ESTATU-FRANKISTAREN-SORRERA.

pdf

Andervillanueva

Historia de España

2º Bachillerato

CAMPO DE CALATRAVA

Reservados todos los derechos.

No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
 FRANKISMOAREN EZAUGARRIAK

No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
- Diktadura pertsonal eta autoritarioa.
- Eskubide eta askatasunak kendu.
- Kontrol sozial eta ideologikoa, zentzura.
- Inspirazio falangista eta katolikoaen balio tradizionalak ezarri.

1936-1959, FRANQUISMOAREN SORRERA ETA FINKAPENA

1. Zeintzuk zeuden Francoren alde?
- Eliza katolikoa
- Armada
- Nazionalismo espainiarra
→ Falangistak (Alkandore urdina).
→ Karlistak (Txapel gorriak)
- Guardia Mora
- Opus dei

Reservados todos los derechos.

2. Oinarri ideologiko, soziologiko eta politikoak
a. Nazional katolizismoa
- Elizak hasieratik Francorekin bialdekotasuna zuen.
→ Politikan lagundu zuen (1936eko altxamendua bedeinkatu zuten).
→ II.errepublika baino lehen zeukaten papera berreskuratzearen nahia.
→ Francok hezkuntza eta gizartearen kontrol erlijio-morala bere eskura utzi.
→ Nazionalkatolizismoa
○ Espainiako Franquista doktrina erlijioso-politikoa.
- Ultrakatolisizmoa
→ Elizaren morala definitu zuen gerra ondoren, 1965ra arte.
- Ultranazionalismoa
→ Espainiar sentitzen ez zirenen kontra jo zuten.
b. Ejertzitoa
- Txusteroak Francoren alde zeuden.
- Erregimenaren ardatz bihurtu ziren.
c. Mugimendu nazionalista
- FET Y JONS
→ Falange Española Tradicionalista y de las Juntas Ofensivas
Nacionalisa Sindicalista.
1) Karlistak
- Elizkoiak eta tradizionalistak ziren.
- Elizarekin + falangistekin bat egin zuten errepublikarren kontra.
2) Falangistak
- Jose Antonio Primo de Rivera gerra hasieran fusilatu zutenez, 1937ko
dekretuaren ondoren Franco taldearen buru autoezarri zen.
- Karlistek beraiekin batzera behartu zituzten FET Y JONS sortzeko.
d. Txanpon berria
- “Francisco Franco Caudillo de España por gracia de Dios”.

a64b0469ff35958ef4ab887a898bd50bdfbbe91a-7579524
 NAZIOARREKO POLITIKAK
1. Gerra Zibila
- 18/07/1936tik 01/04/1939ra arte (Madril hartu zenean).
2. II.gerra mundiala
- 01/09/1939tik 21/09/1945
- Errepublikarrak gerra luzatu nahi zuten bigarren mundu gerra
hasterakoan demokratak haiei laguntzeko.

3. 1939-1943 “Neutraltasunatik begilerantzia ezara”

No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
- Beligerantzia eza:
→ Estatu batek, beste estatuen arteko gerran aktiboki
parte hartu gabe, lehiakideetako bati babesa ematea.
→ Espainairen industrial Alemania + Italia laguntzeko erabili zen.
a. Bordighera (1941)
- Mussolini Franco eta Serrano Suñerekin bildu zen (Francoren kuinatua) gerran
sartzeko ere, Bordigheran.
b. Hendaya (1940)
- Franco Hitlerekin hitzegin zuen gerran sartzeko.
- Franco esan zuen Afrikako iparraldea Espainiari ematerakoan bakarrik sartuko zela,
baino ez zuen onartu.
c. Dibisio Urdina(1941etik aurrera):

Reservados todos los derechos.

- Falangista + presoz osatutako ejertzitoa, naziekin batera Sobietar Batasunaren
kontra guda egiteko.

