SANSKRIT (COMMUNICATIVE) CODE -119
STD- IX (2023-24)
Prescribed Books:
1. मणिका (प्रथमो भागः) पाठ्यपुस्तकम् (CBSE Publication)
2. मणिका-अभ्यासपुस्तकम् (प्रथमो भागः)(CBSE Publication)
Reference Book:
1.सरस्वती-मणिका-संस्कृतव्याकरि (कक्षा-नवमी) (Sarasvati Publishing House)
EXAM WINDOW TIME FOR STD – IX- 2023-24
NAME OF THE
EXAMINATION
PeriodicAssessment - I
PeriodicAssessment - II
PeriodicAssessment - III
Annual Examination
Periodic Assessment - I
(40 Marks)
Time:1 ½ Hrs.
क-भागः
अपणितावबोधनम्
एकः अपणितः गद्ां शः
1.(40 –50 शब्दपरिमितः)
 एकपदे न पूर्णवाक्येन च
अवबोधनात्मकं कार्ण ि्
 शीर्णकलेखनि्
 अनुच्छेदाधारितं भामर्कं कार्णि्
 भामर्ककार्ाणर् तत्त्वामन-
(वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि्,
मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् ,पर्ाण र्-
मवलोिपद-चर्नि् )
ख-भागः
रचनात्मककार्यम्
2.पत्रले खनम् -(िञ्जू र्ार्ाः
सहार्तर्ा पूर्ं पत्रं लेखनीर्ि् )-
(सङ्केताधारिति् औपचारिकि्
अथवा अनौपचारिकि् )
ग-भागः
अनुप्रर्ुक्तव्याकरिम्
(मणिकापु स्तक-आधाररतम्)
3.उच्चारिस्थानम्
4. सन्धिकार्यम्
a)स्विसन्धः-(दीर्णः, गु र्ः)
b) व्यञ्जनसन्धः -
(वगीर्प्रथिवर्ण स्य तत तीर्वर्े
परिवर्त्णनि् )
5.शब्दरूपाणि
अकािान्तपुुँमलङ्गशब्दाः(बालकवत्)
इकािान्तपुुँमलङ्गशब्दाः(कणववत्)
24 July 2023
18 September 2023
01 December 2023
2nd Week of February 2024
( As per CBSE Schedule)
SYLLABUS
Periodic Assessment - II
(80 Marks)
Time 3 Hrs.
क-भागः
अपणितावबोधनम्
एकः अपणितः गद्ां शः
1.(80 –100 शब्दपरिमितः)
 एकपदे न पूर्णवाक्येन च
अवबोधनात्मकं कार्ण ि्
 शीर्णकलेखनि्
 अनुच्छेदाधारितं भामर्कं कार्णि्
 भामर्ककार्ाणर् तत्त्वामन-
(वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि् ,
मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् ,पर्ाण र्-
मवलोिपद-चर्नि् )
ख-भागः
रचनात्मककार्यम्
2.पत्रले खनम् -(िञ्जू र्ार्ाः
सहार्तर्ा पूर्ं पत्रं लेखनीर्ि् )-
(सङ्केताधारिति् औपचारिकि्
अथवा अनौपचारिकि् )
3.णचत्रवियनम् /अनुच्छेदले खनम् -
(िञ्जूर्ार्ाः सहार्तर्ा मचत्रवर्ण नि्
अनु च्छेदलेखनं वा किर्ीर्ि्)
4.संवादपूण्य ः/ कथापूणतयः
( मञ्जूषार्ाः सहार्तर्ा
ररक्तस्थानपूणतयमाध्यमे न पूियः
संवादः/कथा ले खनीर्ा)
ग-भागः
अनुप्रर्ुक्तव्याकरिम्
(मणिकापु स्तक-आधाररतम्)
5.उच्चारिस्थानम्
6.सन्धिकार्यम्
Page 1 of 7
FROM
31 July 2023
30 September 2023
09 December 2023
Periodic Assessment - III
(40 Marks)
Time 1 ½ Hrs.
क-भागः
अपणितावबोधनम्
एकः अपणितः गद्ां शः
1.(40 –50 शब्दपरिमितः)
 एकपदे न पूर्णवाक्येन च
अवबोधनात्मकं कार्ण ि्
 शीर्णकलेखनि्
 अनुच्छेदाधारितं भामर्कं कार्णि्
 भामर्ककार्ाणर् तत्त्वामन-
(वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि् ,
मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् ,पर्ाण र्-
मवलोिपद-चर्नि् )
