वार्षिक-परीक्षा पाठ्यक्रम (2022-23) 

विषय - संस्कृत
कक्षा – VIII

संस्कृत-पाठ्यपुस्तक – (सुप्रभातम ्) 

पाठ - 10.  पर्यावरण–प्रदष
ू णम ् 

पाठ - 11.  मधरु वचनानि  

पाठ - 12. विद्यायाः बद्धि

ु रुत्तमा  
पाठ - 13.  पादकन्दक
ु क्रीडा  
पाठ - 16.  निर्दोषा रचना  
व्याकरण -
शब्दरूप - राम, लता, पुस्तक, मुनि, गुरु, पित,ृ मति, नदी, अस्मद्, युष्मद्,
तत ्, एतत ् और किम ् सर्वनाम शब्दरूप (तीनों लिंगों में )। 
कारक-उपपद-विभक्तिक शब्द -
• द्वितीया – परितः, उभयतः, धिक् , समया, निकषा, प्रति, विना,
• तत
ृ ीया – सह / साकम ् / समम ् / सार्धम ्, विना, अलम ्, सदृश, हीनः
• चतर्थी
ु – रुच ्, दा (यच्छ्), नमः, कुप ्, स्वस्ति
• पंचमी – विना, बहिः, भी, रक्ष्, ॠते
• षष्ठी – उपरि, अधः, परु तः, पष्ृ ठतः, निर्धारण
• सप्तमी – स्निह्, निपुणः, विश्वस ्, पटु
धातुरूप – पठ्, लिख ्, गम ्, कृ, अस ् दृश ्, पा, धाव ्, खाद्, क्रीड्, पच ्, भू, रक्ष्,
स्म ृ और वद् धातुएँ पाँचों लकारों में ।
सेव ् और मुद् धातु केवल लट् और लट्
ृ लकारों में l
प्रत्यय - क्त्वा, ल्यप ् और तुमुन ् प्रत्यय (पष्ृ ठ संख्या-89)।
संस्कृत-संख्या - संस्कृत में  1 से 4 तक गिनती तीनों लिंगों में ।
संस्कृत में  1 से 100 तक गिनती।  
रचनात्मक-कार्य - चित्राधारित वर्णन (मञ्जूषा–सहित)
संस्कृत-पत्र (मञ्जष
ू ा–सहित)

संस्कृत-अनुवाद l

अपठित-अवबोधन - अपठित-गद्यांश

(ANNUAL EXAM BLUE PRINT) (2022-2023)

(कुल-अङ्काः 80)
खण्डः 'क' अपठितावबोधनम ् (अङ्काः 10)
* अपठित-गद्यांशः
I. एकपदे न उत्तरत – लघूत्तरात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->2X1=2
II. पूर्णवाक्येन उत्तरत- दीर्घोत्तरात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->2X2=4
III. भाषिक-कार्यम ् – लघत्ू तरात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->3X1=3
IV. उचित-शीर्षकम ् – लघत्ू तरात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->1X1=1
खण्डः 'ख' रचनात्मकं कार्यम ् (अङ्काः 15)
* संकेताधारितं पत्रम ् (मञ्जूषायाः सहायतया) लघूत्तरात्मकाः प्रश्नाः
अंकाः->1/2X10=5
* चित्राधारितं वर्णनम ् (मञ्जूषायाः सहायतया) – दीर्घोत्तरात्मकाः प्रश्नाः

अंकाः->5X1=5
* संस्कृत-अनुवादः – दीर्घोत्तरात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->5X1=5
खण्डः 'ग' अनुप्रयुक्त-व्याकरणम ् (अङ्काः 25)
* शब्दरूपाणि उपपदविभक्तयः च – बहुविकल्पात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->5X1=5
* धातुरूपाणि – बहुविकल्पात्मकाः प्रश्नाः
अंकाः->5X1=5
* प्रत्ययाः - बहुविकल्पात्मकाः प्रश्नाः
अंकाः->5X1=5
* संस्कृत-संख्या:-1–100 पर्यन्तं संस्कृत-संख्याः
(1–4 पर्यन्तं संस्कृत-संख्याः त्रिषु लिङ्गेषु केवलं प्रथमा-विभक्तौ) –
बहुविकल्पात्मकाः प्रश्नाः
अंकाः->5X1=5
* अव्ययपदानि सन्धयः च - लघूत्तरात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->5X1=5
खण्डः 'घ' पठितावबोधनम ् (अङ्काः 30)
* पठित-गद्यांशः
I. एकपदे न उत्तरत – लघूत्तरात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->4X1=4
II. पूर्णवाक्येन उत्तरत- दीर्घोत्तरात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->2X2=4
III. भाषिक-कार्यम ् – लघत्ू तरात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->2X1=2
* पठित-श्लोकः
I. एकपदे न उत्तरत – लघत्ू तरात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->2X1=2
II. पूर्णवाक्येन उत्तरत- दीर्घोत्तरात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->1X1=1
III. भाषिक-कार्यम ् – लघूत्तरात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->2X1=2
* पठित-श्लोकस्य अन्वयः (मञ्जूषायाः सहायतया) - लघूत्तरात्मकाः प्रश्नाः

अंकाः->5X1=5
* प्रश्ननिर्माणम ् – बहुविकल्पात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->5X1=5
* शब्दार्थाः - लघूत्तरात्मकाः प्रश्नाः अंकाः->5X1=5