Professional Documents
Culture Documents
-------***-------
HÀ NỘI-2021
NỘI DUNG
Vậy chi phí sản xuất TBCN là chi phí về tư bản mà nhà tư bản bỏ ra để sản
xuất hàng hóa. Khi xuất hiện phạm trù chi phí sản xuất thì giá trị hàng hóa sẽ biểu
hiện thành W = k + m.
Tỷ suất lợi nhuận là tỷ lệ tính theo phần trăm giữa giá trị thặng dư với tổng tư
bản ứng trước.
𝑚 𝑃
𝑃′ = ∗ 100% = ∗ 100%
𝑐+𝑣 𝑘
Tỷ suất lợi nhuận thường được tính hàng năm, phản ánh mức doanh lợi của
việc đẩu tư kinh doanh, chỉ cho các nhà tư bản biết đầy đủ hơn mức độ hiểu quả
kinh doanh để ra quyết định nên đầu tư vào ngành nào có lợi nhất. Vì vậy tỷ suất
lợi nhuận đã trở thành động cơ quan trọng nhất của hoạt động cạnh tranh tư bản
chủ nghĩa.
Thứ hai, sự tăng lên của cấu tạo hữu cơ của tư bản (c/v)
Trong điều kiện các yếu tố khác không đổi, cấu tạo hữu cơ (c/v) của tư bản
càng thấp thì tỷ suất lợi nhuận càng cao nhưng trong một xí nghiệp cá biệt cấu tạo
hữu cơ của tư bản tăng lên sẽ dẫn tới nâng cao năng suất lao động trong xí nghiệp
ấy và giá trị cá biệt của hàng hóa do xí nghiệp sản xuất ra thấp hơn giá trị xã hội
và làm cho xí nghiệp thu được lợi nhuận siêu ngạch. Do đó thúc đẩy sự tiến bộ kỹ
thuật, tăng cường áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao trình độ của
người lao động,… thể hiện sự gia tăng không ngừng của cấu tạo hưu cơ tư bản.
Các biện pháp rút ngắn thời gian chu chuyển của tư bản đều là các biện pháp
nâng cao tỷ suất lợi nhuận, thời gian sản xuất và thời gian lưu thông càng rút ngắn
thì lợi nhuận của doanh nghiệp càng cao và ngược lại. Do đó trong khâu sản xuất,
nhà tư bản tích cực tìm tòi, chủ động nâng cao năng suất lao động và đồng thời
mở rộng thị trường đối tác mua và bán nhằm giảm thời gian lưu thông hàng hóa
nhằm thu được nhiều của cải nhất cho doanh nghiệp.
C.Mác đã chỉ ra những biện pháp tiết kiệm tư bản bất biến mà các nhà tư bản
trong thế kỷ XIX đã sử dụng để nâng cao tỷ suất lợi nhuận, bao gồm: kéo dài lao
động thặng dư và kéo dài ngày lao động; “tiết kiệm về những điều kiện sản xuất
đặc trưng cho nền sản xuất quy mô lớn với tư cách là những điều kiện của lao
động xã hội”, “biến những chất thải của sản xuất, những cái gọi là phế liệu, trở
thành những yếu tố sản xuất mới”, tiết kiệm trong việc sử dụng bản thân tư bản
bất biến, sử dụng những điều kiện lao động của công nhân một cách tiết kiệm, tiết
kiệm nhờ những phát minh, cải tiến trong khoa học- kĩ thuật.
Lợi nhuận bình quân là lợi nhuận thu được theo tỷ suất lợi nhuận bình quân
(𝑝̅′ ).
̅= ∑𝑚
𝑝′ ∗ 100%
∑(𝑐 + 𝑣)
Những điều kiện hình thành tỷ suất lợi nhuận bình quân, lợi nhuận bình quân
và giá cả sản xuất là: tư bản tự do dịch chuyển và sức lao động tư do di chuyển.
Quá trình dao động trên đã dẫn đến hiện tượng bình quân hóa tỷ suất lợi nhuận
̅ thì 𝑝′
chung cho các ngành gọi là tỷ suất lợi nhuận bình quân. Khi hình thành 𝑝′
ở tất cả các ngành bằng nhau dẫn đến sự xuất hiện của lợi nhuận bình quân 𝑝̅.
