เทอร์โมมิเตอร์ (Thermometer)

• เป็ นเครื( องมือสําหรับวัดระดับความร้อน หรื อ อุณหภูมิประดิษฐ์

ขึ@นโดยอาศัยหลักการขยายตัวของของเหลวเมื(อได้รับความร้อน
และ หดตัวเมื(อคายความร้อน
• ของเหลวที(ใช้บรรจุในกระเปาะแก้วของเทอร์ โมมิเตอร์ คือปรอท
หรื อ แอลกอฮอล์ที(ผสมกับสี แดง
หลักการอ่ านเทอร์ โมมิเตอร์

∆"($) = ∆"(℉) = 1.8∆"(+) = 1.8∆"(℃)

กระบวนการความร้อนในธรรมชาติ

การเปลี(ยนอุณหภูมิ
ความร้ อนจําเพาะ (heat capacity: C)
คือ ปริ มาณความร้อนที(ทาํ ให้มวลทั@งหมดของวัตถุ มีอุณหภูมิเปลี(ยนไป (เพิ(มขึ@นหรื อลดลง) 1 องศา
∆"
-= พลังงานความร้อน (J)
∆#

ความร้อนจําเพาะ (J/K) อุณหภูมิที(เปลี(ยนไป (K,oC)

ความจุความร้ อนจําเพาะ (specific heat capacity: c)
คือ ปริ มาณความร้อนที(ทาํ ให้มวล 1 หน่วยมีอุณหภูมิเปลี(ยนไป เพิ(มขึ@นหรื อลดลง) 1 องศา
หรื อ ความร้อนจําเพาะต่อหนึ(งมวล
- ∆0
.= = พลังงานความร้อน (J)
/ /∆"
ความจุความร้อนจําเพาะ (J/kg.K) มวลของวัตถุ (kg) อุณหภูมิที(เปลี(ยนไป (K,oC)
K)

ความร้อนแฝงกับสถานะของสาร
ความร้ อนแฝง (latent heat)
คือ ปริ มาณความร้อนที(พอดีทาํ ให้วตั ถุท@ งั ก้อนเปลี(ยนสถานะ แต่อุณหภูมิไม่เปลี(ยน
ความร้ อนแฝงจําเพาะ (specific latent heat: L)
คือ ปริ มาณความร้อนที(พอดีทาํ ให้ มวล 1 หน่วยเปลี(ยนสถานะ แต่อุณหภูมิไม่เปลี(ยน
∆0 = /1
พลังงานความร้อน (J) ความร้อนแฝงจําเพาะ (J/kg)

แผนภาพความสัมพันธ์ระหว่างอุณหภูมิและเวลา
 ยิง( สู งขึ@น ทําไมอากาศยิง( หนาว ?

โจทย์ การถ่ ายเทความร้ อนของวัตถุ

การนํา เกิดในของแข็ง โมเลกุลส่ งพลังงานความร้อนต่อ ๆ กันไปเป็ นทอด ๆ

การพา เกิดในของเหลวและแก๊ส โมเลกุลของตัวกลางพาความร้อนไป
การแผ่ รังสี ไม่ตอ้ งอาศัยตัวกลาง

ตัวอย่ าง "พี#สาวใช้มืออังหน้าผากน้องชาย รู ้สึกร้อนมือ และพบว่าน้องชายมีไข้สูง" จากข้อความที#กาํ หนดให้

เป็ นการถ่ายโอนความร้อนด้วยวิธีการใด
1. แผ่รังสี ความร้อน 2. นําความร้อน
3. การพาความร้อน 4. การสู ญเสี ยความร้อน
ตัวอย่ าง ข้อใดเกิดจากการพาความร้อน
1. การเกิดลมบกลมทะเล 2. ความร้อนจากดวงอาทิตย์มายังโลก
3. เมื#อเอามือเข้าไปใกล้หลอดไฟจะรู ้สึกร้อน 4. เมื#อถือแท่งเหล็กเข้าใกล้เปลวไฟจะรู ้สึกร้อนมือ

ตัวอย่ าง ความร้อนจากดวงอาทิตย์ส่งมายังโลกวิธีใด
1. การนําความร้อน 2. การพาความร้อน
3. การแผ่รังสี ความร้อน 4. การนําความร้อนและการแผ่รังสี ความร้อน

ตัวอย่ าง เพราะเหตุใดเวลาสร้างบ้านจึงต้องมีช่องลมไว้ระบายอากาศ
1. เพราะใช้หลักการนําความร้อน
2. เพราะใช้หลักการพาความร้อน
3.เพราะใช้หลักการแผ่รังสี ความร้อน
4. เพราะใช้หลักการกระจายความร้อน

ตัวอย่ าง ข้อใดใช้หลักการนําความร้อน การแผ่รังสี ความร้อน และการพาความร้อน เรี ยงตามลําดับได้ถูกต้อง

1. ปลาเค็มแห้ง กระทะร้อน เทียนละลาย
2. เตารี ดรี ดผ้าเรี ยบ นัง# ผิงไฟ ลมพัดเย็น
3. กลิ#นไหม้ หมูแดดเดียว ผ้าแห้ง
4. เป็ ดย่าง เนืPอทอดกระเทียม หมูแดดเดียว

ตัวอย่ าง รถยนต์ที#วงิ# บนถนนที#ร้อนจัด ยางมักระเบิดเพราะอะไร

1. การแข็งตัวของเนืPอยาง 2. การขยายตัวของเนืPอยาง
3. การหลอมเหลวของเนืPอยาง 4. การขยายตัวของอากาศในยาง
โจทย์ เรื8 องกระบวนการความร้ อน

