ვარიანტი 1 

განმარტებები- 1 ქულა (ჯამში 4 ქულა)  

1. აქტივი- არის ის ,რასაც კომპანია საკუთრებაში ფლობს და

შემოსავლის მისაღებად იყენებს, ანუ ეკონომიკური რესურსი,
რისი მეშვეობითაც კომპანია ელის მომავალში ფულის
შემოდინებას ან ფულის გადინების თავიდან აცილებას.
(მაგალითად: მაღაზიის დახლებზე დალაგებული გასაყიდი
საქონელი ამ მაღაზიის აქტივია,რადგან მათი გაყიდვის
შედეგად მაღაზია ფულის შემოდინებას ელის, ასევე
საწარმოში არსებული სხვადასხვა მოწყობილობა-დანადგარები
აქტივია მოცემული საწარმოსთვის, რადგან მათი საშუალებით
იქარმოება ნაწარმი, რომლის გაყიდვაც ფულის შმოდინებას
განაპირობებს. თუ თქვენ საკუთარი ბიზნესის
განსახორციელებლად საოფისე ფართს იქირავებთ და ერთი
წლის ქირასწინასწარ გადაიხდით, ეს წინასწარი გადახდაც
თქვენთვის აქტივად იქცევა, რადგან მომავალში ( ერთი წლის
განმავლობაში) ქირით გამოწვეულ ფულის გადინებას
აგაცილებთ თავიდან.) 

2. მარკეტინგი- ესაა ზოგადი კონცეფციის შექმნის,

ფასდადების,წარმოებისა და მომსახურების პროცესი, რომელმაც
უნდა ჩამოაყალიბოს და შეინარჩუნოს ურთიერთობანი
მომხმარებელთან. ბიზნესის ისტორიის ადრეულ საფეხურებზე
კომპანიები, როგორც წესი მეტ ყურადღებას ამახვილებდნენ
საკუთარი პროდუქტის წარმოებასა და ნაწარმის ერთდროულ
გასაღებზე, ვიდრე ბაზრებთან და მომხმარებელთან
ურთიერთობის შორსგამიზნული გეგმებზე, ამი საპირისპიროდ,
დღევანდელ კომპანიათა უმეტესობა ცდილობს, მარკეტინგის
არსში გაერკვეს,რაც თავისთავადიმას ნიშნავს, რომ ნებისმიერმა
კომპანიამ უნდა გაითვალისწინოს მომხმარებლის სურვილები
და მოთხოვნილებები, თუკი სურს, გრძელვადიანი მოგების
პერსპექტივაზე გათვალოს და ამავე დროს,თავისი
მარკეტინგული საქმიანობა კომპანიის შორსგამიზნულ გეგმებს
შეუხამოს. სწორედ, ამიტომ ამგვარი მომხმარებელზე
ორიენტირებული კომპანიები მარკეტინგულ სტრატეგიას
დაკმაყოფილებულ მომხმარებელთან სამომავლო
ურთიერთობების გათვალისწინებით ქმნიან. ამგვარ
მცდელობათა მიმართებაში ხშირად იხმარება ტერმინი
ურთიერთობათა მარკეტინგი და სწორედ ისგანასხვავებს
მარკეტინგულ ტაქტიკას სტრატეგიისაგან. 
3. ეკონომიკა - როგორც მეცნიერება,შეისწავლის, როგორ იყენებს
საზოგადოება საკუთარ რესურსებს იმ საქონლისა თუ
მოსახურეობის სარამოებლად დაგადასანაწილბლად, რაც
საჭიროა მისი საჭიროებისა და მოთხოვნილების
დასაკმაყოფილებლად. 

4. ელასტიურობა ფასის მიმართ - მოთხოვნის ელასტიურობა

ფასის მიმართ, არის სიდიდე, რომელიც გვიჩვენებს თუ
რამდენად მოქმედებს პროდუქტის ფასის ცვლილება მასზე
მოთხოვნის რაოდენობის ცვლილებაზე. თუ პროდუქტის ფასის
ცვლილება მნიოშვნელოვან გავლენას ახდენს მასზე მოთხოვნის
რაოდენობაზე, ანუ თუ პროდუქტის ფასის ცოტათი გაზრდა
მასზე მოთხოვნის რაოდენიბის მკვეთრ შემცირებას იწვევს, 
ამბიბენ,რომ პროდუქტზე მოთხოვნა ელასტიურია ფასის
მიმართ. თუ პროდუქტის ფასის ცვლილება შედარებით
უმნიშვნელო გავლენას ახდენს მასზე მოთხოვნის
რაოდენობაზე,ანუ თუ პროდუქტის ფასის მნიშვნელოვნად
გაზრდა მასზე მოთხოვნის რაოდენობის მცირე კლებას იწვევს,
ან პროდუქტის ფასის მნიშვნელოვანი შემცირებაც კი მასზე
მოთხოვნის რაოდენობას უმნიშვნელოდ ზრდის,ამბიბენ,რომ
პროდუქტზე მოთხოვნა არაელასტიურია ფასის მიართ. 
1 
ტესტები- 0.5 ქულა (ჯამში 2 ქულა) 

5. კომპანია აწარმოებს ლიმონათს. SWOT ანალიზში კომპანიის

საფრთხე შეიძლება იყოს  გ) ახალი კონკურენტების 

6.ჰიულეტ-პაკარდის კომპანიამ ქვედა როლის

თანამშრომლებს მისცა გადაწყვეტილებების მიღების
უფლება, ხოლო მენეჯერები შემოიფარგლენ მხოლოდ
კონსულტატის ფუნქციით.როგორი ტიპის ლიდერობას
აქვს ადგილი :  დ) ლიბერალური 

7. კორპორაციის მესაკუთრეები არიან:  

დ) აქციონერები  

8. სწრაფი კვების რესტორნები როგორიც არის: დომინოს

პიცა, ვენდის, KFC, საბვეი მიეკუთვნებიან :  
ა) ბიზნეს-ფორმატის ფრენჩაისს  

 ღია კითხვები - 2 ქულა (ჯამში 8) 

 შენიშვნა: სრული პასუხი უნდა ასახავდეს კითხვის

ყველა კომპონენტზე პასუხს.  9. თუ განვიხილავთ
APPLE-ს 3 პროდუქტს, ვნახავთ რომ:  
iPOD-ს გაყიდვები ბოლო 5 წლის მანძილზე
ყოველწლიურად 10% ეცემა;  iPHONE-ს
გაყიდვები დაახლოებით უცლელი დარჩა,
ხოლო  
iPAD-სგაყიდვები ამავე პერიოდში ყოველწლიურად
10%იზრდება  განსაზღვრეთ თითოეული პროდუქტი
სასიცოცხლო ციკლის რომელ ეტაპზე იმყოფება. 
(დაახასიათეთ თითოეული ეტაპი). 

10.დაახასიათეთ თითოეული ბაზრის ტიპი(წმინდა

კონკურენციის,მონოპოლისტური
კონკურენციის,ოლიგოპოლიური კონკურენციის,
მონოპოლიური). 

არსებობს ბაზრის 4 ტიპი: 

✓ წმინდა კონკურენციის ბაზარი 

✓ მონოპოლისტური კონკურენციის ბაზარი 
✓ ოლიგიპოლიური კონკურენციის ბაზარი 
✓ მონოპოლიური ბაზარი 

წმინდა კონკურენციის ბაზარი- ისეთ ბაზარს ეწოდება სადაც

თეორიულად იდენტურ პროდუქტს ბევრი განყიდველი ყიდის
და ბევრი მყიდველი ჰყავს. იდეალურად წმინდა კონკურენციის
ბაზარი ბუნებაში არ არსებობს, თუმცა ზოგი პროდუქტის
ბაზარი საკმაოდ მიახლოვებულია მასთან. მაგალითად
მწვანილის ბაზარი. მისი ნებისმიერი სახეობა მაგალითად
ოხრახუში თითქმის ერთნაირია ყველგან. 

მონოპოლიური ბაზარი- როდესაც მოცემულ ბაზარზე

ამათუ იმ ნაწარმის მხოლოდ ერთადერთი მიმწოდებელია
და აქედან გამომდინარე შეუძლია თავად განსაზღვროს
ფასი- დადგენილი ზღვარის ფარგლებში. 

მონოპოლისტური კონკურენციის ბაზარი- ისეთ ბაზარს

ეწოდება სადაც გამყიდველთა დიდი რაოდენობა
მომხმარებელს ანალოგიურისაგან სულ მცირე რამით მაინ
განსხვავებულ პროდუქციას სთავაზობს. კბილის პასტა,
კოსმეტიკის ნაწარმი, 
2 
უალკოჰოლო სასმელები იმ საქონლისა თუ მომსახურების
მაგალითებია, რომლებიც განსხვავებული ნიშან-
თვისებების მატარებელნი შეიძლება იყვნენ- ზოგადი
მსგავსებების მიუხედავად. 
ოლიგოპოლიური კონკურენციის ბაზარი- ისეთი ბაზარია,
სადაც მსგავსი ნაწარმის მიწოდებას რამდენიმე გაბატონებული
მიმწოდებელი ანხორციელებს. მაგ :  საქართველოში
ნავთობპროდუქტების დისტრიბუციას რამდენიმე მსხვილი
კომპანია ეწევა, როგორებიცაა : „ვისოლი“ „რომპეტროლი“
„გალფი“ და ა.შ. ასევე არსებობენ წვრილი ნავთობ პროდუქტის
დისტრიბუტორი კომპანიებიც, მაგრამ მათი წილი ბაზარზე
უმნიშვნელოა. 

11. ჩამოთვალეთ და დაახასიათეთ ფრენჩაისის ტიპები. 

ფრენჩაიზის სამი ძირიტადი ტიპი არსებობს: 

✓ ნაწარმის ფრენჩაიზი 
✓ საწარმოო ფრენჩაიზი 
✓ ბიზნეს-ფორმატის ფრენჩაიზი 

ნაწარმის ფრენჩაიზი- იმ დაპატენტებული პროდუქტით

ვაჭრობის უფლებას იძლევა ,  რომელსაც ფრენჩაიზის გამცემი
ყიდის და შემდეგ მიმღები მის ხელახალ რეალიზაციას ეწევა. ამ
კატეგორიაში შედიან ავტოლიდერები და ბენზინგასამართ
სადგურები. მაგ : „კია მოტორს ჯორჯია“ და „ტოიოტას ცენტრი
თბილისი“ ნაწარმის ფრენჩაიზის ტიპებია. 

საწარმოო ფრენჩაიზი- გულისხმობს ფრენჩაიზის მიმღებისთვის

ფრენჩაიზის გამცემის ნაწარმის არა მხოლოდ დისტრიბუციია
არამედ ადგილზე ნაწარმის უფლების მიცემასაც,  მაგალითად
როცა ქართველმა მეწარმემ , თემურ ჭყონიამ შეიძინა „კოკა-
კოლის“  საწარმოო ფრენჩაიზი, ამით უფლება მიიღო თბილისში
ჩამოესხა „კოკა-კოლა“ და გაეყიდა იმავე შეფუთვით როგორც
ფრენჩაიზის გამცემი კომპანია ყიდის. 

