You are on page 1of 4

1.

Khái niệm quan hệ pháp luật hành chính


Quan hệ pháp luật hành chính là quan hệ phát sinh trong quá trình quản lí hành chính
Nhà nước, được điều chỉnh bởi các quy phạm pháp luật hành chính giữa các cơ quan,
tổ chức, cá nhân mang quyền và nghĩa vụ đối với nhau theo định của pháp luật hành
chính.

2. Phân loại quan hệ pháp luật hành chính


Có 3 cách phân loại quan hệ pháp luật hành chính:
Thứ nhất: Căn cứ vào tính chất mối quan hệ giữa các chủ thể thì quan hệ pháp luật
hành chính được chia thành hai nhóm:
Quan hệ pháp luật hành chính nội bộ: là loại quan hệ pháp luật hành chính phát
sinh giữa các chủ thể có quan hệ lệ thuộc về mặt tổ chức, các quan hệ phát sinh trong
quá trình các cơ quan nhà nước kiện toàn cơ cấu tổ chức của cơ quan mình
Do yêu cầu về tính thống nhất hiệu quả hoạt động của nhà nước nên các cơ quan, tổ
chức và cán bộ, công chức trong bộ máy nhà nước chịu sự chi phối bởi các quan hệ lệ
thuộc về tổ chức – quan hệ giữa 1 bên là cơ quan tổ chức hoặc cán bộ, công chức có
thẩm quyền quyết định đối với bên kia về việc thành lập giải thể hoặc bầu,  bãi nhiệm,
bổ nhiệm cách chức cán bộ, công chức.
Nội dung của quan hệ pháp luật hành chính nội bộ, thường đề cập đến vấn đề như
phân cấp quản lý, chỉ đạo điều hành, kiểm tra đối với các cơ quan tổ chức trực thuộc
hoặc kiện toàn về tổ chức và bảo đảm kỷ luật về bộ máy nhà nước.
Ví dụ: quan hệ giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo và Vụ Giáo dục và Đào tạo, quan hệ
giữa Cơ quan công an và công an trong cơ quan.
Quan hê pháp luật hành chính liên hệ: là loại quan hệ pháp luật hành chính phát
sinh giữa các chủ thể không có quan hệ trực thuộc về mặt tổ chức mà trong quan hệ
đó ý chí của các bên được biểu hiện theo phương thức thỏa thuận 
Đó là quan hệ giữa cơ quan, tổ chức, cán bộ công chức trong bộ máy nhà nước với tổ
chức cá nhân ngoài bộ máy nhà nước.
Có thể là quan hệ ngang cấp giữa các cơ quan, tổ chức, cán bộ, công chức trong bộ
máy nhà nước với nhau. 
Ví dụ: quan hệ giữa Bộ Quốc phòng và Bộ Y tế trong việc kiểm tra khám sức khỏe
công dân tham gia nghĩa vụ quân sự.
Quan hệ giữa cảnh sát giao thông và người vi phạm luật giao thông. Như vậy cảnh sát
giao thông là cán bộ trong bộ máy nhà nước đồng thời là chủ thể xử phạt vi phạm
hành chính.
Các quan hệ hành chính liên hệ cũng có thể chuyển hóa thành quan hệ pháp luật hành
chính nội bộ, hay nói cách khác quan hệ pháp luật hành chính liên hệ là tiền đề cho
quan hệ pháp luật hành chính nội bộ.
Ví dụ: trong các giai đoạn của trình tự ban hành nghị quyết, thông tư liên tịch thì tồn
tại quan hệ ngang giữa các cơ quan nhà nước với nhau trong việc ban hành nên nghị
quyết, thông tư liên tịch đó. Nhưng khi nghị quyết, thông tư liên tịch đó có hiệu lực sẽ
làm phát sinh quan hệ nội bộ (quan hệ dọc) giữa các cơ quan ban hành và các cơ
quan, tổ chức, cá nhân, thi hành nghị quyết, thông tư liên tịch đó.

