Վ․Բրյուսովի անվան պետական

համալսարան

Թեմա- <<Մարմնի լեզուն>>՝

միմիկա,բուրմունք
Ֆակուլտետ-ՌՕԼ
Բաժին-եռալեզու թարգմանչություն
Կուրս-2-րդ
Ուսանողուհի-Վարդանյան Գայանե

-2022-

1
Ընդհանուր տեղեկություններ և
սահմանումներ
Ֆիզիոգոմիան մարդուն արտաքին նշաններով,
մասնավորապես դեմքով, դիմագծերով ևմիմիկայով
կարդալու արվեստն է։ Դրանով հնարավոր է որոշել ինչպես
մարդու ներքին որակները, այնպես էլ որոշ հոգեբանական
տվյալներ, ինչպես նաև առողջական վիճակը,սակայն այս
մեթոդը չի կարելի անվանել լիովին գիտական։
Միմիկան դեմքի արտահայտություն է, որով մարդն
արտահայտում է իր ներքին զգացողությունները,
ապրումները, զգացմունքները, տրամադրությունը, հույզերը և
այլ հոգևոր որակները:
Մարդն այնքան հետաքրքիր արարած է, որ
հետաքրքրությամբ են ընկալվում նրա էության, անձի ու
զգացմունքների բոլոր դրսևորումները։ Դեմքի
արտահայտությունը նույն ինքը ՝միմիկան , օրինակ, կարող է
շատ հետաքրքիր մանրամասներ պատմել մարդկանց մասին,
նույնիսկ եթե նրանք լռում են։

2
Ի՞նչն է լավագույնս պատմում մարդու մասին: Իհարկե, դեմքը:
Դա այն է, որը կարող է մարդուն մատնել, երբ նա ինչ-որ
հույզեր է ապրում, ինչ-որ բանի արձագանքում, ստում կամ
ասում է ճշմարտությունը։
-1-

Միմիկան հաղորդակցման մեջ արտահայտվում է

էմոցիաների միջոցով՝ ելնելով մարդու ռեակցիայից։ Եկեք
անրադարնանք դրանցից մի քանիսին․
1․Ուրախություն- Հոնքերը և շուրթերը թուլացած են,
վերջիններիս անկյունները բարձրացված են երկու կողմից,
իսկ աչքերի անկյուններում կան մանր կնճիռներ։
2․Զայրույթ- Հոնքերը <<կիտված>> են , իրար մոտեցված ու
իջեցված, բերանը ամուր փակված։ Հաճախ ատամները
միացված են, ինչպես և շուրթերը, որոնց անկյունները
զայրույթով կամ ուժեղ դժգոհությամբ ցած են նայում:

3
3․Զարմանք- Շրթունքներն ու դեմքը հիմնականում
հանգստացած են, աչքերը սովորականից ավելի կլոր են,
հոնքերը՝ բարձրացված, իսկ բերանը բաց է։
4․Վախ- Հոնքերը և վերին կոպերը բարձրացված են, իսկ
ստորինները՝ լարված, ինչպես ամբողջ դեմքը, աչքերը լայն
բաց են։
5․Տխրություն- Մի փոքր իջեցված են վերին կոպերը և
բարձրացրած հոնքերը, թուլացած շուրթերը, որոնց
անկյունները նայում են դեպի ներքև, ինչպես նաև դատարկ
հայացք:
6․Զզվանք-Վերին շրթունքը լարված է և բարձրացված,
հոնքերը մոտեցված են՝ կազմելով փոքրիկ ծալք և մի փոքր
իջեցված,իսկ քիթը փոքր-ինչ կնճռոտված է։
Երբեմն բավական է մի փոքր հետևել մարդուն ՝ տեսնելու
համար, թե ինչպիսին է նա իրականում։ Միմիկան ազդում է
մարդու վրա ոչ միայն «մեկանգամյա», այլ ամբողջ կյանքի
ընթացքում: Ինչքան ձեր զրուցակիցը շատ է խոսում
միմիկայով և ժեստերով , այնքան ավելի շատ բան կարելի է
իմանալ նրա մասին։
 Խելացի մարդիկ հաճախ մեծ ճակատ են ունենում։Դա չի
նշանակում որ բոլոր մեծ ճակատով մարդիկ խելացի
են,բայց հաճախ դրանք ունենում են բավարար
գիտելիքների ոչ թե մեկ այլ միանգամից մի քանի
ոլորտներում։