ख-भागः
रचनात्मककार्यम्
2.संवादपूण्य ः/ कथापूणतयः (
मञ्जूषार्ाः सहार्तर्ा
ररक्तस्थानपूणतयमाध्यमे न पूियः
संवादः/कथा ले खनीर्ा)
ग-भागः
अनुप्रर्ुक्तव्याकरिम्
(मणिकापु स्तक-आधाररतम्)
3.सन्धिकार्यम्
a)स्विसन्धः-(र्र्् ,अर्ामद)
b)मवसगण सन्धः-( शत्वि् , र्त्वि् ,
सत्वि्)
4.कारक-उपपदणवभक्तर्ः
पञ्चमी- मवना , बमहः , भी , िक्ष्
षष्ठी- उपरि , अधः , पुितः , पतष्ठतः ,
वाितः , दमक्षर्तः
सप्तमी- मिह् , मवश्वस् , मनपुर् ,
TO
Annual Examination
(80 Marks)
Time - 3 Hrs.
क-भागः
अपणितावबोधनम्
एकः अपणितः गद्ां शः
1.(80 –100 शब्दपरिमितः)
 एकपदे न पूर्णवाक्येन च
अवबोधनात्मकं कार्ण ि्
 शीर्णकलेखनि्
 अनुच्छेदाधारितं भामर्कं कार्णि्
 भामर्ककार्ाणर् तत्त्वामन-
(वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि् ,
मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् ,पर्ाण र्-
मवलोिपद-चर्नि् )
ख-भागः
रचनात्मककार्यम्
2.पत्रले खनम् -(िञ्जू र्ार्ाः
सहार्तर्ा पूर्ं पत्रं लेखनीर्ि् )-
(सङ्केताधारिति् औपचारिकि् अथवा
अनौपचारिकि् )
3.णचत्रवियनम् /अनुच्छेदले खनम् -
(िञ्जूर्ार्ाः सहार्तर्ा मचत्रवर्ण नि्
अनु च्छेदलेखनं वा किर्ीर्ि्)
4.संवादपूण्य ः/ कथापूणतयः
( मञ्जूषार्ाः सहार्तर्ा
ररक्तस्थानपूणतयमाध्यमे न पूियः
संवादः/कथा ले खनीर्ा)
ग-भागः
अनुप्रर्ुक्तव्याकरिम्
(मणिकापु स्तक-आधाररतम्)
5.उच्चारिस्थानम्
6.सन्धिकार्यम्
आकािान्तस्त्रीमलङ्गशब्दाः(लतावत्)
अकािान्तनपुंसकमलङ्गशब्दाः
(फलवत्)
सवण नािशब्दाः(अस्मद् ,र्ुष्मद् )
6.धातुरूपाणि-
(परस्मैपणदनः)भू , गि् , नि् , नी
,अस् , कत (पञ्चलकारे षु )
7.अव्यर्ाणन
 स्थानबोधकाणन
अत्र , तत्र , अन्यत्र , सवणत्र , र्त्र ,
एकत्र , उभर्त्र
घ-भागः
पणितावबोधनम्
8.गद्ां शः–(गद्ां शि् अमधकतत्य
अवबोधनात्मकं कार्ण ि्)
 एकपदे न पूर्णवाक्ये न च
प्रश्नोर्त्िामर्)
 भामर्ककार्णि्
(भामर्ककार्ाण र् तत्त्वामन)-
(वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि्,
मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् , पर्ाण र्-
मवलोिपद-चर्नि्)
9.पद्ां शः-–(पद्ां शि् अमधकतत्य
अवबोधनात्मकं कार्ण ि्)
 एकपदे न पूर्णवाक्ये न च
प्रश्नोर्त्िामर्)
 भामर्ककार्णि्
(भामर्ककार्ाण र् तत्त्वामन)-
(वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि्,
मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् , पर्ाण र्-
मवलोिपद-चर्नि्)
10.श्लोकान्वर्ः-
(एकस्यश्लोकस्य अन्वर्ः)
(िञ्जूर्ार्ाः सहार्तर्ा पूर्णः अन्वर्ः
लेखनीर्ः)
11.प्रसङ्गानुसारम् अथयचर्नम् -
(पाठान् आधत त्य बहुमवकल्पात्मकाः
प्रश्नाः)
पाठ्यणवषर्ाः-
1.Ch.1-(अमववेकः पििापदां पदि् )
2.Ch.2-(पाथेर्ि्)
a)स्विसन्धः-(दीर्णः, गु र्ः,बत न्ि) कुशल a)स्विसन्धः-(दीर्णः, गु र्ः, बत न्ि , र्र््
b) व्यञ्जनसन्धः - ,अर्ामद)
(वगीर्प्रथिवर्ण स्य तत तीर्वर्े 5.शब्दरूपाणि b) व्यञ्जनसन्धः -
परिवर्त्णनि् ) हलन्तः- भवत् (वगीर्प्रथिवर्ण स्य तत तीर्वर्े