Quan hệ này cũng phát sinh khi chuẩn bị soạn thảo vă bản pháp luật, khi nhà làm luật
quy định cơ quan ban hành phải thỏa thuận trước với cơ quan khác.
Thứ hai: Căn cứ vào tính chất quyền và nghĩa vụ của các chủ thể:
 Quan hệ nội dung là loại quan hệ pháp luật hành chính được thiết lập đổ trực tiếp
thực hiện các quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong quan hệ đó. Các quan hệ này
do quy phạm nội dung điều chỉnh.
Ví dụ: Quan hệ giữa chủ tịch uỷ ban nhân dân cấp tỉnh với cá nhân phát sinh khi cá
nhân này được chủ tịch uỷ ban nhân dân quyết định bổ nhiệm làm chánh thanh tra
tỉnh.
Quan hệ giữa Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện với Chánh thanh tra huyện, khi
tiến hành thủ tục cách chức đối với Chánh thanh tra huyện, và thống nhất với Chánh
thanh tra tỉnh (khoản 2 điều 20 Luật thanh tra ngày 15/6/2004 quy định Chánh thanh
tra huyện do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức
sau khi thống nhất với Chánh thanh tra tỉnh).

Quan hệ thủ tục là loại quan hộ pháp luật hành chính hình thành trong quá trình các
chủ thể thực hiện các thủ tục pháp lí cần thiết giúp cho việc thực hiện các quyền và
nghĩa vụ của họ trong các quan hệ nội dung  được nhanh chóng và đúng đắn. Các
quan hệ này do quy phạm thủ tục điều chỉnh.
Ví dụ: Quan hệ giữa Thủ tướng Chính phủ với bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang
bộ phát sinh khi bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ “kiến nghị với Thủ tướng
đình chỉ việc thi hành nghị quyết của hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc
trung ương trái với các văn bản pháp luật của Nhà nước hoặc của bộ, cơ quan ngang
bộ về lĩnh vực do bộ, cơ quan ngang bộ phụ trách.
Thứ ba, căn cứ vào lĩnh vực phát sinh quan hệ, các quan hệ hành chính có thể được
phân loại thành:
Các nhóm quan hệ pháp luật hành chính về quản lí kinh tế
Các nhóm quan hệ pháp luật hành chính về văn hóa
Các nhóm quan hệ hành chính về an ninh, trật tự, an toàn xã hội xã hội
các nhóm quan hệ pháp luật hành chính về vi phạm pháp luật
các nhóm quan hệ pháp luật hành chính về thanh tra, kiểm tra
các nhóm quan hệ pháp luật hành chính về giải quyết khiếu nại, giải quyết tố cáo
Ví dụ: Chính phủ cử một đoàn thanh tra về kiểm tra việc thực hiện một đề án mà
Chính phủ mới phê chuẩn tại một địa phương hay cảnh sát giao thông xử phạt một vi
phạm hành chính của một cá nhân đi sai luật giao thông. Khác với hai căn cứ trước
đó, ở căn cứ này, chỉ có một bên là chủ thể của quan hệ pháp luật hành chính, còn bên
kia là cá nhân, tổ chức.
3. Các căn cứ khác
- Căn cứ vào mục đích, ý nghĩa của quan hệ pháp luật hành chính có thể chia
các quan hệ pháp luật hành chính thành: các quan hệ phát sinh trong quá trình tổ
chức, thực hiện các nhiệm vụ của quản lý hành chính nhà nước (gọi là quan hệ
tích cực) và các quan hệ có liên quan tới hoạt động bảo vệ pháp luật, chống vi
phạm trong quản lý hành chính nhà nước (quan hệ bảo vệ pháp luật).
- Căn cứ nội dung cụ thể của các quan hệ ta có các quan hệ vật chất và phi vật
chất.
Theo vị trí, vai trò của các chủ thể ta có quan hệ giữa các cơ quan nhà nước
và quan hệ có sự tham gia của công dân và tổ chức xã hội.
- Theo phương thức bảo vệ ta có các quan hệ được bảo vệ theo trình tự thủ tục
hành chính và theo trình tự thủ tục tư pháp.

4. KẾT LUẬN
Nghiên cứu vấn đề phân loại quan hệ hành chính và nêu được những đặc
điểm cơ bản của từng loại quan hệ pháp luật hành chính có ý nghĩa quan trọng.
Chúng ta cần nhận thức rõ vấn đề này để bảo vệ quan hệ pháp luật hành chính,
phát huy vai trò của nó và hoàn thiện nó hơn nữa về mặt lý luận cũng như thực
tế góp phần hoàn thiện nền hành chính nhà nước vững mạnh.

You might also like