ბიზნეს-ფორმატის ფრენჩაიზი- იმის უფლებაა, ფრენჩაიზის

მიმცემის სახელის გამოყენებით და ბიზნესის წარმოების
იგივე ფორმატით, ახალი ბიზნეს ერთეულები შეიქმნას. ამ
ტიპის ფრენჩაიზის მაგალითია სწრაფი კვების ობიექტების
ქსელები,  როგორებიცაა „მაკ დონალდსი“ „საბვეი“ „ვენდი“
და ა.შ. საწარმოო ფრენჩაიზისგან განსხვავებით ბიზნეს
ფორმატის ფრენჩაიზის შემთხვევაში ფრენჩაიზის მიმღები
არა მხოლოდ აწარმოებს პროდუქტს, არამედ აწარმოებს
იმავე ფორმატში. მაგ: „მაკ დონალდსი“ რესტორნებს მთელს
მსოფლიოში აქვთ ანალოგიური მენეჯმენტის სტრუქტურა,
წარმოების ორგანიზების , შესყიდვებისა და მომარაგების და
ა,შ. 
12. პრივილირიგებული და ჩვეულებრივი აქციები
(დაახასიათეთ თითოეული და მათ შორის სხვაობა). 

ჩვეულებრივი აქცია- კორპორაციის მიერ გამოშვებულ აქციათა

უმრავლესობა ჩვეულებრივი აქციათა კატეგორიას განეკუთვნება.
მათ მფლობელებს საწარმოს სამართავად გადაწყვეტილებების
მიღებისას ხმის უფლება საკუთარი აქციების ოდენობის
შესაბამისად აქვთ. აქციების ოდენომის მიხედვით, ნაწილდება
დივიდენდიც.  შიდაკორპორაციული მოსაზრებიდან
გამომდინარე, ჩვეულებრივი აქციების მფლობელებს დამატებით
შეეძლებათ აირჩიონ დირექტორთა საბჭო.

3 
პრივილეგირებული აქცია- ჩვეულებრივი აქციისგან
განსხვავებით ის ხმის უფლებას არ გულისხმობს, თუმცა
პრივილეგირებულ აქციონერს კორპორაციის ქონებაზე
პირველი მოთხოვნის უფლებას აძლევს მას შემდეგ რაც
კომპანია ყველა ვალს გადაიხდის, ამ განსაკუთრებულ
უფლებას მაშინ იძენს, თუკი კომპანია ბიზნეს-საქმიანობას
წყვეტს,  მეტიც დივიდენდებს ჯერ პრივილეგირებული
აქციონერები იღებენ და ჩვეულებრივი აქციონერები
ფინანსური სიძლიერეების დროს შესაძლოა
პრივილეგირებული აქციის დივიდენდების გაცემაც შეფერხდეს
და მაინც , პრივილეგირებული აქციების მეტი წილი
კუმულატიურია, ანუ გაუცემელი დივიდენდის ნებისმიერი
ოდენობა მანამდე უნდა იქნეს გასტუმრებული სანამ
ჩვეულებრივი აქციების მფლობელებთან გასწორდება
ანგარიში. 

 ამოცანები-ჯამში 20 ქულა 

13. ყოველთვიურად კომპანია იყიდის 60 000 ცალ პროდუქტს,

ცვლადი დანახარჯები ერთ პროდუქტზე შეადგენს 15 ლარს,
კომპანიის ჯამური ფიქსირებული დანახარჯები - 180 000
ლარი. პროდუქტის ფასი შეადგენს 20 ლარს.  
ა)რამდბენი ლარი რჩება მოგება ამ კომპანიას? /2ქულა/  
ბ)რა რაოდენობის პროდუქციის შემთხვევაში აღწევს კომპანია
უზარალობის წერტილს? /  1ქ / 

14. ცხრილში მოცემულია კონკრეტული ფასებისთვის

მოთხოვნისა და მიწოდების რაოდენობები. (სულ 4
ქულა)  
ა) ააგეთ მოთხოვნა-მიწოდების გრაფიკი. (2ქულა)  
ბ) რა იქნება წონასწორობისფასი და რაოდენობა? (1ქულა)  
 გ)როგორ გადაინაცვლებს მოთხოვნის მრუდი, თუ
მომხმარებელთა შემოსავლები შემცირდება 2-ჯერ?
(1ქულა) 

  
ფასი  მოთხოვნის რაოდენობა მიწოდების
რაოდენობა

$ 10 60 100

$8 80 80

$ 6  100 60

$4 120 40

$2 140 20

15. დავუშვათ,რომ საქართველოში 2010 წარმოებული იქნა შმდეგი პროდუქცია(4ქულა):  

● ღვინო- 100 000 ბოთლი და 1 ბოთლის ფასია 20 ლარი 

● ნატურალური წვენები- 4 000 ტონა და 1
ტონის ფასია 1 000 ლარი ● 5 000 ტონა
შაქარი- 1ტონის ფასი - 1 000 ლარი 
● მგზავრობის გადაყვანის ტაქსით მომსახურება - წლის
განმავლობაში 2 000 000  კმ. და 1კმ. ფასი 1 ლარი. 
● წარმოებული 5 000 ტონა შაქრიდან 1 000 ტონა მოხმარდა
ნატურალური წვენების წარმოებას, ხოლო 500 ტონა ღვინის
წარმოებას. 

ა) გამოიანგარიშეთ მთლიანი შიდა პროდუქტის

(მშპ) ღირებულება. (1ქულა)  ბ) გამოთვალეთ,
რამდენია მთლიანი შიდა პროდუქტი 1 სულ
მოსახლეზე
4 
გაანგარიშებით, თუ ქვეყნის მოსახლეობა არის- 100 000
ადამიანი. (1ქულა)  გ) გამოთვალეთ, რამდენი მთლიანი შიდა
პროდუქტი აშშ დოლარში, თუ 1 აშშ დოლარი=  2,2 ლარს. ( 1
ქულა )  
დ) 2016 წელს სავალუტო კურსი შეადგენდა 1 აშშ დოლარი=
2,2 ლარს. 2017 წელს კი სავალუტო კურსი შეიცვალა და
შეადგენს 1.5 აშშ დოლარი= 3,8 ლარს. რას ნიშნავს ეს
ცვლილება- ლარის გამყარებას დოლართან მიმართებაში თუ
გაუფასურებას? პასუხი დაასაბუთეთ გამოთვლებით.  
 16. მოცემულ მონაცემებზე დაყრდნობით გაატარეთ
ტრანზაქციები ქვემოთ მოცემულ ცხრილში (თითოეული
ტრანსაქცია ფასდება 0,5 ქულით, ჯამში 3 ქულა) ცხრილი
გადაიტანეთ პასუხების ფურცელზე.  

a) ბიზნესის წარმოებისთვის მესაკუთრემ 50 000 ლარი შეიტანა კომპანიის 

ანგარიშზე 
b) 20 000 ლარი სესხი გამოტანილი იქნა ბანკიდან 
c) 30 000 ლარით შეძენილი იქნა ძირითადი საშუალება 
d) შეძენილ იქნა 40 000 ლარის საქონელი 
e) 15 000 ლარი საქონელი რეალიზებული იქნა 20 000 ლარად, აქედან 
ნახევარი მომხმარებელმა გადაიხადა მაშინვე, ხოლო ნახევარს გადაიხდის 
2 თვეში 
f) გაცემული ხელფასი 5000 ლარი 
აქტივებ =  კაპიტალი
ი ვალდებულებები + 

მოთხოვნები  საქონელი  ძირითად  ბანკის საწესდებ  გაუნაწილ

ფული  ისაშუალ სესხი  ო  ე ბელი 
ე ბები კაპიტალი მოგება

1  50 000  50 000

2  20 000  20 000

3  -30 000  30 000

4  -40 000  40 000

5  10 000  10 000  -15 000  5 000

6  -5 000  -5 000

ჯამი  5 000  10 000  25 000  30 000  20 50 000  0

000 

17. ქვემოთ მოცემული ცხრილი წარმოაიდგენს კომპანიის მოგება-ზარალის 

ანგარიშგებას. შეავსეთ გამოტოვებული მაჩვენებლები ___. (2 ქულა)
 მოგება-ზარალის ანგარიშგების უწყისი 01.01.2011-31.12.2011  

შემოსავლის რეალიზაციიდან 200 000  რეალიზებული პროდუქციის

თვითღირებულება 120 000

5 
საერთო მოგება 80 000  ადმინისტრაციის სახელფასო ხარჯი -35 000 
კომუნალური ხარჯი -25 000

მოგება დაბეგვრამდე 20 000

მოგების გადასახადი 20 % 4000

18. ა) შეავსეთ ცხრილი-კომპანიის წარმოების

ბიუჯეტი 2015 წლისთვის, თუ კომპანიას ყოველი
კვარტალის ბოლოს უნდა დარჩეს-მომდევნო
კვარტლის გაყიდვების მოცულობის 10% მარაგების
სახით. (2 ქულა) 
კვარტალი

I  II  II  IV

გაყიდვების მოცულობა  500  300  600  400

(ერთეულებში) 

პლიუს: სასურველი საბოლოო 30  60  40  50

მარაგი 

ჯამური საჭიროება  530  360  640  450

მინუს: საწყისი მარაგი -50  -30  -60  -40

დასამზადებელი რაოდენობა 480  330  580  410

 ბ) შეავსეთ გამოტოვებული უჯრები ცხრილში- მასალების
შესყიდვის ბიუჯეტი 2015  წლისთვის კომპანიის ყოველი
კვარტალის ბოლოს უნდა დარჩეს-მომდევნო კვარტალის
მასალების შესყიდვის 10% (2 ქულა)
კვარტალი

I  II  III  IV

დასამზადებელი რაოდენობა  480  330  580  410

1 ერთეულის დასამზადებლად საჯირო 0.5  0.5  0.5  0.5

მასალა

საწარმოო საჭიროება  240  165 290  205

სასურველი საბოლოო  16,5  29,0  20,5  24

ჯამური საჭიროება  256,5  195  310,5  229

მინუს: საწყისი მარაგი  (24)  (16.5)  (29)  (20,5)

შესასყიდი მასალა 232,5  178,5  281.5  208,5

ლამინატის ერთი ფანერის ფასი  100  100  100  100

მასალების შესყიდვის ჯამური  23250  17850  28150  20850

6 
ღირებულება, ლარი

19. თემა-6 ქულა 

შეეცადეთ გამოამჟღავნოთ საკითხის სრულყოფილი ცოდნა,

ტერმინოლოგიის ფლობა,  არგუმენტირებული და ლოგიკური
ანალიზის უნარი, ორიგინალური და შემოქმედებითი მიდგომა,
წერის კულტურა.  

