ĐẠI HỌC DUY TÂN

KHOA Y
BỘ MÔN GIẢI PHẪU

GIẢI PHẪU PHỔI

Đối tượng : YDK Năm thứ I
Học kì I : 2022- 2023
Thời gian : 120 phút

PTBM: ThS.BS HÀ THỊ TUYẾT LAN

Email: hattuyetlan11@gmail.com

1
 MỤC TIÊU
1. Trình bày được vị trí, chức năng của phổi

2. Trình bày được các thành phần của rốn phổi

3. Trình bày được đặc điểm của màng phổi, các ngách
màng phổi và một số ứng dụng lâm sàng
 NỘI DUNG
1. Vị trí, Hình thể ngoài của phổi

2. Cấu tạo của phổi

3. Đặc điểm của màng phổi

 1. PHỔI

• Cơ quan trao đổi khí

• Có 2 phổi: phổi phải và
phổi trái, ngăn cách nhau
bởi trung thất
• Mỗi phổi được bao bọc bởi
một phức hợp màng phổi

4
 LỒNG NGỰC

• .
Cán ức Góc ức

Thân ức

Mũi kiếm
 LỒNG NGỰC

• .
 LỒNG NGỰC
• .

Cơ hoành
1.1. VỊ TRÍ, HÌNH THỂ NGOÀI
ĐỈNH PHỔI VÀ ĐÁY PHỔI
Đỉnh phổi

Đáy phổi

8
 1.1. HÌNH THỂ NGOÀI
• Mặt sườn

Phổi phải Phổi trái

Đỉnh phổi

Thùy trên

Khe Khe ngang

chếch
Thùy
Thùy giữa dưới

9
 1.1. HÌNH THỂ NGOÀI
Mặt sườn
• Có vết ấn của các xương sườn
• Có khe chếch
• Riêng phổi phải có thêm khe ngang chia phổi phải làm 3 thùy:
trên, giữa và dưới.
• Phổi trái có 2 thùy: trên và dưới. Có phần phổi lồi ra trước gọi là
lưỡi phổi trái.

Khe ngang

Khe chếch
10

(P) (T)
 1.1. HÌNH THỂ NGOÀI
• Mặt trong

Bờ trước

Bờ dưới

Ấn tim
Hố tim
Lưỡi phổi
 1.1. HÌNH THỂ NGOÀI
• .

Bờ trước
 1.1. HÌNH THỂ NGOÀI
• .

Bờ dưới
 1. PHỔI
1.1. HÌNH THỂ NGOÀI
MẶT TRONG: gồm 2 phần
• Phần cột sống (liên quan với cột sống)
• Phần trung thất (quây lấy các thành phần trong trung thất)
- Phía trước có một chỗ lõm liên quan với tim gọi là ấn tim
- Ấn tim bên trái rất sâu nên còn gọi là hố tim

14

(P) (T)
 1. PHỔI
1.1. HÌNH THỂ NGOÀI
MẶT TRONG

Các ĐM phổi

Các TM phổi

Các Phế quản 15

(P) (T)
1.1. HÌNH THỂ NGOÀI
MẶT TRONG
Rãnh khí quản

Rãnh tĩnh
mạch đơn
Rãnh TM cánh
tay đầu

Rãnh thực
Vùng tuyến ức
quản

Ấn tim
Phổi phải
Rãnh tĩnh mạch chủ
dưới
MẶT TRONG
Rãnh Đm
Phổi trái dưới đòn

Rãnh tĩnh mạch

Vùng khí quản, cánh tay đầu
thực quản
Vùng tuyến
Rãnh cung động ức
mạch chủ

Hố tim

Rãnh động mạch

chủ xuống
1.1. HÌNH THỂ NGOÀI
MẶT TRONG

18

Phổi trái Phổi phải

1.1. HÌNH THỂ NGOÀI

• BỜ TRƯỚC: giới hạn

phía trước giữa mặt sườn
và mặt trong

• BỜ DƯỚI: bờ khép kín

bao lấy mặt hoành

19
 1.1. HÌNH THỂ NGOÀI
• .
 Xquang phổi
• .
 1.2. CẤU TẠO
• Phổi được cấu tạo do các thành phần qua rốn
phổi chia nhỏ dần trong phổi:
- Cây phế quản
- Động mạch và tĩnh mạch phổi
- Động tĩnh mạch phế quản
- Các bạch mạch, thần kinh phổi
Kết hợp với mô liên kết xung quanh

