Get EASY in Filipino 8

Get Easy in Filipino
Grade8
Get EASY
In
Filipino 8
Rumbaoa, Eduardo N.
Amora, Emmalyn P.
Sison, Annie A.
FPFelixMNHS
Grade8
Talaan ng Nilalaman
Aralin Nilalaman Pahina

Unang Markahan
Panimulang Pagtataya 5-6
1 Karunungang Bayan 7 - 12
2 Eupemistikong Pahayag 13 - 16
3 Alamat 17 - 24
4 Pang-abay na Pamanahon at 25 - 28
Pang-abay na Panlunan
5 Epiko 29 - 36
6 Sanhi at Bunga 37 - 40
Panapos na Pagtataya 41 - 42
Ikalawang Markahan
Panimulang Pagtataya 44 - 48
1 Tula 49 - 57
2 Elemento ng Tula 58 - 63
3 Sanaysay 64 - 70
4 Uri ng Sanaysay 71 - 83
5 Maikling Kuwento 84 - 94
6 Kaantasan ng Pang-uri 95 - 103
Ikatlong Markahan

1 Popular na Babasahin 115 - 124
FPFelixMNHS
Grade8
2 Antas ng Wika 125 - 129

3 Komentaryong Panradyo 130 - 134
4 Mga Hudyat ng Konsepto ng Pananaw 135 - 139
5 Kontemporaryong Programang 140 - 146
Pantelebisyon
6 Mga Hudyat ng Kaugnayang Lohikal 147 - 151
Ikaapat na Markahan

1 Kaligirang Pangkasaysayan ng 164 - 169
Florante at Laura
2 Mga Tayutay na Ginamit sa 170 - 175
Florante at Laura
3 Denotasyon at Konotasyon 176 - 185
4 Florante at Laura
Aralin I- Masukal na Gubat 186 - 188
Aralin II-Bayang Nagdurusa 189 - 194
5 Ang Pag-ibig kay Flerida 195 - 202

6 Dalawang Ama:Tunay na Magkaiba 203 - 209
Sanggunian 213 - 217
FPFelixMNHS
Grade8
Get EASY
in
Filipino 8
Unang
Markahan FPFelixMNHS
Grade8
Halina’t pasukin ang antas ng ika-walo, sukatin ang isip at talino. Alamin at
patalasin mo pa! Alam kong ikaw’y may ideya na dito. Handa ka na ba?
Panimulang Pagtataya
I. Panuto: Kilalanin ang tinutukoy sa bawat pangungusap. Bilugan ang titik ng

tamang sagot.
1. Tawag sa mga salitang nagbibigay turing sa pandiwa, pang-uri o kapwa pang-
abay.
A. Pang-abay B. Pandiwa C. Pang-uri D. Pang-ukol
2. Pagpapalit ng salitang magandang pakinggan kaysa sa salitang masyadonng
matalim, bulgar o malaswa na tuwirang nakakapanakit ng damdamin o hindi
maganda sa pandinig
A. Salawikain B. Eupemistiko C. Tayutay D. Simbolo
3. Isa sa mga kuwentong-bayan na maaaring kathang-isip lamang o hango sa
tunay na pangyayari.
A. Epiko B. Alamat C. Tula D. Nobela
4. Tawag sa uri ng pang-abay na nagsasaad ng lugar kung saan naganap ang
pangyayari.
A. Panulad B. Pamaraan C. Pamanahon D. Panlunan
5. Isang uri ng pang-abay na nagsasaad kung kailan naganap o magaganap ang
kilos na taglay ng pandiwa.
A. Panulad B. Pamanahon C. Pamaraan D. Panlunan
6. Ito ay isang mahabang salaysay sa anyong patula na maaaring awitin o
isatono.
FPFelixMNHS
Grade8
A. Epiko B. Alamat C. Tula D. Nobela

7. Ito ay epikong kilala sa mga Iloko na akda ni Pedro Bukaneg.
A. Handiong B. Darangan C. Biag ni Lam-ang D. Hudhud ni Aliguyon
8. Isa sa mga epikong mula Ifugao na nagpakita ng kultura at paniniwla.
A. Biag ni Lam-ang B. Hudhud ni Aliguyon C. Darangan D. Tuwaang
9. Ang Alamat ng Mina ng Ginto ay mula sa _______.
A. Baguio B. Iloko C. Bicol D. Mindanao
10. Isang uri ng pahulaang ginagamitan ng paglalarawan na nasusulat sa
anyong patula.
A. Bugtong B. Salawikain C. Kasabihan D. Sawikain
II. Panuto: Tukuyin ang katawagan ng mga sumusunod na Karunungan-Bayan

sa bawat bilang. Tingnan sa talaan ng mga pagpipiliang sagot sa ibaba. Titik
lamang ang isulat.
a. Salawikain b. Sawikain c. Kasabihan
d. Bugtong e. Awiting-Bayan f. Pamahiin
________11. Pag may tiyaga, may nilaga.
________12. Bawal magwalis kapag may patay.
________13. Tulak ng bibig, kabig ng dibdib
________14. Dalawang batong itim,
malayo ang mararating.
________15. Ang sakit ng kalingkingan,
damdam ng buong katawan.
________16. Tubig na nagiging bato,
batong nagiging tubig.
________17. Anak na di paluhain,
ina ang patatangisin.
________18. Magpagpag bago pumasok ng bahay
kapag galing sa lamay.
________19. Kapag ang tubig ay magalaw,
FPFelixMNHS
Grade8
ang ilog ay mababaw.

________20. Dandansoy, bayaan ta ikaw
pauli ako sa payag
ugaling kung ikaw hidlawon
ang payag imo lang lantawon.
III. Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang pangungusap. Bilugan ang sanhi at
salungguhitan ang bunga.
21. Naging matagumpay si Tom sa buhay dahil sa pagsusumikap.
22. Magaling umawit ang batang iyan kaya naman nanalo sa patimpalak.
23. Mabait si Rain kaya marami siyang kaibigan.
24. Mayaman ang bansang Amerika sapagkat magaling ng mga namumuno.
25. Natuwa siya kasi nakuha niya ang kanyang gusto.
IV. Panuto: Isulat sa patlang ang PM kung ang pangungusap ay gumamit pang-
abay na pamanahon at PL kung panlunan
___26. Maraming masasarap na ulam sa kantina.
___27. Nanood sila ng sine kahapon
___28. Tuwing umaga siya nagdidilig ng halaman.
___29. Kina Ana kami nagdiwang anibersaryo.
___30. Araw-araw siyang nagsusunog ng kilay.
FPFelixMNHS
Grade8
Higit na madaragdagan ang iyong kaalaman tungkol sa ating aralin. Paganahin

ang talas ng iyong isip, alam kong makakaya mo ang mga ito.
ARALIN 1.1 KARUNUNGANG-BAYAN

(Salawikain, Kasabihan, Sawikain at Bugtong)
Nabibigyang-kahulugan ang mga talinghagang ginamit sa salawikain,

kasabihan, sawikain at bugtong. (F8PT-1a-c-19)
MAGSIMULA NA TAYO!
ALAM MO BA NA..
KARUNUNGANG-BAYAN
Ang karunungang-bayan ay isang sangay ng panitikan kung saan

nagiging daan upang maipahayag ang mga kaisipan na nabibilang sa bawat
kultura ng mga tao. Nakakatulong ito sa pag-angkin ng kamalayang tradisyunal,
na nagpapatibay ng pagpapahalagang kultural.
FPFelixMNHS
Grade8
Kasama sa kabang-yamanng karunungang-bayan ng ating bansa bago dumating

ang mga Espanyol ay ang salawikain at kasabihan.
Salawikain
– karaniwang patalinghaga ang salawikain na may kahulugang nakatago. Ang

salawikain ay karaniwang nasusulat ng may sukat at tugma kaya masarap
pakinggan kapag binibigkas.
Mga Halimbawa;
1. Pag ang tubig ay magalaw, 2. Ang sakit ng kalingjingan

Ang ilog ay mababaw Damdam ng buong katawan.
Kasabihan
- Ang kasabihan ay kaiba sa salawikain dahil hindi ito gumagamit ng mga

talinghaga. Payak ang kahulugan. Ang kilos, ugali at gawi ng isang tao ay
masasalamin sa mga kasabihan.
Mga Halimbawa;
1. Tulak ng bibig, 2. Kasama sa gayak

Kabig ng dibdib. Di kasama sa lakad.
Sawikain
– Ang sawikain o pagtatambis ay isang paraan ng pagsasalita na hindi

gumagamit ng mga mararahas na mga salita upang maiwasan ang makasakit
ng loob. Ito rin ay masasabing mga salitang eupemistiko, patayutay o
idyomatiko na ginagamit upang maging maganda ang paraan ng
pagpapahayag.
FPFelixMNHS
Grade8
Mga Halimbawa;
1. Parang natuka ng ahas - natulala

2. Malayo sa bituka-hindi – hindi malubha
Bugtong
– pahulaan sa pamamagitan ng paglalarawan Binubuo. ng isa o dalawang taludtod na maikli at

may sukat at tugma. Ito ay nangangailangan ng mabisang pag-iisip. Mga Halimbawa;
1. Nanganak ang birhen, itinapon ang lampin. (SAGING)

2. Iisaang pasukan, tatlo ang labasan. (DAMIT)
FPFelixMNHS
Grade8
Subukan nga natin ang iyong nakuhang kaalaman. Magsimula na!
Panuto: Basahin ang mga sumusunod na mga karunungang-bayan. Hanapin sa

hanay B ang kasingkahulugan ng mga salitang nakasalungguhit sa hanay A.
Isulat lamang ang titik ng tamang sagot sa patlang.
HANAY A HANAY B
____1. Ang tumatakbo nang matulin, A. Hinatak

. kapag masusugat ay malalim.
B. Husgahan
____2.Hinatid na naming sa kanyang huling
hantungan ang kabaong ni Lola Mildred.
C. Libingan
____3.Baliktarin ang suot na damit,
D. Mabagal
Kung ikaw ang naliligaw ng daan.
____4.Binaltak ko ang baging nag-ingay ang E. Mabilis

mga matsing.
F. Nawawala
____5.Huwag mong hatulan ang isang aklat,
. sa pamamagitan ng kanyang pabalat.
FPFelixMNHS
Grade8
Magaling, natapos mo ang malaking Pagsubok, ngayon naman, para sa iyong

dagdag na gawain at tungo sa tunay na kahusayan, narito ang ating;
KARUNUNGANG BAYAN
A. Panuto: Basahin nang mabuti ang bawat pahayag at tukuyin kung ito
ay nagsasaad ng TAMA o MALI. Isulat lamang ang tamang sagot sa
patlang.
____1. Ang salawikain, sawikain, kasabihan at bugtong ay mga
Karunungang-bayan.
_____2. Ang salawikain ay ang pinagmulan ng panulaang Pilipino.
_____3. Ang kasabihan ay di tahasan pagpapakahulugan.
_____4. Ang sawikain ay isang idyoma.
_____5. Ang bugtong ay isang pahulaan na nasusulat sa anyong patula.
B. Panuto:Basahing mabuti ang sumusunod na mga karunungang-

bayan. Tukuyin kung ito ay salawikain, kasabihan, sawikain at
bugtong. Isulat lamang ang sagot sa patlang.
________1. Nasa Diyos ang awa,
nasa tao ang gawa.
________2. Ilaw ng tahanan.
________3. Kay lapit-lapit na sa mata,
di mo pa rin makita.
FPFelixMNHS
Grade8
________4. Kung kailan mo pinatay
saka pa humaba ang buhay.
________5. Malas ang magpakasal ng sukob sa taon.
C. Panuto: Piliin ang titik ng wastong kahulugan na mga Karunungang-

Bayan sa bawat bilang. Tingnan sa talaan ng mga sagot sa loob ng
kahon.
A. Bigyan natin ng halaga at pansinin kung ano ang nasa

kalooban ng isang tao kaysa sa mga bagay na nakikita ng
ating mga mata.
B. Pabago-bago ang takbo ng buhay. Minsan masaya ang mga
pangyayari at madali, minsan naman ay mahirap.
C. Walang pag-iimpok o pagtitipid, iniisip lang ang kasiyahan sa
ngayon.
D. Mahinhin - pagiging marahan, mabait, mayumi at disente
E. Walang pera - ubos ang pera
F. Nasa loob ang kulo – tawag sa taong tahimik ngunit may
tinatagong lihim o pag-uugali.
____1. Ang buhay ay parang gulong,

minsan nasa ibabaw,
minsan din ay nasa ilalim.
____2. Lumilipas ang kagandahan,
ngunit hindi ang kabaitan.
____3. Ubos-ubos biyaya,
Bukas nakatunganga.
____4. Di makabasag pinggan ang prinsesa.
____5. Butas ang bulsa kaya nagawa niyang magbalat ng buto.
FPFelixMNHS
Grade8
Magaling. Nagpakita ka nga ng tunay na kahusayan. Binabati kita!
Marka Deskripsyon
A
B
C
Sa natapos nating aralin, ano ang naging epekto nito sa iyo? Maari bang
malaman? Sagutin mo nga ito?
1. Matapos mong sagutin ang mga gawain, nakaramdam ka ba ng

pagmamalaki bilang isang Pilipino? Ipaliwanag.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Paano mo pahahalagahan ang matatandang panitikan tulad ng

karunungang-bayan na minana mo pa sa ating mga ninuno? Ipaliwanag.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade8
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________

ARALIN 1.2 EUPEUPEMISTIKONG PAHAYAG
Nagagamit ang eupemistikong pahayag sa pagbuo ng alinman sa

bugtong, salawikain, sawikain o kasabihan. F8WG-1a-c-17
MAGSIMULA NA TAYO!
ALAM MO BA NA…
Ang Eupemistikong pahayag ay ang pagpapalit ng salitang magandang

pakinggan kaysa sa salitang masyadonng matalim, bulgar o malaswa na
tuwirang nakakapanakit ng damdamin o hindi maganda sa pandinig. Ito rin ay
nagbabago sa mga palasak o negatibong pahayag at ipinararating ang diwa sa
pinakamaamo at mabait.
Mga Halimbawa;
1. May mga tao na sadyang maitim ang dugo, posibleng mawalan sila ng
kaibigan dahil sa pagiging salbahe nila.
FPFelixMNHS
Grade8
2. “Kailangang tanggapin natin ang ganitong sitwasyon. Wala na si Tatay

sapagkat sumakabilang-buhay na siya.”
Panuto: Ibigay ang kahulugan ng mga eupemistikong pahayag na

nakasalungguhit. Isulat sa patlang ang sagot.
_____1. Balat sibuyas ang pinsan kong si Lou kaya wag mo siyang kukutyain.
_____2. Siya ay malusog na bata dahil napalaki nang maayos.
_____3. Sumakabilang-buhay ang alaga niyang aso dahil sa matinding sakit.
_____4. Butas ang bulsa ng aking kaibigan kaya di ako nag-atubiling ilibre siya.
_____5. Kumukulo ang tiyan ng bata kaya naman umiyak ito ng malakas.

EUPEMISTIKONG PAHAYAG
A. Panuto: Tukuyin ang angkop na gamit ng Eupemistikong Pahayag sa bawat

bilang. Piliin ang titik ng tamang sagot.
FPFelixMNHS
Grade8
1. Napansin mong nilalayuan si Ben ng iba mong kaklase dahil sa mabaho

niyang amoy. Kung ikaw ay mabuting kaibigan ano gagawin mo para matulungan
siya.
A. Kakausapin ko at aamoy-amoyin hangga’t malaman niyang mabaho siya.
B. “Ben, may naaamoy ka bang mabangong amoy, ang sakit sa ilong no?”
C. “Tara bili tayo ng tawas at ipaligo mo.”
D. Magpaparinig ng - “Ano ba yan, maligo kasi araw-araw.”
2. Mayabang ang dating ng pinsan mo sa iyo. Alin sa mga sumusunod ang

gumagamit ng eupemistikong pahayag?
A. Mahangin talaga siya kahit bata pa lang kami.
B. Malakas ang loob dahil may ipagyayabang.
C. Walang tatapat sa kanyang kahambugan kahit na ako.
D. Wala nang mas aangas sa kanya dahil nakagisnan na niya ito.
3. Nagbakasyon ang katulong mo sa probinsiya at marahil di na ito babalik at

kailangan mo agad ng kapalit niya. Maglalagay ka ng plakard sa labas ng
“WANTED” ___________.
A. Katulong B. Yaya C. Utusan D. Kasambahay
4. Dahil sa nawalan ng trabaho ang kuya mo, madalas siyang tambay sa kanto
at ginugugol ang oras sa wala. Alin ang tamang paggamit ng eupemistikong
pahayag?
A. “Aba, hindi ka ba napapagod magbilang ng poste sa buong maghapon?”
B. “Iyan na lang ba ang kaya mong gawin ang tumunganga sa araw-araw”?
C. “Kuya, sinasayang mo ang panahon sa walang kabuluhang bagay.
FPFelixMNHS
Grade8
D. Wala kang trabaho, sabi mo bibilhan mo ako ng celpon sa kaarawan ko.
5. Nabalitaan mong patay na ang idolo ng kaibigan mo, paano mo ito sasabihin
sa kanya ng hindi ganoon kasakit sa damdamin.
A. “Sinundo na ni kamatayan ang iyong idolo.”
B. “Wala na ang idolo mo marahil nakalimutang niyang huminga kaya namatay.
C. “Kinuha na ng Diyos ang nag-iisang artistang pinapangarap mo.”
D. “Bangkay na ang taong labis mong hinahangaan dahil sa aksidente.”
B. Panuto: Salungguhitan ang tamang eupemistikong pahayag sa bawat bilang.
1. (Maarte, Mapili) ang aking kaibigan sa pagkain.

2. (Mataba, Bilugan) ang kanilang lahi, ‘yon ang kanilang pagkakakilanlan.
3. (Hikahos sa buhay, Mahirap) ang karamihan dahil sa katamaran.
4. (Namahinga, Namatay) ang kanyang alagang aso.
5. (Ibaon sa hukay, Kalimutan) ang mga alaala na nagpahirap sa marami.
C. Panuto: Ibigay ang eupemistikong pahayag ng mga salitang may salungguhit

sa bawat pangungusap.
1. Anak sa iba ang batang iyan kaya hindi na maramdaman ang pagmamahal sa
kanyang mga kapatid.
2. Masakit magsalita ang mga bashers ngunit hindi matitinag ang mga artista.
3. Pasaway ang batang iyan kaya laging napapagalitan ng magulang.
4. Magnanakaw ang lalaking iyan! Sigaw ng isang babae.
5. Naramdaman niya ang pagdumi kaya agad siyang humingi ng paumanhin sa

kausap.
FPFelixMNHS
Grade8
Marka Deskripsyon
A
B
C
1. Ano ang kahalagahan ng paggamit ng eupemistikong pahayag?

Ipaliwanag.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Bumuo ng isang senaryo o usapan upang ipaliwanag ang eupemistkong

pahayag batay sa pagkakaunawa mo sa aralin na ito.
FPFelixMNHS
Grade8

ARALIN 1.3 ALAMAT
Naibibigay ang kahulugan ng matalinghagang pahayg sa alamat. F8PT-1d-f-20
MAGSIMULA NA TAYO!
ALAM MO BA NA…
Ang Alamat ay mga kuwentong-bayan na maaaring kathang-isip lamang o

hango sa tunay na pangyayari. Ito’y tungkol sa mga pinagmulan. Maaaring
pinagmulan ng isang pook, ng isang halaman o punongkahoy, ng ibon, ng
bulaklak at ng iba pang mga bagay.
Mababakas sa alamat ang matatandang kaugaliang Pilipino. Layunin din nito

ang maglibang.
FPFelixMNHS
Grade8
PAGBASA
"Alamat mula sa Baguio "
Sa isang nayon sa Baguio na kung tawagin ay Suyuk, naninirahan ang mga

Igorot na pinamumunuan ni Kunto. Si Kunto ay bata pa ngunit siya ang
pinakamalakas at pinakamatapang sa kanilang nayon kaya siya ang ginawang
puno ng matatandang pantas. Ang mga naninirahan sa nayong ito ay
namumuhay nang tahimik .
Maibigin sila sa kapwa at may takot sila sa kanilang bathala. Taon-taon ay

nagdaraos sila ng caᾗao bilang parangal sa kanilang mga anito. Noong
panahong iyon, ang mga Igorot ay naniniwala sa iba’t ibang anito. Kung
nagdaraos sila ng cañao ay lingguhan ang kanilang handa. Nagpapatay sila ng
baboy na iniaalay sa kanilang bathala. Nagsasayawan at nagkakantahan sila.
Isang araw ay nagtungo si Kunto sa gubat upang mamana. Hindi pa siya

lubhang nakalalayo nang nakakita siya ng isang uwak. Nakatayo ito sa isang
landas na kanyang tinutunton. Karaniwang ang mga ibon sa gubat ay maiilap
ngunit ang ibong ito ay kaiba. Lumakad si Kunto palapit sa ibon ngunit hindi ito
tuminag sa pagkakatayo sa gitna ng landas. Nang may iisang dipa na lamang
siya mula sa ibon, bigla siyang napatigil. Tinitigan siyang mainam ng ibon at saka
tumango nang tatlong ulit bago lumipad. Matagal na natigilan si Kunto . Bagamat
siya’y malakas at matapang, sinagilahan siya ng takot. Hindi niya mawari kung
ano ang ibig sabihin ng kanyang nakita. Hindi na niya ipinagpatuloy ang kanyang
pamamana.
Siya’y bumalik sa nayon at nakipagkita sa matatandang pantas. Anang isang

matanda, “ Marahil ang ibong iyon ay ang sugo ng ating bathala. Ipinaaalaala sa
atin na dapat tayong magdaos ng caᾗao. ”Kung gayon, ngayon din ay
magdaraos tayo ng caᾗao,” ang pasiya ni Kunto. Ipinagbigay-alam sa lahat
angcaᾗao na gagawin.
FPFelixMNHS
Grade8
Lahat ng mamamayan ay kumilos upang ipagdiwang ito sa isang altar sa isang

bundok-bundukan. Ang mga babae naman ay naghanda ng masasarap na
pagkain. Nang ang lahat ay nakahanda na, ang mga lalaki ay humuli ng isang
baboy. Ang baboy na ito ay siyang iaalay sa kanilang bathala upang mapawi ang
galit, kung ito man ay nagagalit sa kanila. Inilagay ang baboy sa altar na ginawa
nila sa itaas ng bundok-bundukan. Anong laking himala ang nangyari!
Nakita nilang ang baboy ay napalitan ng isang pagkatanda-tandang lalaki! Ang

mukha ay kulay- lupa na sa katandaan at halos hindi na siya makaupo sa
kahinaan.
Ang mga tao ay natigilan. Nanlaki ang mga mata sa kanilang nakita. Sila’y
natakot maya-maya’y nagsalita ang matanda at nagwika nang ganito: “Mga anak
magsilapit kayo. Huwag kayong matakot dahil sa kayo’y mabuti at may loob sa
inyong bathala, gagantimpalaan ko ang inyong kabutihan. Sundin ninyo ang
lahat ng aking ipagbilin. “Kumuha kayo ng isang tasang kanin at ilagay ninyo rito
sa aking tabi. Pagkatapos sukluban ninyo ako ng isang malaking palayok at
ipagpatuloy niyong ang Cañao. Pagkalipas ng tatlong araw, bumalik kayo rito sa
pook na ito. Makikita niyo ang isang punungkahoy, na kahit minsan sa buhay
ninyo ay hindi pa ninyo nakikita magpakailanman.
Ang bunga, dahon, at sanga ay maaari ninyong kunin ngunit ang katawan ay
huwag ninyong gagalawin. Huwag na huwag ninyong tatagain ang katawan nito.”
Tinupad naman ng mga tao ang ipinagbilin ng matanda.
Ipinagpatuloy nila ang kanilang pista. Pagkaraan ng tatlong araw, bumalik sila sa
pook na pinag-iwanan sa matanda.
Itinaas nila ang palayok at gaya ng sinabi ng matanda, nakita nila ang isang
punungkahoy na maliit. Kumikislap ito sa liwanag ng araw-lantay na ginto mula
sa ugat hanggang sa kaliit-liitang dahon. Nagsigawan ang mga tao sa laki ng
galak. Si Kunto ang kauna-unahang lumapit sa punungkahoy at pumitas ng isang
dahon. Pagkapitas sa dahon ay nagkaroon kaagad ng kapalit ito kayat nag-ibayo
FPFelixMNHS
Grade8
ang tuwa sa mga tao. Bawat isa ay pumitas ng dahon. Sa loob ng maikling
panahon, yumaman ang mga taga-Suyuk.
Ang dati nilang matahimik na pamumuhay ay napalitan ng pag-iimbutan at

inggitan. Ang punungkahoy naman ay patuloy sa pagtaas hanggang sa ang mga
dulo nito’y hindi na maabot ng tingin ng mga tao. Isang araw, anang isang
mamamayan, “kay taas-taas na at hindi na natin maabot ang bunga o dahon ng
punong-ginto. Mabuti pa ay pagputul-putulin na natin ang mga sanga at dahon
nito. Ang puno ay paghahati-hatian natin.” Kinuha ng mga lalaki ang kanilang
mga itak at palakol. Ang iba ay kumuha ng mga sibat. Tinaga nila nang tinaga
ang puno at binungkal ang lupa upang lumuwag ang mga ugat.Nang malapit
nang mabuwal ang punungkahoy ay kumidlat nang ubod-talim. Kumulog nang
ubod-lakas at parang pinagsaklob ang lupa at langit.
Ang punungkahoy ay nabuwal. Nayanig ang lupa at bumuka sa lugar na

kinabagsakan ng puno. Isang tinig ang narinig ng mga tao. “ Kayo ay binigyan ng
gantimpala sa inyong kabutihan.
Ang punong-ginto upang maging mariwasa ang inyong pamumuhay. Sa halip na

kayo’y higit na mag-ibigan , kasakiman ang naghari sa inyong mga puso.
Hindi ninyo sinunod ang aking ipinagbilin na huwag ninyong sasaktan ang puno.
Sa tuwi-tuwina ay inyong nanaisin ang gintong iyan.
At pagkasabi ng mga katagang ito, sa harap ng mga tao sa Suyuk, ang puno ay
nilulon na ng lupang kinabuwalan. Mula nga noon, nagkaroon na ng minang
ginto sa Baguio at nakukuha lamang ito sa pamamagitan ng paghukay sa lupa.
FPFelixMNHS
Grade8
Panuto: Basahin at unawain ng mabuti ang alamat ng Baguio “Mina ng Ginto”.

Ibigay ang kahulugan ng mga salitang may salungguhit. Titik lamang ang isulat
sa patlang.
A. Mensahero B. Diyos-diyosan C. Nakatagpo
D. Matatalinong tao E. Seremonya o Ritwal F. Nawalan
______1. Taon-taon nagdaraos ng Canao ang mga taga Suyuk bilang parangal
sa kanilang mga anito.
______2. Ang mga Igorot ay naniniwala sa iba’t ibang Anito.
______3. Ang itim na ibon ay sugo ng bathala.
______4. Si Kunto ay bumalik sa bayan at nakipagkita sa mga pantas.
______5. Ang mga taga-Suyuk ay nakasumpong ng kayamanan.

A. Panuto: Ayusin ang pagkakasunod-sunod ng pangyayari ng Alamat ng Mina

sa Ginto. Lagyan ng bilang 1-5.
____1. Nagdaos sila ng Cañao, dahil sa ayon sa isang matanda “marahil ang
ibon ay sugo ng bathala.
____2. Isang araw ay nagtungo si Kunto sa gubat upang mangaso. May nakita
siyang ibon at may dala itong mensahe na agad naman ipinarating niya sa mga
pantas.
FPFelixMNHS
Grade8
____3. Nagalit ang bathala dahil sa kanilang ginawang pagsuway. Kaya naman
ang puno ay nilulon ng lupa at simula noon ang ginto ay makukuha na sa ilalim
ng lupa.
____4. Ang Igorot ay pinamumunuan ni Kunto. Bata pa lang siya na ang

pinakamalakas at pinakamatapang kaya ginawa siyang puno ng mga matandang
pantas.
____5. Dahil sa pagdaraos ng Cañao na kinatuwaan ng bathala, ang taga-Suyuk

ay guminhawa ang pamumuhay hangga’t hindi na nila maabot ang dahon ng
puno kaya napagdesisyunan nilang putulin at paghati-hatian.
B. Panuto: Punan ang patlang ng tamang sagot batay sa alamat na binasa.

Pumili ng tamang sagot sa kahon.
uwak ginto lalaki kasakiman cañao
1. Ang alamat ay pinaniniwalaan sa nayon ng Baguio na kung tawagin ay _____.
2. Isang _____ang nagdala ng mensahe na ipinabatid ni Kunto sa mga

matandang pantas.
3. Pinarusahan ang Nayon dahil sa kanilang_______na ikigalit ng bathala.
4. Ang puno ay nagbibigay ng ______ kaya yumaman ang taga rito.
5. Ang baboy ay napalitan ng isang___________ na ikinagulat ng mga tao.
C. Panuto: Basahin at unawain nang mabuti ang bawat pangyayari. Ibigay ang
kahulugan ng mga salita/pariralang may salungguhit. Bilugan ang titik ng tamang
sagot.
1. Ang mga nanninirahan sa Nayong ito ay namumuhay nang tahimik.
a. masaya b. walang problema c. payapa d. lahat ng nabanggit
2. Ang puno ay nilulon ng lupa na labis nang ikinagulat ng mga tao sa Suyuk.
FPFelixMNHS
Grade8
a. kinain b. sinuka c. naglaho d. nawala
3. Kumulog ng ubod lakas at parang pinagsaklob ang lupa at langit.
a. dumilim ang paligid b. may unos na mararanasan
c. malakas na ulan ang parating d. pagdilim ng kalangitan at pagbadya ng ulan
4. Tinitigan siyang mainam ng ibon at saka tumango ng tatlong ulit bago lumipad.
a. walang kurap na tumitig b. natulala ang ibon
c. tinitigan ng mabuti d. may nais ipahiwatig ang ibon
5. “Kayo ay bibigyan ng gantimpala sa inyong kabutihan” Wika ng bathala.
a. tatanggap ng pabuya b. aalagaan sila ng bathala
c. makakuha ng suporta sa anito d. parurusahan ang tao sa Suyuk
Marka Deskripsyon
A
B
C
FPFelixMNHS
Grade8
1. Paano mo pahalagahan ang ganitong uri ng panitikan? Maaari mo bang

ibahagi ang iyong paboritong alamat na nabasa, napakinggan o
napanood? Ano ang naging epekto nito sayo bilang Pilipino? Ipaliwanag.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
ARALIN 1.4 PANG-ABAY NA PAMANAHON AT PANLUNAN
Nagagamit nang wasto ang mga kaalaman sa pang-abay na pamanahon

at panlunan. F8PN-1d-f-20
MAGSIMULA NA TAYO!
ALAM MO BA NA…
Ang Pang-abay ay mga salitang nagbibigay-turing sa pandiwa, pang-uri o kapwa

pang-abay. Isa na rito ang Pang-abay na Pamanahon at Pang-abay na
Panlunan.
1. Pang-abay na Pamanahon
Isang uri ng pang-abay na nagsasaad kung kailan naganap o magaganap

ang kilos na taglay ng pandiwa. Sa wikang Ingles, ito ang adverb of time.
FPFelixMNHS
Grade8
May dalawang pangkat ang Pang-abay na Pamanahon; (1) may pananda at

(2) walang pananda.
Sa pang-abay na pamanahon na may pananda ay gumagamit ng salitang:

nang, sa, noong, kung, tuwing, buhat, mula, umpisa at hanggang bilang mga
pananda ang pang-abay na pamanahon.
Mga Halimbawa:
1. Noong bata pa ako madalas kaming maglaro ng tagu-taguan.

2. Tuwing Pasko ay nagtitipon-tipon silang mag-anak.
May mga pang-abay na pamanahon na walang pananda tulad ng kahapon,

kanina, ngayon, mamaya, bukas, sandal at iba pa.
Mga Halimbawa:
1. Ipinagdiriwang ngayon ng Makati ang ika-262 anibersaryo ng kaarawan ni

Gabriela Silang.
2. Manonood kami bukas ng Caindakan sa Kalsada.
2. Pang-abay na Panlunan
Isa pa sa uri ng Pang-abay ay ang Pang-abay na Panlunan na nagsasaad

ng lugar kung saan naganap, nagaganap o magaganap ang pangyayari.
Mga Halimbawa:
1. Masarap ang bibingka kina Aling Kika.

2. Nagbakasyon kami sa Tagaytay kasama ko ang aking mga
pinsan.
FPFelixMNHS
Grade8
Panuto: Basahin at unawain nang mabuti ang pangungusap. Tukuyin kung ang
mga salitang may salungguhit ay Pang-abay na Pamanahon at Pang-abay na
Panlunan.
_________1. Nakita ko kanina ang dati kong kamag-aral sa plasa.
_________2. Nag-aaral kami sa silid-aklatan para makapagpokus.
_________3. Dadalaw kami sa bahay nina Lola Nena
_________4. Maagang pumasok si Anton.
_________5. Laging mahigpit na ipinapatupad ang mga patakaran sa NAIA.