საერთაშორისო ვაჭრობა ( თავისუფალი და საერთაშორისო ვაჭრობა, სავაჭრო 

აკრძალვები, საერთაშორისო ვაჭრობის მაკონტროლებელი
ორგანოების და სავაჭრო ბლოკების არსებობის
მნიშვნელობა, გაცვლითი კურსი, კონკურენცია
გლობალურ ბაზარზე) 
  ვარიანტი 2 

განმარტებები- 1ქულა (ჯამში 4 ქულა) 

1.ოლიგოპოლური ბაზარი- ისეთი ბაზარია, სადაც მსგავსი

ნაწარმის მიწოდებას რამდენიმე გაბატონებული მიმწოდებელი
ანხორციელებს. მაგ : საქართველოში ნავთობპროდუქტების
დისტრიბუციას რამდენიმე მსხვილი კომპანია ეწევა,
როგორებიცაა : „ვისოლი“ „რომპეტროლი“ „გალფი“ და ა.შ. ასევე
არსებობენ წვრილი ნავთობ პროდუქტის დისტრიბუტორი
კომპანიებიც, მაგრამ მათი წილი ბაზარზე უმნიშვნელოა. 

2. მოთხოვნის კანონი- როცა პროდუქტის ფასი იმატებს, მასზე მოთხოვნის

რაოდენობა მცირდება,  ხოლო როცა ფასი კლებულობს პირიქით- მოთხოვნის
რაოდენობა იზრდება. ამ დამოკიდებულებას , პროდუქტის ფასსა და მასზე
მოთხოვნის რაოდენობას შორით, მოთხოვნის კანონი ეწოდება. 
3. სამომხმარებლო კალათა- ეწოდება, იმ ნუსხას, რომელსაც ტიპური
მომხმარებელი , საოჯახო მეურნეობა , ერთი წლის განმავლობაში მოიხმარს.
სამომხმარებლო კალათა მოიცავს საჭმელ სასმელს , ტანსაცმელს,
ფეხსაცმელს, მანქანის საწვავს, სამედიცინო და სხვა მომსახურებებს. , 
როგორიცაა : რესტორნის, კინოს, თეატრის და ა.შ. იმ ოდენობით რა
ოდენობითაც მას ტიპური მომხმარებელი მოიხმარს ერთი წლის
განმავლობაში.  
4.ელასტიურობა ფასის მიმართ -- მოთხოვნის ელასტიურობა ფასის მიმართ, არის
სიდიდე, რომელიც გვიჩვენებს თუ რამდენად მოქმედებს პროდუქტის ფასის
ცვლილება მასზე მოთხოვნის რაოდენობის ცვლილებაზე. თუ პროდუქტის
ფასის ცვლილება მნიოშვნელოვან გავლენას ახდენს მასზე მოთხოვნის
რაოდენობაზე, ანუ თუ პროდუქტის ფასის ცოტათი გაზრდა მასზე მოთხოვნის
რაოდენიბის მკვეთრ შემცირებას იწვევს, ამბიბენ,რომ პროდუქტზე მოთხოვნა
ელასტიურია ფასის მიმართ. თუ პროდუქტის ფასის ცვლილება შედარებით
უმნიშვნელო გავლენას ახდენს მასზე მოთხოვნის რაოდენობაზე,ანუ თუ
პროდუქტის ფასის მნიშვნელოვნად გაზრდა მასზე მოთხოვნის რაოდენობის
მცირე კლებას იწვევს, ან პროდუქტის ფასის მნიშვნელოვანი შემცირებაც კი
მასზე მოთხოვნის რაოდენობას უმნიშვნელოდ ზრდის,ამბიბენ,რომ
პროდუქტზე მოთხოვნა არაელასტიურია ფასის მიართ. 

5. კომპანია აწარმოებს ლიმონათს SWOT ანალიზში

სუსტი მხარე შეიძლება იყოს  დ) გამოუცდელი
თანამშრომლები

7 
 6.პროდუქტისთვის უნიკალური მახასითებლის
დამატებას, რაც გამოარჩევს მას კონკურენტებისგან,
ეწოდება :  
ბ) დიფერენციაცია  

7. კომპანიის დაარსების პირველ წელს, შემოსავლებს გამოკლებული ხარჯები

და 
დივიდენდი არის  
გ) გაუნაწილებელი მოგება  

8. მენეჯმენტის 4ძირითად ფუნქციაში არ შედის  

გ)პროგნოზირება  

ღია კითხვები (2 ქულა) 

9. კომპანია „ნატახტარი“ ახორციელებს საერთაშორისო სტრატეგიას და
თავისი ნაწარმი-ლუდი და ლიმონათი- გააქვს ექსპორტზე 16 ქვეყანაში.
ახალ, უცხოურ ბაზრებზე შესვლის დროს, რა გამოწვევები (პრობლემები)
წარმოეშობა და რა უნდა გაითვალისწინოს კომპანიამ? 
10. დაახასიათეთ რა ნიშნით ხდება ბაზარზე სეგენტაცია (დაახასიათეთ
თითოეული) 
სეგენტაცია ეს არის, მიზნობრივი სეგმენტი. პირველი საფეხურია ბაზრის
სეგმენტაცია – ბაზრის დაყოფა მყიდველების ჯგუფებად, რომლებიც განსხვავდებიან
საჭიროებებით, დემოგრაფიული მახასიათებლებით ან ქცევით და რომლებსაც
განსხვავებული მარკეტინგული კომპლექსის (4P) შეთავაზება სჭირდებათ. მეორე
საფეხური არის მიზნობრივი ბაზრის შერჩევაა – თითოეული სეგმენტის
მიმზიდველობის შეფასება და მათგან ერთის ან რამდენიმეს შერჩევა მათთვის
შესაბამისი პროდუქციის შეთავაზების მიზნით. მესამე საფეხურია ბაზარზე
პოზიციონირება – მომხმარებლებისთვის იმის გაგებინება, თუ რა არის კომპანიის
პროდუქტის ძლიერი მხარეები, რით განხსვავდება ის კონკურენტი
პროდუქტებისგან და რა უნიკალური სარგებელი მოაქვს მას მომხმარებლისთვის.

11. დაახასიათეთ ორგანიზაციის ვერტიკალური და ჰორიზონტალური

სტრუქტურები. ვერტიკალური ორგანიზაციია- გულისხმობს, რამდენადაც
ასეთ შემთხვევაში უფლება-მოსილებანი 
სწორხაზოვნად გადაეცემა ზემოდან ქვემოთ. ამ დროს ყველამ იცის ვინ
ვის წინაშეა ანგარიშვალდებული, ვინ რა სამუშაოსა თუ
გადაწყვეტილებაზე აგებს პასუხს. მიუხედავად იმისა რომ ვერტიკალურ
ორგანიზებას გააჩნია თავისი უპირატესობები. ანგარიშ-
ვალდებულებებისა და უფლებამოსილებების ცალსახობის
თვალსაზრისით, ასევე მას გააჩნია ნაკლოვანებებიც. მაგ:  ფირმის
საქმიანობის ტექნიკურმა სირთულემ შესაძლოა ისეთი სპეციფიკური
ცოდნა მოითხოვოს რაც კონკტერულ მენეჯერს არ გააჩნია და იოლადაც
 ვერ შეიძენს. ვერტიკალური ორგანიზების გაუმჯობესებული , უფრო
მოქნილი სისტემა ვერტიკალური-ჯგუფური ორგანიზების
სტრუქტურაა. 
ჰორიზონტალური-როდესაც თანამშრომელთა დიდი რაოდენობა უშუალოდ
აბარებს ანგარიშს ერთ პიროვნებას, ამ უკანასკნელს მენეჯმენტის ფართო
სივრცე აბარია, ასეთი დამახასიათებელი ვითარებაა ე.წ. ჰორიზონტალური
ორგანიზებისას, როდესაც როდესაც მართვის იერარქია შედარებით
ნაკლები დონეებისგან შედგება. 
12. აღწერეთ პროდუქტის სასიცოცხლო ციკლი 
ნებისმიერი კლასიფიკაციის მიუხედავად, სამუდამოდ პრაქტიკულად ვერანაირი
ნაწარმი ვერ ძლებს.  ნაწარმის დიდი უმეტესობა სასიცოცხლო/არსებობის სრულ/
ციკლს ექვემდებარება და გაყიდვებისა და მოგების თვალსაზრისით 4 საფეხურს
გადის:  
წარდგენა/დანერგვა/გავრცელება/ზრდა/მაქსიმალური
მოთხოვნა/სიმწიფე/და ყავლის გასვლა/დაცემა. საფეხურიდან
საფეხურზე გადასვლის მიხედვით, აუცილებელი ხდება
განსხვავებული მარკეტინგულიმიდგომებიც : თუკი ადრე
კომპანიებს შეეძლოთ ხანგრძლივი სარგებელი ენახათ ახალ-ახალი
ნაწარმის ბაზარზე გამოტანის კონკურენტები მალევე იწყებენ ხოლმე
ნაკლებფასიანი ანალოგების გამოშვებას. 

13.ამოცანა(3ქულა) ყოველთვიურად კომპანია ყიდის 50

000ცალ პროდუქტს, ცვლადი  დანახარჯები ერთ
პროდუქტზე შეადგენს 10 ლარს, კომპანიის ჯამური
ფიქსირებული დანახარჯები- 14 000 ლარი. პროდუქტის
ფასი შეადგენს 15 ლარს.  

ა) რამდენი ლარი რჩება კომპანიას? (2 ქულა) ბ) რა რაოდენობის პროდუქციის

შემთხვევა ში აღწევს კომპანია უზარლობის წერტილს? (1ქულა).