ตัวอย่ าง

จากแผนภาพข้างต้น B คือกระบวนการใด
1. หลอมเหลว 2. ระเหย
3. ระเหิ ด 4. การควบแน่น

ตัวอย่ าง การที#ความร้อนสามารถเคลื#อนที#จากวัตถุที#มีอุณหภูมิสูงไปยังวัตถุที#มีอุณหภูมิต#าํ เราเรี ยกว่าอะไร

1. การดูดความร้อน
2. การคายความร้อน
3. การขยายตัวความร้อน
4. การถ่ายโอนความร้อน

ตัวอย่ าง ความสามารถในการรับความร้อนของสาร เรี ยกว่าอะไร

1. อุณหภูมิ 2. ความร้อนแฝง
3. ความจุความร้อน 4. สมดุลความร้อน
ตัวอย่ าง สาร 3 ชนิด มีอุณหภูมิต่างๆกัน ดังนีP A : 35°C, B : 68°F, C : 300K ถ้าเรี ยงลําดับจากอุณหภูมิต#าํ สุ ดไป
หาอุณหภูมิสูงสุ ด ข้อใดถูกต้อง
1. A B C
2. A C B
3. B C A
4. C B A

ตัวอย่ าง ความร้อนแฝงคืออะไร
1. ความร้อนที#เก็บสะสมไว้ภายในสสารใดๆ
2. ความร้อนที#เก็บสะสมไว้ในรู ปเเบบของพลังงานแบบอื#นๆ
3. ความร้อนที#ใช้เพิ#มอุณหภูมิของสสาร
4. ความร้อนที#ใช้เปลี#ยนสถานะของสสาร

ตัวอย่ าง ช่วงที#สสารกําลังเปลี#ยนสถานะ อุณหภูมิของสสารจะเปลี#ยนไปหรื อไม่ เพราะเหตุใด

1. เปลี#ยน เพราะสสารยังคงดูดความร้อนเข้าไปตลอดเวลา
2. เปลี#ยน เพราะพลังงานจลน์ของอนุภาคสสารมีค่ามากขึPน
3. ไม่เปลี#ยน เพราะสสารไม่มีการดูดความร้อน
4. ไม่เปลี#ยน เพราะความร้อนที#ดูดเข้าไปใหม่ใช้ในการเพิ#มอุณหภูมิ

โจทย์ เรื8 องกระบวนการความร้ อน (คํานวณ)

ตัวอย่ าง นํPาแข็ง 5 กรัม กลายเป็ นไอนํPาที# 100 °C จะต้องใช้พลังงานความร้อนกี#แคลอรี (กําหนดความร้อนแฝง
ของการหลอมเหลวของนํPาเท่ากับ 80 แคลอรี /กรัม, ความจุความร้อนของนํPาเท่ากับ 540 แคลอรี /กรัม)

ตัวอย่ าง นํPา 200 กรัม ที# 25 °C ทําให้ร้อนขึPนเป็ น 75 °C จงหาพลังงานที#ใช้ เป็ นกิโลจูล ค่าความจุความร้อนของ
นํPาเท่ากับ 4.2kJ/kg C
ตัวอย่ าง จงหาพลังงานความร้อนที#ทาํ ให้เหล็กมวล 200กรัม ที#อุณหภูมิ 7 องศาเซลเซียส มีอุณหภูมิสูงขึPนเป็ น
27 องศาเซลเซี ยส (กําหนด ค่าความร้อนจําเพาะของเหล็กเท่ากับ 450 จูล /กิโลกรัม . เคลวิน )
1. 1800 จูล 2. 3600 จูล 3. 4000 จูล 4. 4200จูล

ตัวอย่ าง ให้พลังงานความร้อนขนาด 3000 จูล กับเหล็กท่อนหนึ#ง ปรากฏว่าเหล็กมีอุณหภูมิสูงขึPน จาก 30 องศา

เซลเซี ยส เป็ น 80 องศาเซลเซียส จงหามวลของเหล็กก้อนนีP (กําหนด เหล็กมีค่าความร้อนจําเพาะ 0.500 กิโลจูล/
กิโลกรัม.เคลวิน )
1. 0.12 kg 2. 0.14 kg 3. 0.16 kg 4. 0.18 kg

ตัวอย่ าง ให้พลังงานความร้อนแก่ตะกัว# 252 จูล ถ้าตะกัว# มีมวล 1 กิโลกรัม จะมีอุณหภูมิสูงขึPน เท่าใดในหน่วย

เคลวิน (ความร้อนจําเพาะของตะกัว# = 126 จูล/กิโลกรัม.เคลวิน )
1. 1 K 2. 1.5 K 3. 2 K 4. 2.5 K

ตัวอย่ าง อ่านอุณหภูมิของเหลวชนิดหนึ#งโดยใช้เทอร์โมมิเตอร์สองอัน อันหนึ#งมีสเกลเป็ นเซลเซียส อีกอันหนึ#ง

มีเสกลเป็ นเคลวิน ถ้าของเหลวนัPนมีอุณหภูมิสูงขึPน 5 องศาเซลเซี ยส เทอร์โมมิเตอร์สเกลเคลวินจะเปลี#ยนแปลง
ไปจากเดิมกี#เคลวิน
1. 0.8 2. 1.6 3. 3.5 4. 5.0