c)मवसगण सन्धः-(उत्वि्) ईकािान्तस्त्रीमलङ्गशब्दाः(नदीवत् ) परिवर्त्णनि् , ‘ ि् ’ स्थाने अनुस्वािः )
7.कारक-उपपदणवभक्तर्ः सवण नािशब्दाः-अस्मद् ,र्ुष्मद् , c)मवसगण सन्धः-(उत्वि् , शत्वि् ,
णितीर्ा- परितः , सिर्ा/ मनकर्ा , तद् ,णकम् -(णत्रषु णलङ्गेषु ) र्त्वि् , सत्वि्)
प्रमत , मवना , उभर्तः 6.धातुरूपाणि- 7.कारक-उपपदणवभक्तर्ः
तृतीर्ा- सह/ सिि् / साधण ि् , मवना (परस्मैपणदनः) अस् , ज्ञा , क्षाल् , नी णितीर्ा- परितः , सिर्ा/ मनकर्ा ,
, अलि् ,हीन (पञ्चलकारे षु ) प्रमत , मवना , उभर्तः
चतुथी- रुच् दा(र्च्छ् ) , निः , कुप् , (आत्मनेपणदनः) लभ् , रुच् तृतीर्ा- सह/ सिि् / साधण ि् , मवना ,
अलि्( सामर्थ्ये ) (लट् -लृ ट् लकारर्ोः) अलि् ,हीन
8.शब्दरूपाणि 7.सङ्ख्या- चतुथी- रुच् दा(र्च्छ् ) , निः , कुप् ,
अकािान्तपुुँमलङ्गशब्दाः(बालकवत्) (1-4 केवलं प्रथिा-मवभक्तौ ) अलि्( सामर्थ्ये )
इकािान्तपुुँमलङ्गशब्दाः(कणववत्) घ-भागः पञ्चमी- मवना , बमहः , भी , िक्ष्
उकािान्तपुुँमलङ्गशब्दाः(साधुवत्) पणितावबोधनम् षष्ठी- उपरि , अधः , पुितः , पतष्ठतः ,
आकािान्तस्त्रीमलङ्गशब्दाः(लतावत्) 8. गद्ां शः–(गद्ां शि् अमधकतत्य वाितः , दमक्षर्तः
ईकािान्तस्त्रीमलङ्गशब्दाः(नदीवत् ) अवबोधनात्मकं कार्ण ि्) सप्तमी- मिह् , मवश्वस् , मनपुर् ,
अकािान्तनपुंसकमलङ्गशब्दाः(फलवत्)  एकपदे न पूर्णवाक्ये न च कुशल
सवण नािशब्दाः-अस्मद् ,र्ुष्मद् , प्रश्नोर्त्िामर्) 8.शब्दरूपाणि
तद् ,णकम् -(णत्रषु णलङ्गेषु )  भामर्ककार्णि् अकािान्तपुुँमलङ्गशब्दाः(बालकवत्)
9.धातुरूपाणि- (भामर्ककार्ाण र् तत्त्वामन)- इकािान्तपुुँमलङ्गशब्दाः(कणववत्)
(परस्मैपणदनः) भू , गि् , नि् ,अस् (वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि्, उकािान्तपुुँमलङ्गशब्दाः(साधुवत्)
, प्रच्छ् , कत , ज्ञा , क्षाल् , नी मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् , पर्ाण र्- हलन्तः- भवत्
(पञ्चलकारे षु ) मवलोिपद-चर्नि्) आकािान्तस्त्रीमलङ्गशब्दाः(लतावत्)
(आत्मनेपणदनः) से व् 9.पद्ां शः-(पद्ां शि् अमधकतत्य ईकािान्तस्त्रीमलङ्गशब्दाः(नदीवत् )
(लट् -लृ ट् लकारर्ोः) अवबोधनात्मकं कार्ण ि्) अकािान्तनपुंसकमलङ्गशब्दाः(फलवत्)
10.प्रत्यर्ाः  एकपदे न पूर्णवाक्ये न च सवण नािशब्दाः-अस्मद् ,र्ुष्मद् ,
क्त्वा , तु िुन् , ल्यप् , शतत प्रश्नोर्त्िामर्) तद् ,णकम् -(णत्रषु णलङ्गेषु )
11.अव्यर्ाणन 9.धातुरूपाणि-
 भामर्ककार्णि्
 स्थानबोधकाणन (परस्मैपणदनः) भू , गि् , नि् ,अस् ,
(भामर्ककार्ाण र् तत्त्वामन)-
अत्र , तत्र , अन्यत्र , सवण त्र , र्त्र , प्रच्छ , कत , ज्ञा , क्षाल् , नी
(वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि्,
एकत्र , उभर्त्र (पञ्चलकारे षु )
मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् , पर्ाण र्-
 कालबोधकाणन (आत्मनेपणदनः) से व् , लभ् , रुच्
मवलोिपद-चर्नि्)
र्दा , तदा , सवण दा , एकदा , पुिा , (लट् -लृ ट् लकारर्ोः)
10.वाक्येषु रे खाणितपदाणन
अधु ना , अद् , श्वः , ह्यः 10.प्रत्यर्ाः
