

KIEÅM TRA BAØI

CUÕ:
- Theá naøo laø sinh saûn voâ
tính?
- Ôû ñoäng vaät, coù nhöõng hình
thöùc sinh saûn voâ tính naøo?
1. Hình thöùc sinh saûn naûy choài gaëp ôû nhoùm ñoäng vaät:

a. Ruoät khoang, giun deïp.

b. Nguyeân sinh.
c. Boït bieån, ruoät khoang.
d. Boït bieån, giun deïp
2. Trinh saûn laø hình thöùc sinh saûn:

a. Sinh ra con caùi khoâng coù khaû naêng sinh saûn.

b. Xaûy ra ôû ñoäng vaät baäc thaáp
c. Khoâng caàn coù söï tham gia cuûa giao töû ñöïc
d. Chæ sinh ra nhöõng caù theå mang giôùi tính caùi
 NỘI DUNG:

I- KHÁI NIỆM SINH SẢN HỮU TÍNH

II- QUÁ TRÌNH SINH SẢN HỮU TÍNH Ở
ĐỘNG VẬT
III- CÁC HÌNH THỨC THỤ TINH
IV- CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH
I. Sinh sản hữu tính là gì?
1. Khái niệm

- Là hình thức sinh sản có sự tham gia của giao tử

đực (♂) và giao tử cái (♀).
- Luôn kèm theo sự tổ hợp vật chất di truyền.
 II- QUÁ TRÌNH SINH SẢN HỮU
TÍNH Ở ĐỘNG VẬT

Gđ 1 Hình thành tinh trùng và trứng

+ Hình thành tinh trùng.

GP
TB sinh dục ♂→4 TB →4 tinh trùng
(2n) (n) (n)
+ Hình thành trứng.
GP

-
TB sinh dục (2n) ♀ → 4 TB (n)
- Trong đó: 3 TB (n) là các thể
cực, 1 TB là tế bào trứng (n).
Kết quả: TB sinh dục ♀ (2n)
giảm phân cho 1 trứng
gđ 2: Thụ tinh.
Tinh trùng + Trứng → Hợp tử
(n) (n) (2n)

-gđ 3: Hình thành cơ thể mới.

Hợp tử → phôi → cơ thể mới
 Teá baøo maàm giaûm
phaânTröùn
Hình thaønh tinh g (n)
truøng vaø tröùng
Tinh truøng
(n)
Thuï tinh
Hôïp töû
(2n)

Phaùt trieån phoâi

Gaø
con

CAÙC GIAI ÑOAÏN SINH SAÛN HÖÕU TÍNH

Teá baøo maàm GP Tinh
sinh duïc ñöïc (2n) truøng (n)
Thuï tinh Hôïp
töû (2n)
Teá baøo maàm GP Tröùng (n)
sinh duïc caùi NP lieân
(2n) tieáp nhieàu
laàn + bieät
hoaù caùc
Cô theå teá baøo
Cô theå con
tröôûng thaønh

Sô ñoà sinh saûn höõu tính

ôû caùc loaøi ñoäng vaät ÑÔN
 Cơ sở tế bào học
- Nguyên phân
- Giảm phân
- Thụ tinh. Cơ sở tế bào học
của quá trình
sinh sản hữu
tính là gì?
* Số lượng nhiễm sắc thể:
- Gà bố mẹ: ( 2n ) - Tế bào trứng ( n )
- Tinh trùng - Hợp tử ( 2n )
(n)
- Phôi ( 2n ) - Gà con ( 2n )

* Cơ chế để cá thể con cũng có bộ NST (2n)

giống bộNST (2n) của bố mẹ là nhờ sự kết hợp
3 quá trình nguyên phân, giảm phân, thụ tinh.

*SSHT tạo ra được các cá thể mới đa dạng về các

đặc điểm di truyền nhờ quá trình phân li tự do
của của NST trong GP hình thành giao tử, trao
đổi chéo và thụ tinh
 III. CÁC HÌNH THỨC THỤ TINH TRONG SINH
SẢN HỮU TÍNH.

