊዜ ስሇማሽከርከር
• በምሽት ጊዜ አዯጋ ሉፈጥር የሚችሌ ነገርን
ሇማየት የሚቻሇው ከቀን ባነሰ ፍጥነት ስሇሆነ
ከቀን አነዲዴ ሶስት እጥፍ ሇአዯጋ ተጋሊጭነት
አሇው
• በምሽት አነዲዴ ወቅት ሶስት ዋና ዋና ተፅዕኖ
የሚያሳዴሩ ነገሮች፡-
1. የመንገደ ሁኔታ
2. የተሽከርካሪው ሁኔታ
3. የላልች አሽከርካሪዎች ሁኔታ

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
1. የመንገደ ሁኔታ •
• በቂ የመንገዴ መብራት አሇመኖር
• መብራት የላሊቸው የመንገዴ ተጠቃሚዎች
• የጠጡ አሽከርካሪዎችና መንገዯኞች
2. የተሽከርካሪው ሁኔታ
• አጭሩ ግንባር መብራት 50ሜ. ረጅሙ ዯግሞ
በአማካኝ 100ሜ. ዴረስ ብቻ ማሳየቱ
• የግንባር መብራቱ ከቆሸሸ የማንጸባረቅ አቅሙ መቀነሱ
• የግንባር መብራቱ በትክክሇኛው አቅጣጫ የማያሳይ
ከሆነ
• የፍሬቻ፤ ፍሬንና ላልች መብራቶች የማይሰሩ ካለ
• የግንባር መስታወት መቆሸሸ
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
3. የላልች አሽከርካሪዎች ሁኔታ
• በምሽት የማየት ሀይሊቸው መቀነሱ
• ከብርሀን ወዯ ጨሇማ መንገዴ ሲገቡ
ዓይናቸው የማየት ሀይለን ሇማስተካከሌ ጊዜ
ስሇሚወስዴበት
• ከፊት ሇፊት በሚመጣ ተሸከርካሪ መብራት
ምክንያት የአሽከርካሪውን የማይት አቅም
መቀነሱ
• ቀን እየሰራ የነበረ አሽከርካሪ ከሆነ በዴካም
ምክንያት ንቃትና ቅሌጥፍናው መቀነሱ

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
 በምሽት ስናሽከረክር ሌንከተሇው የሚገቡ
ቅዯም ተከተልች
• መንገዴ ከመጀመር በፊት
– ንቁና በቂ ዕረፍት ያገኘህ መሆንህን አረጋግጥ
– ተሽከርካሪህን ፈትሽ፤ ግንባር መስታወት አጽዲ
• የግንባር መብራትህ በትክክሇኛው አቅጣጫ እንዯሚበራና
በቂ ብርሀን እንዲሇው ፈትሽ
• ከፊት ሇፈት የሚመጣ ተሸከርካሪ መብራት አትመሌከት
• ረጅሙን የግንባር መብራት ከፊት በ50ሜ ውስጥ
ተሽከርካሪ ከላሇ ተጠቀም
• የውስጥ መብራት እንዲያንፀባርቅ አዴርግ
• የእንቅሌፍ ስሜት ከተሰማህ አቁመህ እረፍት አዴርግ
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 በዝናባማና ጭጋጋማ የአየር ሁኔታ
በጭጋጋማ የአየር ሁኔታ ተሽከርካሪን
ያሇማሽከርከር ይመረጣሌ፡፡ ማሽከርከር ካሇብህ
ግን፡-
• አጭሩን ግምባር መብራት ተጠቀም
• የጭጋግ መብራት ተጠቀም
• ወዯ ጭጋግ መብራት ቦታ ፍጥነትህን ቀንሰህ ግባ
• ሁለንም የጎን መብራቶች አብራ
• የውጪ መስታወት በጉም ሇተሸፈነ የዝናብ
መጥረጊያ ተጠቀም
• የውስጠኛው መስታወት በጉም ሇተሸፈነ
ኤርኮንዱሽን ተጠቀም፡፡ ከላሇ ንፁህ ፎጣ
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
በዝናባማ የአየር ሁኔታ ሇማሽከርከር ጉዞ
ከመጀመርህ በፊት የሚከተለትን አረጋግጥ፡-
• ራዱያተሩ በቂ የማቀዝቀዣ ፈሳሽ መኖሩን

