‫استخراج آلکالوئیدهای گیاه هان‬

‫چکیده‪ :‬در سال‌های اخیر‪ ،‬انواع روش‌های استخراج برای بازیابی ترکیبات آلی معرفی شده است‪ .‬روش های اس تخراج ب ه ط ور‬
‫گسترده در صنایع مختلف برای جداسازی قطعات مورد استفاده قرار می گیرد و کاربرده ای گس ترده ای دارد‪ .‬جزئی ات تئ وری‬
‫های اساسی قابل اجرا در انواع استخراج مانند ‪ -‬استخراج مایع‪ -‬مایع‪ ،‬استخراج فاز جامد‪ ،‬استخراج مایع جامد و اس تخراج ف وق‬
‫بحرانی و غیره از جمله انتخاب حالل‪ ،‬روش‪ ،‬مزایا مربوطه معایب و کاربردهای آنها توضیح داده شده است‪ .‬در نهایت‪ ،‬تکنیک‬
‫های استخراج خاص مانند استخراج با مایکروویو‪ ،‬اس تخراج التراس ونیک‪ ،‬اس تخراج م ایع تحت فش ار و اس تخراج سوکس له ب ه‬
‫‪.‬همراه کاربردهای آنها نیز توضیح داده شده است‬
‫کلمات کلیدی‪ :‬استخراج‪ ،‬استخراج م ایع‪ -‬م ایع‪ ،‬اس تخراج ف از جام د‪ ،‬اس تخراج م ایع جام د‪ ،‬اس تخراج ف وق بح رانی‪ ،‬اس تخراج‬
‫مایکروویو‪ ،‬استخراج اولتراسونیک‪ ،‬استخراج مایع تحت فشار‪ ،‬سوکسله‬
‫‪.‬استخراج‬
‫مقدمه ‪1. I‬‬
‫در استخراج‪ ،‬مخلوط مواد با حل کردن هر جزء با یک یا دیگر حالل‌ها تفکیک می‌ش ود ک ه دو ف از ‪ -‬ف از رافی نیت (غ نی از حالل‬
‫خوراک) و فاز عصاره (غنی از امالح) را ایجاد می‌کند [‪ .]1‬زمانی که فراریت نسبی ‪ 1‬باشد‪ ،‬جداسازی اج زای مخل وط ب ا تقط یر‬
‫امکان پذیر نیست و زمانی که فراریت نسبی بیشتر از ‪ 1‬باشد‪ ،‬از روش استخراج برای جداسازی اجزا اس تفاده می ش ود‪ .‬همچ نین‪،‬‬
‫زمانی که روش تقطیر استفاده شده بسیار گران اس ت‪ ،‬فرآین د اس تخراج انتخ اب می ش ود [‪ .]2‬بل وک دی اگرام اص لی ب رای فرآین د‬
‫‪.‬استخراج در شکل ‪ 1‬آورده شده است‬

‫‪Fig1 . Block Diagram for Extraction‬‬

‫‪ .‬طبقه بندی فرآیند استخراج بر اساس دو مقوله مختلف‪ ،‬عملیات و انواع فازها است [‪]3‬‬
‫طبقه بندی بر اساس عملیات‪ :‬فرآیند دسته ای ‪‬‬
‫فرآیند مستمر‬
‫‪:‬طبقه بندی بر اساس انواع فازها ‪‬‬

‫صفحه | ‪ (IJARCS) 6‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫استخراج مایع ‪ -‬مایع ‪ -‬فاز نمونه (مایع) •‬

‫فاز استخراج (مایع)‬
‫مبنای جداسازی (پارتیشن بندی)‬
‫استخراج فاز جامد یا – فاز نمونه (گاز‪ ،‬مایع) •‬
‫فاز استخراج میکرو استخراج (مایع‪ ،‬جامد‪ ،‬فاز ثابت)‬
‫مبنای جداسازی (پارتیشن بندی یا جذب)‬
‫لیچینگ یا مایع جامد ‪ -‬فاز نمونه (جامد) •‬
‫فاز استخراج عصاره (مایع)‬
‫مبنای جداسازی (پارتیشن بندی)‬
‫سیال فوق بحرانی ‪ -‬فاز نمونه (جامد‪ ،‬مایع) •‬
‫فاز استخراج استخراج (سیال فوق بحرانی)‬
‫اساس جداسازی (پارتیشن بندی با حرارت اعمال شده)‬
‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫به کمک فراصوت ‪ (MAE)،‬تکنیک‌های استخراج پیشرفته ‪ -‬استخراج به کمک مایکروویو‬

‫استخراج مایع تحت ‪ Soxtec،‬استخراج سوکسله‪ ،‬استخراج ‪ (SFE)،‬استخراج (امارات متحده عربی)‪ ،‬استخراج سیال فوق بحرانی‬
‫‪ (MSPD) [4].‬استخراج فالسک تکانی و پراکندگی فاز جامد ماتریسی ‪ (ASE)،‬یا استخراج حالل تسریع شده )‪ (PFE‬فشار‬
‫_ ‪ E‬انواع استخراج ‪2.‬‬
‫استخراج مایع‪-‬مایع ‪2.1.‬‬
‫همچنین به عنوان استخراج با حالل شناخته می شود به عملیاتی اطالق می شود که در آن اجزای مخلوط م ایع ب ا تم اس آن ب ا ی ک‬
‫حالل مایع نامحلول مناسب که ترجیحا ً یک یا چند جزء را حل می کند‪ ،‬جدا می شود [‪ .]13‬در این نوع عملیات‪ ،‬جداس ازی اج زای‬
‫محلول به توزیع نابرابر اجزا بین دو مایع غیرقابل اختالط بستگی دارد‪ .‬در استخراج مایع‪ ،‬محلول خوراک یک ف از و حالل م ورد‬
‫استفاده برای استخراج فاز دیگر است‪ .‬در استخراج با حالل هر دو م ایع یع نی خ وراک و حالل ی ک مخل وط همگن را تش کیل می‬
‫‪.‬دهند و با تماس آن با یکدیگر جدا می شوند که ترجیحا ً یکی از دو مایع را جدا می کند [‪]15‬‬