 प्रश्नबोधकाणन अणधकृत्य उणचतप्रश्नणनमाय िम्
क्त्वा , तु िुन् , ल्यप् , शतत
मकि् , कुत्र , कमत , कदा , कुतः , 11.पािाधाररत-कथापूणतयः-
11.अव्यर्ाणन
कथि् , मकिथणि् (िञ्जूर्ापदसहार्तर्ा
 स्थानबोधकाणन
12.सङ्ख्या-1-100(1-4 केवलं रिक्तस्थानपूमतण ः)
अत्र , तत्र , अन्यत्र , सवण त्र , र्त्र ,
प्रथिा-मवभक्तौ) पाठ्यणवषर्ाः-
एकत्र , उभर्त्र
5.Ch.5-(किण र्ा र्ामत संमसन्िि् )
घ-भागः  कालबोधकाणन
6.Ch.6-(तत् त्वि् अमस)
पणितावबोधनम् 7.Ch.7-(तिवे निोऽस्तु) र्दा , तदा , सवण दा , एकदा , पुिा ,
13. गद्ां शः–(गद्ां शि् अमधकतत्य 8.Ch.8-(न धिण वतिेर्ु वर्ः सिीक्ष्यते) अधु ना , अद् , श्वः , ह्यः
अवबोधनात्मकं कार्ण ि्)  प्रश्नबोधकाणन
 एकपदे न पूर्णवाक्ये न च मकि् , कुत्र , कमत , कदा , कुतः ,
प्रश्नोर्त्िामर्) कथि् , मकिथणि्
 अन्याणन
 भामर्ककार्णि्
च , अमप , र्मद , तमहण , र्था , तथा ,
(भामर्ककार्ाण र् तत्त्वामन)-
सम्यक् , एव
(वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि्,
12.सङ्ख्या-1-100(1-4 केवलं
मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् , पर्ाण र्-
प्रथिा-मवभक्तौ)
मवलोिपद-चर्नि्)
14.पद्ां शः-(पद्ां शि् अमधकतत्य घ-भागः
अवबोधनात्मकं कार्ण ि्) पणितावबोधनम्
 एकपदे न पूर्णवाक्ये न च 13. गद्ां शः–(गद्ां शि् अमधकतत्य
प्रश्नोर्त्िामर्) अवबोधनात्मकं कार्ण ि्)
 भामर्ककार्णि्  एकपदे न पूर्णवाक्ये न च
(भामर्ककार्ाण र् तत्त्वामन)- प्रश्नोर्त्िामर्)
 भामर्ककार्णि्
Page 2 of 7
 (वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि्,
मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् , पर्ाण र्-
मवलोिपद-चर्नि्)
15.नाट्ां शः-(नाट्ां शि्
अमधकतत्य अवबोधनात्मकं कार्ण ि्)
 एकपदे न पूर्णवाक्ये न च
प्रश्नोर्त्िामर्)
 भामर्ककार्णि्
(भामर्ककार्ाण र् तत्त्वामन)-
(वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि्,
मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् , पर्ाण र्-
मवलोिपद-चर्नि्)
16.वाक्येषु रे खाणितपदाणन
अणधकृत्य उणचतप्रश्नणनमाय िम् -
17.श्लोकान्वर्ः-
(एकस्यश्लोकस्य अन्वर्ः)
(िञ्जूर्ार्ाः सहार्तर्ा रिक्तस्थान-
पूमतण िाध्यिेन पूर्णः अन्वर्ः
लेखनीर्ः)
18.पािाधाररत-कथापूणतयः-
(िञ्जूर्ापदसहार्तर्ा
रिक्तस्थानपूमतण ः)
19.प्रसङ्गानुसारम् अथयचर्नम् -
(पाठान् आधत त्य बहुमवकल्पात्मकाः
प्रश्नाः)
पाठ्यणवषर्ाः-
1.Ch.1-(अमववेकः पििापदां पदि् )
2.Ch.2-(पाथेर्ि् )
3. Ch.3-(मवजर्तां स्वदे शः)
4.Ch.4-(मवद्र्ा भान्न्त सद् गुर्ाः)
अवधे र्म्-
 अनु प्रर्ुक्तव्याकिर्स्य अंशानां चर्नं र्थासभवं‘ मणिका-प्रथमो भागः ’इमत पाठ्यपुस्तकात्किर्ीर्ि्। र्मद ततः न
सभवमत तमहण ‘ मणिका-अभ्यासपु स्तकम्-प्रथमो भागः’इत्यस्मात् कतुं शक्यि् ।
INTERNAL ASSESSMENT (20 Marks)
PeriodicAssessment - I PeriodicAssessment - II
Pen & Paper Test (40 Marks) Pen & Paper Test (80 Marks)
40 Marks to be reduced to 5 Marks 80 Marks to be reduced to 5 Marks
