TIẾT 2 THỰC VẬT DƯỢC

2.3.2 MÔ MỀM

2.3.2.1 ĐỊNH NGHĨA

- cấu tạo bởi các tế bào sống chưa phân hóa , có màng mỏng bằng cellulose

Có nhiệm vụ liên kết các mô khác với nhau, đồng thời làm chức năng đồng hóa hay dự trữ

2.3.2.2 PHÂN LOẠI

Mô mềm đồng hóa, hấp thụ, dự trữ.

Khác nhau :

+ Mô phân sinh xếp khít nhau, phân chia nhanh tạo thành mô khác, giúp cây tăng trưởng chiều cao theo
hướng ngọn

+Mô mềm có khoảng xếp cách nhau rất lớn, đông hóa, hấp thụ, dự trữ, chưa phân hóa nhiều, màng
cellulose phải mỏng

Mô mềm hấp thụ

- Gồm các lông hút của dễ, có nhiệm vụ hấp thụ nước và các muối vô cơ hòa tan trong nước

Mô MỀM ĐồNG HÓA.

- Cấu tạo bởi những tế bào có nhiều lạp lục để thực hiện chức năng quang hợp
- Nằm ở biểu bì của lá, những và thân cây còn non.

MÔ MỀM DỰ TRỮ

- Cấu tạo bởi những tế bào có màng mỏng bằng cellulose thường để hở những khoảng gian bào ở
góc tế bào
- Trong tế bào có chứa rất nhiều chất để nuôi cây như : đường, tinh bột, nước, không khí, dầu,
aleurone.
Cây mộc lan có mô rộng và mô xốp

2.3.3 MÔ CHE CHỞ

Định nghĩa :

- Nhiệm vụ : bảo vệ các bộ phận của cây khỏi sự xâm nhập của các giống kí sinh, sự thay đổi nhiệt
độ đột ngột hay sự bay hơi quá mạnh.

- Nằm ở mặt ngoài ở các cơ quan của cây : tế bào xếp xít nhau , màng tế bào biến đổi thành một
chất không thấm nước và khí .

Phân loại :

a) biểu bì :
 - Cấu tạo bởi các tế bào sống bao bọc các phàn non của cây.
- Hai bộ phận quan trọng với các kiểm nghiệm là long và lỗ khí.

Cách để phân biệt thật giả : các loại thể vùi có 4 loại , lông, lỗ khí.

BIỂU BÌ- LỖ KHÍ

- Là những lỗ thủng trong biểu bì dung để trao đổi khí .

- Thường dùng đi kèm với 1,2,3,4 tế bào kèm.

Lỗ khí thường đi kèm cùng có số lượng, vị trí sắp xếp, hình dạng, xung quanh tb lỗ khí của các tế bào
bản đặc trưng cho từng loại .

Đặc trưng cho kiểu đó có 5 kiểu :

1)Kiểu hỗn bào : lỗ khí được bao bọc bởi tế bởi tế bào bạn …

2) Kiểu dị bào : lỗ khí được bao bọc bởi 3 tế bào trong đó có 1 tế bào nhỏ hơn 2 tế bào kia.

3) Kiểu song bào : Lỗ khí được bao bọc bởi 2 tế bào bạn xếp song song với khe lỗ khí .

4 ) KIểu trực bào : có 2 tế bào bảng xếp vuông góc với khe lỗ khí.

5) Kiểu vòng bào : có nhiều tế bào bạn xếp với nhau thành 1 vòng liên tục xung quanh lỗ khí .( xếp
với nhau thành vong đai liên tục như lá nốt )

BIỂU BÌ VÀ LÔNG :

- Là những tế bào biểu bì moc dài ra.

- Tăng cường vai trò bảo vệ hoặc giảm bớt sự thoát hơi nước .
Lông :
- Lông đơn bào cấu tạo bởi 1 tế bào có khi thẳng, cong.
- lông đa bào có khi xếp thành 1 dãy, phân nhánh thành nhiều tầng.
- Lông hình thoi cấu tạo bởi 1 tb hình thoi, nằm ngang , song song với mặt biểu bì, dính ở giữa
trên 1 tb chân ngắn
- Lông tỏa tròn: cấu tạo bởi 1 chân ngắn và 1 đầu đa bào từ chân đó mọc tỏa ra trong 1 mặt
phẳng. các tế bào từ chân lông tỏa ra từ mọi phía trong không gian ta có lông hình sao.
- Lông ngứa ( vd : cây lá han ) cấu tạo bởi 1 tb chứa acid formic .

BẦN VÀ THỤ BÌ :

- Cấu tạo bởi nhiều lớp tế bào chết.