FPFelixMNHS
Grade8
A. Panuto: Isulat ang PM kung Pang-abay na Pamanahon at PL kung Pang-

abay na Panlunan ang ginamit sa bawat pangungusap.
_______1. Araw-araw akong naglilinis sa bahay.
_______2. Tuwing umaga ay nag-iigib sila ng tubig sa balon.
_______3. Mula ngayon natatanaw na ng mga Pilipino ang pagbabago.
_______4. Bumili ako ng gamit sa National Bookstore.
_______5. Dito sa Pilipinas ginanap ang ika-30 Sea Games.
B. Panuto: Ilagay sa tamang hanay ang mga Pang-abay na Pamanahon o

Pang-abay na Panlunan na ginamit at makikita sa loob ng pangungusap.
1. Nagkita-kita sa mall ang magkakaibigan.
2. Para kay Ana ang dalang bulaklak ni Joel.
3. Nagplananong mamasyal ang magkakaibigan kahapon.
4. Buhat nang makita niya ang kaibigang si Paula ay lagi na siyang masaya.
5. Nakaramdam ako ng saya kanina ng makita ko ang aking idolo.
Blg. Pang-abay na Pamanahon Pang-abay na Panlunan

1.
2.
3.
4.
5.
C. Panuto: Punan ang patlang ng angkop at wastong pananda ng mga Pang-

abay na Pamanahon o Pang-abay na Panlunan ang pangungusap. Piliin sa loob
ng panaklong ang tamang sagot.
1. Naglaro kami ni Anjoe ng ML _____ Tom kahapon. (kina, kay)
FPFelixMNHS
Grade8
2. _____bukas mag-iipon na ako ng pera para sa aking kaarawan. (umpisa,

tuwing)
3. Sa _______(Batangas, kusina) abala ang mga ulirang ina lalo na kapag may
okasyon ang pamilya.
4. Nag-eehersisyo siya ______ umaga upang mapanatili ang kanyang
kalusugan. (tuwing, hanggang)
5. Madalas kung makitang nakatambay sila________, na kinatatayuan natin
ngayon. (doon, dito)
Marka Deskripsyon
A
B
C
1. Bakit mahalaga ang wastong paggamit ng Pang-abay na Pamanahon at Pang-

abay na Panlunan? Nakatutulong ba ito sa pagpapahayag ng opinyon o
damdamin? Ipaliwanag.
FPFelixMNHS
Grade8
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________

ARALIN 1.5 EPIKO
Napauunlad ang kakayahang umunawa sa binasa sa pamamagitan ng

paghihinuha batay sa mga ideya o pangyayari sa akda. F8PB-1g-h-24
MAGSIMULA NA TAYO!
ALAM MO BA NA…
FPFelixMNHS
Grade8
Ang salitang Epiko ay mula sa salitang Griyegong “epos” na nangangahulugang

salawikain o awit. Ito ay isang mahabang salaysay sa anyong patula na
maaaring awitin o isatono. Hango ito sa pasalin-dilang tradisyon tungkol sa mga
pangyayaring mahiwaga o kabayanihan ng mga tauhan.
Sa Pilipinas, partikular na tinatawag itong sinaunang bayan o folk epic. Ayon sa
mga mananaliksik ng katutubong Panitikan, may kani-kaniyang matatanda at
mahahabang salaysay na patula ang iba’t ibang pangkating etniko sa Pilipinas.
Sa labas ng Katagalugan, mayroong mga popular na tulang pambayan o mga
tulang epiko, bago pa man dumating sa bansa ang mga banyaga.
Kilala sa mga Iloko ang epikong Biag ni Lam-ang na isinulat ni Pedro Bukaneg.
Sa Bicol naman ay tanyag ang epikong Ibalon na ang orihinal na sipi sa wikang
Bicolano ay iningatan ni Padre Jose Castano noong ika-19 dantaon. Gayundin
ang epikong Handiong ng mga Bicolano na batay naman sa mga bagong
pananaliksik ay likha ng isang paring Españolat hindi sa bibig ng mga katutubo.
Sa Visayas naman nagmula ang epikong Maragtas at sa Mindanao ang

pinakamahabang epiko sa Pilipinas na Darangan. Nakapaloob sa Darangan ang
kilalang mga epikong Prinsipe Bantugan, Indarapatra at Sulayman at Bidasari.
Samantala sa bahaging Cordillera Administrative Region (CAR) particular sa
Ifugao ay may epikong Hudhud at Alim.
Mahalaga sa mga sinaunag pamayanan ang epikong bayan. Bukod sa naging

aliwan ang epiko, ito ay nagsisilbing pagkakakilanlang panrehiyon at
pangkultura. Ginagamit ito sa mga ritwal at pagdiriwang upang maitanim at
mapanatili sa isipan ng mga mamamayan ang mga kinagisnang ugali at
paniniwala, gayundin ang mga tuntunin sa buhay na pamana ng ating mga
ninuno.
FPFelixMNHS
Grade8
PAGBASA
ANG HUDHUD ni ALIGUYON
Isang Buod na halaw mula sa The Epics ni Damiana Eugenio
Ipinanganak si Aliguyon sa bayan ng Hannanga. Si Amtalao ang kaniyang ama,

at si Dumulao ang kanyang ina. Nang maliit pa lang siyang bata, madalas siyang
kuwentuhan ng kaniyang tatay ng mga pakikipagsapalaran niya sa digmaan.
Tinuruan din siya ng kaniyang tatay na gumamit ng sibat at kalasag. Mabilis na
natuto si Aliguyon.
Ilang taon pa ang lumipas, at ginawan ni Amtalao si Aliguyon ng isang trumpo.

Tinuruan niya si Aliguyon kung paano ito paikutin, at kung paano ito gamitin
upang talunin at wasakin ang trumpo ng iba pa niyang kalaro. Tinuruan din niya
si Aliguyon kung paanong lumikha ng mga sibat na gawa sa runo at kung
paanong makipaglaban gamit ito.
Habang tumatanda, madalas making si Aliguyon sa mga dasal pandigma ng
tribu. Kalaunan, natutuhan din niyang usalin ang mga dasal at salitang
makapangyarihan. Dahil sa mga angking galing ni Aliguyon, siya ang naging
pinuno ng mga kabataan sa kanilang tribu.
Nang naging binata na si Aliguyon, tinipon niya ang kaniyang mga kasama
upang lusubin ang kalaban ng kaniyang tatay. Si Pangaiwan ng bayang
Daligdigan. Subalit nang makarating sila sa Daligdigan, ang nakaharap niya ay
hindi si Pangaiwan, kundi ang anak nitong si Pumbakhayon na kasingtapang at
kasinggaling ni Aliguyon. Simula noon tumagal ang digmaan ng tatlong taon,
nang hindi malinaw sino ang mananalo.
FPFelixMNHS
Grade8
Dahil sa haba ng digmaan, natutuhang irespeto ng dalawang bayani ang husay

ng bawat isa. Dahil tila magkapantay sa galing sa pakikidigma, nagpasya silang
tapusin ang digmaan. Sa harap ni Pangaiwan, nagkasundo silang pananatilihin
ang kapayapaan sa pagitan ng kanilang mga pamilya.
Nang matapos ang pagkakasundo, niligawan ni aliguyon ang pinakabata at

pinakamaganda sa mga kapatid na babae ni Pumbakhayo, si Bugan. Iniuwi ni
Aliguyon si Bugan sa Hannanga at lumaki siyang isang napakagandang dalaga.
Dumalaw si Pumbakhayon sa Hannanga upang saksihan ang kasalan sa pagitan
ni Aliguyon at ng kaniyang babaeng kapatid.
Naging matapat at makatwirang pinuno ng tribu si Aliguyon at Bugan, at minahal

sila ng kanilang mga katribu.
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong batay sa epikong binasa.

1. Ilarawan si Aliguyon bilang bata.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Ano-ano ang mga kaugaliang katutubo ang pinakita sa epiko?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
3. Magaling bang pinuno si Aliguyon? Bakit Oo? Bakit Hindi?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
4. Paano winakasan ang labanan sa pagitan ni Aliguyon at Pumbakhayon?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
5. Anong aral ang nais iparating ng epikong binasa?
FPFelixMNHS
Grade8
________________________________________________________________
________________________________________________________________

A. Panuto: Bilugan ang titik ng tamang sagot.

1. Ang pangunahing tauhan sa Epikong Hudhud ni ALiguyon.
a. Hudhud b. Aliguyon c. Pumbakhayon D. Pangaiwan
2. Ilang taon tumagal ang digmaan sa pagitan ng dalawang bayan?
a. 4 b. 3 c. 2 d. 5
3. Ano ang dahilan ng pagpapasya na itigil ang digmaan sa pagitan ng dalawang
panig?
a. respeto b. pagkapagod c. pagsuko d. namatay
4. Ang Hudhud ni Aliguyon ay kilala at likha sa lugar na ito.
a. Ifugao b. Mindanao c. Bicol d. Visayas
5. Pangunahing katangian ng epiko ay masasalamin sa mga tauhan, tagpo o
pangyayari sa loob ng kwento.
A. Kabayanihan C. Pagmamayabang B. Katalinuhan D. Hamon
BIAG NI LAM-ANG
May mag-asawang nagngangalang Juan at Namoyan na nakatira sa malayong
baryo sa Nalbuan. Isang araw iniwan ni Don Juan ang kanyang buntis na asawa
at pumunta sa kabundukan upang parusahan ang isang grupo ng mga Igorot.
Habang papunta sila sa kabundukan ay ipinanganak ni Namoyan ang isang
batang lalaki. Kakaiba ang sanggol sa iba sapagkat pagkasilang pa lamang ay
FPFelixMNHS
Grade8
nakapagsasalita na ito. Gusto niyang pangalanan siyang Lam-ang. Siya na rin

mismo ang pumili ng kanyang mga ninong nang siya ay binyagan. “Nasaan ang
aking ama”? isang araw ay tinanong ni Lam-ang ang kanyang ina na si
Namoyan. “Nasa kabundukan siya upang ayusin ang di pagkakaunawaan sa
isang grupo ng Igorot doon”, sabi ng kanyang ina. Nalungkot si Lam-ang. Hindi
pa niya nakikita ang kanyang ama buhat ng siya ay isinilang at nasasabik na
siyang makita ito. “Matatagalan kaya ang kanyang pagbalik”? “Hindi ko alam”,
malungkot na sagot ng kanyang ina na si Namoyan na nasasabik din itong
makita. “Ni hindi ko man lamang alam kung buhay pa siya”. Isang araw ay
nanaginip si Lam-ang. Sa kanyang panaginip ay nakita niya ang kanyang ama
na walang awang pinatay ng isang grupo ng Igorot. Lubos siyang namuhi nang
siya ay nagising. Nagpasya siya na sundan ang ama sa kabundukan. Siyam na
buwan siya noon. Nang marating niya ang pamayanan ng mga Igorot, nakita niya
na nagsasayawan ng mga ito paikot sa ulo ng kanyang ama na nakatusok sa
isang kawayan. Sa kanyang galit ay kinalaban at pinatay niya ang lahat ng
Igorot, kasama ang kanilang pinuno na pinahirapan muna bago pinatay. Sa
kanyang pag-uwi sa Nalbuan ay napadaan siya sa ilog ng Amburayan. Doon ay
naligo siya sa tulong ng kanyang mga kaibigang babae na pinupunasan ang
kanyang katawan upang maalis ang mga dumi at dugo, ngunit ito’y nakapatay sa
lahat ng nabubuhay na hayop sa ilog. Nang siya ay nasa hustong gulang na
upang mag-asawa ay may nakilala siyang isang magandang babae, si Ines
Kannoyan at umibig siya rito. Pumunta siya sa bahay nila Ines upang umakyat
ng ligaw kasama ang kanyang puting tandang at ang kanyang paboritong aso.
Nang makarating siya sa bahay ay nainis siya sa dami ng naunang manliligaw sa
kanya. Inutusan niyang tumilaok ang kanyang tandang at sinunod naman siya
nito. Noon din ay gumuho ang bahay nila Ines at nangamatay ang lahat ng
kanyang manliligaw. At inutusan naman niyang tumahol ang kanyang aso at
tumahol nga ito. Mabilis na bumalik sa dati ang gumuhong bahay. Lumabas si
Ines at ang kanyang mga magulang upang salubungin siya. Ipinaramdam ng
tandang ang pagmamahal ni Lam-ang kay Ines Kannoyan. “Ang aking
FPFelixMNHS
Grade8
Panginoon na si Lam-ang ay iniibig ka at gusto ka niyang pakasalan”, sabi ng

puting tandang kay Ines sa lenggwaheng naiintindihan niya. “Pakakasalan kita
kung matutumbasan mo ang aming kayamanan”, sagot ni Ines Kannoyan. Ang
pagsubok na ibinigay ni Ines ay hindi nakapagpahina kay Lam-ang. Umuwi siya
kaagad at bumalik kasama ang isang malaking bangka na puno ng ginto,
hinigitan nito ang halaga ng kayamanan nila Ines. Ikinasal sila at namuhay ng
masaya. Lumipas ang mga taon at dumating ang pagkakataon ni Lam-ang na
humuli ng isda na tinatawag na rarang. Ito ay isang obligasyon ng bawat may
asawang lalaki sa kanilang komunidad upang manghuli ng rarang. Ngunit
nararamdaman ni Lam-ang na mapapatay siya ng isang berkahan, (isang uri ng
isda na kabilang sa pamilya ng mga pating) kapag pumalaot na siya upang
manghuli ng rarang. Ngunit kailangan niyang tuparin ang kanyang tungkulin at
isang gabi ay pumalaot siya sa karagatan. Napatay siya ng berkahan tulad ng
kanyang inaasahan. Tumangis si Ines sa kalungkutan. Umisip ang kanyang
puting tandang ng paraan upang buhaying muli si Lam-ang. Umarkila si Ines
Kannoyan ng mga maninisid upang hanapin ang mga buto ni Lam-ang sa ilalim
ng dagat. Madaling nahanap ng mga maninisid ang lahat ng mga buto at
pinagsama-sama ni Ines ang mga ito. Kasama ang puting tandang at ang
paboritong aso ni Lam-ang ay namanata siya gabi-gabi hanggang sa isang araw
ay nabuhay si Lam-ang. At mula noon ay namuhay sila ng masaya.
B. Panuto: Isulat sa patlang ang T kung Tama at M kung Mali ang ipinapahayag.
_____1. Ang sanggol ay nagsalita na agad pagkatapos isilang.
_____2. Nais makita ni Lam-ang ang kanyang ama kaya niya ito sinundan sa
kabundukan at nakipaglaban sa grupo ng Mangyan.
_____3. Ang epikong Biag ni Lam-ang ay nagpapakita ng kabayanihan at
pagpapahalaga sa pamilya.
_____4. Si Ines Kannoyan ang babaeng inibig ni Lam-ang at pinakasalan.
_____5. Isang kaugalian ng bawat may asawang lalaki sa kanilang komunidad
na manghuli ng pating sa epikong ito.
FPFelixMNHS
Grade8
C. Panuto: Basahin ang mga sumusunod na mga pahayag. Hanapin sa hanay

B ang tinutukoy sa hanay A.
HANAY A HANAY B
1. Tawag sa ilog na pinagpaliguan ni Lam-ang A.Handiong

mula sa pakikipagdigma.
2. Isang uri ng isda na kabilang sa pamilya ng pating. B. Biag ni Lam-ang
3. Ang nagbigay ng pangalang Lam-ang sa sanggol. C. Lam-ang

4. Ang ulirang ina ni Lam-ang.
5. Epiko ng Bicol na gawa ng isang paring Españolat D. Berkahan
E. Amburayan
F. Namongan
Marka Deskripsyon
A
B
C
FPFelixMNHS
Grade8

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Paano mo pahahalagahan ang matatandang panitikan tulad ng Epiko na

minana mo pa sa ating mga ninuno? Ipaliwanag.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________

ARALIN 1.6 SANHI AT BUNGA
Nagagamit ang mga hudyat at sanhi at bunga ng mga pangyayari. F8WG-1g-h22
MAGSIMULA NA TAYO!
FPFelixMNHS
Grade8
ALAM MO BA NA…
Ang malinaw, mabisa, at lohikal na pagpapahayag ay naipapakita sa maayos na

pag-uugnayan ng mga salita, parirala, sugnay at pangungusap. Kagaya na
lamang ng sa pagpapahayag ng sanhi at bunga na may mga hudyat na
ginagamit upang maipahayag ito nang may kalinawan.
Sanhi
Ito ay ang tawag sa dahilan kung bakit nangyari ang isang pangyayari. Ang
mga Hudyat na nagpapahayag ng sanhi ay ang mga sumusunod: sapagkat,
dahil/dahilan sa, palibhasa, ngunit at kasi.
Bunga
Ito ay tawag sa resulta o epekto ng isang pangyayari. Ginagamitan ito ng mga

hudyat na kaya/kaya naman, kung/kung kaya, bunga nito, tuloy at iba pa.
Panuto: Tukuyin kung SANHI at BUNGA ang mga salita o pariralang may
salungguhit. Isulat ang sagot bago ang bilang.
______1. Kapag nag-aaral kang mabuti, makakapasa ka.
______2. Nagkaroon siya ng kanser sa baga dahil sa labis na paninigarilyo.
FPFelixMNHS
Grade8
______3. Mahusay siyang mamuno sa bansa kaya naman patuloy ang pag-
. unlad nito.
______4. Naging matagumpay si Sarah sapagkat nagsumikap siya sa buhay.
______5. Dahil sa kanyang galing sa pagsayaw nakuha niya ang unang pwesto.

A. Panuto: Tukuyin kung ano ang naging Sanhi o Bunga sa bawat sitwasyon.
Bilugan ang titik ng tamang sagot.
1. Ang Blackpink ay pasok sa panlasa ng mga kabataan
a. kaya naman hindi ito tinatangkilik.
b. dahil sa pagiging talentado ng bawat isa at ng grupo.
c. sapagkat walang iba na mapagpipilian.
d. kasi paborito ng mga lolo’t lola.
2. Dahil sa pagkalat ng virus sa buong mundo
a. maraming yumaman na negosyante.
b. nagdiwang ang mga tao.
c. apektado lahat ng tao at bumaba ang ekonomiya ng bawat bansa.
d. naging malusog ang mga tao at walang naghirap.
FPFelixMNHS
Grade8
3. Karapat-dapat siyang tanghaling pambansang bayani
a. dahil siya ay bida-bida.
b. dahil maganda at pogi sila.
c. dahil mahusay at nakatulong sa bansa.
d. dahil gusto lang ng tao.
4. Nagkaroon siya ng maraming parangal
a. dahil nagsumikap siya sa buhay.
b. kasi paborito siya ng tao.
c. dahil dinaya niya ang kalaban.
d. palibhasa sipsip siya sa hurado.
5. Upang makakuha ng iskolar si Elijah
a. naging tamad siya sa pag-aaral.
b. wala siyang pakialam sa grado niya.
c. umasa na lang siya sa kaibigan niya.
d. nag-aral siyang mabuti.
B. Panuto: Punan ng angkop na hudyat ng sanhi at bunga ang patlang. Piliin

ang tamang sagot sa loob ng kahon.
Sapagkat dahil kaya naman upang ngunit
1. Tinawag si Tricia ng kanyang guro para sagutan ang tanong sa pisara

________ tumayo siya at gawin ito.
FPFelixMNHS
Grade8
2. Umalis siya ng maaga ________ hindi niya maabutan ang trapik sa Edsa.
3. Dapat maging disiplinado ang mga bata_______ito ang tama.
4. _______sa tiwala niya sa sarili, nagawa niya ng mabuti at maayos ang lahat.
5. Maganda ang hangarin ng pangulong Duterte______marami pa ring Pilipino

ang bumabatikos dito.
C. Panuto: Bumuo ng limang (5) pangungusap na may sanhi at bunga batay sa

larawan sa ibaba. ( dahil, kaya, upang, ngunit , sapgakat)
1. 2. 3.
.
4. 5.
Marka Deskripsyon
A
FPFelixMNHS
Grade8
B
C
malaman? Gawin mo nga ito?
1. Bumuo ng isang Slogan tungkol sa kahalagahan ng Sanhi at Bunga na

maaaring may kaugnayan sa buhay mo o sa ibang tao.
FPFelixMNHS
Grade8
PANAPOS NA PAGTATAYA
I.
A. Panuto: Isulat ang kahulugan ng mga salitang may salungguhit na kinuha sa
Alamat ng Baguio.
_________1. Taon-taon nagdaraos ng Cañao ang mga taga Suyuk.
_________2. Ang mga Igorot ay naniniwala sa iba’t ibang Anito.
_________3. Maibigin sila sa kapwa at may takot sa kanilang bathala.
_________4. Si Kunto ay bumalik sa bayan at nakipagkita sa mga pantas.
_________5. Ang itim na ibon ay sugo ng ating bathala.
B. Panuto: Ibigay ang wastong gamit na Eupemistikong Pahayag sa mga
salitang may salungguhit.
_________6. Mabilis kumilos ang aming katulong.
_________7. Mabilis mapaiyak ang kaklase kaya huwag mong asarin iyan.
_________8. Kabilang siya sa mahirap na pamilya.
_________9. Maraming umaaligid na masamang tao sa kalye.
_________10. Karaniwang payat ang mga modelo.
II. Panuto: Kilalanin ang tinutukoy sa bawat bilang. Bilugan ang titik ng tamang
sagot.
11. Sangay ng panitikan kung saan nagiging daan upang maipahayag ang mga
kaisipan na nabibilang sa bawat kultura ng mga tao.
a. salawikain b. kasabihan c. karunungang-bayan d. sawikain
12. Uri ng panitikan na pahulaan sa pamamagitan ng paglalarawan.
a. salawikain b. kasabihan c. sawikain d. bugtong
13. Ito ay isang uri ng panitikan na naglalaman ng kathang-isip o tunay na
pangyayari.
a. epiko b. alamat c. tula d. nobela
14. Isang paraan ng pagsasalita o pahayag na hindi gumagamit ng mga
mararahas na mga salita upang maiwasan ang makasakit ng loob
a. salawikain b. eupemistiko c. tayutay d. simbolo
FPFelixMNHS
Grade8
15. Ito ang pangunahing katangian ng bawat epiko na mababasa.
a. takot b. kabayanihan c. kayabangan d. pag-iisa
16. Ang pangunahing tauhan sa Alamat ng Mina ng Ginto.
a Aliguyon b. Sultan c. Kunto d. Lam-ang
17. Ito ang natutunan sa loob ng epikong Hudhud ni Aliguyon ng mga
pangunahing tauhan.
a. pagrespeto b. konsensiya c. pagtataksil d. paghamak
18. Tawag sa dahilan kung bakit nangyari ang isang pangyayari na may hudyat o
panandang; sapagkat, dahil, ngunit at iba pa na ginamit.
a. bunga b. pangyayari c. sanhi d. gagawin
19. Ito ay bahaging kulturang Pilipino na ipinasa sa atin ng ating mga ninuno na
paniniwala o pamahiin.
a. eupemistiko b. kasabihan c. pang-abay d. pamanahon
20. Ginagamitan ito ng mga hudyat na kaya/kaya naman, kung/kung kaya, bunga
nito, tuloy at iba pa upang makilala ang resulta o bunga ng mga pangyayari..
a. bunga b. pangyayari c. sanhi d. gagawin
III. Panuto: Isulat sa patlang kung ang pang-abay na may salungguhit sa bawat
pangungusap ay Pang-abay na Pamanahon o Pang-abay na Panlunan.
_______21. Nagkita-kita sa mall ang magkakaibgan para manoood ng sine.
_______22. Kay Gabby nila ipinagkaloob ang gantimpalang napanalunan sa
patimpalak.
_______23. Nagplanong mamasyal ang magkakaibigan kahapon.
_______24. Buhat nang makita niya ang kaibigang si Paula lagi na siyang
masaya.
_______25. Pupunta sa Palawan ang mag-anak ngayong darating bakasyon.
IV. Panuto: Guhitan ng isang beses ang para sa Sanhi at dalawang beses ang
Bunga na makikita sa loob ng pangugusap.
26. Mabait ang anak ni Mrs. Reyes kaya nagkakasundo silang dalawa.
27. Kapag nagsumikap ka sa buhay walang imposible.
FPFelixMNHS
Grade8
28. Kailangan ng lakas ng loob upang makamit ang pangarap.
29. Masaya siya dahil nakausap niya ang kanyang kaibigan.
30. Labis ang kanyang pananabik sapagkat matagal na silang hindi nagkikita.
FPFelixMNHS
Grade8
Get EASY
in
Filipino 8
Ikalawang
Markahan
FPFelixMNHS
Grade8
Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na pahayag. Isulat sa sagutang

papel ang titik ng tamang sagot.
1. Ano ang tawag sa linya ng isang tula?

A. saknong
B. sukat
C. tugma
D. taludtod
2. Anong tawag sa bilang ng pantig sa bawat taludtod?
A. saknong
B. sukat
C. tugma
D. tema
3. Ito ay binubuo ng apat o higit pa na mga taludtod.
A. sukat
B. tugma
C. saknong
D. talinghaga
4. Anong tawag sa parehong tunog ng huling pantig sa isang tula?
A. tugma
B. talinghaga
C. sukat
D. taludtod
5. Mayroon bang mga tula na walang tugma?
A. opo
B. wala po
C. siguro po
D. hindi ko po alam
6. Nagmula sa 2 salita, ang sanay at pagsasalaysay isang piraso ng sulatin
na kadalasang naglalaman ng punto de vista (pananaw) ng may katha
pagpuna, opinyon, impormasyon, obserbasyon, kuru-kuro, pang-araw-
araw na pangyayari, ala-ala ng nakaraan at pagmumuni-muni ng isang tao
A. Talumpati
B. Sanaysay
C. Maikling Kuwento
D. Tula
FPFelixMNHS
Grade8
7. Bahagi ng sanaysay na pinakamahalagang bahagi ng isang sanaysay
sapagkat ito ang unang titingnan ng mga mambabasa at dapat
nakapupukaw ng atensyon
A. Panimula
B. Wakas
C. Katawan
D. kakalasan
8. Bahagi ng Sanaysay na makikita ang pagtalakay sa mahahalagang
puntos ukol sa tema at nilalaman ng sanaysay
A. Panimula
B. Katawan
C. Wakas
D. kakalasan
9. Elemento ng Sanaysay na ang nilalaman ng isang sanaysay ay itinuturing
na paksa dahil sa layunin sa pagkakasulat nito at kaisipang ibinahagi
A. Tema at Nilalaman
B. Anyo at Istruktura
C. Kaisipan
D. Wika at Istilo
10. Elemento ng sanaysay na naglalahad ng maayos na pagkakasunud-
sunod ng ideya o pangyayari
A. Kaisipan
C. Tema at Nilalaman
D. Damdamin
11. Elemento ng Sanaysay na naglalahad na dapat ay mabuting gumamit ng
simple, natural at matapat na mga pahayag
A. Wika at Istilo
B. Kaisipan
C. Tema at Nilalaman
D. Wika at Istilo
12. Elemento ng sanaysay na naglalahad ng mga ideyang nabanggit na
kaugnay o panlinaw sa tema
A. Tema at Nilalaman
C. Kaisipan
D. Wika at Istilo
FPFelixMNHS
Grade8
13. Ito ang pinakamadulang bahagi ng maikling kwento kung saan
makakamtan ng pangunahing tauhan ang katuparan o kasawian ng
kanyang ipinaglalaban.
A. kakalasan
B. kasukdulan
C. tunggalian
D. wakas
14. Bahagi ng maikling kwento na siyang ginuguhitan ng mga pangyayari sa
kwento.
A. simula
B. gitna
C. banghay
D. wakas
15. Tumutukoy ito sa paglalabanan ng pangunahing tauhan at sumasalungat
sa kanya.
A. suliranin
B. tunggalian
C. kakalasan
D. kasukdulan
16. Isang maigsing salaysay hinggil sa isang mahalagang pangyayaring
kinasasangkutan ng isa o ilang tauhan at may iisang kakintalan.
A. Alamat
B. Nobela
C. Maikling Kwento
D. Tula
17. Dito nalalaman kung sino-sino ang magsisiganap sa kwento.
A. Tunggalian
B. Suliranin
C. Tagpuan
D. Tauhan
18. Bahaging nagpapakita ng unti-unting pagbaba ng takbo ng kwento.
A. Katapusan
B. Suliranin
C. Kakalasan
D. Tagpuan
19. Isa itong anyo ng panitikan na may layuning magsalaysay ng mga
pangyayari sa buhay ng pangunahing tauhan.
A. pabula
B. epiko
C. maikling kwento
FPFelixMNHS
Grade8
D. dula
20. Ito ang problemang kakaharapin ng tauhan sa kuwento.
A. suliranin
B. tunggalian
C. kasukdulan
D. kakalasan
21. Anong tula ang isinusulat para sa isang taong namatay na?
A. oda
B. korido
C. elihiya
D. epiko
22. Bahagi ng maikling kwento na siyang ginuguhitan ng mga pangyayari sa
kwento.
A. simula
B. gitna
C. banghay
D. wakas
23. Ito ay tawag sa salitang naglalarawan o nagbibigay-turing sa mga
pangngalan at panghalip.
A. Panggalan
B. Panghalip
C. Pang-uri
D. pandiwa
24. Ito’y naglalarawan ng isa o payak na pangngalan o panghalip na walang
pinaghahambingan.
A. Payak
B. Lantay
C. Pahambing
D. Pasukdol
25. Isang grupo ng mga salita sa loob ng isang tula na may pitong linya.
A. Sestet
B. Quintet
C. Septet
D. couplet
26. Isang grupo ng mga salita sa loob ng isang tula na may apat linya.
A. Sestet
B. Quintet
C. Septet
D. couplet
FPFelixMNHS
Grade8
27. Mas matamis ang ice cream kaysa sa mangga.
A. Payak
B. Lantay
C. Pahambing
D. Pasukdol
28. Ang mga bayaning nagbuwis ng buhay para sa bayan ay pawang mga
_______?
A. dakila
B. mas dakila
C. pinakada dakila
D. wala sa nabanggit
29. Ubod ng tamis ang cake kumpara sa lahat ng pagkain nakahapag.
A. Payak
B. Lantay
C. Pahambing
D. Pasukdol
30. Ang makulay na paruparo ay magandang pagmasdan.
A. Payak
B. Lantay
C. Pahambing
D. Pasukdol
FPFelixMNHS
Grade8
ARALIN 2.1 TULA
Napipili ang mga pangunahin at pantulong na kaisipang nakasaad sa

binasa. (F8PB-11a-b-19)
TULA
Ang tula ay isang uri ng panitikan na pinagyayaman sa pamamagitan ng

paggamit ng tayutay,at malayang paggamit ng mga salita sa ibat-ibang estilo,
Kung minsan ito ay maiksi o mahaba.Ito ay binubuo ng saknong at taludtod na
karaniwang wawaluhin,lalabindalawahin,lalabing-animin at lalabing-waluhing
pantig.
Mga uri ng Tula:
 Tulang pasalaysay - ito ay nagsasalaysay,naglalarawan ng mga

mahahalagang pangyayari sa buhay na matatagpuan sa mga linya
o berso na nagbabahagi ng isang kwento
Uri ng tulang pasalaysay:
 Epiko - ito ang pagsasalaysay ng kabayanihan na halos

hindi naman mapaniwalaan sapagkat nauukol sa mga
kababalaghan.
 Korido - ito ay karaniwang mahaba at may magandang
banghay ng mga pangyayari na isinasalaysay. Ito ay may
walong pantig sa bawat taludtod.
FPFelixMNHS
Grade8
 Awit - ito ay may malambing at magandang pangungusap
na nangangailangan ng malalim na kaisipan. Nagtataglay
ito ng 12 pantig sa bawat taludtod.
 Tulang liriko - ito ay ang pagtatampok ng isang makata ng kanyang

sariling damdamin,iniisip at perssepsyon. Ang tulang liriko ay puno
ng masisidhing damdamin ng tao tulad ng kalungkutan, pag-
ibig,kaligayahan,kabiguan at iba pa ito ay maikli at payak na uri ng
tula.
Uri ng tulang liriko:
 Awit - ito ay may paksa ng pagmamahal o pag-ibig,

pagmamalasakit at pamimighati.
 Soneto - ito aymay labing apat na latudtod ito ay tungkol sa
damdamin at kaisipan na mayroong malinaw na kabatiran sa
likas na pagkatao
 Oda - ito ay mayroong istilo at kaisipan higit na dakila at
marangal, walang tiyak na bilang ng pantig o taludtod sa
isang saknong.
 Elehiya-ito ay nagpapahayag ng damdamin tungkol sa
kamatayan, tula ng pagtangis o pag-alala sa isang yumao.
 Dalit - ito ay maikling papuri sa Diyos o sa mahal na Birhen
na may aliw-iw subalit hindi kinakanta.
 Tulang patnigan- ito ay kilalang tulang sagutan sapagkat ito ay

itinatanghal ng mga nagtutunggaliang makata ngunit hindi sa
paraang padula kundi sa paraang patula na tagisan ng talino at
katuwiran ng mga makata.
FPFelixMNHS
Grade8
Uri ng tulang Patnigan:
 Balagtasan - ito ay isang debate na binibigkas ng patula, ito

ay ipinangalan sa isang tanyag na manunulat na si
Francisco “Balagtas” Baltazar.
 Karagatan - ginagamit ang tulang ito sa laro, kadalasan ay
pag mayroong lamay.
Halimbawa,kunyari ay mayroong matandang tutula

tungkol sa dahilan ng laro, pagkatapos ay paiikutin ang isang
tabo na may tanda. Kapag huminto ang tabo sa pag-ikot
nito,ang matatapatan ay tatanungin ng dalaga ng mga salitang
matalinghaga o makahulugan.
 Duplo - ito ang uri ng tulang patnigan na labanan at pagalingan

sa pagbigkas at pagbibigay katuwiran na patula.ang mga
pagbigkas ay galling sa mga kasabihan, salawikain at bibliya.
 Tulang pandulaan - ito ay isang patulang usapan ng isang

pagtatanghal na naglalarawan ng mga tagpong lubhang madula na
maaring makatulad, makaparehas,o maiba sa nagaganap sa pang
araw-araw na buhay.
FPFelixMNHS
Grade8
Halimbawa ng tula:
Isang Tula sa Bayan

Ni Marcelo H. Del Pilar
Sa iyong kandungan, tinubuang lupa,

Pawang nalilimbag ang lalong dakila;
Narito rin naman ang masamang gawa
Na ikaanim ng puso’t gunita.
Ang kamusmusan ko kung alalahanin,

Halaman at bundok, yaman at bukirin;
Na pawing naghandog ng galak sa akin
Ay inaruga mo, bayang ginigiliw.
Ipinaglihim mo nang ako’y bata pa,

Ang pagdaralitang iyong binabata;
Luha’y ikinubli’t nang di mabalina,
Ang inandukha mong musmos kong ligaya.
Ngayon na nga lamang, ngayon ko natatap

Ang pagkakadusta mo’t naamis na palad;
Sa kaalipinan mo’y wala nang nahabag,
Gayong kayraming pinagpalang anak!
Sa agos ng iyong dugong ipinawis,

Marami ang dukhang agad nagsikimis;
Samantalang ikaw, Bayang iniibig,
Ay hapung-hapo na’t putos nang gulanit.
Santong matuwid moy ay iginagalang,

Ng Diyos na lalong makapangyarihan,
Na Siya ngang dapat na magbigay-dangal,
Bagkus ay Siya pang kumukutyang tunay.
Ngunit mabuti rin at napupurihan,

Sa paghahari mo itong pamamayan,
Sapagkat nakuhang naipaaninaw,
Na dito ang puno’y di na kailangan.
Kung pahirap lamang ang ipadadala

Ng nangagpupuno sa ami’y sukat na;
Ang hulog ng langit na bagyo’t kolera,
Lindol, beri-beri, madla pang balisa.
FPFelixMNHS
Grade8
Talasalitaan:
Piliin sa Hanay B ang kasingkahulugan ng salita sa Hanay A. isulat sa

patlang sa unahan ng bawat bilang ang titik ng wastong sagot.
A B
_______1. nalilimbag A. pagod
_______2. inaruga B. itinago
_______3. balisa C. hirap
_______4. nahabag D. minamahal
_______5. natalos E. hindi mapakali
_______6. puri F. inalagaan
_______7. Hapong-hapo G. naawa
_______8. Iniibig H. nabatid
_______9. dusta I. dangal
_______10. ikinubli J. natatala
FPFelixMNHS
Grade8
A. Panuto:Piliin ang tamang letra ng sagot
1. Ano ang ipinapahiwatig ng pamagat ng tula?

