II.ERREPUBLIKA.

pdf

Andervillanueva

Historia de España

2º Bachillerato

CAMPO DE CALATRAVA

Reservados todos los derechos.

No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
 ABOUT

No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
- Txandakatzea -> Primo de Rivera diktadura -> II.errepublika
- 1923-1930 Primo de Riveraren diktadura (Alfonso XIII.a babesteko).
1. Direktorio militarra (1923-1925).
2. Direktorio ziibila (1925-1930). Dimisioa, 1921 Annualeko desastrea zalantza.
- Anualeko desastrea: Marruekoseko Gerraren kontestuan izandako
porrot handia, espainia mailan eragin handia izan zuena.
3. Berenger (diktablanda).
- Donostian Donostiako paktua, 1930.
- Eibarren (hiri handietan) errepublikarrak irabazi (12/07/1931) eta bander errepublikarrak jarri, gero
Madrilen eta Bartzelonan.
- Alfonso XIII.a onartu eta erbehesteratu, gobernu probisionala ezarriz.

BIURTEKO ERREFORMATZAILEA (1931-1933, Manuel Azaña gobernuburu)

- Biurteko erreformistaren gobernuaren zeregina:
1. Konstituzio berriak landuko dutenak aukeratu.

Reservados todos los derechos.

2. Gobernadoreak aukeratu.
3. Neurri urgenteak ezarri.
BEREALAKO ERREFORMAK
1. Militarra
- Ofizial kopurua murriztu.
- Txusteroak = zerbaitekin desados egoterakoan armak hartzen dutenak.
- Demokrazioa militarren gainetik dago.
- “Guardia de Asalto”= Ordena publikoa mantentzea.
Errepublikarekiko fideltasuna frogatzea.
2. Nekazaritza
- 1931ean landa eremuko lur gehiena boteretsuen esku zegoen.
- Gende gehiena mendekotasunean landu lursaiak.
- Ondorioa, erreforma:
a. Lurrak banatzeko beharra nekazariak eskubide gehiago izateko.
b. Nahitaezko laborantza dekretua (1932):
- Pertsona baten luralde bat badauka, eta lantzeko balio badu, derrigorrez
bertako nekazariak kontratatu behar ditu bertan lan egiteko soldata
minimoarekin.
3. Erlijiosoa/Morala
1. Elizak gizartean duen eragina murriztu.
2. Ezkontza zibila eta dibortsioaren legea onartu.
3. Jesuitak Espainiatik kamporatu.
4. Elizaren finantza eta ikastetxeak kendu.
5. 1933 = Kongregazio erlijiosoa kanporatu.
4. Nazio historikoen autogobernua
- Karlistak Euskadin eta Katalunian zuten eraginagatik sortua.
- Identitate nazionala handia herri haietan.
- Nuriako estatutua (Francesc María gobernuburu ezarri):
→ 1932ean Kataluniako autonomia ezarri.
- Lizarrako estatutoa:
→ Eukal Herrriko ordezkariak bildu eta aurreproiektua sortu.
→ Errepublikak ez du onartzen Vatikanorekin komunikatzeko gaitasunagatik eta
. Prestatzen zebiltzan kostituzio berriarekin talka egiten zuelako.
5. Hezkuntzaren erreforma
- Gizartearen gehiena analfabetoa izaten jarraitzen zuen.
- Hezkuntza hedatu egin zen:

a64b0469ff35958ef4ab887a898bd50bdfbbe91a-7315802
 → Eskola eta maixu berriak.
→ Ordena erlijiosoa hezkuntzan kendu, elizaren boterea kenduz, eta
zuzendaritza zibila ezarri.
GORTE KONSTITUZIOGILEENTZAKO HAUTESKUNDEAK (1931)
- Errepublikarren (Azaña) eta sozialisten (Prieto eta Largo Caballero) hauteskundeak irabazi.
○ Ondorioa: Alcara Zamora presidentea (eskubikoa eta katolikoa).
- Konstituzio berria (1931):
1. Espainiak Estatu laikoa kendu eta errepublikarra ezarri.
2. Autonomien aitortza (Galizia, Euskadi, Katalunia) baina esatutoak ez ziren sinatu

No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
1936 arte. .
3. Jabego pribatuei muga (desjabetzeak).
4. Sufragio unibertsala.
5. Ganbara bakarreko legebiltzarra.
6. Desjabetzeak
- Protagonistak
a. Niceto Alcalá Zamora
- Errepublikako presidentea (1931-1936).
b. Manuel Azaña
- Ministroen kontseiluko presidentea eta II.errepublikako gobernuko presidentea.
c. José Sanjurjo
- Militarra, estatu kolpe bat ematen saiatu (1932/08/10) baino ez zen ondo atera,
beraz, kartzelaktu zuten.