Multiple Assessment Multiple Assessment
Reading Skill : (Quiz Test)(5 Marks) Writing Skill- (5 Marks)
Page 3 of 7
(भामर्ककार्ाण र् तत्त्वामन)-
(वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि्,
मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् , पर्ाण र्-
मवलोिपद-चर्नि्)
14.पद्ां शः-(पद्ां शि् अमधकतत्य
अवबोधनात्मकं कार्ण ि्)
 एकपदे न पूर्णवाक्ये न च
प्रश्नोर्त्िामर्)
 भामर्ककार्णि्
(भामर्ककार्ाण र् तत्त्वामन)-
(वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि्,
मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् , पर्ाण र्-
मवलोिपद-चर्नि्)
15.नाट्ां शः-(नाट्ां शि् अमधकतत्य
अवबोधनात्मकं कार्ण ि्)
 एकपदे न पूर्णवाक्ये न च
प्रश्नोर्त्िामर्)
 भामर्ककार्णि्
(भामर्ककार्ाण र् तत्त्वामन)-
(वाक्ये कततण -मिर्ा- पदचर्नि्,
मवशेर्र्-मवशेष्यचर्नि् , पर्ाण र्-
मवलोिपद-चर्नि्)
16.वाक्येषु रे खाणितपदाणन
अणधकृत्य उणचतप्रश्नणनमाय िम् -
(नाट्ां शि्
17.श्लोकान्वर्ः -
(एकस्य श्लोकस्य अन्वर्ः)
(िञ्जूर्ार्ाः सहार्तर्ा रिक्तस्थान-
पूमतण िाध्यिेन पूर्णः अन्वर्ः लेखनीर्ः)
18.पािाधाररत-कथापूणतयः -
(िञ्जूर्ापदसहार्तर्ा
रिक्तस्थानपूमतण ः)
19.प्रसङ्गानुसारम् अथयचर्नम् -
(पाठान् आधत त्य बहुमवकल्पात्मकाः
प्रश्नाः)
पाठ्यणवषर्ाः-
1.Ch.1-(अमववेकः पििापदां पदि् )
2.Ch.2-(पाथेर्ि्)
3.Ch.3-(मवजर्तां स्वदे शः)
4.Ch.4-(मवद्र्ा भान्न्त सद् गुर्ाः)
5.Ch.5-(किण र्ा र्ामत संमसन्िि् )
6.Ch.6-(तत् त्वि् अमस)
7.Ch.7-(तिवे निोऽस्तु)
8.Ch.8-(न धिण वतिेर्ु वर्ः सिीक्ष्यते)
9.Ch.9-(कवर्ामि वर्ामि र्ामि)
10.Ch.10-(भाितीर्ं मवज्ञानि् )
केवलम् आन्तररकमूल्यािनार्
11.Ch.11- भाितेनान्स्त िे जीवनि्
केवलम् आन्तररकमूल्यािनार्
PeriodicAssessment - III
Pen & Paper Test (40 Marks)
40 Marks to be reduced to 5 Marks
Multiple Assessment
(Art Integrated Project):(5Marks)
अणववेकः परमापदां पदम् - सिेताधाररतम् -कथालेखनम् ओणिशामहाराष्ट्रर्ोः काव्यकलार्ाः
Rubrics:- Rubrics:- तुलनात्मकम् अध्यर्नम् (कवर्ाणम वर्ाणम
1. Correct Response 1
1.Presentation 1 र्ाणम-पािाधाररतम् )
2. Pronunciation 1 2. Logical sequence 1
Rubrics:-
3. Clarity 1 3. Grammatical Accuracy 1
1. Content 1
4.Intonation 1 4. Handwriting 1
2. Organization 1
5.Time Management 1 5. Time management 1
3. Neatness 1
4. Grammatical correctness 1
5.Timely Submission 1
Portfolio :(Class Work)-(5 Marks) Portfolio :(Class Work)-(5 Marks) Portfolio :(Class Work)-(5 Marks)
Rubrics:- Rubrics:- Rubrics:-
1.Handwriting 1 1.Handwriting 1 1.Handwriting 1
2.Organization 1 2.Organization 1 2.Organization 1
3. Maintaining Index 1 3. Maintaining Index 1 3. Maintaining Index 1
4.Neatness 1 4.Neatness 1 4.Neatness 1
5.Timely Submission 1 5.Timely Submission 1 5.Timely Submission 1

