BÀI 37: PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT

I. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT

1. Khái niệm
- Sinh trưởng của cơ thể đv là quá trình tăng kích thước của cơ thể do tăng số lượng và kích thước tế bào.
- Phát triển là tòan bộ quá trình biến đổi bao gồm sinh trưởng, phân hóa, và phát sinh hình thái các cơ
quan và cơ thể.
2. Đặc điểm
- Phát triển của ĐV qua hai giai đoạn: Phôi và giai đọan hậu phôi( động vật đẻ trứng), phôi thai và sau
sinh ( đối với động vật đẻ con)
- Sinh trưởng và phát triển của ĐV có thể qua biến thái họăc không qua biến thái.
- Biến thái là sự thay đổi đột ngột về hình thái cấu tạo và sinh lí của cơ thể sau khi sinh ra hoặc nở từ
trứng ra.
II. CÁC KIỂU PHÁT TRIỂN

Không qua biến thái Qua biến thái

Đại -Có ở đa số ĐV có xương sống (cá,
diện chim, bò sát, động vật có vú, người) và
nhiều ĐV không xương sống.
Đặc - Có 2 giai đoạn:
điểm + gđ phôi: diễn ra trong trứng hoặc tử
cung gồm phân cắt trứng->phôi nang->
phôi vị-> mầm cơ quan; kết thúc giai
đoạn tạo ra thai nhi.
+ gđ sau sinh: không qua biến thái, con
non giống con trưởng thành về hình
dạng, cấu tạo.
Đa số loài côn trùng (bướm, cào cào, gián,
ve sầu,...)
- Có 2 giai đoạn:
+gđ phôi: diễn ra trong trứng đã thụ tinh
(tương tự); kết thúc giai đoạn tạo ra ấu
trùng.
+ gđ hậu phôi: có biến thái, ấu trùng qua
qua trình lột xác tạo con trưởng thành (BT
hoàn toàn có qua gđ nhộng).

Qua biến thái hoàn toàn
Đại diện Bướm, ong,...và lưỡng cư
Đặc - Ấu trùng có hình dạng cấu tạo và
điểm đặc điểm sinh lí rất khác con trưởng
thành.
- Qua gđ trung gian: nhộng.
- Ấu trùng qua nhiều lần lột xác.
- Thức ăn của ấu trùng và con
trưởng thành khác nhau.
Qua biến thái không hoàn toàn
Cào cào, châu chấu, gián, bọ ngựa..
- Ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện, sự
khác biệt về hình dạng cấu tạo là không lớn
so vơi con trưởng thành.
- Không qua gđ trung gian: nhộng.
- Ấu trùng qua nhiều lần lột xác.
- Thức ăn của ấu trùng và con trưởng thành
gần giống nhau.
 BÀI 38:
NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ SINH TRƯỞNGVÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG
VẬT.

I. CÁC NHÂN TỐ BÊN TRONG:

1. Các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở ĐVCXS.
Tên hoocmôn Nơi sản xuất Vai trò đối với sự ST và PT ở ĐVCXS
(1) Hoocmôn sinh Tuyến giáp Kích thích sinh trưởng và phát triển mạnh ở giai
trưởng (GH) đoạn dây thì: tăng phát triển xương, kích thích
phân hóa TB để hình thành các đặc điểm sinh
dục phụ thứ cấp.

Buồng trứng Phát triển mạnh cơ bắp ở nam giới.

(2) Tirôxin
(3) Ơstrogen Tuyến yên Kích thích phân chia TB, tăng kích thước của
TB; kích thích phát triển xương.
(4) Tesrostêrôn Tinh hoàn Kích thích chuyển hóa ở TB, Kích thích quá
trình sinh trưởng và phát triển bình thường của
cơ thể.

BỔ SUNG:
Vì sao lại có người “ khổng lồ” như anh Kosen (31 tuổi – Thổ Nhĩ Kì – 2,51m); người “tí
hon” như ông Chandra (74 tuổi – Nepal – 55cm) và người bình thường?
Đáp án: Ở giai đoạn trẻ em, GH được tiết quá ít sẽ trở thành người “bé nhỏ”; quá nhiều sẽ
trở thành ngươi “khổng lồ” và bình thường sẽ là người bình thường.
Tại sao trong thức ăn thiếu iôt thì trẻ em sẽ chậm lớn, chịu lạnh kém, trí tuệ thấp…? Ăn thức
ăn thiếu iôt còn là nguyên nhân gây bệnh gì?
Đáp án: Iôt là thành phần của tirôxin thiếu iôt sẽ thiếu tiroxingiảm quá trình chuyển
hóa làm giảm sinh nhiệt ở TB, giảm quá trình phân chia và lớn lên của TBtrẻ em sẽ chậm lớn,
chịu lạnh kém, trí tuệ thấp…; ăn thức ăn thiếu iôt còn là một trong những nguyên nhân gây
bướu tuyến giáp (bướu cổ).
Tại sao nòng nọc có thể biến thành ếch? Tại sao gà trống con sau khi bị cắt bỏ tinh hoàn (gà
trống thiến) thì phát triển không bình thường (mào nhỏ, không có cựa, không biết gáy và mất bản
năng sinh dục,..)?
Đáp án: vì có tirôxin giúp biến thái nòng nọc thành ếch; vì tinh hoàn là nơi tiết testostêrôn,
không có tinh hoàn sẽ không có testostêrôn không có các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp và
khả năng sản xuất tinh trùng.
Ca sĩ Hương Giang Idol (nam giới đã chuyển giới thành nữ giới thành công) và đăng quang
Hoa hậu chuyển giới quốc tế năm 2018. Vậy tại sao ca sĩ này lại có thể chuyển giới thành công?
Đáp án: vì giải phẩu bên ngoài còn bên trong phải tiêm hoocmôn ơstrogen định kì.

2. Giảm tải
 Bài 39 CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG LÊN SINH TRƯỞNG & PHÁT TRIỂN Ở
ĐỘNG VẬT (tiếp theo)
II. CÁC YẾU TỐ BÊN NGOÀI MÔI TRƯỜNG
Các yếu tố ảnh hưởng Mức độ ảnh hưởng
- Cấu tạo TB, cơ quan
Thức ăn - Cung cấp năng lượng
- Cao, thấp => tiêu tốn NL
Nhiệt độ - Hệ E rối loạn => chậm ST,PT
- ảnh hưởng chuyển Ca = xương,
ánh sáng - bổ sung nhiệt khi trời rét
- Làm chậm ST, PT
Chất độc hại - Phát triển của bào thai
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐIỀU KHIỂN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT VÀ
NGƯỜI :
1. Cải tạo tính giống:
- Chọn lọc nhân tạo: chọn con khoẻ mạnh, lớn nhanh làm giống theo pp chọn lọc cá thể hoặc hàng loạt.
- Lai cải tiến giống: lai giữa lợn, bò,..địa phương (cái) với đực giống ngoại cao sản.
2. Cải thiện môi trường sống
- Chế độ dinh dưỡng khoa học
- Đảm bảo yêu cầu kỹ thuật khi xây dựng chuồng trai chăn nuôi để vn ko mặc bệnh, ko tốn năng lượng
cho điều hoà thân nhiệt.
3. Cải thiện chất lượng dân số:
bằng cách bảo vệ môi trường, luyện tập thể thao, chế độ dinh dưỡng hợp lý, kế hoạch hoá gđ,..