• የዝናብ መጥረጊያው መስራቱን

• የጎማው ጥርሶች ያሊሇቁ መሆኑን

• መብራቶቹ ንፁህና በትክክሌ የሚሰሩ መሆኑን

አንፀባራቂዎቹን

• የግንባር መስታወቱን ንፅህናን

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 በዝናባማ የአየር ሁኔታ•
:-
• በሚያንሸራትት መንገዴ ሊይ በዝግታ አሽከርክር
• በኩርባ ሊይ በጥንቃቄ አዙር፤ ፍሬን በጣም በጥንቃቄ
ተጠቀም
• ከሚገባው በሊይ ፍሬን አትጠቀም
• ፍሬንህ ሉረጥብ ስሇሚችሌ የመያዝ ሀይለን ሉቀንስ
ይችሊሌና ተጠንቀቅ
• በቂ ርቀት ጠብቀህ አሽከርክር
• በቆመ ወይም እየተጋዘ ያሇ ውሃ ውስጥ አታሽከርክር
ነገር ግን የግዴ ማሽከርከር ካሇብህ ፍጥነት ቀንስ፤
ከባዴ ማርሽ ተጠቀም፤ ውሃ እንዲይገባ ሇመከሊከሌ
ፍሬን በትንሹ ያዝ
• በአዲሊጭ መንገዴ ሊይ ሇመቅዯም አትሞክር
• ተሸከርካሪው በጭቃ ከተያዘ ሪዱዮታ ማርሽ ተጠቀም
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 በፀሐያማና ሞቃታማ የአየር ሁኔታ
• በየሁሇት ሰዓት ጉዞ ወይም ከ150ኪ.ሜ ጉዞ በኃሊ የጎማ
ሙቀት መጨመሩን ማየትና ከጨመረ እስኪቀዘቅዝ
ዴረስ ተሸከርካሪን ማቆም
• የዘይትና የውሃ ሙቀት መሇኪያና መጠቆሚያውን
መከታተሌ
• በመንገደ ሊይ በሙቀቱ የተነሳ ከአስፋሌቱ ውስጥ የወጣ
ሬንጅ ሉያጋጥምህ ስሇሚችሌና አንሸራታች ስሇሆነ
መጠንቀቅ
• ቀዝቃዛ አየር እንዱኖር ኤርኮንዱሺነር መጠቀም ወይም
መስታወት መክፈት
• በከፍተኛ ፍጥነት አሇማሽከርከር ምክንያቱም ሞተርና
ጎማ ሊይ ጉዲት እንዲያመጣ
•
• ሙቀት ያሇበትን አካባቢ በዝቅተኛ ሙቀት ጊዜ ማሇፍ
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
የቀጠሇ....
• የሞተር ቺንጋና የራዱያተር ቱቦ በሙቀት ምክንያት
የመሊሊት፤ የመታጠፍና የመቀዯዴ ባህሪ
አሇማሳየታቸውን ማየት
• በጣም በሞቀ ሞተር የራዱያተር ውሃ ሇመሙሊት
1. ሞተር አጥፋ
2. ሞተር እስኪቀዘቅዝ ጠብቀህ አስነሳ
3. የእጅ ጓንት አዴርግ ወይም ወፍራም ጨርቅ
ተጠቀም
4. የራዱያተር ክዲኑን በመጠኑ አሊሌተህ አስተንፍስና
ክፈት
5. ውሃ ሙሊና ክዯነው
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 በተራራ ቦታ ሊይ ስሇማሽከርከር
• በተራራ ሊይ ስናሽከረክር የመሬት ስበት ከፍተኛ ሚና
ይጫወታሌ፡፡
• ከጭነቱና ከተሽከርካሪው ክብዯት ጋር፤ ከተራራው
ርቀትና ዲገታማነት ጋር፤ ከአየሩ ሁኔታ ጋር
የሚስማማ ፍጥነት ምረጥ
• ተሽከርካሪው ዲገት ሇመውጣት የሚጠቀሙበትን ማርሽ
ቁሌቁሇትም ሲወርደም እንዱጠቀሙበት ይመከራሌ
• ጉዞ ከተጀመረ በኋሊ ማርሽ ሇመቀየር አስቸጋሪ ሉሆን
ስሇሚችሌ አስቀዴሞ ከባዴ ማርሽ መምረጥ
• በመንገዴ ሊይ ከተተከሇው የፍጥነት ወሰን በሊይ
አታሽከርክር
• ቁሌቁሇታማ ቦታ ሊይ ከእግር ፍሬን ይሌቅ ፍሬና
ሞተር መጠቀም
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
በአቧራማ መንገዴ ሊይ ስሇማሽከርከር
• አቧራ እይታን በከፍተኛ ሁኔታ ይቀንሳሌ ስሇዚህ
በምሽት ሰዓት የሚዯረጉ ጥንቃቄዎችን መጠቀም
• ተሸከርካሪን በቅርብ ርቀት ተከታትሇህ
አታሽከርክር
• ከውጪ ወዯ ውስጥ አየር መተሊሇፊያ
መስመሮችና የበር መስታወቶችን በዯንብ መዝጋት
• አመቺ ሁኔታ ካሌተፈጠረና ፍቃዯኝነትን ሳታገኝ
አትቅዯም
• የተሽከርካሪህን ጎማ መሬት ሊይቆነጥጥ ስሇሚችሌ
በዝግታና በጥንቃቄ አሽከርክር
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 የጎማ መንሸራተትን ስሇመቆጣጠር
የጎማ መንሸራተት የሚከሰተው ጎማ መሬትን
መቆንጠጥና መያዝ ሳይችሌ ሲቀር ነው፡፡ ይህ
በአራት የተሇያዩ ምክንያቶች ይከሰታሌ፡፡
• ከሚገባው በሊይ ፍሬን በሀይሌ መያዝ
• ከሚገባው በሊይ መሪን ማጠማዘዝ
• ከሚገባው በሊይ በዴንገት ነዲጅ መስጠት
• ከሚገባው ፍጥነት በሊይ ማሽከርከር፡- መሪ
ማጠማዘዝና በዴንገት ፍሬን መያዝ