‫‪Fig2 . Block Diagram for Liq -Liq Extraction‬‬

‫‪:‬نماد پذیرفته شده‬

‫امالحی است که بین دو ‪ C‬و )مایعات خالص و قابل حل نامحلول هستند ‪ B‬و ‪ (A‬حالل استخراج است ‪، B‬حالل خوراک ‪a) A‬‬
‫‪.‬فاز توزیع می شود‬
‫‪.‬جدا شود ‪ C‬و ‪ A‬محلول خوراکی که باید با استخراج از – ‪b) F‬‬
‫‪.‬مرحله استخراج یا استخراج – ‪E‬‬
‫‪.‬مرحله رافینیت یا رافینیت [‪R – ]14-13‬‬
‫‪ ،‬تعادل کلی مواد‬
‫(مایع)‬ ‫محلول مایع ‪ +‬حالل = فاز استخراج (مایع) ‪ +‬فاز رافینیت‬
‫‪:‬مثال ‪F + B =E +R‬‬
‫‪.‬با آب [‪ LPG ]14‬استخراج متانول از‬
‫تماس محلول اسید استیک در آب با حاللی مانند اتیل استات‪ ،‬فاز دو ف ازی عص اره (الی ه اس تر ‪ /‬الی ه آلی) را تش کیل می ده د ک ه‬
‫حاوی بیشتر اسید استیک در اتیل استات با مقداری آب است‪ ،‬در حالی که فاز رافی نیت (الی ه آبی) ک ه ح اوی محل ول اس ید اس تیک‬
‫ضعیف تری با مقدار کمی اتیالکتات است [‪ .] 13‬مقدار آب در فاز عصاره و اتیل استات در فاز رافینیت به حاللیت آنها در یک دیگر‬
‫‪.‬بستگی دارد [‪]15‬‬
‫انتخاب حالل برای استخراج ‪2.1.1.‬‬
‫‪.‬انتخاب حالل بر اساس کیفیت حالل مانند گزینش پذیری‪ ،‬قابلیت بازیافت‪ ،‬ضریب توزیع‪ ،‬چگالی و غیره است‬
‫گزینش پذیری ‪ -‬نسبت غلظت امالح به حالل خوراکی در فاز عصاره به نسبت غلظت در فاز رافینیت انتخ ابی نامی ده می ش ود ک ه‬
‫می تواند به عنوان عامل جداسازی نیز شناخته شود‪ .‬این معیار اثربخش ی حالل ب رای جداس ازی اج زای ی ک خ وراک اس ت [‪-16‬‬
‫‪]19.‬‬

‫‪. β=1‬استخراج امکان پذیر است ‪β>1 -‬‬

‫‪.‬استخراج امکان پذیر نیست ‪-‬‬
‫این به معنای گزینش پذیری باالتر است‪ .‬جدایی راحت تره‬

‫‪ | 7‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫قابلیت بازیافت ‪ -‬حالل ها با تقطیر بازیافت و مجدداً مورد استفاده قرار می گیرند‪ ،‬اما نباید ب ا امالح اس تخراج ش ده ی ک زئ وتروپ‬
‫‪ .‬تشکیل دهند‪ .‬اگر نوسان نسبی زیاد باشد‪ ،‬هزینه بازیابی کم است‪ .‬همچنین گرمای نهان تبخیر باید کم باشد [‪]19-16‬‬
‫‪.‬نشان داده می شود [‪ K ]19-16‬ضریب توزیع ‪ -‬نسبت غلظت امالح در فاز عصاره و فاز رافینه است‪ .‬با‬

