Professional Documents
Culture Documents
Mong Bang Thiet Ke NhuTheNao
Mong Bang Thiet Ke NhuTheNao
theá naøo?
Th.s GVC. Leâ Anh Hoaøng
Moùng Baêng: Moùng döôùi nhieàu coät vôùi beà roäng laø Bm
vaø chieàu daøi Lm ñöôïc choïn theo khoaûng caùch coá ñònh cuûa
caùc coät vôùi taûi troïng Ni.
Thoâng thöôøng khi thieát keá moùng baêng ngöôøi ta coù 3
caùch tính cô baûn nhö sau:
Caùch 1. Daàm laät ngöôïc hay coøn goïi daàm ñaûo: Do tröôùc
thaâïp nieân 70 ngöôøi ta chöa coù maùy tính, moïi tính toaùn ñeàu
baèng thuû coâng neân buoäc ngöôøi ta phaûi duøng nghó ñeán vieäc:
“COI MOÙNG NHÖ LAØ DAÀM LAÄT NGÖÔÏC”
ñeå deå tính toaùn vaø coù theå duøng baûng ñeå tra…
Vieäc tính toaùn theo caùch naøy laø hoaøn toaøn SAI
Sai ôû ñaây laø caùch LAÄT NGÖÔÏC chöù khoâng phaûi sai vì
xem moùng laø tuyeât ñoái cöùng (Xem saùch NEÀN VAØ MOÙNG
- Leâ Anh Hoaøng Nhaø xuaát baûn Xaây Döïng 2000)
Caùch 2. Neáu ta vaãn xem moùng laø Tuyeät ñoái cöùng phaûn
löïc döôùi moùng phaân boá laø ñöôøng thaúng: tính pmax, pmin sau
ñoù caét töøng tieát dieän ñeå tính nhö baøi toaùn Cô Hoïc Keát Caáu
Caùch tính toaùn thuû coâng ñöôïc thöïc hieän theo trinh töï nhö sau
2-1. Tính phaûn löïc taïi caùc vò trí coù LÖÏC (phaân boá
thaúng)
2-2. Tính LÖÏC CAÉT QT,QP taïi caùc vò trí naøy, xem
trong töøng ñoaïn giöûa 2 taûi troïng N, phaân boá Q cuõng laø ñöôøng
thaúng (thöïc chaát noù laø baäc 2) sai leäch naøy khoâng ñaùng keå ñeå
deå daøng xaùc ñònh vò trí löïc caét Q=0 taïi ñaây cho ta giaù tri Mmax
trong töøng ñoaïn cuûa taûi troïng Ni.
2-3. Tính boå xung caùc phaûn löïc taïi vò trí Q=0, taát caû
ñöôïc noäi suy tuyeán tính.
2-4. Tính Moment taïi taát caû caùc vò trí; taïi taûi troïng löïc
Ni, vaø taïi caùc vò trí Q=0 baèng caùch tính nhö trong Cô Hoïc
Keát Caáu laø caét töøng maët caét xem nhö laø ngaøm taïi ñoù ñeå tính
moment.
Thí duï ta coù ñöôïc keát quaû nhö sô ñoà tính sau:
1
t vôùi caùc vò trí a,b,c coù Q=0
183kN
Bieåu ñoà löïc caé
171kN
158kN
N2=360kN
N1=280kN N3=250kN N4=320kN
114kN
1 a 2 b O 3 c 4
-97kN 92kN
0 1 a 2 b O 3 c 4 5
Tinh Moment
N1=280kN
Taïi vò trí Coät 1,
Sô ñoà tính: 1
M1=–{½ 96+⅓(98-96)}12=–48kN.m
98kN/m 96kN/m
1,0
N1=280kN
Taïi vò trí a, 1 a
1,0 2,0
N2=360kN
90kN/m
98kN/m
1,0 4,0 4
2
Taïi vò trí b, N1=280kN N2=360kN
Sô ñoà tính:
1 a 2 b Mb=2806+3602
–{½ 87+⅓(98–87)}72
=89kN.m
87kN/m
98kN/m
M3=2807+3603
O
1 a 2 b 3
{½ 85+⅓(98–85)}82
=43kN.m
85kN/m
98kN/m
1 a 2 b 3 c 4
77kN/m
98kN/m
1,0 4,0 3,0 4,5
M4=28011,5+3607,5+2504,5–{½ 77+⅓(98–77)}12,52
=–64kN.m
Bieåu ñoà Moment:
187kN.m
-127kN.m
N2=360kN
N3=250kN N4=320kN
N1=280kN
89kN.m
-43kN.m
1 a 2 b O 3 c 4
-48kN.m -64kN.m
-72kN.m
6
1,0 4,0 3,0 4,5 1,5
3
Veà Phöông phaùp tính toaùn ñaây laø caùch tính HOAØN
TOAØN ÑUÙNG, khoâng sai. Khoâng sai ôû caùch tính (maø phöông
phaùp daàm laät ngöôïc SAI hoaøn toaøn veà caùch tính toaùn)
Vaäy coù coù choå naøo laø khoâng phuø hôïp?.