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
አዯጋን ስሇመከሊከሌና
ማስወገዴ

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
 ሀ. አዯጋን መከሊከሌና ማስወግዴ
• ምን ማዴረግ እንዯፈሇክ ሇላልች ማሳወቅ
• ላልች አሽከርካሪዎች ንቁና ህግን የሚከተለ
ናቸው ብል ያሇማስብና ሉሳሳቱ የሚችለበት
ሁኔታ ሉኖር ስሇሚችሌ መጠንቀቅ
• ውጤታማ አዯጋን የመከሊከያ ስሌትን SPIDE
ወይም 5”መ” መተግበር፡-
1. መከታተሌ/መቆጣጠር(Search)
2. መገመት(Predict)
3. መሇየት(Identify)
4. መወሰን(Decide)
5. መፈፀም(Execute)
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 ሇ. ርቀትን ጠብቆ ማሽከርከር
• እጅግ ተጠጋግቶ ማሽከርከር ሇአዯጋ መፈጠር
አንዯኛው ምክንያት ነው።
• አሽከርካሪዎች እርምጃ ሇመውሰዴ ወስነው
እግራቸውን ከነዲጅ መስጫ ፔዲሌ እስከ ፍሬን
መያዣ ፔዲሌ ሇማዴረስ በአማካይ የአንዴ ሰከንዴ
(0.75) ያህሌ ግዜ ይፈጃሌ
• የመቆሚያ ጠቅሊሊ ርቀት በሚከተለት ምክንያቶች
ሉያጥር ወይም ሉረዝም ይችሊሌ
• አዯጋ በመሇያ ግዜ
• እርምጃ በመውሰጃ ግዜ
• በጎማ ጥርስ ሁኔታ
• በፍሬን ብቃት
• የመንገዴ አይነትና ሁኔታ
• በተሽከርካሪ ሊይየድሬደዋ
በሚኖር ክብዯት
አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
ተሽከርካሪ ማቆሚያ ርቀት

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
ከላሊ ተሽከርካሪ ርቀትን ጠብቆ ሇማሽከርከር ሁሇት
መንገድች አለ
1. በሜትር ወይም በመኪና መገመት
2. የሰኮንድች ቴክኒክ መጠቀም

በሜትር ወይም በመኪና መገመት

ፍጥነት (ኪ.ሜ በሰዓት) ሊኖር የሚገባ ሊኖር የሚገባ
ርቀት በሜትር ርቀት በመኪና
40-50 ኪ.ሜ በሰዓት 20 ሜትር 3 መኪና

50-60 ኪ.ሜ በሰዓት 25 ሜትር 4 መኪና

70-80 ኪ.ሜ በሰዓት 30 ሜትር 5 መኪና
90-100 ኪ.ሜ በሰዓት 36 ሜትር 6 መኪና
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 .የሰከንዴ ህግ
ከፊት ሇፊት ካሇ ተሽከርካሪ ርቀታችንን የማናስተካክሌበት
ህግ ነው።
1. የ3 ሰከንዴ ህግ
ከፊትህ ያሇው ተሽከርካሪ ያሇበትን ቦታ ምሌክት ያዝና
አንዴ ሺህ አንዴ፣አንዴ ሺህ ሁሇት፣ አንዴ ሺህ ሶስት
በማሇት ቁጠር። ቁጥሩን ሳትጨርስ ከቦታው ከዯረስክ
ተጠግተህ እያሽከረከርክ ስሇሆነ የተወሰነ መራቅ
ይጠበቅብሀሌ ማሇት ነው።