8 
14. ამოცანა-(3.5 ქულა) დავუშვათ, რომ საქართველოში 2010
წარმოებულ იქნა შემდეგი პროდუქცია:  

● ღვინო- 100 000 ბოთლი და 1 ბოთლის ფასი 10 ლარი 

● ნატურალური წვენები-1 000 ტონა და 1 ტონის ფასია 2 000 ლარი 
● 5 000 ტონა შაქარი- 1 ტონის ფასი-1 000 
● მგზავრების გადაყვანის ტაქსით მომსახურება-წლის
განმავლობაში გავლილი 200 000კმ. და 1კმ. ფასი 1
ლარი 
● წარმოებული 5 000 ტონა შაქრიდან 3 000 ტონა მოხმარდა
ნატურალური წვენების წარმოებას  
ა) გამოიანგარიშეთ მთლიანი შიდა პროდუქტის ღირებულება  
ბ) რამდენია მთლიანი შიდა პროდუქტი აშშ დოლარში, თუ 1 აშშ დოლარი = 1.7
ლარს 

15. ამოცანა- (4.5 ქულა) ცხრილში მოცემულია კონკრეტული

ფასებისთვის მოთხოვნისა და მიწოდების რაოდენობა.  
ა) ააგეთ მოთხოვნა-მიწოდების გრაფიკი დაუჩვენეთ
წონასწორობის წერტილი  ბ) რა იქნება წონასწორობის
ფასი და რაოდენობა?  
გ) როგორ გადაინაცვლებს მოთხოვნის მრუდი, თუ მომხმარებელთა
შემოსავლები გაიზრდება 2-ჯერ? 
მოთხოვნის რაოდენობა 
ფასი  მიწოდების რაოდენობა

$5  6 000  10 000

$4  8 000  8 000

$3  10 000  6 000

$2  12 000  4 000

$1  14 000  2 000

16. მოცემულ მონაცემებზე დაყრდნობით გაატარეთ

ტრანზაქციები ქვემოთ მოცემულ ცხრილში (თითოეული
ტრანსაქცია ფასდება 0,5 ქულით, ჯამში 3 ქულა) ცხრილი
გადაიტანეთ პასუხების ფურცელზე.  

a) ბიზნესის წარმოებისთვის მესაკუთრემ 50 000 ლარი

შეიტანა კომპანიის ანგარიშზე 
b) 20 000 ლარი სესხი გამოტანილი იქნა ბანკიდან 
c) 30 000 ლარით შეძენილი იქნა ძირითადი საშუალება 
d) შეძენილ იქნა 40 000 ლარის საქონელი 
e) 15 000 ლარი საქონელი რეალიზებული იქნა 20 000
ლარად, აქედან ნახევარი მომხმარებელმა გადაიხადა
მაშინვე, ხოლო ნახევარს გადაიხდის 2 თვეში 
f) გაცემული ხელფასი 5000 ლარი

9 
 აქტივებ =  კაპიტალი
ი ვალდებულებები + 

მოთხოვნები  საქონელი  ძირითად  ბანკის საწესდებ  გაუნაწილ

ფული  ისაშუალ სესხი  ო  ე ბელი 
ე ბები კაპიტალი მოგება

1  50 000  50 000

2  20 000  20 000

3  -30 000  30 000

4  -40 000  40 000

5  10 000  10 000  -15 000  5 000

6  -5 000  -5 000

ჯამი  5 000  10 000  25 000  30 000  20 50 000  0

000 

17.მოცანა- (2 ქულა) შეადგინეთ კომპანიის მოგება-ზარალის

უწყისი.მოგების გადასახადი შადგენს 20%-ს (საერთო მოგება 1ქ.
დაბეგვრამდე მოგება 0.5ქ. წმინდა მოგება 0.5ქ.) 

a. ხელფასის ხარჯი 2 000 ლარი 

b. კომუნალურების ხარჯი 300 ლარი 
c. რეალიზებული საქონლის თვითღირებულება 3 000 ლარი 
d. შემოსავალიი 8 000 
e. ტრანსპორტირების ხარჯი 200 ლარი 

18. ამოცანა-(4ქულა)  

ა) შავსეთ ცხრილი-კომპანიის წარმოების ბიუჯეტი 2015 წლისთვის, თუ

კომპანიის ყოველი კვარტლის ბოლოს უნდა დარჩეს- მომდევნო
კვარტლის გაყიდვების მოცულობის 10% მარაგების სახით 

კვარტალი

I II III IV
გაყიდვების მოცულობა (ერთეულებში)
200 300 280 400
: სასურველი საბოლოო მარაგი
30  28 40 20
ჯამური საჭიროება
230 228 320 420

პლიუს

10 
: საწყისი მარაგი
(20) ( 30 ) ( 28 ) ( 40 )

დასამზადებელი რაოდენობა
210  198  292  380

მინუს

ბ) შეავსეთ გამოტოვებული უჯრები ცხრილში-მასალების შესყიდვის ბიუჯეტი 2015

წლისთვის კომპანიას ყოველი კვარტლის ბოლოს უნდა დარჩეს-მომდევნო
კვარტლის მასალების შესყიდვის 10% 
კვარტალი

I II III IV

დასამზადებელი რაოდენობა 210  198 292  380

ერთეულის დასამზადებლად საჭირო მასალა 0,5 0,5 0,5 0.5

საწარმოო საჭიროება 105 99 146  190

სასურველი საბოლოო 9.9  14.6 19 10.5

ჯამური საჭიროება 114.9  113.6 165  200.5

:საწყისი მარაგი -10,5 -9,9 -14,6  -19

შესასყიდი მასალა 104,4  103,7 150,4  181,5

ლამინატის ერთი ფანერის ფასი 100 100 100  100

მასალების შესყიდვის ჯამური 10440  10370  15040  18150

ღირებულება,ლარი 

1 

მინუს

19. თემა-(6 ქულა)  

მარკეტინგული სტრატეგიის დაგეგმვის პირველი საფეხური:
„ამჟამინდელი მარკეტინგული მდგომარეობის შეფასება“  
(ძველი/ამჟამინდელი საქმიანობის მიმოხილვა; კონკურენციის
შეფასება, შიდა ძლიერი და სუსტი მხარეების აწონ-დაწონვა, გარე
ფაქტორების ანალიზი) 

ვარიანტი 3 

1 . აქტივი - არის ის ,რასაც კომპანია საკუთრებაში ფლობს და

შემოსავლის მისაღებად იყენებს, ანუ ეკონომიკური რესურსი,
რისი მეშვეობითაც კომპანია ელის მომავალში ფულის
შემოდინებას ან ფულის გადინების თავიდან აცილებას.
(მაგალითად: მაღაზიის დახლებზე დალაგებული გასაყიდი
საქონელი ამ მაღაზიის აქტივია,რადგან მათი გაყიდვის
შედეგად მაღაზია ფულის შემოდინებას ელის, ასევე
საწარმოში არსებული სხვადასხვა მოწყობილობა-დანადგარები
აქტივია მოცემული საწარმოსთვის, რადგან მათი საშუალებით
იქარმოება ნაწარმი, რომლის გაყიდვაც ფულის შმოდინებას
11 
განაპირობებს. თუ თქვენ საკუთარი ბიზნესის
განსახორციელებლად საოფისე ფართს იქირავებთ და ერთი
წლის ქირასწინასწარ გადაიხდით, ეს წინასწარი გადახდაც
თქვენთვის აქტივად იქცევა, რადგან მომავალში ( ერთი
წლის განმავლობაში) ქირით გამოწვეულ ფულის გადინებას
აგაცილებთ თავიდან.) 

 2. ფრენჩაიზინგი - არსებული ბიზნესის შეზენის

ალტერნატივა, ვიღაცის ბიზნესში ფრენჩაიზის უფლების
შეძენაა. მსგავსი მიდგომა მყიდველს შესაძლებლობას აძლევს
გამოიყენოს უფრო დიდი კომპანიის სავაჭრო სახელი და
გაყიდოს მისი პროდუქტი გარკვეულ ტერიტორიაზე. ამ
უფლების სანაცვლოდ, ფრენჩაიზის მიმღები ფრენჩაიზის
გამცემს თავდაპირველ გადასახადს როიალტს უხდის.
ფრენჩაიზინგის მაგალითს წარმოადგენს ქართველი
მეწარმეების მიერ უცხოური ბრენდების წარმოების ამუშავებას
საქართველოში, მაგ : კოკა-კოლა, ვენდი, საბვეი და სხვა.. 

არსებობს ფრენჩაიზის სამი ძირითადი ტიპი: 

✓ ნაწარმის ფრენჩაიზი 
✓ საწარმოო ფრენჩაიზი 
✓ ბიზნეს-ფორმატის ფრენჩაიზი.  

3. ფიქსირებული დანახარჯები-მუდმივი (არაპროპორციული,

ანუ ფიქსირებული)  დანახარჯები, რომლებიც წარმოების
ზრდასთან ერთად არ იზრდება. ასეთი დანახარჯებია
ამორტიზაციული დანარიცხები, კრედიტზე პროცენტები,
საიჯარო ქირა,  სამმართველო მუშაკების ხელფასები,
ადმინისტრაციული ხარჯები და ა.შ. 

4. ბაზრის სეგმენტაცია - კომპანიის უმრავლესობა ერთგვარად

აქუცმაცებს მთლიან ბაზარს და გამოყოფს ბაზრის სეგმენტებს
ანუ მომხმარებელთა ერთგვაროვან ჯგუფებს ბაზრის შიგნით,
რომლებიც განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, ამ პროცესს
ბაზრის სეგმენტაცია ეწოდება და მისი მიზანი მსგავსი
მახასიათებლების მქონე მომხმარებელთა ერთად თავმოყრაა.  
5. კომპანია აწარმოებს ლიმონათს, swot ანალიზში სუსტი

მხარეები შეიძლება იყოს:  ბ. კომპანიის მოძველებული

ტექნიკა. 

6. რომელია სწორი საბალანსო ტოლობა: 

ბ. აქტივები = ვალდებულებები + საკუთარი კაპიტალი. 

7. მოგების იმ ნაწილს, რომელსაც მფლობელები ინაწილებენ : ბ. დივიდენდი 

8. პროდუქტისთვის უნიკალური მახასიათებლის

დამატებას რაც გამოარჩევს მას კონკურენტებისაგან
ეწოდება : ბ. დიფერენციაცი 

ღია კითხვები-(2 ქულა)  

9. ჩამოთვალეთ და დაახასიათეთ თქვენთვის ცნობილი

სავაჭრო აკრძალვები .  10. როდესაც ტერლინგი დაინიშნა
ჰარლეი დევიდსონის მთავარ აღმასრულებელ ოფიცრად,
ჰარლეის ჰქონდა ცუდი რეპუტაცია, დაბალი ხარისხი და არ
იყო საიმედო. 