‫مقادیر باالتر ضریب توزیع عموما ً مطلوب است زیرا مقدار حالل کمتر و تعداد مراحل استخراج کمتری برای یک وظیفه استخراج‬
‫‪.‬معین مورد نیاز است‬
‫چگالی ‪ -‬برای جداسازی فیزیکی فازها‪ ،‬چگالی فاز مایع اش باع بای د بیش تر باش د [‪ .]16‬حالل بای د ارزان‪ ،‬غ یر س می و غ یر قاب ل‬
‫‪.‬اشتعال باشد [‪]19‬‬
‫حالل برای استخراج مایع ‪ -‬مایع‬
‫حالل های آبی‬ ‫آب – حالل آلی غیر قابل امتزاج‬
‫راه حل اساسی‬ ‫دی کلرومتان‬
‫محلول اسیدی‬ ‫دی اتیل اتر‬
‫اب‬ ‫هگزان‪ ،‬نفت اتر‬
‫نمک های باال‬ ‫کلروفرم‬
‫کاربرد استخراج مایع‪ -‬مایع به شرح زیر است‪ -‬استخراج مایع‪ -‬مایع ب ه ط ور گس ترده در ک افئین زدایی قه وه و چ ای و جداس ازی‬
‫اسانس ها (طعم و عطرها) در صنایع غذایی استفاده می شود‪ .‬به احتمال زیاد در جداس ازی الفین‪/‬پ ارافین و ایزومره ای س اختاری‬
‫در صنایع پتروشیمی استفاده می شود‪ .‬بیش ترین ک اربرد را در بازی ابی م واد فع ال از آبگوش ت ه ای تخم یر و تص فیه محص والت‬
‫در پاالیش گاه )‪ (BTX‬ویتامینی در صنعت داروسازی دارد‪ .‬در بهبود کیفیت روغن روان کننده و جداس ازی آروماتی ک ‪ /‬آلیفاتیک‬
‫‪ .‬نفت ضروری است‪ .‬در صنعت هسته ای از استخراج مایع‪ -‬مایع برای خالص سازی اورانیوم استفاده می شود [‪]21-20‬‬
‫استخراج فاز جامد ‪2.2.‬‬
‫استخراج فاز جامد روش آماده‌سازی نمونه است که برای جداسازی‪ ،‬غنی‌سازی و خالص‌سازی اج زاء از محلول‌ه ای آبی بس ته ب ه‬
‫خواص فیزیکی و شیمیایی آنها استفاده می‌شود [‪ .]24‬این شامل تماس نمونه ه ای آبی ب ا ی ک ف از جام د ی ا ج اذب اس ت ک ه در آن‬
‫ترکیب قبل از شستشو روی سطح فاز جامد جذب می شود [‪ .]28‬مقدار عصاره در مقایس ه ب ا مق دار آن الیز در نمون ه ن اچیز اس ت‪.‬‬
‫‪.‬استخراج فاز جامد به طور گسترده در آزمایشگاه های تحلیلی استفاده می شود‬
‫همچنین بر مشکالتی که در عملیات استخراج مایع‪-‬مایع با آن مواجه است‪ ،‬غلبه می کند‪ ،‬مانند جداسازی فاز رض ایت بخش نیس ت‪،‬‬
‫بازیابی کمتر‪ ،‬اتالف مقادیر زیادی از حالل های آلی‪ .‬همچنین ظروف شیشه ای مورد استفاده در استخراج مایع‪ -‬مایع گ ران هس تند‬
‫‪]29[.‬‬
‫‪.‬جاذب ‪ -‬ماده ای است که برای جذب یا جذب سیاالت مختلف استفاده می شود [‪]25‬‬
‫انواع بسته بندی مورد استفاده در استخراج فاز جامد ‪2.2.1.‬‬
‫بسته بندی مورد استفاده در استخراج فاز جامد بر اساس اندازه ذرات است‪ .‬جدول ‪ 2.1‬انواع مختلف بسته بندی مورد استفاده را ب ر‬
‫‪.‬اساس اندازه ذرات نشان می دهد [‪]28‬‬
‫جدول ‪ . 2.1‬انواع بسته بندی بر اساس اندازه ذرات‬
‫نوع بسته بندی‬ ‫اندازه ذرات‬ ‫فاز‬
‫سیلیس‬ ‫‪ Â‬ذرات ‪ 40‬میکرومتر‪ ،‬منافذ ‪60‬‬ ‫فاز معکوس‬
‫فاز تبادل یون‬
‫فاز عادی‬
‫آلومینا‬ ‫ذرات نامنظم‪ ،‬مش ‪60/325‬‬ ‫فاز جذب‬
‫فلوریسیل‬ ‫ذرات مش ‪100/200‬‬ ‫فاز جذب‬
‫رزین‬ ‫‪ 160-80‬میکرومتر )ذرات کروی(‬ ‫فاز جذب‬
‫کربن گرافیتی شده‬ ‫فاز جذب‬
‫انواع فازها ‪2.2.2.‬‬
‫‪:‬فاز معکوس (شکل ‪)2‬‬
‫در فاز معکوس فاز متحرک قطبی و فاز نوشت افزار غیر قطبی (هیدروفوبیک) است‪ .‬به ط ور معم ول ‪ 8‬ی ا ‪ 18‬ک ربن ب ه س یلیس‬
‫غیر قطبی است‪ .‬مولکول‌های غیرقطبی به آن متصل یا جذب می‌شوند و مولکول‌های قطبی س ریع‌تر ‪ C18‬اضافه می شود‪ .‬سیلیس‬
‫‪.‬از فاز لوازم التحریر عبور می‌کنند‬
‫استفاده از فاز معکوس آسان تر است‪ .‬همچنین‪ ،‬این فاز دارای یک فاز لوازم التحریر آبگریز است که می تواند برای طیف وس یعی‬
‫از مولکول ها اعمال شود‪ ،‬در زمان ماند برای اکثر آنالیت های آلی به خوبی عمل می کند (‪ ٪80-70‬آنالیت های رایج را می ت وان‬

‫‪ | 8‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫را فراهم می ‪ pH‬با استفاده از این تکنیک اندازه گیری کرد)‪ .‬همچنین امکان کنترل دقیق متغیرهایی مانند نوع حالل آلی‪ ،‬غلظت و‬
‫‪.‬کند‪ .‬فاز معکوس گزینه های بیشتری در زمینه کروماتوگرافی دارد [‪]29‬‬
‫از آب آشامیدنی‪ ،‬آب شستشوی مورد استفاده در فرآوری روغن زیتون حاوی آفت‌کش‌هایی است که ‪ CCl4‬کاربردهای آن استخراج‬
‫‪.‬استخراج می‌شوند و پیش تغلیظ فوتو بازدارنده‌ها در نوشیدنی‌ها‬
‫‪:‬فاز عادی (شکل ‪)3‬‬
‫ستون با ذرات سیلیس پر شده است‪ .‬سیلیس قطبی است‪ .‬مولکول‌های قطبی ب ه آن متص ل‪/‬ج ذب می‌ش وند و مولکول‌ه ای غیرقط بی‬
‫‪.‬سریع‌تر از فاز لوازم التحریر عبور می‌کنند‬
‫فاز نرمال را می توان برای ترکیباتی که برای جداسازی بیش از حد آبگریز هستند استفاده کرد‪ .‬ترکیباتی ک ه در آب محل ول نیس تند‬
‫یا ممکن است در آب تجزیه شوند در این مرحله قرار می گیرند‪ .‬یکی از کاربردهای اصلی ف از نرم ال ب رای جداس ازی ایزومره ا‬
‫‪.‬است [‪]29‬‬