2. የ4 ሰከንዴና ከዚያ በሊይ

• በአንሸራታች መንገዴ
• በትክክሌ ሇማየት በሚያስቸግር ቦታ
• በጣም በፍጥነት ስታሽከረክር
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
ሐ.የጉዲት መጠንን መቀነስ
• ብዙ አዯጋዎች በአንዴ ግዜ እንዲይከሰቱ
መከሊከሌ አንደ የማሽከርከር ስሌት ነው።
ሇምሳላ፡ በቀኝ በኩሌ እግረኛ በግራ በኩሌ
ዯግሞ ከባዴ ተሽከርካሪ ቢገጥምህ ማዴረግ
ያሇብህ ፍጥነትህን በመቀነስ ተሽከርካሪ
ማሳሇፍና እግረኛውን በጥንቃቄ ማሇፍ ነው
• የተሇያዩ አዯጋዎች ሉፈጠሩ የሚችለ ነገሮች
ሲገጥሙ የቀሇሇ አዯጋ የሚፈጥረውን
መምረጥ
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
መ .ከአደጋ የማምለጥ ስልት
በአደገኛ ሁኔታ አደጋ እንዳይከሰት የሚያደርጉ 3
ነገሮች አሉ። እነሱም
1.በመቆም
2.በመሪ ማዞር
3.ፍጥነት መጨመር ናቸው

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
ሠ.ፍጥነትን ተቆጣጥሮ በማሽከርከር
አዯጋን መከሊከሌ
የተሽከርካሪ ፍጥነት የሚወሰው
• በላልች ተሽከርካሪዎች ብዛትና ፍጥነታቸው
• በመንገደ ሁኔታ
• በመንገዴ ዲር በሚኖሩ እግረኞች ብዛት
• በአየሩ ሁኔታ

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
 የአዯጋ ወቅት ስርዓቶች አተገባበር
አዯጋ ሲዯርስ ቆመህ ሇተጎደ እርዲታና ሇፀጥታ
አስከባሪዎች መረጃ መስጠት ግዯታ አሇብህ
አዯጋ በዯረሰበት ቦታ ተጨማሪ አዯጋ እንዲይዯርስ
• የአዯጋ ምብራት አብራ
• አንፀባራቂ ተጠቀም
• እሳት እንዲይነሳ የሞተር ቁሌፍ አጥፋ
• ተሸከርካሪውን ከዋና መንገዴ አንሳ

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
የእሳት የማጥፋት ዘዴ እና የመጀመሪያ
ደረጃ ህክምና ዕርዳታን

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
 የእሳት አፈጣጠርና የማጥፋት ዘዴ
እሳት ከዚህ በታች የተዘረዘሩ ሶስት ነገሮች አንድ ላይ ሲገናኙ
ይፈጠራል፡፡ እነሱም ፡-
1. ኦክስጅን /ንፁህ አየር/፣
2. ነዳጅ /ማንኛውም ተቀጣጣይ ከሆነ ነገር/፣
3. ሙቀት /የሰበቃ ውጤት/ ናቸው፡፡

ኦክስጂን ሙቀት

ነዳጅ
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
የሚቀጣጠሉ ነገሮች በሦስት ዓይነት መልክ ሊገኙ ይችላሉ፡፡
1. ጠጣር፡- እንጨት፣ ወረቀት፣ ጥጥ ...ወ.ዘ.ተ የመሳሰሉት፡፡
2. ፈሳሽ፡- ቤንዚን፣ ናፍጣ፣ ዘይት...ወ.ዘ.ተ የመሳሰሉት፡፡
3. ጋዝ፡- ቡቴን፣ ሚቴን፣ ፕሮፔን...ወ.ዘ.ተ
የመሳሰሉት፡፡

መቀጣጠል የጀመረን እሳት በሚከተሉት ዘዴዎች

ማጥፋት ይቻላል፡፡ ይኸውም፦
1. በማፈን /ኦክስጂን በማሳጣት/፣
2. በማቀዝቀዝ /ሙቀት በማሳጣት/፣
3. በማስራብ/ነዳጅ በማሳጣት/፡፡

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
 የእሳት አመዳደብና የማጥፊያ መሣሪያዎች
1. የ/ሀ/(A) ክፍል ( 1ኛ
ደረጃ ) እሳት
የዚህ ክፍል እሳት የሚነሳው
ከጠጣር ነገሮች ማለትም
እንጨት፣ ወረቀት፣
ጥጥ....ወ.ዘ.ተ ከመሳሰሉት
ሲሆን የማጥፊያ መሣሪያው
ውሀ ሊሆን ይችላል፡፡

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
 የእሳት አመዳደብና የማጥፊያ መሣሪያዎች

2. የ/ለ/(B) ክፍል ( 2ኛ
ደረጃ ) እሳት
የዚህ ክፍል እሳት የሚነሳው
ከፈሳሽ ነገሮች ማለትም
ቤንዚን፣ ናፍጣ ...ወ.ዘ.ተ
ከመሳሰሉት ሲሆን
የማጥፊያ መሣሪያዎቹም
ፎም፣ ግፊት ያለው ማፈን
የሚችል ካፊያ ውሀና
ካርቦን ዳይኦክሳይድ
ናቸው፡፡
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 የእሳት አመዳደብና የማጥፊያ መሣሪያዎች
3. የሐ(C)ክፍል ( 3ኛ
ደረጃ ) እሳት
የዚህ ክፍል እሳት
የሚነሳው ከጋዝ ማለትም
ቡቴን ሚቴን...ወ.ዘ.ተ
ከመሳሰሉት ወይም
ከኤሌክትሪክ ሲሆን
የማጥፊያ መሣሪያዎቹም
ካርቦን ዳይ ኦክሳይድና
ድራይ ፓውደር ናቸው፡፡