12 
კომპანიას უნდა ეზრუნა ახალ პროდუქტზე, განეახლებინა
წარმოება და შეემცირებინა დანახარჯები. ტერლინგი
იძულებული გახდა ხელში აეღო მთელი ადმინისტრაციული
რესურსი, სადაც ის პირადად წყვეტდა ყველა საკითხს.
როგორი ორგანიზაციული სტრუქტურა აირჩია ტერლინგმა
და რატომ? (მოკლედ დაახასიათეთ ეს სტრუქტურა ) 
11.დაახასიათე მარკეტინგული კომპლექსი (4პ)  

მარკეტინგული კომპლექსი მოიცავს თავად ნაწარმს,

ფასს, ადგილს და რეკლამას.  ნაწარმი- მარკეტინგული
კომპლექსის ძირითადი ელემენტია ნაწარმი, რაც თავად
შექმნილ პროდუქციას გულისხმობს. ბრენდული
სახელის, დიზაინის, შეფუთვის,  
მომსახურების, ხარისხისა და გარანტიის დამატებით..
მარკეტინგული თვალსაზრისით,  ნაწარმად ყველაფერი ის
ითვლება, რაც საბაზრო საქონელგაცვლის პროცესშია
შემოთავაზებული- საჭიროებისა თუ მოთხოვნილების
დაკმაყოფილების მიზნით.  ფასდადება- ფირმის მარკეტინგული
 კომპლექსის მეორე მნიშვნელოვანი ელემენტია ფასი- ფულის ის
ოდენობა, რასაც მომხმარებელი ნაწარმში იხდის. ფასის
განსაზღვრა კომპანიისათვის ყველაზე მტკვნეული
გადაწყვეტილებაა, რამდენადაც მარკეტინგულ  კომპლექსში
სწორედ ესაა ერთადერთი შემადგენელი, რომელსაც შემოსავალი
მოაქვს ყველა სხვა ხარჯებთანაა დაკავშირებული.
დისტრიბუცია-დისტრიბუციის ეტაპი გულისხმობს ფირმათა იმ
ორგანიზებული ქსელის ამოქმედებას, რომელმაც საქონელსა და
მომსახურების მაწარმოებლიდან მომხმარებლამდე მიტანა უნდა
უზრუნველყოს.  სარეკლამო სტრატეგიები- ამაში ყველა ის
საქმიანობა იგულისხმება, რაც ფირმა მიმართავს მიზნობრივ
ბაზარზე მისი ნაწარმისადმი ინტერესის გასაღვივებლად. მათ
შორის აღსანიშნავია ვიდეო თუ აუდიო რეკლამა, კარგაკარ
გაყიდვები, საზოგადოებასთან ურთიერთობის ჯგუფების
აქტიურობა და სხვაა.  

მარკეტინგული კომპლექსის ამ 4 შემადგენლიდან ალბათ

სწორედ რეკლამაა ყველაზე მჭიდროდ ასოცირებული
მარკეტინგთან: მართალია, რეკლამა წარმატების უპირობო
გარანტად ვერ ჩაითვლება მაგრამ მას უმნიშვნელოვანესი
ზეგავლენის მოხდენა შეუძლია იმ განხრით, თუ რა ადგილს
მოიპოვებს მაზარზე ესა თუ ის ნაწარმი. 

12. დაახასიათეთ საჯარო და კერძო კორპორაციები

გამოყავით მათი დადებითი და უარყოფითი მხარეები. 

13.ამოცანა(4 ქულა) -დავუშვათ, რომ საქართველოსი 2014 წელს

წარმოებულ იქნა შემდეგი პროდუქცია :  

● ბორჯომი- 100 000 ბოთლი და 1 ბოთლის ფასი 20 ლარი 

● ასკილის წვენი- 3 000 ტონა და 1 ტონის ფასია 2 000 ლარი 
● 7 000 ტონა შაქარი- 1 ტონა ფასი- 1 000 ლარი 
● მგზავრების გადაყვანის ტაქსით მომსახურება- წლის
განმავლობაში გავლილია 2 000 000 კმ. და 1კმ. ფასი 1
ლარი. 
● წარმოებული 7 000 ტონა შაქრიდან 2 000 ტონა
მოხმარდა ასკილის წვენის წარმოებას. 

ა) გამოიანგარიშეთ მთლიანი შიდა პროდუქტის ღირებულება  

ბ) გამოთვალეთ, რამდენია მთლიანი შიდა პროდუქტი 1 სულ
მოსახლეზე გაანგარიშებით, თუ ქვეყნის მოსახლეობა არის - 200 000
ადამიანი  
გ) 2016 წელს სავალუტო კურსი შეადგენდა 1 აშშ დოლარი = 2.3 ლარს. 2017 წელს კი
 13 
სავალუტო კურსი შეიცვალა და შადგინა 1.5 აშშ დოლარი = 4 ლარს. ეს
ცვლილება ნიშნავს ლარის გამაყარებას დოლართან მიმართებაში თუ
გაუფასურებას? დაასაბუთეთ პასუხები გამოთვლებით დ)
გამოთვალეთ, რამდენია მთლიანი შიდა პროდუტი აშშ დოლარში, 2017
წლის კურსით 

14. ამოცანა (4ქულა) - დავუშვათ თქვენს უნივერსიტეტში

კალათბურთზე დასასწრები ბილეთების ფასი საბაზრო ძალებით
განისაძღვრება. მოთხოვნისა და მიწოდების განრიგებს ასეთი სახე
აქვს:  
ფასი მოთხოვნის რაოდენობა  მიწოდების
ლარი  რაოდენობა

4  1 500  1 000

8  1 000  1 000

12  600  1 000

16  400  1 000

20  200  1 000

ა ) ააგეთ მოთხოვნისა და მიწოდების მრუდები.

გრაფიკზე უჩვენეთ წონასწორობის წერტილი და იპოვეთ
წონასწორული ფასი და რაოდენობა  
ბ) ახსენით მიწოდების მრუდის უჩვეულობა რაში მდგომარეობს 

15. ამოცანა(3 ქულა)-კომპანიის ფიქსირებული დანახარჯები 9500

ლარია, ერთეული წარმოების ცვლადი დანახარჯია 1,5 ლარი. 20 000
ერთეული წარმოების შემთხვევაში კომპანიის მოგება შადგენს 5 000
ლარს. რა ფასად იყიდება პროდუქტი? 

16. ამოცანა (3ქულა)- მოცემულ მონაცემებზე დაყრდნობით

გაატარეთ ტრანზაქციები ქვემოთ მოცემულ ცხრილში ( თითოეული
ტრანსაქცია ფასდება 0.5 ქულით)  
 ა) ბიზნესის წარმოებისთვის მესაკუთრემ 100 000 ლარი
შეიტანა კომპანიის ანგარიშზე  ბ) 40 000 ლარი სესხი
გამოტანილი იქნა ბანკიდან  
გ) 20 000 ლარით შეძენილი იქნა ძირითადი საშუალება დ)შეძენი
იქნა 50 000 ლარის საქონელი ე) 20 000ლარის საქონელი
რეალიზებული იქნა 28 000 ლარად,  აქედან ნახევარი
მომხმარებელმა გადაიხადა მაშინვე, ხოლო ნახევარს გადაიხდის
2 თვეში  ვ) გაცემული ხელფასი 1 000 ლარი
აქტივებ =  კაპიტალი
ი ვალდებულებები + 

მოთხოვნ საქონელ ძირითადი ბანკის საწესდე  გაუნაწი 

ფული  ე ბი ი საშუალებე სესხი  ბო  ლებელი 
ბი კაპიტალ მოგება
ი

100 100 000

1  000 

2  40 000  40
000

3  -20 000  20 000

14 
4  -50 000  50 000

5  14 000  14 000  -20 000  8 000

6  -1000  -1 000

ჯამი  83 000  14 000  30 000  20 000  40 100 000  7 000

000 

17. ამოცანა (2ქულა) ქვემოთ მოცემული ცხრილი წარმოადგენს

კომპანიის მოგება-ზარალის ანგარიშგებას. შეავსეთ გამოტოვებული
მაჩვენებლები ___. 
მოგების-ზარალის ანგარიშგების უწყისი 01.01.2016-31.12.2016  შემოსავალი
რეალიზაციიდან 300 000  
რეალიზებული პროდუქციის თვითღირებულება 210 000

საერთო მოგება 90 000  ადმინისტრაციის სახელფასო ხარჯი -40 000  კომუნალური

ხარჯი -20 000

მოგება დაბეგვრამდე 30 000

მოგების გადასახადი 20% 6 000

კვარტალი

I  II  II  IV

გაყიდვების მოცულობა  500  300  600  400

(ერთეულებში) 

პლიუს: სასურველი საბოლოო 30  60  40  50

მარაგი 

ჯამური საჭიროება  530  360  640  450

მინუს: საწყისი მარაგი -50  -30  -60  -40

დასამზადებელი რაოდენობა 480  330  580  410

18. ა) შეავსეთ ცხრილი-კომპანიის წარმოების ბიუჯეტი 2015 წლისთვის, თუ 

კომპანიას ყოველი კვარტალის ბოლოს უნდა დარჩეს-მომდევნო კვარტლის 
გაყიდვების მოცულობის 10% მარაგების სახით. (2 ქულა) 

ბ) შეავსეთ გამოტოვებული უჯრები ცხრილში- მასალების

შესყიდვის ბიუჯეტი 2015  წლისთვის კომპანიის ყოველი
კვარტალის ბოლოს უნდა დარჩეს-მომდევნო კვარტალის
მასალების შესყიდვის 10% (2 ქულა)
კვარტალი

I  II  III  IV
 დასამზადებელი რაოდენობა  480  330  580  410

1 ერთეულის დასამზადებლად 0.5  0.5  0.5  0.5

საჯირო

15 
მასალა

საწარმოო საჭიროება  240  165 290  205

სასურველი საბოლოო  16,5  29,0  20,5  24

ჯამური საჭიროება  256,5  195  310,5  229

მინუს: საწყისი მარაგი  (24)  (16.5)  (29)  (20,5)

შესასყიდი მასალა 232,5  178,5  281.5  208,5

ლამინატის ერთი ფანერის 100  100  100  100

ფასი 

მასალების შესყიდვის ჯამური  23250  17850  28150  20850

ღირებულება, ლარი

19. დაგეგმვის ფუნქცია და სტრატეგიული დაგეგმვის პროცესი(

დაგეგმვის ფუნქციის მნიშვნელობა, სტრატეგიული გეგმები,
სტრატეგიული დაგეგმვის 7 საფეხური თითოეული მათგანის
მოკლე აღწერა) 

 ვარიანტი 4  

1.მთლიანი შიდა პროდუქტი- იგივე მ.შ.პ არის ქვეყანაში

ერთი წლის განმავლობაში წარმოებული საბოლოო
პროდუქტების საბაზრო ფასების ჯამი. 

2. ეკონომიკა - როგორც მეცნიერება,შეისწავლის, როგორ

იყენებს საზოგადოება საკუთარ რესურსებს იმ საქონლისა თუ
მოსახურეობის სარამოებლად დაგადასანაწილბლად, რაც
საჭიროა მისი საჭიროებისა და მოთხოვნილების
დასაკმაყოფილებლად. 
 3.ბაზრის სეგმენტაცია -კომპანიის უმრავლესობა ერთგვარად
აქუცმაცებს მთლიან ბაზარს და გამოყოფს ბაზრის სეგმენტებს
ანუ მომხმარებელთა ერთგვაროვან ჯგუფებს ბაზრის შიგნით,
რომლებიც განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, ამ პროცესს
ბაზრის სეგმენტაცია ეწოდება და მისი მიზანი მსგავსი
მახასიათებლების მქონე მომხმარებელთა ერთად თავმოყრაა.  

4. აბსოლიტური უპირატესობა- 

(ტესტები)  

5. მენეჯმენტის 4 ძირითად ფუნქციაში არ შედის :  

გ)პროგნოზირება.  

6. რომელი არ განეკუთვნება გუნდში კონფლიქტის მიზეზს :  

დ) გუნდური აზროვნება. 

