MOTYW WSI I MIASTA W LITERATURZE

MOTYW WSI

- Motyw wsi występuje w ,,Chłopach’’ autorstwa Władysława Stanisława Reymonta. Wszystko

dzieje się w autentycznej wsi- Lipce, która znajdowała się na terenie zaboru rosyjskiego.
Można tam dostrzec codzienne życie mieszkańców, ich zadania i obowiązki. (Młoda Polska)
- Motyw wsi występuje w ,,Panu Tadeuszu’’, którego autorem jest Adam Mickiewicz. Ukazany
został tam dworek w Soplicowie. Autor przedstawił go w bardzo wyidealizowany sposób. To
miejsce, w którym panuje porządek oraz harmonia, a atmosfera jest bardzo przyjazna.
(romantyzm)
- Motyw wsi występuje także w ,,Pieśni świętojańskiej o Sobótce’’ autorstwa Jana
Kochanowskiego. Wieś jest miejscem spokoju i harmonii. Całość określana jest jako arkadia,
kraina wiecznego szczęścia. (renesans)
- Motyw wsi występuje także w utworze ,,Nad Niemnem’’, którego autorką jest Eliza
Orzeszkowa. Wieś jest miejscem, które słynie z prostoty, ludzie tam mieszkający ciężko
pracują w polu, a także są wierni tradycjom. (pozytywizm)

MOTYW MIASTA

- Motyw miasta występuje w ,,Zbrodni i karze’’ autorstwa Fiodora Dostojewskiego. To

siedlisko zła, ulice są puste, Plac Sienny jest symbolem nędzy i zepsucia. Ludzie nie mają
perspektyw na normalne życie. (pozytywizm)
- Motyw miasta występuje w ,,Dziadach cz. III’’ Adama Mickiewicza. W jednej z jego części o
nazwie ,,Petersburg’’ przedstawione zostało życie mieszkańców. To totalitarna metropolia,
rządząca się swoimi prawami, miejsce zła i zepsucia. Panują tam złe warunki. Ludzie
zamieszkujący to miasto wyznają kult cara i dworu, chcą się mu przypodobać. (romantyzm)
- Motyw miasta pojawia się w ,,Przedwiośniu’’ Stefana Żeromskiego. Ukazany zostaje tam opis
miasta przed rewolucją oraz w jej trakcie i po zakończeniu. Z początku miasto jest piękne,
bogate i panuje tam spokojne życie. Natomiast później staje się przestrzenią zła, wylanej
krwi, w której ciężko przeżyć. (XX-lecie międzywojenne)
- Motyw miasta występuje w ,,Dżumie’’ Alberta Camusa. To miejsce, gdzie panują choroby,
głód oraz śmierć. Miasto dotknięte jest epidemią, z którą trzeba codziennie walczyć.
(współczesność)

W JAKI SPOSÓB DOŚWIADCZENIA DZIECIŃSTWA I MŁODOŚCI WPŁYWAJĄ NA DALSZE ŻYCIE

CZŁOWIEKA?

- Ten motyw występuje w ,,Granicy’’ Zofii Nałkowskiej. Zenon nie chciał być jak ojciec, nie
dopuszczał do siebie myśli, że powieli po rodzicach schemat boleborzański. Lęk przed tym
czynem sprawił, że mimo wszystko się tego dopuścił. Uciekając przed wyniesionymi z domu
wspomnieniami, powtórzył sytuację rodziców, wplątując narzeczoną, a potem żonę w
romans z Justyną. (XX-lecie międzywojenne)
- Pojawia się też w ,,Ludziach bezdomnych’’ Stefana Żeromskiego. Autor rozważa sytuacje
rodzinną w domu Judyma. Bohater stara się kreować swoje życie opierając się na
doświadczeniach wyniesionych z młodości od rodziców. Jest bardzo ambitny i stara się
troszczyć o innych. Pochodzi z niezamożnej rodziny, stara się uwolnić od biedy i
beznadziejnej sytuacji w jakiej się znalazł. Żyje w przekonaniu, że jest odpowiedzialny za los
biednych ludzi. (Młoda Polska)
 - Ukazany zostaje także w utworze pt. ,,Romeo i Julia’’ autorstwa Williama Szekspira. Młodzi
zakochani nie mogą w spokoju się ze sobą spotykać, ponieważ rody, z których pochodzą są
bardzo skłócone. Doprowadza ich to do śmierci. Doświadczenia z młodości są dla nich
ciężkim przeżyciem, dlatego nie potrafią bez siebie dalej żyć. (barok)
- Ten temat pojawia się także w ,,Dziadach cz. II’’ Adama Mickiewicza. Jako pierwsze ukazują
się duchy lekkie, aniołków, dzieci- Józia i Rózi. Opisują swoje obecne życie. Mogą się
beztrosko bawić i cieszyć życiem, lecz nie zaznali na ziemi cierpienia, przez co droga do nieba
jest dla nich zamknięta. Aby pomóc aniołkom, zebrani wręczają im dwa ziarnka gorczycy.
(romantyzm)

WAŻNE DIALOGI W LITERATURZE

- ,,Dziady cz. III’’ Adama Mickiewicza. W scenie pt. ,,Salon Warszawski’’ ukazana została na
podstawie rozmów towarzystwa zebranego przy drzwiach oraz stolikowego charakterystyka
społeczeństwa polskiego. (romantyzm)
- ,,Wesele’’ Stanisława Wyspiańskiego. Rozmowy zjaw oraz zebranych gości na weselu. Każda
z nich ma coś ważnego do przekazania: daną informację lub misję do wykonania. (Młoda
Polska)
- ,,Przedwiośnie’’ Stefana Żeromskiego. Rozmowa Cezarego Baryki oraz jego ojca na temat
,,Szklanych domów’’. Była to wizja Seweryna, która nie miała nic wspólnego z
rzeczywistością. Przekonał się o tym Cezary, kiedy dojechał do Polski. (XX-lecie
międzywojenne)
- ,,Tango’’ Sławomira Mrożka. W tym utworze ukazany zostaje konflikt pokoleń panujący w
rodzinie Artura. Uwidacznia się to na podstawie rozmów każdego z domowników. Występują
tam sprzeczki pomiędzy młodszymi a starszymi. (współczesność)