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
 የእሳት አመዳደብና የማጥፊያ መሣሪያዎች
4. የመ(D)ክፍል ( 4ኛ ደረጃ )
እሳት፡
የዚህ ክፍል እሳት የሚነሳው
ከብረት ንጥረ ነገሮች ማለትም
ፖታሼም፣ ማግኒዚየም
ከመሳሰሉት ሲሆን የማጥፊያ
መሣሪያዎችም ድራይ
ፓውደር፣ ታልክኖራፕና ደረቅ
ደቃቅ አሸዋ ናቸው፡፡

ማሳሰቢያ፡-
• በ/ለ/ ክፍል እሳት ላይ ካፊያነት የሌለው ውሀ መጠቀም እሳቱን ሊያባብሰው ይችላል፡፡
• በ /ሐ/ እና በ /መ /ክፍል እሳት ላይ ውሀና እርጥበት ያለውን ነገር መጠቀም በፍጹም
የተከለከለ ነው፡፡ የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 በተሽከርካሪ ላይ እሳት እንዲነሳ ምክንያት
ሊሆኑ የሚችሉ ነገሮች
• በነዳጅ መስመር ላይ የሚያፈስ ቦታ መኖር፣
• የተላላጡና የተዝረከረኩ የኤሌክትሪክ መስመሮች፣
• የሞተር ከመጠን በላይ መሞቅ፣
• ባትሪ በሚፈታና በሚታሠርበት ወቅት የሚኖር
የጥንቃቄ ጉድለት፣
• የነዳጅ ማጠራቀሚያ ጋን ያለመከደንና በዚያ
አካባቢ ሲጋራ ማጨስ ወይም ሌሎች እሳት ሊያስነሱ
የሚችሉ ነገሮች መኖር፡፡
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 የመጀመሪያ ህክምና ዕርዳታ አሰጣጥ
1. የመጀመሪያ ህክምና ዕርዳታ
• የመጀመሪያ ህክምና ዕርዳታ ማለት አንድ ሰው በተለያየ ምክንያት በድንገት ጉዳት
• አደጋ ደርሶበት ሲታመም መደበኛውን ህክምና ወደሚያገኝበት የህክምና ተቋም
እስከሚደርስ ድረስ በቅድሚያ የሚደረግለት ዕርዳታ ማለት ነው፡፡

2. የመጀመሪያ ህክምና ዕርዳታ መስጫ ሳጥን የሚይዛቸው ቁሳቁሶች

• ቢያንስ በቁጥር ሁለት የሆኑ የጥጥ ወይም የወረቀት ጥቅሎች /ፓዶች/፣
• ቢያንስ በቁጥር ስድስት የሆነ ሶስት ማዕዘን ፋሻዎች ወይም ባንዴጅ፣
• በቁጥር ሁለት የሆኑ የተቀቀሉ የጨርቅ ፓዶች፣
• በቁጥር አስር የሆኑ ጥቅል ፋሻዎች፣
• አንድ ሰፊ የላስቲክ ሺት፣
• አንድ ስኩዌር ሜትር ስፋት ያለው አንድ ከጥጥ የተሰራ ጨርቅ፣
• አንድ የቁስል መጥረጊያ መድኃኒት/አንቲሴፕቲክ/፣
• አንድ የላስቲክ ቀረጢት፣
• አንድ ምላጭ/መቀስ/፣
• ሁለት ድጋፎች/እስፓሊንት፣
• አራት የቁስል ፕላስተሮች፣
• አንድ የውሀ መጠጫ ኩባያ፣
• አንድ ሳሙና ከነማስቀመጫው፣
• አራት ትናንሽ የእጅ ፎጣዎች፣
• አራት የእጅ ጓንቶች/ግላቭ/፡፡ የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
3. አስፈላጊ ዝግጅቶች
• ድንገተኛ አደጋ የሚደርስበት ጊዜ፣ ስፍራና አጋጣሚ
ስለማይታወቅ የመጀመሪያ ህክምና ዕርዳታ ተግባር
የሚጠየቅበትም ጊዜና ቦታ እንደዚሁ ባላተጠበቀና
በማንኛውም ወቅት ሊሆን ይችላል፡፡
• ይሁን እንጂ ማንኛውም አሽከርካሪ ይህ ሁኔታ
በማንኛውም ቦታ ቢገጥመው የሚቻለውን ያህል
ዕርዳታ ለማበርከት ራሱንና የመጀመሪያ ደረጃ
የህክምና ዕርዳታ መስጫ መሣሪያውን አዘጋጅቶ
መገኘት እጅግ ይጠቅመዋል፡፡

