4

EPP-IA
Kwarter 0 – Modyul 8:
PAG-IINGAT AT
PAGMAMALASAKIT SA
KAPALIGIRAN TUNGO SA
PATULOY NA PAG-UNLAD NG
PAMAYANAN
EPP-IA Ikaapat na Baitang
Alternative Delivery Mode
Kwarter 0 – Modyul 8: PAG-IINGAT AT PAGMAMALASAKIT SA KAPALIGIRAN
TUNGO SA PATULOY NA PAG-UNLAD NG PAMAYANAN
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa aklat na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Regional Director: Gilbert T. Sadsad

Assistant Regional Director: Jessie L. Amin

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Babilene R. Bascuňa
Editor: Bavie F. Dela Rama
Tagasuri: Filip P. Caňas
Tagaguhit: Noel A. Perez
Tagalapat: Noel A. Perez, Antonio L. Morada
Tagapamahala: Gilbert T. Sadsad - Regional Director, DepEd Region V
Francisco B. Bulalacao Jr. - CLMD Chief, DepEd Region V
Grace U. Rabelas - Regional EPS In Charge of LRMS, Region V
Ma. Leilani R. Lorico - Regional ADM Coordinator, DepEd Region V
Lita T. Mijares - CID Chief, DepEd, Division of Camarines Sur
Salvador T. Pelingon, Division EPS In Charge of LRMS

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Region V

Office Address: _____________________________________________

_____________________________________________
Telefax: _____________________________________________

E-mail Address: _____________________________________________

Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang EPP-IA sa ika-apat na baitang ng

Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling PAG-IINGAT AT
PAGMAMALASAKIT SA KAPALIGIRAN TUNGO SA PATULOY NA PAG-UNLAD NG
PAMAYANAN

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador

mula sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong
tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda
ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at

malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras.
Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong

ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral

kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang
pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan
ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

ii
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa EPP-IA 4 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul ukol

sa PAG-IINGAT AT PAGMAMALASAKIT SA KAPALIGIRAN TUNGO SA PATULOY
NA PAG-UNLAD NG PAMAYANAN

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad
din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

dapat mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong laktawan
ang bahaging ito ng modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa

malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o

pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman

1
 o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o

masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.
Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong
Gawain panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.

Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat

ng mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang

marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel
sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag
mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin
humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa
iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong
isipang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng

makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

2
 Alamin

Sa modyul na ito ay matututuhan ng mag–aaral ang mga

sumusunod:

• Naibabahagi ang mga pag–iingat at pagmamalasakit sa

kapaligiran sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa
patuloy na pag–unlad.

• Naisasaalang-alang ang pag-iingat at pagmamalasakit sa

kapaligiran sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa
patuloy na pag- unlad.

• Napapahalagahan nang may pagmamalasakit sa kapaligiran

sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa patuloy na
pag- unlad.

3
 Subukin

Magmasid ka sa inyong kapaligiran o bakuran sa inyong bahay o

hardin. Anong mga bagay ang iyong nakikita na maaring
mapakinabangan upang makatulong sa inyong pamumuhay?

• Ano – anong mga halaman, puno, at damuhan ang maari

mong magamit sa proyekto?

• Anong proyekto ang maaari mong mabuo mula sa mga

halamang ito?

• Ito ba ay makakatulong upang patuloy na umunlad ang ating

bayan?

4
 INDUSTRIAL ARTS: PAG-
IINGAT AT
Aralin
PAGMAMALASAKIT SA
8 KAPALIGIRAN TUNGO SA
PATULOY NA PAG-UNLAD
NG PAMAYANAN
Sa modyul na ito ay matututunan mo ang pag-iingat at
pagmamalasakit na kailangang gawin upang mapanatiling maayos
ang kapaligiran. Matutukoy ang mga dapat isaalang – alang na
mga dahilan upang magkaroon ng patuloy na pag – unlad ang
ating kapaligiran.

Balikan

Magbigay ng limang (5) mahahalagang panuntunan na

pangkaligtasan at pangkalusugang sa paggawa na dapat sundin.
1.

2.

3.

4.___________________________________________________________

5. __________________________________________________________

5
 Tuklasin

Ang ating kapaligiran ay may mga likas na yaman na

maaaring pagmulan ng mahahalagang materyales sa pagbuo ng
iba’t ibang produkto. Kabilang sa mga likas na yaman na maaring
pagkunan ng mga materyales ay ang mga kabundukan na
mayaman sa kagubatan na sagana sa mga puno; tulad ng narra,
kamagong, tangili, kawayan at mga baging na maaring gawing
iba’t ibang produkto. Maari ring magmina ng mga mineral tulad
ng bakal, tanso, ginto, pilak.
Mayaman rin sa lupang sakahan ang ating bansa. Ang
kapatagan, lambak, talampas, at gilid ng bundok ay karaniwang
tinataniman ng iba’t ibang uri ng halaman. Marami rin tayong mga
yamang tubig. Ang mga dagat, ilog, lawa, at iba pang yamang tubig
ay sagana sa mga isda at pagkaing dagat.
Mga dapat isaalang–alang sa pag – iingat at pagmamalasakit
sa kapaligiran
Pagpapalano at Pagbubuo ng Proyekto
1. Planuhing mabuti ang proyektong gagawin. Isiping mabuti
kung ang gagawing proyekto ay kapaki- pakinabanag sa
mag–anak. Tiyakin na ang mga kakailanganing materyales
ay nasa paligid lamang. Sa pamamagitan ng tamang
pagpaplano, maiiwasan ang pagkakamali at paulit – ult na
paggawa.