Subject Enrichment Activity Subject Enrichment Activity Subject Enrichment Activity

Speaking Skill : (Oral Test) -5 Marks) (Art Integrated Activity) (5 Marks) Listening Skill-(3 Marks)
पाथेर्म् - सस्वरगार्नम् णचत्रसणहतं धातुरूपाणि –(Pictorial (श्रविकार्यम्)
Rubrics:- Presentation of 20 verbs ) Rubrics:-
1 Presentation 1 Rubrics:- 1.Correct Response 1
2.Pronunciation 1
1. Content 1 2.Understanding 1
3.Intonation 1
4. Grammatical Accuracy 1 2. Creativity 1 3.Attentiveness 1
5.Time Management 1 3.Organization 1 4.Grammatical Accuracy 1
4.Co-ordinations 1 5.Time management 1
5. Time Management 1
Design of Question Paper-Periodic Assessment- I (40 Marks)
No. of Marks per Total No. of
No. of Questions (11)
Question Marks (40)
क-भागः
अपणितावबोधनम्
Q. NO.1. Ekapadena (VSA) 2 Qns ½x 2 = 1
Poorna Vaakyena (LA ) 1Qn 1x1=1
5अिाः
Title 1Qn 1 x 1 =1
BhaashikaKaaryam (MCQ) 2 Qns 1x2=2
ख-भागः
रचनात्मककार्यम्
Q. NO. 2. PatraLekhanam(10 Blanks) (LA) 10 Qns ½ x 10=5 5 अिाः
ग-भागः
अनुप्रर्ुक्तव्याकरिम्
Q. NO. 3. Uchharanasthanam (SA) 2 Qns ½x2=1
Q. NO. 4. Sandhi (SA) 3 Qns 1x3=3
Q. NO. 5. Shabdaroopani (MCQ) 4 Qns 1x4=4 15 अिाः
Q. NO.6. Dhaturoopani (MCQ) 4 Qns 1x4=4
Q. NO. 7. Avyayani(SA)3 Qns 1x3=3
घ-भागः
पणितावबोधनम्
Q.NO.8.Gadyaamshah–Ekapadena (VSA) 2 Qns ½x2=1
PoornaVaakyena (LA) 2 Qns 1x2=2
15 अिाः
BhaashikaKaaryam (SA) 2 Qns 1x2=2
Q. NO.9. Padyaamshah–Ekapadena (VSA) 2 Qns ½x2=1