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
ድንገተኛ አደጋ ባጋጠመ ጊዜ የመጀመሪያ ደረጃ
የህክምና ዕርዳታ አሰጣጥ ሂደት ዋና ዋና
ነጥቦች፦
1. የህክምና ባለሙያ ወይም ችሎታ ያለው ሰው ሊኖር
ስለሚችል በመምረጥ እንዲረዳ ማድረግ፣
2. በደንብ ይተነፍስ እንደሆነ ማረጋገጥ፣
3. አፍና በአፍንጫው አካባቢ ለመተንፈስ የሚያግደው
ነገር ካለ ማስወገድ፣
4. አደጋው ከደረሰበት ሰው አጠገብ በመንበርከክ
አንድ እጅን የተጎዳው ሰው አንገት ስር፣ ሌላውን
ደግሞ ግንባሩ ላይ አድርጎ የተጎዳውን ሰው ወደኋላ
በማድረግ አየር መተላለፊያው ክፍት እንዲሆን
ማድረግ፣
5. አደጋው ከደረሰበት ሰው ላይ የሚፈሰውን ደም
ለማቆም ተገቢውን ፈጣን እርምጃ መውሰድ፣
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
የቀጠለ…
6. አደጋው በደረሰበት ሰው ላይም ሆነ በሌሎች ላይ እሳት፣
የትራፊክና ሌሎች ተመሳሳይ የሆኑ አደጋዎች እንዳይደርሱ
አደጋው የደረሰበትን ሰው መጠበቅ፣ ሌሎችም እንዲጠነቀቁ
ተገቢውን እርምጅ መውሰድ፣
7. አደጋው የደረሰበት ሰው ያረፈበት ቦታ አደገኛ ካልሆነና መነሳት
ከሌለበት አደጋው የደረሰበት ሰው ትክክለኛ ጉዳት ሳይታወቅ
በችኮላ አለማንሳት፣ አለማንቀሳቀስ፣
8. አደጋው የደረሰበትን ሰው መርምሮ በፍጥነት አስፈላጊውን
የመጀመሪያ ደረጃ የህክምና ዕርዳታ ማድረግ፣
9. አደጋው የደረሰበት ሰው በህዋሳቶ መድከም/መጎዳት/ የተነሳ
የሰውነት መደንገጥ/ሾክ/ እንዳይደርስበት መከላከል፣
10. አደጋው የደረሰበትን ሰው ልብስ ከሚገባው በላይ አለማውለቅና
ሙቀት እንዲያገኝ ማድረግ፣
11. ሌሎች ሰዎች አደጋው ከደረሰበት አካባቢ ራቅ እንዲሉ ማድረግ፣
12. አደጋው የደረሰበትን ሰውና የደረሰውን አደጋ ዝርዝር ሁኔታ
በማስረዳት ጉዳተኛው ወደ ሆስፒታል እንዲወሰድ ማድረግ፡፡
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 4. የመጀመሪያ ደረጃ ህክምና ዕርዳታን በቅልጥፍና
ማከናወን የሚቻልበት ዘዴ
1. ተገቢውን ዕርዳታ ለመስጠት አለመረበሽና ለዚሁ እራስን
ዝግጁ ማድረግ፣
2. አደጋው ደረሰበትን ሰው ለመርዳት ኃላፊነቱን ወስዶ
በእረጋታና በጥንቃቄ መጀመር
3. ለዕርዳታ የሚያስፈልገውን ቅደም ተከተል ማቀድ፣ ለዚህም
ከሚያስፈልገው ጊዜ በላይ አለማባከን፣ የሚሰጠውን ዕርዳታ
ከሚገባና አቅም ከሚፈቅደው በላይ አለመሞከር፣
4. አደጋው የደረሰበትን ሰው በርህራሔና ያለመጠየፍ መርዳት፣
5. አደጋው የደረሰበትን ሰው ማፅናናት፣ የዕርዳታውንማ ተግባር
ፀጥታ በተሞላበት አኳኋን በቅልጥፍናና በፍጥነት ማከናወን፣
6. አደጋው የደረሰበትን ሰው በፍጥነት ወደ ህክምና ተቋም
መውሰድ ናቸው፡፡ የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 5. አደጋ የደረሰበትን ሰው ስለመመርመር
አደጋ የደረሰበትን ሰው መርምሮ የአደጋው መጠንና ሁኔታ በግልፅ እስከ
አልታወቀ ድረስና አደጋው የደረሰበት ሰው የተኛበት ስፍራ ተጨማሪ ጉዳት
የሚያስከትል ካልሆነ በስተቀር አለማንቀሳቀሱ ይመረጣል›› በተከታታይም፦
1. አደጋው የደረሰበት ሰው መድማቱን፣ እስትንፋሱ መቋረጡን ወይም
ራሱን ማወቅ ተስኖት መሆኑን ቶሎ ማረጋገጥ አስፈላጊ ነው፡፡ ከእነዚህ
ውስጥ አንዱ እንኳን ቢኖር በፍጥነት ተገቢውን እርምጃ መውሰድ
2. አደጋው የደረሰበት ሰው ልብስ በርጥበት ወይም በጭቃና በመሳሰሉት
የተበላሸ ከሆነ ልብሱን በማውለቅ ሰውየውን በማንኛውም ንፁህና
ሞቃታማ በሆነ ልብስ በመጠቅለል ትክክለኛውን የሰውነት ሙቀት
እንዲያገኝ ማድረግ፡፡ እስኪያልበው ድረስ መሆን ግን አይገባም፡፡
3. አደጋው የደረሰበት ሰው በመጋጨት፣ በመዳጥ፣ በመውደቅና
በመቀጥቀጥ የመቁሰል አደጋ ደርሶበት ከሆነ በጥንቃቄ በመመርመር
በውስጥ ህዋሳቶቹ ላይ ጉዳት ደርሶበት እንደሆነ በአንዳንድ ጠቋሚ
ሁኔታዎች በመገንዘብ ተገቢውን ክትትል ማድረግ፣
4. አደጋው የደረሰበት ሰው ራሱን የሚያውቅ ከሆነ ማፅናናትና ማበረታታት
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
እጅግ በጣም ጠቃሚ ነው፣ ባለስልጣን-AKAW
የቀጠለ….
የተጎዳው ሰው መናገርና ማስረዳት የሚችል ከሆነ፦
1. ሙሉ ሥምና አድራሻውን በዝርዝር መቀበል፣
2. አደጋው የደረሰበትን ሁኔታና የተጎዳ የሰውነት
አካሉን በሚገባ የሚያውቅ ከሆነ በዝርዝር
መቀበል፣
3. በማየት፣ በመስማትና በጠቅላላ የእንቅስቃሴ
አካላቱ ላይ የሚሰማውን ጉዳት ማጣራት፣