7. რომელი არ განეკუთნება მასლოუს პირამიდის საფეხურს  

ა ) რაციონალიზაციის მოთხოვნილება. 

8.შემდეგი საფეხურები:წარდგენა/დანერგვა/გავრცელება/ზრდა/მაქსიმალური 
მოთხოვნა/სიმწიფე/და ყავლის გასვლა/დაცემა/წარმოადგენს:  

ა) პროდუქციის სასიცოცხლო ციკლის კომპონენტებს . 

ღია კითხვები 

9. დაახასიათეთ ნაწარმის შექმნის პროცესის 6 საფეხური. 

ნაწარმის შექმნის პროცესი 6 საფეხურისგან შედგება:

16 
✓ იდეის გაჩენა- ყველაფერი იმ იდეებიდან იწყება, რომლებმაც მანამდე 
დაუკმაყოფილებელი მოთხოვნები უნდა დააკმაყოფილოს. ხშირ
შემთხვევაში,  
ახალი საწარმოო იდეების საუკეთესო წყაროს სწორედ მომხმარებელი,  
კონკურენტები და თანამშრომლები წარმოადგენენ. ზოგი იდეა კი
უბრალოდ 
იღბლიანი სემთხვევითობის შედეგია 
✓ იდეების გაცხრილვა- სავარაუდო იდეების უმრავლესობიდან, კომპანია
იმ 
რამდენიმეს ირჩევს, რომელიც ვარგისად მიაჩნია
შემდგომი დამუშავებისათვის.  ამოსავალ
 კრიტერიუმად კი იმას ისახავს, რამდენად მზადაა-
საწარმოო 
საშუალებების მხრივ- ამ ახალი იდეის განსახორციელებლად და რამდენად 
რისკიანი იქნება ეს წამოწყება ტექნიკური თუ მარკეტინგული
თვალსაზრისით. 
✓ ბიზნეს-ანალიზი - მას მერე, რაც იდეა გაცხრილვის
საფეხურს გაივლის, ის უკვე ბიზნეს-ანალიზის საგანი
ხდება- ამ დროს კომპანია გაყიდვების ხარჯებისა და 
მოგების სავარაუდო პარამეტრებს ანგარიშობს და ადგენს რამდენად
ეხმარება  
ისინი ის მიზნებს. 
✓ პროტოტიპის შექმნა- ამ საფეხურზე მწარმოებელი ნაწარმს ფიზიკური 
პროდუქტის სახეს აძლევს , ქმნის და ცდის რამდენიმე
საცალო საცდელ ნიმუშს ანუ იგივე პროტოტიპს უკვე
საბოლოო საქონლის სახის გათვალისწინებით.  
✓ საცდელი მარკეტინგი- ამ დროს ფირმას გამოაქვს თავისი ნაწარმი
ქვეყნის 
რამდენიმე წინასწარ სერჩეულ რეგიონში და
მომხმარებლის რეაქციას აკვირდება საცდელი
მარკეტინგი სპეციალისტებს უჩვენებს როგორ
შეიძლება წავიდეს 
ნაწარმის გაყიდვები ბაზრის სრულიად ათვისების შეემთხვევაში. 
✓ გასაღება - შექმნის ბოლო საფეხურია, იმ ნაწარმის
სრულმაშტაბიანი წარმოება და დისტრიბუცია რომელმაც
საცდელ პერიოდს გაუძლო. ეს ფაზა მრავალი 
საქმიანობის კოორდინირებას მოითხოვს: წარმოების, შეფუთვის,  
დისტრიბუციის, ფასდებისა თუ რეკლამირების. 

10. მაია ცოვრობს ქალაქში, სადაც არაერთი სამკერვალოა

გახსნილი. მიუხედავად ამისა,  მაიამ გადაწყვიტა მასაც გაეხსნა
პატარა საწარმო,სადაც მის მიერ შქმნილი მოდელები
შეიკერებოდა. აღსანიშნავია, რომ ქალაქში მოდის მიმდევარი
ბევრი ადამიანი ცხოვრობს.  კითხვა: ახსენით, კონკურენციის
როგორი ტიპის ბაზარზე უწევს მაიას ეკონომიკური
საქმიანობის განხორციელება და რა ელის მის ბიზნესს
გრძელვადიან პერიოდში ? პასუხი დასააბუთეთ 

11. დაახასიათე ვერტიკალური და ჰორიზონტალური სტრუქტურები. 

ვერტიკალური ორგანიზაციია- გულისხმობს, რამდენადაც ასეთ შემთხვევაში უფლება-

მოსილებანი სწორხაზოვნად გადაეცემა ზემოდან ქვემოთ. ამ დროს ყველამ იცის
ვინ ვის წინაშეა ანგარიშვალდებული, ვინ რა სამუშაოსა თუ გადაწყვეტილებაზე
 აგებს პასუხს. მიუხედავად იმისა რომ ვერტიკალურ ორგანიზებას გააჩნია
თავისი უპირატესობები. ანგარიშ-ვალდებულებებისა და უფლებამოსილებების
ცალსახობის თვალსაზრისით, ასევე მას გააჩნია ნაკლოვანებებიც. მაგ:  ფირმის
საქმიანობის ტექნიკურმა სირთულემ შესაძლოა ისეთი სპეციფიკური ცოდნა
მოითხოვოს რაც კონკტერულ მენეჯერს არ გააჩნია და იოლადაც ვერ შეიძენს.
ვერტიკალური ორგანიზების გაუმჯობესებული , უფრო მოქნილი სისტემა
ვერტიკალური-ჯგუფური ორგანიზების სტრუქტურაა. 
ჰორიზონტალური-როდესაც თანამშრომელთა დიდი რაოდენობა უშუალოდ
აბარებს ანგარიშს ერთ პიროვნებას, ამ უკანასკნელს მენეჯმენტის ფართო
სივრცე აბარია, ასეთი დამახასიათებელი
17 
ვითარებაა ე.წ. ჰორიზონტალური ორგანიზებისას, როდესაც
როდესაც მართვის იერარქია შედარებით ნაკლები დონეებისგან
შედგება. 

12. დაახასიათეთ საჯარო და კერძო კორპორაციები გამოყავით მათი

დადებითი და 
უარყოფითი მხარეები. 

ამოცანა- 3ქულა 

13. კომპანიის ფიქსირებული დანახარჯები 9 000 ლარია, ერთეული წარმოების ცვლადი

დანახარჯია 3ლარი,  ხოლო გასაყიდი ფასი 5 ლარი.გამოთვალეთ:  
ა) უზარალობის წერტილი  
ბ) რა რაოდენობის პროდუქტი უნდა გაიყიდოს, იმისთვის რომ კომპნიას დარჩეს
მოგება 5 000 ლარი?  14. ამოცანა(4ქულა)- დავუშვათ, რომ საქართველოში 2014
წელს წარმოებულ იქნა შემდეგი პროდუქცია:  ● ბორჯომი- 100 000 ბოთლი და 1
ბოთლის ფასი 20 ლარი 
● ასკილის წვენი- 3 000 ტონა და 1 ტონის ფასია 2 000 ლარი 
● 7 000 ტონა შაქარი- 1 ტონა ფასი- 1 000 ლარი 
● მგზავრების გადაყვანის ტაქსით მომსახურება- წლის განმავლობაში გავლილია 
2 000 000 კმ. და 1კმ. ფასი 1 ლარი. 
● წარმოებული 7 000 ტონა შაქრიდან 2 000 ტონა მოხმარდა ასკილის
წვენის 
წარმოებას. 

მოიანგარიშეთ მთლიანი შიდა პროდუქტის ღირებულება ბ)  გამოთალეთ, რამდენია

მთლიანი შიდა პროდუქტი 1 სულ მოსახეზე გაანგარიშებით, თუ ქვეყნის მოსახლეობა
არის - 5000 000 ადამიანი გ) 2016 წელს სავალუტო კურსი შეადგენდა 1 აშშ დოლარი=1.7
ლარს. 2017 წელს კი სავალუტო კურსი შეიცვალა და შეადგინა 1.5 აშშ დოლარი=3,8
ლარს. ეს ცვლილება ნიშნავს-ლარის გამყარებას დოლართან მიმართებაში თუ
გაუფასურებას? პსუხი გამოთალეთ და დაასაბუთეთ  
ამოთვალეთ, რამდენია მთლიანი შიდა პროდუქტი აშშ
დოლარში, 2014 წლის კურსით. 15. ამოცანა- ქულა 
ჯგუფი I II III

საწერი კალმის ფასი  2$  3$  4$  2$  3$  4$  2$  3$  4$

მოთხოვნის რაოდენობა 10  8  5  6  5  4  6  5  5

(ცალი)  
 

ჯგუფში მომხმარებელთა 50 100 40

რაოდენობა

კომპანიამ,რომელიც საწერ კალმებს აწარმოებს, ჩაატარა მარკეტინგული

კვლევა. კვლევის შედეგად გამოვლინდა მომხმარებელთა სამი ჯგუფი,
რომლებსაც ერთნაირი მზადყოფნა აქვთ სხვადასხვა ფასის პირობებში
შეიძინონ საწერი კალმების კონკრეტული რაოდენობა.  
ა) მოცემულ ცხრილზე დაყრდნობით, გამოიანგარიშეთ რამდენი იქნება საწერ
კალმებზე საბაზრო მოთხოვნა (კომპანიის გაყიდვები), თუ კომპანია ფასს
დააწესებს 2$ დოლარს ? 

ბ) რამდნი იქნება კომპანიის შემოსავალი, თუ ის დააწესებს ფასს 2$დოლარს?  

გ)როგორ შეიცვლება (რამდენი დოლარით გაიზრდება ან შმცირდება კომპანიის
შემოსავალი),თუ ის 2$ 
18 
დოლარის ნაცვლად დააწესებს ფასს 3$დოლარს? აწყობს თუ არა კომპანიას
ფასის მომატება? დაასაბუთეთ პასუხი. 

16.ამოცანა(3 ქულა) - მოცემულ მონაცემებზე დაყრდნობით გაატარეთ

ტრანზაქციები ქვემოთ მოცემულ ცხრილში. 