1. Tự phối- tự thụ tinh.

VD:
Cơ thể bọt biển chỉ gồm 2 lớp tế bào (ngoài và
trong) chưa có cơ quan sinh sản phân hoá. Một loại
tế bào của thành cơ thể giảm phân để hình thành tinh
trùng có roi di động được hoặc trứng bất động, sau
đó trứng và tinh trùng của bọt biển này kết hợp với
nhau để hình thành một cơ thể mới.
 III. CÁC HÌNH THỨC THỤ TINH TRONG SINH SẢN
HỮU TÍNH.
1. Tự phối- tự thụ tinh.
- Ví dụ: bọt biển
Tinh trùng
Một cá thể hợp tử
Trứng

Tự phối – tự thụ tinh là hình thức sinh sản hữu

tính mà 1 cá thể hình thành cả giao tử đực và
giao tử cái, rồi giao tử đực và giao tử cái của
cá thể này thụ tinh với nhau.
 2. Giao phối- thụ tinh chéo
Cá thể ♂ → Tinh trùng
hợp tử
Cá thể ♀ → Trứng
- Ví dụ: giun đất, gà...

• Giao phối là hình thức sinh sản hữu tính mà có

2 cá thể, một cá thể sản sinh ra tinh trùng, một
cá thể sản sinh ra trứng, rồi hai loại giao tử đực
và cái này thụ tinh với nhau để hình thành cơ
thể mới
- ÔÛ caùc loaøi ñoäng vaät
löôõng tính: giun ñaát, oác
seân…, söï thuï tinh xaûy ra
giöõa hai cô theåhieän
baát kì
töôïng
thuï tinh cheùo.
Giao phoái giöõa 2 cô theå oác
seân
 Quan sát hình, cho biết có mấy hình thức
thụ tinh ở sinh sản hữu tính?
Phân loại: gồm có thụ tinh ngoài và thụ tinh
trong
HS nghiên cứu nội dung III sgk và hoàn thành bảng sau:
III. CÁC HÌNH THỨC THỤ TINH.
THỤ TINH NGOÀI THỤ TINH TRONG
Khái Con cái đẻ trứng vào môi
Trứng gặp tinh trùng và thụ
niệm trường nước còn con đực
tinh trong cơ quan sinh dục
xuất tinh dịch lên trứng để
của con cái. Vì vây cần phải có
thụ tinh
quá trình giao phối
Cá, ếch, …
Ví dụ Heo, gà, rùa,…

Hiệu Trứng ít hơn, hiệu

quả thụ Trứng đẻ nhiều, hiệu quả
quả thụ tinh cao
thụ tinh thấp
tinh

Hiệu
quả sinh Thấp cao
sản
 1. Thuï tinh ngoaøi:
- Laø hình thöùc thuï tinh maø tröùng gaëp
tinh truøng vaø thuï tinh beân ngoaøi cô theå
con caùi.
2. Thuï tinh trong:

- Laø hình thöùc thuï tinh maø tröùng

gaëp tinh truøng vaø thuï tinh ôû trong
cô quan sinh duïc cuûa con caùi
Öu theá cuûa thuï tinh trong so vôùi thuï tinh
ngoaøi:
Tinh truøng ñöôïc ñöa vaøo cô quan sinh duïc
cuûa con caùi -> hieäu quaû thuï tinh cao
 IV. CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN HỮU TÍNH.