̅ ∗ 𝐾 = 𝑝̅′ ∗ (𝑐 + 𝑣)
𝑝̅ = 𝑝′
Trong CNTB tự do cạnh tranh các nhà tư bản luôn mua, bán hàng hóa theo
giá cả sản xuất. Do đó, họ luôn thu được lợi nhuận bình quân. Vì vậy giá cả sản
xuất và lợi nhuận bình quân là quy luật kinh tế của CNTB. Trong đó quy luật giá
cả sản xuất chính là hình thức biểu hiện hoạt động cụ thể của quy luật giá trị còn
quy luật lợi nhuận bình quân chính là hình thức biểu hiện hoạt động cụ thể của
quy luật giá trị thặng dư.
1.5.Lợi nhuận thương nghiệp
Tư bản thương nghiệp là một bộ phận của tư bản công nghiệp tách rời ra ở
quá trình tuần hoàn của tư bản để chuyên thực hiện chức năng lưu thông hàng
hóa. Tư bản thương nghiệp còn gọi là tư bản kinh doanh hàng hóa. Vì kinh doanh
nên tư bản thương nghiệp cũng nhằm mục đích thu lợi nhuận gọi là lợi nhuận
thương nghiệp.
Lợi nhuận thương nghiệp là một phần giá trị thặng dư mà nhà tư bản công
nghiệp “nhường” cho nhà tư bản thương nghiệp vì nhà tư bản thương nghiệp
chuyên thực hiện chức năng lưu thông hàng hóa. Cách thức thực hiện là nhà tư
bản sản xuất hàng hóa cho nhà tư bản thương nghiệp với giá cao hơn chi phí sản
xuất để đến lượt nhà tư bản thương nghiệp bán hàng hóa đúng giá trị.
Khi đó lợi nhuận thương nghiệp là phần chênh lệch giữa giá mua và giá bán
song giá bán không nhất thiết phải cao hơn giá trị.
II. Thực trạng về hiệu quả kinh doanh của Ngân hàng Thương mại Cổ phần
Kỹ thương Việt Nam năm 2020.
1.Thực trạng hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ
thương Việt Nam năm 2020.
Thành lập năm 1993, Techcombank là một trong những ngân hàng cổ phần
lớn nhất tại Việt Nam và là một trong những ngân hàng hàng đầu ở châu Á.
Techcombank được xếp hạng tín dụng ở mức cao nhất trong số các ngân hàng tại
Việt Nam và được niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí
Minh (HoSE) với mã giao dịch TCB.
Hà Nội, ngày 27 tháng 01 năm 2021, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ
thương Việt Nam (Techcombank) công bố kết quả kinh doanh năm 2020 với lợi
nhuận trước thuế đạt 15,8 nghìn tỷ, tăng 23,1% so với năm 2019, cao hơn chỉ tiêu
lợi nhuận trước thuế mà Đại hội cổ đông đã thông qua là 21,5%. Ngân hàng tiếp
tục khẳng định vị thế dẫn đầu của mình với tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản
trong 12 tháng đạt 3,1%.
Có thể nói, Techcombank đã kết lại quá trình thực hiện chiến lược 2016 –
2020 rất thành công, đạt được những kết quả tốt đẹp trong điều kiện kinh tế khó
khăn tại Việt Nam do đại dịch COVID-19. Kết thúc năm 2020, doanh thu (TOI)
của Ngân hàng đạt 27,0 nghìn tỷ đồng, tăng 28,4% so với doanh thu năm 2019 và
vượt mức tăng 18,0% của chi phí hoạt động
Từ bảng trên ta thấy, Lợi nhuận trước thuế đạt 15,8 nghìn tỷ đồng (tăng trưởng
23,1%) với tổng thu nhập hoạt động đạt 27,0 nghìn tỷ đồng (tăng trưởng 28,4%)
,thu nhập từ hoạt động dịch vụ (NFI) đạt 4,2 nghìn tỷ đồng, tăng trưởng 28,8% so
với năm 2019. Và lợi nhuận sau thuế năm 2020 đặt 12,6 nghìn tỷ đồng tăng 22,5%
so với năm 2019.
