Temat: Aminokwasy

Aminokwasy są elementami budującymi cząsteczki białek. Wszystkie aminokwasy mają ten sam schemat budowy,
wokół centralnie umieszczonego atomu węgla α są rozmieszczone cztery różne podstawniki, z czego jednym jest
grupa aminowa (ma charakter zasadowy), kolejnym grupa karboksylowa (ma charakter kwasowy), a uzupełniają je
atom wodoru i zmienna grupa -R (podstawnik, rodnik), która stanowi łańcuch boczny.

Dwadzieścia aminokwasów to aminokwasy białkowe, które budują cząsteczki białek. Ogólnie znanych jest kilkaset
aminokwasów, ale nie są to aminokwasy niebiałkowe.
Na podstawie różnic między grupami -R można wyróżnić aminokwasy hydrofobowe, polarne z obojętnymi grupami
R, polarne naładowane dodatnio i ujemnie.
Fizykochemiczny charakter każdego z aminokwasów zależy od rodzaju łańcucha bocznego. Część aminokwasów ze
względu na obecność w nim reszt węglowodorowych jest hydrofobowa (np. alanina, walina). W przeciwieństwie do
nich łańcuchy boczne o charakterze polarnym nadają części aminokwasów właściwości hydrofilowe (np. seryna).
Jeżeli łańcuchy boczne aminokwasów mają zjonizowane dodatnio grupy i wypadkowy ładunek całej cząsteczki jest
dodatni, to są to aminokwasy zasadowe (np. arginina). Aminokwasy kwasowe, to takie, w których cząsteczkach
łańcuch boczny jest naładowany ujemnie, przez co sumaryczny ładunek cząsteczki jest także ujemny (np. kwas
glutaminowy).
Organizm człowieka może syntetyzować tylko niektóre aminokwasy (tzw. aminokwasy endogenne), resztę trzeba
dostarczyć wraz z pożywienie (tzw. aminokwasy egzogenne). Białka zawierające wszystkie aminokwasy egzogenne
we właściwych proporcjach to białka pełnowartościowe. Zaliczamy do nich białka pochodzenia zwierzęcego. W
przeciwieństwie do białek pełnowartościowych białka ubogie w aminokwasy egzogenne lub ich pozbawione to białka
niepełnowartościowe, które występują w zbożach, warzywach (białka roślinne).
Aminokwasy łączą się ze sobą w wyniku reakcji kondensacji, powstają w ten sposób cząsteczki peptydów, a
produktem ubocznym tej reakcji jest woda. Pomiędzy cząsteczkami aminokwasów tworzy się wiązanie peptydowe.
Powstające między atomem węgla grupy karboksylowej jednego AA, a atomem azotu grupy aminowej drugiego AA.

Związki zbudowane z kilku aminokwasów to peptydy, z kilkudziesięciu to polipeptydy, a białka tworzą się z co
najmniej 100 cząsteczek aminokwasów.