-2-
 Փայլուն աչքերը և աշխույժ հայացքը նշանակում են
մարդու հետաքրքրվածությունը ինչ-որ մեկի / ինչ-որ
բանի նկատմամբ: Սովորաբար դա տեղի է ունենում
երեխաների հետ, ովքեր հետաքրքրված են աշխարհում
ամեն ինչով: Ընդհակառակը, եթե մարդու հայացքը
ձանձրալի է և անտարբեր, դա նշանակում է, որ նրա
վիճակը ընկճված է, գուցե մոտ դեպրեսիայի:

4
  Եթե ծիծաղելիս մարդու աչքերի անկյուններում շատ
կնճիռներ են առաջանում, դա նշանակում է, որ մարդը
բարի է և կենսուրախ։
 Կծված շուրթերը ցույց են տալիս, որ մարդը սիրում է
մտածել և որոշում կայացնելիս հաճախ նյարդայնանում
է։ Երբեմն մարդիկ ինքնաբերաբար սկսում են այսպես
վարվել հենց զրուցակցի աչքի առաջ, քանի որ չեն
կարողանում ինչ-որ բան որոշել։

Կարծում եմ սա բավարար ինֆորմացիա էր հասկանալու

համար,որ հենց միմիկայի միջոցով կարելի է <<կարդալ>>
մարդուն ու նրա իրական ապրումները։Ահա դրա մի քանի
վառ օրինակներ․
♦ Երբ մարդը ստում է, նա <<թաքցնում>> է իր հայացքը: Դա
տեղի է ունենում այն պատճառով, որ նա
ենթագիտակցորեն ամաչում է իր ասած կեղծ
տեղեկություններից։
♦ Երբ մարդը ստում է և գիտի նախորդ մեթոդի մասին, նա
անթարթ նայում է զրուցակցի աչքերի մեջ։ Ամենից
հաճախ նա այնքան «տրվում » է խաղին , որ գրեթե չի
թարթում աչքերը։ Սա նույնպես կարող է մատնել
նույնիսկ ամենահմուտ ստախոսին։
♦ Ստող մարդու հայացքը տեղափոխվում է մի առարկայից
մյուսը՝ երկար ժամանակ չմնալով մի բանի վրա։ Երբեմն
դա պարզապես նյարդերի նշան է, բայց ավելի հաճախ
դա ստելու նշան է:
♦ Հայացքի ուղղությունը նույնպես կասի ՝ դիմացինն
ասում է ձեզ ճշմարտությունը, թե ստում է : Եթե մարդը
նայում է դեպի աջ, ապա, ամենայն
հավանականությամբ, ձեզ ստում է , եթե ձախ՝ ասում է
ճշմարտությունը։ Այնուամենայնիվ, այս կանոնը գործում
է այն դեպքում , երբ խոսողը աջլիկ է, հակառակ դեպքում
պետք է մարդուն կարդալ հակառակ ձևով:

5
 -3-

Միմիկայի և ժեստերի
առանձնահատկությունները տարբեր
մշակույթներում
Ոչ բոլորն են շփվում այնպես, ինչպես մենք: Իհարկե, դա չի
վերաբերվում մարդկային լեզվին , այլ ժեստերին և
միմիկային:Ահա մի քանի բաներ որոնք, կօգնի ձեզ խուսափել
օտարերկրացիների հետ անախորժությունների մեջ
ընկնելուց:
 Ասիա. Հետևեք ձեր ձեռքերին ու ոտքերին: Պետք չէ նախ
ուրիշի գլխին ու մազերին դիպչել, քանի որ ասիացիների
համար սա ամենասուրբ բանն է մարդու մեջ։ Նույնիսկ
պատահական հպումը (մարմնի ցանկացած մասի)
կարող է խուճապ, սարսափ և նույնիսկ զայրույթ
առաջացնել ասիացիների կողմից:
 Բրազիլիա. «Ամեն ինչ կարգին է» ժեստը այստեղ
մոտավորապես նույն նշանակությունն ունի, ինչ մեր
միջնամատը:

 Վենեսուելա. «Ամեն ինչ լավ է» ժեստն այստեղ նշանակում

է համասեռամոլ պատկանելություն:

6
 -4-

Ֆրանսիա. Այստեղ «ամեն ինչ կարգին է» ժեստը նշանակում է

համասեռամոլ պատկանելություն, իսկ կզակը քորելը նույն
միջնամատն է:
Իտալիա. «Այծ» ժեստը ռոք երաժշտությունից այստեղ
նշանակում է դավաճանություն և դժբախտություն: Այսինքն,
եթե ինչ-որ մեկին ցույց տաք այս նշանը, ապա կակնարկեք, որ
նրան լրիվ այծ եք համարում, որին երկրորդ կեսը
դավաճանում է։