22
 1.2. CẤU TẠO
CÂY PHẾ QUẢN Khí quản
Phế quản
 1.2. CẤU TẠO
CÂY PHẾ QUẢN
- Phế quản chính chia thành các phế quản thùy
- Mỗi PQ thùy dẫn khí cho mỗi thùy phổi và chia thành các
PQ phân thùy
- Các PQ phân thùy chia thành các PQ hạ phân thùy
- Tiếp tục chia nhiều lần để tới các phế quản tiểu thùy dẫn
khí cho mỗi tiểu thùy phổi
- Tiểu thùy phổi là đơn vị cơ sở của phổi gồm các tiểu PQ
hô hấp, dẫn khí vào ống phế nang rồi vào túi phế nang
và sau cùng lá phế nang.
 1.2. CẤU TẠO
• Cây phế quản
1.2. CẤU TẠO

• .
Phế quản gốc phải:
dài khoảng 10 – 14
mm, đường kính
khoảng 12 – 16 mm, số
vòng sụn là 6 – 8.
Phế quản gốc trái:
dài khoảng 50 – 70
mm, đường kính
khoảng 10 – 14 mm, số
vòng sụn là 12 – 14.
 1.2. CẤU TẠO

• . Niêm mạc.

Lớp đệm,

Lớp cơ trơn

Lớp sụn và tuyến.

 1.2. CẤU TẠO
• .
 1.2. CẤU TẠO
CÂY PHẾ QUẢN
Khí quản Tiểu phế quản tận

Phế quản Tiểu phế

phân thùy Phế quản
chính(t) quản hô hấp

Túi phế nang

Tiểu thùy
phổi
29

Phế nang
 1.2. CẤU TẠO
• .
 1.2. CẤU TẠO
• Tiểu thùy phổi

Tiểu động
Tiểu tĩnh mạch phổi
mạch phổi Tiểu phế quản hô
hấp

Ống phế nang

Vách phế
nang
Túi phế nang
 1.2. CẤU TẠO
• .

Tế bào
hồng cầu
trong các
mao mạch

Màng hô
hấp
 1.2. CẤU TẠO
• Cây phế quản
Phế quản hạ phân
thùy

Tiểu phế quản tận

Tiểu phế quản hô hấp

 1.2. CẤU TẠO
Cây phế quản
- Biểu mô
 1.2. CẤU TẠO
• Cây phế quản
 1.2. CẤU TẠO
• .

Phế quản
chính phải
 1.2. CẤU TẠO

Tiểu thùy phổi

 1.2. CẤU TẠO
• Khí phế thủng
 1.2. CẤU TẠO
ĐỘNG MẠCH PHỔI

• 2 nhánh động mạch phổi

phải và trái đi vào rốn
phổi, chia các nhánh theo
các phế quản

39
 1.2. CẤU TẠO
TĨNH MẠCH PHỔI

• Các lưới mao mạch quanh

các phế nang → các tĩnh
mạch quanh tiểu thùy → TM
phổi trên/TM phổi dưới →
Tâm nhĩ trái

40
 1.2. CẤU TẠO
Tĩnh mạch phổi

Động mạch phổi

41
1.2. CẤU TẠO

• Thần kinh phổi

1.2. CẤU TẠO
Động mạch Phế quản
• .
Động mạch gian
sườn sau thứ 3

Động mạch
phế quản trái

43
 1.2. CẤU TẠO
Tĩnh mạch Phế quản

Tĩnh mạch đơn

Phân thùy phổi
 2. MÀNG PHỔI
• Gồm 2 lá: lá thành và lá tạng
• Lá tạng: áp sát bề mặt của phổi,
lách vào các khe gian thùy đến tận
rốn phổi
• Lá thành: bọc ngoài lá tạng và dính
vào lồng ngực, cơ hoành và các cơ
quan lân cận
• Góc hợp giữa hai thành phần màng
phổi gọi là ngách màng phổi

46
2. MÀNG PHỔI
 2. MÀNG PHỔI
Lá tạng

Lá thành

Ngách sườn
trung thất Ổ màng phổi

48

Ngách sườn hoành Cơ hoành

 2. MÀNG PHỔI
• Hội chứng lắc lư trung thất
 2. MÀNG PHỔI
Đường trung
• . đòn
Đường nách
giữa

Ngách sườn
trung thất

Ngách sườn
hoành
 2. MÀNG PHỔI
• .
 2. MÀNG PHỔI
• .
2. MÀNG PHỔI
• Chọc dịch màng phổi
 CÂU HỎI
1. Chi tiết có trên mặt sườn của phổi trái?
A. Rốn phổi
B. Khe ngang
C. Ấn tim
D. Ấn sườn
2. Thành phần nào sau đây không đi qua rốn phổi?
A. ĐM phổi
B. TM phổi
C. ĐM phế quản
D. ĐM gian sườn
54
 CÂU HỎI
✓ 1…………………………
✓ 2…………………………
1
✓ 3………………………… 2
✓ 4…………………………

55
56