6
2. Gumamit ng angkop na materyales sa paggawa ng
proyekto. Ang mga katutubong materyales na dapat gamitin
sa pagbuo ng proyekto ay madaling hanapin at higit sa lahat,
mura at mataas ang kalidad. Tiyaking nakahanda ang mga
pangangailangan upang di maantala ang mga gawain.

3. Gumamit ng mga kasangkapang maayos ang kondisyon.

Bigyan halaga ang mga kasangkapang gagamitin sa pag gawa
ng proyekto. Gamitin nang buong ingat ang mga
kasangkapan.

4. Ibalik sa tamang lalagyan ang mga kasangkapan ginamit.

Siguraduhing nasa maayos na lalagyan ang mga kagamitan
at kasangkapan na ginamit pagkatapos gamitin. Ito ay dapat
7
 gawin upang maging maayos ang paggawa simula sa umpisa
hanggang sa ito ay mabuo.

5. Itapon sa tamang imbakan ang mga basura. Napakahalaga

na ang inyong pinag gawaan ay malinis at maayos bago ito
iwanan. Siguraduhin ang mga basura ay nakalagay na sa
tamang lagayan.

8
 Suriin

Ibigay ang iyong opinion sa sitwasyon/pangyayari.

“Nagbakasyon ang inyong pamilya sa tiyahin ninyo sa
probinsya. Napansin mo na nag mga tao doon ay sanay magsunog
ng mga tinatambak na basura. Bilang isang mag – aaral na
nakakaintindi na bawal magsunog ng basura, ano ang nararapat
mong gawin? Sino ang maaari mong lapitan?”

Pagyamanin

Gumawa ng tatlong (3) islogan tungkol sa wastong

pangangalaga at pagtitipid ng mga pinagkukunang yaman.

Isaisip

Ang pinagkukunang yaman ay mga bagay na kailangan at

ginagamit ng mag-anak upang mapabuti at mapayos ang
pamumuhay. Dapat ingatan at alagaan ang kapaligiran
upang magkaroon nang masaganang pamumuhay ang bawat
isa.

9
 Isagawa

Sumulat ng isang maikling sanaysay o repleksyon tungkol

sa pangangalaga ng mga likas na yaman. Magbigay ng mga paraan
na kayang gawin ng isang batang katulad mo upang makatulong
sa pagtitipid ng mga likas na yaman.

__________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________

10
 Tayahin

Iguhit sa patlang ang bituin ( ) kung ang sinasaad ay tama

at ekis ( x ) kung mali.
____ 1. Namamasyal kayo sa parke ng inyong pamilya ng may
nakita kang isang bata nagtapon ng candy wrapper sa
play ground.
____ 2. Pinutol ang puno sa inyong bakuran dahil ito daw ay
gagamiting panggatong.
____ 3. Sa bayan ng Sta. Cruz ay hiwalay ang pagtapon ng hindi
nabubulok sa nabubulok na basura.
____ 4. Itinago ni Maria ang mga latang ginamit sa pagluto ng
kaniyang ina upang gawin na pen holders.
____ 5. Ginawang taniman ng halaman ang mga tinapong
plastic bottles
____ 6. Huwag magsusunog ng mga nahulog na dahon ng puno
sapagkat nakakatulong ito sa pampataba ng lupa.
____ 7. Pansamantalang ilagay sa loob ng bag ang inyong
basura upang hndi na ito kumalat pa.
____ 8. Gumamit ng mga kasangkapang nasa maayos na
kondisyon upang makaiwas sa disgrasya.
____ 9. Planuhing maayos ang gagawing proyekto upang
magawa ito ng maayos.
____ 10. Ilagay kung saan saan ang mga kasangkpang ginamit
sa pag gawa ng proyekto.

11
 Karagdagang Gawain

Gumawa ng “Poster” tungkol sa tamang pangangalaga ng

ating likas na yaman.

12
 13
TAYAHIN
Iguhit sa patalang ang bituin kung ang sinasaad
ay tama at ekis (X )kung mali.
1. X
2. X
3.
4.
5.
6. x
7.
8.
9.
10. X
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian

Sheila Mae R. Roson, Roberto B. Torres,Randy R.

Emen,2015.Edukasyong Pantahanan at PAngkabuhayan
Kagamitan ng Mag – aaral, Pasig City Philippines1600:Vibal Group
Incorporated.

14
Para sa iba pang tanong at puna, maaaring sumulat o tumawag sa:

Kagawaran ng Edukasyon Rehiyon V

Regional Center Site, Rawis, Legazpi City 4500

Mobile Phone: 0917 1781288

Email Address: region5@deped.gov.ph