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
የቀጠለ….
በደረሰው አደጋ የደም መፍሰስ ካለ መደረግ ያለበት፡-
• በአደጋ ምክንያት ጉዳት ከተከሰተ በሚደማው ቁስል ላይ
ማንኛውንም ንፁህ ጨርቅ ወይም ፓድ በሚደማው ቦታ ላይ
ጫን አድርጎ /ከአስፈላጊው ጥንቃቄ ጋር/ መያዝና ደሙ
መፍሰሱ ሲቆም በፋሻ ጠበቅ አድርጎ ማሰር፣ ደሙ እየፈሰሰ
ካስቸገረ ከላይ በተጠቀሰው ዘዴ ደጋግሞ በመጠቀም
ለማቆም ጥረት ማድረግ፣
• የራስ ቅል መድማት ካልሆነ በስተቀር ጉዳተኛውን አስተኝቶ
የደማውን የአካል ክፍል ከፍ በማድረግ መደገፍ፣
• ጉዳት የደረሰበት ሰው ላይ የጠበቀ የልብስ ቁልፍ ወይም
ቀበቶ ካለማላላት፣
• ውስጥ አካል የመድማት ጉዳት ከደረሰ ተጎጅውን በማንጋለል
ማሳረፍና ከሚያስፈልገው በላይ አለማንቀሳቀስ፣
• የሰውነት መንቀጥቀጥ /ሾክ/ እንዳይፈጠር ተገቢውን እርምጃ
በመውሰድ በአስቸኳይ የሐኪም ዕርዳታ መፈለግ፣ በፍጥነት
የህክምና ዕርዳታ እንዲያገኝ ወደ ህክምና ተቋም መውሰድ፣
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 በሰውነት ላይ የደረሰ ስብራት ምልክቶች

1. ስብራት የደረሰበት ሰው ኃይለኛ ሕመም ይሰማዋል፣

2. የተጎዳውን የሰውነት ክፍል ማንቀሳቀስ ያስቸግራል፣
3. ስብራት የደረሰበት የሰውነት ክፍል ቅርፁን ይለውጣል፣
4. እብጠትና አንድ አንዴም የመበለዝ አዝማሚያ ይታያል፡፡