Page 4 of 7
 PoornaVaakyena (LA) 2 Qns 1x2=2
BhaashikaKaaryam (SA) 2 Qns 1x2=2
Q. NO.10.ShlokaAnvayah(4 Blanks) (LA) 2 Qns ½x4=2
Q. NO.11.Prasanganusaram Arthachayanam (MCQ) 3 Qns 1x3=3
सम्पू िायिाः- 40 अिाः

Design of Question Paper for Periodic Assessment- II and Annual (80 Marks)
No. of Marks per Total No. of
No. of Questions (19)
Question Marks (80)
क-भागः
अपणितावबोधनम्
Q. NO.1. Ekapadena (VSA) 2 Qns 1x2=2
PoornaVaakyena (LA ) 2Qns 2x2=4
10 Marks
Title (LA ) 1Qn 1 x 1= 1
BhaashikaKaaryam (MCQ) 3Qns 1x3=3
ख-भागः
रचनात्मककार्य म्
Q. NO. 2. PatraLekhanam(10 Blanks) (LA) 10 Qns ½ x 10=5
Q. NO. 3. ChitraVarnanam/AnuchhedaLekhanam
15 Marks
(5 sentences to write) (LA) 5 Qns 1 x 5 =5
Q.NO. 4. Samvadapurtih/Kathapurtih (LA) 10 Qns ½ x 10=5
ग-भागः
अनुप्रर्ु क्तव्याकरिम्
Q. NO. 5. Uchharanasthanam (SA) 4 Qns ½x4=2
Q. NO. 6. Sandhi (SA) 4 Qns 1x4=4
Q. NO. 7. Karakaupapada-Bibhakti (MCQ) 4 Qns 1x4=4
Q. NO .8. Shabdaroopani (MCQ) 4 Qns 1x4=4
25 Marks
Q. NO. 9. Dhaturoopani (MCQ) 4 Qns 1x4=4
Q. NO. 10. Pratyaya (MCQ) 3 Qns 1x3=3
Q. NO. 11. Avyayani (SA) 4 Qns ½x4=2
Q. NO. 12.Sankhyaah (SA) 4 Qns ½x4=2
घ-भागः
पणितावबोधनम्
Q.NO.13.Gadyaamshah–Ekapadena (VSA) 2 Qns ½x2=1
PoornaVaakyena (LA) 2 Qns 1x2=2
BhaashikaKaaryam (SA) 2 Qns 1x2=2
Q. NO.14.Padyaamshah–Ekapadena (VSA) 2 Qns ½x2=1
PoornaVaakyena (LA) 2 Qns 1x2=2
30 Marks
BhaashikaKaaryam (SA) 2 Qns 1x2=2
Q.NO.15.Natyamshah––Ekapadena (VSA) 2 Qns ½x2=1
PoornaVaakyena (LA) 2 Qns 1x2=2
BhaashikaKaaryam (SA) 2 Qns 1x2=2
Q. NO.16. PrashnaNirmaanam (LA) 5Qns 1x5=5
Page 5 of 7
Q. NO.17.Anvayah/Bhaavaarthah (4 Blanks) (LA) 4 Qns ½x4=2
Q. NO.18. Pathadharita-Kathapurtih (LA) 8 Qns ½x8=4
Q. N. 19. Prasangaanusaaram ArthaChayanam (MCQ) 4Qns 1x4=4