Ֆիջի. Ձեռքսեղմումը համարվում է տեղի քաղաքացիների

առօրյայի անբաժան մասը , այդ իսկ պատճառով չպետք է

7
զարմանալ , եթե զրուցակիցը ամուր և երկար պահի ձեր
ձեռքը իր մեջ։ Սա պարզապես քաղաքավարության նշան է, և
դա իսկապես կարող է բավականին երկար տևել նույնիսկ
մինչև զրույցի ավարտը։
-5-

Մենք երկար կարող ենք խոսել տարբեր օրինակների

մասին ,բայց սա դեռ ամենը չէ միմիկայի մասին։Կան ևս մի
քանի հետաքրքիր փաստեր դրա վերաբերյալ․
Օրինակ ժպիտը՝ տղամարդու համար լավագույն միջոցն է
ցուցադրելու, որ նա տիրապետում է ինքն իրեն յուրաքանչյուր
իրավիճակում ,իսկ կանանց մոտ ժպիտը շատ ավելի
ճշմարտացի է և առավել հաճախ համապատասխանում է
փաստացի տրամադրությանը:
Գոյություն ունի նույնիսկ միմիկայի և ժեստերի թատրոն,որը
միակն է Ռուսաստանում և միակ պրոֆեսիոնալ համրերի
թատրոնը աշխարհում: Թատրոնի յուրօրինակությունը
կայանում է ժեստերի լեզվի և միմիկայի վառ բեմական
արտահայտուման մեջ, որոնք փոխարինում են խոսքին:
Իսկ դուք գիտեի՞ք,որ զարմանքը ամենակարճ էմոցիաներից
մեկն է և հաճախ այն կարող է տևել բառացիորեն ընդհամենը
մի քանի վայրկյան։
Այսպիսով, այժմ դուք գիտեք, թե ինչ դեր են խաղում միմիկան
և ժեստերը մարդու առօրյա կյանքում։ Իհարկե,ՀԴԲ- ի
գործակալների նման մասնագետները չեն դրսևորվի իրենց
վերանշված իրավիճակներում այդպես ակնհայտ , բայց եթե
ձեր միջավայրը բաղկացած չէ նման հզոր մարդկանցից ,
ապա դուք միշտ կարող եք «կարդալ» մարդուն և շատ բան
իմանալ նրա մասին:

Բուրմունք
8
Մարդկանց հետ ծանոթանալիս բացի արտաքանից՝
հագուստից,խնամված լինելուց,միմիկայից մենք
ուշադրություն ենք դարձնում նաև թե ինչպես է տվյալ
մարդը <<բուրում>>։Ցավոք սրտի լինում եմ դեպքեր,երբ
անծանոթը միայն հոտով այնպես է վանում մեզ,որ
առաջին իսկ հանդիպումից հետո միանգամից կորում է
ցանկությունը շարունակելու շբումը։Սա շատ տարածված
խնդիր է,բայց դրա լրջությունը հասկանալու համար մենք
պետք է խորանանք դրանց առաջացման պատճների մեջ։

-6-

Մեր մարմնի հոտը հիմնականում ապահովում է քրտինքը, որը

արտազատվում է թևատակերում տեղակայված ապոկրին
գեղձերի կողմից։ Այս գեղձերը ակտիվանում են սեռական
հասունացման ժամանակ և թևատակերը դարձնում են
ամենաբուրավետ տարածքը մեր մնացած կյանքի համար:
Աղի քրտինքը, որի մեջ մենք <<լողանում>> ենք ֆիզիկական
ծանրաբեռնվածությանից կամ շոգից, արտազատվում է մեկ
այլ տեսակի քրտինքի գեղձի կողմից՝ էկրին գեղձերից:
Մեզանից շատերն ունեն այդ գեղձերի 2-ից 5 միլիոնը. դրանք
տարածված են մաշկի ողջ մակերեսով, շատերը
թևատակերում: Ջրի գոլորշիացումը, որը տեղի է ունենում,
երբ մենք աղի քրտինք ենք արտազատում, օգնում է մարմնին
սառչել և ծառայում է որպես մեր հիմնական
պաշտպանությունը մահացու ջերմային հարվածներից:
Ծակոտիների միջով արտազատվող քրտինքն անհոտ է։
Հատկանշական բույրը գալիս է բակտերիաներից, որոնք
ապրում են մեր թևատակերում և սնվում քրտինքով: Այս հոտը
շատ բան կարող է պատմել մարդու առողջության մասին։
Մեզանից յուրաքանչյուրն ունի իր բույրը, բույրերի իր
յուրահատուկ համադրությունը, ինչի պատճառով էլ
հոտառական շունը չի շփոթում տարբեր մարդկանց հոտերը։
Ծնողները սկսում են ճանաչել իրենց երեխայի հոտը նրա

