Professional Documents
Culture Documents
Q2 Las Fil 7 WK2
Q2 Las Fil 7 WK2
Pangkalahatang Panuto: Kopyahin ang lahat ng nakasulat sa isang buong papel. Huwag sulatan ang LAS.
GAWAIN 1
Panuto: Basahin ang ilang bahagi ng awiting-bayan at suriin ang mga antas ng wikang ginamit sa
mga salitang may salungguhit. Isulat ang titik nang tamang sagot sa sagutang papel.
_____ 3. “Ang dalagang Pilipina, parang tala sa umaga, kung tanawin ay nakaliligaya.”
a. Pormal b. Balbal c. Kolokyal d. Lalawiganin
_____ 5. “O aking mahal, nasan ngayon ang iyong habag? Bakit di mo lingapin ang pusong
nagdurusa?”
a. Pormal b. Balbal c. Kolokyal d. Lalawiganin
Inihanda:
JANICE P. GALORIO
Filipino Teacher MILDRED P. CELLERO
Master teacher II
Pangkalahatang Panuto: Kopyahin ang lahat ng nakasulat sa isang buong papel. Huwag sulatan ang LAS.
GAWAIN 1
Panuto: Basahin ang ilang bahagi ng awiting-bayan at suriin ang mga antas ng wikang ginamit sa
mga salitang may salungguhit. Isulat ang titik nang tamang sagot sa sagutang papel.
_____ 3. “Ang dalagang Pilipina, parang tala sa umaga, kung tanawin ay nakaliligaya.”
1. Impormal o Di-pormal
Ito ay mga salitang karaniwang ginagamit sa pakikipag-usap sa mga kakilala o kaibigan.
Balbal – ang tawag sa mga salitang karaniwang ginagamit sa mga kalye kaya’t madalas na
tinatawag ding salitang kanto o salitang kalye.
Amerikano Kano
tigas astig
sigarilyo yosi
kapatid utol
a. Kolokyal – ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap. Ito ay madalas na ginagamitan ng pagpapaikli o pagkakaltas sa ilang titik ng
salita.
Halimbawa:
pare pre
tara na tena
mayroon meron
Bahagi pa rin ng kolokyal ang dalawang wika tulad ng Tagalog at Ingles o ‘Taglish’, at Tagalog-Espanyol na pinagsama sa paraan ng
pananalita at pagsulat.
Halimbawa:
Tagalog-Ingles Tagalog-Espanyol
(Kolokyal) (Kolokyal)
b. Lalawiganin – mga salitang karaniwang ginagamit sa mga lalawigan, probinsiya o kaya’y sa partikular na pook kung saan nagmula o
kilala ang wika. Ito ay may taglay na kakaibang tono o bigkas na maaaring magbigay ng ibang kahulugan nito.
Halimbawa:
2. Pormal
Ito ay mga salitang istandard dahil ginagamit ito ng karamihan na nakapag-aral sa wika. Ito ang mga salitang ginagamit sa paaralan,
panayam, seminar, gayundin sa mga aklat, ulat, at sa iba pang usapan o sulating pang-intelektuwal.
Halimbawa:
Salitang Pormal
Kabilang din sa pormal na antas ng wika ang masisining na salitang tulad ng mga tayutay na lalong nagpapaganda sa pagkagamit ng
wika.
Halimbawa:
Pormal
Pangkalahatang Panuto: Kopyahin ang lahat ng nakasulat sa isang buong papel. Huwag sulatan ang LAS.
GAWAIN 2
Panuto: Basahin ang isang halimbawa ng awiting-bayan ng Kabisayaan na “Ay, Ay Kay Lungkot,”
isinalin sa Filipino mula sa orihinal na awiting “Ay, Ay Kalisod.” Unawaing mabuti ang mga tanong.
Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat sa sagutang papel.
______ 2. “Araw at gabi, lagi kitang tinatangisan.” Ano ang kahulugan ng salitang tinatangisan?
a. iniisip b. iniiyakan c. hinahanap d. kinakausap
______ 3. Anong kaugalian ng isang dalagang taga-Bisaya ang masasalamin sa unang saknong ng
awit?
a. Paiyakin palagi c. Kaakit-akit ang isang dalaga.
b. Labis-labis kung magmahal d. Iyakin ang dalagang taga-Bisaya.