Chi phí hoạt động của năm 2020 là 8,6 nghìn tỷ đồng, tăng 18,0% so với 2019,
bởi ngân hàng đã thực hiện quản lý chi phí rất chặt chẽ trong bối cảnh nhiều biến
động do dịch Covid-19. Trong năm 2020, Ngân hàng đã chủ động xử lý một số
khoản nợ xấu. Chi phí dự phòng của năm 2020 tăng lên mức 2,6 nghìn tỷ đồng so
với mức 917 tỷ đồng của năm 2019. Chi phí tín dụng được duy trì ở mức 1,1%
cho cả năm 2020, so với mức 0,5% của năm 2019.
2.Đánh giá thực trạng hiệu quả kinh doanh của Ngân hàng Thương mại Cổ
phần Kỹ thương Việt Nam năm 2020.
2.1.Những kết quả đạt được.
• Lợi nhuận
Trong bối cảnh dịch COVID-19 bùng phát mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu
kéo theo sự bất ổn có ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế tuy nhiên, Techcombank
vẫn đạt được những kết quả :
‣ Lợi nhuận trước thuế đạt 15,8 nghìn tỷ đồng (tăng trưởng 23,1%) với tổng
thu nhập hoạt động đạt 27,0 nghìn tỷ đồng (tăng trưởng 28,4%)
‣ Tăng trưởng doanh thu 21 quý liên tiếp
‣ Tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA) đạt mức kỷ lục mới 46,1%
‣ Dẫn đầu thị trường về tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản bình quân (ROA)
với 3,1%
Thông tin chung Năm 2020 Năm 2019 Tăng trưởng
( Tỷ đồng) (Tỷ đồng) (%)
Tổng thu nhập 27.043 21.068 28,4%
hoạt động
Thu nhập lãi thuần 18.751 14.258 31,5%
Thu nhập từ hoạt 4.189 3.253 28,8%
động dịch vụ
Thu nhập ngoài lãi 4.103 3.557 15,3%
khác
Chi phí hoạt động (8.631) (7.313) 18%
Chi phí dự phòng (2.611) (917) 184,6%
rủi ro tín dụng
Tổng lợi nhuận 15.800 12.838 23,1%
trước thuế
Từ bảng dữ liệu trên ta thấy :
Thu nhập lãi thuần với mức tăng trưởng 31,5% - cao nhất từ trước đến nay là
nhân tố cốt lõi góp phần vào sự tăng trưởng ấn tượng của thu nhập hoạt động năm
2020. Thành quả này có được nhờ việc thúc đẩy tăng trưởng tín dụng đạt hạn mức
được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho phép (23,3%) và sự thay đổi trong cơ
cấu tín dụng để hỗ trợ khách hàng trong thời gian COVID-19.
Thu nhập từ hoạt động dịch vụ ghi nhận mức tăng trưởng 28,8% trong năm
2020 mặc dù hoạt động kinh doanh bị đình trệ ở một số doanh nghiệp và phân
khúc khách hàng nhất định trong bối cảnh COVID-19.
Vào tháng 10.2020, Techcombank vinh dự nhận giải thưởng “Ngân hàng
thanh toán tốt nhất tại Việt Nam” do The Asian Banker trao tặng, nhờ thương hiệu
cạnh tranh và khả năng xử lý lượng thanh toán lớn trong ngày. Techcombank cũng
được FinanceAsia trao giải “Ngân hàng tốt nhất Việt Nam năm 2020”. Khoản vay
hợp vốn trị giá 500 triệu đô la Mỹ được The Asset trao giải “Khoản vay hợp vốn
tốt nhất Việt Nam năm 2020”.
Trong tháng 12 năm 2020, trong số 19 ngân hàng mà Moody’s đánh giá tại
Việt Nam, Techcombank là ngân hàng duy nhất đạt mức xếp hạng BCA cao nhất
và chỉ bị hạn chế bởi mức trần xếp hạng tín nhiệm quốc gia.
Tỷ lệ an toàn vốn theo Basel II đạt 16,1% - giúp Techcombank có nguồn vốn
vững chắc để hỗ trợ khách hàng và tạo điều kiện cho tăng trưởng khi nền kinh tế
phục hồi từ COVID-19.