A. Tungkol sa pag-ibig ng tinubuang bayan
B.Tungkol sa pag-iwan ng bayan
C. Tungkol sa digmaan sa bayan
D.Tungkol sa kagandahan ng isang bayan
2. Batay sa kamusmusan ng may akda, ito ang nagbigay ng saya sa
kanyang bayan.
A. Pagmamahal sa sariling bayan
B. Kabutihan ng mga taong- bayan
C. Kagandahan ng kalikasan
D. Paggalang sa makapangyarihan
3. Ano ang hangarin ng may-akda sa kanyang bayan.
A. Paghihiganti sa mga makapangyarihang
B. Pagpupuri sa mga mabuting tao
C. Pakikipaglaban sa mga taong umaalipusta sa kanyang bayan
D.Pagtulong sa kanyang bayang iniibig
4. Ito ang ikinagagalit ng may akda sa kanyang tinubuang lupa.
A. Pagkukutya sa panginoong maykapal
B. Patuloy na pagdarami ng populasyon
C. Masasamang Gawain ng mga tao
D. Pagtatahimik ng kanyang bayan
FPFelixMNHS
Grade8
5. Ayon sa wakas ng tula ano ang magiging kapalit kung pagtuloy ng pag-
aaliputsa ng mga tao sa kanilang bayan?
A. Kahirapan ng mga tao at pagsira sa kapaligiran
B. Kaguluhan ng mga tao
C. Kawalan ng respeto sa bawat isa
D. Kahinaan ng mga tao
B. Panuto:Suriin at Ipaliwanag ang kaisipang nakapaloob sa mga
sumusunod na taludtod:
1. “Sa iyong kandungan, tinubuang lupa, pawing nalilimbag ang lalong dakila”.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. “Ipinaglihim mo nang ako’y bata pa, ang pagdaralitang iyong binabata”.

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
3. “Sa kaalipinan mo’y wala nang nahabag,Gayong kayraming pinagpalang

anak”.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade8
C. Panuto:Ibigay ang bisang hatid ng tula sa sarili sa tulong ng dayagram.
Bisa ng Akda
angkaisipan Pangkaasalan
Pandamdamin
Marka Deskripsyon
A
B
FPFelixMNHS
Grade8
1. Ilarawan ang damdamin iyong nadarama habang binabasa ang tula.
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
2. Paano mo pahahalagahan ang matatandang panitikan tulad Tula na minana

mo pa sa ating mga ninuno? Ipaliwanag.
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
ARALIN 2.2 ELEMENTO NG TULA
Naisusulat ang dalawa o higit pang saknong ng tulang may paksang

katulad sa paksang tinalakay. (F8PU-11a-b-24)
FPFelixMNHS
Grade8
ELEMENTO NG TULA
 SAKNONG
 Isang grupo ng mga salita sa loob ng isang tula na may dalawa o
higit pang taludtod.
2 linya - couplet
3 linya - tercet
4 linya - quatrain
5 linya – quintet
6 linya - sestet
7 linya - septet
8 linya - octave
FPFelixMNHS
Grade8
Ang couplets, tercets at quatrains ang madalas na ginagamit sa mga tula.
Halimbawa:

Pawang nalilimbag ang lalong dakila; Saknong
 SUKAT
 Pagkakapareho-pareho ng bilang ng pantig ng dalawa o higit pang
taludtod sa isang saknong ng tula.
Halimbawa:
Kung/ pa/hi/rap/ la/mang/ ang/ i/pa/da/da/la -12

Ng/ na/ngag/pu/pu/no/ sa/ a/mi’y/ su/kat/ na; -12
Ang/ hu/log/ ng/ la/ngit/ na/ bag/yo’t/ ko/le/ra, -12
Lin/dol/, be/ri/-be/ri/, mad/la/ pang/ ba/li/sa. -12
 TUGMA
 Pagkakapareho-pareho ng dulong tunog ng dalawa o higit pang
taludtod sa isang saknong ng tula.
Tandaan: Sa mas payak na pagsasabi, mga salita (sa dulo ng

dalawa o higit pang taludtod) ang pinagtutugma.
Dalawang uri ng tugma:
1. Tugmang Patinig (a, e, i, o, u)

Magkatugma ang anumang dalawa o higit pang salitang
nagtatapos sa iisang patinig.
Halimbawa:

Pawang nalilimbag ang lalong dakila;
FPFelixMNHS
Grade8
2. Tugmang Katinig( b, c, d, f, g, h, j, k, l, m, n, n,ng, p, q, r, s,
t, v, w, x, y, z)
Magkatugma ang anumang dalawa o higit pang salitang
magkatulad ang patinig ng huling pantig at ang pinakadulong
ponemang katinig ay alinman sa katinig sa l, m, n, ng, r, w,y.
Halimbawa:
Santong matuwid moy ay iginagalang,

Ng Diyos na lalong makapangyarihan,
Na Siya ngang dapat na magbigay-dangal,
Bagkus ay Siya pang kumukutyang tunay.
 SINING o KARIKTAN
 Paggamit ng pili,angkop at maririkit na salita. Nagbibigay ng
pangkalahatang impresyon, gayundin mapukaw ang damdamin at
kawilihan ng bumabasa.
 TALINGHAGA
 Tumutukoy ito sa paggamit ng matatalinhagang salita na may
natatagong kahulugan at tayutay.
 Tayutay
Paggamit ng pagwawangis, pagtutulad, pagatatao ang ilang
paraan upang ilantad ang talinghaga sa tula.
 Larawang-diwa
 Ito ang mga salitang nakapaloob sa tula kapag binabanggit ay nag-
iiwan nan g lawaran sa isipan at pinapatalas nila ang iba’t – ibang
pandama o pandamdamin.
 PERSONA
 Tumutukoy sa nagsasalita sa tula; una, ikalawa, o ikatlong
panauhan.
FPFelixMNHS
Grade8
Pantuto:
Basahin at unawain ang mga katanungan. Isulat ang TAMA kung ang
pahayag ay tama at MALI naman kung ang pahayag ay mali. Isulat sa patlang
sa unahan ng bawat bilang ang titik ng wastong sagot.
_______1. Larawang-diwa ay isa sa elemanto ng tula na nagiiwan ng

malinaw at tiyak sa isipan.
_______2. Element ng tula na nagbibilang ng pantig sa bawat taludtod ng

saknong ay tinatawag na sukat.
_______3. Sukat, tugma, saknong at indayog ay element ng balagtasan.
_______4. Talinghaga ay paggamit ng mga tayutay at simbolismo ng

isang tula.
_______5. Tugma ang tawag sa parehong tunog ng huling pantig sa isang
A. Panuto: Piliin mula sa kahonang elemento ng tula na tinutukoysa bawat

pahayag. Isulat sa patlang ang tamang sagot.
A. Saknong C. Larawang diwa E. Taludtod
B. Kariktan D. Sukat F. Tugma
FPFelixMNHS
Grade8
________1. Bilang ng pantig sa bawat taludtod.
________2. Mga kaisipan na naiiwan sa mga mambabasa.
________3. Pagkakaroon ng pare-parehong tunog sa dulo ng mga

panghuling salita sa taludtod.
________4. Ito ang bawat linya na bumubuo sa isang saknong.
________5. Nagbibigay ng pangkalahatang impresyon, gayundin

mapukaw ang damdamin at kawilihan ng bumabasa.
B. Panuto: Gumawa ng isang tula na may kaisipang “PAG-AARAL”. Sumulat

ng dalawang saknong gamit ang mga element ng tula.
________________________________
(Pamagat)
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
FPFelixMNHS
Grade8
Marka Deskripsyon
A
B
Dugtungan at tapusin ang pahayag upang mabuo ang kaisipang nais

ipahayag;
Natutunan ko ang
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Akala ko noon
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Subalit ngayon
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade8
ARALIN 2.3 SANAYSAY
Naipapaliwanag ang tema at mahahalagang kaisipang nakapaloob sa

akda. (F8PB-11f-g-26)
SANAYSAY
Ang sanaysay ay isa sa uri ngating panitikan na nasusulat sa isang

pirasong papel na naglalaman ng pananaw ng may akda. Karaniwan ng
nilalaman nito ang pagpuna, opinion, obserbasyon,impormasyon kuro-kuro,
pang-araw araw na pangyayari at mumunimuni ng isang tao. Sinasabing ito rin
ay isang sistematikong paraan upang maipaliwanag ang isang bagay o
pangyayari.
Ang sanaysay ay isang uri ng akda na nasa anyong tuluyan. Makikita

sa salitang “sanaysay” ang salitang “sanay” at “salaysay”. Kung
pagdurugtungin ang dalawa, puwedeng sabihin ang “sanaysay” ay “salaysay”
o masasabi ng isang “sanay” o eksperto sa isang paksa.
FPFelixMNHS
Grade8
Mga bahagi ng Sanaysay
Narito ang mga bahagi ng sanaysay na maaaring makatulong saiyo sa

paggawa ng mga sanaysay.
1. Panimula o Simula
Ito ang pinakamahalaga dahil kinukuha nito ang atensyon ng mga

mambabasa. Dito nagbibigay ng ideya ang may-akda tungkol sa
paksa ng sanaysay.
2. Gitna o Katawan
Dito naman isinasalaysay ang mga mahahalagang ideya tungkol

sa paksa. Dito nagbibigay ng paliwanag o halimbawa ukol sa
paksa.
3. Wakas
Ito ang huling bahagi ng sanaysay. Dito nagbibigay ng hamon

ukol sa paksa ang may akda sa kanyang mga mambabasa. Ito ay
para maisakatuparan ang mga nabanggit na puntos sa katawan
ng sanaysay.
Ang mga Elemento ng Sanaysay ay ang mga sumusunod:
1. Tema at Nilalaman - tumutukoy sa kung anuman ang nilalaman ng

sanaysay ay itinuturing na paksa dahil sa layunin sa pagkakasulat nito
at kaisipang ibinahagi
2. Anyo at Istruktura - maayos na pagkakasunud-sunod ng ideya o
pangyayari
FPFelixMNHS
Grade8
3. Kaisipan - mga ideyang nabanggit na kaugnay o panlinaw sa tema
4. Wika at Istilo - mabuting gumamit ng simple, natural at matapat na
mga pahayag
5. Larawan ng Buhay - masining na paglalahad na gumagamit ng
sariling himig ang may akda
6. Damdamin - naihahayag ang damdamin nang may kaangkupan at
kawastuhan sa paraang may kalawakan at kaganapan
7. Himig - naipapahiwatig ang kulay o kalikasan ng damdamin
Halimbawa:
Bakit mahalaga ang Edukasyon?
Lahat ng magulang ay pangarap ang mapagtapos ng pag-aaral ang

kanilang mga anak. Bakit nga ba?
Mahalaga ang Edukasyon dahil ito ang ugat ng maginhawang buhay.

Pangunahing kwalipikasyon sa pag-a-aaplyng trabaho ang tinapos na kurso.
Kung hindi tayo nakapag-aral ay mahihirapan tayong makahanap ng
magandang trabahong mayroong sapat na kita. Kung hindi sapat ang ating
kinikita ay siguradong hindi natin mabibili ang mga pangunahin nating
pangangailangan. Ibig sabhin lamang nito ay magiging mahirap ang kabuuan
ng ating magiging pamumuhay sa hinaharap.
Gaya ng lagi nating naririnig sa ating mga magulang na edukasyon

lamang ang kanilang maipapamana sa atin. Ito an gang dahilan kung bakit sila
nagpapakahirap magtrabaho para lamang mabigyan tayo ng pamanang ito.
Ang kayamanang hind mananakaw ng kahit sino mula sa nagmamay-ari nito.
FPFelixMNHS
Grade8
A. Panuto: Isulat ang iba’t-ibang konsepto o ideyang kaugnay sa salitang

edukasyon.
Edukasyon
B. Panuto: Iranggo ang mga sumusunod ayon sa iyong prayoridad, na unang-

una sa nais mong makamit.
_______ kayamanan ______ kapayapaan
_______ popularidad ______ edukasyon
_______ kapangyarihan ______ kalusugan
FPFelixMNHS
Grade8
A. Panuto: Suriin ang sanaysay sa itaas sa pamamagitan ng pagsagot sa mga

tanong. Sagutin ang tanong gamit ang buong pangungusap. Isaalang-alang
ang wastong gramatika sa pagsaot.
1. Ano ang pangunahing kaisipan na nais ipahayag ng binasang

sanaysay?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
2. Magbigay ng dalawang (2) pantulong na kaisipan na susuporta sa

pangunahing kaisipan ng sanaysay
a. ___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
b. ___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade8
3. Ano ang layunin ng may-akda sa pagsulat ng sanaysay na ito?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
B. Ipaliwanag:
Ang edukasyon ba ay karapatan ng lahat o pribilehiyo ng iilan?
Karapatan
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Pribilehiyo
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade8
Marka Deskripsyon
A
B
Isulat ang mga hinihinging kasagutan kaugnay ng mga araling tinalakay;
IPAKITA MO…
(Mga Araling
Tinalakay)___________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
________
TATANDAAN KO…
(Natutuhan)_________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
__________
FPFelixMNHS
Grade8
ARALIN 2.4 URI NG SANAYSAY
Napipili ang isang napapanahong paksa o isyu sa pagsulat ng isang

sanaysay. (F8PU-11f-g-27)
DALAWANG URI NG SANAYSAY
Ang sanaysay na pormal ay ang uri ng sanaysay na nagbibigay ng

impormasyon, nagpapaliwanag ng kaisipan, nagsasaad ng pananaliksik o
naglalahad ng isyu. Sa kabilang banda, ang sanaysay na di-pormal naman ay
ang uri ng sanaysay na nagpapahiwatig ng opinyon, obserbasyon, kuro-kuro o
saloobin ng may-akda. Iyan ang kaibahan ng sanaysay na pormal at sanaysay
na di-pormal.
Sanaysay na Pormal
 Ang sanaysay na pormal ay tinatawag ding maanyo.

 Ito ay ang uri ng sanaysay na nagbibigay ng impormasyon,
nagpapaliwanag ng kaisipan, nagsasaad ng pananaliksik o
naglalahad ng isyu.
 Ang layunin ng may-akda sa pagsulat ng sanaysay na pormal ay
manghikayat, magturo o magpaliwanag.
 Ang tono ng sanaysay na pormal ay seryoso. May basehan ang
mga sinasabi ng may-akda sa isang sanaysay na pormal. Madalas
na ito'y base sa pananaliksik at masusing pag-aaral.
FPFelixMNHS
Grade8
 Dahil dito, ang mga salitang ginagamit sa sanaysay na pormal ay
mas seryoso at teknikal.
 Ang ayos ng sanaysay na pormal ay lohikal at maayos.
Sanaysay na Di-Pormal
 Sa kabilang banda, ang sanaysay na di-pormal naman ay

tinatawag ding Sulating Impormal.
 Ito ay ang uri ng sanaysay na nagpapahiwatig ng opinyon,
obserbasyon, kuro-kuro o saloobin ng sumulat nito.
 Ang mga nakasulat sa isang sanaysay na di-pormal ay base sa
sariling karanasan o opinyon ng may-akda.
 Ang layunin ng may-akda sa pagsulat ng sanaysay na di-pormal ay
manudyo, magpatawa o mangganyak.
 Sa pagsulat ng sanaysay na di-pormal, mas nailalabas ang pagka-
malikhain ng may-akda.
 Mas nakaaaliw at hindi seryoso ang tono ng isang sanaysay na di-
pormal.
FPFelixMNHS
Grade8
HALIMBAWA NG PORMAL NA SANAYSAY
“ Ikaw? Saan ka Patungo?”

Ni Nichole Beatrize V. Obillo
Dito sa ating daigdig ang buhay ng isang tao ay parang hagdan lamang.
Minsan tayo’y paakyat kung saan nauuna ang paghihirap bago pa makamit ang
kaginhawaan, at pababa kung saan ay nauuna ang kaginhawaan patungo sa
kahirapan kung saan ika’y babagsak at habang buhay mong pagsisisihan ang
nagawang desisyon. Iisa lamang ang tanong ko, ikaw? Sa buhay mo, saan ka
patungo? Isa lamang ang sagot diyan, at dalawa lamang ang maaaring pagpilian
iyon ay ang pataas o pababa.
Kung ako ang papipiliin ay siyempre gusto kong pataas. Hindi na bale
kung mahirapan man ako sa una basta’t alam ko na makakamit ko ang aking
adhikain at ninanais sa buhay. Ang pagsubok ay hindi nawawala sa ating buhay,
sapagkat tayo’y sinusubok lamang n gating Panginoong lumikha upang tayo’y
matuto at manalig sakanya. Siya ay lagi nating kaakibat sa lahat ng problema’t
kahulilip ang kanyang pagmamahal sa atin.
Sa aking buhay ay marami na rin akong pinagdaanan at sigurado akong

ikaw rin, diba? Walang taong nabubuhay sa lagging masayang pamumuhy, gaya
FPFelixMNHS
Grade8
nga ng sabi nila na ang buhay ng tao ay parang gulong minsan nasa ibabaw at
minsan ay nasa ilalim ngunit nakadepende lang yan sa gusto ng tao.
Wala ring taong perpekto, minsan nga’t tayo’y nadadapa at nawawalan ng

pag-asa para bumangon muli, ngunit ang tanging lumikha bas a atin ay
nawawalan din ng pag-asa na tayo’y mulig patawarin sa hindi na mabilang na
nagging kasalanan natin? Ang sagot sa tanong na iyan ay, hindi. Basta’t tayo’y
marunong humingi ng kapatawaran at magpatawad sa ating kapwa ay hindi tayo
mawawalan ng pag-asa kapag tayo’y makakaranas ng matinding dagok sa
buhay.
Malayo-layo na rin ang ating binabagtas, at marami-rami na rin ang ating

natututunan at naranasan pero sapat na ba ito upang tayo’y mapagod sa hiram
na buhay na ipinagkaloob sa atin? Kung marami na tayong pinagdaanan sa
buhay ay mas marami pa ang dapat nating maranasan at mararanasan pa.
tanging ang lumikha lamang ang makakapagdesisyon kung kalian niya babawiin
ang buhay na ipinahiram sa atin at wala tayong karapatan na magreklamo o
mapagod sa buhay na mayroon tayo ngayon. Kung nagsumikap k aba naman ay
hindi ka makakaranas ng matinding paghihirap sa buhay.
Sa aking hakbang pataas ay kaulayaw ko rin ang aking mahal na pamilya,

sila ang mga unang tao na sumoporta sa akin. Sila rin ang nagturo sa akin na
manalig sa Panginoon sa oras ng kasayahan, kalungkutan at kahirapan.
At sa aking paghakbang pataas para makamit ko ang aking pangarap at

makapagtapos sa pag-aaral ay dumaranas ako ng matinding pangungulila sa
aking mga mahal sa buhay. Malayo man sila sa akin ngunit gagawin ko ang lahat
ng aking makakaya upang sila’y aking mapasaya.
Habang pinagpapatuloy ko ang aking hakbang pataas ay marami pang

tao ang nakpagpahina ng aking loob at nakapagpasakit ng aking damdamin.
Ngunit hindi ako nawawalan ng pag-asa na labanan ang mga taong nagging
hadlang sa aking pinapangarap dahil alam kong iyon ay malalampasan ko. Lagi
FPFelixMNHS
Grade8
ko ring pinapanalangin sa Panginoon na huwag akong pabayaan na malulong sa
kahit ano mang bisyo o temptasyon sa buhay.
Gagawin ko ang lahat ng aking makakaya upang tuluyan ko nang

makamit ang aking adhikain sa buhay. Kaya’t hanggang ngayon ay
humahakbang pa rin ako pataas upang marating ko ang liwanag na naghihintay
sa akin doon. Pipilitin kong hindi ako mahuhulog pababa dahil lamang sa
nagging mali kong desisyon kung saan naroroon ang kadiliman at hindi ko
mawari kung ano naroon sa madilim na iyon. Ngunit kung kagustuhan man ng
Panginoon na ako’y mapupunta sa baba ay handa akong tanggapin iyon. Dahil
handa rin akong magsimula ulit ng panibagong hakbang paitaas sapagkat alam
ko na mas maganda ang plano ng ating Panginoon kesa sa ating mga pinaplano
sa buhay. Kailangan lang nating manalig sakanya.
Muli, uulitin ko aking tanong. Ikaw? Saan ka patungo?
FPFelixMNHS
Grade8
HALIMBAWA NG DI-PORMAL NA SANAYSAY
.“ Ikaw? Saan ka Patungo?”

Ni Nichole Beatrize V. Obillo
Ang buhay natin ay parang hagdan na dalawa lamang ang patutunguhan

una paitaas at pangalawa pababa. Sa taas kung saan makikita natin ang liwanag
na ating gusting abutin kung saan naroroon ang kasayahan at kaginhawaan at
sa baba naman kung saan naroroon ang kadiliman na sigurado akong lahat ng
tao ay ayaw maranasan ang kahirapan at kalungkutan.
Sa buhay ng tao ay walang sinuman na nakaranas ng puro kaginhawaan

at kasayahan. Bago mo ito makamit ay kailangan mo muna dumaan sa
kahirapan bago mo maabot ang iyong gusto.
Ikaw? Subukan mo kaya umakyat sa hagdan na ito, diba nakakapagod?

Pero pagdating mo naman sa itaas ay mapupuntahan mo na ang gusting mong
puntahan. Subukan mo rin humakbang pababa diba madali lang? Minsan nga ay
nagrereklamo pa na sana ang hagdan ay lagging pababa para hindi ka
mapapagod kung ito’y paakyat. Iyon din ba ang gusto mong magyari sa buhay
mo? ‘Yung palagi ka nalang bababa? Paano uunlad at giginhawa ang buhay mo
FPFelixMNHS
Grade8
kung kapagoran at katamaran ang lagi mong iniisip? Sa tingin mo maaabot mo
ang iyong gusto kung hindi mo ito paghihirapan?
Lahat ng bagay dio sa mundo ay hindi mo basta-basta nakukuha

kailangan mo mag-aral, magtrabaho, magtiis sa iyong boss para ika’y bigyan ng
sahod at mabibili mo na ang iyong gusto. Ganyan ang buhay ng tao, mahirap
man sa una pero masasanay ka rin.
Kug habang estudyante ka pa eh tinatamad ka na, eh aba! Hindi naman

sa lahat ng panahon ay kasama mo ang iyong mga magulang. Matuto kang
magsumikap at pilitin mong ‘wag umasa sa iyong mga magulang. Baka
mapariwara pa ang buhay mo kapag sila’y biglang nawala sa iyong tabi.
Kung gusto mo rin naman sirain ang iyong buhay at sa tingin mong wala
na itong silbi kaya’t ikaw ay pababa nang pababa ang iyong hakbang. Iniisip mo
ba kung anong buhay ang naghihintay sa iyo sa ibaba? Kung saan naroon ang
kadiliman at pighati? Hindi mo ba naisip na hindi pinahiram ng Diyos sa iyo ang
iyong buhay para lamang sirain mo ito? Kung nanalig ka lang sakanya at
pnagkatiwalaan mo siya ay hindi ka magkakaganyan.
Hindi naman masyadong mahirap ang humakbang paitaas kailangan mo

lang ng konting pasensya at labanan ang mga nakakapagpahina ng loob mo,
dahil kapag nakamit mo na ang gusto mo ay wala ka nang mahihiling pa at tiyak
na walang tigil ang pasasalamat mo sa Pangioon na hindi ka niya pinabayaan
habang tinatahak mo ang iyong landas pataas.
Kung ako ang tatanungin, syempre gusto ko pataas ang aking

patutunguhan dahil gusto kong makamit ang aking ambisyon at gusto sa buhay.
Hindi na bale kung mahirapan man ako basta’t ikakasaya ko at ng pamilya ko.
Ikaw? Saan ka patungo?
FPFelixMNHS
Grade8
Tandaan:
Mga dapat isaalang-alang sa pagsulat ng sanaysay:
Magkaroon ng isang tiyak na paksa

Isulat sa unang panauhan
Mahalagang magtaglay ito ng patunay o patotoo
Gumamit ng mga angkop na salita
Gumamit ng tekstong naglalahad sa pagsulat nito
Sundin ang tamang estraktura {Simula(Introduksiyon), Katawan,
Wakas(konklusyon)}
Gawing lohikal at organisado
A. Panuto: Piliin sa loob ng kahon ang tamang kasugutan ng mga tanong sa

ibaba. Titik lamang ang isusulat sa unahan ng numero.
A Pormal na sanaysay
B Sanaysay
C Kaisipan
D Di-pormal na sanaysay
E Ideya
FPFelixMNHS
Grade8
______ 1. Nagmula sa dalawang salita, ang sanay at pagsasalaysay isang
piraso ng sulatin na kadalasang naglalaman ng pananaw ng may katha,
pagpuna, opinion, impormasyon, obserbasyon, kuro-kuro, pang araw-araw na
pangyayari, ala-ala ng nakaraan at pagmumuni-muni ng isang tao.
______ 2. Uri ng sanaysay na tumatalakayb sa mga seryosong paksa at

nangangailangan ng masusing pag-aaral at malalim na pagkaunawa sa paksa.
______ 3. Uri ng sanaysay na tumatalakay sa mga paksang magagaan,

karaniwan, pang-araw-araw at personal karaniwang nagtataglay ng kuro-kuro,
opinion at
______ 4. Ano ang tawag sa nangingibabaw na damdamin ng may akda sa

sanaysay.
______ 5. Nakapaloob dito ang nais iparating ng manunulat sa mga

mambabasa.
B. Panuto: Ibigay ang magkaibang katangian ng dalawang uri ng sanaysay.

PORMAL DI PORMAL
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.
FPFelixMNHS
Grade8
A. Ano ang mga ideyang ipinapakita sa mga larawan, sumulat ng maikling talata
tungkol dito.
________________________________
_________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
1. Kahirapan
2. _________________________________
_________________________________
_________________________________________
_________________________________________
2. Malubhang trapiko
__________________________________
__________________________________
FPFelixMNHS
Grade8
___________________________________________
___________________________________________
3. Korupsyon sa Gobyerno
B. Gumawa ng balangkas ng isang di-pormal na sulatin.

Paksa: “AKO: NOON, NGAYON, AT BUKAS”
Simula
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
Gitna
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
Wakas
________________________________________________________
________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade8
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
C. Ano kaya sa tingin mo ang iyong kapalaran. Isulat mo ito sa ibaba.
FPFelixMNHS
Grade8
Marka Deskripsyon
A
B
Dugtungan upang mabuo ang pahayag;
1. Napag-isip isip kong

____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
2. Naniniwala akong
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade8
3. Natutuwa ako sapagkat
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
ARALIN 2.5 MAIKLING KUWENTO
Naiuugnay ang mga kaisipan sa akda sa mga kaganapan sa sarili, lipunan

at daigdig. (F8PB-11g-h-27)
MAIKLING KUWENTO
Ayon kay Edgar Allan Poe, ang tinaguriang Ama ng Maikling Kuwento ay
isang akdang pampanitikang likha ng guniguni at bungang –isip na hango sa
isang tunay na pangyayari sa buhay.
Ito ay nababasa sa isang tagpuan, nakapupukaw ng damdamin, at mabisang

nakapagkikintal ng diwa o damdaming may kaisahan.
Mga Uri ng Maikling Kwento
FPFelixMNHS
Grade8
1. Kwento ng Tauhan – inilalarawan ang mga pangyayaring
pangkaugalian ng mga tauhang nagsisiganap upang mabigyan ng
kabuuan ang pag-unawa sa kanila ng mambabasa.
2. Kwento ng Katutubong Kulay – binibigyang diin ang kapaligiran at mga
pananamit ng mga tauhan, ang uri ng pamumuhay at hanapbuhay ng
mga tao sa nasabing pook.
3. Kwento ng Kababalaghan – pinag-uusapan ang mga salaysaying hindi
kapani-paniwala.
4. Kwentong Bayan – nilalahad ang mga kwentong pinag-uusapan sa
kasalukuyan ng buong bayan.
5. Kwentong Makabanghay/Madulang Pangyayari – binibigyang-diin ang
kapanapanabik at mahahalagang pangyayari na nakapagpapaiba o
nakapagpabago sa tauhan.
6. Kwentong Katatakutan – naglalaman ng mga pangyayaring kasindak-
sindak.
7. Kwentong Sikolohiko – ipinadarama sa mga mambabasa ang
damdamin ng isang tao sa harap ng isang pangyayari at kalagayan.
Bihirang isulat sapagkat may kahirapan ang paglalarawan ng kaisipan.
8. Kwento ng Pakikpagsapalaran – nasa balangkas ng pangyayari ang
interes ng kwento.
9. Kwento ng Katatawanan – nagbibigay-aliw at nagpapasaya naman sa
mambabasa.
Mga Bahagi at Sangkap ng Maikling Kwento
1. Simula
a. Mga Tauhan – dito nalalaman kung sino sino ang nagsisiganap
sa kwento at kung ano ang papel na gaganapan ng bawat isa.
b. Tagpuan – dito nakasaad ang lugar na pinangyarihan ng mga
aksyon o mga insidente gayundin ang panahon kung kalian
naganap ang kwento.
FPFelixMNHS
Grade8
c. Suliranin – kababakasan ng problemang haharapin ng
pangunahing tauhan.
2. Gitna
a. Saglit na Kasiglahan – naglalahad ng panandaliang pagtatagpo
ng mga tauhang masasangkot sa suliranin.
b. Tunggalian – bahaging kababakasan ng pakikitunggali ng
pangunahing tauhan sa mga suliraning kakaharapin na minsa’y
ang sarili, ang kapwa, o ang kalikasan.
c. Kasukdulan – pinakamadulang bahagi kung saan makakamtan
ng pangunahing tauhan ang katuparan o kasawian ng kanyang
ipinaglalaban.
3. Wakas
a. Kakalasan – bahaging nagpapakita ng unti-unting pagbaba ng
takbo ng kuwento mula sa maigting na pangyayari sa
kasukdulan.
b. Katapusan – kababakasan ng magiging resolusyon ng kwento.
Maaaring masaya o malungkot, pagkatalo o pagkapanalo.
FPFelixMNHS
Grade8
Halimbawa ng Maikling Kuwento:
“Ang Kalupi”(Buod)
Ni Benjamin P. Pascual
Minsan sa ating buhay, may mga mali tayong desisyon na pagsisisihan sa

bandang huli. Dala siguro ng problema, bugso ng damdamin o pagkalito.
Ganito ang nangyari kay Aling Martha, isang pangkaraniwang ina na sa

araw-araw ay abala sa gawaing bahay at pag-aasikaso para sa nalalapit na
pagtatapos ng anak.
FPFelixMNHS
Grade8
Pinasya ng ginang na pumunta ng palengke ng maaga upang mamili. Sa
kanyang paglalakad ay di inaasahang mabangga siya ng isang batang
madungis.
Agad na nahusgahan ni Aling Martha ang bata, ito ay mahirap, walang

pinag-aralan at walang modo.
Nang kukuha na ng pambayad ang Ginang ay tsaka na lamang niya

napagtanto na nawawala na ang kanyang kalupi. Agad na nataranta at nag-isip.
Sa loob-loob nya ay hiyang hiya sya sa nangyari.
Natitiyak nya na ang batang madungis ang nakakuha ng kanyang kalupi.

