You are on page 1of 5

FILIPINO

MGA POPULAR NA MGA BABASAHIN SA PANAHON


NG KONTEMPORARYO 1) Pangunahing balita o Mukha ng Pahayagan
 Mababasa sa unang pahina ng pahayagan
PANAHON NG BAGONG LIPUNAN – ang pinakamalaki at pinakamahalagang
KONTEMPORARYO balita.
 Sa taong 1972 sa pagpasok ng panahon ng Bagong  Nakasulat ang ulo nito sa malalaking titik.
Republika ay nagkaroon ng malaking pagbabago sa
kinahiligang babasahin ng mga Pilipino. Dito sumigla 2) Balitang lokal o pandaigdig
ang panitikang Pilipino. Marami sa mga Pilipino ang  Ang mga balita ay maaaring lokal or
nagnais na makasulat sa Ingles man o Tagalog. pandaigdig kapag ang pangyayari sa balita
 Sa panahon ding ito ay nagtatag ang pamahalaang ay naganap sa loob ng bansa. Nauuri ang
Militar ng bagong kagawaran na tinawag na Ministri balita bilang lokal; kung ang mga
ng Kabatirang Pangmadla na siyang mamamahala at pangyayari sa balita ay naganap sa labas ng
susubaybay sa mga pahayagan, aklat at iba pang bansa, nauuri ang balita bilang balitang
babasahing panlipunan. pandaigdig.
 Namayagpag din sa panahong ito ang mga dulang
pantanghalan. 3) Pahinang Editoryal o Pangulong Tudling
 Sa paglipas ng panahon, hindi maikakaila ang  Dito mababasa ang editoryal o pangulong
pagbabagong bihis at pagyabong ng panitikan sa tudling na naglalaman ng opinion ng editor
bansa. Ang mga manunulat ay nagagamit ang mga ng pahayagan tungkol sa napapanahon at
makabagong teknolohiya hindi lamang sa pag-ere sa mahahalagang isyu at balitang naipalathala,
radio o telebisyon kundi maging sa mundo ng  Matatagpuan din sa bahaging ito ang mga
internet. pitak o kolum na naglalaman ng mga kuro-
 Nariyan ang paggamit ng mga bidyo, larawan at iba’t kuro tungkol sa ibat-ibang isyu
– ibang social media platforms gaya ng Facebook,
Twitter, Instagram, Youtube at marami pang iba. Ito 4) Pahinang Panlibangan
ay naging tulay din sa pagpapahayag ng kanilang  balita o lathalain tungkol sa mga artistang
kaisipan, saloobin at emosyon. lokal o banyaga at palabas sa telibisyon at
pelikula ay matatagpuan sa pahinang ito,
1. Broadsheet  ibat-ibang gawaing mapaglilibangan tulad
 Pormal na uri ng pahayagan na karaniwang ng mga palaisipang krosword, horoscope at
nakaimprenta sa malaking papel at nakasulat sa komiks.
wikang Ingles.
 Malawak ang nasasaklaw ng sirkulasyon nito 5) Anunsyong Klasipikado
sapagkat bukod sa mga balita sa loob ng bansa  Mababasa rito ang mga anunsyo o palathala
ay naglalaman din ito ng mga Internasyonal na tungkol sa napapasukang trabaho, gayundin
mga kaganapan. sa ipinagbibiling mga produkto, lote, bahay,
 Makikita dito ang palitan ng piso at dolyar. sasakyan at iba pa.
 Ang target ng mambabasa ay ang mga taong may
kaya sa buhay. 6) Pahinang pang sport o palakasan
 balita tungkol sa ibat-ibang laro o isports ay
2. Tabloid mababasa sa pahinang ito.
 Impormal na pahayagan na kung saan ay 7) Pahinang Panlipunan
naglalaman ng mga pang araw araw na  Dito nakalahad ang ibat-ibang impormasyon
kaganapan. o balita tungkol sa pangunahing mga
 Kadalasang paksa nito ay tungkol sa karahasan, pagdiriwang at mahalagang pagtitipon tipon
korapsyon o seks. o salo salo ng kilalang mga tao sa lipunan.