9
ծնվելուց արդեն մի քանի ժամ հետո : Եղբայրներն ու քույրերը
կարող են ճանաչել միմյանց, նույնիսկ եթե երկար տարիներ
չեն տեսել միմյանց: Մեզանից շատերը հանգստացնող են
համարում տատիկի կամ զուգընկերոջ ծանոթ հոտը:
Որոշ դեպքերում հոտով կարելի է նույնիսկ գնահատել
մոտակա մարդու սթրեսի մակարդակը։ Իրավապահները
վաղուց են նկատել, որ երբ մարդիկ գալիս են
հարցաքննության, իրենց հետ բերում են իրենց հոտը,
սակայն հարցաքննությունից հետո բոլորի բույրը գրեթե
նույնն է։ Այս դիտարկումը հաստատում է, որ սթրեսն ունի
իր սեփական բույրը, որը վերացնում է կոնկրետ մարդու
հոտը:

-7-

Առողջական վիճակը ևս մեկ օգտակար տեղեկատվություն է,

որը մենք կարող ենք քաղել այլ մարդկանց մարմնի հոտից:
Օրինակ, հոտը կարող է ցույց տալ, որ մարմինը պայքարում է
պաթոգեն բակտերիաների դեմ:Հաշվի առնելով, որ
ախտածին բակտերիաները լուրջ վտանգ են ներկայացնում
առողջությանը, լավ կլինի, որ հիվանդ մարդկանց հոտով
տարբերակենք: Բայց քանի որ կան բազմաթիվ տարբեր
պաթոգեն բակտերիաներ, անհնար է սովորել դրանցից
յուրաքանչյուրի հոտը, բացի այդ, նոր վարակներ են
հայտնվում։ Բայց ակտիվորեն աշխատող իմունային
համակարգի հոտը որոշելու ունակությունը բավականին
հարմար է հիվանդ մարդուն ճանաչելու
համար:Մասնագետները նշում են, որ մարդու մարմնի հոտը
նաև կախված է սնունդից։ Այսպիսով, որոշ մթերքների
օգտագործումը կարող է առաջացնել մարմնի հոտի
փոփոխություններ: Օրինակ․
 Ալկոհոլը, մուգ շոկոլադը, սուրճը, թեյը, գազավորված
ըմպելիքը կարող են փոխել մարմնի հոտը։ Նման

10
 արտադրանքները դժվարամարս են և պահանջում են
էներգիայի բարձր ծախսեր, որոնք ուղեկցվում են
քրտնարտադրության ավելացմամբ:
 Կծու սնունդը մեծացնում է ծծմբի կոնցենտրացիան
օրգանիզմում, որը արտազատվում է շնչառության և
քրտինքի հետ։ Սա ներառում է ոչ միայն կծու
համեմունքներով պատրաստված ուտեստներ (կարրի,
պղպեղ և այլն), այլ նաև թարմ բանջարեղեն, օրինակ՝
սոխ կամ սխտոր):
 Կաթնամթերքը, որը ունի էսպիտակուցի բարձր
պարունակություն, «ծանր» է մարսողության համար,
ինչի պատճառով մարսման ընթացքում արտազատվում
է ջրածնի սուլֆիդ և մեթիլ։ Նման միացություններն ունեն
սուր, ընդգծված հոտ, որը կարող է առաջանալ այն
մարդու մոտ , ով մեծ քանակությամբ կաթնամթերք է
օգտագործել։
Հատուկ ուշադրության է արժանի այն մարդկանց մարմնի
հոտը, ովքեր իրենց սննդակարգում նախընտրում են
մսամթերք: Հետազոտություններ են արվել՝ պարզելու, թե
արդյոք մսի վրա հիմնված դիետան կարող է փոխել մարդու
մարմնի հոտը: Այսպիսով, հետազոտություններից մեկն
իրականացվել է չեխ գիտնականների կողմից 2006թ.
Հետազոտության համար հրավիրվել են 17 տղամարդ , որոնք
բաժանվել են երկու խմբի։

