Bài 37: Sinh trưởng và phát triển ở động vật

2. - Cho biết sự khác nhau giữa phát triển qua biến thái và không qua
biến thái.
- Cho biết sự khác nhau giữa phát triển qua biến thái hoàn toàn và
không hoàn toàn.
- Sự khác nhau giữa phát triển qua biến thái và không qua biến thái:
    + Phát triển của động vật qua biến thái là kiểu phát triển có sự thay
đổi đột ngột về hình thái, cấu tạo và sinh lí của động vật sau khi sinh
ra hoặc nở từ trứng ra.
    + Phát triển của động vật không qua biến thái là kiểu phát triển mà
con non có các đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lí tương tự với con
trưởng thành.
- Sự khác nhau giữa phát triển qua biến thái hoàn toàn và không hoàn
toàn.
    + Phát triển của động vật qua biến thái hoàn toàn là kiểu phát triển
mà ấu trùng có hình dạng, cấu tạo và sinh lí rất khác với con trưởng
thành, trải qua giai đoạn trung gian (ở côn trùng là nhộng) ấu trùng
biến đổi thành con trường thành.
    + Phát triển của động vật qua biến thái không hoàn toàn là kiểu
phát triển mà ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện, trải qua nhiều lần
lột xác ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành.

3. Phân biệt sinh trưởng và phát triển:

      - Sinh trưởng của cơ thể động vật là quá trình tăng kích thước của
cơ thể do tăng số lượng và kích thước tế bào.
      - Phát triển của cơ thể động vật là quá trình biến đổi bao gồm
sinh trưởng, phân hóa (biệt hóa) tế bào và phát sinh hình thái các cơ
quan và cơ thể.

5. Tại sao sâu bướm phá hoại cây cối, mùa màng rất ghê gớm, trong
khi đó bướm trưởng thành thường không gây hại cho cây trồng? 
Sâu bướm ăn lá cây nhưng không có enzim tiêu hóa xenlulôzơ nên
tiêu hóa và hấp thụ thức ăn có hiệu quả thấp, vì vậy sâu phải ăn rất
nhiều lá cây mới đáp ứng được nhu cầu chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Trong khi đó hầu hết các loài bướm chỉ ăn mật hoa nên không phá
hoại cây trồng mà còn giúp cầy trồng thụ phấn.

Bài 38 Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật
- Tại sao trong thức ăn và nước uống thiếu iôt thì trẻ em sẽ chậm lớn
(hoặc ngừng lớn), chịu lạnh kém, não ít nếp nhăn, trí tuệ thấp?
- Tại sao gà trống con sau khi bị cắt bỏ tinh hoàn thì phát triển không
bình thường: mào nhỏ, không có cựa, không biết gáy và mất bản
năng sinh dục,…?
    + Hoocmôn sinh trưởng kích thích phân chia tế bào và tăng kích
thước của tế bào qua tăng tổng hợp prôtêin, kích thích phát triển
xương (xương dài ra và to lên). Do đó, giai đoạn trẻ em đang lớn nếu
hoocmôn sinh trưởng tiết ra ít hơn bình thường → giảm phân chia tế
bào → giảm số lượng tế bào và kích thước tế bào → trẻ chậm lớn
hoặc ngừng lớn. Còn ở giai đoạn trẻ em đang lớn nếu hoocmôn sinh
trưởng tiết ra nhiều hơn bình thường → tăng phân chia tế bào → tăng
nhanh số lượng tế bào và kích thước tế bào → trẻ có kích thước
khổng lồ.
- Trong thức ăn và nước uống thiếu iôt thì trẻ em sẽ chậm lớn (hoặc
ngừng lớn), chịu lạnh kém, não ít nếp nhăn, trí tuệ thấp vì: Iốt là
thành phần cấu tạo nên tirôxin, thiếu iốt dẫn đến thiếu tirôxin làm
giảm quá trình chuyển hóa → giảm sinh nhiệt ở tế bào dẫn đến chịu
lạnh kém. Thiếu iốt quá trình phân chia và lớn lên của tế bào bị giảm
→ số lượng tế bào ở não giảm → trí tuệ kém phát triển.
→ Cần bổ sung đầy đủ lượng iốt cần thiết cho cơ thể thông qua việc
ăn muối iốt và các thực phẩm giàu iốt như cá biển, trứng, sữa,…
- Tinh hoàn là bộ phận sản sinh ra hoocmôn testostêron. Testostêron
kích thích quá trình sinh trưởng và hình thành các đặc điểm sinh dục
phụ thứ cấp. Khi cắt bỏ tinh hoàn ở gà trống cong, hoócmôn này
không tiết ra dẫn đến mào nhỏ, không có cựa, không biết gáy và mất
bản năng sinh dục,….