3. Magasin LAYON NG TEKSTO


 Babasahin na naglalaman ng mga artikulo at ads  Kaisipang nais sabihin ng may Akda sa mambabasa.
ng mga Negosyo na may kinalaman sa  Ang mga kaisipang ito ay may katiyakang kaugnayan
Industriya. sa sarili sa isang tiyak na personalidad sa kalahatan.
 Isa sa pinasikat na magasin sa Pilipinas ay ang  Di ito layunin kung bakit nasulat ang teksto, ito ay
Liwayway na sinimulang ilathala noong ang pagpaparating ng kaisipan mula sa may akda
Nobyembre 18, 1922. patungo sa mambabasa.
2 Uri ng Pormal na Salita
1. Pambansa
 Mga salitang ginagamit sa mga aklat at
babasahin ipinalalabas sa buong kapuluan at
Teksto lahat ng paaralan.
 Maraming uri ng pagsusulat ang ating makikita,  Wikang ginagamit ng pamahalaan at wikang
subalit kahit iba-iba ang mga teksto, atin pa ring panturo sa mga nagsisipag-aral
dapat matutunan ang kahulugan at halimnbasa ng
mga ito. Hal:
Kapatid, Malaki, katulong
1. Tektstong Impormatibo
 Naglalaman ng tumpak at pawang makatotohanan 2. Pampanitikan
tamang impormasyon tungkol sa bagay, tao, lugar,  Mga salitang matatayog, malalalim,
pangyayari at iba pang mga paksa. makukulay at sadyang matataas na uri
 Ito’y hindi maaaring lagyan ng opinion kung kaya  Ginagamit ng mga manunulat at dalubwika
ang tono nito ay kadalasang ohetibo at pormal. Hal:
Pambansa Pampanitikan
2. Tekstong Deskriptibo Kapatid Kapusod
 Uri ng tekstong ginagamit upang maglarawan. Malaki Ga-higante
 Nagtataglay ng mga datus na may kaugnayan sa mga Katulong Katuwang
katangian ng tao, bagay, lugar, at pangyayaring
madalas nating nakikita sa ating kapaligiran. Di- Pormal o Impormal
 Salitang karaniwan at palasak sa mga pang araw-
3. Tekstong Persuweysib araw na pakikipag-usap at pakikipagsulatan sa mga
 Naglalayon itong manghikayat ng mga mambabasa o kakilala o kaibigan
tagapakinig.
 Ang uri ng tekstong ito ay isa sa mga mahahalagang 3 Uri ng Di-Pormal
1. Lalawigan (Provincialism)
uri ng tekstong kadalasang nagagamit sa mga radio at
telebisyon at lalo na sa sosyal medya.  Mga salitang kilala at saklaw lamang ng
pook na pinaggamitan nito.
 Isang mahalagang kasanayang dapat matutunan ng
 May kakaibang bigkas at tono
tao.
2. Kolokyal
3. Balbal
4. Tekstong Naratibo
 Tawag sa isang teksto kung saan ito’y nasa anyong
PAGREREBYU O PAGSUSURI NG PELIKULA
nagsasalaysay.
 Nagkukwento tungkol sa tiyak at pagkakasunod
Pelikula
sunod ng mga kaganapan.
 Ay isang integratibong sining, Biswal na midyum at
daynamikong naratibo ng ibat-ibang paksain,
5. Tekstong Argumentatibo
pangyayari, genre at panahon na nagaganap sa harap
 Naglalahad ng mga paniniwala, pagkukuro o
ng manonood sa panilakang tabing (silver screen)
pagbibigay ng pananaw patungkol sa mga kritikal o
 Masasabi din na ito ay multimedia dahil kasangkot sa
maselang isyu, lalo na sa mga isyung panlipunan.
pelikula ang iba pang sining tulad ng musika, teatro,
 Naglalayon itong manghikayat sa mga mambabasa at
literatura at potograpiya.
madla sa mga argumentong inilalahad sa
 Biswal na midyum tulad ng aklat, inihahatid ng
pamamagitan ng mga pangangatuwiran.
pelikula ang maraming mensahe at teksto sa paraang
audiovisual.
PORMAL AT DI-PORMAL NA MGA SALITA
Audiovisual
Pormal
 Nagaganap ang lahat ng ito sa paningin at pandinig
 Mga salitang pamantayan dahil ito ay kinikilala,
ng manonood na sumasaling din sa pandama niya lalo
tinatanggap at ginagamit ng karamihang nakapag-aral
kung drama, komedi o aksyon ang genre ng pelikula.
sa wika.
 Ginagamit ng mga bokabularyo mas komplikado  Isang paraan ng pagpapahalaga sa sining ng pelikula
kung saan ang manunuri ay maingat na nagtitimbang
kaysa sa ginagamit sa araw-araw na usapan.
 Kalimitang ginagamit sa mga paaralan at sa iba pang at nagpapasiya sa katangian nito.
may pangkapaligirang intelektwal.
Pagsusuri
 Ay tumutukoy hindi lamang sa kahinaan at
kakulangan kundi gayundin sa mabubuting bagay na
dapat isaalang-alang sa pagpapaganda ng pelikula.

Dalawang Mahalagang Hakbang Bago Magsulat ng Rebyu


ng Pelikula:
1. Tangkilikin at pahalagahan ang pelikula (film
appreciation). Walang maisusulat na rebuy kung hindi
mo napanood ang pelikula. Ang pagsulat ng rebyu ay
isang pasyon at sining ng pagtangkilik ng pelikula.
2. Alamin ang iba’t ibang elemento ng pelikula. Katulad
ng ibang sining, mayroong banghay at element ang
pelikula na kailangang matutunan ng isang rebyuwer.
Dahil dito nagmumula ang lalamanin ng teksto ng
susulating papel.

Kuwento
 Tumutukoy ito sa istorya o sa mga pangyayari kung
saan umiikot ang pelikula. Sa pagsusuri ng pelikula
pagtutuonan ng pansin ang sumusunod na tanong:
 Bago ba o luma ang istorya?
 Ito ba ay ordinaryo o gasgas na at naulit na
rin sa ibang pelikula?
 Malinaw ba ang pagkakalahad ng istorya?
 Nakapupukaw ba ito ng interes?