-8-

Առաջին խումբը երկու շաբաթ օրական նույն քանակությամբ

միս է կերել, երկրորդը՝ ամբողջությամբ հրաժարվել է այս
մթերքից:Այս ժամանակահատվածի վերջում բոլոր
տղամարդկանցից քրտինքի նմուշներ են վերցրել
թևատակերից: 30 կանանց խնդրել են գնահատել ստացված
հոտերը։ Մեկ ամիս անց տղամարդկանց խմբերը փոխեցին
տեղերով՝ երկրորդ խումբը երկու շաբաթ միս կերավ, իսկ
առաջինն հավատարիմ մնաց բուսակերությանը:

11
Հետազոտության բոլոր փուլերի արդյունքների համաձայն՝
գիտնականները եկել են այն եզրակացության, որ մսամթերք
չուտող տղամարդկանց քրտինքի հոտն ավելի գրավիչ է
կանանց համար։ Բացի այդ, բուսակերների մոտ քրտինքի
գեղձերի գաղտնիքը պակաս հագեցած հոտն է: Հարկ է նշել,
որ ոչ միայն որոշ մթերքներ կարող են առաջացնել քրտինքի
տհաճ հոտ։ Ծխելը նույնպես փոխում է մարմնի հոտը, և ի
գիտություն բոլորիս ոչ դեպի լավը:
Եվ վերջապես այսքան ինֆորմացիա ստանալով մենք
հասնում ենք դեզոդորանտների և հակաքրտինքային
միջոցների թեմային՝ 75 միլիարդ դոլար արժողությամբ
արդյունաբերություն, որն օգնում է մեզ թաքցնել մեր բույրերը:
Քրտինքը դիմակավորող միջոցները ճնշում են մեր մարմնի
կողմից արտանետվող այլ հոտերի լայն շրջանակ:
Դեզոդորանտները ոչնչացնում են բակտերիաները, որոնք
առաջացնում են քրտինքի տհաճ հոտը, մինչդեռ
հակաքրտինքային միջոցները փակում են քրտինքի գեղձերի
ծակոտիները:
Գիտնականները տարիներ շարունակ փորձում են նմանակել
շների զգայարանները արհեստական հոտառության կամ
էլեկտրոնային «քթի» միջոցով, որը հայտնաբերում է ցնդող
օրգանական միացությունները: Դրանք արդեն
օգտագործվում են որոշ արտադրական գործընթացներում:
Հույս կա, որ նման քթերը մի օր կկարողանան հայտնաբերել
բակտերիաներ հիվանդանոցային օդափոխության
համակարգերում: Գիտնականները փորձել են օգտագործել
նաև այս սարքերը թոքերի քաղցկեղը և ուղեղի ուռուցքները
հայտնաբերելու համար։ Փորձեր են եղել օգտագործել
էլեկտրոնային «քիթը» երիկամների, աղիքների, շաքարախտի
հիվանդությունները հայտնաբերելու համար։
-9-

12
 Մահվան բույրը
Բրիտանացի գիտնականների ուսումնասիրությունը
զարմանալի փաստ է բացահայտել. Ինչպես պարզվեց,
մահամերձ մարդը նախապես զգում է կյանքի ցիկլի ավարտի
մոտենալը։ Որոշ հոտերի հայտնվելը, որոնք մարդը սկսում է
զգալ, գործում է որպես մահվան ազդանշան:
Քենթի բրիտանական համալսարանի հոգեբանության
դպրոցի գիտնական Առնո Վիսմարը մի խումբ գործընկերների
հետ փորձարարական հետազոտություն է անցկացրել և
պարզել, որ որոշակի բույրեր ազդում են մարդու ներքին
վիճակի վրա՝ առաջացնելով նրա մոտ շատ ուժեղ և ակնհայտ
անհանգստություն։ Փորձի մասնակիցներին տվել են
<<հոտոտելու>> որոշակի բույրեր՝ ջուր, ամոնիակ և
պուտրեսին: Վերջինս ամենաուժեղ անհանգստությունն
առաջացրած նյութն էր, քանի որ, ըստ հետազոտվողների,
նրանք նախկինում երբեք նման հոտ չէին զգացել։
Ամենահետաքրքիրն այն է, որ պուտրեսինը համարվում է մի
նյութ, որն ակտիվ է մահացած մարմիններում։Սկզբնական
շրջանում առաջին բուրմունքները զգացվում են մարդու
մարմնի «կոտրման» գործընթացում, որին նախորդում է նրա
մահը։ Այդ պահին մի քանի հոտեր ավելի նկատելի են
դառնում, մարդը զգում է դրանք և ապրում
անհանգստություն, վախ,բայց միաժամանակ մարմինը
փորձում է պայքարել ապրելու և մահվանը դիմակայելու
համար։
Ավելի զարմանալի է, որ մահվան հետ մարդու բուրումնավետ
կապերից մեկը խոտի հոտն է: Դա փորձի ժամանակ
հաստատել են բրիտանացի գիտնականները։
Հետազոտության հեղինակների կարծիքով՝ խոտի հոտը՝
որպես մահվան մոտենալու խորհրդանիշ, կապված է
հնագույն հոտառության ընկալիչի հետ, որը պահպանվել է
մարդկանց մեջ և սկսում է դրսևորվել մահից մի քանի ամիս
առաջ ։