So với khối ngân hàng thương mại cổ phần, Techcombank là một ngân hàng
có quy mô lớn với bề dày kinh nghiệm. Nhằm ứng phó với những biến động trên
thị trƣờng, ban lãnh đạo ngân hàng luôn duy trì tỷ lệ cho vay so với tổng tài sản
ở mức an toàn dưới 60% nhằm đảm bảo tốt thanh khoản; giữ vững hệ số an toàn
vốn (CAR) ở mức cao từ 13 – 15% (cao hơn nhiều so với mức quy định 9% của
ngân hàng nhà nước).
Liên tục nằm trong nhóm những doanh nghiệp có chính sách nhân sự tốt nhất,
thu nhập bình quân ngày càng cao, nộp thuế nhiều cho nhà nước khẳng định vai
trò to lớn của Techcombank trong vấn đề đảm bảo an sinh xã hội cho người lao
động cũng như công cuộc xây dựng đất nước.
Số lượng nhiên viên của Techcombank luôn tăng đều đặn trong những năm
qua và nằm trong tốp đầu nhóm những ngân hàng cổ phần có số lượng nhân viên
lớn.
*Dù đã đạt được những kết quả khả quan như trên nhưng trong năm 2020,
hoạt động sản xuất của doanh nghiệp còn bộc lộ nhiều hạn chế
Một là, khả năng sinh lời và năng suất lao động thấp
Mặc dù kinh doanh luôn có lãi song lợi nhuận của Techcombank trong những
năm gần đây tương đối thấp so với tiềm lực sẵn có khiến tỷ suất sinh lời trên tài
sản (ROA), trên vốn chủ sở hữu (ROE), lãi cận biên (NIM) thấp so với mức trung
bình của nhóm ngân hàng cổ phần lớn.
Hai là, hiệu suất sử dụng vốn huy động và thị phần cho vay thấp
Theo dõi qua các kỳ nghiên cứu cho thấy mặc dù tín dụng vẫn tăng trưởng
đều đặn nhưng hiệu suất sử dụng vốn huy động cho vay vẫn ở mức thấp, chỉ
khoảng 50% - 60%. Việc sử dụng chưa hiệu quả nguồn vốn huy động được nên
gây ra tình trạng dư thừa nguồn vốn huy động làm ảnh hƣởng đến thu nhập của
ngân hàng. Thị phần cho vay của Techcombank so với khối ngân hàng cổ phần
vẫn ở mức cao nhưng thị phần có xu hướng giảm dần trong những năm gần đây.
Điều này cho thấy uy tín và chiến lược trong cho vay của ngân hàng chưa phù hợp
với tình hình và tiềm lực ngân hàng hiện có.
Nợ xấu dù mới được kiểm chế trong giới hạn cho phép dưới 3% nhưng cùng
với nợ quá hạn vẫn ở mức cao. Quản trị hoạt động còn kém hiệu quả khiến phát
sinh nợ xấu. Nợ xấu dù mới được kiểm chế trong giới hạn cho phép nhưng cùng
với nợ quá hạn vẫn ở mức cao.Mặc dù Techcombank đạt tỷ lệ an toàn vốn tối
thiểu cao trên 9% nhưng tỷ lệ này có thể sụt giảm rất nhanh nếu chất lượng cho
vay bị suy giảm khiến chi phí dự phòng gia tăng, làm ăn mòn lợi nhuận lũy kế và
giảm vốn tự có. Điều này tạo ra những tiềm ẩn rất lớn đối với sự phát triển bền
vững của Techcombank.
Nhìn chung, các sản phẩm dịch vụ của Techcombank tương đối phong phú,
đa dạng. Tuy nhiên sản phẩm dù được ứng dụng trên công nghệ hiện đại nhưng
vẫn còn tình trạng nghẽn mạng. Các kênh phân phối dù đã được tăng cường nhưng
vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu lớn của khách hàng. Chất lượng khâu phân phối
sản phẩm tới khách hàng còn chưa đáp ứng được tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ
do Techcombank đề ra.
