Bài 19.

CÔNG NGHỆ TẾ BÀO

Phiếu học tập số 1: Công nghệ tế bào ĐV
Khái niệm - Công nghệ TB ĐV là quy trình công nghệ nuôi cấy các loại tế bào động vật và TB người trong môi trường nhân tạo để tạo ra 1 lượng
lớn TB nhằm mục đích nghiên cứu và ứng dụng trong thực tế.
Nguyên lí - Nuôi cấy TB gốc trong môi trường thích hợp và tạo điều kiện để chung phân chia và biệt hóa thành các loại tế bào khác nhau.
-TB gốc là TB có khả năng phân chia và biệt hóa thành nhiều loại TB khác nhau.
- Phân loại:
+ TB gốc vạn năng có nguồn gốc từ phôi sớm => phân chia và biệt hóa thành mọi loại Tb của cơ thể
+ TB gốc đa tiềm năng có nguồn gốc từ các mô của cơ thể trưởng thành => phân chia và biệt hóa thành một số loại Tb của cơ thể
Thành tựu Quy trình Đặc điểm Ý nghĩa
Nhân bản Thành tựu: Nhân bản cừu Dolly - Con sinh ra giống hệt “mẹ” - Tạo ra nhiều cá thể có cùng kiểu gene
vô tính động - Chuyển nhân của tế bào xôma vào TB trứng đã cho nhân. - Tăng nhanh số cá thể động vật quý hiếm
vật loại bỏ nhân - Không có sự kết hợp giao tử - Tạo ra các động vật mang gen người nhằm
- Kích thích cho PT thành phôi đực cái nên không có sự đổi cung cấp các cơ quan nội tạng cho người bệnh
- Cấy vào tử cung của ĐV cái cho mang thai và mới vật chất di truyền
sinh con
Liệu pháp tế Thành tựu: Chữa bệnh tiểu đường type 1 TB truyền vào là TB khỏe - Ứng dụng chữa bệnh tiểu đường type 1,
bào gốc - Tế bào gốc được nuôi cấy ngoài cơ thể mạnh của chính cơ thể người parkinson, ung thư., sản xuất thịt nhân tạo,
- Truyền TB gốc vào người bệnh để thay thế các bệnh nên không bị loại thải protein chữa bệnh cho người
TB bị bệnh di truyền
Liệu pháp - Nhân và nuôi tế bào trong ống nghiệm, chỉnh Chỉ sử dụng được cho người - Chữa bệnh
gen sửa gen hoặc thay thế gene bệnh bằng gene lành. bệnh bị di truyền do hỏng 1
- Sàng lọc các tế bào đã được chỉnh sửa gene và gene nhất định, và TB bị bệnh
nhân bản trong ống nghiệm phải thuộc loại phân chia suốt
- Truyền các tế bào đã được chỉnh sửa gen vào đời.
cơ thể bệnh nhân.

1
 Phiếu học tập số 2: Công nghệ TB thực vật
Khái niệm Công nghệ TB thực vật là quy trình công nghệ nuôi cấy TB, mô thực vật ở điều kiện vô trùng để tạo ra các cây có kiểu gen giống
nhau nhằm mục đích nhân giống.
Nguyên lí Cơ sỏ khoa học: dùng môi trường dinh dưỡng có bổ sung các hornone thực vật tạo điều kiện thích hợp để TBTV tái sinh thành cây.
Thành tựu Sơ đồ hóa các bước Ưu điểm
Nuôi cấy mô Nhân nhanh nhiều giống cây trồng quý và sạch bệnh,
tạo ra nhiều cá thể mới có kiểu gen giống cá thể ban
đầu

Lai tế bào sinh Tạo ra cây lai khác loài mang đặc điểm của 2 loài,
dưỡng nhưng không phải trải qua sinh sản hữu tính, tránh hiện
tượng bất thụ của con lai

2
Nuôi cấy hạt Tạo ra dòng thuần chủng, tính trạng chọn lọc ổn định
phấn