‫شکل ‪ .3‬فاز معکوس‬

‫کاربردها آنالیز کمی آفت کش های کلردار به دست آمده از عصاره ماهی‪ ،‬جداسازی ترکیبات مولکولی از اج زای اص لی م واد آلی‬
‫‪.‬از خاک و استخراج اسیدهای چرب از عصاره صدف است‬

‫‪Fig 4. Reversed Phase and Normal Phase‬‬

‫‪:‬فاز تبادل یون‬

‫استخراج فاز جامد تبادل یونی برای جداسازی ترکیب ات ی ونی از حالل قط بی ی ا غ یر قط بی در حض ور حالل تب ادل ی ونی ب ا ب ار‬
‫مخالف استفاده می شود‪ .‬محیط تبادل یونی به دو شکل آنیونی و کاتیونی برای استخراج آنالیزهایی با گ روه ع املی ب ازی ی ا اس یدی‬
‫وجود دارد [‪ .] 37‬جاذب های تبادل یونی بسته به نوع گروه یونی متصل به سطح می توانند ب ه عن وان مب دل ه ای ض عیف ی ا ق وی‬
‫طبقه بندی شوند‪ .‬مبدل های کاتیونی قوی شامل گروه عاملی اسیدی مانند مشتقات اسیدهای سولفونیک می باشد‪ .‬مبدل ه ای ک اتیونی‬
‫پ ایین خن ثی می ش وند [‪ .]29‬کاربرده ا ‪ pH‬باال بار منفی دارن د ام ا در ‪ pH‬ضعیف دارای گروه عملکردی سطحی هستند که در‬
‫شامل جداسازی پروت ئین ه ا (اس یدهای آمین ه) از نمون ه ه ای م ایع و تش کیل ترکیب ات س لنیوم ک اتیونی موج ود در عص اره ب رگ‬
‫‪ . .‬است ‪Brassica juncea‬‬

‫‪ | 9‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫‪Fig 5. Ion Exchange‬‬

‫انتخاب حالل ‪2.2.3.‬‬

‫جدول ‪ .2.2‬حالل های رایج در استخراج فاز جامد‬
‫قطبیت‬ ‫حالل‬ ‫قابل امتزاج در آب‬

‫غیر قطبی‬ ‫معکوس قوی‬ ‫فاز نرمال ضعیف‬ ‫هگزان‬ ‫خیر‬

‫فاز‬ ‫تتراکلرید کربن‬ ‫خیر‬
‫دی کلرومتان‬ ‫خیر‬
‫اتیل استات‬ ‫بد‬
‫استون‬ ‫آره‬
‫فاز معکوس ضعیف‬ ‫فاز‬ ‫نرمال‬ ‫متانول‬ ‫آره‬
‫قطبی‬ ‫قوی‬
‫استیک اسید‬ ‫آره‬
‫مراحل مربوط به استخراج فاز جامد ‪2.2.4.‬‬
‫‪:‬عملیات استخراج فاز جامد به پنج مرحله به شرح زیر تقسیم می شود‬
‫‪.‬مرحله ‪ :1‬خیس کردن جاذب‬
‫‪.‬مرحله ‪ :2‬حالت دهنده جاذب‬
‫مرحله ‪ :3‬بارگیری نمونه‬
‫‪.‬مرحله ‪ :4‬شستشوی تداخلی‬
‫‪.‬مرحله ‪ :5‬شستشوی تحلیلی‬
‫را با جاذب بشویید و مقدار کافی جاذب را در آن اضافه کنید‪ .‬پس از آن‪ ،‬جاذب تهویه می ش ود ک ه در آن حالل ی ا ب افر ‪ SPE‬لوله‬
‫اضافه می شود‪ .‬مرحله بعدی بارگذاری نمونه ها است‪ .‬نمونه به وسیله مکش (وکیوم یا پیستون) از مواد ج اذب عب ور می کن د‪ .‬این‬
‫‪ (Elution).‬فرآیند با شستشو با حالل انجام می شود که در آن مواد ناخواسته با استخراج یک م اده از م اده دیگ ر ح ذف می ش وند‬
‫‪ .‬این به استخراج نمونه مورد نظر کمک می کند‪ .‬در نهایت نمونه مورد نظر با کمک حالل الیت از جاذب استخراج می شود [‪]37‬‬

‫‪Fig 6. Steps involved in Solid Phase Extraction‬‬

‫‪ | 10‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫) ‪2.3. L EACHING (S OLID -L IQUID E ExTRACTION‬‬