Thiết chế quản trị kém dẫn tới những khoản cho vay vào các doanh nghiệp
(có thể là sân sau) không được định giá một cách đầy đủ. Khả năng phân tích,
đánh giá chất lượng hoạt động của các ngành, thành phần kinh tế của
Techcombank không đưa ra được các cảnh báo và định hướng cho hoạt động tín
dụng, nhằm hạn chế đầu tư vào những ngành, thành phần kinh tế làm ăn kém hiệu
quả. Nợ xấu phát sinh mới chủ yếu là do cho vay các doanh nghiệp nhà nước làm
ăn thua lỗ; đặc biệt là ngành nông nghiêp, lâm nghiệp và thủy sản, xây dựng, giao
thông; tình trạng nợ đọng trong xây dựng cơ bản kéo dài nhiều năm sẽ khiến tăng
nợ xấu của các ngân hàng thương mại.
Việc lựa chọn khách hàng cho vay của Techcombank vẫn còn chưa đa dạng,
linh hoạt bởi Techcombank quá thận trọng trong lựa chọn khách hàng mục tiêu.
Bên cạnh đó, dù mạng lưới của Techcombank tương đối lớn song chưa đáp
ứng được nhu cầu của khách hàng. Tại các trung tâm đô thị, khách hàng tới giao
dịch tại quầy khá đông khiến tình trạng quá tải thường xuyên xảy ra làm ảnh
hưởng tới việc giới thiệu sản phẩm mới, sản phẩm hiện đại và làm chất lượng
cung cấp sản phẩm bị hạn chế. Hầu hết các phòng giao dịch dù được bố trí nhiều
quầy nhưng một số quầy không có nhân viên khiến khách hàng phải đợi khá lâu
mới được phục vụ.
Công nghệ hiện đại nhưng chưa thực sự hoàn thiện khiến hoạt động quản lý
thông tin, quản lý nhân sự và cảnh báo rủi ro chưa được tuyệt đối chính xác. Đồng
thời tình trạng nghẽn mạng thường xuyên xảy ra khiến chất lượng sản phẩm dịch
vụ bị hạn chế.
Các sản phẩm ứng dụng công nghệ hiện đại và các sản phẩm bán lẻ như cho
vay tiêu dùng chưa phát triển, chưa được nhiều khách hàng ưa chuộng và sử dụng
khiến thu nhập thuần từ dịch vụ còn thấp.
III. Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của
Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ thương Việt Nam
3.1.Nâng cao chất lượng thông tin cho vay
Hình thành kênh thông tin lãnh đạo để cung cấp kịp thời, chính xác thông tin
phục vụ điều hành và ra những quyết sách thông minh, chính xác. Để đảm bảo
cho hệ thống thông tin của các NHTM hoạt động có hiệu quả, là nơi tin cậy để
giúp các cán bộ tín dụng nắm được các thông tin cần thiết, cần thực hiện một số
biện pháp sau:
+ Thực hiện chế độ kiểm toán bắt buộc đối với khách hàng doanh nghiệp.
Trước mắt phải kiểm toán tài liệu, cân đối kế toán và kết quả hoạt động tài chính
của các đơn vị xin vay vốn, trước mắt thực hiện đối với các dự án có quy mô từ
trung bình trở lên (Nếu không có kiểm toán thì phải có báo cáo quyết toán thuế).
+ Tổ chức dữ liệu trên cơ sở các chỉ tiêu tín dụng chuẩn hóa, cung cấp thông
tin và các báo cáo ngược lại trên mạng cho tất cả các chi nhánh NHTM và các
phòng ban NHTM TW
3.2.Nâng cao chất lượng tài sản có, đẩy mạnh giải quyết nợ tồn đọng.
Trước mắt, Techcombank cần tích cực tăng cường việc xử lý các khoản nợ
đọng bằng quỹ dự phòng rủi ro, mặt khác cần tăng cường hiệu quả của AMC: khai
thác các tài sản xiết nợ, thu hồi nợ của các doanh nghiệp bằng các biện pháp mạnh
kể cả bằng biện pháp kiện những doanh nghiệp này ra tòa. Một giải pháp khác
cho vấn đề xử lý nợ tồn đọng là chứng khoán hóa các khoản nợ dưới hình thức
CDO (Collaterized Debt Obligation). Techcombank cần đánh giá xem khoản vay
nợ nào có thể chứng khoán hóa được, việc này sẽ loại được khoản nợ ra khỏi bảng
cân đối kế toán, từ đó tăng cường chất lượng tài sản có. Việc chứng khoán hóa có
rủi ro tương đối cao, được thực hiện bằng việc ghép nợ, các biện pháp đảm bảo
cho nhà đầu tư, do đó, hỗ trợ từ phía Nhà nước là rất cần thiết.
