12.8.

НУКЛЕАРНИ РЕАКТОРИ
Иако, за жал, откритието на вери- жната реакција било за прв пат искористено во
воени и уништувач- ки цели, сепак нуклеарните реакции си нашле своја примена и за
доброто на човештвото за добивање корисна енергија.
-
модер
Јадрени реактори
баве
Верижната реакција може да се направи да тече и постепено, кон- тролирано. Првиот
јадрен реактор е конструиран во САД под рако-
водство на Енрико Ферми, во 1942 год. На сликата 1 е дадена контролираната верижна
реакција која настанува кај реакторот, а на сликата 2 шема на неговите основни
делови. Основни делови на секој нуклеарен реактор се: 1. нуклеарно гориво, најчесто
ураниум -235 со маса поголема од критичната;
2. модератор и рефлецтор;
3. КОНТРОЛНИ
4.
процесот
прачки
систем за ладење и
5. систем за заштита.
за регулација на
Нуклеарното гориво може да биде од
235 U, 233U или плутониумот (239 Pu), со маса
поголема од критичната. Горивото е поста- вено во непосредна близина на модераторот
кој ги забавува неутроните. Модераторот е направен од елементи со мал реден број
чии јадра стапуваат во интеракција со неутроните и им ја намалуваат брзината. Како
модератори се користи графитот, обичната или тешката вода (вода во која обичниот
водород е заменет со изотопот деутериум), берилиум и сл. Тешката вода е најдобар
модератор, но поради тоа што нејзиното добивање е скапо, почесто се користи
графитот.
За да се зголеми коефициентот на размно- жување, активниот дел на реакторот е
поста- вен во ѕидови од графит кои играат улога на рефлектор за неутроните.
Најважниот дел, со кој се обезбедува кон- тролирана фисија, се контролните прачки.
Тие