‫به معنای حذف مواد تشکیل دهنده از مخلوطی از جامدات با تم اس م واد جام د ب ا حالل م ایع )‪ (Leaching‬استخراج جامد ‪ -‬مایع‬
‫است که این اجزای خاص را حل می کند [‪ .] 30‬لیچینگ ممکن است برای تولید محلول غلیظ یک ماده جامد با ارزش یا ب ه منظ ور‬
‫آزادسازی جامدات نامحلول از ماده محلولی که با آن آلوده شده است استفاده شود‪ .‬یک مثال روزمره از لیچین گ‪ ،‬تهی ه قه وه اس ت‪.‬‬
‫‪ .‬در این حالت اجزای محلول یعنی قهوه آسیاب شده توسط محلول در آب از پودرهای نامحلول جدا می شود [‪]31‬‬
‫مکانیسم لیچینگ ‪2.3.1.‬‬
‫‪:‬لیچینگ شامل دو مرحله است که به شرح زیر است‬
‫مرحله تماس )‪1‬‬
‫تماس جامد با حالل انتخابی ‪ -‬مایع به منظور حل شدن محلول محلول در حالل‪ .‬امالح ابتدا از س طح جام د ح ل می ش ود‪ ،‬س پس ب ا‬
‫انتشار به داخل بدنه اصلی محلول می رود‪ .‬این فرآیند ممکن است منجر به تشکیل منافذ در مواد جامد شود ک ه س طوح جدی د را در‬
‫‪.‬معرض نفوذ حالل بعدی به چنین سطحی قرار می دهد [‪]32‬‬
‫مرحله جدایی )‪2‬‬
‫‪ ....‬جداسازی فازهای نامحلول یعنی جداسازی فیزیکی فاز مایع از جامد با ته نشینی‪ ،‬فیلتراسیون و‬
‫روش های عملیات ‪2.3.2.‬‬
‫لیچین گ ت ک مرحل ه ای (متق اطع) ی ک مرحل ه اس تخراج )‪1‬‬
‫‪.‬نظری را در نظر بگیرید‬
‫‪ .‬در جامداتی که باید شسته شوند ‪ A+C‬جرم – ‪F‬‬
‫‪.‬در جامداتی که باید شسته شوند ‪ A+C‬به ازای هر جرم ‪ C‬جرم – ‪Y F‬‬
‫‪.‬در حالل لیچینگ ‪ A +C‬محلول جرمی – ‪Ro‬‬
‫‪.‬در حالل لیچینگ ‪ A+C‬جرم ‪ C /‬جرم – ‪X o‬‬
‫‪.‬در جامد شسته شده ‪ A+C‬جرم ‪E 1 -‬‬
‫‪.‬در جامدات شسته شده ‪ A+C‬جرم ‪ C/‬جرم – ‪Y 1‬‬
‫‪.‬در سرریز ‪ A+C‬محلول جرمی – ‪R 1‬‬

‫در محلول لیچ (سرریز) تعادل کلی مواد ‪ A+C‬جرم ‪ C /‬جرم – ‪X 1‬‬
‫‪F + R o= R 1+E 1‬‬
‫تعادل مواد جزء‬
‫‪F * Y F + R o * X O = R 1 * X 1 + E 1 *Y 1‬‬
‫لیچینگ متقاطع چند مرحله ای )‪2‬‬
‫‪.‬متریال تراز مرحله ‪ 1‬مشابه متریال تراز تک مرحله ای است‬

‫‪ | 11‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫‪ N،‬تراز مواد مرحله‬

‫‪،‬تعادل کلی مواد‬
‫‪E N-1 + R ON = E N + R N‬‬
‫‪،‬تعادل مواد جزء‬
‫‪E N-1 *Y N-1 +R ON *X O =E N *Y N +R N *X N‬‬
‫لیچینگ چند مرحله ای ضد جریان )‪3‬‬

‫‪ N،‬تعادل مواد برای مرحله‬

‫‪،‬تعادل کلی مواد‬
‫‪E N-1 +R N+1 =E N +R N‬‬
‫‪،‬تعادل مواد جزء‬
‫‪E N-1 *Y N-1 +R N+1 *X N+1 = E N *Y N + R N *X N‬‬
‫کاربردهای عملیات لیچینگ به شرح زیر است ‪ -‬شستش وی قن د از چغندرقن د ب ا اس تفاده از آب داغ‪ .‬اس تخراج روغن از دان ه ه ای‬
‫روغنی مانند سویا با استفاده از هگزان یا اتر نفتی به عنوان حالل‪ .‬استخراج تانن از پوست چای با اس تفاده از آب؛ اس تخراج عط ر‬
‫از گل ها؛ استخراج ترکیبات دارویی مانند م واد دارویی خ وب از ریش ه‪ ،‬ب رگ و س اقه گیاه ان در ص نعت داروس ازی [‪.]36-34‬‬
‫‪ .2.4‬استخراج سیال فوق بحرانی‬
‫در این نوع استخراج یک جزء ب ا کم ک حالل از ی ک م اتریس اس تخراج می ش ود‪ .‬ام ا در اینج ا حالل م ورد اس تفاده س یال ف وق‬
‫معموالً برای استخراج از جامدات انجام می شود‪ ،‬اما این فرآیند برای استخراج )‪ (SCF‬بحرانی است‪ .‬استخراج سیال فوق بحرانی‬
‫از مایعات نیز معتبر است‪ .‬استخراج از این نوع برای تهیه نمونه در آزمایش گاه ه ای تحلیلی اس تفاده می ش ود‪ .‬در مقی اس بزرگ تر‬
‫‪.‬از جریان محصول (روغن) استفاده می شود [‪ (Decaffeination) ]37 ،38‬برای حذف مواد ناخوشایند‬
‫در این فرآیند استخراج‪ ،‬ترکیبات یا مواد شیمیایی جدا شده با سیاالت فوق بحرانی ترکیب می شوند که باعث ایجاد یک فاز متح رک‬
‫‪.‬می شود‪ .‬در دما و فشار (تقریبا ً به شرایط بحرانی دما و فشار) فاز متحرک با خواص حل‌شوندگی تقویت می‌شود[‪]39‬‬
‫سیال فوق بحرانی‪ :‬این نوع سیاالت چگالی باال و غیر قابل تراکم هستند‪ .‬شکل ‪ ،2.6‬نمایه فشار در مقابل دما را برای سیاالت نش ان‬
‫می دهد‪ .‬فشار و دمای سیاالت فوق بحرانی باالتر از نقطه بحرانی است‪ .‬حرکت حرارتی این سیاالت باال است‪ ،‬همچنین چگ الی آن‬
‫می تواند به طور گسترده ای متفاوت باشد‪ .‬از این رو‪ ،‬می توان خواص مربوط به چگالی را کن ترل ک رد‪ .‬در فرآین د ک افئین‌زدایی‪،‬‬
‫حالل اغلب مورد استفاده دی‌اکس ید ک ربن اس ت‪ ،‬از س وی دیگ ر ب رای تولی د ب رق‪ ،‬س یال ف وق بح رانی م ورد اس تفاده آب اس ت [‬
‫‪]41،42.‬‬