4. 1943-1945 “Beligerantzia ezatik neutraltasunera”

➢ Desfalangismoa (1945)
- Franco ikusterakoan naziak eta faszistak ez zutela gerra irabaziko, neutral bihurtzen
da berriro.
- Horretarako desfalangismo prosezu bat hazten du, ministro asko kargu
publikoetatik kenduz.
- Zertarako? Nazien, faszisten eta franquisten senidekotasuna kentzeko, eta
Frankismoa mugimendu ultrakatolikoa bihurtzeko (errepresalia txikiagoak izateko).
5. 1946: NBEren (Nazio batuen erakundea) kondena eta isolamendua
- 1950: “Aliantza antikumonista” abiattzen da Espainian. Franco, gerra ostean, Errusiaren
eta komunismoaren kontra ezartzen da.
AUTARKIA EKONOMIKOA
- 40eko hamarkadan gosea, miseria… izan zen gainartzaile Espainian.
- Espainiak ez du aliatuen laguntza jasoten, gerran daudelako.
- Autarkia ezartzen da (Espainian bere baliabideen arabera ekoizpenak egin).
- Errealitatean ez zen autarkia erabili, industria nahikoa ez zelako.
- Iparraldea:
→ Ez zuten gose asko pasa, lurrak zeukatelako lantzeko .
→ Diru gabezia bai.
→ Aurre egiteko Autarkiaz gain Sorospen Sozialeko erakundeak sortu ziren.

¿No te llega para pagar Wuolah Pro? ¿Un año sin anuncios gratis? ¡Clic aquí!
a64b0469ff35958ef4ab887a898bd50bdfbbe91a-7579524
 → Razionamendua ezarri zen
➢ Ekoizpenak erregimenak kupoien bidez banatzen zituen hilero familien
kideen arabera.
➢ Ondorioz:
1. Baliabideak garestitu
2. Adiskidekeria
3. Merkatu beltza, erregimenetik hurrun.
- Autakarien eta interbenzionismoaren porrota.
- Zenitzuk ez zuten “gaizki” pasa?
→ Karlisten buruak hutsik geratu ziren etxeak bereganatu zituzten, bai beraientzak

No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
geratuz, edo salduz.
→ Lurperatuen ondasunak bereganatu zituzten.
- Gobernu autonomoak
→ Errepublikar asko erbehesteratu ziren gerra garaian Frantziara joaten, baina Naziak
Frantzia hartzerakoan asko Irun/Llongerako fronteran hartu eta frankistei eman
zieten.
1) Generalitat
- Lluis Companyes horietako bat izan zen, eta fusilatua izan zen.
- Ondoria: Generalitatea desaktibatu egin zen.
2) Eusko Jaurlaritza
- Iraundu zuen autonomia bakarra izan zen.
- Nazien kontra batailoak sortu zituzten.

Reservados todos los derechos.

- 1947ko greba
→ Aguirrek prensa greba deialdia egin zuen frankisten kontra, bertan
industria asko parte hartu zuten.
- Geroago, Aguirre Frantziara erbehesteratu zen Eusko Jaurlaritzarekin
batera.
- Panamako enbajadorearekin harreman ona zuenez (eta hau filonazia
zenez) Berlinera bidali zuen, geroago New Yorken bukatuz.
- Horren ondorioz Eusko Jaurlaritzak Ingelesen+EEBBren laguntza jaso
zuten.
- 1946ean Parisen “Radio Euzkadi” sortu zuen, Eusko Jaurlaritzaren mezuak
igortzeko.
- Erregimen aurkako oposizioa: Komunistak
→ Makiekin (gerrillak) erresistentzia egin zuten, mundu gerra bukatzerakoan aliatuen
laguntza jasotzeko nahian, baina ez zuen denbora asko iraun.

AUTARKIA EKONOMIKOA
- Gerraren ondorioak: errepresioak
→ +500.000 pertsona erbehesteratu ziren, Frantziara gehienak.
→ +50.000 kontrzentrazio esparruetan lan fortzatuak egitera derrigortu zituzten.
→ +30.000 preso bihurtu zuten (politikoak…).
→ 150.000 fusilatu zituzten.
→ Erakundeen harazketa egin zuten.
→ Irakasle/funtzionario errepublikarrak kendu eta zuzendaritza elizaren menpe geratu
zen.

¿No te llega para pagar Wuolah Pro? ¿Un año sin anuncios gratis? ¡Clic aquí!
a64b0469ff35958ef4ab887a898bd50bdfbbe91a-7579524