Agad na nagmadali ang Ginang upang mahagilap ang batang sa tingin nya ay
kumuha ng kanyang pitaka.
Nang makita ang batang madungis ay agad na hinablot ng Ginang ang

damit nito, pinilit na pinaamin sa pagkuha ng kanyang pitaka.
Ngunit ang bata ay panay ang pagtanggi kahit na pinipilit itong paaminin ni
Aling Martha.
Marami na ang nakapaligid sa kanila, may naawa sa bata ngunit wala iyon
kay Aling Martha. Hanggang sa may dumating nang pulis. Nagtanong sa bata at
sinabi pang ito'y dadalhin sa presinto.
Lubhang natakot ang batang madungis. Ang binili nitong isda para sa
tiyahin ay malamang hinihintay na kanina pa.
Ang mahigpit na hawak ni Aling Martha ay nagdulot ng matinding sakit sa

bata kaya't kinagat nito ang kamay ng ginang.
Nagkaroon ng pagkakataong makatakas ang bata at agad itong tumakbo

papalayo.
FPFelixMNHS
Grade8
Ngunit sa di inaasahang pagkakataon, kasabay ng paglayo ng bata sa
mapanghusgang si Aling Martha ay ang pagsigaw ng mga naroroon.
Nabangga siya ng humahagibis na dyip. Bago mawalan ng hininga ang

kawawang bata ay iginiit nito na wala siyang ninakaw.
Sa pangyayaring iyon ay inisip pa rin ni Aling Martha na ang nangyari sa

bata ay kapalit lamang ng pagkuha ng kanyang kalupi.
Pagkauwi ng bahay ni Aling Martha ay nagtaka ang asawa nito kung saan
galing ang pinamili gayong naiwan nito ang pitaka sa bahay.
“Naiwan mo ang iyong pitaka”, namutla si Aling Martha sa narinig. Sa

pagkakataong iyon ay nawalan ito ng malay.
Marahil hanggang sa ngayon ay binabagabag pa rin si Aling Martha ng

kaniyang konsensiya sa nangyari sa bata.
A. Talasalitaan:
Ayusin ang mga letra upang mabuo kasingkahulugan ng mga sumusunod

salita. Isulat sa patlang sa unahan ng bawat bilang ang wastong sagot.
___________ 1. Kuwartel – nagnuluk
___________ 2. Paksa – amte
___________3. Kalupi – akatip
___________4. Mapanghusga – mabipangtang
___________5. Mabilis – namutil
FPFelixMNHS
Grade8
B. Panuto: Piliin sa Hanay B ang kaugnay na pangyayaring nasa hanay A.
Isulat sa sagutang papel ang titik ng tamang sagot.
Hanay A Hanay B
_______6. Sa paglalakad ng ginang sa a. Di inaasahang nakabangga

pamilihan. niya ang isang batang madungis
_______7. Nang makita niya ang batang b. Marahil hanggang sa ngayon
madungis. ay binubulabog pa din ang
ginang ng kaniyang konsensya.
_______8. Dahil sa takot ng bata na dalhin c. Nagkaroon ang bata ng

siya ng pulis sa presinto. pagkakataong makatakas kung
kaya’t nanakbo ito.
_______9. Nang makauwi sa bahay si d. Pinagbintangan niya ito na
Aling Martha. kumuha ng kaniyang kalupi
_______10. Napagtanto niya na walang e. Nagtaka ang kaniyang asawa
kasalanan ang batang sa mga dala nito
kaniyang hinusgahan
A. Panuto: Piliin sa loob ng kahon ang tamang kasugutan ng mga tanong sa

ibaba. Titik lamang ang isusulat sa unahan ng numero.
A. Tauhan I. Banghay
B. Tunggalian J. Katapusan
C. Kakalasan K. Panimula
D. Saglit na Kasiglahan L. Gitna
E. Paksang diwa M. Kasukdulan
FPFelixMNHS
Grade8
F. Suliranin N. Maikling kuwento

G. Kaisipan O. Wakas
H. Tagpuan
_______1. dito nakasaad ang lugar na pinangyarihan ng mga aksyon o mga
_______2. naglalahad ng panandaliang pagtatagpo ng mga tauhang

masasangkot sa suliranin.
_______3. kababakasan ng magiging resolusyon ng kwento. Maaaring masaya o

malungkot, pagkatalo o pagkapanalo.
_______4. bahaging kababakasan ng pakikitunggali ng pangunahing tauhan sa

mga suliraning kakaharapin na minsa’y ang sarili, ang kapwa, o ang kalikasan.
_______5. dito nalalaman kung sino sino ang nagsisiganap sa kwento at kung
ano ang papel na gaganapan ng bawat isa.
_______6. kababakasan ng problemang haharapin ng pangunahing tauhan.
_______7. bahaging nagpapakita ng unti-unting pagbaba ng takbo ng kuwento

mula sa maigting na pangyayari sa kasukdulan.
_______8. pinaka kaluluwa ng maikling kuwento.
_______9. mensahe ng kuwento.
_______10. pagkakasunod-dunod ng pangyayari sa kuwento.
_______11. Isangmaiksing salaysay hinggil sa isang mahalagang pangyayaring

kinasasangkutan ng isa o ilang tauhan at may iisang kakintalan o impresyon
lamang.
_______12. Dito nakasalalay ang kawilihan ng mga mambabasa.
FPFelixMNHS
Grade8
_______13. Binubuo ng kakalasan at katapusan.
_______14. Nakapaloob dito ang saglit na kasiglahan, tunggalian, at kasukdulan.
_______15. pinakamadulang bahagi kung saan makakamtan ng pangunahing

tauhan ang katuparan o kasawian ng kanyang ipinaglalaban.
B. Pagsusuring Pangnilalaman ( Ang Kalupi)

1. Paksa
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
2.Simbolismo ng mga Bagay at Tauhan

1.Kalupi
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
2. Maliit na barung-barong
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
3. Aling Marta
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade8
4.Inosenteng Bata-
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
5.Anak ni Aling Marta-

_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
C. Uri
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
D. Makatwiran bang mamintang sa kapwa? Bakit?. Isulat mo ito sa ibaba.
FPFelixMNHS
Grade8
Marka Deskripsyon
A
B

_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
2. Naniniwala akong
_____________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade8
_____________________________________________________
_____________________________________________________
3. Ang aral na napulot ko sa kuwento

ay____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_
KAANTASAN
ARALIN 2.6 NG PANG-URI
Nabibigyang-katangian ang piling tauhan sa maikling kuwento gamit ang

mga kaantasan ng pang-uri. (F8WG-IIg-h-28)
PANG-URI AT ANG KAANTASAN NITO
Ang pang-uri ay isang bahagi ng pananalita na binabago ang isang pangngalan,

karaniwang sinasalarawan nito o ginagawang mas partikular ito. Gayon man,
hindi kinikilalang uri ng salita sa pangkalahatan ang pang-uri; sa ibang salita,
may mga ilang wika ang hindi gumagamit ng mga pang-uri.
FPFelixMNHS
Grade8
Ang pang-uri ay nagbibigay ng turing sa isang pangngalan o panghalip. Ang
mga pinakakinikilalang mga pang-uri ay iyong mga salita katulad ng malaki,
matanda atnakakapagod na sinasalarawan ang mga tao, mga lugar, o mga
bagay.
KAANTASAN O KASIDHIAN NG PANG-URI
Ang kaantasan ng pang-uri ay nahahati sa tatlo. Ito ay ang mga sumusunod:
 Lantay- Ang lantay ay naglalarawan lamang ng isa o payak na

pangngalan o panghalip na walang pinaghahambingan.
Mga Halimbawa:
1. Ang makulay na paruparo ay magandang pagmasdan.

2. Maganda ang suot na damit ni Marisa.
3. Masarap ang nilutong ulam ni Jane.
4. Marumi na ang damit niya sa kalalaro.
5. Isang maliit na saranggola ang ginawa ng kaniyang ama.
 Pahambing- Ang pahambing ay ang pang-uring ginagamit sa pagtutulad

ng dalawa o higit pang pangngalan o panghalip. Ito ay may dalawang uri:
A. Pahambing na Magkatulad- Ito ay isang uri ng paghahambing

kung patas sa katangian ang pinagtutulad. Ipinakikita o ipinakikilala
ang magkapantay na katangian ng dalawang bagay na
pinaghambingan. Ginagamit ang panlaping ka-, ga-, sing-, magkasing-,
magsing-, magka-, kasing-, gaya, tulad, at iba pa.
Mga Halimbawa:
1. Singyaman ni Dan si Miguel sa kanilang bayan.

2. Magaling din siyang sumayaw gaya ng kaniyang ama.
FPFelixMNHS
Grade8
3. Magkasinghusay umawit sina April at Glaiza.
4. Sina Rizza at Marie ay magkasingtangkad lamang
B. Pahambing na Di-magkatulad- Ginagamit ang pahambing na di-

magkatulad kung. Ito ay ang paghahambing na nagbibigay ito ng diwa
ng pagkakait, pagtatanggi, o pagsalungat. Hindi magkapantay ang
katangian ng pinaghahambingan nito. Nahahati ito sa dalawang uri:
B.1. Palamang- May higit na positibong katangian ang

inihahambing sa bagay na pinaghahambingan sa bagay na
pinaghahambing. Naipapakita ito sa pamamagitan ng paggamit ng
mga salitang lalo, higit, mas, di-hamak at tinutulungan ng salitang
kaysa o kaysa kay.
Mga Halimbawa:
1. Higit na masipag si Ana kaysa kay Angelica.

2. Mas masayang mamasyal sa parke kaysa dalampasigan.
3. Di-hamak na maganda ang ginawa niyang proyekto kaysa
kay Norman.
4. Higit na mahaba ang laso ni Mae kaysa kay Meg.
B.2. Pasahol- Kapag may higit na negatibong katangian ang

pinaghahambingan. Gumagamit ng di-masyado, di-gaano, di-
gasino.
Mga Halimbawa:
1. Di na gaanong maganda ang samahan ng magkakaibigan.

2. Ang pagdiriwang namin ng pasko ay di-masyadong masaya
na gaya ng pagdiriwang ng iba na buo ang pamilya.
3. Di na gaanong magulo ang aking isip sa mga nangyayari sa
aking buhay.
FPFelixMNHS
Grade8
 Pasukdol- Ito ay karaniwang nasa pinakadulong digri ang kaantasan ng
pasukdol. Ito ay maaaring negatibo o positibo. Ito ay ang katangiang
namumukod o nangingibabaw sa lahat ng pinaghahambingan. Ang
paglalarawan nito ay masidhi kung kaya maaaring gumamit ng mga
salitang ubod, sobra, tunay, talaga, saksakan, hari ng__, at maaari ring
pag-uulit ng pang-uri.
Mga Halimbawa:
1. Pinakamahusay sa klase si Lester kung kaya marami ang

humahanga sa kaniya.
2. Mataas na mataas ang pagtingin ko sa presidente.
3. Hari ng sipag ang aming mga guro.
4. Pinakamabilis tumakbo si Elmer kaya naman siya ang nanalo sa
larong Pambansa.
5. Ang aking ina ay saksakan ng bait.
Isang araw ay nagkita ang kalabaw at ang pagong. Nais ng pagong

na makipagkaibigan sa kalabaw. Tumawa lang nang malakas ang kalabaw at
pakutyang sinabi na, "Hindi ang isang tulad mo ang nais kong kaibigan. Ang
gusto ko ay iyong kasinlaki at kasinlakas ko, hindi tulad mong lampa na't maliit ay
sobra pa ang kupad kumilos." Ang pagong ay napahiya sa tinuran ng palalong
kalabaw. "Sobra kang mapang-api”. Minamaliit mo ang aking kakayahan dapat
FPFelixMNHS
Grade8
mong malaman na ang maliit ay nakakapuwing. Napika sikalabaw. Hinamon niya
ng karera si pagong upang mapatunayan nito ang kanyang sinasabi. Tinanggap
naman ni pagong ang hamon ni kalabaw. "Kapag ako ay tinalo mo sa labanang
ito ay pagsisilbihan kita sa habang panahon." "Matibay ka talaga, ha. Pwes,
kalian mo gustong umpisahan ang karera?" pakutyang sambit ng kalabaw.
"Bukas ng umaga, sa ding ito," ang daling sagot ng pagong. Tuwang-tuwa si
kalabaw dahil sigurado na niyang talo si pagong sa karera. Malaki siya at
mabilis tumakbo. Subalit si pagong ay matalino, Kinausap niya ang apat na
kaibigang pagong. Pinapuwesto niya ang mga ito sa tuktok bawat bundok
hanggang sa ikalimang bundok. Kinabukasan, maagang dumating si kalabaw.
Tulad ng inaasahan, wala pa ang makakalaban niya sa karera" O, paano, dipa
man ay nahuhuli ka na. Ano bang kondisyon ng ating karera?" tanong ng
kalabaw. "Okay, ganito ang gagawin natin. Ang maunang makarating sa
ikalimang tuktok ng bundok na iyon ay siyang panalo," sabi ng pagong.
Tulad ng dapat asahan, natabunan ng alikabok si pagong. Naunang
sinapit ng kalabaw ang unang bundok ngunit laking gulat niya ay naroon na ang
pagong na ang akala niya ay ang kanyang kalaban. Nagpatuloy sa pagtakbo si
kalabaw hanggang sa ikalawang bundok. Ganon din ang kanyang dinatnan.
Mayroon nanamang isang pagong doon. Galit na galit na nagpatuloy sa
pagtakbo ang kalabaw hanggang sa ikatlong bundok." Muli ay may isang pagong
na naman doon, ganoon din sa ikaapat at ikalimang bundok. Dahilan sa
matinding kahihiyan at galit sa kanyang pagkatalo kay pagong tinadyakan
niya ng malakas ang pagong. Matigas ang likod nang pagong kaya hindi ito
nasaktan sa halip ay ang kalabaw ang umatungal ng iyak dahil sa sakit na dulot
ng nabiyak ng kuko sa pagsipa sa mahina at maliit na pagong.
FPFelixMNHS
Grade8
Panuto: Sumulat ng pangungusap ayon sa larawan at kaantasan ng pang-uri na
nakasaad.
1. = Pasukdol
___________________________________________________________
___________________________________________________________
2. = Pahambing
___________________________________________________________
___________________________________________________________
3. = Lantay
___________________________________________________________
4. = Pahambing
___________________________________________________________
___________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade8
5. = Pasukdol
___________________________________________________________
___________________________________________________________
A. Panuto: Salungguhitan ang pang-uri. Isulat sa patlang ang L kung Lantay,

PH kung pahambing at PS kung pasukdol.
_________1. Di hamak na mas malaki si kalabaw kaysa kay pagong.
_________2. Mabagal sa karera si pagong.
_________3. Malaki at mabilis tumakbo ang kalabaw kaysa kay pagong.
_________4. Matigas ang likod ng pagong kaya nabiyak ang kuko ng kalabaw.
_________5. Napakatalino talaga ng ginawa ni pagong para maisahan nya si

kalabaw.
_________6. Matibay ka talaga pagong, wika ni kalabaw.
_________7. Hari ng yabang talaga si kalabaw dahil sa sinabi nya kay pagong
na“hindi tulad mong lampa na't maliit ay sobra pa ang kupad
kumilos”.
FPFelixMNHS
Grade8
_________8. Dapat mong malaman na ang maliit ay nakakapuwing din.
_________9. Ang gustong maging kaibigan ni Kalabaw ay kasinlakas at kasinlaki

nya.
_________10. Dahilan ng sobrang kahihiyan at galit sa kanyang pagkatalo

kay pagong tinadyakan niya ng malakas ang pagong.
B. Panuto: Bilugan ang tamang pang-uri sa kaantasang ipinahihiwatig sa

pangungusap.
1. (Masaya, Mas masaya, Pinakamasaya) ang mga batang nanalo sa kontes.
2. Ang tubig ay (malamig, mas malamig, pinakamalamig).
3. Si Jerry ay (matangkad, higit na matangkad, pinakamatangkad) kaysa kay

Mario.
4. (Mapula, mas mapula, pinakamapula) sa lahat ang mga rosas na nabili ko

sa palengke.
5. Si nanay ay (mabait, mas mabait, pinakamabait) sa anak.
6. (Malinis, mas malinis, pinakamalinis) ang uniporme ni Ben sa mga batang

naririto.
7. (Malusog, mas malusog, pinakamalusog) ngayon ang alagang mong pusa,

Dencio.
8. Ang aklat niya ay (makapal, mas makapal, pinakmakapal) kaysa sa aklat

ko.
9. (Malaki, Higit na malaki, pinakamalaki) ang bahay naming kaysa sa kanila.
FPFelixMNHS
Grade8
10. (Masarap, mas masarap, pinakamasarap) ang ulam ni Sam sa lahat.
11. (Maayos, mas maayos, pinakamaayos) ang mga gamit ng babae kaysa
sa mga lalaki.
12. (Kulot, mas kulot, pinakulot) ang buhok ng batang Aeta.
13. Siya ay (masipag, mas masipag, pinakmasipag) mag aral kaysa sa

kapatid niya.
14. Ang binili kong ruler ang (mahaba, mas mahaba, pinakamahaba) sa
buong klase.
15. Si Gabe ay isang (matalinong, mas matalinong, pinakamatalinong) bata.
Marka Deskripsyon
A
B
A. Dugtungan at tapusin ang pahayag upang mabuo ang kaisipang nais

ipahayag;
Akala ko noon
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
Subalit ngayon
________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade8
________________________________________________________
________________________________________________________
Napag-isip isip kong
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
Panapos na Pagsusulit
I. Talasalitaan:Hanapin sa hanay B ang kasingkahulugan ng mga salitang nasa

hanay A.Isulatang letra ng tamang sagot sa patlang.
A B
______1. Gunita A. mithiin
______2. Lumbay B. isiniwalat
______3. adhika C. alaala
______4. Ibinubunyag D. agam-agam
______5. pag-alinlangan E. lungkot
II. Panuto: Ayusin ang wastong pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa

kuwento. Lagyan ng letrang A hanggang E.
ANG KALUPI
_______ 6. Nabangga ito ng humahagibis na dyip. Bago mawalan ng
hininga ang kawawang bata ay iginiit nito na wala syang ninakaw.
________7. Nang kukuha na ng pambayad ang Ginang ay tsaka lamang
niya napagtanto na nawawala na ang kanyang kalupi.
________8. Pinasya ng Ginang na pumunta ng palengke ng maaga
upang mamili.
FPFelixMNHS
Grade8
________9. Natitiyak nya na ang batang madungis ang nakakuha ng
kanyang kalupi.
________ 10. Pagkauwi ng bahay ni Aling Martha ay nagtaka ang asawa
nito kung saan galing ang pinamili gayong naiwan nito ang
kanyang pitaka sa bahay.
III. Isulat sa sagutang papel ang kaantasan ng pang-uri na sinalungguhitan sa

bawat pangungusap. (lantay, pahambing o pasukdol).
_________1 1. Tunay na bayani ng makabagong siglo si Kesz.
________ 12. Si Kesz ay sikat na sikat na kabataang simbolo ng pag-
asa.
________ 13. Kami ay ubod saya sa tagumpay na kaniyang natamo.
________ 14. Siya ang pinakabatang boluntaryong tumutulong sa

Dynamic Teen Company ni Peñaflorida.
_________15. Di- gaanong magkapalad ang naging karanasan ni Kesz sa

ibang kabataan ngayon.
________ 16. Tunay na huwaran ang kabataang tulad ni Kesz Valdez.
________ 17. Magkasingganda ng hangarin si Efren at si Kesz sa

kanilang gawain.
________ 18. Buhay man niya ay salat sa karangyaan at dunong ngunit

hindi niya ipinagkait ang lakas niya upang matulungan ang
mga kabataan na naliligaw ng landas.
_________19. Sa gulang na tatlo, namalimos si Kesz gaya ng ibang mga

batang lansangan at nagkalkal ng mabahong basura para
makahanap ng anumang bagay na may halaga na
maaaring ibenta upang suportahan ang kaniyang pamilya.
_________20. Si Kesz ay may mabuting kalooban gaya ng kaniyang guro

na si Efren Peñaflorida.
FPFelixMNHS
Grade8
IV. Panuto: Ilagay sa unahan ng bilang ang salitang TAMA kung sa palagay
mo ay tama at lagyan ng MALI kung sa tingin mo ay mali.
_________21. Ang sanaysay na di-pormal ay tinatawag na Sulating

Impormal.
_________22. Ang mga nakasulat sa isang sanaysay na pormal ay base

sa sariling karanasan o opinyon ng may-akda.
_________23. Ang mga salitang ginagamit sa sanaysay na di-pormal ay

mas seryoso at teknikal
_________24. Ang sanaysay na pormal ay tinatawag ding maanyo.
_________25. Ang layunin ng may-akda sa pagsulat ng sanaysay na

pormal ay manghikayat, magturo o magpaliwanag.
V. Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na bahagi ng teksto upang

masagot ang kasunod na mga tanong.
Ang matandang babae ay ‘di nakasagot. Babae palibhasa at ina ng

nagtatanong na dalaginding ay natarok na kapagkaraka ang lagay ng kalooban
ng kaniyang anak. Si Irene ay hindi nga sasalang ginugulo noon ng mga suliranin
ng puso. Umiibig, di sasalang siya’y umiibig. “Hindi,” ang tiyak na sagot. “Nang
makilala mo ba si Tatang,” ang patuloy na tanong, “ay may naramdaman ka
bang pintig sa loob ng dibdib?” “Oo!” “Ipinagtapat mo ba sa iyong Inang? “Oo!” “E
ano ang sinabi sa iyo?” “Nagalit, kinagalitan akong mabuti at sinabing di
sasalang ako’y may iniibig na lalaki. Ako’y kaniyang pinagbalaan. At
pinagsabihang kapag ako’y nag-asawa ay kaniyang papatayin.” “Ay, ano ang
naging sagot mo?” “Ako’y nangako, sinabi kong ang lalaking aking nakilala ay
aking isusumpa.” “Kung gayo’y bakit mo naging asawa si Tatang?”
Sapagkat. . . ang pag-ibig ay isang damdaming sintigas ng bato at di

nadudurog sa hampas ng alon, hindi natitinag sa kinalalagyan, mamatay …
mabuhay, laging sariwa.” “A, kaya pala!” “Kaya palang ano?” “Kaya pala lagi
nang kakaba-kaba ngayon ang aking dibdib.” Ang ina ay napahagulgol ng iyak
nang ganap na maunawaan ang ibig sabihin ni Irene.
Mula sa, Ang Dalaginding ni Iñigo Ed. Regalado
26. Ang salitang sariwa ay halimbawa ng ___________.
FPFelixMNHS
Grade8
A. pangngalan
B. panghalip
C. pandiwa
D. pang-uri
27. “Ang pag-ibig ay isang damdaming sintigas ng bato.” Ang salitang may
salungguhit ay nasa anyo ng pang-uri na ________________.
A. payak
B. lantay
C. pahambing
D. pasukdol
28. “Ako’y kaniyang pinagbalaan. At pinagsabihang kapag ako’y nag-
asawa
ay kaniyang papatayin.” Alin sa sumusunod ang pinakamalapit na
interpretasyon ng binasang pahayag?
A. Gagawin ng magulang ang lahat masakop lamang ang anak
maging sa pag-ibig.
B. Hindi nakauunawa ang magulang sa damdamin ng mga taong
umiibig kahit pa nga ito ay kaniyang anak.
C. Takot ang magulang maiwanan ng anak sa pag-aakalang hindi
na sila aalagaan sa kanilang pagtanda.
D. Ayaw ng magulang na umibig ang anak sa murang edad pa
lamang
29. Inilarawan ang pag-ibig sa akda sa pamamagitan ng __________.
A. pagpapaliwanag sa kahulugan nito
B. paghahambing gamit ang tayutay
C. pagsasalaysay sa karanasan ng tauhan
D. pagpapahayag ng sariling karanasan
30. “Kaya pala lagi nang kakaba-kaba ngayon ang aking dibdib.” Ano ang
mahihinuha sa pahayag na ito ni Irene?
A. Laging may takot na nadarama si Irene kapag kausap ang ina.
B. Hindi na nakadarama ng kapayapaan si Irene dahil sa mga
kagalit.
C. Si Irene ay nagsisimula nang umibig.
D. Bunga ng sakit ang kabang nadarama ni Irene.
FPFelixMNHS
Grade8
Get EASY in
Filipino 8
Ikatlong
Markahan FPFelixMNHS
Grade8
I. Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na pahayag. Isulat sa

sagutang papel ang titik ng tamang sagot.
1. Ito ay isang uri ng popular na babasahin na naglalaman ng mga
larawan na may kuwento,
A. Magasin C. Broadsheet
B. Tabloid D. Komiks
2. Tinaguriang “sensationalized journalism”
A. Tabloid C. Magasin
B. Broadsheet D. Komiks
3. Naglalaman ito ng mga maikling kuwento at sunod-sunod na mga
nobela.
A. Liwayway C. Yes!
B. Good Housekeeping D. Cosmopolitan
4. Pabalat nito’y may larawan pang sikat na artista. Nilalama’y mga
artikulong tumatatalay sa iba’t ibang paksa.
A. Komiks C. Dagli
B. Tabloid D. Magasin
5. Ito ay isang grapikong midyum na ang mga salita at larawan ay
ginagamit upang ihatid ang isang salaysay o kuwento.
A. Tabloid C. Komiks
B. Magasin D. Dagli
FPFelixMNHS
Grade8
6. Ito ay antas ng wika na ginagamit sa pang-araw-araw na talakayan.
A. Balbal C. Pormal
B. Lalawiganin D. Di-Pormal
7. Ito’y isang uri ng mga salitang di pormal na madalas na ginagamitan
ng pagpapaikli o pagkakaltas.
A. Balbal C. Lalawiganin
B. Kolokyal D. Pormal
8. Ang tawag sa mga salitang karaniwang ginagamit sa mga kalye kaya’t
madalas na tinatawag na salitang kanto o salitang kalye.
9. Mga salitang istandard dahil ang mga ito ay ginagamit ng mga
nakapag-aral sa wika.
10. Mga salitang karaniwang ginagamit sa partikular na pook kung saan
nagmula o kilala ang wika
Teksto A
Sa pelikula man o sa telebisyon, iba’t ibang uri ng
dokumentaryo ang ating napapanood na tunatalakay sa iba’t ibang
paksao isyu. Sa paglipas ng panahon, ang mga dokumentaryo ay
nagsilbing instrument o midyum upang maimulat ang kamalayan ng
mamamayan sa mga suliranin at isyung panlipunan na kinakaharap sa
araw-araw. Karaniwang nakatuon ito sa kahirapan, korapsyon, problema
sa edukasyon, suliraning pang-ekonomiya at mga katiwalian. Nagsisilbi
rin itong tinig ng taong-bayan upang maiparating sa kinauukulan ang mga
kakulangang dapat maaksyunan. Higit pa rito, ang mga nahihimlay na
kaluluwa ng mga politiko ay nagigising upang harapin ang hindi
FPFelixMNHS
Grade8
mapasusubaliang katotohanan.
Kaya naman, bilang kabataan, ano kaya ang iyong
magagawa upang ikaw ay makatulong kahit sa simpleng pamamaraan sa
iyong kapwa? Sa paanong paraan mo maipararating ang hinaing ng
iyong kapwa mag-aaral at ng iyong komunidad sa barangay. Nasa iyo
ang natatanging kasagutan.
11. Ayon sa akda, paano nagging mabisang instrument ang mga
dokumentaryo upang magising ang kamalayan ng bawat indibidwal?
a. Naimumulat nito ang isipan ng mga tao sa mga isyung panlipunan.
b. Sadyang nakalilibang lang talaga itong panoorin.
c. Masyadong nag-iisip ng problema ang mga tao.
d. Nagagabayan tayo nito para umasenso at yumaman.
12. Ano ang kahulugan ng pahayag na “hindi mapasusubalian” ayon sa
pagkakagamit sa akda?
a. Walang masyadong iniisip
b. Hindi mapasisinungalingan
c. Walang katotohanan
d. Hindi angkop sa sitwasyon
13. “Nahihimlay na kaluluwa ng mga politiko”. Ano ang mahihinuha sa
pahayag?
a. Puro pangangampanya lamang ang mga politiko.
b. Kakaunti lamang ang suliraning umiiral.
c. Hindi lubusang nagagampanan ng mga politiko ang kanilang
tungkulin.
d. Wala naming dapat masyadong ipag-alala.
14. Ayon sa akda, ang pangunahing misyon sa paglikha ng mga
dokumentaryo ay upang __________.
a. Matugunan ng nararapat na aksiyon ang mga isyung panlipunan.
b. Maipalabas lamang sa madla ang mga ito.
c. Panoorin ang dokumentaryo at masiyahan.
FPFelixMNHS
Grade8
d. Aksiyunan lamang ang mga pangunahing problema.
15. Bilang isa sa mga kabataan, ano ang dapat na maging implikasyon sa
iyo ng mga pahayag sa huling talata?
a. Maaari kang makatulong sa iyong kapwa kahit sa simpleng
pamamaraan.
b. Pamunuan ang lahat ng mga welga sa pamayanan.
c. Maging isang lider upang maging sikat.
d. Ang isang kabataan ay wala pang gaanong magagawa.
Teksto B
Komentarista 1: Kasado na raw ang Sin Tax Bill sa Senado, partner!

Komentarista 2: Tama ka dyan! Mukhang nakatulong diyan ang pagsang-
ayon ni PNOY tungkol sa panukalang batas na ‘yan!
Komentarista 1: Naku! Eh bali-balita ngang dalawang senador ang bumoto
laban sa pagpapasa ng Bill na ‘yan eh.
Komentarista 2: Inaasahan partner na tataas ang makokolektang buwis
mula sa mga kompanya ng sigarilyo at alak dahil dito.
Komentarista 1: Pero ayon kay La Union Representative Victor Ortega,
magdurusa ang mga magtatabako dahil marami sa kanila ang maaaring
mawalan ng trabaho.
Komentarista 2: Kaya naman pala todo papogi ang mga re-electionist na
senador na bumoto laban sa bill na ‘yan!
Komentarista 1: Hindi bale nang maraming mamatay dahil sa kanser sa
baga, Manalo lang sa eleksyon!
Komentarista 2: Tumpak!
16. Alin sa sumusunod ang maituturing na negatibong pahayag?

a. Kasado na raw ang Sin Tax Bill sa Senado.
b. Tama ka dyan!Nakatulong d’yan ang pagsang-ayon ni PNOY!
FPFelixMNHS
Grade8
c. Inaasahan na tataas ang makokolektang buwis dahil sa Sin Tax
Bill.
d. Magdurusa ang mga magtatabako dahil sa pagtaas ng buwis na
sisingilin sa mga kompanya ng sigarilyo.
17. Alin sa sumusunod ang paksa ng komentaryong panradyo?
a. Pagtaas ng presyo ng mga bilihin gaya ng sigarilyo at alak.
b. Pagpasa sa Sin tax Bill
c. Pagtutol ng mga senador sa pagpasa ng Bill
d. Paghihirap ng mga magtatabako dahil sa Sin Tax Bill
18. Alin sa sumusunod ang salitang nagpapahayag ng konsepto ng
kaugnayang lohikal?
a. Pati na rin c. Ayon kay
b. Dahil dito d. Kaya naman
19. Marami ang maaapektuhang mga magtatabako __________ sa
pagkakapasa ng Sin Tax Bill. Ano ang angkop na salita/pariralang
nararapat gamitin upang mabuo ang pahayag?
a. upang c. nang sa gayon
b. dahil sa d. kung
20. Alin sa sumusunod ang maituturing na opinyon?
a. Naipasa na ang Sin Tax Bill sa Senado.
b. Nakatulong ang pagsang-ayon ni PNOY sa Sin Tax Bill.
c. Maraming magtatabako ang maaapektuhan dahil sa Sin Tax Bill.
d. Tinutulan ng ilang senador ang pagpasa ng panukalang batas
21. Alin sa sumusunod ang maituturing na broadcast media?
a. komiks at magasin c. pelikula at telebisyon
b. radyo at telebisyon d. aklat at pahayagan
22. Ano ang mahalagang papel ang ginagampanan ng broadcast media sa
lipunan?
a. Nabibigyan nito ng pansin ang mga katiwalian sa pamahalaan.
b. Naimumulat nito ang mamamayan sa nagaganap sa paligid.
FPFelixMNHS
Grade8
c. Nagiging kilala o tanyag ang mga personalidad dahil dito.
d. Nakapagbibigay ito ng impormasyon kaugnay ng politika at
showbiz.
23. “Hindi bale nang maraming mamatay dahil sa kanser sa baga, manalo
lang sa eleksiyon! Ano ang ipinahihiwatig na opinyon sa pahayag?
a. Marami ang mamamatay dahil sa paninigarilyo.
b. May mga politiko na hindi pumapayag sa panukalang batas dahil
nais na mapaboran ng publiko sa parating na eleksiyon.
c. Siguradong matatalo sa eleksiyon ang mga politikong pabor sa
panukalang batas.
d. Maraming politiko ang napapahamak dahil sa paninigarilyo.
24. Ang panunahing kaisipan ng binasang akda ay __________.
a. Bawat indibidwal ay may magagawa para sa ating lipunan.
b. Bahala na ang kabataan kung kikilos sila.
c. Manood palagi ng mga dokumentaryo
d. Tama na ang mulat ka sa iyong kapaligiran.
II. Panuto: Basahing mabuti ang bawat pahayag. Tukuyin ang angkop na
kahulugan ng mga sumusunod na pahayag. Isulat ang letra ng tamang sagot
sa sagutang papel.
Komentaryong panradyo konsepto ng pananaw
sanhi at bunga paraan at resulta
dokumentaryong pantelebisyon kondisyon at bunga
25. Mga palabas na naglalayong maghatid ng komprehensibo at
estratehikong proyekto na sumasalamin sa katotohanan ng buhay at
tumatalakay sa kultura at pamumuhay sa isang lipunan.
26. Ang pagbibigay ng oportunidad sa kabataan na maipahayag ang
kanilang mga opinyon at saloobin kaugnay sa isang napapanahong
isyu, o sa isang isyung kanilang napiling talakayin at pagtuunan ng
pansin.
FPFelixMNHS
Grade8
27. Inihuhudyat ng mga ekspresyong ito ang iniisip, sinasabi o
paniniwalaan ng isang tao.
28. Nagpapahayag ito ng sanhi o dahilan ng isang pangyayari at
nagsasabi naman ng bunga o kinalabasan ang resulta nito.
29. Nagpapakita ang relasyong ito kung paano nakukuha ang resulta.
30. Maihahayag ang relasyong ito sa dalawang paraan: tumbalik o
salungat sa katotohanan ang kondisyon at haypotetikal ang kondisyon.
ARALIN 3.1 MGA ANYO NG KONTEMPORARYONG PANITIKAN

(Pahayagan (Tabloid), Komiks, Magasin,
Kontemporaryong Dagli)
Nabibigyang – kahulugan ang mga lingo na ginagamit sa mundo ng

multimedia. (F8PT-111a-c-29)
Mga Anyo ng Kontemporaryong Panitikan

(Pahayagan(Tabloid), Komiks, Magasin, Kontemporaryong Dagli)
Masasabing nagpatuloy ang tradisyon sa panitikan sa kabila ng modernisasyon

sa pamamagitan ng pagpasok ng teknolohiya. Marahil, nagkaroon lamang ito ng
bagong mukha. Kapansin-pansin sa kasalukuyan na ang kinawiwilihan ng
kabataan na mga babasahin gaya ng komiks at magasin ay nauulit lamang ang
paksa at tema sa mga akda sa tradisyonal na uri ng panitikan. Kung susuriin,
nagkakaiba lamang sa estilo, pamamaraan at kaalamang teknikal ang
kontemporaryong panitikan.
FPFelixMNHS
Grade8
Pahayagan (Tabloid)
Tinatawag ding diyaryo o peryodiko. Ito ay isang uri ng paglilimbag na

naglalaman ng balita, impormasyon at patalastas, kadalasang naimprenta sa
mababang halaga.
FPFelixMNHS
Grade8
Ang tabloid ay isang anyo ng kontemporaryong panitikan na nasa

anyong print media. Ito ay mas abot kaya ng masa kaysa sa broadsheet na
doble ang presyo. Kahit ang mga balita o impormasyon sa tabloid ay
naipalabas na sa telebisyon o napakinggan na sa radyo ito ay patuloy pa ring
tinatangkilik.
Ang tabloid ay maituturing na diyaryong pang masa dahil sa Filipino ito
nakasulat bagamat ilan ditto ay Ingles ang midyum. Hindi katulad sa
broadsheet na ang target readers ay class A at B. Yun nga lang sa tabloid ay
masyadong binibigyang-diin ang tungkol sa sex at karahasan kaya’t tinagurian
itong ‘sensationalized journalism’. Bihira lamang maibalita ang magagandang
kaganapan sa ating bansa.
Ibat iba ang dahilan ng mga tao kung bakit nagbabasa ng diyaryo.
Mayroong hanap talaga ay balita, magbasa ng tsismis, sports, literatura o ‘di
kaya’y sumagot ng palaisipan. Mainam itong pampalipas-oras kapag walang
ginagawa.
Ang sumusunod ay mga bahagi o pahina ng pahayagan:
a. Pangmukhang Pahina f. Anunsyo Klasipikado
b. Balitang Pandaigdig g. Obitwaryo
c. Balitang Panlalawigan h. Libangan
d. Pangulong Tudling/Editoryal i. Lifestyle
e. Balitang Komersyo j. Isports
FPFelixMNHS
Grade8
Ang komiks ay isang grapikong midyum na ang mga salita at larawan ay

ginagamit upang ihatid ang isang salaysay o kuwento. Ang kultura ng komiks
ay binubuo ng mga manunulat at dibuhista na may napakalawak na
imahinasyon. Maaaring maglaman ang komiks ng kaunting diyalogo sapagkat
binubuo ito ng isa o higit pang mga larawan na maaaring maglarawan o
maghambing ng pagkakaiba ng teksto upang higit na makaapekto nang may
lalim.
Narito ang isang halimbawa ng komiks at ang mga bahagi nito.