‫‪ | 12‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫شکل ‪ .7‬مشخصات فشار در مقابل دما برای سیاالت فوق بحرانی‬

‫حالل های مورد استفاده در استخراج فوق بحرانی‬
‫‪.‬خواص بحرانی حالل ها در ذکر شده است جدول‪]38[ 2.3 .‬‬
‫حالل ها‬ ‫وزن مولکولی (گرم‬ ‫)‪ ( o C‬دمای بحرانی‬ ‫)‪ (ATM‬فشار بحرانی‬ ‫‪ (kg/‬چگالی بحرانی‬
‫بر مول)‬ ‫‪m3‬‬
‫)‬
‫‪CO 2‬‬ ‫‪44.01‬‬ ‫‪31.2‬‬ ‫‪73‬‬ ‫‪467.6‬‬
‫‪CH 4‬‬ ‫‪16.04‬‬ ‫‪-82.6‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪162.7‬‬
‫) ‪ (C 2 H 4‬اتیلن‬ ‫‪28.05‬‬ ‫‪9.2‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪214‬‬
‫‪CH 3 OH‬‬ ‫‪32.04‬‬ ‫‪240.2‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪281‬‬
‫)‪ (C 3 H 6 O‬استون‬ ‫‪58.08‬‬ ‫‪235‬‬ ‫‪46.3‬‬ ‫‪273‬‬
‫روش استخراج سیال فوق بحرانی یک عملیات ساده است‪ .‬زمان مورد نیاز برای اس تخراج س ریع ح دود ‪ 60-30‬دقیق ه ب رای ه ر‬
‫نمونه است که ‪ 1/3‬تا ‪ 1/4‬زمان پردازش مورد نیاز تکنیک های معمولی اس ت‪ .‬این روش آفت کش ه ای کمی اب را ح ذف می کن د و‬
‫عصاره در یک ستون تله جمع آوری می شود‪ .‬حداقل عصاره را نیز می توان در ستون تله جدا کرد‪ .‬س تون تل ه و لول ه پس از ه ر‬
‫مجموعه عملیات شستشو می شود که حداقل انسداد و آلودگی در س تون را تض مین می کن د‪ .‬دی اکس ید ک ربن ب ه عن وان ی ک حالل‬
‫بسیار خالص و ارزان است‪ .‬این روش ایمن و سازگار با محیط زیست است زیرا ‪ SCF‬استخراج استفاده می شود و برای استخراج‬
‫‪.‬دی اکسید کربن غیر سمی و غیر قابل اشتعال است‬
‫ها بین مایع خ الص و گ از ق رار دارن د‪ ،‬از این رو می توانن د ب ه عن وان «م ایع ت راکم پ ذیر» ی ا ‪ SFF‬خواص فیزیکی و حرارتی‬
‫‪«.‬گازهای متراکم» نیز شناخته شوند [‪]42‬‬
‫‪ SCF‬تغییرات در خواص برای یک‬
‫‪.‬مایعات مانند چگالی (‪ 1000-100‬برابر بیشتر از گازها) •‬
‫‪.‬انتشار بیشتر از مایعات (‪ 3-10‬و ‪ 4-10‬سانتی متر مربع در ثانیه) •‬
‫قدرت حل کنندگی خوب •‬
‫کاهش کشش سطحی •‬
‫‪.‬ویسکوزیته کم (‪ 100-10‬برابر کمتر از مایعات) •‬
‫‪.‬گاز مانند خواص تراکم پذیری است‪ ،‬بنابراین آنها قدرت نفوذ باالیی دارند •‬
‫این است که این فرآیند می توان د حالل ه ای آلی را ح ذف کن د‪ ،‬یع نی می توان د خط رات ذخ یره س ازی را ‪ SCF‬مزایای استخراج‬
‫کاهش دهد‪ .‬این فرآیند همچنین برای استخراج و خالص سازی ترکیبات جامد یا م ایع ب ا ف راریت کم مناس ب اس ت‪ .‬همچ نین مس تعد‬
‫امک ان جداس ازی کام ل حالل از عص اره و ف از رافی نیت را ‪ SCF‬تخریب حرارتی (شرایط عملیاتی کم) است‪ .‬همچنین اس تخراج‬
‫همه ک اره و کارآم د اس ت (اس تفاده از حالل ه ا و امالح کمکی) [‪ .]39‬مح دودیت ه ا زم ان ‪ SCF‬فراهم می کند‪ .‬فرآیند استخراج‬
‫فش رده س ازی حالل ب ه اق دامات ‪ SCF).‬به داخل یک جامد سریع است‪ ،‬ام ا انتش ار امالح از جام د به ‪ SCF‬نفوذ( طوالنی هستند‬
‫بازیافت دقیق برای کاهش هزینه انرژی نیاز دارد‪ .‬مقیاس به دلیل عدم وجود مبانی امکان پذیر نیس ت‪ .‬م دل مبت نی ب ر مولک ولی از‬
‫‪.‬دشوار است [‪ SCF ]39‬تمیز کردن زمان بر خواهد بود‪ .‬حفظ فشار در ‪ SCF.‬امالح در‬
‫اولئورزین ها‪ ،‬روغن ادویه‪ ،‬عطرها و محصوالت طعم دار محصوالت طبیعی هستند که می ت وان ب ا اس تفاده از تکنی ک اس تخراج‬
‫استخراج کرد‪ .‬همچنین در کافئین زدایی قهوه و چای‪ ،‬تولید ذرات یکنواخت و فوق ریز‪ ،‬رنگرزی پارچه ها‪ ،‬خش ک ک ردن ‪SCF‬‬
‫‪.‬برای تمیز کردن قطعات فلزی با دقت باال استفاده می شود ‪ SCF‬ژل های هوا و غیره استفاده می شود‪ .‬فرآیند استخراج‬