Caùch tính naøy khoâng phuø hôïp ôû choå khi xem moùng
laø TUYEÄT ÑOÁI CÖÙNG. Kinh nghieäm vaø thöïc teá tính toaùn
cho thaáy raèng neáu moùng chæ döôùi 3 coät, toái ña laø 4 thì giaû
thieát TUYEÄT ÑOÁI CÖÙNG naøy laø OK!.
Caùi cöïc kyø quan trong laøm cho giaû thieát Tuyeät ñoái
cöùng naøy sai laø khi moùng baêng ôû 2 ñaàu khoâng coù phaàn doâi ra
(nhö tröôøng hôïp moùng xaây chen, moùng chaân vòt cho 1 coät)
N
M
Tröôùc naêm 1975 caùc Kyõ sö Phuù Thoï trong mieàn Nam
khoâng bao giôø thieát keá moùng chaân vòt, ngay caû moùng ñöôïc
cheû ñoâi taïi khe luùn bôûi vì aùp löïc bieân moùng raát lôùn khoâng bao
giôø thoaû neáu khoâng nhôø ñaø kieàng keùo laïi.
Ñoù laø lyù do taïi sao trong saùch cuûa Myõ chaúng bao giôø ñeà
caäp ñeán maø thay vaøo ñoù laø moùng keùp (moùng phoái hôïp;
combined footing) trong khi giaùo trình VN chaúng bao giôø coù
Khi tính coät ngay taïi bieân
moùng thì phaûn löïc taïi bieân naøy raát
lôùn…
Nhöng chính noù laïi laøm cho
Moment trong ñaø gaân moùng trôû neân
nhoû ñi so vôùi keát quaû khi coi moùng
Moùùng phoái hôïp
tuyeät ñoái cöùng
Ngöôïc laïi neáu nhö baèng caùch naøo ñoù ta xaùc ñònh ñöôïc
ñuùng phaûn löïc neàn thì caùch giaûi nhö baøi toaùn Cô Hoïc keát
Caáu ñöôïc trình baøy ôû treân laø HOAØN TOAØN CHÍNH XAÙC.
4
800
682
600
499
400 382 407
310.0 296.4 306.6
200 208
0 0.0
0 0.0
0
0 2 4 6 8 10 12 14
-173.4
-200 -223.6
-400
-510.0
-600
682
600
499
464
400 407
382
340
310
254
219
208
200
101
0 18 0
0
0 0
-2 0 2 4 6 8 10 12 14
-95
-126 -117 -120
-149 -140
-176
-200
-212
-301
-338
-400
-510
-600
Caùch3.3. Phöông phaùp tính theo heä soá neàn laø ÑUÙNG
ÑAÉN TRONG MOÏI TRÖÔNG HÔÏP nhöng coù moät trôû ngaïi
ñöôïc cho laø khoù laø laøm sao choïn ñuùng ñöôïc giaù trò CZ,
HEÄ SOÁ NEÀN khi giaûi thích caùi naøy khoâng ñôn giaûn,
nhöng tröôùc maét ôû ñaây chuùng ta phaûi hieåu raèng heä soá neàn
chæ xuaát hieän khi MOÙNG ÑAÕ OÅN ÑÒNH VEÀ ÑOÄ LUÙN
(Moùng coøn ñang luùn thì Khoâng coù Heä soá neàn)
Nhö vaäy tính toaùn keát caáu cuûa moùng baêng laø tính trong
ñieàu kieän moùng laøm vieäc oåàn ñònh, khoâng coøn bò luùn.
Saùch Lieân Xoâ cuõ khoâng thích noùi ñeán HEÄ SOÁ NEÀN,
Caùc phöông phaùp tính nhö JEMOSKIN (raát hay),
GORBADOP BOXADOP hay XIVULIDI v.v. ñeàu döïa treân
Modun bieán daïng Eo toaøn boä ñöôïc laäp baûng tra ñeå tính.