Kiểm soát chi phí hoạt động xuống dưới 40% so với thu nhập thuần hoạt
động. Muốn vậy, ngân hàng cần:
+ Giảm chi phí lương và chi phí liên quan tới lương xoay quanh ngưỡng 40%
chi phí hoạt động với việc giảm tối đa lao động thủ công trong các mặt nghiệp vụ
chuyên môn và điều hành đồng thời kiểm soát chi phí nhân sự do việc phân bổ
công việc không hiệu quả; xây dựng chỉ tiêu đánh giá hiệu suất và mức độ phân
bổ nhân viên cho từng phòng ban, nâng cao năng suất lao động của các nhân viên.
Định kỳ cần xác định và đánh giá mức sinh lời trên một nhân viên, mức sinh lời
của các trang thiết bị, công nghệ…
+ Kiểm soát chặt chẽ việc gia tăng chi phí văn phòng như: Điện, nước, điện
thoại, chi phí in ấn…
3.4. Cải tiến và chuẩn hóa một loạt sản phẩm hiện đại để tăng thu nhập phí dịch
vụ
Ngân hàng cần tập trung phát triển sản phẩm dịch vụ kết hợp với kỹ thuật
như Internetbanking, mobile Banking và những sản phẩm không đòi hỏi sự phát
triển về mạng lưới. Chuẩn hóa và bổ sung các tính năng mới cho sản phẩm ngân
hàng điện tử (F@st E - bank) phục vụ các khách hàng doanh nghiệp lớn và nước
ngoài, hướng dẫn người tiêu dùng/ chủ doanh nghiệp; tập trung giúp người tiêu
dùng gia tăng giá trị tài sản của họ; tung ra các sản phẩm, dịch vụ một cách sáng
tạo phù hợp với nhu cầu của đại bộ phận dân số trẻ Việt Nam.
• Đối với khách hàng truyền thống, thường xuyên gửi bảng hỏi, phiếu điều
tra về chất lượng dịch vụ trong từng giai đoạn để có những biện pháp điều chỉnh
hoạt động kịp thời, xem xét mức độ hài lòng của khách hàng đối với dịch vụ ngân
hàng. Từ đó có thể phán đoán mức độ trung thành của khách hàng và có những
biện pháp tiếp xúc với khách hàng tăng sự gắn kết với ngân hàng.
• Đối với khách hàng tiềm năng: ngân hàng cần lập danh sách và thường
xuyên thực hiện công tác quảng cáo, tiếp thị lôi cuốn thu hút khách hàng đến với
ngân hàng. Thường xuyên cử những cán bộ có trình độ năng lực cao, khả năng
giao tiếp tốt đến những đối tượng trên. Trước đó các nhân viên này đã có những
hiểu biết nhất định về khách hàng: công việc, thói quen, đặc điểm, khả năng…Qua
đó thực hiện lôi kéo khách hàng bằng việc giới thiệu sản phẩm, dịch vụ.
Danh mục tài liệu tham khảo
1. Lý luận về lợi nhuận của C.Mác và ý nghĩa của nó đối với thực tiễn sản xuất
kinh doanh ở Việt Nam hiện nay
2. Giải pháp phát triển hoạt động kinh doanh thẻ tại Ngân hàng thương mại cổ
phần Kỹ thương Việt Nam – Techcombank
3. Báo cáo thường niên của Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam qua các
năm 2019, 2020.
4. Vở ghi học phần kinh tế chính trị Mác- Lê-nin
5. PGS.TS Ngô Tuấn Nghĩa, Chủ tịch Hội đồng biên soạn, “Giáo trình kinh tế
chính trị Mác- Lê-nin”
6. Luận văn tốt nghiệp “ Lợi nhuận- các biện pháp nâng cao lợi nhuận tại
Công ty da giày Hà Nội”.
7. Bài báo “Tổng Giám đốc Techcombank: Những kết quả lớn không bao giờ
đến từ sự hời hợt.”