______ 5. Binanggit sa awitin ang pangalang “Inday,” ano ang kaugnayan nito sa kultura ng mga
taga-Bisaya?
a. ang inday ay magandang pakinggan
b. ang pangalan ng dalaga na tinutukoy sa awit
c. ang tawag sa mga kababaihan na nakatira sa Kabisayaan
d. ang napiling pangalan ng may-akda sa sinulat na awiting-bayan
Inihanda:
JANICE P. GALORIO
Filipino Teacher MILDRED P. CELLERO
Master teacher II
Pangkalahatang Panuto: Kopyahin ang lahat ng nakasulat sa isang buong papel. Huwag sulatan ang LAS.
GAWAIN 2
Panuto: Basahin ang isang halimbawa ng awiting-bayan ng Kabisayaan na “Ay, Ay Kay Lungkot,”
isinalin sa Filipino mula sa orihinal na awiting “Ay, Ay Kalisod.” Unawaing mabuti ang mga tanong.
Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat sa sagutang papel.
______ 2. “Araw at gabi, lagi kitang tinatangisan.” Ano ang kahulugan ng salitang tinatangisan?
______ 3. Anong kaugalian ng isang dalagang taga-Bisaya ang masasalamin sa unang saknong ng
awit?
______ 5. Binanggit sa awitin ang pangalang “Inday,” ano ang kaugnayan nito sa kultura ng mga
taga-Bisaya?
a. ang inday ay magandang pakinggan
b. ang pangalan ng dalaga na tinutukoy sa awit
c. ang tawag sa mga kababaihan na nakatira sa Kabisayaan
d. ang napiling pangalan ng may-akda sa sinulat na awiting-bayan
Binuni-Demologan National High School
Binuni, Bacolod, Lanao del Norte
FILIPINO 7
INFORMATION SHEET No. 3
Laganap sa Pilipinas lalo na sa Kabisayaan, ang mga “awiting-bayang” tinatawag din nilang “awit-pambayan.” Ang mga
ito ay nagsimula bilang mga tulang-bayan na mula sa madamdaming pananalitang may kaugnayan sa awit at sayaw. Ang mga ito
ay nagpasalin-salin sa bawat henerasyon hanggang nakarating sa ating panahon ngayon. Sa pamamagitan ng mga awiting-bayan,
maaaring matuklasan ang katayuan ng kabihasnan ng ating mga ninuno noong kauna-unahang panahon.
Ang awiting-bayan ay isang masining na paraan ng pagpapa-
hayag ng sariling opinyon at saloobin. Gayundin, ito‟y isang paraan ng pagpapahayag ng pagpapatibay at pagpapaunlad ng
sariling pagkakikilanlan.
Ang Kabisayaan ay nagtataglay ng makulay at mayamang kultura at tradisyon na lalo pang pinaniningning ng mga
katutubong panitikan. Nakatampok dito ang mga awiting-bayang Bisaya o Visayan folksongs.
Nanatiling paksa ng mga awiting-bayan ang katutubong kultura. Pinaksa ng mga awiting-bayan ang tungkol sa damdamin
ng tao, paglalarawan at pakikitungo sa kapaligiran, kahalagahan ng paggawa, kagandahan ng buhay, pananalig, pag-asa, pag-
ibig, kaligayahan, kalungkutan, at paglalahad ng iba‟t ibang ugali at kaugalian.
1. Awit – Pambata
Karaniwang inaawit ang mga ito habang naglalaro ang mga bata.
Kabilang dito ang hele, awit paghihinagpis, at awit ng ulila.
2. Awit – Panghanapbuhay
Ang mga awit na ito ay nauukol sa karaniwang pangingisda at pagtatanim na siyang pangunahing hanapbuhay ng
mga mamamayan sa Kabisayaan.
Halimbawa nito ay ang “biray” – isang ritwal na isinasagawa sa Antique tuwing unang Linggo ng Mayo upang
humiling ng ulan sa Sto. Niňo.
Kung Tag-ani
Biray
Masayang walang kapantay
Ganito ang pagbibiray Kung tag-ani ng makan
Bibira-bira sa dagat Sa lahat ng kabahayan
‘Di hamak siyang matulin Umaawit ang naninirahan.
Talo pa si hanging Habagat.
3. Awit sa Inuman
Ito ang mga awiting masaya na nagiging palipasan ng pagod at kabiguan o ekspresyon ng likas na pagiging
pagkamasayahin ng mga Ilonggo, Antiqueño, at Aklanon.
Ang Dilis