Pamagat ng Kuwento
Larawang guhit ng mga tauhan sa kuwento
Kuwadro - Naglalaman ng isang tagpo sa
kuwento.
Kahon ng Salaysay – Pinagsusulatan ng maikling
salaysay tungkol sa tagpo
Lobo ng Usapan – Pinagsusulatan ng usapan ng
mga tauhan; may ibat ibang anyo ito batay sa
inilalarawan ng dibuhista.
FPFelixMNHS
Grade8
Ang magasin ay peryodikong publikasyon na naglalaman ng maraming

artikulo, kuwento, larawan, anunsyo at iba pa. Ito ay kalimitang pinopondohan
ng mga patalastas. Ito ay nagbibgay ng impormasyon sa mga mambabasa. Ito
ay may sukat na mas Malaki kaysa aklat ngunit mas maliit kaysa pahayagan.
Maaaring ito ay naglalaman ng mga larawan ng mga produkto na iniindorso ng
mga sikat na tao sa bansa.
Hindi mawawala ang Liwaywaykung pag-uusapan ang magasin sa
Pilipinas. Naglalaman ito ng mga maikling kuwento at sunod-sunod na mga
nobela.Dahil dito, naging paraan ito para mapalago ang kamalayan ng mga
Pilipino. Dinala nito ang panitikan sa mga kabahayan ng pamilyang Pilipino.
Mga halimbawa ng magasin ay ang mga sumusunod:
1.
2. FHM (For Him Magazine) 7. Candy
3. Cosmopolitan 8. Men’s health
4. Good Housekeeping 9. T3
5. Yes! 10. Entrepreneur
6. Metro
Ang dagli ay isang anyong pampanitikan na maituturing na maikling

maikling kuwento. Bagamat walang katiyakan ang pinagmulan nito sa
Pilipinas, sinasabing lumaganap ito sa unang dekada ng pananakop ng mga
Amerikano. Wala ring nakatitiyak sa angkop nah aba para masabing dagli ang
isang akdang pampanitikan. Subalit sinasabing kinakailangang hindi ito aabot
sa haba ng isang maikling kuwento.
FPFelixMNHS
Grade8
Halimbawa ng dagli na isinulat ni Salvador R. Barros

“Tungkol sa mga bagay na pumapasok sa pandinig, ang lalaki, babae, at reporter
ay may malaking ipinagkakaiba.”
“Ang pumapasok sa dalawang tainga ng babae ay lumalabas sa bibig.”
“At ang pumapasok sa dalawang tainga ng reporter ay lumalabas sa
pahayagan.”
(Sampaguita, 8 Nobyembre 1932)
telebisyon internet radyo pelikula tabloid

Panuto: Tukuyin ang inilalarawan ng mga bugtong sa ibaba. Piliin ang tamang
sagot sa loob ng kahon at isulat ito sa bawat kahon upang mabuo ang crossword
puzzle.
1. Pinipilahan ng mga manonood, sa pinilakang tabing ito’y itinatampok!
2. (Pababa)Maliit na diyaryong inilalako sa daan; balita, tsismis at iba pa ang
laman.
3. (Pahalang)Kuwadradong elektronikong kagamitan. Tampok ay iba’t ibang
palabas na kinaaaliwan ng kabataan.
FPFelixMNHS
Grade8
4. Sa isang click lang mundong ito’y mapapasok na para mag-FB, Twitter o
magsaliksik pa.
5. Musika’t balita ay mapapakinggan na. Sa isang galaw lamang ng pihitan,
may FM at AM pa.

2 O M T O

A. Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pahayag sa bawat bilang.

Bilugan ang tamang sagot.
1. Ito ay isang anyo ng kontemporaryong anyo ng panitikan na
isinalalarawan ng mga dibuhista.
a. Pahayagan b. magasin c. komiks d. tabloid
2. Ito ay isang anyo ng kontemporaryong panitikan na itinuturing na
pahayagan ng masa.
a. Magasin b. komiks c. dagli d. tabloid
3. Ang isa sa sumusunod ay hindi dahilan ng mga tao kung bakit nagbabasa
ng tabloid.
FPFelixMNHS
Grade8
a. Tsismis b. sports c. kaaway d. literature
4. Ang target readers ng pahayagan na ito ay ang mga class A at B.
a. Broadsheet b. komiks c. magasin d. tabloid
5. Ito ang tawag sa tabloid sapagkat masyado nitong binibigyang-diin ang
tungkol sa sex at karahasan.
a. Senses journalism c. sensational journalism
b. Sensationalized journalism d. sentralized journalism
B. Tukuyin kung anong bahagi ng tabloid ang isinasaad ng bawat larawan. Pillin
ang sagot sa loob ng kahon at isulat ito sa patlang.
pangmukhang pahina editoryal balitang panlalawigan

libangan isports anunsyo klasipikado
1. 2.
_____________________ ____________________
FPFelixMNHS
Grade8
3. 4. 5.
__________________ __________________ _________________
FPFelixMNHS
Grade 8
C. Tingnang mabuti sa Hanay A ang bawat larawan ng mga popular na
babasahin at tukuyin kung ano ito. Hanapin sa Hanay B ang sagot at isulat ito
sa patlang.
Hanay A Hanay B
_____1. A. dagli
_____2. B. komiks
_____3. C. magasin
_____4. D. tabloid
_____5. HAHAMAKIN ANG LAHAT E. broadsheet

Abdon M. Balde Jr.
FPFelixMNHS
Grade 8
Marka Deskripsyon
A
B
C
Binabati kita! Mayroon ka nang sapat na pag-unawa tungkol sa mga babasahing

popular sa kasalukuyan.
Ngayo’y naunawaan ko na,
________________________________________________________________
________________________________________________________________
______________________________________________________________
Sa aking palagay, ang kaibahan ng panitikang popular sa tradisyunal na uri ng
panitikan ay
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade 8
ARALIN 3.2 NG WIKA( Pormal at Di-pormal na Salita )
ANTAS
Nagagamit sa ibat-ibang sitwasyon ang mga salitang ginamit sa impormal

na komunikasyon. (F8WG-IIIa-c-30)
May dalawang kaantasan ang mga salita. Ito ay ang pormal na mga salita at ang
di-pormal na mga salita.
1. Pormal
Ito ay mga salitang istandard dahil ito ay kinikilala, tinatanggap, ginagamit ng
karamihang nakapag-aral sa wika. Ito ang kalimitang ginagamit sa mga
paaralan at sa iba pang may pangkapaligirang intelektwal. Ito ay nauuri sa
dalawa:
A. Pambansa
Ito ay mga salitang ginagamit sa mga aklat at babasahing ipinalalabas sa buong
kapuluan at lahat ng paaralan.
Halimbawa: kapatid, malaki, katulong
B. Pampanitikan
Ito ang mga salitang matatayog, malalalim, makukulay at sadyang matataas ang
uri. Ito ang mga salitang ginagamit ng mga manunulat at dalubwika.
Halimbawa: kapusod,ga-higante,katuwang
2. Di-pormal o Impormal
Ito ang mga salitang karaniwan at palasak na ginagamit sa mga pang-araw-
FPFelixMNHS
Grade 8
araw na pakikipag-usap at pakikipagsulatan sa mga kakilala at kaibigan.
Nahahati ito sa tatlo:
A. Lalawiganin
Ito ang mga salitang kilala at saklaw lamang ng pook na pinaggagamitan nito.
Bukod sa iba ang bigkas, may kakaiba pang tono ito.
Halimbawa: tugang (Bikol) dako (Bisaya) ngarud (Ilokano)
B. Balbal
Ito ang mga salitang tinatawag sa Ingles na slang. Ang mga salitang ito noong
una ay hindi tinatanggap ng matatanda at mga may pinag-aralan dahil hindi raw
magandang pakinggan. Ito din ay tinatawag na salitang kanto o salitang kalye.
Halimbawa: erpat - tatay sikyo – security guard
yosi – sigarilyo tsikot – kotse
lispu – pulis praning – baliw
Palabuuan ng mga Salitang Balbal
1. Hinango mula sa mga salitang katutubo
Halimbawa: gurang (Bikol,Bisaya)
Utol (Bisaya)
2. Hinango sa wikang banyaga
Halimbawa: tisoy,tisay (Español:
C. Kolokyal
Ito ang mga salitang ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipagtalastasan ngunit
may kagaspangan at pagkabulgar, bagama’t may anyong repinado at malinis
ayon sa kung sino ang nagsasalita.
Halimbawa:
Pormal Kolokyal
aywan ewan
piyesta pista
nasaan nasan
FPFelixMNHS
Grade 8
Panuto: Tukuyin kung ang sumusunod na salita ay pormal at di-pormal na salita.

Isulat ang sagot sa patlang.
_____________1. Kelan
_____________2. Datung
_____________3. Malawak
_____________4. Maalab
_____________5. Magsing-irog
Basahing mabuti ang bawat pangungusap. Bilugan ang salitang di-pormal na

matatagpuan sa pangungusap na nasa ibaba.
1. Ang erpat ko ay isang masipag na magsasaka.
2. Mabait at maalaga naman sa kanyang mga anak ang kanyang espi.
3. In-na-in na talaga ang pagkuha ng kursong agrikultural sa ngayon.
4. Hanep ang saya pala talaga rito sa bukid.
5. Sa totoo lang nakaka-badtrip ang mga taong walang pag-asa sa
buhay.
A. Basahing mabuti ang bawat tanong at bilugan ang angkop na sagot.
1. Anong antas ng wika ang salitang “kahati sa buhay”?
a. Balbal
b. Kolokyal
c. Lalawiganin
d. Pormal
FPFelixMNHS
Grade 8
2. Anong antas ng wika ang pahayag na “Meron ka bang dala?”
a. Kolokyal
b. Lalawiganin
c. Pormal
d. Balbal
3. Anong antas ng wika ang salitang “buang”?
a. Lalawiganin
b. Balbal
c. Pormal
d. Kolokyal
4. Anong antas ng wika ang “chicks”?
a. Kolokyal
b. Balbal
c. Lalawiganin
d. Pormal
5. Anong antas ng wika ang salitang “Nasan?”?
a. Kolokyal
b. Balbal
c. Lalawiganin
d. Pormal
B. Basahing mabuti ang bawat pahayag. Piliin sa loob ng kahon ang
impormal na salita na kukumpleto sa diwa ng pangungusap. Isulat ang
iyong sagot sa patlang.
Bagets lispu yosi p’re datung
____________1. Marami ka na namang _________.
____________2. _________ pa ang anak ni ka Tonying.
____________3. Baka mahuli ka ng _________.
____________4. Nakasasama sa katawan ang _________.
____________5. _________, kalian ba tayo aalis?
FPFelixMNHS
Grade 8
Marka Deskripsyon
A
B
C
Batay sa pagsagot ko sa modyul na ito, natutunan ko na:

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade 8
KOMENTARYONG
ARALIN 3.3 PANRADYO
Naiisa-isa ang mga positibo at negatibong pahayag. (F8PB-IIId-e-30)
KOMENTARYONG PANRADYO
Ang komentaryong panradyo ayon kay Elena Botking – Levy,

Koordineytor, ZUMIX Radio; ay ang pagbibigay ng oportunidad sa kabataan
na maipahayag ang kanilang mga opinyon at saloobin kaugnay sa isang
napapanahong isyu, o sa isang isyung kanilang napiling talakayin at
pagtuunan ng pansin.
Ang pagbibigay opinyon ayon kay Levy ay makatutulong nang Malaki upang ang
kabataan ay higit na maging epektibong tagapagsalita. Ayon pa rin sa kanya,
ang unang epektibong komentaryong panradyo ay ang pagkakaroon ng malawak
na kaalaman sa pagsulat ng isang sanaysay na naglalahad ng opinyon o
pananaw.
Narito ang isang bahagi ng pagtatalakayan sa radio.
KOMENTARYONG PANRADYO KAUGNAY NG FREEDOM OF
INFORMATION BILL (FOI)
Announcer: Mula sa Bulwagang Pambalitaan ng DZYX, narito ang inyong
pinagkakatiwalaang mamamahayag sina Roel Magpantay at Macky Francia
at ito ang Kaboses Mo.
FPFelixMNHS
Grade 8
Roel: Magandang umaga sa inyong lahat!
Macky: Magandang umaga partner!
Roel: Partner, talaga namang mainit na isyu ngayon yang Freedom of
Information Bill na hindi maipasa-pasa sa Senado.
Macky: Oo nga partner. Naku, sabi nga nga ng iba, kung ang FOI ay
Freedom of Income eh malamang nagkukumahog pa ang mga politiko na
ipasa iyan kapit pa nakapikit!
Roel: Sinabi mo na, partner!
Macky: Ano ba talaga yang FOI na ‘yan partner?
Roel: Sang-ayon sa Seksyon 6 ng Panukalang Batas na ito eh bibigyan ng
kalayaan ang publiko na makita at masuri ang mga opisyal na transaksiyon
ng mga ahensya ng gobyerno.
Macky: Naku!Delikado naman pala ‘yan! Eh di magdiriwang na ang mga
tsismosa at pakialamero sa Pilipinas. Isyu dito, isyu doon na naman yan!
Demanda dito, demanda doon!
Roel: Eh ano naman ang masama, partner? Sa ganang akin, hindi ba’t dapat
naman talaga na walang itinatago ‘yang mga politikong ‘yan dahil sila ay
ibinoto at nagsilbi sa bayan.
Macky: Sa isang banda kasi partner maaaring maging “threat” daw yan sa
mahahalagang desisyon ng lahat ng ahensya ng pamahalaan.
Roel: Sa tingin ko partner eh makatutulong pa nga yan dahil magiging mas
maingat sila sa pagdedesisyon at matatakot ang mga corrupt na opisyal.
Macky: Eh pano yan partner? Ayon kay Quezon Representative Lorenzo
Tañada III, ‘pag hindi pa naipasa ang FOI bago mag-Pasko eh mukhang
tuluyan na itong maibabasura .
Roel: Naku! Naloko na!
FPFelixMNHS
Grade 8
A. Gamit ang arrow ikonekta ang mga pahayag na may kaugnayan sa radyo sa
larawang nasa gitna. Nasa loob ng maliit na kahon ang nasabing mga
pahayag.
Naghahatid ng Naghahatid ng mga

napapanahong balita panawagan
Nagpapalabas ng Nagpapalabas ng
variety show pelikula
Nagpapakilala ng Nagpapalabas ng
isang produkto teledrama
Naghahatid ng musika Nakikinig ng mga awit
Naghahatid ng mga Nagbibigay ng opinyon

talakayan/pulso ng kaugnay ng isang
bayan paksa
FPFelixMNHS
Grade 8
A. Basahing mabuti ang bawat pangungusap. Tukuyin kung ito ay nagsasaad ng

positibo at negatibong pahayag. Isulat ang sagot sa patlang.
____________1. Sang-ayon sa Seksyon 6 ng Panukalang Batas na ito eh
bibigyan ng kalayaan ang publiko na makita at masuri ang mga opisyal na
transaksiyon ng mga ahensya ng gobyerno.
____________2. Naku!Delikado naman pala ‘yan! Eh di magdiriwang na ang
mga tsismosa at pakialamero sa Pilipinas. Isyu dito, isyu doon na naman yan!
Demanda dito, demanda doon!
____________3. Sa isang banda kasi partner maaaring maging “threat” daw yan
sa mahahalagang desisyon ng lahat ng ahensya ng pamahalaan.
____________4. Sa tingin ko partner eh makatutulong pa nga yan dahil
magiging mas maingat sila sa pagdedesisyon at matatakot ang mga corrupt na
opisyal.
____________5. Ayon kay Quezon Representative Lorenzo Tañada III, ‘pag
hindi pa naipasa ang FOI bago mag-Pasko eh mukhang tuluyan na itong
maibabasura .
B. Buuin ang puzzle sa pamamagitan ng pagsagot sa mga katanungan sa

ibaba.
1. Naghahatid ng balita at mga programang nakaaaliw at kawili-wili.
2. Isang palabas na maaaring maging daan upang maimulat ang
mamamayan sa katotohanan ng buhay sa kaniyang paligid.
3. Maaaring maghatid ng balita, talakayan at impormasyon sa bayan man o
sa nayon.
4. Isa sa mga naihahatid ng radio na nagdudulot ng aliw sa marami.
5. Maaaring marinig o mapanood ang mga ito maging sa radyo o telebisyon.
FPFelixMNHS
Grade 8
1. T
5.B L T
3.R
4.M I A
2 O M T O
Marka Deskripsyon
A
B

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade 8
ARALIN 3.4 MGA HUDYAT NG KONSEPTO NG PANANAW
Nagagamit ang mga angkop na ekspresyon sa pagpapahayag ng

konsepto ng pananaw. (F8WG-IIId-e-31)
MGA HUDYAT NG KONSEPTO NG PANANAW
1. May mga ekspresiyong nagpapahayag ng konsepto ng pananaw.

Kabilang dito ang ayon/batay/para/sang-ayon sa/kay, ganoon din sa
paniniwala/pananaw/akala ko/ni/ng, at iba pa. Inihuhudyat ng mga
ekspresyong ito ang iniisip, sinasabi o paniniwalaan ng isang tao.
Tulad nito:
Ayon/Batay/Sang-ayon sa 1987 Konstitusyon ng Pilipinas, ang Filipino

ang pambansang wika at isa sa mga opisyal na wika ng komunikasyon at
Sistema ng edukasyon.
Sa paniniwala/akala/pananaw/paningin/tingin/palagay ni/ng Pangulong
Quezon, mas mabuti ang mala-impiyernong bansa na pinamamahalaan ng mga
Pilipino kaysa makalangit na Pilipinas na pinamumunuan ng mga dayuhan.
Inaakala/Pinaniniwalaan/Iniisip kong hindi makabubuti kanino man ang
kanilang plano.
Sa ganang akin/ Sa tingin/ Sa akala ko/ Sa palagay ko, wala nang
gaganda pa sa lugar na ito.
FPFelixMNHS
Grade 8
2. May mga ekspresiyong nagpapahiwatig ng pagbabago o pag-iiba ng

paksa at/ o pananaw, tulad ng sumusunod na halimbawa. Gayon man,
mapapansing di tulad ng naunang mga halimbawa na tumitiyak kung
sino ang pinagmumulan ng pananaw, nagpapahiwatig lamang ng
pangkalahatang pananaw ang sumusunod na halimbawa:
Sa isang banda/ Sa kabilang dako, mabuti na rin sigurong nangyari
iyon upang matauhan ang mga nagtutulog-tulugan.
Samantala, makabubuti sigurong magpahinga ka muna para makapag-
isip ka nang husto.
Punan ng wastong ekspresiyon ang patlang upang mabuo ang diwa ng

pangungusap. Piliin sa loob ng kahon ang sagot at isulat ito sa patlang.
Samantala Batay sa Sa paniniwala ko
Ayon sa Sa tingin ng
1. _____________ Konstitusyon 1987: Artikulo XIV, Seksyon 6, ang wikang

pambansa ng Pilipinas ay Filipino.
2. _____________ tauhang si Simoun sa El Filibusterismo, “Habang may
sariling wika ang isang bayan, taglay niya ang kalayaan.”
3. _____________ ang pagkakaroon ng isang mataas at matibay na
edukasyon ay isang saligan upang mabago ang takbo ng isang lipunan
tungo sa pagkakaroon ng isang masaganang ekonomiya.
FPFelixMNHS
Grade 8
4. _____________ maraming guro na ang pagkatuto ng mga mag-aaral ay
hindi lamang nakasalalay sa kanila kundi maging sa mga magulang sa
pagbibigay patnubay at suporta sa kanilang mga anak.
5. _____________ mamamayan mismo ang makapagpapasya kung paano
nila nais makita ang kanilang bansa sa susunod na taon. Matalinong
pagpapasya ang kailangan kung sino ang karapat-dapat pagkatiwalaan ng
kanilang boto.
A. Tukuyin kung anong konsepto ng pananaw ang isinasaad ng bawat

ekspresiyong may salungguhit. Isulat ang letrang A kung naghuhudyat ito ng
iniisip, sinasabi o pinaniniwalaan ng isang tao at letrang B kung
nagpapahiwatig ng pagbabago o pag-iiba ng paksa o pananaw. Isulat ang
sagot sa patlang.
______1. Sa kabilang dako, sa dami ng naglalabasang isyung pampolitika hindi
tuloy malaman ng sambayanan kung ano ang kahihinatnan ng bansa sa kamay
ng mga politikong pinagkakatiwalaang mamuno dito.
______2. Sa palagay ko, kailangan ng malawig na programa ng DSWD para sa
mga batang lansangan na karaniwang sangkot sa maraming krimen sa kalsada.
______3. Inaakala ng iba na hindi mahigpit sa pagpapataw ng kaparusahan ang
DENR kaya patuloy silang lumalabag sa batas pangkalikasan.
______4. Sa isang banda, mabuti na ngang nalalaman ng mamamayan ang mga
anomalya sa kanilang pamahalaang lokal nang sa gayo’y masuri nila kung sino
ang karapat-dapat na ihalal para mamuno dito.
______5. Sa aking pananaw ang edukasyon ay kailangan ng ating kabataan
sapagkat ito ang kanilang magiging sandata sa buhay sa kanilang kinabukasan.
FPFelixMNHS
Grade 8
B. Punan ng angkop na ekspresiyon ang bawat pahayag upang mabuo ang
diwa ng pangungusap. Piliin ang tamang sagot na nakatala sa ibaba. Isulat
ito sa patlang.
Sa ganang akin Batay sa Sa tingin ng

Sa palagay ng Ayon sa Pinaniniwalaan ko
1. ____________ Counsels on Diet and Food ay binanggit na ang mga
tinapay na tatlong araw na nakaimbak ay mas mabuti sa ating katawan
kung ihahambing sa bagong luto at mainit na tinapay.
2. ____________ maraming Pilipino ang pagkapanalo ni Manny Pacquiao sa
sunod-sunod niyang laban ay nangangahulugang maipagpapatuloy pa ni
Pacquiao ang kanyang karera sa pagboboksing.
3. ____________ ang mga Pilipino ay higit na magiging mapanuri sa mga
proyekto ng pamahalaan matapos mabatid ang matinding korapsyon ng
ilang politiko.
4. ____________ Department of Social Welfare and Development,
mapanganib din sa mga bata ang paglalaro ng mga marahas na internet
games lalo na’t nasa developmental stage pa lamang ang isang bata.
5. ____________ mga makakalikasan, kailangang mamulat kahit na ang
pinakabatang miyembro ng komunidad sa posibleng epekto ng climate
change sa sangkatauhan upang magkaroon ng kamalayan sa tamang
pangangalaga ng mundo.
FPFelixMNHS
Grade 8
Marka Deskripsyon
A
B

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade 8
ARALIN 3.5 KONTEMPORARYONG PROGRAMANG
PANTELEBISYON
Natutukoy ang mga tamang salita sa pagbuo ngsang puzzle na may

kaugnayan sa paksa. (F8PT-IIIe-f-31)
KONTEMPORARYONG PROGRAMANG PANTELEBISYON
Isa pang mahalagang midyum sa larangan ng broadcast media at hindi

maikakailang bahagi ng buhay ng bawat Pilipino ang telebisyon. Naging bahagi
at sinasabing kasama nga sa daily routine ng mga Pilipino ang panonood ng
mga palabas sa telebisyon simula sa paggising sa umaga sa mga morning show
hanggang sa oras na bago matulog sa mga prime time na mga panoorin
kabilang na ang mga teledrama, balita at mga dokumentaryong pantelebisyon.
Gaya ng pelikula ang mga programang pantelebisyon ay maituturing ding

isang uri ng sining na nagsisilbing libangan at gumigising sa isip at damdamin ng
isang tao. Ito’y mahalaga at mabisang sangay ng kabatirang panlipunan, pang-
espiritwal, pangkultura, pangmoralidad, pang-edukasyon at iba pa. Malaki ang
nagagawang impluwensya nito sa katauhan ng isang nilalang. Ang mga kaisipan,
ugali, kabuluhan at pananaw ng isang nilikha ay maaaring maimpluwensiyahan
ng pinanonood na mga programa sa telebisyon.
FPFelixMNHS
Grade 8
Dokumentaryong Pantelebisyon
– Mga palabas na naglalayong maghatid ng komprehensibo at
Mga Halimbawa ng Dokumentaryong Pantelebisyon
i-Witness Investigative Documentaries
Krusada Reel Time
Reporter’s Notebook S.O.C.O
FPFelixMNHS
Grade 8
Panoorin:Teleisipan ng Buhay
Kung mayroon kang kompyuter at koneksiyon sa internet, panoorin ang

dokumentaryong “PAGPAG FOR SALE” Sine Totoo ni Howie Severini na
matatagpuan sa http://www.youtube.com/watch?
v=5ERclh2nJx0&feature=related. Kung wala nama’y basahin mo ang blog para
sa isang dokumentaryong pantelebisyon.
“Kislap ng Bituin”
Jeystine Ellizbeth L. Francia
Panganay ako sa aming magkapatid, at maagang iminulat ni mommy

ang aking isipan sa tunay na takbo ng buhay. Tinulungan niya akong buksan
ang isip sa mga bagay na nagaganap sa labas n gaming tahanan.
Ginagabayan niya ako habang inuunawa ang mga ito. Bukod sa mga
pinanonood ni mommy ng mga palabas nina Howie severino isa ang
dokumentaryo ni Kara David na “Gamu-gamo sa Dilim” ang nagbukas sa mura
kong pag-iisip sa kahalagahan ng edukasyon at sa kung paanong dapat ito’y
pinatatatag.
Malaki ang iniiukit sa aking puso ng mga kaganapan sa Little Baguio
isang lugar kung saan may mga guro at batang hindi alam ang salitang
pagsuko sa kabila ng kanilang sitwasyon sa buhay. Bagama’t kulong sila sa
rehas ng kahirapan at bulag sa dilim ng kanilang mga landas ay patuloy silang
nagsusumikap, nangangarap, at lumalaban upang maging mas maliwanag ang
kanilang kinabukasan.
Dahil sa inspirasyong idinulot sa aking puso ng dokumentaryong ito, at
sa paggabay ni mommy upang unawain ko ang mga ito, lalo kong pinatatag
ang matagal nang pangarap na maging sa hinaharap.
Mula noon hanggang ngayon, pinangarap ko na maging isang
tagapaglingkod ng mamamayan. Sumulat at maipakita sa lahat ang tunay na
kaganapan sa buhay ng tao. Pangarap at makatulong sa ibang tao at maging
FPFelixMNHS
Grade 8
boses at mata ng mga taong dapat pakinggan at dapat paglaanan ng higit na
atensiyon.
Hawak ang pangarap at paniniwalang ibinigay sa akin ng
dokumentaryong “Gamu-gamo sa Dilim”, at ang pagiging guro ni mommy,
tutuparin ko ang makapaglingkod sa aking bayan at sa mamamayan.
Susulat ako ng mahahalagang impormasyon kakailanganin upang
mamulat ang mundo sa katotohanan ng buhay. Ipasisilip ko ang lente ng
camera upang baka sakali ay makita nila ang mga bagay na dapat nilang
makita, ang sakit ng lipunang aking ginagalaan ay higit kong madama at
maipadama sa buong mundo. Nais kong humawak ng panulat, baka sakali sa
mga letrang isusulat ko sa papel ay higit na maunawaan at makikilala ng mga
tao ang kanilang mga sarili gayundin ang mga tao sa kanilang paligid. Hangad
kong dumami ang mga katulad ni Myra na sa gitna ng kahirapan, sa gitna ng
walang kasiguraduhang buhay at sa gitna ng kadiliman ng paligid ay pilit na
nilampasan ang lahat at naging isang ganap na tanglaw at liwanag, naging
isang makislap na bituin na magsisilbing gabay ng mga taong naglalakbay sa
gitna ng dilim.
FPFelixMNHS
Grade 8
A. Pansinin ang mga pamagat ng palabas sa telebisyon na may kaugnayan sa

dokumentaryong pantelebisyon. Gamit ang arrow ikonekta ito sa larawang
nasa gitna.
Reporter’s Talentadong
Storyline
Pinoy
Notebook
FPFelixMNHS
DOKUMENTARYONG Umagang
Krusada
PANTELEBISYON Kay Ganda
Grade 8
A. Punan ng nawawalang letra ang bawat kahon upang mabuo ang puzzle sa
ibaba.
1. Mga palabas na naglalayong maghatid ng komprehensibo at
2. Pamagat ng blog ni Jeystine Ellizbeth L. Francia.
3. Pamagat ng dokumentaryo ni Kara David na nagbukas sa murang isipan
ni Jeystine sa kahalagahan ng edukasyon.
4. Ang kanyang palabas ang pinanonood ng ina ng may-akda ng blog.
5. Ang kahalagahan nito ang natutunan ni Jeystine sa panonood ng
dokumentaryo at kung paanong dapat itong pinatatatag.
4.H
3.G
W
M
1.D K E T R O P N E E I Y N
A E
O E
2.K S A N B T I
I
D
5.E U A Y N
L
B. Tukuyin kung ang mga sumusunod na palabas ay isang dokumentaryong

pantelebisyon. Lagyan ito ng tsek ( ⁄) kung ou at ekis (X) kung hindi.
_____1. TV Patrol _____6. Investigative Documentaries
_____2. S.O.C.O _____7. Reporter’s Notebook
FPFelixMNHS
Grade 8
_____3. iWitness _____8. Reel Time
_____4. Magandang Buhay _____9. Rated K
_____5. Showtime _____10.Ang Probinsyano
Marka Deskripsyon
Sa panonood ng mga dokumentaryong pantelebisyon, ang kabataan ay

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
ARALIN 3.6 MGA EKSPRESYONG NAGPAPAKILALA NG

KAUGNAYANG LOHIKAL
FPFelixMNHS
Grade 8
Nagagamit nang wasto ang mga ekspresyong hudyat ng kaugnayang

lohikal. (F8WG-IIIe-f-32)
MGA EKSPRESYONG NAGPAPAKILALA NG KAUGNAYANG LOHIKAL

May mga konseptong higit na nagiging makahulugan kapag pinag-ugnay
o pinagsama. Halimbawa nito ang mga konseptong nagpapahayag ng relasyon o
kaugnayang lohikal tulad ng dahilan at bunga, layunin at paraan, paraan at
resulta, kondisyon at bunga o kinalabasan.
1. Dahilan at Bunga/Resulta
Nagpapahayag ng sanhi o dahilan ng isang pangyayari.

Nagsasabi naman ng bunga o kinalabasan ang resulta nito.
Halimbawa:
Nag-aaral siyang mabuti kaya/kaya naman natuto siya nang husto.
Nag-aaral siyang mabuti. Dahil dito/Bunga nito/Tuloy natuto siya nang husto.
Sapagkat/Pagkat/Dahil nag-aaral siyang mabuti natuto siya nang husto.
Natuto siya nang husto sapagkat/pagkat/kasi/dahil nag-aral siyang mabuti.
2. Paraan at Layunin
Ipinakikita ng relasyong ito kung paano makakamit ang isang
layunin o naiisipan sa tulong ng isang paraan.
Halimbawa:
FPFelixMNHS
Grade 8
Upang/Para matuto nang husto,nag-aaral siyang mabuti.
Nag-aaral siyang mabuti upang/para/nang sa ganoo’y matuto nang husto.
3. Paraan at Resulta
Nagpapakita ang relasyong ito kung paano nakukuha ang resulta.
Halimbawa:
Sa matiyagang pag-aaral, nakatapos siya ng kaniyang kurso.
Nakatapos siya ng kaniyang kurso sa matiyagang pag-aaral.
4. Kondisyon at Bunga o Kinalabasan

Maihahayag ang relasyong ito sa dalawang paraan:
A.Tumbalik o salungat sa katotohanan ang kondisyon

Halimbawa:
Kung mag-aaral ka lang nang mabuti, sana’y natuto ka nang husto.
Natuto k asana nang husto kung nag-aral kang mabuti.
B.Haypotetikal ang kondisyon

Halimbawa:
Kapag/Sa sandaling/Basta’t nag-aral kang mabuti, matututp ka nang husto.
Matututo ka nang husto kapag/sa sandaling/basta’t nag-aral kang mabuti.
FPFelixMNHS
Grade 8
A. Hanapin sa loob ng kahon ang angkop na ekspresyon na bubuo sa diwa ng
pangungusap.
nang dahil kapag kung para
1. Dadalhin ang pagpag sa karinderya __________ ibenta.