● ბიზნესის წარმოებისთვის მესაკუთრემ 16 000 ლარი შეიტანა კომპანიის ანგარიშზე 

● 7 000 ლარის სასაქონლო მარაგები შეისყიდეს კრედიტზე 
● 6 000 ლარის შეძენილ იქნა ძირითადი საშუალება 
● 3 500 ლარის საქონელი რელიზებულ იქნა 5 200 ლარად, აქედან ნახევარი
მომხმარებელმა გადაიხადა მაშინვე, ხოლო ნახევარს გადაიხდის 2 თვეში 
● გადაიხადეს კრედიტორული დავალიანებიდან 3 000ლარი 
გაცემულია ხელფასი 1 500ლარი 
=  კაპიტალი
 + 
ვალდებულებ
 ებ ი 

ფული  მოთხოვნ საქონელ ძირითადი  კრედიტო საწესდებ

ებ ი ი  საშუალებ რუ ლი  ო
ებ ი დავალიანება კაპიტალ
ი

ჯამ
ი

აქტივები

გაუნაწილე 
ბელი  
მოგება 

17. ამოცანა(2ქულა)-შეადგინეთ კომპანიის მოგება-ზარალის უწყისი.მოგების 

გადასახადი შეადგენს 20%-ს  
ა) ქირის ხარჯი 2000 ლარი  
ბ) კომუნალურბის ხარჯი 300ლარი  
გ) შემოსავალი 8 000ლარი  
დ) რელიზებული საქონლის თვითღირებულება 4 000 ლარი  
ე)დაძღვევის ხარჯი 400 ლარი 
 18. ამოცანა-(4ქულა)  

ა) შავსეთ ცხრილი-კომპანიის წარმოების ბიუჯეტი 2015 წლისთვის, თუ

კომპანიის ყოველი კვარტლის ბოლოს უნდა დარჩეს- მომდევნო
კვარტლის გაყიდვების მოცულობის 10% მარაგების სახით

კვარტალი

I II III IV

19 
გაყიდვების მოცულობა (ერთეულებში)
200 300 280 400
: სასურველი საბოლოო მარაგი
30  28 40 20
ჯამური საჭიროება
230 228 320 420
: საწყისი მარაგი
(20) ( 30 ) ( 28 ) ( 40 )

დასამზადებელი რაოდენობა
210  198  292  380

პლიუს

მინუს

ბ) შეავსეთ გამოტოვებული უჯრები ცხრილში-მასალების შესყიდვის

ბიუჯეტი 2015  წლისთვის კომპანიას ყოველი კვარტლის ბოლოს
უნდა დარჩეს-მომდევნო კვარტლის მასალების შესყიდვის 10% 
კვარტალი

I II III IV
დასამზადებელი რაოდენობა 210  198 292  380

ერთეულის დასამზადებლად საჭირო მასალა 0,5 0,5 0,5 0.5

საწარმოო საჭიროება 105 99 146  190

სასურველი საბოლოო 9.9  14.6 19 10.5

ჯამური საჭიროება 114.9  113.6 165  200.5

:საწყისი მარაგი -10,5 -9,9 -14,6  -19

შესასყიდი მასალა 104,4  103,7 150,4  181,5

ლამინატის ერთი ფანერის ფასი 100 100 100  100

მასალების შესყიდვის ჯამური 10440  10370  15040  18150

ღირებულება,ლარი 

1 

მინუს

19. თემა-6 ქულა 

შეეცადეთ გამოამჟღავნოთ საკითხის სრულყოფილი ცოდნა,

ტერმინოლოგიის ფლობა,  არგუმენტირებული და ლოგიკური
ანალიზის უნარი, ორიგინალური და შემოქმედებითი მიდგომა,
წერის კულტურა.  

საერთაშორისო ვაჭრობა ( თავისუფალი და

საერთაშორისო ვაჭრობა, სავაჭრო აკრძალვები,
საერთაშორისო ვაჭრობის მაკონტროლებელი ორგანოების
და სავაჭრო ბლოკების არსებობის მნიშვნელობა,
გაცვლითი კურსი, კონკურენცია გლობალურ ბაზარზე) 

ვარიანტი 5

20 
1. ბაზრის სეგმენტი- კომპანიის უმრავლესობა ერთგვარად
აქუცმაცებს მთლიან ბაზარს და გამოყოფს ბაზრის სეგმენტებს
ანუ მომხმარებელთა ერთგვაროვან ჯგუფებს ბაზრის შიგნით,
რომლებიც განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, ამ პროცესს
ბაზრის სეგმენტაცია ეწოდება და მისი მიზანი მსგავსი
მახასიათებლების მქონე მომხმარებელთა ერთად თავმოყრაა.  

2.მარკეტინგი -ესაა ზოგადი კონცეფციის შექმნის,

ფასდადების,წარმოებისა და მომსახურების პროცესი, რომელმაც უნდა
ჩამოაყალიბოს და შეინარჩუნოს ურთიერთობანი მომხმარებელთან. 
ბიზნესის ისტორიის ადრეულ საფეხურებზე კომპანიები, როგორც
წესი მეტ ყურადღებას ამახვილებდნენ საკუთარი პროდუქტის
წარმოებასა და ნაწარმის ერთდროულ გასაღებზე,  ვიდრე ბაზრებთან
და მომხმარებელთან ურთიერთობის შორსგამიზნული გეგმებზე, ამი
საპირისპიროდ, დღევანდელ კომპანიათა უმეტესობა ცდილობს,
მარკეტინგის არსში გაერკვეს,რაც თავისთავადიმას ნიშნავს, რომ
ნებისმიერმა კომპანიამ უნდა გაითვალისწინოს მომხმარებლის
სურვილები და მოთხოვნილებები, თუკი სურს, გრძელვადიანი
მოგების პერსპექტივაზე გათვალოს და ამავე დროს,თავისი
მარკეტინგული საქმიანობა კომპანიის შორსგამიზნულ გეგმებს
შეუხამოს. სწორედ, ამიტომ ამგვარი მომხმარებელზე
ორიენტირებული კომპანიები მარკეტინგულ სტრატეგიას
დაკმაყოფილებულ მომხმარებელთან სამომავლო ურთიერთობების
გათვალისწინებით ქმნიან. ამგვარ მცდელობათა მიმართებაში ხშირად
იხმარება ტერმინი ურთიერთობათა მარკეტინგი და სწორედ
ისგანასხვავებს მარკეტინგულ ტაქტიკას სტრატეგიისაგან. 

3.მოთხოვნის ელასტიკურობა ფასის მიმართ - მოთხოვნის

ელასტიურობა ფასის მიმართ, არის სიდიდე, რომელიც გვიჩვენებს თუ
რამდენად მოქმედებს პროდუქტის ფასის ცვლილება მასზე მოთხოვნის
რაოდენობის ცვლილებაზე. თუ პროდუქტის ფასის ცვლილება
მნიოშვნელოვან გავლენას ახდენს მასზე მოთხოვნის რაოდენობაზე,
ანუ თუ პროდუქტის ფასის ცოტათი გაზრდა მასზე მოთხოვნის
რაოდენიბის მკვეთრ შემცირებას იწვევს, ამბიბენ,რომ პროდუქტზე
მოთხოვნა ელასტიურია ფასის მიმართ. თუ პროდუქტის ფასის
ცვლილება შედარებით უმნიშვნელო გავლენას ახდენს მასზე
მოთხოვნის რაოდენობაზე,ანუ თუ პროდუქტის ფასის მნიშვნელოვნად
გაზრდა მასზე მოთხოვნის რაოდენობის მცირე კლებას იწვევს, ან
პროდუქტის ფასის მნიშვნელოვანი შემცირებაც კი მასზე მოთხოვნის
რაოდენობას უმნიშვნელოდ ზრდის,ამბიბენ,რომ პროდუქტზე
მოთხოვნა არაელასტიურია ფასის მიართ. 

4.მთლიანი შიდა პროდუქტი -იგივე მ.შ.პ არის ქვეყანაში

ერთი წლის განმავლობაში წარმოებული საბოლოო
პროდუქტების საბაზრო ფასების ჯამი. 

5. კომპანიის მისია არის:  

ა) მოკლე მიმართვა, სადაც ნათქვამია, რატომ შეიქმნა და არსებობს ესა

თუ ის ორგანიზაცია, რის მიღწევას ლამობს და რა პრინციპებს
დაეყრდნობა 

6. ჰერცბერგის თეორიის მიხედვით: 

გ) ეს არის შინაარსზე ორიენტირებულ მოტივაციის

თეორია, რომლის მიხედვითაც მოთხოვნილებები იყოფა
კმაყოფილებისა და უკმაყოფილების განცდის ფაქტორებად. 

7. შემდეგი საკვანძო სიტყვები მარკეტინგში: ფორმა,

ადგილი, დრო და საკუთრება,  უკავშირდება:  

ბ) მარკეტინგთან დაკავშირებულ 4 სარგებელს

21 
8. 31 დეკემბრის მდგომარეობით კომპანიის აქტივები
შეადგენდა $3,500-ს, ხოლო საკუთარი კაპიტალი - $2,000-
ს. რისი ტოლია კომპანიის ვალდებულებები? 

ა) 1,500 

ღია კითხვები - 2 ქულა (ჯამში 8 ქულა)  

შენიშვნა: სრული პასუხი უნდა ასახავდეს კითხვის ყველა კომპონენტზე

პასუხს.  

9. ახსენით, რატომ უწესებენ სახელმწიფოები შეზღუდვებს

საერთაშორისო ვაჭრობას და ჩამოთვალეთ სავაჭრო
შეზღუდვა–აკრძალვის 4 ფორმა 

10. EFES საქართველო - სააქციო საზოგადოება ლომისი

(ნატახტარი) სააქციო საზოგადოება „ლომისი“ ჩამოყალიბდა
1991 წელს. სოფლის დედაქალაქთან სიახლოვე და ნატახტრის
წყლის უნიკალური თვისებები შესანიშნავ პირობებს ქმნიდა
წარმატებული საწარმოს შესაქმნელად 
ა) თქვენი აზრით როგორ გაერთიანებას ჰქონდა ადგილი
შერწყმას თუ შთანთქმას? ამ გაერთიანებას რომელი ფორმა
ჰქონდა: ვერტიკალური; ჰორიზონტალური; 
კონგრომერტალური; თუ ბაზრის გასაფართოებელი. /0.5
ქულა/  

ბ) თქვენი აზრით, რომელი სიტყვა უნდა ეწეროს მეორე აბზაცში

გამოტოვებულ ადგილზე – ხედვა, მისია, მიზანი თუ ამოცანა?
დაასაბუთეთ პასუხი /0.5 ქულა/  

გ) საერთაშორისო სტანდარტების დანერგვა მოცემული

კომპანიის SWOT ანალიზის რომელ კომპონენტს
შეესაბამება? დაასაბუთეთ პასუხი /0.5 ქულა/  

დ) ახალი ლუდის – მთიელის გამოჩენა მოცემული კომპანიის

SWOT ანალიზის რომელ კომპონენტს შეესაბამება?
დაასაბუთეთ პასუხი. /0.5 ქულა/  

11. დაახასიათეთ ორგანიზაციის მატრიცული განყოფილება.  