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
 የስብራት ዓይነቶችና የሚያስከትሏቸው
ጉዳቶች
1. ዝግ ስብራት፦ ይህ የስብራት ዓይነት ከውጪ
የመድማት/የመቁሰል/ ምልክት አይታይም፡፡
2. ክፍት ስብራት፦ ሌላው የስብራት ዓይነት ሲሆን
ከላይ ያለው አካል ቁስል የተሰበረው አጥንት ድረስ
ዘልቆ ይታያል ፡፡ /በዚህ ወቅት ጀርሞች
ወደተሰበረው አጥንትና አካል ክፍል ሊገቡ
ስለሚችሉ ጥንቃቄ ያሻል፡፡/
3. ኃይለኛ ወይም የተዘባረቀ ስብራት ፦ የደም
ስሮች ነርቭ ወይም ሌላ ህዋሳቶች በስብራቱ አካባቢ
ሊጎዱ ይችላሉ፡፡
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
በኃይለኛ ስብራት ምክንያት የሚደርሱ
አደጋዎች
• በጎድን ስብራት ሳቢያ ልብና ጉበት ይጎዳል፣
• በራስ ቅል ስብራት ሳቢያ ደግሞ በአንጎል ላይ አደጋ
ይከሰታል፣
• በደንደስ ስብራት የስሜት ስሮችና/ነርቮች/
መስመሮች ይጎዳሉ፣
• የዳሌ ስብራት በፊኛ ላይ አስቸጋሪ አደጋዎች
ያስከትላል፡፡ ስለዚህ ተጊጂው በአፋጣኝ የህክምና
ዕርዳታ እንዲያገኝ ወደ ህክምና ተቋም መውሰድ
አስፈላጊ ነው፡፡
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 ቃጠሎ
የቃጠሎ ዓይነቶች በሦስት የሚከፈሉ ሲሆን የሚወሰደው እርምጃም
በሚከተለው መሰረት ሊሆን ይገባል፡፡
1. ደረቅ ቃጠሎ፦ በእሣት፣ በኮረንቲና የጋለ ዕቃ በማንሳት የሚደርስ
አደጋ ሲሆን የዚህ ዓይነት አደጋ የደረሰበት ሰው ሲያጋጥም፦
• ሰውነትን አጥብቆ የያዙ ልብሶችን፣ ቀበቶ፣ አምባሮችንና ሰዓት
የመሣሰሉትን በጥንቃቄ ማውለቅ፣
• በደረቅ አሳት የተቃጠለን ልብስ አለማውለቅ፣
• በቁስል ላይ ምንም ሳይጨመር በንፁህ ጨርቅ ላላ አድርጎ በመሸፈ
ን ማሰር፣
• በተጎዳው ሰው ላይ ድንጋጤ እንዳይደርስ በተቻለ መጠን ማጽናናት፣
• በአፋጣኝ የህክምና ዕርዳታ እንዲያገኝ ወደ ህክምና ተቋም መውሰድ
ናቸው፡፡

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
የቀጠለ….
2. እርጥብ ቃጠሎ፦ የፈላ ውኃ፣ የፈላ ቅባትና የመሳሰሉት
በሰውነት ላይ ሲፈሱ፦
• ጉዳት የደረሰበትን ሰው ቃጠሎ ከአለበት አካባቢ በፍጥነት
ማራቅ፣
• ንፁህ የሆነ ቀዝቃዛ ውኃ በተጎዳው አካል ላይ በማፍሰስ
ህመሙን ማስታገስ፣
• የፈላ ውኃ ወይም ቅባት የፈሰሰበት ልብስ ካለ በፍጥነትና
በጥንቃቄ ማውለቅና የህክምና ዕርዳታ እንዲያገኝ የተጎዳውን
ሰው ወደ ህክምና ተቋም መውሰድ ናቸው፡፡

የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ

ባለስልጣን-AKAW
የቀጠለ….
3. የመርዝ ቃጠሎ፦ በአሲድ ወይም በሚያቃጥል እንደ
ጨው በመሳሰሉ ማዕድኖች መጎዳት ሲሆን፦
• በተቃጠለው አካል ላይ ብዙ ቀዝቃዛ ውኃ ማፍሰስ፣
• በመርዝ የራሰውን ልብስ ማውለቅ የሚገባ ሲሆን
በዚህን ወቅት ለራስም ቢሆን ከፍተኛ ጥንቃቄ ማድረግ
ያሻል፣
• የተጎዳውን ሰው የህክምና ዕርዳታ እንዲያገኝ ወደ
ህክምና ተቋም መውሰድ ናቸው፡፡
ማሳሰቢያ፦ በማንኛውም ዓይነት ቃጠሎ የደረሰበትን
ቁስል ላይ ቅባት፣ ዘይትና የሚቀቡ ነገሮችን ማድረግም
ሆነ በቃጠሎ አደጋ ውኃ የቋጠረ ቆዳን ማፍረጥ ክልክል
ነው ፡፡
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW
 በጥሞና
ስለተከታተላችሁ
እናመሰግናለን
የድሬደዋ አስተዳደር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክ
ባለስልጣን-AKAW