 Ví dụ về hình thức đẻ
1.Đẻ trứng
trứng ở động vật?
-  Nêu
Ví dụ:
quá gà,
trình cá,
phát bò
triểnsát,
đacủasố côn
phôi trùng.
trong trứng?
Trứng được
- Trứng đẻ rathụ tinh cơ
ngoài
trước khi đẻ hay sau
thể mẹ, sau đó phát
khi đẻ?
triển thành cơ thể mới.
- Trứng có thể được thụ
tinh trước khi đẻ hoặc
sau khi đẻ.
• Trứng được thụ tinh trước khi đẻ là thụ tinh
trong hay ngoài? Trứng được thụ tinh sau
khi đẻ là thụ tinh trong hay ngoài?
• Trứng được thụ tinh trước khi đẻ có đặc
điểm gì?
• Gà đẻ trứng xong thì ấp trứng. Rùa đẻ
trứng ở đâu? Chúng có ấp trứng không? Tỉ
lệ trứng nở bên nào sẽ cao hơn?
2. Đẻ trứng thai
- Ví dụ: cá kiếm, cá mún...
- Trứng được thụ tinh, nhờ noãn hoàng
trong trứng mà phát triển nở thành con
non bên trong cơ thể mẹ. Sau đó mẹ đẻ
con ra ngoài.
 Ví dụ về hình thức đẻ
trứng thai ở động vật?
 Nêu quá trình phát triển
của phôi trong trứng ?
3. Đẻ con.
- Ví dụ: thú.
- Trứng được thụ tinh phát triển
thành phôi thai, nhờ chất dinh
dưỡng từ máu của mẹ. Sau
khi đã phát triển thành cơ thể
độc lập, mẹ mới đẻ con ra.
- Con non sinh ra có thể là: con
non yếu hoặc con non khỏe.
• Giun đất là động vật lưỡng tính, chúng
có hình thức thụ tinh tự phối không?
Tại sao?
• Ưu điểm và hạn chế của động vật
lưỡng tính?
• Tại sao đa số động vật là đơn tính?
 Giun đất là động vật lưỡng tính, nhưng giun đất không
tự thụ tinh được mà thụ tinh chỉ xảy ra giữa tinh trùng và
trứng của 2 cá thể khác nhau.
 * Ưu điểm và hạn chế của sinh sản hữu tính ở động vật

- Ưu điểm:
- Tạo ra các cá thể mới đa dạng về các đặc điểm di
truyền, nhờ đó ĐV có thể thích nghi & phát triển trong
điều kiện môi trường sống thay đổi.
- Tạo ra số lượng lớn con cháu trong thời gian tương
đối ngắn.

-Hạn chế:
Không có lợi trong trường hợp mật độ cá thể của
quần thể thấp.
 Củng cố
Các giai đoạn chính của quá trinh sinh sản hữu tính ở
động vật là:

A. Hình thành giao tử (n), thụ tinh tạo thành hợp tử (2n), phôi phát
triển thành cá thể mới (2n)
B. Hình thành giao tử (2n), thụ tinh tạo thành hợp tử (2n), phôi ph
át triển thành cá thể mới
(2n)
C. Hình thành giao tử (n), thụ tinh tạo thành hợp tử (n), phôi phát t
riển thành cá thể mới (
n)
D. Hình thành giao tử (2n), thụ tinh tạo thành hợp tử (n), phôi phát
triển thành cá thể mới
 CỦNG CỐ
Ưu điểm của thụ tinh trong so với thụ tinh ngoài?

A. Tỷ lệ hình thành hợp tử cao

B. Phôi thai được bảo vệ nên tỷ lệ sống sót cao
C. Giảm lãng phí trứng và tinh trùng
D. Tất cả A, B, C đúng
 CỦNG CỐ
Ở các loài động vật lưỡng tính, quá trình thụ tinh
thường là:
A.A-Tự thụ tinh vì cơ thể có cả giao tử đực và giao tử c
ái
B.B-Thụ tinh chéo vì giao tử đực và cái không chín cùn
g lúc
C.C-Tự thụ tinh hay thụ tinh chéo tùy thuộc từng loài si
nh vật
D.D- Không cần có sự thụ tinh mà vẫn sinh được con
 Đẻ con được xem CỦNG CỐ
là phương thức sinh sản hoàn
thiện hơn đẻ trứng vì:

A- Động vật đẻ con đều thụ tinh trong, còn đẻ trứng thụ tinh
ngoài
A.B- Động vật đẻ con đẻ nhiều con hơn động vật đẻ trứng
B.C- Con non của động vật đẻ con được bảo vệ còn con non của
động vật đẻ trứng thì không được bảo vệSlide
C.D- Động vật đẻ con có tỷ lệ thụ tinh cao, tỷ lệ phôi thai sống sót
lớn , con non được bảo vệ
 BÀI TẬP VỀ NHÀ

- Học bài, trả lời các câu hỏi trong SGK.

- Khác nhau cơ bản giữa sinh sản hữu
tính ở động vật và thực vật
Xem bài 46: Cơ chế điều hòa sinh sản