2. __________ sa kahirapan, kaya binubura sa isipan ang pinanggagalingan
ng pagkain.
3. Nililinis nilang mabuti ang pagpag __________ sa ganoo’y makain itong
muli.
4. __________ nakinig ka lang nang mabuti sa iyong mga magulang, hindi
ka mapapahamak.
5. __________ mag-aaral kang mabuti, siguradong hindi ka babagsak.
A. Tukuyin kung anong konsepto ng kaugnayang lohikal ang sumusunod na

mga pangungusap. Isulat lamang ang letra ng tamang sagot.
A. Dahilan at bunga C. Paraan at resulta
B. Layunin at paraan D. Kondisyon at bunga
_____1. Natulog siya nang maaga dahil dito hindi siya nahuli sa klase.
_____2. Sa kanyang kasipagan, nakamit niya ang maginhawang buhay.
_____3. Nag-iipon siya upang bumili ng bagong ‘cellphone’.
_____4. Kung maaga ka sana dumating sa pulong napakinggan mo sana lahat
ng mahahalagang pinag-usapan.
_____5. Sapagkat nagtrabaho siya sa murang edad, nakatapos siya ng
kolehiyo.
B. Bilugan ang mga pang-ugnay sa pangungusap na may ekspresyong
nagpapakita ng may kaugnayang lohikal.
FPFelixMNHS
Grade 8
1. Isa kada sampung minute ang namatay sa buong mundo hail sa rabies at
karamihan dito ay mula sa kagat ng aso.
2. Ang mga biktima ng rabies ay may 99.9 % posibilidad na mamatay at
maiiwasan lamang kung agad mapabakunahan ang biktima.
3. Batay sa pag-aaral, 40% ng mga biktima ng nakamamatay na rabies ay
mga batang nasa edad 15 taong gulang pababa kaya maigting na isinusulong
ng Global Aliiance for Rabies Control ang kaalaman sa rabies.
4. Ang pagtatandok, paglalagay ng bawang, pagsisipsip ng dugo sa nakagat
na bahagi at paggamit ng bato ng mga albularyo ay hindi makatitiyak sa
pagkawala ng rabies. Sapagkat, mas pinalala pa nito ang sitwasyon at
maaaring magdulot ng impeksiyon.
5. Upang makaiwas sa kagat ng isang aso na kinakikitaan ng rabies, agad na
lumayo, bigyang babala ang mga tao na umiwas dito at ipagbigay-alam sa
awtoridad ang nakitang aso.
Marka Deskripsyon
A
FPFelixMNHS
Grade 8
B

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
I. Panuto: Basahing mabuti ang bawat pahayag. Tukuyin kung ano ang angkop
na salita ang isinasaad ng pahayag na ito. Piliin ang angkop na sagot sa loob
ng kahon sa gawing ibaba. Isulat sa sagutang papel ang tamang sagot.
FPFelixMNHS
Grade 8
1. Ito ay tinatawag ding diyaryo o peryodiko at isang uri ng paglilimbag na
naglalaman ng balita, impormasyon at patalastas, kadalasang naimprenta
sa mababang halaga.
2. Itoay isang anyo ng kontemporaryong panitikan na nasa anyong print
media. Ito ay mas abot kaya ng masa kaysa sa broadsheet na doble ang
presyo.
3. Ito ay isang grapikong midyum na ang mga salita at larawan ay ginagamit
upang ihatid ang isang salaysay o kuwento.
4. Ito ay peryodikong publikasyon na naglalaman ng maraming artikulo,
kuwento, larawan, anunsyo at iba pa.
5. Ito ay isang anyong pampanitikan na maituturing na maikling maikling
kuwento.
Dagli Komiks Magasin Tabloid Pahayagan
II. Suriing mabuti ang bawat salita. Tukuyin kung anong antas ng wika ang
sumusunod na mga salita. Isulat lamang ang salitang pormal at di-pormal sa
sagutang papel.
6. Marikit
7. Amats
8. Matayog
9. Tsibog
10. Tomguts
III. Basahin at unawaing mabuti ang teksto na nasa loob ng kahon. Suriing
mabuti ang tamang sagot sa bawat pahayag at isulat ang titik ng tamang sagot
sa sagutang papel.
Teksto A
FPFelixMNHS
Grade 8
Roel: “Partner, talaga naming mainit na isyu ngayon ‘yang Freedom of

Information Bill na hindi maipasa-pasa sa senado.”
Macky: “Oo nga partner. Naku, sabi nga ng iba, kung ang FOi daw ay
Freedom of Income eh malamang nagkukumahog pa ang mga politiko na
ipasa ‘yan kahit pa nakapikit!”
Roel: “Sinabi mo pa, partner!”
Macky: “ Ano ba talaga ‘yang FOI, partner?”
Roel: “Sang-ayon sa Seksyon 6 ng Panukalang Batas na ito eh bibigyan ng

kalayaan ang publiko na makita at masuri ang mga opisyal na transaksiyon
ng mga ahensya ng gobyerno.”
11. Alin sa sumusunod ang maituturing na positibong pahayag?
a. Kung ang FOI ay Freedom of Income, malamang nagkukumahog pa
ang mga politico na ipasa ‘yan kahit na nakapikit!
b. Sang-ayon sa Seksyon 6 ng Panukalang Batas, bibigyan ng kalayaan
ang publiko na Makita at masuri ang mga opisyal na transaksyon ng
mga ahensya ng gobyerno.
c. Naku! Delikado naman pala iyan!
d. Isyu dito, isyu doon. Demanda rito, demanda roon.
12. Ano ang ipinahihiwatig na opinyon ng komentarista sa pahayag na may

salungguhit?
a. May mga politikong tiwali sa pamahalaan.
b. Marami ang makikinabang sa pagpapasa ng batas.
c. Nakararami ang hindi sang-ayon sa pagpasa ng batas.
d. Hindi nararapat na maipasa ang panukalang batas na ito.
FPFelixMNHS
Grade 8
13. Paano makatutulong sa kamalayang panlipunan ang mga komentaryong
panradyo gaya ng halimbawang nabasa?
a. Nalalaman ng publiko ang mga opinion ng mga komentarista.
b. Nabibigyan ng pagkataon ang mga mamamayan na making ng mga
pahayag ng mga personalidad.
c. Natatalakay dito ang mahahalagang mga isyung nagaganap sa ibang
bansa.
d. Nakapagbibigay ito ng aliw sa mamamayang tagapakinig.
14. Ano ang mga salitang ginamit na pagpapakilala ng konsepto ng pananaw
mula sa akda?
a. naman pala c. sang-ayon sa
b. sabi nga d. ng mga
15. Alin sa sumusunod ang hakbang na kailangang sundin sa pagbuo ng
isang komentaryong panradyo?
a. Magsaliksik kaugnay ng paksang tatalakayin.
b. Huwag kalimutang banggitin ang mga personalidad na pinagkunan ng
mga pahayag o detalye kaugnay ng isyung tinatalakay.
c. Magkaroon ng malinaw na pagpapasiya kaugnay ng isyu.
d. Lahat ng nabanggit.
Teksto B
Parami na nang parami ang mga mag-aaral na biktima ng bullying. Ang

masaklap pa nito, nagaganap ang mga pananakit sa loob mismo ng kanilang
paaralan. Hindi maitatangging maging sa mga paaralang pribado o
pampubliko man ay talamak ang ganitong uri ng pang-aabuso. Dahil sa takot,
FPFelixMNHS
Grade 8
marami sa mga nagiging biktima nito ay hindi nagsusumbong sa kanilang
mga guro maging sa kanilang mga magulang. Marami rin sa mga kaso ng
bullying ay nagsisimula sa palagiang pag-aasaran sa loob ng klase kung saan
pinagtatawanan at minamaliit ng mga bata ang kanilang kapwa mag-aaral.
Upang maiwasan ang mga ganitong sitwasyon, pinapayuhan ang mga
magulang na paaalalahanan ang kanilang mga anak sa mabuting pag-uugali
at ang iparamdam sa kanila ang pagmamahal, pagpapahalaga at pagtanggap
sa kanilang mga anak.
16. Ang mga salitang may salungguhit ay mga salitang nagpapakilala ng

_________.
a. sanhi at bunga c. paraan at resulta
b. paraan at layunin d. kondisyon at kinalabasan
17. Ano ang maituturing na sanhi ng pananahimik ng mga biktima ng
bullying?
a. Pang-aabuso ng mga kapatid o iba pang miyembro ng pamilya.
b. Takot sa maaaring pagpapangaral ng mga guro sa paaralan.
c. Pananakit ng mga magulang sa kanilang mga anak.
d. Takot sa kapwa kamag-aral na nananakit.
18. Upang maiwasan ang mga ganitong sitwasyon, pinapayuhan ang mga
magulang na paalalahanan ang kanilang mga anak. Alin ang nagpapakita
ng kaugnayang lohikal na ipinapahiwatig sa pahayag?
a. bunga+ sanhi c. paraan + resulta
b. resula + paraan d. kondisyon + bunga
19. Paano maiiwasan ang bullying ayon sa akdang binasa?
a. Paghihigpit ng mga guro sa mga paaralan.
b. Pagpaparamdam ng pagmamahal at pagtanggap sa mga bata.
c. Pagpapangaral sa mga mag-aaral na nang-aasar sa kaniyang kapwa.
FPFelixMNHS
Grade 8
d. Pagsusumbong sa magulang o guro ng mga nasasaksihang
pananakit.
20. Paano nakatutulong ang mga dokumentaryong pantelebisyon sa
pagpapaigting ng kamalayang panlipunan?
a. Naisisiwalat dito ang mga tunay na kalagayan ng isang lipunan.
b. Natatalakay dito ang iba’t ibang panig ng isang isyu.
c. Nabibigyang-daan ang pagtalakay sa mga isyu na hindi gaanong
nabibigyan ng pansin.
d. Lahat ng nabanggit.
III. Suriing mabuti ang sumusunod na mga halimbawa ng popular na babasahin.

Tukuyin kung saan ito nakabilang at piliin ang iyong sagot sa kahon na nasa
ibaba. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.
21. 26.
22. 27.
23. 28.
24.
29.
FPFelixMNHS
Grade 8
25. 30.
Get EASY in
Filipino 8 FPFelixMNHS
Grade 8
I. Panuto: Bilugan ang letrang tamang sagot sa bawat bilang.
1. Sakdal-sungit na panahon ang dulot ng bagyong Milenyo sa lalawigan ng
Quezon.
A. Malakas na hangin at ulan
B. Madilim na kalangitan
C. Maalinsangan at mainit
FPFelixMNHS
Grade 8
2. Ang may matatalas na isip ang madalas na nakabubuo ng mga solusyon
sa suliranin sa lipunan.
A. Mapamaraan B. Matatalino C. Matapang
3. Tahasan na tinukoy ni Balagtas ang mga katiwalian na naganap sa
pamahalaan sa kanyang awit na Florante at Laura.
A. Tuwiran B. Tunay C. Tiya
4. Dapat tahakin ng lahat ang tamang landas ng pagkukuro ukol sa
pagpapalit ng uri ng pamahalaan sa bansa.
A. Pagsusuri B. Pagpapalagay C. Pagtatanong
5. Ang bansang Pilipinas ay mistulang gubat na madilim sa ilalim ng
pananakop ng Kastila.
A. Mahirap B. Magulo C. Maligalig
6. Ito ay uri ng tayutay na pinapalitan ang katawagan sa isang bagay na ibig
banggitin o sabihin
A. Tayutay B. Pagwawangis C. Pagpapalit-tawag D. Pagsasatao
7. Uri ng tayutay pagsasaad ng isang matinding damdamin sa isang
pahayag.
A. Eksklamasyon B. Pagwawangis C. Pagtutulad D. Pagsasatao
8. Isang pahayag na ginagamit upang bigyan diin ang isang kaisipan o
damdamin.
A. Tayutay B. Pagwawangis C. Pagpapalit-tawag D. Pagsasatao
9. Ginagamit ito upang bigyang-buhay, pagtaglayin ng mga katangiang
pantao.
A. Tayutay B. Pagwawangis C. Panawagan D. Pagsasatao
10. Inusig ng taga ang daalawang leon, ito ay halimbawa ng tayutay
na______.
A. Tayutay B. Pagwawangis C. Pagsasatao D. Pagtutulad
11. Uri ng pagbibigay kahulugan na kung saan ibinibigay ang literal na ibig
sabihin ng salita.
A. Denotasyon
FPFelixMNHS
Grade 8
B. Konotasyon
C. Donetasyon
D. Konetasyon
12. Ito ay ang pansariling kahulugan ng isa o grupo ng tao sa isang salita.
Anong uri ito?
A. Konotasyon
B. Kenotasyon
C. Denotasyon
D. Donotasyon
13. Pinaramdam ng kriminal ang kanyang pagiging pusong bato sa batang
kanyang naging biktima. Ano ang konotasyong kahulugan ng may
salungguhit?
A. Puso na bato
B. Bahagi ng katawan
C. Walang konsensya
D. Matigas ang kalooban
14. Nag-aapoy ang kaniyang damdamin sa kasinungalingang narinig. Ano
ang konotasyong kahulugan ng salitang may salungguhit?
A. Nag-iinit
B. Nagagalit
C. Nagliliyab
D. Naglalagablab
15. Si Marta ang aming ilaw ng tahanan. Ano ang denotasyong kahulugan ng
“ilaw ng tahanan”.
A. Bumbilya
B. Tagapayo
C. Nanay
D. Lola
16. Alin sa mga sumusunod ang HINDI naging tema ng Florante at Laura?
A. Pag-ibig sa Bayan
FPFelixMNHS
Grade 8
B. Pag-ibig sa Kapwa
C. Pag-ibig sa Kalikasan
D. Pag-ibig sa Magulang
17. Anong uri ng tulang pasalaysay ang Florante at Laura?
A. Awit
B. Korido
C. Balad
D. Epiko
18. Sino ang hinahanap ni Florante habang siya ay naghihirap at nagdurusa
sa gubat na mapanglaw?
A. ang kanyang ina
B. ang kaibigang si Menandro
C. ang Mahal na Birhen
D. ang kasintahang si Laura
19. Pinaniniwalaang saang lugar isinulat ni Balagtas ang Florante at Laura?
A. sa bahay niya
B. sa simbahan
C. sa bukid
D. sa kulungan
20. Kanino inialay ng may-akda ang "Florante at Laura"?
A. Juana Tiambeng
B. Juana Dela Cruz
C. Maria Asuncion Rivera
D. Maria Clara
Panuto: Bilugan ang letrang tamang sagot sa bawat pahayag.
21. Angkamatayanni Duke Briseo ay __________.

a. Kagulat-gulat
b. Katakut-takot
c. Kalagim-lagim
FPFelixMNHS
Grade 8
d. Kaawa-awa
22. Labis ang kalungkutan ng Florantesapagkamatayngamadahilito _______.
a. Mapagmahal at mapagkalinga
b. Maawain at maunawain
c. Matulungin at maalalahanin
d. Masayahin at mapagpalayaw
23. Ito angpayapangbayangpinaghihintayanni Duke BriseokayFlorante.
a. Albania
b. Persiya
c. Atenas
d. Krotona
24. Nagsabingangitinatangisniya ay ang pang-
aagawngamasakanyangkasintahan.
a. Menandro
b. Adolfo
c. Aladin
d. Florante
25. May mapanirangkamay at itinuturingniFlorantenahigit pa sahalimaw.
a. Adolfo
b. Miramolin
c. Sultan Ali-Adab
d. HeneralOsmalik
26. Tanging hangadniyasaAlbanya ay korona at yaman.
a. Aladin
b. Adolfo
c. Florante
d. Manando
27. Isangamangumagawsakasintahannganak.
a. Sultan Ali-Adab
b. Duke Briseo
FPFelixMNHS
Grade 8
c. Haring Linceo
d. Antenor
28. Kinaiinggitandahilsaangkingkayamanan at tagapayonghari.
a. Haring Linceo
b. Sultan Ali-Adab
c. Duke Briseo
d. Miramolin
29. Anakni Duke Briseo at PrinsesaFloresca. Siya ay
labisnanalungkotsapagkamatayngama.
a. Florante
b. Adolfo
c. Aladin
d. Menandro
30. Anakni Sultan Ali-Adab at kasintahanniFlerida.
a. Adolfo
b. Aladin
c. Florante
d. Antenor
ARALIN 4.1 FlORANTE AT LAURA

(Kaligirang Pangkasaysayn)
Natitiyak ang kaligirang pangkasaysayan ng akda sa pamamagitan ng:
-pagtukoy sa kalagayan ng lipunan sa panahong nasulat ito
FPFelixMNHS
Grade 8
-pagtukoy sa layunin ng pagsulat ng akda
-pagsusuri sa epekto ng akda pagkatapos itong isulat. F8PB-IVa-b-33
Kaligirang Pangkasaysayan ng Florante at Laura
Ang aklat na nalimbag sa panahong ito ay karaniwang tungkol sa relihiyon o di

kaya’y sa paglalaban ng mga Moro at Kristiyano na tinatawag ding Komedya o
Moro-moro, gayundin ng mga diksyunaryo at aklat-panggramatika. Naiugnay ni
Francisco sa kanyang awit na Florante at Laura ang paglalaban ng mga Moro
at Kristiyano. Dumaan ito sa Sensura na ito ay isang batas na ipinagbabawal
ang mga babasahin at palabas na tumutuligsa sa pagmamalabis at kalupitan
ng mga Espanyol.
Ngunit may (Alegorya) na masasalamin ang mga nakatagong mensahe at

simbolismong kakikitaan ng pagtuligsa sa pagmamalabis at kalupitan ng mga
Espanyol gayundin ang pailalim na diwa ng nasyonalismo. Ang kaharian ng
Albanya ay kasasalaminan ng kaawa-awang kalagayan tulad na lamang ng
kalupitan, kaliluhan at kawalang karunungan katulad na nangyayari sa bansang
Pilipinas sa ilalim ng pananakop ng Espanyol.
Ang Florante at Laura ay isang obra-maestra ng panitikang Pilipino at sinasabing

nagbukas ng landas para sa panulaang Tagalog noong ika-19 na dantaon.
Inialay ni Francisco ang awit kay Selya o Maria Asuncion Rivera, ang babaeng
minahal niya nang labis at pinagmulan ng kanyang pinakamalaking kabiguan.
Ang Awit ( Florante at Laura) ay nagsilbing gabay at nagturo sa mga Pilipino ng

maraming bagay. Ito ay naglalaman ng mahahalagang arala sa buhay tulad ng :
a. Wastong pagpapalaki sa anak.
b. Pagiging mabuting magulang.
FPFelixMNHS
Grade 8
c. Pagmamahal
d. Pagmamalasakit sa bayan
e. Pag-iingat laban sa taong mapagpanggap o mapagkunwari at makasarili.
f. Pag-iingat sa pagpili ng pinuno.
Ipinakita rin sa akda ang kahalagahan sa pagtulong kapwa maging doon sa may
pagkakaibang relihiyon tulad ng mga Muslim at Kristiyano. Binibigyang-halaga rin
ang taglay na lakas ng kababaihan sa katauhan ni Flerida.
Bagama’t matagal nang naisulat ni Francisco Balagtas ang Florante at Laura ay

nagsisilbi pa rin itong gumagabay sa ating mga ninuno at mga bayani na naging
inspirasyon ni Jose Rizal sa pagsulat ng Noli Me Tangere nagdala ng kopya
habang siya ay naglalakbay sa Europa at si Apolinario Mabini na sinasabing
sumipi sa pamamagitan ng sarili niyang sulat-kamay ng kopya ng awit habang
siya’y nasa Guam noong 1901. Nananatiling makabuluhan, angkop at
makagagabay pa rin sa mga Pilipino hanggang sa kasalukuyang panahon ang
akda.
Ang Apat naHimagsik ni Francisco Batagtas Baltazar
1. Ang Himagsik laban sa pamahalaan

Ang akda ni Balagtas na Florante at naglalarawan ng tungkol sa ibat-ibang
kalupitan at masamang pamamalakad ng pamahalaang Kastila noong
kapanahon niya, inilarawan niya ang kalupitan ng mga ito, at ang mga
nararanasan hirap ng mga Pilipino sa kamay ng mga ito.
2. Ang Himagsik sa hidwaang pananampalataya
FPFelixMNHS
Grade 8
Kakaiba sa ngayon na bawal na sa Saligang Batas ang pagkakapisan ng
kapangyarihan ng estado at kapangyarihan ng Iglesia at ang lahat ng
mamamayan ay may lubos nakalayaan sa pananampalataya at pagsamba,
noon ay ganap nakabaligtaran ang umiiral. Ang pamahalaan at simbahan
dalawa man sa pangalan ay iisa sa turing at kapangyarihan.
3. Ang Himagsik sa masamang kaugalian

Ang pangatlong himagsik ni Balagtas ay nakatuon sa hindi mabuting
kaugalian ng mga tao at iyon ang napagtuunan niya ng isip ang masagwang
pagpapalayaw sa mga anak ang pagkamainggitin, ang mapanghamak at
mapaghiganti sa mga kaaway ang pang-aagaw sa iba ng pag-ibg at iba pang
masamang mga kaugalian
4. Ang Himagsik laban sa mababang uri ng panitikan

Siya ay lumitaw at napagitna ng panitikang tagalong na nakatuon sa
pananampalataya mahigpit ang sensura sa pamamahayag at maging sa
panitikan kaya nakakulong lamang sa pagsulat ng mga akda ukol sa
relihiyon. Ngunit pinatunayan ni Francisco balagtas na maaring makasulat ng
isang akdang pampanitikan na maglalahad ng kanyang mga paghihimagsik
laban sa pamamalakad ng mga kastila sa ating bayan.
Panuto: Punan ng wastong sagot ang bawat patlang.
1. Ang Florante at Laura ay halimbawa ng ______dahil ito ay may 12 pantig sa

taludtod.
FPFelixMNHS
Grade 8
2. Ang Moro ay tumutukoy sa mga ____________ na naniniwala kay Allah.
3. Ang awit ay para kay_________ ang babaing mahal ni Balagatas at unang

kabiguan.
4. Ang kahariang ___________ay katumbas ng Pilipinas sa akdang Florante at

Laura.
5. Ang __________ay masasalamin ang mga nakatagong mensahe ng isang

akda.
A. Panuto: Tukuyin kung ang pahayag ay nagsasaad ng TAMA o MALI. Isulat

ang tamang sagot sa patlang.
____1. Ang akdang Florante at Laura ay nagmulat sa kamalayan ng mga Pilipino

sapanahon ng pananakop ng Espanyol
____2. Ang akda ay nakatuon lamang sa relihiyon ng Kristiyano.
____3. Ang awit ay naging inspirasyon ng ibang bayaning manunulat tulad ni

Jose Rizal
____4. Ang awit ay alay ni Balagtas kay Maria Concepcion Rivera.
____5. Pumasa sa sensura ang akda kaya ito nailimbag.
B. Panuto: Suriin kung anong uri ng himagsik ang tinutukoy sa bawat bilang.
Isulat ang Letra ng tamang sagot sa patlang.
A. Pamahalaan C. Kaugalian
B. Pananampalataya D. Panitikan
____1. Mga akdang papasa sa sensura.
____2. Pagpapalaganap ng Kristiyanismo
____3. Maraming korupt na mga tao ang nailuklok sa puwesto.
FPFelixMNHS
Grade 8
____4. Kawalanng karapatan ng mga mahihirap sa lipunan.
____5. Hindi sapat na disiplina sa kabataan.
C. Panuto: Punan ng tamang sagot ang patlang sa bawat bilang.
1. Ang _________ay nagsilbing gabay at nagturo sa mga Pilipino ng maraming

bagay.
2. Ang aklat na nalimbag sa panahong ito ay karaniwang tungkol sa relihiyon o di

kaya’y sa paglalaban ng mga _________ at Kristiyano.
3. Sa panahon ng pananakop naghari ang kalupitan, ______ at kawalang

karunungan.
4. Binibigyang-halaga rin ang taglay na lakas ng kababaihan sa katauhan ni___.
5. Ang pamahalaan at simbahan dalawa man sa pangalan ay ___ sa

makapangyarihan.
Marka Deskripsyon
A
B
C
FPFelixMNHS
Grade 8
Matapos mong sagutin ang tanong, nakaramdam ka ba ng pagmalalaki sa

ginawang kabayanihan ni Francisco Baltazar? Ipaliwanag
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Paano mo pahahalagahan ang akdang Florante at Laura sa kasalukuyan?

Ipaliwanag.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade 8
ARALIN
MGA4.2
TAYUTAY NA GINAMIT SA FLORANTE AT LAURA
Nabibigyang-kahuluganangmatatalinhagangekspresyon, tayutay at
simbolo.
Ang tayutay ay salita o isang pahayag na ginagamit upang bigyan diin ang isang

kaisipan o damdamin. Sinasadya ng pagpapayahag na gumagamit
ng talinghaga o di-karaniwang salita o paraan ng pagpapahayag upang bigyan
diin ang kanyang saloobin.
Ang mga sumusunod ay ilan sa mga tayutay na ginagamit sa Florante at

Laura (Awit)
1. Pagtutulad (Simile) - di tiyak na paghahambing ng dalawang magkaiba ng
bagay. Ginagamitan ito ng mga salitang: tulad ng, paris ng, kawangis ng, tila,
sing-, sim-, magkasing-, magkasim-, at iba pa.
Halimbawa: Tila yelo salamig ang kamay dahil sa kaba ang mang-aawit.
2. Pagwawangis (Metaphor) – tiyak na paghahambing ngunit hindi na

ginagamitan ng pangatnig. Nagpapahayag ito ng paghahambing na nakalapat
sa mga pangalan, gawain, tawag o katangian ng bagay na inihahambing.
Halimbawa: Siya’y langit na di kayang abutin nino man.
FPFelixMNHS
Grade 8
3. Pagsasatao (Personification) – ginagamit ito upang bigyang-buhay,

pagtaglayin ng mga katangiang pantao - talino, gawi, kilos ang mga bagay na
walang buhay sa pamamagitan ng mga pananalitang nagsasaad ng kilos tulad
ng pandiwa, pandiwari, at pangngalang-diwa.
Halimbawa: Sumasayaw ang mga dahoon sapag-ihip ng hangin.
4. Panawagan (Apostrophe) – isang panawagan o pakiusap nang may

masidhing damdamin sa tao o bagay na animo kaharap ang kausap.
Halimbawa: Kamatayan nasaan kana? Wakasan mo na ang aking kapighatian.
5. Eksklamasyon (Exclamation) – ito ay ang pagsasaad ng isang matinding

damdamin sa isang pahayag.
Halimbawa: “Flerida’y tapos na ang tuwa!’”
6. Pabaligho (Paradox) – naglalahad ng taliwas sa likas o karaniwan na

kalagayan o pangyayari. Ito’y mga pahayag na tila salungat sa tunay na pag-
iisip subalit nagpapakita ng katotohanan.
Halimbawa: Malayo ma’y malapit pa rin.
7. Pagpapalit tawag (Metonymy) – ito ay uri ng tayutay na pinapalitan ang

katawagan sa isang bagay na ibig banggitin o sabihin.
Halimbawa: At sa pagpanaw ko ay pinabaunan ng hiyas na perlas sa mata’y

nukal.
FPFelixMNHS
Grade 8
Panuto: Piliin sa Hanay B ang kasingkahulugan ng salitang nasa Hanay A.
1. Taghoy A. Di-makapagsalita
2. Umid B. Kawalan
3. Tabak C. Kahilingan
D. Dumaingdahilsasakit
4. Pita
E. Espada
5. Karalitaan
A. Panuto: Piliin ang letra ng angkop na kasingkahulugan ng salitang may

salungguhit. Bilugan ang napiling sagot.
1. Nagbangis ka ma’t nagsukab sa akin .
A. nanloko B. tumalikod C. nandaya D. nagtaksil
2. Bulaklak kong bugtong.
A. nag-iisa B. panganay C. alaga D. palayaw
3. Nag-iisa sa gitna ng lumbay.
A. takot B. pagamba C. lungkot D. sawi
4. Pinopoon ng buong eskuwela.
A. hinahangaan B. dinidiyos C. pinuno D. kinikilala
FPFelixMNHS
Grade 8
5. Bihasa sa lakad ng mundo.
A. kabisado B. inosente C. alam D. sanay
B. Panuto: Tukuyin kung anong tayutay ang ginamit sa pangungusap o parirala.

Bilugan ang titik ng tamang sagot.
1. Parang korales na iyong daliri

A. Simili B. Metapora C. Personipikasyon D. Alusyon
2. Ang tauhan ko'y kusang nagtatalik
A. Simile B. Metapora C. Personipikasyon D. Alusyon
3. Sabay ang taghoy kong "O, nasawing palad!"
A. Eksklamasyon B. Hyperbole C. Onomatopeya D. Paradoks
4. “Celiang talastas ko’t malabis na umid … dinggin mo ang tainga’t isip.”
A. Eksklamasyon B. Hyperbole C. Paradoks D. Apostrope
5. Ikaw nabulaklak niring dili-dili
A. Simili B. Metapora C. Personipikasyon D. Pagtanggi
C. Panuto: Basahin at unawain ng mabuti ang saknong. Tukuyin kung anong
kaisipan o diwa ang naghahari rito. Letra lamang ang isulat sa patlang.
A. Gagawin ang lahat masunod lamang ang tintibok ng puso.
B. Huwag magtiwala sa panlabas na anyong pinakikita ng isang tao.
C. Huwag husgahan ang isang bagay ayon sa panlabas na katangian.
D. Ang pagtulong ay wala sa katayuan dahil ito ay bukal sa kalooban ng isang

tao.
E. May mga taong nagagawang magtaksil para sa sariling hangarin kahit may
naabuso.
______1. 2 Kung sa pagbasa mo’y may tulang malabo,
bago mo hatulang katkatin at liko,
pasuriin mun anag luwasa’t liko
FPFelixMNHS
Grade 8
at makikilalang malinaw at wasto.
____2. 19 “O, taksil na pita sa yama’t mataas!
O, hangad na puring hanging lumilipad!
ikaw ang dahilan ng kasam-ang lahat
at niring nasapit na kahabag-habag!
___ 3. 49 “ Ipinahayag ng pananamit mo,
taga-Albanya ka at ako’y Persyano;
ikaw ay kaaway ng baya’t sekta ko,
sa lagay mo ngayo’y magkatoto tayo.
____4. 80 “ O pagsintang labis na makapangyarihan
sampung mag-aama’y iyong nasasaklaw
pag ikaw ang nasok sa puso ninuman
hahamakin lahat masunod ka lamang!
____5 247 Kung ang isalubong sa iyong pagdating
Ay masayang mukha’t may pakitang giliw,
Lalong paingata’t kaaway na lihim
Siyang isaisip na kakabakahin.
FPFelixMNHS
Grade 8
Marka Deskripsyon
A
B
C

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Paano mo pahahalagahan ang akda ni Francsico Baltazar (Florante at

Laura)?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade 8
___________________________________________________________
___________________________________________________________
ARALIN 4.3 DENOTASYON AT KONOTASYON
Nabibigyang-kahulugan ang mahihirap na salitang mula sa aralin batay sa

denotatibo at konotatibong kahulugan. (F8PT-IVd-e-33)
 Ano ba ang denotasyon?
Kung pag-uusapan ang pagkakahulugan ng isang salita, karaniwan nang

tinutukoy ay ang literal o konseptwal nitong kahulugan. Ito ay ang kahulugang
nag-uugnay sa salita sa isang bagay, tao, lugar, o pangyayari. Ang ganitong
pagpapakahulugan sa salita ay tinatawag denotasyon.
Halimbawa:
Ang denotasyong kahulugan ng salitang bahay ay tirahan ng tao – isang

gusali na itinayo upang maging proteksyon ng tao.
Malinaw na ba sa iyo ang denotasyon?
FPFelixMNHS
Grade 8
Lagi mo lamang tatandaan na kapag denotasyon, nananatili ang literal na

kahulugan ng salita sa anumang konteksto ito gamitin. Hindi nawawala ang
sentral o pangunahing kahulugan ng salita.
 Ano naman ang konotasyon?
Bukod sa denotasyong kahulugan, ang salita ay maaari ring magtaglay ng

konotasyong kahulugan. Sa uring ito, ang isang salita ay maaaring magtaglay
ng iba pang mas malalim na kahulugan bukod sa literal nitong kahulugan.
Halimbawa:
Ang konotasyong kahulugan ng salitang bahay ay kaligayahan.
Maaaring itanong mo kung bakit naging kaligayahan ang kahulugan ng salitang

bahay?
ALAMIN SA MAIKLING KUWENTONG ITO..
MAY GULONG NA BAHAY

ni Genaro R. Gojo Cruz
Ibang-iba sa ibang bahay ang aming bahay. Wala itong malaking haligi at
mataas na bubong. Wala rin itong bintana at pinto na kailangang isara kapag
kami ay natutulog. Pero kahit ganito ang aming bahay, bahay pa rin ito para sa
amin ni Tatay.
Magaling magmaneho ng aming bahay ang aking Tatay. Kahit sa maliit na

iskinita, kayang-kaya niyang sumingit. Kahit sa pagitan ng mga sasakyan,
nakakalusot kami ng walang gasgas o daplis. At kapag gusto naman naming
umidlip, ipaparada lang ito ni Tatay. Minsan sa ilalim ng isang puno sa parke,
minsan sa likod ng palengke, at minsan naman sa isang waiting shed na
FPFelixMNHS
Grade 8
bakante. Gustung-gusto kong magmaneho si Tatay. Masarap sa tenga ang

businang-sipol niya. Di tulad ng drayber ng mga kaskaserong dyip na
nakabibingi ang busina.
Kahit saan kami magpunta, lagi naming kasama ni Tatay ang aming Bahay. May
gamit din naman ang aming bahay tulad ng ibang bahay. May dalawa kaming
pinggan, dalawang baso, isang kutsara’t platito, isang maliit na kaldero at yuping
takure. May isang kahon din kami ng damit, isang boteng makulay at may
kakaibang hugis, pati litrato ng iba’t ibang tao.
Pag gabi na.
“Aking Bunsong-bulinggit, sumampa na’t aking ikakabit ang bubungan nating

plastik,” ang sasabihin ni Tatay.
Sa aking pagtulog, laging may kwento si Tatay.
Sabi ni Tatay, noon daw, noong matagal na matagal na, lahat daw ng bahay ay
pareho ng aming bahay. Lahat ng tao, nagtutulak ng bahay. Pero naging tamad
daw ang mga tao, ayaw nilang magtulak ng kanilang bahay. Kaya huminto na
sila sa isang lugar. Ngayon, konti na lang ang tulad ng aming bahay. Sabi ni
Tatay, gusto na rin niyang itigil ang aming bahay sa isang lugar, pero ubos na
raw ang lupa.
At sa pagtulog, kitang-kita sa bubungan naming plastik ang malawak na langit.
Pag-umaga na.
“Aking Bunsong-bulinggit, gising na’t aking aalisin ang bubungan nating plastik”,
ang sasabihin ni Tatay.
Mag-iinit si Tatay ng tubig sa takure at bibili ng apat na pandesal sa malapit na

panaderya. Hihigop kami ng kape at kakain ng mainit na pandesal.
FPFelixMNHS
Grade 8
“Ngayon ay araw ng linggo kaya magsisimba tayo sa Binondo’” ang balita sa akin
ni Tatay.
Naligo kami ni Tatay sa tubig na galing sa butas ng tubo. Ang lamig-lamig ng

tubig. Tapos, kinusut-kusot ni Tatay ang mga hinubad naming damit.
Ipinarada muna ni Tatay ang aming bahay sa gilid ng simbahan. Hawak ni

Tatay ang aking kamay nang pumasok kami sa lumang simbahan.
Ang laki ng bubong ng simbahan, ang taas ng mga dingding, may mga ibon pang
lumilipad at naghahabulan, ang ganda ng damit ‘nung nasa altar, parang damit
‘nung mga bata na nakita ko sa santakrusan.
Si Tatay, tahimik na tahimik. Nakatingin sa may magagandang damit sa altar

habang nakaluhod.
Pagkatapos, lumabas kami ni Tatay. Pero laking gulat namin, nawawala ang
aming bahay!
“Naku! Bunso ko, may kumuha ng ating bahay!”
“Sinong kumuha Tay?”
“Kinuha ng mga Tanod kanina. Nandun!” ang biglang_sabi ng babaeng

nagtitinda ng kandila’t rosaryo.
Tumakbo kami ni Tatay patungo sa itinuro ng babae. At nakita nga namin, hatak-
hatak ng isang puting sasakyan ang aming bahay, kadugtong ng iba pang bahay
na tulad ng aming bahay.
“Hayaan mo Bunso, babawiin natin ang ating bahay.”
Pinuntahan namin ni Tatay ang aming bahay sa Baranggay. Nakita ko ang bahay
namin, nakaparada lang sa isang tabi. Nilapitan namin ang isang lalaking parang
buntis ang tiyan.
FPFelixMNHS
Grade 8
“Kelangan kang magbayad ng multa,” ang sabi ng lalaki.
“Wala po akong ibabayad sa multa,” ang sabi ni Tatay.
“Lugi naman ‘yung iba!” sabay singa ng lalaki sa nakabukas na bintana.
“Ipapangako ko na lang po na itatabi ko nang maayos sa susunod,” pangako ni

Tatay.
“Di pupwede!” ang malakas na sabi ng lalaki.
Umalis na kami ni Tatay.
“Hayaan mo Bunso, mababawi rin natin ang ating bahay,” ang sabi sa akin ni
Tatay.
“Nung gabi, sa gilid ng isang tindahang sarado kami nahiga ni Tatay. Di ako
makatulog. Kahit anong gawin ko, di pa rin ako makatulog. Iniisip ko ang aming
bahay, ang aming mga gamit. Ang dalawa naming panggan at baso, ang aming
kutsara’t platito, ang aming kaldero’t takure, ang kahon ng aming damit, ang
boteng makulay at pati ang mga litrato.
Paggising namin, walang mainit na kape, walang mainit na pandesal.
Sa buong maghapon, nagkargador si Tatay. Isinama ako ni Tatay minsan.