13
Զգալով այս հատուկ հոտերից մեկը կամ մի քանիսը,
ենթագիտակցական մակարդակում մարդիկ սկսում են զգալ
անհանգստություն։
-10-

Տարեց մարդկանց
<<տարօրինակ>> հոտը
Տարեցների հետ շփվելու ընթացքում կարելի է նկատել, որ
նրանցից ինչ-որ տարօրինակ հոտ է գալիս։ Այնպիսի
զգացողություն է ստեղծվում, որ նրանք բոլորն օգտագործում
են ինչ-որ հատուկ օծանելիք։Կամ կարող եք մտածել, որ նրանց
հագուստը կլանել է խոհանոցում պատրաստած ուտեստների
համը։ Ընդհանրապես, շատ դժվար է նկարագրել այդ հոտը,
բայց հաստատ շատերը հասկանում են, թե ինչի մասին է
խոսքը։ Գիտնականները նույնպես տեղյակ են այս երևույթի
մասին, և նրանք նույնիսկ փորձել են բացահայտել այս
«ծերունական» հոտի աղբյուրը։

14
2001 թվականին անցկացված հետազոտության ընթացքում
նրանք կարողացել են գտնել դրա համար պատասխանատու
քիմիական տարրը։ Երկու տասնամյակ շարունակ այլ
հետազոտողներ չէին կարողանում գտնել եզրակացության ոչ
մի հերքում։
21-րդ դարասկզբին անցկացված փորձի ընթացքում պարզվել
է, որ տարեց մարդկանց հոտը հեռու է օծանելիքից. սա նրանց
մարմնի կողմից արտադրվող քիմիական նյութերի հոտն է:
-11-
Ճապոնացի հետազոտողների անցկացրած փորձի էությունը
կայանում էր նրանում, որ նրանք 26-ից 75 տարեկան
կամավորներին առաջարկեցին երեք գիշեր հագնել
վերնաշապիկներ, որոնք կլանում են իրենց մարմնից հոտը:
Դրանից հետո գիտական աշխատողները հագուստից
հեռացրել են հավաքված մոլեկուլները և դրանք փոխանցել
զանգվածային սպեկտրոմետրի միջով՝ ապարատի, որը
կարող է ճանաչել նյութերը և որոշել դրանց կոնցենտրացիան։
Բոլոր շապիկների մեջ գիտնականները հայտնաբերել են
նյութերի բարդ խառնուրդ։ Նրանց կոնցենտրացիան գրեթե
նույնն էր, ինչը նշանակում է, որ տարեց մարդկանց հոտն
ավելի ուժեղ չէ, քան երիտասարդները: Սակայն
հետազոտողները, այնուամենայնիվ, գտան մի հետաքրքիր
բան՝ 40 տարեկանից բարձր մարդկանց հագուստը
պարունակում էր ալդեհիդ 2-նոնենալ: Եվ որքան մեծ էր մարդը,
այնքան ավելի շատ էր այս նյութը:
Հակառակ հետազոտողների ակնկալիքներին՝ պարզվել է, որ
ալդեհիդ 2-նոնենալը քրտինքի հետ միասին չի
արտազատվում։ Պարզվել է, որ տարեց մարդկանց մաշկը
չհագեցած օմեգա-7 ճարպաթթուներ է արտազատում, որոնք
օդում քայքայվում են, այնուհետև վերածվում 2-նոնենալի։
Չնայած այն հանգամանքին, որ փորձին մասնակցել է 22
հոգուց բաղկացած փոքր խումբ, գիտնականների
եզրակացությունների հավաստիության վերաբերյալ հարցեր
չկան. հետազոտողների մյուս խմբերը չեն կարողացել հերքել
դրանք:

15
Գիտնականները տարեցներից բխող հոտը բնութագրում են
որպես «յուղոտ խոտաբույս»: Բայց ծերությունը պարտադիր
չի նշանակում, որ մարդն կսկսի խոտաբույսի հոտ ունենալ։
Փորձի ընթացքում որոշ կամավորների հագուստի մեջ 2-
նոնենալի կոնցենտրացիան այնքան ցածր մակարդակի վրա
էր, որ զանգվածային սպեկտրոմետրը դժվարությամբ
կարողացավ հայտնաբերել այն։ Սա նշանակում է, որ
ծերունական հոտը ոչ բոլոր մարդկանց մոտ է հանդիպում։
Բայց ինչն է ազդում դրա վրա, ոչ ոք չգիտի, դրա առաջացման
պատճառը դեռ ուսումնասիրված չէ:Հարկ է նշել, որ որոշ
դեպքերում մարդիկ կարող են տհաճ հոտ ունենալ, ոչ թե
խոտաաբույսերի: Սա հիմնականում պայմանավորված է
տարբեր հիվանդություններով, ինչպիսիք են կոլիտը,
դիսբակտերիոզը, շաքարախտը, ճարպագեղձերի ոչ
պատշաճ աշխատանքն ու ատամների հետ կապված
խնդիրները:
-12-

Նաև տհաճ հոտը կարող է կապված լինել որոշակի

դեղամիջոցների ընդունման հետ՝ դրանք մտնում են արյան
մեջ և կարողանում են կուտակվել օրգաններում, որից հետո
կամաց-կամաց արտազատվում են։ Բացի այդ, պետք է
նկատի ունենալ, որ տարեց մարդկանց համար ավելի դժվար է
հոգ տանել իրենց մասին, իսկ հոտերը կարող են լինել ոչ ճիշտ
հիգիենայի հետևանք։
Եզրափակելով, հարկ է նշել, որ մարդու ծերացումը տեղի է
ունենում անհավասարաչափ. որոշ օրգաններ ավելի շուտ են
ծերանում, քան մյուսները: Սա ապացուցվեց 4000 մարդու
մասնակցությամբ փորձի ժամանակ, ովքեր գիտնականներին
տրամադրեցին իրենց թեստերի արդյունքները, մաշկի
լուսանկարները և հետազոտության համար անհրաժեշտ այլ
տեղեկություններ:

16
Մարդու համար ամենահաճելի հոտերի
թոփ 9-ը

1․Նարինջ -աշխուժություն․
Նարնջի բույրը ճանաչվել է աշխարհի ամենահաճելի
բույրը։ Ընդհանրապես, այս կատեգորիայի մեջ կարելի է
դասել ավելի մեծ քանակությամբ ցիտրուսային մրգեր,
սակայն ամենահավասարակշռված բույրը հենց նարինջն
է: Այն բնական հակադեպրեսանտ է, օգնում է ազատվել
անհանգստությունից, բարձրացնում է
տրամադրությունը և լցնում ուժով։ Այն նաև մարդուն
տալիս է էյֆորիայի մի փոքր զգացում, որը նման է
թունավորման։Զարմանալի է, որ հետխորհրդային
տարածքի երկրներում ցիտրուսային մրգերն
ասոցացվում են տոնի ու զվարճանքի հետ՝ շնորհիվ
մանդարինի՝ Ամանորի գլխավոր մրգի։Նարնջի հյութը
համարվում է առավոտյան ամենասիրված և առողջարար
ըմպելիքներից մեկը։ Այն իսկապես շատ վիտամիններ
ունի, բայց ընտրվում է մեծապես իր հաճելի, կազդուրիչ
բույրի և վառ երանգի շնորհիվ։
-13-
2․Թարմ կտրված խոտ - մաքրության և կյանքի հոտ․
Թարմ կտրված խոտի հոտը մոլորակի շատ մարդկանց
կողմից համարվում է ամենահաճելին բոլոր
հնարավորներից։ Այն կապված է կյանքի, մաքրության,
կենսունակության և նորացման հետ: Հոտը թեթև է և
պարզ, բայց այն ձևավորվում է բարդ քիմիական
ռեակցիայի արդյունքում, խոտի քաղումից հետո։
3․Դարչին-կծություն և քաղցրություն․
Դարչինի հաճելի հոտը խոհարարության մեջ
ամենատարածվածներից է։ Այն տալիս է ջերմության և
հարմարավետության զգացում, տաքացնում և հանում է
17
սթրեսը։ Ամենից հաճախ այն ավելացնում են թխած
մթերքներին կամ խմիչքներին, օրինակ՝ առավոտյան մեկ
բաժակ թարմ եփած սուրճի մեջ։
4․Անտառ- հարմարավետություն և լիություն․
Անտառի բույրը ամենահաճելի, բազմակողմանի և
հագեցած հոտերից է, շատերն այն բնորոշում են որպես
հենց բնության բույր: Այս հոտը գործում է խոր
ենթագիտակցության վրա՝ արթնացնելով հնագույն
բնազդները, երբ մարդիկ ապրում էին նման միջավայրում
և աշխարհի հետ լիակատար միասնության մեջ։
5․Անձրև- կյանքի էներգիա և նորացում․
Ի՞նչ հոտ է գալիս անձրևը: Խիստ ասած՝ երկնքից թափվող
ջրի առվակները հոտ չունեն,բայց այնուամենայնիվ
մարդկանց մոտ ասոցացվում են որպես թարմության
բույր։
6․Շոկոլադ - ազատում է սթրեսը․
Շոկոլադը համարվում է սթրեսի և դեպրեսիայի դեմ
պայքարի հիմնական օրինական բուժումը: Անգամ նրա
հոտը հաճելի հույզեր է առաջացնում, հանգստացնում,
ռոմանտիկ տրամադրություն է ստեղծում և հանում
սթրեսը։