ორგანიზაციული მოდელი, სადაც სხვადასხვა ფუნქციონალური

დეპარტამენტების თანამშრომლები ქმნიან გუნდებს, მათი
განსაკუთრებული უნარ-ჩვევების მიხედვით,  ამგვარი
სტრუქტურა შესაძლებლობას აძლევს კომპანიას , თავი
მოუყაროს და გადაანაწილოს რესურსები სხვადასხვა
ფილიალებსა თუ ფუქციონალურ ჯგუფებში,  ამგვარი ე.წ.
მატრიცული სქემა შესაძლოა ორგანიზაციონალური მოდელის
მუდმივი მახასიათებელი იყოს, ანდა დროებით შექმნას
კონკრეტული პროექტის განხორციელების მიზნით.
მატრიცულმა სტრუქტურამ შეიძლება ხელი შეუწყოს დიდ
კომპანიას ისევე იმუშაოს როგორც უფრო მცირე კომპანიები
მუშაობენ, შესაძლებლობას აძლევს სხვადასხვა ჯგუფებს მთელი
ყურადღება კონკრეტულ პროდუქტებსა თუ მომხმარებელს
დაუთმონ და არ სჭირდებოდეთ კომპანიის სტრუქტურის
მუდმივი რეორგანიზება.  მატრიცა ასევე აიოლებს შეზღუდული
რესურსების გადასროლას იქ, სადაც მათი ყველაზე დიდი
საჭიროება არსებობს და სხვადასხვა უნარ-ჩვევების ერთობლივ
გამოყენებას განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი სამუშაოს
შესასრულებლად . უაროფით მხარეს რაც შეეხება მატრიცულ
სტრუქტურაში გაერთიანებული თანამშრომლები ორი
ხელმძღვანელის წინაშე ანგარიშვალდებულებას უნდა მიეჩვიონ
- აქ შედარებით უფრო მჭიდრო კომუნიკაცია და კოორდინაციაა
აუცილებელი ხოლო რესურსების გამო
 22 
დაპირისპირებამ შესაძლოა არაჯანსაღი კონკურენცია
გამოიწვიოს თავად სტრუქტურის შიგნით. 

12. რომელ საერთაშორისო სტრატეგიას იყენებს

მაკდონალდსი და რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები
აქვს ამ საერთაშორისო სტრატეგიის გამოყენებას? 

ამოცანები - (ჯამში 20 ქულა)  

13. (ამოცანა 3 ქულა) ამჟამად კომპანია ყოველთვიურად

ყოდის 50,000 პროდუქტს,  ცვლადი დანახარჯები ერთ
პროდუქტზე შეადგენს 10 ლარს, კომპანიის ჯამური
ფიქსირებული დანახარჯები – 140 000 ლარი. პროდუქტის
ფასი შეადგენს 15 ლარს . 

ა). რამდენი ლარი რჩება მოგება ამ კომპანიას?(1 ქულა)  

ბ). რა რაოდენობის პროდუქციის შემთხვევაში აღწევს კომპანია

უზარალობის წერტილს?  (1 ქულა)  

გ). კომპანიას შესთავაზეს 10 000 ლარის ღირებულების სარეკლამო კამპანია.  

სარეკლამო კამპანიის ჩატარებით თვის გაყიდვები გაიზრდება
2000 ცალით. აწყობს თუ არა ორგანიზაციას ამგვარი რეკლამა?
დაასაბუთეთ პასუხი (1 ქულა)  

14. ამოცანა-4 ქულა 

ჯგუფი I II III

საწერი კალმის ფასი  2$  3$  4$  2$  3$  4$  2$  3$  4$

მოთხოვნის რაოდენობა 12  9  5  8  5  4  6  5  3

(ცალი)  
 

ჯგუფში მომხმარებელთა 50 100 40

რაოდენობა

კომპანიამ,რომელიც საწერ კალმებს აწარმოებს, ჩაატარა მარკეტინგული

კვლევა. კვლევის შედეგად გამოვლინდა მომხმარებელთა სამი ჯგუფი,
რომლებსაც ერთნაირი მზადყოფნა აქვთ სხვადასხვა ფასის პირობებში
შეიძინონ საწერი კალმების კონკრეტული რაოდენობა.  
ა) მოცემულ ცხრილზე დაყრდნობით, გამოიანგარიშეთ რამდენი იქნება საწერ
კალმებზე საბაზრო მოთხოვნა (კომპანიის გაყიდვები), თუ კომპანია ფასს
 დააწესებს 2$ დოლარს ?  ბ) რამდნი იქნება კომპანიის შემოსავალი, თუ ის
დააწესებს ფასს 2$დოლარს?  გ)როგორ შეიცვლება (რამდენი დოლარით
გაიზრდება ან შმცირდება კომპანიის შემოსავალი),თუ ის 2$  დოლარის
ნაცვლად დააწესებს ფასს 3$დოლარს? აწყობს თუ არა კომპანიას ფასის
მომატება?  დაასაბუთეთ პასუხი. 

15. დავუშვათ,რომ საქართველოში 2010 წარმოებული იქნა შმდეგი პროდუქცია(4ქულა):  

● ღვინო- 200 000 ბოთლი და 1 ბოთლის ფასია 20 ლარი 

● ნატურალური წვენები- 3 000 ტონა და 1 ტონის ფასია 2 000 ლარი 
● 5 500 ტონა შაქარი- 1ტონის ფასი - 1 000 ლარი 
● მგზავრობის გადაყვანის ტაქსით მომსახურება - წლის
განმავლობაში გავლილია  2 000 000 კმ. და 1კმ. ფასი 1
ლარი. 
● წარმოებული 5 500 ტონა შაქრიდან 2 000 ტონა მოხმარდა
ნატურალური წვენების წარმოებას, ხოლო 500 ტონა ღვინის
წარმოებას.

23 
ა) გამოიანგარიშეთ მთლიანი შიდა პროდუქტის (მშპ) ღირებულება. (1ქულა)  
ბ) გამოთვალეთ, რამდენია მთლიანი შიდა პროდუქტი 1 სულ მოსახლეზე 
გაანგარიშებით, თუ ქვეყნის მოსახლეობა არის- 500 000 ადამიანი. (1ქულა)  
გ) გამოთვალეთ, რამდენი მთლიანი შიდა პროდუქტი აშშ
დოლარში, თუ 1 აშშ დოლარი=  2,2 ლარს. ( 1 ქულა )  
დ) 2017 წელს კი სავალუტო კურსი შეიცვალა და შეადგენს 1.5
აშშ დოლარი= 3,8 ლარს.  ეს ცვლილება ნიშნავს - ლარის
გამყარებას დოლართან მიმართებაში თუ გაუფასურებას? 
პასუხი დაასაბუთეთ გამოთვლებით. 

16. ამოცანა -3 ქულა ფირმამ განახორციელა შემდეგი ტიპის

ფინანსური ოპერაციები 2013 წლის იანვარში: 

a. ბიზნესის წარმოებისათვის მესაკუთრემ 16 000 ლარი

შეიტანა კომპანიის ანგარიშზე (0.5 ქულა)  

b. 7 000 ლარის სასაქონლო მარაგები შეისყიდეს კრედიტზე (0.5 ქულა)  

c. 6 000 ლარით შეძენილი იქნა ძირითადი საშუალება (0.5 ქულა)  

d. 3 500 ლარის საქონელი რეალიზებული იქნა 5 200 ლარად, აქედან ნახევარი 

მომხმარებელმა გადაიხადა მაშინვე, ხოლო ნახევარს გადაიხდის 2 თვეში (0.5
ქულა).  
 e. გადაიხადეს კრედიტორული დავალიანებიდან 3 000 ლარი
(0.5 ქულა) f. გაცემულია ხელფასი 1500 ლარი (0.5 ქულა).  
აქტივებ =  კაპიტალი
ი ვალდებულებები + 

მოთხოვ საქონე ძირითადი  კრედიტ საწესდე გაუნაწი

ფულ ნებ ი ლი  საშუალე ორუ ლი  ბო ლე
ი  ბებ ი დავალიანე კაპიტა ბელი  
ბა ლი მოგება

ჯამ
ი

17. ამოცანა 2 ქულა შეადგინეთ კომპანიის მოგება-ზარალის უწყისი. მოგების 

გადასახადი შეადგენს 20%-ს. (საერთო მოგება 1 ქულა,
დაბეგვრამდე მოგება 0.5, წმინდა მოგება 0.5 ქულა, ჯამში 2
ქულა)  

a. ხელფასის ხარჯი 2000 ლარი 

b. კომუნალურების ხარჯი 300 ლარი 

c. რეალიზებული საქონლის თვითღირებულება 3000 ლარი

24 
d. შემოსავალი 8 000 ლარი e. ტრანსპორტირების ხარჯი 200 ლარი 

18. ამოცანა -4 ქულა  

 a. შეავსეთ ცხრილი – კომპანიის წარმოების ბიუჯეტი 2015
წლისთვის, თუ კომპანიას ყოველი კვარტლის ბოლოს უნდა
დარჩეს – მომდევნო კვარტლის გაყიდვების მოცულობის 10%
მარაგების სახით. (2 ქულა) 
კვარტალი

I  II  II  IV

გაყიდვების მოცულობა  500  300  600  400

(ერთეულებში) 

პლიუს: სასურველი საბოლოო 30  60  40  50

მარაგი 

ჯამური საჭიროება  530  360  640  450

მინუს: საწყისი მარაგი -50  -30  -60  -40

დასამზადებელი რაოდენობა 480  330  580  410

b. შეავსეთ გამოტოვებული უჯრები ცხრილში – მასალების

შესყიდვის ბიუჯეტი 2015  წლისთვის კომპანიას ყოველი
კვარტლის ბოლოს უნდა დარჩეს – მომდევნო კვარტლის
მასალების შესყიდვის 10% (2 ქულა)  
კვარტალი

I  II  III  IV

დასამზადებელი რაოდენობა  480  330  580  410

1 ერთეულის დასამზადებლად საჯირო 0.5  0.5  0.5  0.5

მასალა

საწარმოო საჭიროება  240  165 290  205

სასურველი საბოლოო  16,5  29,0  20,5  24

ჯამური საჭიროება  256,5  195  310,5  229

მინუს: საწყისი მარაგი  (24)  (16.5)  (29)  (20,5)

 შესასყიდი მასალა 232,5  178,5  281.5  208,5

ლამინატის ერთი ფანერის ფასი  100  100  100  100

მასალების შესყიდვის ჯამური  23250  17850  28150  20850

ღირებულება, ლარი

თემა - 6 ქულა შეეცადეთ გამოამჟღავნოთ საკითხის

სრულყოფილი ცოდნა,  ტერმინოლოგიის ფლობა,
არგუმენტირებული და ლოგიკური ანალიზის უნარი, 
ორიგინალური და შემოქმედებითი მიდგომა, წერის
კულტურა. 

25 
19. მარკეტინგული სტრატეგიის დაგეგმვის პირველი საფეხური:
„ამჟამინდელი მარკეტინგული მდგომარეობის შეფასება“
(ძეველი/ამჟამინდელი საქმიანობის მიმოხილვა; კონკურენციის
შეფასება; შიდა ძლიერი და სუსტი მხარეების აწონ-დაწონვა; 
გარე ფაქტორების ანალიზი
26