შუალედური წერა

რომანტიზმი მუსიკაში და მისი განვითარების მთავარი ეტაპები

მოკლე აღწერა იმისა, თუ რა არის რომანტიული ეპოქის მუსიკა

რომანტიკული ეპოქის კომპოზიტორები მუსიკას უყურებდნენ როგორც

ინდივიდუალური და ემოციური გამოხატვის საშუალებას. მართლაც, მათ მუსიკა
მიიჩნიეს ხელოვნების ფორმად, რომელსაც ყველაზე მეტად შეუძლია გამოხატოს
ადამიანის ემოციების სრული სპექტრი. შედეგად, რომანტიკულმა კომპოზიტორებმა
გააფართოვეს ემოციური შინაარსის ფარგლები. მოსალოდნელი იყო, რომ მუსიკა
აუდიტორიას დაუკავშირდა, ხშირად თხრობითი ფორმის გამოყენებით, რომელიც
განსხვავებულ ამბებს ყვებოდა.
რომანტიკული კომპოზიტორები მუსიკის ემოციურ ან ნარატიულ შინაარსს
ანიჭებდნენ უპირატესობას მის ფორმაზე მაღლა, რის გამოც მათ დაარღვიეს
კლასიკური კომპოზიტორების მრავალი წესი. რომანტიკული კომპოზიტორები არ
უარყოფდნენ და არ წყვეტდნენ კლასიკურ პერიოდში განვითარებულ მუსიკალურ
ენას. ისინი იყენებდნენ მის ფორმებს, როგორც საფუძველს თავიანთი მუშაობისთვის,
მაგრამ გრძნობდნენ თავს შეუზღუდავად.
ბეთჰოვენი არის ამ მიდგომის ინიციატორი. ის ცხოვრობდა და მუშაობდა
კლასიკურიდან რომანტიკულ პერიოდზე გადასვლისას და იყო შთაგონება მის
შემდეგ რომანტიკოს კომპოზიტორებისთვის.
ბეთჰოვენის სიმფონიები „ცვლის რელიეფს“ იმის მიხედვით, თუ რა შეიძლება იყოს
სიმფონია. მან ასევე აჩვენა მომავალი რომანტიკული ეპოქის მახასიათებლები,
როგორიცაა ავტობიოგრაფიული ნაწარმოებების შედგენა და სახელების მოძრაობები,
როგორიცაა მისი სიმებიანი კვარტეტის მე-15 მინორის მესამე ნაწილი, თხზ. 132
(ღვთაების მადლიერების სიმღერა ლიდიის რეჟიმში გამოჯანმრთელებისგან).
საბოლოო ჯამში, რომანტიზმის ეპოქის კომპოზიტორები, ავითარებდნენ და
აფართოვებდნენ, ფორმალისტურ კლასიკურ სტრუქტურად და ქმნიდნენ უფრო
რთულ მუსიკალურ ენად.
ისტორიკოსები კამათობენ რომანტიული პერიოდის დაწყებისა და დასრულების
თარიღებზე. ზოგი მას მე-19 საუკუნით ათარიღებს, ზოგი კი მე-18 საუკუნის ბოლოს.
ეს ეხება რომანტიკულ ლიტერატურას. ნაწარმოებები, როგორიცაა უილიამ ბლეიკის
სიმღერები უდანაშაულობის შესახებ (1789) და სამუელ კოლრიჯის კუბლა ხანი
(1797), ითვლება ადრეული რომანტიკული პოეზიის ნიმუშებად. რომანტიკულმა
ეპოქამ წინ წაიწია 1800-იანი წლების შუა ხანებში, მოიცავდა იმ დროის ყველა
ხელოვნებას და პოპულარულ აზროვნებას.
რომანტიკული აქცენტი ინდივიდუალურ თვითგამოხატვაზე წარმოიშვა
განმანათლებლობის ხანაში დაბადებული ინდივიდუალიზმის პოლიტიკური
იდეებიდან. თუმცა, რომანტიკოსებმა უარყვეს იმ ეპოქის აქცენტი ლოგიკასა და
რაციონალურობაზე. ეს იდეები ისეთივე შემზღუდველი იყო, როგორც წესები
კლასიკური მუსიკის ფორმებთან დაკავშირებით. ისინი ასევე აჯანყდნენ
ინდუსტრიული რევოლუციის ისეთი ნიშნების წინააღმდეგ, როგორიცაა
მექანიზაცია, მასობრივი წარმოება და ურბანიზაცია, რომლებიც ეწინააღმდეგებოდა
იდეალიზებულ, ბუნებრივ მდგომარეობას მათ ხედვას. კლასიკური მუსიკა ცნობილი
იყო სტრუქტურის სიცხადითა და კანონზომიერებით, ანუ „ბუნებრივი სიმარტივით“,
მიჩნეული იყო, როგორც ელეგანტური საერთაშორისო მუსიკალური სტილი
დაბალანსებული ოთხზოლიანი ფრაზებით, მკაფიო კადენციებით, გამეორებით და
თანმიმდევრობით. სონატის ფორმა იყო საფუძველი დიდი რაოდენობით
ნაწარმოებისთვის, რამაც საფუძველი დაუდო რომანტიზმის ახალ ეპოქას.[საჭიროა
ციტატა]

ახასიათებს ლირიკული მელოდიები, ქრომატიზმი და დისონანსი და დრამატული

დინამიკა, რომანტიკულმა ეპოქამ გამოიწვია ემოციები, რომლებიც შეკრებილი იყო
სუვერენული სიუჟეტური ხაზებით და ნაციონალისტური მარშებით, რომლებიც
ასახავს ცვლილებას. ახალი მუსიკალური ლექსიკა დაიწყო შემდგომი განვითარება
ტერმინების გამოყენებით, როგორიცაა "dolce" ან "dolente", გარდა გამდიდრებული
ჰარმონიული და რიტმული ენისა. საორკესტრო ფორმებმა, როგორიცაა სიმფონიური
პოემა, საგუნდო სიმფონია და სოლო ხმისა და ორკესტრისთვის ნაწარმოებები,
დაიწყეს ხელოვნების სხვა ფორმების დაახლოება.

რომანტიკული მუსიკა იყო თვითშეგნებული გაწყვეტა განმანათლებლობის ეპოქის

იდეალებიდან, ისევე როგორც რეაქცია სოციალურ-პოლიტიკურ სურვილზე
დესპოტიზმისგან მეტი ადამიანის თავისუფლებისთვის.მოძრაობა ცდილობდა
გამოხატოს თავისუფლება, ძმობა და თანასწორობა, რომელსაც მწერლები,
როგორიცაა ჰაინრიხ ჰაინე და ვიქტორ ჰიუგო მხატვრულად იცავდნენ ახალი
ლირიკული პოეზიის შექმნით.[3] იყო ახალი დანებება ბუნებისადმი, ნოსტალგია
წარსულის მიმართ, შემობრუნება მისტიკური, ახალი ყურადღება ეროვნული
იდენტობისადმი, ინტერესი ავტობიოგრაფიისადმი და ზოგადი უკმაყოფილება
კლასიკურ კომპოზიციებში გამოყენებული მუსიკალური ფორმულებითა და
კონვენციებით. დირიჟორები გახდნენ ცენტრალური ფიგურები საორკესტრო
სპექტაკლებში, რომლებიც პასუხისმგებელნი იყვნენ უფრო დიდი ნაწარმოებების
ხმოვან ნაკადზე.

მარიამ ღლიღვაშვილი