-14-

7․Խոտհարք- արև և տաքություն․

Չոր խոտի հոտը անվտանգության, հարմարավետության
և ջերմության զգացում է առաջացնում: Խոտի դեզերում
դեռ պահպանվում են խոտաբույսերի բույրերը՝ հաճելի,

18
հանգստացնող,որոնք թույլ են տալիս մոռանալ
դժվարությունների մասին:
8․Ծով- աղ ու ջրիմուռ․
Ծովը բուրում է նրանում պարունակվող աղերի , ինչպես
նաև ջրիմուռների ֆիտոնսիդների հոտով։ Այստեղ կա
նաև օզոնի աննշան բույր. այս նյութերը համակցված
թարմության, ազատության և կենսուրախության
զգացում են հաղորդում։
9․Ֆերոմոնները- սիրելիի բույրեր․
Այսպես է բուրում մեր սիրելի էակը։Հակառակ սեռի
ուշադրությունը գրավելու համար մեր գեղձերը
արտազատում են հատուկ նյութեր՝ ֆերոմոններ։
Իրականում դրանք հատուկ հոտ չունեն, բայց
յուրաքանչյուրից տարբեր հոտ է գալիս։
Կարծում եմ այսքանը բավական էր հասկանալու
համար թե արտաքին ազդակները ինչ մեծ
նշանակություն ունեն մարդու մասին կարծիք
կազմելու հարցում։Մենք պետք է ավելի ուշադիր
հետևենք մեր հիգենիային,հագուստին,միմիկային և
շարժուձևին։Քանզի հատկապես առաջին
տպավորությունը մարդու հիշողության մեջ մնում է
բավականին երկար և ունի մեծ ազդեցություն
ծանոթությունների ամրապնդման հարցում։

-15-

19
 Բովանդակություն
 Ընդհանուր տեղեկություններ և սահմանումներ
1-3 էջեր
 Միմիկայի և ժեստերի
առանձնահատկությունները տարբեր
մշակույթներում 4-6 էջեր
 Բուրմունք 6-9 էջեր
 Մահվան բույրը 10 էջ
 Տարեց մարդկանց <<տարօրինակ>> հոտը 11-13
էջեր
 Մարդու համար ամենահաճելի հոտերի թոփ 9-ը
13-15 էջեր

Օգտագործված գրականույան
ցանկ
 Алан Пиз и Барбара Пиз «Язык телодвижений. Как читать
мысли окружающих по их жестам»
 Названы самые приятные и неприятные для людей ароматы
- Телеканал "Наука" (naukatv.ru)
 Что может рассказать о тебе запах твоего тела | BroDude.ru
 От запаха до гормонов: 4 признака, по которым мы на
самом деле выбираем партнеров | MARIECLAIRE
 на что похож запах разлагающегося тела (union-z.ru)
 Мимика: определение и ее значение для человека
(psychologypro.ru)
 Как понимать людей без слов: тайны жестов, мимики и
голоса | САЛИД (salid.ru)

20