Pagkatapos na maibaba ang lahat ng gulay, ng mga karne naman, ng mga
damit, ng mga tela, ng mga bihon at harina, ng mga mantel, batya at palanggana
kaya paghapon na, hapung-hapo si Tatay. Pinaiwan na lang ako ni Tatay sa
harap ng simbahan. Tapos bukas uli, bukas uli at bukas uli.
“Huwag kang lalayo, ‘pag-uwi ko masarap na tukneneng ang pasalubong ko,”

ang bilin sa akin ni Tatay.
Iniisip ko pa rin ang aming may gulong na bahay.
FPFelixMNHS
Grade 8
At isang hapon, laking gulat ko nang iparada ni Tatay sa aking harapan ang
aming bahay. Isang drayber na uli si Tatay, nabawi na rin namin ang aming
bahay. Isa-isa kong tinignan ang aming mga gamit.
“Sa wakas!” ang nasigaw ko.
Pinasakay ako ni Tatay sa aming bahay at saka niya ito minaneho patungo sa
aming pinagliliguan. Inalis namin ang aming mga gamit at saka inisis ni Tatay
ang loob at labas, ako naman sa manibela. Sinabon at saka binuhusan ng tubig.
Tapos naging matingkad na asul ang aming bahay.
“Ang bangong higaan!” ang lumabas sa aking bibig.
Mula noon, lagi kong binabantayan ang aming bahay. Ako rin ang nagpapaalala
kay Tatay kung bawal itong iparada.
Tuwing gabi, di pa rin nauubos ang kwento ni Tatay tungkol sa mga may gulong
na bahay.
At habang nakahiga kami sa mabangong higaan at natatanaw ang malawak na

langit, ay sinabi ni Tatay,
“Ngayon, aking Bunso, hinding-hindi na mahihiwalay sa atin ang ating munting

bahay, ang ating mabango at may gulong na bahay.” Habang bumababa ang
mga asul na ulap.
(Alay ko kay Cecille Tan, ang batang nakatira sa may gulong na bahay na laging
nakaparada sa gilid ng Simbahan ng Binondo.)
* Karangalang Banggit, 2004 PBBY – Salanga Prize
Kung pagbabatayan natin ang kuwentong “May Gulong na Bahay,” hindi

ba’t naging malungkot ang bata nang kunin ng barangay ang kanilang bahay?
Hindi man ito direktang sinabi ng may-akda, mahihinuhang ang may gulong na
FPFelixMNHS
Grade 8
bahay ng mag-ama ang nagdudulot ng saya sa bata. Kung kaya, masasabing

ang konotasyong kahulugan ng bahay ay kaligayahan.
Naiintindihan mo na ba ang konotasyon? At ang pagkakaiba nito sa

denotasyon?
Tandaan mo lamang na sa konotasyon, maaaring magtaglay ng mga

pahiwatig o emosyonal na kahulugan ang isang salita. Ang salitang bahay ay
maaaring magtaglay ng ibang konotasyong kahulugan sa ibang akda, ayon sa
intensyon o layunin ng may-akda. Sa pagpapakahulugang ito, nagbabago ang
kahulugan ng salita ayon sa konteksto ng pagkakagamit nito. Madalas, itinatago
ng may-akda ang kahulugan ng isang salita sa kanyang akda. Dahil dito,
nahihikayat ang mambabasa na mag-isip at tuklasin ang kahulugan ng salita sa
isang akda.
Ano ang denotasyon at konotasyong kahulugan ng simbahan sa

kuwentong “May Gulong na Bahay”?
Denotasyon
Simbahan – isang banal na lugar na pinupuntahan ng mga tao upang

magsimba o magdasal.
Konotasyon
Simbahan – pinagkukunan ng pag-asa ng ama sa kuwento
A. Piliin sa ibaba ang denotasyon at konotasyong kahulugan ng mga sumusunod

na salita batay sa kuwentong iyong binasa.
FPFelixMNHS
Grade 8
kamalian kamatayan ilaw kulay
matamis ang dila hayop bagay
Laruan na hugis bilog Bagay na panindi pulitiko
Salita Denotasyon Konotasyon

1. bola
2. buwaya
3. posporo
4. itim
5. pambura
B. Ibigay ang tamang pagpapakahulugan ng mga salita gamit ang Konotasyon at

Denotasyon.
KONOTASYON SALITA DENOTASYON
Nilangaw
Dinaga
Ahas
Litrato ng pusa
FPFelixMNHS
Grade 8
Di-Makabasag pinggan
Malalim ang sugat
Nagsunog ng kilay
Anghel
A. Panuto: Tukuyin ang sumusunod na salita o pahayag kung Konotasyon o

Denotasyon.Isulat ang iyong kasagutan sa unahang bahagi ng numero.
__________ 1. Lumaki o tumubo na halaman

__________ 2. Bagay na panindi
__________3. Kamatayan
__________4. uri ng hayop na nangangalmot, kulay itim at ngumingiyaw
__________5. Buhay na alamang
B. Piliin sa Hanay B ang angkop na kasagutan ng salita sa Hanay A. Isulat sa
patlang sa unahan ng bawat bilang ang titik ng wastong sagot.
A B
_______1. bunga - konotasyon a. mahigpit

_______2. haligi - denotasyon b. lumaki
FPFelixMNHS
Grade 8
_______3. kawayan - konotasyon c. kamatayan

_______4. Buwaya - denotasyon d. banal
_______5. Umusbong - konotasyon e. poste ng bahay
_______6. dilim - denotasyon f. walang puso
_______7. Itim - konotasyon g.matayog
_______8. Rosaryo - konotasyon h. damo
_______9. Pusong bato - denotasyon i. resulta
_______10. Kamay na bakal – konotasyon j. hayop
k. gabi
Marka Deskripsyon
A
B
Napag-isip isip kong

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade 8
Naniniwala akong
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Natutuwa ako sapagkat

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
ARALIN 4.4 FLORANTE AT LAURA
Nailalarawan ang tagpuan ng akda batay sa nabasang teksto. (F8PN-IVf-

g-36)
ARALIN 1
(Masukal Na Kagubatan)
Sa kabanatang ito, dalawang pangunahing bagay ang inilalarawan at

ipinaiikutan. Ito ang lubhang nakakalungkot na gubat, na sa kasukalan ay hindi
makatagos ang mga sinag ng araw, sa labas ng Epiro sa tabi ng Ilog Kosito,
isang ilog na dumadaloy papuntang Hades, ang mundo ng mga patay
sa mitolohiyang Griyego, at si Floranteng sa kabanata ay binansagang ang
FPFelixMNHS
Grade 8
"nakagapos na kahabag-habag"isang guwapong binata, na may makinis na balat

at kulay gintong buhok..
Nagsisimula ang awit sa isang madilim at mapanglaw na gubat na di halos

mapasok ng sikat ng araw. Madawag ang gubat at maraming puno ng higera at
sipres. Maraming hayop dito, tulad ng ahas, basilisko, hyena, tigre at leon.Ang
mga bulaklak naman dito ay inilalarawan bilang kulay-luksa
Masukal na kagubatanIbon Ahas Isang tigre kulay-luksa (biyoleta)

bulaklak
Sa kagubatan Inilalarawan ang mga puno at bunga nito bilang lubhang

mapanganib; ang mga punong mayroong mga sangang matitinik ay pinalilibutan
ng baging, at ang mga bunga nito ay binubuluhan. Lahat ito ay nagpapasakit sa
kanino mang madikit sa mga ito.
FPFelixMNHS
Grade 8
Binatang nakagapos
Sa gitna ng kagubatan, matatagpuan ang isang higera kung saan nakagapos

ang isang binata. Ang binatang ito ay inilalarawan bilang may-ari ng lubhang
karilagan at buhok na kulay ginto. Ang binatang ito ay si Florante.
Sa isang madilim, d
gubat na mapanglaw, na ang lihim niyon ay nakakasindak;
dawag na matinik ay walang ito'y walang bunga't daho'y
pagitan, malalapad
halos naghihirap ang na nakadidilim sa loob ng gubat.
kay Pebong silang dumalaw sa loob
na lubhang masukal. Ang mga hayop pang dito'y
gumagala,
Malalaking kahoy ang inihahandog, karamiha'y S'yerpe't Basilisko'y
pawang dalamhati, kahapisa't madla
lungkot; Hayena't Tigreng ganid na nagsisila
huni pa ng ibon ay nakalulunos ng buhay ng tao't daiging kapuwa.
sa lalong matimpi't nagsasayang
loob. Ito'y gubat manding sa pinto'y
malapit
Tanang mga baging na namimilipit ng Avernong Reyno ni Plutong mas
sa sanga ng kahoy ay balot ng tinik; ungit;ang nasasakupang lupa'y
may bulo ang bunga't nagbibigay- dinidilig
sakit sa kanino pa mang sumagi't ng Ilog Kositong kamandag ang
malapit. tubig.
Ang mga bulaklak ng natayong Sa may gitna nitong mapanglaw na

kahoy, gubat,
pinakapamuting nag-ungos sa may punong Higerang daho'y kulay-
dahon; pupas;
pawang kulay luksa at nakikiayon dito nagagapos ang kahabag-habag,
sa nakaliliyong masangsang na isang pinag-usig ng masamang
amoy. palad.
Karamiha'y Sipres at Higerang kuta Baguntaong basal na ang anyo'y
FPFelixMNHS
Grade 8
tindig, Makinis ang balat at anaki burok,

kahit natatali kamay, paa't liig, pilikmata't kilay mistulang balantok;
kundi si Narsiso'y tunay na Adonis, bagong sapong ginto ang kulay ng
mukha'y sumisilang sa gitna ng buhok,
sakit. sangkap ng katawa'y pawang
magkaayos.
ARALIN 2
(Kaharian ng Albanya-Bayang Nagdurusa)
Bilang binatang nakagapos sa puno ng Higera, si Florante ay kasalukuyang nasa

ilalim ng masidhing kalungkutan; makikita ito sa kanyang lubhang pag-iyak na
inihahambing sa isang bukal. Ang kalungkutang ito ay bunga ng mga kaliluhang
sinapit niya, ng kanyang mga minamahal at Albanya; ang mga ito ay higit na
malalim na ipapaliwanag sa mga sumusunod na kabanata.
FPFelixMNHS
Grade 8
Sa panahon ng pagkakagapos ni Florante, ang Albanya ay nasa ilalim ng

napakalaking gulo simula nang umupo sa trono ang mang-aagaw na Konde
Adolfo na pumatay sa totoong hari ng Albanya.
Umiiyak ang binatang nakagapos. Sinabi niyang naghahari ang kasamaan sa

kahariang Albanya. Bawal magsabi ng totoo, may parusa itong kamatayan.
Kagagawan ni Konde Adolfo ang lahat, sapagkat ibig nitong mapasakanya ang
kapangyarihan ni Haring Linseo at ang kayamanan ni Duke Briseo na ama ng
nakagapos.
Sa kahariang ito ang kasamaan at kaliluhan ang namamayani. Ang kabutihan ay

natatahimik. Ang mga magagaling ay inililibing nang walang kabaong at ang mga
mabubuti at nagsasabi ng totoo ay pinapapatay.
Dangan doo'y walang Oreadang "Sa loob at labas ng bayan kong

Ninfas, sawi,
gubat sa Palasyo ng kaliluha'y siyang nangyayaring hari,
masidhing Harp'yas, kagalinga't bait ay nalulugami,
nangaawa disi't naakay lumiyag ininis sa hukay ng dusa't pighati."
sa himalang tipon karikta't hirap.
"Ang magandang asal ay ipinupukol
Ang abang uyamin ng dalita't sakit sa laot ng dagat kutya't linggatong;
and dalawang mata'y bukal ang balang magagaling ay ibinabaon
kaparis; at inililibing na walang kabaong."
sa luhang nanatak at tinangis-
tangis, "Nguni, at ang lilo't masasamang
ganito'y damdamin ng may awang loob
dibdib. sa trono ng puri ay iniluklok,
at sa balang sukab na may asal-
"Mahiganting langit! Bangis mo'y hayop,
nasaan? mabangong insenso ang isinusuob."
ngayo'y naniniig sa pagkagulaylay;
bago'y ang bandila ng lalong kasam- "Kaliluha't sama ang ulo'y nagtayo
an at ang kabaita'y kimi at nakayuko;
sa Reynong Albanya'y santong katuwira'y lugami at hapo,
iniwagayway." ang luha na lamang ang pinapatulo."
FPFelixMNHS
Grade 8
ikilos,
"At ang balang bibig na binubukalan pamimilansikin ang kalis ng poot;
ng sabing magaling at katotohanan, sa Reynong Albanya'y kusang
agad binibiyak at sinisikangan ibulusok
ng kalis ng ang Iyong higanti sa masamang-
lalong dustang kamatayan." loob."
"O, taksil na pita sa yama't mataas! Bakit Kalangita'y bingi Ka sa akin?

O, hangad sa puring hanging Ang tapat kong luhog ay hindi mo
lumilipas! dinggin?
Ikaw ang dahilan ng kasam-ang 'di yata't sa isang alipusta't iling
lahat sampung tainga
at niring nasapit na kahabag- mo'y ipinangunguling?
habag!"
"Datapuwa't sino ang tatarok kaya
"Sa Korona dahil ng Haring Linceo, sa mahal Mong lihim, Diyos na
at sa kayamanan dakila?
ng Dukeng Ama ko, Walang nangyayari sa balat ng lupa,
ang ipinangahas ng Konde Adolfo 'di may kagaligang Iyong ninanasa."
sabugan ng sama ang
Albanyang Reyno." "Ay, 'di saan ngayon ako
mangangapit?
"Ang lahat ng ito, maawaing Langit, Saan ipupukol ang tinangis-tangis,
Iyong tinutunghaya'y ano't natitiis? kung ayaw na ngayong dinigin ng
Mula Ka ng buong katuwira't bait, Langit,
pinayagang Mong ilubog ng lupit ang sigaw ng aking malumbay ng
boses?
"Makapangyarihang kamay Mo'y
A. Piliin sa ibaba ang tamang kahulugan ng mga sumusunod na salita batay sa

araling iyong binasa.
FPFelixMNHS
Grade 8
A. malungkot F. pamumula
B. nasakop G. dusa/dalita
C. pagdadalamhati H. araw
D. taong sakim I. pag-aalala
E. pag-alipusta J. taksil; traydor
1. Burok – 6. Hilahil –
2. Hinagpis – 7. Mapanglaw –
3. Sukab – 8. Nakubkob –
4. Pebo – 9. Pang-aapi –
5. Ganid – 10. 10.Pagkabalis-
A. Panuto: Isulat sa puwang ang inilalarawan sa bawat pahayag.
________1. Reynong kasamaan ang namamayani.
________2. Taong may hangarin sa korona at yaman ng baya ni Florante.
________3. Ang ginagawa sa mga magagaling at mababait.
________4. Ang hinihiling ni Florante sa Diyos.
________5. Ang isinubsob sa mga taong sukab na may asal hayop.
B . Panuto: Ibigay ang hinihing na kasagutan sa bawat bilang.
1. Sa paglalarawan kay Florante, anong uri siya ng tao at ano ang kanyang
pinagmulan?
FPFelixMNHS
Grade 8
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
2. Ang gubat ay masukal at ang mga hayop ay mabangis, ito nga ba ang
kinatatakutan ni Florante? Ipaliwanag ang sagot.
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
3. Sa paanong paraan nalinlang si Florante?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
4. Saan maaaring ihambing ang gubat na mapanglaw sa mas malawak na

perspektiba?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
5. Ano ang hinanaing ni Florante tungkol sa mga matapat na tulad niya at sa

mga nakaluklok na puwesto? Patunayan.
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade 8
Marka Deskripsyon
A
B

________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
2. Naniniwala akong
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade 8
3. Ang aral na napulot ko sa kuwento ay

________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
ARALIN 7: ANG PAG-IBIG KAY FLERIDA
Nasusulat ang isang islogan na tumatalakay sa paksa ng aralin.(F8PU-

IVg-h-39)
ARALIN 7: ANG PAG-IBIG KAY FLERIDA
(Saknong 69-83)
Buod ng Aralin
Isang gererong Moro na nagngangalang Aladin mula sa Persya
ang dumating sa kagubatang kinaroroonan ni Florante. Naghanap siya ng
mapaghihingahan. Mapapansing may pinagdaraanan din siyang malaking
problema sapagkat pagkaupong pagkaupo’y walang patid na tumulo ang
kanyang luha. Ipinagdadalamhati niya pala ang pang-aagaw ng sariling ama
FPFelixMNHS
Grade 8
sa pinakamamahal niyang si Flerida. Batid niyang kaya niyang gantihan ang

sinumang mang-aagaw sa kanyang kasintahan subalit kailanma’y hindi niya
maaaring gawin ito sa kanyang sariling ama dahil sa laki ng kanyang
paggalang dito kaya’t masakit man sa kalooban ay nagparaya na lamang siya.
69“Nagkataong siyang pagdating sa gubat!

ng isang gererong bayani ang tikas,
putong na tubante ay kalingas-lingas,
pananamit Moro sa persyang siyudad
70 Pinigil ang lakad at nagtanaw-tanaw,

anaki’y ninitang pagpapahingahan,
di-kaginsa-ginsa’y ipinagtapunan
ang pika’t adarga’t nagdaop ng kamay
71 Saka tumingala’t mata’y itinirik

sa bubong ng kahoy na takip sa langit,
Estatuwa manding nakatayo’t umid,
ang buntonghininga niya’y walang patid
72 Nang magdamdam-ngawit sa pagayong anyo,

sa puno ng isang kahoy ay umupo,
nagwikang “o palad” sabay ang pagtulo
Sa mata ng luhang anaki’y palaso.
73 Ulo’y ipinatong sa kaliwang kamay

at saka tinutop ang noo ng kanan,
anaki’y mayroong ginugunamgunam
FPFelixMNHS
Grade 8
isang mahalagang nalimutang bagay,
74 Malao’y humilig, nagwalang-bahala,

di rin kumakati ang batis ng luha,
sa madlang himutok ay kasalamuha
Ang wikang “Flerida’y tapos na ang tuwa”
75 Sa balang sandali ay sinasabugan

yaong buong gubat ng maraming ay! ay!
na nakikitono sa himig mapanglaw
ng panggabing ibon doo’y nagtatahan
76 Mapamaya-maya’y nagbangong nagulat t

inangnan ang pika’t sampu ng kalasag
nalimbag sa mukha ang bangis ng furias
“Di ko itutulot,” ang ipinapahayag.
77 “At kung kay Flerida’y iba ang umagaw

at di ang ama kong dapat na igalang,
hindi ko masasabi kung ang pikang tanga’y,
Bubugo ng libo’t laksang kamatayan.
78 “Bababa si Marte mula sa itaas

at sa kalalima’y aahon ang Parkas,
Buong galit nila ay ibubulaslas
yayakagin niring kamay kong marahas.
79 “Sa kuko ng lilo’y aking aagawin

ang kabiyak niring kaluluwang angkin
liban na kay ama, ang sinuma’t alin
FPFelixMNHS
Grade 8
ay di igagalang ng tangang patalim.
80 “O pagsintang labis ng kapangyarihan

sampung magaama’y iyong nasasaklaw!
pag ikaw ang nasok sa puso ninuman,
hahamaking lahat masunod ka lamang.”
81 “At yuyurakan na nag lalong dakila,

bait, katuwira’y ipanganganyaya,
buong katungkula’y wawaling-bahala,
sampu ng hininga’y ipauubaya.”
82 “Itong kinaratnan ng palad kong linsil,

salaming malinaw na sukat mahalin
na makatatatap, nang hindi sapitin
ang kahirapan kong di makayang bathin.”
83 Sa mawika ito luha’y pinaagos,

pika’y isinaksak saka naghimutok;
nagkataon namang parang isinagot
ang buntonghininga niyong nagagapos
Panuto: Bilugan ang salitang hindi dapat mapasama sa pangkat sapagkat may
naiibang kahulugan.
FPFelixMNHS
Grade 8
1. umid pipi maingay tahimik

2. himok himutok hinaing reklamo
3. mapanglaw malungkot madilim masaya
4. kalasag sasakyan panangga pananggol
5. palaso sibat pika kasuotan
A. Bilugan ang letra ng pinakaangkop na pagpapakahulugan sa saknong.
72 Nang magdamdam-ngawit sa pagayong anyo,

sa puno ng isang kahoy ay umupo,
nagwikang “o palad” sabay ang pagtulo
Sa mata ng luhang anaki’y palaso.
1. Si Aladin ay nakadarama ng __________.

a. Labis na kapaguran
b. Labis na kalungkutan
c. Labis na sakit ng katawan
d. Labis na pagtatampo
74 Malao’y humilig, nagwalang-bahala,
di rin kumakati ang batis ng luha,
sa madlang himutok ay kasalamuha
Ang wikang “Flerida’y tapos na ang tuwa”
2. Ang ipinaghihirap ng kanyang kalooban ay __________.

a. Ang pagwawalambahala sa kanya ni Flerida
b. Ang pagkawala sa kanya ni Flerida
FPFelixMNHS
Grade 8
c. Ang masasakit na salitang binitawan ni Flerida

d. Ang sinasabi ng mga tao tungkol sa kanila ni Flerida
76 Mapamaya-maya’y nagbangong nagulat
tinangnan ang pika’t sampu ng kalasag
nalimbag sa mukha ang bangis ng furias
“Di ko itutulot,” ang ipinapahayag.
3. Ang saknong ay nagpapakitang __________.

a. Hindi matanggap ni Aladin ang pagkawala ni Flerida
b. Pinipilit ni Aladin na unawain ang sitwasyon
c. Kakalimutan na ni Aladin si Flerida
d. Maghahanap na ng ibang mamahalin si Aladin
77 “At kung kay Flerida’y iba ang umagaw
at di ang ama kong dapat na igalang,
hindi ko masasabi kung ang pikang tanga’y,
Bubugo ng libo’t laksang kamatayan.
4. Ang saknong ay nagpapakitang _________.

a. Sinabihan ng ama na nararapat na magparaya na lang si Aladin
sapagkat sila ni Flerida ay nagmamahalan.
b. Isang magalang na anak si Aladin kaya naman labis siyang
kinatutuwaan ng kanyang ama.
c. Ang pika ni Aladin ay ilalaan niya sa taong umagaw sa kanyang
pinakamamahal na kasintahan.
d. Kung hindi lang ang sariling ama ang umagaw sa kasintahan ay tiyak
na mapapatay ito ni Aladin.
79 “Sa kuko ng lilo’y aking aagawin
ang kabiyak niring kaluluwang angkin
liban na kay ama, ang sinuma’t alin
FPFelixMNHS
Grade 8
ay di igagalang ng tangang patalim.
5. Ang saknong ay nagsasabing __________.

a. Babawiin ni Aladin ang kanyang kasintahan sinuman o anuman ang
maging hadlang.
b. Gustong bawiin ni Aladin ang kasintahan subalit hindi niya magawa
dahil ama ang karibal.
c. Ang mga kaluluwa ng magkasintahan ay sa kabilang buhay na lamang
magtatagpo.
d. Patalim at karahasan ang isasagot ni Aladin sa kaapihang kanyang
naranasan.
B. Punan ng angkop na salita ang bawat patlang upang mabuo ang isang
islogan. Hanapin sa loob ng kahon ang sagot.
panindigan pag-ibig wagas

nararamdaman pagsubok
“ Ang 1.)_______________ na pag-ibig ay

tunay na makapangyarihan,
kaya nitong manaig sa anumang
2.)_______________ o hadlang.”
“Ang 3.)_______________ay hindi lamang

basta emosyon na 4.)_______________,
kundi isang desisyon na dapat 5.)_______________.”
FPFelixMNHS
Grade 8
Marka Deskripsyon

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
FPFelixMNHS
Grade 8
ARALIN 8: DALAWANG AMA: TUNAY NA MAGKAIBA
Nailalahad ang damdaming namamayani sa mga tauhan batay sa

napakinggan.(F8PN-IVg-h-37)
ARALIN 8: DALAWANG AMA: TUNAY NA MAGKAIBA
(Saknong 84-104)
FPFelixMNHS
Grade 8
DUKE BRISEO SULTAN ALI-ADAB
84 Gerero'y namangha nang ito'y marinig

pinagbaling-baling sa gubat ang titig;
nang walang makita’y hinintay umulit,
'di naman nalao't nagbagong humibik.
85 Ang bayaning Moro'y lalo nang namaang,

Sinong nananaghoy sa ganitong ilang?
lumapit sa dakong pinanggagalingan
ng buntung-hininga't pinakimatyagan.
86 Inabutan niya'y ang ganitong hibik:

Ay, mapagkandiling amang iniibig!
Bakit ang buhay mo'y naunang napatid,
ako'y inulila sa gitna ng sakit?
87 Kung sa gunita ko'y pagkuru-kuruin

ang pagkahulog mo sa kamay ng taksil,
parang nakikita ang iyong narating,
parusang marahas na kalagim-lagim.
88 At alin ang hirap na 'di ikakapit

sa iyo ng Konde Adolfong malupit?
ikaw ang salamin sa Reyno ng bait,
pagbubutunan ka ng malaking galit.
89 Katawan mo ama'y parang namamalas

ngayon ng bunso mong lugami sa hirap;
FPFelixMNHS
Grade 8
pinipisang-pisang at iniwawalat
ng pawa ring lilo't berdugo ng sukab.
90 Ang nagkahiwalay na laman mo't buto,

kamay at katawang nalayo sa ulo,
ipinaghagisan niyong mga lilo
at walang maawang maglibing ng tao.
91 Sampu ng lingkod mo't mga kaibigan,

kung kampi sa lilo'y iyo nang kaaway;
ang 'di nagsiayo'y natatakot namang
bangkay mo't ibao't mapaparusahan.
92 Hanggang dito ama'y aking naririnig,

nang ang iyong ulo'y itapat sa kalis;
ang panambitan mo't dalangin sa langit,
na ako'y maligtas sa kukong malupit.
93 Ninanasa mo pang ako'y matabunan,

ng bangkay sa gitna ng pagpapatayan,
nang huwag mahulog sa panirang kamay
ng Konde Adolfong higit sa halimaw.
94 Panalangin mo'y 'di pa nagaganap,

sa liig mo'y biglang nahulog ang tabak;
nasnaw sa bibig mong huling pangungusap
ang Adiyos, bunso't buhay mo'y lumipas!
95 Ay, amang ama ko! Kung magunam-gunam —

madla mong pag-irog at pagpapalayaw,
ipinapalaso ng kapighatian —
luha niring pusong sa mata'y nunukal.
FPFelixMNHS
Grade 8
96 Walang ikalawang ama ka sa lupa

sa anak ng kandong sa pag-aaruga;
ang munting hapis kong sumungaw sa mukha,
sa habag mo'y agad nanalong ang luha.
97 Ang lahat ng tuwa'y natapos sa akin,

sampu niring buhay ay naging hilahil;
ama ko'y hindi na malaong hihintin
ako't sa payapang baya'y yayakapin.
98 Sandaling tumigil itong nananangis

binigyang panahong luha'y tumagistis
niyong naaawang Morong nakikinig
sa habag ay halos magputok ang dibdib.
99 Tinutop ang puso at saka nagsaysay,

Kailan, aniya, luha ko'y bubukal
ng habag kay ama at panghihinayang
para ng panaghoy ng nananambitan?
100 Sa sintang inagaw ang itinatangis,

dahilan ng aking luhang nagbabatis;
yao'y nananaghoy dahil sa pag-ibig
sa amang namatay na mapagtangkilik.
101 Kung ang walang patid na ibinabaha

ng mga mata ko'y sa hinayang mula
sa mga palayaw ni ama't aruga
malaking palad ko't matamis na luha.
102 Ngunit ang nananahang maralitang tubig

sa mukha't dibdib ko'y laging dumidilig,
FPFelixMNHS
Grade 8
kay ama nga galing dapuwa't sa bangis,

hindi sa andukha at pagtatangkilik.
103 Ang matatawag kong palayaw sa akin

ng ama ko'y itong ako'y paliluhin,
agawan ng sinta't panasa-nasaing
lumubog sa dusa't buhay ko'y makitil.
104 May para kong anak na napanganyaya,

ang layaw sa ama'y dusa't pawang luha,
hindi nakalasap kahit munting tuwa
sa masintang inang pagdaka'y nawala!
Panuto: Bilugan sa pangungusap ang kasalungat ng salitang may salungguhit sa

pangungusap.
1. Balot ng hilahil si Florante at tiyak na hindi siya dadalawin ng kaligayahan

dahil sa masaklap na sinapit ng kanyang ama sa mga kamay ni Adolfo.
2. Ang buong pagkatao niyang winawalat ay muling binubuo ng hangaring
mabigyang-hustisya ang pagkamatay ng pinakamamahal na ama.
3. Si Adolfo ay isang berdugo na naghahanap ng kanyang susunod na
biktima.
FPFelixMNHS
Grade 8
4. Bakit ba naman si Sultan Ali-Adab ay gusting mapanganyaya ang anak

samantalang ang ibang ama’y wala nang ninais kundi mapabuti ang
kanilang mga anak?
5. Siya pa mismo ang gumagawa ng hakbang upang pagliluhin si Aladin
samantalang ang ibang ama’y nananatiling matapat sa kanilang mga
anak.
A. Basahing mabuti ang bawat pahayag. Isulat sa patlang kung ito’y

katotohanan o opinion batay sa binasa.
__________1. Si Florante ay nananaghoy dahil sa masaklap na kamatayan ng

kanyang ama.
__________2. Ang lahat ng taong namamatayan ng ama ay nananaghoy na
tulad ng ginawa ni Florante.
FPFelixMNHS
Grade 8
__________3. Halos magputok ang dibdib ni Aladin sa habag sa narinig na

karanasan ni Florante.
__________4. Ang sinumang makaririnig sa karanasang tulad ng kay Florante
ay magpuputok din ang dibdib sa awa.
__________5. Ang ama ni Aladin ay kabaliktaran ng mabuti, maalaga at
mapagmahal na ama ni Florante.
A. Tukuyin kung anong damdamin ang makikita sa bawat saknong. Piliin ang
sagot sa loob ng kahon at isulat ito sa patlang.
pagtataka kalungkutan pagkagalit pagkaawa

pagkagulat
____________1. Ang nagkahiwalay na laman mo't buto,
kamay at katawang nalayo sa ulo,
ipinaghagisan niyong mga lilo
at walang maawang maglibing ng tao.
____________2. Gerero'y namangha nang ito'y marinig

pinagbaling-baling sa gubat ang titig;
nang walang makita’y hinintay umulit,
'di naman nalao't nagbagong humibik.
____________3. Ang bayaning Moro'y lalo nang namaang,

Sinong nananaghoy sa ganitong ilang?
lumapit sa dakong pinanggagalingan
ng buntung-hininga't pinakimatyagan.
____________4. Sandaling tumigil itong nananangis

binigyang panahong luha'y tumagistis
niyong naaawang Morong nakikinig
sa habag ay halos magputok ang dibdib.
____________5. Ang lahat ng tuwa'y natapos sa akin,

sampu niring buhay ay naging hilahil;
FPFelixMNHS
Grade 8
ama ko'y hindi na malaong hihintin

ako't sa payapang baya'y yayakapin.
Marka Deskripsyon
A
B
C

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
I. Panuto: Lagyan ng tsek (✓) kung ang pahayag ay hango sa apat na

himagsik ni Francisco Baltazar at ekis(x) kung hindi.
___1. Ang kaharian ng Albania ay itinulad sa Pilipinas.
___2. Laganap ang hidwaan sa pananampalataya ang mga Muslim at Kristiyano.
___3. Binigyang-tuon ni Kiko sa pangatlong himagsik ang tungkol sa mga

kamalian at kasalanan ng ating lahi.
FPFelixMNHS
Grade 8
___4. Pinabulaanan ni Kiko ang pahayag na ang mga Moro ay hindi nakakilala
sa Diyos.
___5. Nauna si Balagtas sa pagtalakay ng kanser sa lipunan noon na kitang-kita

sa kanyang mga isinulat na akdang pampanitikan, lalo na sa kanyang awit.
___6. Magkasama ang kapangyarihan ng estado at simbahan noong

kapanahunan ng Kastila sa bansa.
___7. Inilarawan ang magandang pamamalakad ng Kastila sa pamahalaan.
___8. Malayang nakasusulat ng mga puna at opinyon ang mga mamamahayag

noon sa pamahalaan at simbahan.
___9. Sa pasimula ng awit tinalakay ni Kiko ang tunay na larawan ng Pilipinas sa

ilalim ng mga Kastila.
___10. Gumamit ng mapayapang paraan si Balagtas sa kanyang paghihimagsik.
II. Isulat kung ang pangungusap ay DENOTASYON o KONOTASYON:
___11. Napakabango naman ng rosas na iyan
___12. Ang kapal naman kasi ng mukha niyang manghiram, beh.
___13. Sinasabi ko na saiyo, maraming buwaya dito sa Kongreso.
___14. Ay kabog! Ang haba at ang kintab ng buhok ng ating Ms. STI.
___15. Ano ang nagyari sa tapang niya, umurong ba?
III. Panuto: Bilugan ang letra ng tamang sagot sa bawat pahayag.