सम्पूिायिाः-80अिाः

Design of Question Paper-Periodic Assessment- III(40 Marks)

No. of Marks per Total No. of
No. of Questions (11)
Question Marks (40)
क-भागः
अपणितावबोधनम्
Q. NO.1. Ekapadena (VSA) 2 Qns ½x 2 = 1
PoornaVaakyena (LA ) 1Qn 1x1=1
5अिाः
Title (LA ) 1Qn 1 x 1 =1
BhaashikaKaaryam (MCQ) 2 Qns 1x2=2
ख-भागः
रचनात्मककार्यम्
Q. NO. 2. Samvadapurtih/Kathapurtih(LA) 10 Qns ½ x 10=5 5 अिाः
ग-भागः
अनुप्रर्ुक्तव्याकरिम्
Q. NO. 3. Sandhi (SA) 3Qns 1x3=3
Q. NO. 4. Karakaupapada-Bibhakti (MCQ) 3 Qns 1x3=3
Q. NO. 5. Shabdaroopani (MCQ) 4 Qns 1x4=4 15 अिाः
Q. NO. 6. Dhaturoopani (MCQ) 4 Qns 1x4=4
Q. NO. 7. Sankhyaah (SA) 2 Qns ½x2=1
घ-भागः
पणितावबोधनम्
Q.NO.8.Gadyaamshah–Ekapadena (VSA) 2 Qns ½x2=1
PoornaVaakyena (LA) 2 Qns 1x2=2
BhaashikaKaaryam (SA) 2 Qns 1x2=2
Q. NO.9. Padyaamshah–Ekapadena (VSA) 2 Qns ½x2=1 15 अिाः
PoornaVaakyena (LA) 2 Qns 1x2=2
BhaashikaKaaryam (SA) 2 Qns 1x2=2
Q.NO.10. PrashnaNirmaanam (LA) 2 Qns 1 x2 = 2
Q. NO.11.Prasanganusaram Arthachayanam (MCQ) 3 Qns 1x3=3
Examination Structure-2022-23
SANSKRIT (COMMUNICATIVE) (CODE NO. 119)
CLASS- IX
Periodic Assessment- I
Type of Question No. Of Question No. of Division Marks per Question Total Marks
MCQ 1 Mark 2+4+4+3=13 4 1 13
VSA ½ Mark 2+2+2=3 3 ½ 3
SA ½ Mark 2=1 1 ½ 1
SA 1 Mark 3+3+2+2=10 4 1 10
LA ½ Mark
10=5 1 ½ 5
(Fill in the blanks)
LA 1 Mark 1+2+2+2=7 4 1 7
Title Q 1 Mark 1=1 1 1 1

TOTAL 40

Page 6 of 7
 Periodic Assessment- III
Type of Question No. Of Question No. of Division Marks per Question Total Marks
MCQ 1 Mark 2+3+4+4+3=16 5 1 16
VSA ½ Mark 2+2+2=3 3 ½ 3
SA ½ Mark 2=1 1 ½ 1
SA 1 Mark 3+2+2=7 3 1 7
LA ½ Mark
10=5 1 ½ 5
(Fill in the blanks)
LA 1 Mark 1+2+2+2=7 4 1 7
Title Q 1 Mark 1=1 1 1 1

TOTAL 40

Periodic Assessment- II and Annual Examination

Type of Question No. Of Question No. of Division Marks per Question Total Marks
MCQ 1 Mark 3+4+4+4+3+4=22 6 1 22
VSA ½ Mark 2+2+2=6 3 ½ 3
VSA 1 Mark 2=2 1 1 2
LA ½ Mark
10+10+4+8=32 4 ½ 16
(Fill in the blanks)
LA 1 Mark 5+2+2+2+5=16 5 1 16
LA 2 Marks 2=2 1 2 4
SA-½ Mark 4+4+4=12 3 ½ 6
SA-1 Mark 2+2+2+1+4=11 5 1 11
TOTAL 80

Difficulty level for all examinations

Sl. No. Objective Percentage of Marks
1. Easy 20%
2. Average 70%
3. Difficult 10%

Page 7 of 7