5
Saùch phöông taây vaø saùch Myõ luoân trung thaønh vôùi Heä
Soá Neàn hay neàn WINKLER…
Coù raát nhieàu caùch xaùc ñònh, cho duø khoù xaùc ñònh chính
xaùc..nhöng khoâng theå chaáp nhaän tính baèng caùch laáy aùp löïc p
chia cho ñoä luùn S tính ñöôïc, hay 0,5.S (nhö nhieàu saùch ñöôïc
dòch töø saùch cuûa Lieân soâ)…vì KHI MOÙNG ÑANG LUÙN
KHOÂNG COÙ HEÄ SOÁ NEÀN, vaø vì ñoä chính xaùc cuûa coâng
thöùc tính luùn chæ mang yù nghóa öôùc ñoaùn.
Thöïc nghieäm vaø thöïc teá cho thaáy ñoái vôùi ñaát trung bình
toái thieåu ñeå coù theå laøm moùng baêng ñöôïc (Rñaát=80100kPa)
thì CZ=10.000kN/m3 vaø neáu xem moùng laø tuyeät ñoái cöùng
thì neàn ñaát phaûi laø raát yeáu nhö laø ñaát BUØN SEÙT NHAÕO khi
ñoù CZ cuõng töø 1.000kN/m3, ta coù baûng tra nhö sau:
Loaïi ñaát CZ (kN/m3) Loaïi ñaát CZ (kn/m3)
Seùt meàm 12.00024.000 Caùt laån boät 32.00080.000
Seùt trung bình 24.00048.000 Caùt rôøi 5.00016.000
Seùt cöùng 48.00090.000 Caùt trung bình 16.00080.000
Seùt pha caùt 24.00048.000 Caùt chaët 64.000128.000
Do khi thieát keá chuùng ta thöôøng tính vôùi aùp löïc döôùi
ñaùy moùng pñ<=pa neân theo toâi thöôøng laáy nhö sau:
Cz(kN/m3) = (150100 laàn)×pñ(kPa)
6
Theo Quy phaïm CH 18-58:
Moùng coù dieän tích ptt (kPa) = 100 200 300 400
Am<10m2: CZ (kN/m3) = 20.000 40.000 50.000 60.000
Am>10m2 10 Cz(kN/m3)=29.000Ln(.ptt(kPa)/50)
Nhaân CZ cho Am
Tính Theo soá buùa N:
Ñoái chieáu caùc baûng tra cuûa TERZAGHI cho CAÙT vaø SEÙT
Traïng thaùi N Pa Traïng thaùi N Pa Pult
ñaát caùt (kPa) ñaát seùt (kPa) (kPa)
Rôøi <10 71 Raát meàm 2 32 71
Trung bình 10-30 70-250 Meàm 4 65 142
Chaët 30-50 250-450 Trung bình 8 130 285
Raát chaët >50 >450 Cöùng 15 260 570
Raát cöùng 30 520 1140
SV tröôøng ÑH Sö Phaïm Kyõ Thuaät Thuû Ñöùc thöïc taäp Thí nghieäm baøn neùn
7
Thöïc chaát cho thaáy khi chuùng ta choïn Heä soá neàn coù
sai leâch ñeán 10.000 kN/m3 thì khi chia cho Eb vôùi 7 con soá 0
sau ñoù ñöôïc ruùt caên baäc 4 thi sai leäch cuûa l chæ döôùi 10%
Khi tính toaùn moùng baêng, caùc heä soá ñöôïc tính töø haøm
Hyperbolic sai leäch 10% cuûa l khoâng gaây aûnh höôûng lôùn
ngoaïi tröø giaù trò cuûa pñ=CZ.Zx laø aûnh höôûng tröïc tieáp töø sai soá
cuûa l, coøn Q vaø M thì chòu aûnh höôûng sai soá cuûa töø caùc haøm
Hyperbolic
Do ñoù khi löïa choïn CZ khoâng phaûi ñaén ño …
Neáu boû qua aûnh höôûng do chieàu saâu ñaët moùng thì
1 ES
CZ
B (1 2 ) log (12L )
B
10
Giaù trò Modun ñaøn hoài Es vaø heä soá poisson bôûi baûng:
Loaïi Ñaát seùt Ñaát caùt Silt
Raát meà m Trung cöù n g Pha caùt Pha boät rôø i chaë t
ñaát meàm bình
Es(Mpa) 52 525 1550 50100 25250 520 1025 5080 220
= 0,42 O,35 0,3
0.6
8
Coâng thöùc HETENYI
Daàm chieàu daøi L, löïc taäp trung N taïi a
9
Cuoái cuøng laø:
PHAÛI thieát keá moùng baêng nhö theá naøo
682
600
499
400 382 407
310.0 296.4 306.6
200 208
0 0.0
0 0.0
0
0 2 4 6 8 10 12 14
-173.4
-200 -223.6
-400
-510.0
-600
682
600
499
464
400 407
382
340
310
254
219
208
200
101
0 18 0
0
0 0
-2 0 2 4 6 8 10 12 14
-95
-126 -117 -120
-149 -140
-176
-200
-212
-301
-338
-400
-510
-600
10
Vaäy thì ta phaûi thieát keá nhö theá naøo?