‫‪ | 13‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫_ _ روشهای استخراج ‪3.‬‬

‫استخراج با کمک اولتراسونیک‪ ،‬استخراج به کمک مایکروویو‪ ،‬استخراج با کمک مکانیکی شیمیایی‪ ،‬استخراج سیال فوق بح رانی‪،‬‬
‫استخراج رفالکس حرارتی‪ ،‬اس تخراج م ایع‪/‬س یال تحت فش ار‪ ،‬اس تخراج ب ه کم ک آن زیم‪ ،‬اس تخراج سوکس له و بس یاری دیگ ر از‬
‫‪.‬تکنیک‌های استخراج هستند‪ .‬برخی از آنها بیشتر مورد بحث قرار می گیرند [‪]43‬‬
‫روش استخراج به کمک مایکروویو ‪3.1.‬‬
‫اصل ‪3.1.1.‬‬
‫امواج الکترومغناطیسی از دو میدان نوسانی عمود بر هم تشکیل شده اند‪ :‬می دان الک تریکی و می دان مغناطیس ی ک ه می ت وان آن را‬
‫مایکروویو نیز نامید‪ .‬این امواج به عنوان بردار انرژی یا حامل اطالعات اس تفاده می ش وند‪ .‬ام واج الکترومغناطیس ی توس ط م واد‬
‫‪.‬جذب شده و به انرژی گرمایی تبدیل می شوند‪ .‬این یک انرژی مایکروویو است‬
‫‪.‬انرژی مایکروویو بین ‪ 300‬مگاهرتز تا ‪ 300‬گیگاهرتز است‪ .‬این امواج تابش غیر قابل یونیزاسیون هستند [‪]43‬‬
‫‪ .‬دو مکانیسم برای تبدیل انرژی الکترومغناطیسی به انرژی گرمایی یا گرما وجود دارد‪ :‬رسانایی یونی و چرخش دوقطبی [‪]44‬‬
‫رسانایی یونی‪ :‬پراکندگی یونها تحت تأثیر میدان الکتریکی هنگام اعمال میدان الکترومغناطیسی [ ‪ . ] 45‬با تغییر در عالمت میدان‬
‫الکتریکی‪ ،‬جهت یون ها تغییر می کند که منجر به برخورد مولکول ها با یکدیگر و مقاومت در برابر جریان یون ها می ش ود‪ .‬این‬
‫‪.‬باعث ایجاد اصطکاک و گرم شدن محلول می شود‬
‫چرخش دوقطبی‪ :‬هنگامی که یک میدان الکتریکی به مولکول های قطبی اعمال می شود (دارای گشتاور دوقط بی)‪ ،‬آنه ا س عی می‬
‫کنند با میدان الکتریکی همسو شوند‪ .‬با کاهش میدان الکتریکی‪ ،‬بازیابی مولکول های حرارتی صورت می گ یرد ک ه ب ه نوب ه خ ود‬
‫منجر به آزاد شدن انرژی حرارتی می شود‪ .‬این آزاد شدن انرژی منجر به گرم شدن محلول می شود [ ‪ . ] 46‬شکل رفتار مولکول‬
‫‪.‬های قطبی را تحت تأثیر میدان الکتریکی نشان می دهد‬

