Khoa Xây dựng DD&CN

TS. Bùi Quang Hiếu

CHƯƠNG 2. MA TRẬN VÀ
VECTOR
 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.6. HPT tuyến tính và phép khử Gauss

2.6.1. Hệ phương trình tuyến tính

Hoặc 𝐀𝐱 = 𝐛 Trong đó

Ma trận khuếch đại 2

 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.6. HPT tuyến tính và phép khử Gauss

2.6.1. Hệ phương trình tuyến tính

Ý nghĩa hình học 3

 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.6. HPT tuyến tính và phép khử Gauss

2.6.2. Phép khử Gauss

Ví dụ phép khử Gauss cho hệ phương trình 3 ẩn

4
 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.6. HPT tuyến tính và phép khử Gauss

2.6.2. Phép khử Gauss

5
 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.6. HPT tuyến tính và phép khử Gauss

2.6.2. Phép khử Gauss

6
 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.7. Định thức ma trận và quy luật Cramer

2.7.1. Định thức ma trận
Ma trận cấp 2 Ma trận cấp 3
𝑎 𝑎
D = det𝐀 = 𝑎 𝑎
=𝑎 𝑎 −𝑎 𝑎

Ma trận cấp n

Hoặc

𝐶 = −1 𝑀
Mjk là định thức của ma trận cấp n−1,
7
được xác định bằng cách bỏ đi hàng j và cột k của ma trận A.
 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.7. Định thức ma trận và quy luật Cramer

2.7.2. Nghịch đảo ma trận
Nghịch đảo của ma trận vuông cấp nxn A=[ajk] được kí hiệu là A-1 cũng là ma trận
vuông cấp nxn thỏa mãn phương trình sau:

Định lý về sự tồn tại của ma trận nghịch đảo: Ma trận nghịch đảo A-1 của ma trận
vuông cấp nxn A tồn tại nếu và chỉ nếu định thức của ma trận A khác không.

Tính chất ma trận nghịch đảo:

𝟏 𝟏 𝟏
𝐀𝐂 =𝐂 𝐀

𝐀𝐂 … 𝐏𝐐 = 𝐐 𝟏𝐏 𝟏 … 𝐂 𝟏𝐀 𝟏

𝐀 =𝐀 8
 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.7. Định thức ma trận và quy luật Cramer

2.7.2. Nghịch đảo ma trận: phương pháp khử Gauss-Jordan

Bước 1: Tạo ra hệ phương trình từ ma trận

𝟏 𝟏 𝟐 𝟐 𝒏 𝒏

Trong đó: 𝟏 𝟐 𝒏

Bước 2: Viết lại dưới dạng ma trận

𝑻 𝑻 𝑻
Trong đó: 𝟏 𝟐 𝒏

9
 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.7. Định thức ma trận và quy luật Cramer

2.7.2. Nghịch đảo ma trận: phương pháp khử Gauss-Jordan

Bước 3: Giải hệ phương trình , xác định được chính là nghịch đảo của A

Bước 4: Sử dụng phép khử Gauss biến ma trận khuếch đại thành ma trận
; trong đó là ma trận tam giác trên

Bước 5: Sử dụng phép khử Gauss-Jordan biến ma trận thành ma trận

;

Bước 6: Kết luận là nghịch đảo ma trận

10
 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.7. Định thức ma trận và quy luật Cramer

2.7.2. Nghịch đảo ma trận: phương pháp khử Gauss-Jordan

Ví dụ: xác định nghịch đảo của ma trận A bằng phương pháp khử Gauss-Jordan

11
 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.8. Trị riêng, vector riêng của ma trận

2.8.1. Khái niệm

Trị riêng và vector riêng của ma trận được định nghĩa như sau:

2.8.2. Xác định trị riêng, vector riêng của ma trận

Trị riêng và vector riêng của ma trận cấp 2 đơn giản

12
 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.8. Trị riêng, vector riêng của ma trận

Bước 1: Biến đổi

Bước 2: Xác định trị riêng

Bước 3: Xác định vector riêng

13
 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.8. Trị riêng, vector riêng của ma trận

Biến đổi của 10x10 điểm lưới dưới chuyển đổi với ma trận A

14
 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.8. Trị riêng, vector riêng của ma trận

2.8.2. Xác định trị riêng, vector riêng của ma trận
Tổng quan:

Biến đổi:

15
 Khoa Xây dựng DD&CN
TS. Bùi Quang Hiếu

2.8. Trị riêng, vector riêng của ma trận

2.8.2. Xác định trị riêng, vector riêng của ma trận
Xác định trị riêng:

16