Reservados todos los derechos.

d. Jose Antonio Primo de Rivera
- Miguel Primo de Riveraren semea.
- Espainiako Faxismoa sortu Italiakoan oinarrituz eta falange.
- Gerraren hasierako estatu kolpea elikatu eta hasieran hil zen.
e. Clara Campoamor
- Emakumezko sufragio unibertsala lortu .
- Kaltetuak
→ Ejertzitoa (erreformagatik).
→ Lur jabe handiak (desjabetzeagatik).
→ Espainia sakratua (Kataluniaren pribilejioengatik).
→ Eliza (hezkuntza eta antolaketa kentzeagatik).
- Analfabetoak manipulatu errepublikarren kontra jotzeko.
- Casas Viejas (10(01/1933)
○ Bertan indar politiko asko zeuden (sozialistak, errepublikarrak…).
○ Komunistak errepublikak ezarritako erreforma ez zuten onartu eta
errepublika burgesen nahira kontrolatuta zegoela esaten zuten.
○ Estatu modu berri bat sortzen saiatzen dira.
○ Militarrak joan eta hildako asko egon.
○ Ondorioa:
→ Azañarekiko deskonfiantza handitu.
→ Biltzarretan ez zituzten bere legeak onartzen eta dimititzera behartuta ikusten da.
- 1933ko hauteskundeak
○ Azañaren dimisioa eta gero hauteskunde deia egon zen.
○ 1.aldiz emakumeak bozkatu
→ Eztabaida sortu zen emakumeak eskuineko alderdiei bozkatuko zietelako.
○ Eskuinak irabazi zuen (CEDA konfederazioa sortu).
○ Ezkerra zatitu.
○ Alejandro Lerroux errepublikaren gobernatzailea izendatu zen.

¿No te llega para pagar Wuolah Pro? ¿Un año sin anuncios gratis? ¡Clic aquí!
a64b0469ff35958ef4ab887a898bd50bdfbbe91a-7315802
 → Eskuinak irabazi bazuen ere, Zamorak ez zuen nahi eskuinekoak gobernuan
egotea (errepublika kenduko zutelako).
→ Beraz, eskertiarren alderdiko Lenoux hautatzen da, ondoriz, honek ezkerretik
aldentzen da eta eskuinarekin bateratzen da.

- Eraginak:
1. Lehenengo zeregina: Biurteko erreformistan onartutako gehiegikeriak zuzendu.
2. Sanjurjo deskartzelatu.
3. Nekazari erreforma gelditu.

No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
BIURTEKO KONTRAERREFORMATZAILEA (1933-1935)
- Egoera kritikoak
a) Nazionalisten autonomia nahia
- Katalanak haien independentzia nahia aldarrikatzen dute,
Lerrouxen kontra jarriz.
- Lluís Companys kataluniako errepublikaren burua aurkeztu.
- Denbora gutxi iraun zuten (kartzelatuak izan).
b) CEDAko ministroak
- Lerrouxen taldeak apoioa galdu eta CEDAko pertsonai batzuk
ministro hautatu ziren.
- Asturiasen iraultzareko deialdia egin zen horregatik = Revolución de
Octubre de 1934.

Reservados todos los derechos.

- Franco generala bidali zuten iraultza bukatzeko.
c) Muturren indarrak
- Falangistak boterea lortu zuten
→ Ultranazionalismoa garatu.
→ Izaera katoliko/militarra.
→ Helburua = beraien baloreak zabaltzea.
→ Franco falangismoan oinarritu zen 1936ean.
- Errepublika desestabilizatu zuten.
d) Korrupzioa
- Lerrouxeko gobernua kasinoetan iruzurra erabiltzen zuten
→ Ruleta ezartzea onartu zuten kontrolpean izanda.
- Gendea konturatu zenean haserratu zen.
- Ondorioa = Lerrouzen dimisioa 1935ean.
- Garai hori kointziditu zuen konstituzioaren legeak
aldatzeko ahalmenarekin.
- Zamorak beldur zuen Lerrouxek dimititzean CEDAk
boterea lortzea, konstituzioa aldatuko zuelako errepublika kenduz.
- Horretarako hauteskunde deia egin zuen.

- 1836eko otsailaren hauteskunde deialdia

- Eskuina CEDA berreraikitzen saiatzen da baina ez du
lortzen.
→ Ondorioa = eskuina zatitzedn da.
- Eskerra batzen da “Frente popularra sortuz”
- Hauteskundeak ezkerrekoak irabazten dute.
→ Ondorioa = Asturias eta Kataluniako presoen
anminstia.
- Hauteskundeak iritsi baino leheno militarrek adostuta zuten frente popularra irabazten
bazuen altxamendua egingo zutela (1936ekio uztailaren 18ko altxamendua).

¿No te llega para pagar Wuolah Pro? ¿Un año sin anuncios gratis? ¡Clic aquí!
a64b0469ff35958ef4ab887a898bd50bdfbbe91a-7315802
 - Frente popularra

No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
1. Ezkerreko errepublikarrak.
2. Sozialistak.
3. Komnistak.
4. Alderdi sindikalista.
- 2 bandoak
a) Frente popularra
- Ezkerreko errepublikarrak
- Sozialistak
- Komunistak
- Alderdi Sindikalista.
b) Antierrepublikarrak
- José Clavo-Sotelo (Haziendako ministroa 1925-1930).
- Jose Antonio Primo de Rivera.
- Jose María Gil Robles (Gerra Ministroa).

Reservados todos los derechos.

- Militarrak
→ Jose Sanjurjo (Golpea baino leheno hil).
→ Emilio Mola (Iruñako tropen generala estatu kolpea kontrolatu zuen,
gerra hasieran hil).
→ Francisco Franco

a64b0469ff35958ef4ab887a898bd50bdfbbe91a-7315802