   
Bài 39: Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật (tiếp
theo)

2. - Tại sao thức ăn có thể ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển
của động vật?
- Tại sao cho trẻ nhỏ tắm nắng vào sáng sớm hoặc chiều tối (khi ánh
sáng yếu) sẽ có lợi cho sinh trưởng và phát triển của chúng?
- Thức ăn có thể ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động
vật vì: Các chất dinh dưỡng có trong thức ăn là nguyên liệu cho quá
trình tổng hợp các chất trong cơ thể từ đó làm tăng số lượng và kích
thước tế bào, hình thành các cơ quan và hệ cơ quan. Các chất dinh
dưỡng còn là nguồn cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của
động vật thông qua hô hấp tế bào.
   - Cho trẻ nhỏ tắm nắng vào sáng sớm hoặc chiều tối (khi ánh sáng
yếu) sẽ có lợi cho sinh trưởng và phát triển của chúng vì tắm nắng
cho trẻ khi ánh sáng yếu giúp đẩy mạnh quá trình hình thành xương
của trẻ. Tia tử ngoại làm cho tiền vitamin D biến thành vitamin D.
Vitamin D có vai trò chuyển hóa canxi để hình thành xương, qua đó
ảnh hưởng lên quá trình sinh trưởng và phát triển của trẻ.

6. Tại sao và những ngày mùa đông cần cho gia súc non ăn nhiều hơn
để chúng có thể sinh trưởng và phát triển bình thường.
   Gia súc thuộc nhóm động vật hằng nhiệt. Vào mùa đông khi nhiệt
độ môi trường xuống thấp (trời rét), do thân nhiệt cao hơn so với
nhiệt độ môi trường nên động vật mất rất nhiều nhiệt vào môi trường
xung quanh. Để bù lại số nhiệt lượng đã mất và duy trì thân nhiệt ổn
định, cơ chế chống lạnh được tăng cường, quá trình phân hủy các
chất hữu cơ giúp sinh nhiệt cho cơ thể. Vì vậy nên cho gia súc(đặc
biệt là gia súc non) ăn nhiều hơn để tăng lượng chất hữu cơ cho cơ
thể, tăng sức đề kháng, chống rét.

Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật

- Vì sao phải cắt bỏ hết lá ở cành ghép?

- Ở cành ghép các mô mạch đang tổn thương nên quá trình vận
chuyển nước bị ảnh hưởng do đó cần bỏ hết lá ở cành ghép để giảm
quá trình thoát hơi nước qua lá đồng thời tập trung nước nuôi các tế
bào ghép.

4. Nêu những ưu điểm của cành chiết và cành giâm so với cây trồng
mọc từ hạt.
Ưu điểm của cành chiết và cành giâm so với cây trồng mọc từ hạt:
- Nhân nhanh giống cây trồng và giữ nguyên được tính trạng mong
muốn.
- Thời gian cho thu hoạch sản phẩm ngắn vì cây từ cành giâm và
cành chiết sớm ra hoa, kết quả.