MGA EKSPRESYONG HUDYAT NG KAUGNAYANG


LOHIKAL
1. Dahilan – Bunga / Resulta
 Dahil sa
 Kasi
 Palibhasa
 Sapagkat
 Kundangan

2. Paraan – Bunga / Resulta “Sa”


- Paano nakuha ang bunga ng resulta
 Kaya
 Kaya naman
 Bunga nito
 Tuloy
 Dahil dito

Hal.
- Nag aral siyang Mabuti kaya natuto siya nang husto
- Sapagkat nag aral siyang Mabuti, natuto siya nang
husto
- Sa matiyagang pag aaral, nakatapos siya ng
abogasya.
 Unfair presentation of the issue
 Focuses on one side
Unbiased Writing: Objective
 Fair presentation of the issue
 Focuses on both sides

ENGLISH
Evidence
BIAS  Can be in a form of facts and information,
 Author’s expression of his/her own opinion on a testimonies and direct obeservations,
particular issue without examining and presenting scientific and legal findings, and anecdotes
enough evidences. and philosophical evidences.
 May be influenced by personal beliefs, culture,
attitudes, preferences and past experiences. Diction
 Refers to the words or expressions that help
Note: convey the stand of the author towards an
Subjective – biased issue. These words and expressions may
Objective – unbiased indicate a positive or negative connotation
Diction – word of expression (positive or negative) or meaning.
1. Women are very sensitive compared to men.
When does an author become bias? 2. We will never gain any benefit from playing mobile
 An author becomes bias when he/she persuades the games.
reader to believe on his/her own stand of the issue by 3. Filipinos are the best English speakers all throughout
giving inaccurate information or false impression Asia.
even with or without the intention of misleading the 4. By giving aid to his people, the governor is a hero to
readers. his constituents.
5. Divorce of parents always tears children’s self-
Types of Bias esteem.
1. Loaded Words 6. Love is the most powerful force that spins the earth.
 A persuasive technique that often used to 7. Men are better drivers than women.
gain support. 8. Elderly people are no longer productive at work.
2. Exaggeration 9. Chubby kids are prone to get sick.
 To lay emphasis and stress on the given idea 10. Marrying at an early age is a disgrace.
in a remarkable manner.
3. Opinion Author bias can be recognized by looking for certain
 A personal point of view, belief, perspective problems with their statements which include:
towards an issue.
4. Generalization a) Using emotional or loaded statements “loaded
 A broad statement that is applied to a group words” is a persuasive technique that has also been
of people called emotive language and often used to gain
support, sway opinions, degrade others and push an
To determine the author’s biases and to understand his/her agenda.
underlying purpose, you must look at the use of evidence and Example: “This car will be a game-changer for you and
diction. your family. It will bring you all together in ways you
never thought possible.”
Examples:
1. Brand Z, the bath soap I used, is the leading brand in b) Using overstatements or exxagerations. Exaggeration
the Philippines. or overstatement is used to lay emphasis and stress
2. Basketball is the best sports in the world. on the given idea, action, feature, or feeling in a
3. Carrot growers believe that carrots should be part of remarkable and heightened manner.
our daily diet. Example: “This car is the best value on the market today.
4. Mothers nurture best the emotional intelligence of You won’t see this price anywhere else.”
their children.
5. Boys are more inclined to learning mathematics. c) Using opinions rather than facts. An opinion is a
statement that reflects an author’s or a writer’s
Biased Writing: Subjective
personal point of view, belief, perspective, feeling a) Social Issues (discrimination, broken family,
and value towards an issue or topic. sabotage, bullying, peace and order and drug abuse
Example: “I would say that the brakers on this car will etc.)
last for at least five years.”  Social Issues are problems that influence
many citizen within a society.
d) Using broad, seeping statement or generalizations. A  It is a common problem in present-day
generalization is a broad statement or an idea that is society and one that many people strive to
applied to a group of people or things. solve.
Example: “You don’t want to buy those Brand X cars. All 
those models are terrible.”
COMICSTRIP

Propaganda
 Form of communication
 Can attract
 Intended to make accept or approve without
any evidence

1. Card Stacking
 Tells half truth to the product
2. Name – Calling/ Stereotyping
 Links to a person by telling negative
(mocking)
3. Plain folks
 Use to common people, masses or of people
to sell product
4. Glittering Generalities
 Use to evoke a positive emotional from an
audience
 Islands, beaches
5. Soft Soap
 Use flattery and insincere compliments
6. Bandwagon
 Use to persuade people
 Accept or reject the offer
7. Testimonial
 Use by the famous/artist to convince you to
buy a product
8. Transfer
 Used by association positive or negative
qualities of a person
9. Simplification
 Used to reduce crucial issue
10. Loaded words
 An stereotyping to support item

ISSUES
SOCIAL ECONOMIC
MORAL

Issue
 An important problem that people in the
society argue.

You might also like