Ñôn giaûn laø:
PHAÛI thieát keá moùng baêng sao cho
Khi tính ra caû hai phöông phaùp cho keát
quaû gaàn nhö nhau !!!
Taêng kích thöôùc 2 ñaàu moùng baêng, 2 phöông phaùp tính cho
ra keát quaû gaàn nhö nhau.
Baèng phöông phaùp phaàn töû höûu haïn toâi ñaÕ ñöa ra ma
traân ñoä cöùng cho baøi toaùn naøy
11
Ñaây laø caùch giaûi quyeát ñeå cho 2 phöông phaùp tính
cho ra keát quaû gaàn nhö nhau
Cuõng coù theå thay ñoåi dieän tích maët baèng moùng
hay toát nhaát laø taêng ñoä cöùng moùng taïi chaân coät.
Moùng Baêng coù tieát dieän thay ñoåi
17,30
2,60
2,50
1,50
Ñaây laø giaûi phaùp toát nhaát, nhöng ñeå tính ñöôïc chæ coù
theå duøng Phöông Phaùp Phaàn Töû Höûu Haïn
12
Söû duïng chöông trình: TinhToan-Mbang-Cz-V1.xls
1/ Nhaäp soá lieäu ôû caùc cell maøu vaøng chöû ñoû
2/ Neàn ñaát nhaäp soá buùa N, vaø ñaát loaïi CAÙT hay SEÙT
Moùng baêng 3 coät raát gaàn vôùi Tuyeät ñoái cöùng l.L=2,34<p
500
425
400
382
300 310
296
247
233
200
165
100 98
30
0 0
-2 0 2 4 6 8 10 12
-76
-84
-100
-115 -121
-134 -134
-159
-172
-200
-287
-300
-315
-400
Ñöôøng cong maàu ñoû laø Moment theo moùng tuyeät ñoái cöùng
Ñöôøng cong maàu ñen ñaäm laø Moment tính theo Heä soá neàn
13
Moùng baêng quaù daøi (8 coät) sai leäch raát lôùn khi xem ñoù laø
Tuyeät ñoái cöùng nhaát laø khi khoâng môû roäng ñöôïc ôû 2 ñaàu
1200
1057 1069
1000
906
835
800
727
698
600
558 548
496
470
434 427
400 391
350
310 307 321
265
242 234 227
200 203
176 179
102 121
79
0 0 00
-29
-5 0 5 10 15 20 25 30 35 40
-85 -89 -87 -86 -87 -85 -82 -74 -79 -91
-112 -105 -98 -117
-125 -130
-144
-200 -194 -203 -193
-215 -215
-241
-276 -276 -290
-317
-400
Moment theo moùng tuyeät ñoái cöùng SAI raát lôùn, coù theå gaáp 5
laàn hôn khi tính theo Heä soá Neàn
Moùng baêng döôùi 6 coät raát deå ñieàu chænh ôû 2 ñaàu ñeå tính theo
Heä Soá Neàn gaàn gioáng nhö tính moùng Tuyeät ñoái cöùng
400
300
283
258
216
200 194 201 201
188
165 171
131
107 109 117
100
0 -4
0 5 10 15 20 25 30
-51 -46
-70
-72
-95 -92 -87 -88 -91
-100 -97 -102 -102 -106 -104
-112 -111 -112 -110 -111
-123
-184
-200
-218 -212 -219 -218
-227
-240
-262 -264
-300
-316
-354
-400
-412
LÔØI KHUYEÂN:
-500
Chæ neân laøm moùng baêng döôùi 6 coät, töø 7 coät trôû leân
caàn phaûi chia moùng baêng thaønh 2 hay 3 moùng
14