16. Alin sa mga sumusunod ang HINDI naging tema ng Florante at Laura?
A. Pag-ibig sa Bayan
B. Pag-ibig sa Kapwa
C. Pag-ibig sa Kalikasan
D. Pag-ibig sa Magulang
17. Anong uri ng tulang pasalaysay ang Florante at Laura?
FPFelixMNHS
Grade 8
A. Awit
B. Korido
C. Balad
D. Epiko
18. Sino ang hinahanap ni Florante habang siya ay naghihirap at nagdurusa
sa gubat na mapanglaw?
A. ang kanyang ina
B. ang kaibigang si Menandro
C. ang Mahal na Birhen
D. ang kasintahang si Laura
19. Pinaniniwalaang saang lugar isinulat ni Balagtas ang Florante at Laura?
A. sa bahay niya
B. sa simbahan
C. sa bukid
D. sa kulungan
20. Kanino inialay ng may-akda ang "Florante at Laura"?
A. Juana Tiambeng
B. Juana Dela Cruz
C. Maria Asuncion Rivera
D. Maria Clara
21. SiyaangkasintahanniAladinnainagawngsakimnaama.
A. Laura
B. Flerid
C. Floresc
D. Florida
22. Isang gererong Moro napawangdusaangnalasapmulasasakimnaama.
A. Aladin
B. Adolfo
C. Florante
FPFelixMNHS
Grade 8
D. Menandro
23. Siya ay
asawaniPrinsesaFlorescanapinugutanngulodahilsapagtatanggolsabayan.
A. KondeSileno
B. Duke Briseo
C. Haring Linceo
D. Antenor
24. Siyaanglalakingnakagapossapunonghigeranalubosnanagdurusadahilsakin
ahinatnanngkanyangbayanmulasaganidnasi Adolfo.
A. Adolfo
B. Aladin
C. Menandro
D. Florante
25. Ditosa baying itoisinilang at lumaki si Florante. Ditonamumunosi Haring
Linceo.
A. Krotona
B. Albanya
C. Atenas
D. Persiya
26. Siya ay anakniKondeSileno. Isangsakim at traydorsakanyangbayan,

angdahilanngpagdurusaniFlorante.
A. Adolfo
B. Menandro
C. Osmalik
D. Aladin
27. Anakni Haring Linceo at kasintahanniFlorante.
A. Flerida
B. Laura
C. Leira
FPFelixMNHS
Grade 8
D. Florida
28. SiyaangharisabayanngAlbanya.
A. Haring Linceo
B. Haring Briseo
C. Haring Sileno
D. Haring Adolfo
29. Angkamatayanni Duke Briseo ay __________.
A. Kagulat-gulat
B. Katakut-takot
C. Kalagim-lagim
D. Kaawa-awa
30. LabisangkalungkutanngFlorantesapagkamatayngamadahil ito ____.
A. Mapagmahal at mapagkalinga
B. Maawain at maunawain
C. Matulungin at maalalahanin
D. Masayahin at mapagpalayaw
Sanggunian
LIBRO
Belvez, Paz M. et al., (2010). Florante at Laura. Kalinangan 2, pp. 60-71
Belvez, Paz M. et al., (2010).Ang Sanaysay. Kalinangan 2, pp. 265-270
Panitikang Pilipino (Filipino Modyul para sa Mag-aaral)pp. 24-30
Kayumanggi (Baitang 8-Unang Markahan) pp. 4-23
Amog,Maybel V., Pagoso,Nelia P., Cuaño, Felicidad (2006). Obra Maestra II:
Florante at Laura. Bagong Edisyon. Sampaloc,Maynila : Rex Book Store, Inc.
Dayag,Baisa,Julian,Del Rosario,Lontoc. ,PLUMA (Wika at Panitikan) (Florante at
Laura)
FPFelixMNHS
Grade 8
Enrijo,Willita A., Bola,Asuncion B., Maniquis,Arlene B., Salum,Roselyn T.,

Canlas,Jocelyn DR., Dasig,Maryjane R., Villaverde,Sharon A., Cruz, Jayson A.,
Magpantay,Roel Cyrus S., Gellecanao,Jet O., Francia,Maricar L. (2013).Mga
Anyo ng Kontemporaryong Panitikan. Panitikang Pilipino – Ikawalong Baitang.
Unang Edisyon. Quezon City: Book Media Press, Inc.; Mandaluyong City:
Printwell, Inc. pp. 128-137
Antas ng Wika. Panitikang Pilipino – Ikawalong Baitang. Unang Edisyon. Quezon
City: Book Media Press, Inc.; Mandaluyong City: Printwell, Inc. pp. 136-137
Magpantay,Roel Cyrus S., Gellecanao,Jet O., Francia,Maricar L. (2013).Ang
Broadcast Media:Mekanismo ng Pagbabago at Pag-unlad ng Kulturang Pilipino.
Panitikang Pilipino – Ikawalong Baitang. Unang Edisyon. Quezon City: Book
Media Press, Inc.; Mandaluyong City: Printwell, Inc. pp. 139-147
Magpantay,Roel Cyrus S., Gellecanao,Jet O., Francia,Maricar L.
(2013).Konsepto ng Pananaw. Panitikang Pilipino – Ikawalong Baitang. Unang
Edisyon. Quezon City: Book Media Press, Inc.; Mandaluyong City: Printwell, Inc.
pp. 150-151

Magpantay,Roel Cyrus S., Gellecanao,Jet O., Francia,Maricar L. (2013).Kislap
ng Bituin. Panitikang Pilipino – Ikawalong Baitang. Unang Edisyon. Quezon City:
Book Media Press, Inc.; Mandaluyong City: Printwell, Inc. pp. 156-157
Magpantay,Roel Cyrus S., Gellecanao,Jet O., Francia,Maricar L.
(2013).Dokumentaryong Pantelebisyon. Panitikang Pilipino – Ikawalong Baitang.
Printwell, Inc. pp. 157
FPFelixMNHS
Grade 8
Konseptong may Kaugnayang Lohikal. Panitikang Pilipino – Ikawalong Baitang.

Printwell, Inc. pp. 159-161
INTERNET
https://brainly.ph/question/447250/tula
brainly.ph/question/386136
brainly.ph/question/361441?source=aid497147
https://brainly.ph/question/447250
https://www.tagaloglang.com/isang-tula-sa-bayan/
https://brainly.ph/question/2435067/elemento ng tula
https://www.kapitbisig.com/philippines/florante-at-laura-ni-francisco-baltazar-a-
complete-modern-tagalog-version-kabanata-2-ang-binatang-
nakagapos_1201.html
https://teksbok.blogspot.com/2010/09/mga-elemento-ng-tula.html
https://brainly.ph/question/454272/kahulugan ng sanaysay
https://brainly.ph/question/253687Uri ng sanaysay
https://www.studocu.com/ph/document/mindanao-state-university/information-
technology/essays/sample-pormal at impormal-na-sanaysay/5371770/view
https://www.google.com/search?q=KAHIRAPAN&sxsrf
https://www.google.com/search?
q=trapiko+sa+pilipinas&tbm=isch&ved=2ahUKEwiG5eXA7IXpAhWtxosBHY53Cp
YQ2-cCegQIABAA&oq
https://www.google.com/search?q=korapsyon+sa+pilipinas&tbm=isch&ve
https://pinoycollection.com/maikling-kwento/
https://www.marvicrm.com/2017/09/ang-kalupi-buod
FPFelixMNHS
Grade 8
http://hayzkul.blogspot.com/2016/08/kahulugan-ng-pang-uri-kaantasan-ng-
pang.html
https://www.scribd.com/document/357101695/Ang-Pagong-at-Ang-Kalabaw
brainly.ph/question/218262/denotasyon at konotasyon
https://www.scribd.com/doc/283431446/May-Gulong-Na-Bahay
https://www.tagaloglang.com/florante-at-laura-poem/
http://www.geocities.ws/vingalliahpalao/Mapanglaw%20na%20Gubat.html
biw=1366&bih=605&sxsrf=ALeKk00aBgJQr2fntv2MYSJyw5AyhM-BVA
%3A1587898389871&ei=FWilXs7WNMeLr7wPz4awkA0&q=bayang+nagdurusa
+sa+florante+at+laura+paliwanag&oq
https://www.kapitbisig.com/philippines/florante-at-laura-ni-francisco-baltazar-a-
complete-modern-tagalog-version-kabanata-2-ang-binatang-
nakagapos_1201.html
https://www.google.com/search?q=ds
%2F8%2F3%2F5%2F2%2F8352879%2Ffilipino_teachers_guide_1.pdf&oq=ds
%2F8%2F3%2F5%2F2%2F8352879%2Ffilipino_teachers_guide_1.pdf&aqs=chr
ome..69i57j69i58&sourceid=chrome&ie=UTF-8
http://www.thegomom.com/wp-content/uploads/2010/09/Kaantasan-ng-Pang-uri-
6-worksheets.pdf
https://www.slideshare.net/mobile/nicogranada31/k-to-12-filipino-learners-module
https://rabiesalliance.org
https://www.deviantart.com/artborn (Florante at Laura Characters)
FPFelixMNHS
Grade 8
q=tabloid+at+broadsheet&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjeoM3t7
o3pAhWDHKYKHSCDBaYQ_AUoAXoECAwQAw&biw=1350&bih=640
q=komiks&tbm=isch&ved=2ahUKEwjGkvz27o3pAhXZAqYKHXQpCvwQ2-
cCegQIABAA&oq=komiks&gs_lcp=CgNpbWcQAzICCAAyAggAMgIIADICCAAyA
ggAMgIIADICCAAyAggAMgIIADICCAA6BAgAEBg6BAgAEENQjPcEWLGrBWD
BswVoAHAAeASAAbYCiAGZFJIBBzAuMy43LjGYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LW
ltZ7ABAA&sclient=img&ei=7JGpXsbsHtmFmAX00qjgDw&bih=640&biw=1350
q=magasin+sa+pilipinas&tbm=isch&ved=2ahUKEwiDtprM743pAhVK3pQKHRTv
AGEQ2-
cCegQIABAA&oq=magasin+sa+pilipinas&gs_lcp=CgNpbWcQAzIECAAQGDoEC
AAQQzoCCAA6BAgAEB46BAgAEBM6BggAEAgQHlDInwVY98sFYMvOBWgAc
AB4AIABnQWIAdAgkgELMC4zLjYuMS4wLjOYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ
w&sclient=img&ei=n5KpXsPqD8q80wSU3oOIBg&bih=640&biw=1350
q=bahagi+ng+pahayagan&tbm=isch&ved=2ahUKEwjX9cz5743pAhXZxIsBHf_TC
usQ2-
cCegQIABAA&oq=bahagi+ng+pahayagan&gs_lcp=CgNpbWcQAzICCAAyAggA
MgIIADICCAAyAggAMgIIADICCAAyAggAMgIIADICCAA6BAgAEBg6BAgAEEN
Qh-
QEWIe0BWCwvAVoAHAAeAOAAYULiAHrWZIBDzAuMy4zLjIuMi4xLjIuNZgBAK
ABAaoBC2d3cy13aXotaW1nsAEA&sclient=img&ei=_pKpXtf-
G9mJr7wP_6er2A4&bih=640&biw=1350
q=dokumentaryong+pantelebisyon&tbm=isch&ved=2ahUKEwi_jein8I3pAhUD3p
QKHSBIAtIQ2-cCegQIABAA
-https://www.slideshare.net/mobile/girlieserantes/tayutay-24535678
UNANG MARKAHAN
1. A 3. B
2. B 4.D
FPFelixMNHS
Grade 8
5. A 18. Sawikain
6. C 19. Salawikain
7. B 20. Bugtong
8. A 21. matagumpay/pagsusumikap.
9. B 22. Magaling/nanalo
10. A 23. Mabait/kaibigan.
11. Sawikain 24. Mayaman/magaling
12. Kasabihan 25. Natuwa/kasi nakuha
13. Sawikain 26. PN
14. Bugtong 27. PM
15. Salawikain 28. PM
16. Bugtong 29. PN
17. Salawikain 30. PM
ARALIN 1.1 KARUNUNGANG-BAYAN (SALAWIKAIN, KASABIHAN,

SAWIKAIN AT BUGTONG)
Tangkain Mo
1. E 3. F
2. C 4. A
FPFelixMNHS
Grade 8
5. B
Ekspiryensya
A. B. C.
1. Tama 1. Salawikain 1. B
2. Tama 2. Sawikain 2. A
3. Tama 3. Bugtong 3. D
4. Tama 4. Bugtong 4. C
5. Tama 5. Kasabihan 5. E
ARALIN 1.2 EUPEMISTIKONG PAHAYAG
Tangkain Mo
1. Pikon
2. Mataba
3. Patay
4. Walang pera
5. Gutom
Ekspiryensya
A. 3. Mahangin/lumalaki 5. Nagbibilang ng
ang ulo poste
1. Sumakabilang
bahay 4. May amoy B.
2. Kasambahay 1. Mapili
FPFelixMNHS
Grade 8
2. Balingkinitan 4. Mabilis/Makati ang

kamay
3. Hikahos sa buhay C.
5. Tinatawag ng
4. Namahinga 1. Putok sa buho kalikasan
5. Ibaon sa hukay 2. Matalim ang dila
3. Matigas ang ulo
ARALIN 1.3 ALAMAT
Tangkain Mo
1. E
2. B
3. A
4. D
5. C
Ekspiryensya
A. B. C.
1.3 1.Cañao 1.D
2. 2 2. Uwak 2. A
3. 5 3.Kasakiman/pagputol 3. D
sa kahoy
4. 1 4. B
4. Ginto
5. 4 5. A
5. Matandang lalaki
ARALIN 1.4 PANG-ABAY NA PAMANAHON AT PANLUNAN
Tangkain Mo 3. Panlunan
1. Pamanahon 4. Pamanahon
2. Panlunan 5. Panlunan
FPFelixMNHS
Grade 8
Ekspiryensya
A. B. C.
1. Pamanahon 1. Sa mall 1. Sa
2. Pamanahon 2. Kay Gabby 2. Umpisa
3. Pamanahon 3. kahapon 3. Batangas
4. Panlunan 4. Buhat 4. Tuwing
5. Panlunan 5. Kanina 5. Sa
ARALIN 1.5 EPIKO
Tangkain Mo
(Malayang Pagsagot)
Ekspiryensya
A. B. C.
1. B 1. Tama 1. E
2. D 2. Tama 2. D
3. D 3. Tama 3. C
4. A 4. Tama 4. F
5. A 5. Mali 5. A
ARALIN 1.6 SANHI AT BUNGA
Tangkain Mo
1. Kapag nag-aaral kang mabuti, makakapasa ka.
FPFelixMNHS
Grade 8
2. Nagkaroon siya ng kanser sa baga dahil sa labis na paninigarilyo.
3. Mahusay siyang mamuno sa bansa kaya naman patuloy ang pag-unlad nito.
4. Naging matagumpay si Sarah sapagkat nagsumikap siya sa buhay.
5. Dahil sa kanyang galing sa pagsayaw nakuha niya ang unang pwesto.
Ekspiryensya
A. B.
1. Sanhi 1. Kaya naman
2. Sanhi 2. Upang
3. Sanhi 3. Sapagkat/dahil
4. Bunga 4. Dahil
5. Bunga 5. NguniT
Panapos na Pagtataya
1.Ritwal/Festival 3. diyos
2. diyos/espiritu 4. Matalinong tao
FPFelixMNHS
Grade 8
5. Mensahero 18. A
6. Kasambahay 19. C
7. Balat-sibuyas 20. B
8. Hikahos sa buhay 21. Panlunan
9. Halang ang bituka 22. Panlunan
10. Balingkinitan 23. Pamanahon
11. C 24. Pamanahon
12. A 25. Panlunan
13. D 26. Kaya
14. B 27. Kapag
15. B 28. Upang
16. B 29. Dahil
17. C 30. Sapagkat
IKALAWANG MARKAHAN
1. D 2. B
FPFelixMNHS
Grade 8
3. C 17. D
4. A 18. C
5. A 19. C
6. B 20. A
7. A 21. C
8. B 22. B
9. A 23. C
10. B 24. B
11. A 25. C
12. C 26. D
13. B 27. C
14. B 28. A
15. B 29. D
16. C 30. B
ARALIN 2.1 – TULA
Tangkain Mo
1. J 6. I
2. F 7. A
3. E 8. D
4. G 9. C
FPFelixMNHS
Grade 8
5. H 10. B
Ekspiryensya
A. B. C.
1. A (Malayang Pagsagot) (Malayang Pagsagot)
2. C
3. C
4. C
5. A
ARALIN 2.2 – ELEMENTO NG TULA
Tangkain Mo
1. TAMA
2. TAMA
3. MALI
4. TAMA
5.TAMA
Ekspiryensya
A. B.
1. D (Pagsulat ng sariling likhang Tula)

2.C
3. F
4. E
5. B
ARALIN 2.3 – SANAYSAY
Tangkain Mo
A. (Malayang Pagsagot) B. (Malayang Pagsagot)
FPFelixMNHS
Grade 8
Ekspiryensya
A. (Malayang Pagsagot) B. Malayang Pagsagot)
ARALIN 2.4 – URI NG SANAYSAY
Tangkain Mo
A.
1. B
2. A
3. D
4. C
5. E
B. Pormal
1. nagbibigay ng impormasyon;
2. nagbibigay ng mahahalagang kaisipan o kaalaman sa pamamagitan
ng makaagham at lohikal na pagsasaayos sa paksang tinatalakay;
3. maingat na pinipili ang pananalita;
4. ang tono ay mapitagan;
5. obhektibo o di kumikiling sa damdamin ng may-akda
C. Di Pormal
1. nagsisilbing aliwan/libangan;
2. nagbibigay-lugod sa pamamagitan ng pagtalakay sa mga paksang
karaniwan, pang-araw-araw at personal;
3. ang pananalita ay parang nakikipag-usap lamang;
4. pakikipagkaibigan ang tono;
5. subhektibo sapagkat pumapanig sa damdamin at paniniwala ng may-
akda
Ekspiryensya
A. (Malayang Pagsagot) B. (Malayang Pagsagot) C. (Malayang Pagsagot)
ARALIN 2.5 – MAIKLING KUWENTO
Tangkain Mo
A. B.
FPFelixMNHS
Grade 8
1. kulungan 6. A
2. tema 7. D
3. pitaka 8. C
4. mapagbintang 9. E
5. matulin 10. B
Ekspiryensya
A.
1. H 6. F 11. N
2. D 7. C 12. K
3. J 8. E 13. O
4. B 9. G 14. L
5. A 10. I 15. M
B. Pagsusuring Pangnilalaman
1. Paksa-
ito ay tungkol sa isang Ale na pinagkamalan ang isang
inosenteng bata na nagnakaw ng kanyang pitaka. Ito ay
nagpapakita na maraming namamatay sa maling akala.
2. Simbolismo
a. Simbolismo ng mga Bagay

Kalupi- sinisimbolo ang mga bagay na kinakailangan ng isang tao
upang magtagumpay.
Maliit na barung-barong- sinisimbolo nito ang kahirapan.
b. Simbolismo ng mga Tauhan

Aling Marta- sinisimbolo niya ang isang tusong tao na gagawin
ang lahat upang makuha ang kanyang gusto, sa mabuti man o sa
masamang paraan.
Inosenteng Bata- literal niyang sinisimbolo ang mga inosenteng

tao na nadadamay sa masasamang bagay na gawa ng ibang tao.
Anak ni Aling Marta- sinisimbolo niya ang isang bagay na
FPFelixMNHS
Grade 8
hinahangad ng marami, ayon na ring sa kwento, hinahangad ni Aling

Marta ang kanyang pagtatapos sa High School.
3.Uri- ito ay isang realismong maikling kwento. Nagpapakita ito ng

realidad na may mga bagay na hindi nabibigyang hustisya sa lipunan.
C. Pangatwiranan (Malayang Pagsagot)
ARALIN 2.6 – KAANTASAN NG PANG-URI
Tangkain Mo
1. Ang bola na ginagamit sa paglalaro ng basketball ang pinakamalaki sa

tatlo.
2. Mas matamis ang mansanas kaysa sa kahel.
3. Maganda ang bulaklak ng gumamela.
4. Higit na matangkad si Erwin kaysa kay Ben.
5. Pinakamabilis tumakbo si Elmer kaya naman siya ang nanalo sa larong
Pambansa.
Ekspiryensya
A.
1. PH 6. L
2. L 7. PS
3. PH 8. L
4. L 9. PH
5. PS 10. PS
B.
1. Masaya 6. Pinakamalinis 11. Mas maayos
2. malamig 7. Malusog 12. Kulot
3. higit na matangkad 8. mas makapal 13. mas masipag
4. Pinakamapula 9. Higit na malaki 14. pinaka mahaba
5. Mabait 10. Pinakamasarap 15. matalinong
1. C 2. E
FPFelixMNHS
Grade 8
3. A 17. Pahambing
4. B 18. Lantay
5. D 19. Lantay
6. D 20. Lantay
7. B 21. TAMA
8. A 22. MALI
9. C 23. MALI
10. E 24. TAMA
11. Pasukdol 25. TAMA
12. Pahambing 26. D
13. Pasukdol 27. C
14. Pasukdol 28. D
15. Pahambing 29. B
16. Pasukdol 30. C
IKATLONG MARKAHAN
FPFelixMNHS
Grade 8
1. D 16. D
2. A 17. B
3. A 18. B
4. D 19. B
5. C 20. C
6. D 21. B
7. B 22. B
8. A 23. B
9. D 24. A
10. C 25. Dokumentaryong pantelebisyon
11. A 26. Kometaryong panradyo
12. B 27. Konsepto ng pananaw
13. C 28. Sanhi at bunga
14. A 29. Paraan at resulta
15. A 30. Kondisyon at bunga
ARALIN 3.1 – POPULAR NA BABASAHIN

Ekspiryensya
FPFelixMNHS
Grade 8
A. B. C.
1. C 1. libangan 1. D
2. D 2. editoryal 2. B
3. C 3. Pangmukhang 3. C
4. A pahina 4. E
5. B 4. isports 5. A
5. Anunsiyo
klasipikado
ARALIN 3.2 – ANTAS NG WIKA
Ekspiryensya
A. B. C.
1. erpat 1. D 1. datung
2. espi 2. A 2. Bagets
3. in-na-in 3. A 3. lispu
4. hanep 4. B 4. yosi
5. nakaka-badtrip 5. A 5. P’re
ARALIN 3.3 – KOMENTARYONG PANRADYO

Ekspiryensya
A. B.
1. positibong pahayag 1. telebisyon
2. negatibong pahayag 2. dokumentaryo
3. negatibong pahayag 3. radyo
4. positibong pahayag 4. musika
5. negatibong pahayag 5. Balita
ARALIN 3.4 – MGA HUDYAT NG KONSEPTO NG PANANAW
Ekspiryensya
FPFelixMNHS
Grade 8
A. B.
1. B 1. Batay sa
2. A 2. sa tingin ng/ sa palagay ng
3. A 3. sa ganang akin/ pinaniniwalaan ko
4. B 4. ayon sa
5. A 5. sa tingin ng/ sa palagay ng
ARALIN 3.5 – KONTEMPORARYONG PROGRAMANG PANTELEBISYON
Ekspiryensya
A. B.
1. dokumentaryong pantelebisyon 1. X 6. /
2. kislap ng bituin 2. / 7. /
3. Gamu-gamo sa Dilim 3. / 8. /
4. Howie Severino 4. X 9. X
5. edukasyon 5. X 10. X
ARALIN 3.6 – MGA EKSPRESYONG NAGAPAKILALA NG KAUGNAYANG

LOHIKAL
Ekspiryensya
A. B.
1. A 1. Dahil sa
2. C 2. kung
3. B 3. Kaya
4. D 4. sapagkat
5. A 5. upang
1. pahayagan 16. A
FPFelixMNHS
Grade 8
2. Tabloid 17. D
3. Komiks 18. C
4. Magasin 19. B
5. Dagli 20. D
6. Pormal 21. magasin
7. di pormal 22. komiks
8. Pormal 23. magasin
9. di pormal 24. tabloid
10. di pormal 25. komiks
11. B 26. magasin
12. A 27. tabloid
13. C 28. magasin
14. C 29. komiks
15. D 30. tabloid
IKA-APAT NA MARKAHAN
FPFelixMNHS
Grade 8
1. A 16. C
2. B 17. A
3. C 18. D
4. A 19. D
5. B 20. C
6. C 21. C
7. A 22. A
8. A 23. A
9. D 24. C
10. C 25. A
11. A 26. B
12. A 27. A
13. C 28. C
14. D 29. A
15. A 30. B
ARALIN 4.1 FLORANTE AT LAURA (KALIGIRANG PANGKASAYSAYN NG

FLORANTE AT LAURA)
FPFelixMNHS
Grade 8
Tangkain Mo
1. Awit
2. Muslim
3. Selya
4. Albanya
5. Alegorya
Ekspiryensa
A. B. C.
1. Tama 1. D 1. Awit/Florante at
Laura
2. Mali 2. B
2. Moro
3. Tama 3. A
3. Kaliluhan
4. Mali 4. A
4. Flerida
5. Tama 5. C
5. Iisa
ARALIN 4.2 MGA TAYUTAY NA GINAMIT SA FLORANTE AT LAURA
Tangkain Mo
1. D
2. A
3. E
4. C
5. B
Ekspiryensa
A. 1. D 2. A
FPFelixMNHS
Grade 8
3. C 2. C 1. C
4. B 3. A 2. E
5. D 4. D 3. D
B. 5. A 4. A
1. B C. 5. B
ARALIN 4.3 – DENOTASYON AT KONOTASYON
Tangkain Mo
A.
Salita Denotasyon Konotasyon

1. bola Laruan na hugis bilog matamis ang dila
2. buwaya hayop pulitiko
3. posporo Bagay na panindi ilaw
4. itim kulay kamatayan
5. pambura bagay kamalian
B.
KONOTASYON SALITA DENOTASYON
Hindi masyado
pinuntahan
Literal na may mga umaaligid
"Nilangaw ang
na langaw sa sinasabing
palabas dahil
Nilangaw bagay, tao, o pagkain.
nanonood ang mga
"Nilangaw na ang pagkain sa
tao ngayon ng
mesa! Ayaw niyo pang kainin."
pageant sa kani-
kanilang bahay."
Natakot o
pinangunahan ng
Pinagp iyestahan ng daga ang
takot.
isang bagay o pagkain.
"Dinaga akong Dinaga
"Dinaga ang likuran ng bahay
magsabi sa kanya ng
dahil maraming basura doon."
totoo kong
nararamdaman."
Isang taong traydor o Ahas Ito ay isang uri ng reptilya na
FPFelixMNHS
Grade 8
minsa’y makamandag, subalit

tumitira ng patalikod. may ibang uri na hindi
makamandag.
Simbolo ng
Ito ay nagpapakita ng isang
pagmamahal o pag- Litrato ng pusa
larawan ng pusa.
ibig.
Di-Makabasag Hindi kayang bumasag ng
Tahimik/mahinhin
pinggan pinggan
Malalim ang
May poot sa puso sugat Malalim o malala ang sugat
Nagsunog ng
Nag-aral ng mabuti kilay Sinunog ang kilay
Anghel
Mabait Nag-lilingkod sa diyos sa langit
Ekspiryensya
A. B.
1. D 1. i
2. D 2. e
3. K 3. h
4. D 4. j
5. K 5. b
6. k
7. c
8. d
9. f
10. a
ARALIN 4.4 – FLORANTE AT LAURA
Aralin 1-2
FPFelixMNHS
Grade 8
Tangkain Mo
1. F 6. G
2. C 7. A
3. J 8. B
4. H 9. E
5. D 10. I
Ekspiryensya
A.
1. Albanya
2. Konde Adolfo
3. Pinahihirapan at pinapatay
4. Kunin na siya at ingatan ang mahal nya sa buhay
5. Iniluklok sa trono
B. (Malayang pagsagot)
ARALIN 4.5 ANG PAG-IBIG KAY FLERIDA
Tangkain Mo Ekspiryensya
1. Maingay A. B.
2. Himok 1. B 1. Wagas
3. Masaya 2. B 2. Pagsubok
4. Sasakyan 3. A 3. Pag-ibig
5. Kasuotan 4. D 4. Nararamdaman
5. B 5. Panindigan
ARALIN 4.6 DALAWANG AMA TUNAY NA MAGKAIBA
Tangkain Mo Ekspiryensya
A. B.
1. Kaligayahan 1. Katotohanan 1. Pagkagalit
2. Binubuo 2. Opinyon 2. Pagkagulat
3. Biktima 3. Katotohanan 3. Pagtataka
FPFelixMNHS
Grade 8
4. Mapabuti 4. Opinyon 4. Pagkaawa

5. Matapat 5. Katotohanan 5. Kalungkutan
1. ✓ 6. ✓
2. ✓ 7. X
3. X 8. X
4. X 9. ✓
5. ✓ 10. ✓
FPFelixMNHS
Grade 8
11. DENOTASYON 21. B

12. KONOTASYON 22. A
13. DENOTASYON 23. B
14. DENOTASYON 24. D
15. KONOTASYON 25. B
16. C 26. A
17. A 27. B
18. D 28. A
19. D 29. C
20. C 30. A
FPFelixMNHS

Get EASY in Filipino 8

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Get EASY in Filipino 8

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Get Easy in Filipino

Aralin Nilalaman Pahina

Panimulang Pagtataya 109 - 114

2 Antas ng Wika 125 - 129

Panimulang Pagtataya 159 - 163

5 Ang Pag-ibig kay Flerida 195 - 202

Sanggunian 213 - 217

I. Panuto: Kilalanin ang tinutukoy sa bawat pangungusap. Bilugan ang titik ng

A. Epiko B. Alamat C. Tula D. Nobela

II. Panuto: Tukuyin ang katawagan ng mga sumusunod na Karunungan-Bayan

ang ilog ay mababaw.

Higit na madaragdagan ang iyong kaalaman tungkol sa ating aralin. Paganahin

ARALIN 1.1 KARUNUNGANG-BAYAN

Nabibigyang-kahulugan ang mga talinghagang ginamit sa salawikain,

Ang karunungang-bayan ay isang sangay ng panitikan kung saan

Kasama sa kabang-yamanng karunungang-bayan ng ating bansa bago dumating

– karaniwang patalinghaga ang salawikain na may kahulugang nakatago. Ang

1. Pag ang tubig ay magalaw, 2. Ang sakit ng kalingjingan

- Ang kasabihan ay kaiba sa salawikain dahil hindi ito gumagamit ng mga

1. Tulak ng bibig, 2. Kasama sa gayak

– Ang sawikain o pagtatambis ay isang paraan ng pagsasalita na hindi

1. Parang natuka ng ahas - natulala

– pahulaan sa pamamagitan ng paglalarawan Binubuo. ng isa o dalawang taludtod na maikli at

1. Nanganak ang birhen, itinapon ang lampin. (SAGING)

Subukan nga natin ang iyong nakuhang kaalaman. Magsimula na!

Panuto: Basahin ang mga sumusunod na mga karunungang-bayan. Hanapin sa

____1. Ang tumatakbo nang matulin, A. Hinatak

____4.Binaltak ko ang baging nag-ingay ang E. Mabilis

Magaling, natapos mo ang malaking Pagsubok, ngayon naman, para sa iyong

_____2. Ang salawikain ay ang pinagmulan ng panulaang Pilipino.

_____3. Ang kasabihan ay di tahasan pagpapakahulugan.

_____4. Ang sawikain ay isang idyoma.

_____5. Ang bugtong ay isang pahulaan na nasusulat sa anyong patula.

B. Panuto:Basahing mabuti ang sumusunod na mga karunungang-

nasa tao ang gawa.

________2. Ilaw ng tahanan.

________3. Kay lapit-lapit na sa mata,

________4. Kung kailan mo pinatay

saka pa humaba ang buhay.

________5. Malas ang magpakasal ng sukob sa taon.

C. Panuto: Piliin ang titik ng wastong kahulugan na mga Karunungang-

A. Bigyan natin ng halaga at pansinin kung ano ang nasa

____1. Ang buhay ay parang gulong,

Magaling. Nagpakita ka nga ng tunay na kahusayan. Binabati kita!

1. Matapos mong sagutin ang mga gawain, nakaramdam ka ba ng

2. Paano mo pahahalagahan ang matatandang panitikan tulad ng

Higit na madaragdagan ang iyong kaalaman tungkol sa ating aralin. Paganahin

ARALIN 1.2 EUPEUPEMISTIKONG PAHAYAG

Nagagamit ang eupemistikong pahayag sa pagbuo ng alinman sa

Ang Eupemistikong pahayag ay ang pagpapalit ng salitang magandang

2. “Kailangang tanggapin natin ang ganitong sitwasyon. Wala na si Tatay

Subukan nga natin ang iyong nakuhang kaalaman. Magsimula na!

Panuto: Ibigay ang kahulugan ng mga eupemistikong pahayag na

_____2. Siya ay malusog na bata dahil napalaki nang maayos.

_____3. Sumakabilang-buhay ang alaga niyang aso dahil sa matinding sakit.

Magaling, natapos mo ang malaking Pagsubok, ngayon naman, para sa iyong

A. Panuto: Tukuyin ang angkop na gamit ng Eupemistikong Pahayag sa bawat

1. Napansin mong nilalayuan si Ben ng iba mong kaklase dahil sa mabaho

A. Kakausapin ko at aamoy-amoyin hangga’t malaman niyang mabaho siya.

C. “Tara bili tayo ng tawas at ipaligo mo.”

D. Magpaparinig ng - “Ano ba yan, maligo kasi araw-araw.”

2. Mayabang ang dating ng pinsan mo sa iyo. Alin sa mga sumusunod ang

A. Mahangin talaga siya kahit bata pa lang kami.

B. Malakas ang loob dahil may ipagyayabang.