- Bap bọc phần già của cây
- Bần không thấm nước và khí, có tính co giãn , chứa đầy không khí cây nên bào vệ chống lạnh.
- Bần được tạo bởi tầng sinh bần.
- Các mô đã chét ở phía ngoài gọi là thụ bì
- Chu bì : tập hợp của 3 lớp : bần , tầng sinh bần, lục bì.
2.3.4.1 MÔ NÂNG ĐỠ :
- Cấu tạo bởi những tế bào có màng hóa cứng, làm cho nhiệm vụ nâng đỡ tựa như booj xướng
của cây.
2.3.4.2 phân loại :
 Có 2 loại mô nâng đỡ :
- Mô dày
- Mô cứng
a) Mô dày :
- Cấu tạo bởi những tế bào sống có amngf dày bằng cellulose.
- Tập trung ở chỗ lồi của cuống lá và thân cây hoặc ở bốn góc của than cây họ hoa môi.
- Gồm 4 loại : mô dày góc, mô dày phiến , mô dày tròn, mô dày xốp
+mô dày :
- Mô dày góc : sự dày lên của vách tế bào chỉ sảy ra ở các góc.
- Mô tiếp phiến : sự dày lên lên của vách tế bào chỉ sảy ra là đường tiếp tuyến.
- Mô dầy tròn : sự dày lên của vách tế bào.
- Mô dày sốp : giữa các tế bào có các khoảng gian bào gọi là mô dày xốp.

b) MÔ CỨNG :

- Cấu tạo bởi những tế bào chết có màng dày hóa gỗ ít nhiều ( màng có nhiều ống nhỏ xuyên qua
để cho sự trao đổi xảy ra khi tb còn sống )
- Thường đặt sâu vào những cơ quan không còn khả năng mọc dàu ra nữa.
+ có 3 loại mô cứng :
- Tế bào mô cứng: quả lê , quả na .
- Thể cứng : lá cây chè , cuống quả đại hội.
- Sợi mô cứng : sợi vỏ cây quế , sợi vỏ cây canh -ki-na .

Sự khác nhau giữa mô dày xốp mà mô xốp :

Mô nâng đỡ và mô che trở :

Mô che trở bọc phần già của cây.

Mô nâng đỡ nằm ở bên trong của than cây.

Mô dẫn :

2.3.5.1 định nghĩa

- cấu tạo bởi những tế bào xếp dài , xếp nối tiếp nhau từng dãy dọc song song với trục của cơ quan
và dùng để dẫn nhựa .

2.3.5.2 phân loại

- bao gồm : gỗ và libe

a) Gỗ
- Dẫn nhựa nguyên : nước và muối khoáng .
- Gỗ là 1 mô phức tạo gồm 3 phần :
+ mạch ngăn hoặc mạch thông : dẫn nhựa nguyên . ( tb hình thoi đã chết 2 đầu nhon xếp nối
tiếp nhau )
+ sợi gỗ : là những tế bào chết hình thoi dài có màng dày hóa gỗ , làm nhiệm vụ nâng đỡ.
+ mô mềm gỗ : tế bào soosngs , làm nhiệm vụ dự trữ.
b) Libe
 - Dẫn nhựa luyện : dung dịch chất hữu cơ tạo ra do quá trình quang hợp
- - libe gốm 4 phần :
+ mạch dây : tế bào sống . vách ngăn có nhiều lỗ thủng tựa như cái rây . tiết ra các chất men
giúp thực hiện phản ứng sinh hóa , ngăn cản chất tế bào của mạch rây đông lại
+ mô mềm libe : tế bào sống có màng mỏng bằng cellulose có nhiệm vụ chứa chất dự trữ như
tinh bột .
+ sợi libe là những tế bào hình thoi dài ,có màng dày hó gỗ hoặc không hóa gỗ, có khoang hẹp,
làm nhiệm vụ nâng đỡ
C ) các bó dẫn
- Bó chồng : libe và gỗ tiếp xúc nhau bởi một mặt
- Bó xuyên tâm : rễ , bó libe riêng và bó gỗ riêng xếp xen kẽ nhau .
- Bó chồng kép : gỗ và libe tiếp xúc nhau bởi 2 mặt
- Bó đồng tâm : libe bao quanh gỗ

2.3.6 mô tiết

2.3.6.1 định nghĩa

- cấu tạo bởi những tế bào sống , có màng bằng cellulose

- tiết ra các chất được coi là cặn bã của cây : tinh dầu : nhựa, gôm, tamin,..

Phân loại : có 5 loại mô tiết :

+ biểu bì tiết ( cánh hoa hồng , cánh hoa nhài ..)

+ lông tiết( tinh dầu )

+ tế bào tiết

+túi tiết và ống tiết

+ ống nhựa mủ ( mủ )

ứng dụng của mô trong ngành dược :

- khi chúng ta nắm đc hình thái của các loại mô, giúp ích cho công tác kiểm nghiệm dược liệu
- Lắm đc cấu trúc chức năng của mô( mô mềm , mô tiết ) chứa các chất dự trữ hoặc các chất tiết
ra có td chữa bệnh.
-
-