‫‪Fig 8. Dipole Rotation‬‬

‫فرآیند استخراج مایکروویو ‪3.1.2.‬‬

‫برای عصاره گیری از مواد گیاهی خشک شده استفاده می شود‪ ،‬بنابراین ب ا وج ود اینک ه خش ک می ش ود دارای مق داری رط وبت‬
‫است‪ .‬این رطوبت در اثر برخورد مایکروویو گرم می شود و فشار داخل آن افزایش می یابد‪ .‬فشار به دیواره سلول گیاهی وارد می‬
‫شود و منجر به تورم سلول می شود‪ .‬افزایش بیشتر فشار منجر به پارگی سلول می شود‪ ،‬به همین دلیل اجزای سلول با حالل شس ته‬
‫می شوند‪ .‬اگر ماتریس گیاه با حالل اشباع شود‪ ،‬راندمان گرمایش افزایش می یابد‪ .‬اجاق های م ایکروویو متمرک ز (تنه ا بخش ی از‬
‫مخزن استخراج تحت تابش قرار می گیرد) و ظروف استخراج بسته (استخراج در شرایط کنترل شده)‪ ،‬دو نوع ابزار مورد اس تفاده‬
‫‪.‬برای فرآیند استخراج مایکروویو هستند‪ .‬هر دو سیستم به دو نوع چند حالته و تک حالته تقسیم می شوند‬
‫‪.‬فلوچارت زیر مراحل مربوط به فرآیند استخراج مایکروویو را نشان می دهد‬

‫‪ | 14‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫‪:‬عوامل موثر بر استخراج مایکروویو ‪ )1‬حالل ‪3.1.3.‬‬

‫انتخاب مناسب حالل ها منجر به بازده استخراج خوب می شود‪ .‬حالل هایی مانند دی کلرومتان‪ ،‬متانول‪ ،‬استون‪ ،‬بنزین اتر و غ یره‬
‫برای فرآیند استخراج مایکروویو استفاده می شود‪ .‬گزینش پذیری حالل ها نسبت به آن الیت بای د زی اد باش د‪ .‬حالل اس تخراج بای د ب ا‬
‫مراحل کروماتوگرافی سازگار باش د‪ .‬خ واص دی الکتری ک حالل و حجم حالل ن یز ب ر فرآین د ت أثیر می گ ذارد‪ .‬از این رو‪ ،‬بهین ه‬
‫‪.‬سازی این عامل از اهمیت اولیه برخوردار است [‪]48‬‬
‫‪:‬زمان استخراج )‪2‬‬
‫با افزایش مقدار آنالیت‪ ،‬زمان استخراج نیز افزایش می یابد‪ .‬این همچنین منجر به افزایش خطر تخریب‪ ،‬پس از زم ان اس تخراج ی ا‬
‫بازیابی خاص می شود‪ .‬استخراج بیشتر منجر به تخریب اجزای ض روری می ش ود‪ .‬ب رای م اتریس گیاه ان مختل ف اس تفاده ش ده‪،‬‬
‫‪.‬زمان استخراج متفاوت است [‪]48‬‬
‫‪:‬قدرت مایکروویو )‪3‬‬
‫توان مایکروویو به ان دازه ک افی بای د ت امین ش ود‪ ،‬نبای د خیلی بیش تر از نی از و خیلی کم تر از نی از باش د‪ .‬این بس تگی ب ه ران دمان‬
‫استخراج بر اساس قدرت و زمان قرار گرفتن در معرض آن دارد‪ .‬بهینه سازی ب ر اس اس روش ه ای آزم ون و خط ا ب ا داده ه ای‬
‫‪.‬تجربی آن انجام می شود [‪]48‬‬
‫ویژگی های ماتریس )‪4‬‬
‫‪μm-2mm.‬اندازه ذرات (مواد استخراج شده)‪100 :‬‬
‫ذرات ریزتر‪ ،‬مساحت سطح بزرگتر‪ ،‬استخراج موثرتر‪ .‬بنابراین اندازه ماتریس و میزان رطوبت اولیه در م اتریس ع واملی هس تند‬
‫‪.‬که بر فرآیند تأثیر می گذارند [‪]48‬‬
‫‪:‬دما و فشار )‪5‬‬
‫افزایش حالل منجر به افزایش حاللیت و کاهش کشش س طحی و ویس کوزیته حالل می ش ود‪ .‬شستش وی ترکیب ات گی اهی ب ه داخ ل‬
‫ماتریس‪ ،‬منجر به بازیابی استخراج باال می شود‪ .‬از آنجایی که فشار به دما وابسته است‪ ،‬فش ار ن یز عام ل مهمی اس ت ک ه بای د در‬
‫‪.‬نظر گرفته شود [‪]48‬‬
‫کاربرد فرآیند استخراج مایکروویو ‪3.1.4.‬‬
‫‪ .‬در زیر ترکیباتی وجود دارد که می توان با استفاده از این فرآیند استخراج کرد[‪]50‬‬
‫سیستم‪ :‬کوره خانگی اصالح شده‪ .‬استخراج با کمک حالل های ‪، Thuja occidentalis،‬روغن های فرار ‪ -‬ماتریس‪ :‬منتا پیپریت‬
‫‪.‬شفاف انجام می شود‬
‫سیس تم‪ :‬آون د ب از و بس ته‪ .‬ب رای مخ زن ب از ‪ Cyclocarya paliurus،‬و ‪ Pistacia lentiscus‬اتانول – ماتریکس‪ :‬برگ‌های‬
‫‪.‬استخراج با توان ‪ 600‬وات انجام می شود‬
‫‪.‬استون – ماتریکس‪ :‬میوه های مرکبات سنینسوس‪ ،‬سیستم‪ :‬ظرف باز‬
‫‪.‬مزایا و معایب فرآیند استخراج مایکروویو ‪3.1.5.‬‬
‫مزیت اصلی استخراج با مایکروویو این است که زمان استخراج مورد نیاز برای این فرآیند کمتر اس ت‪ ،‬همچ نین حالل م ورد نی از‬
‫‪.‬کمتر‪ ،‬هزینه تجهیزات کم و بازیابی حالل نسبتا ً باال برای این فرآیند است [‪]49‬‬

‫‪ | 15‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫محدودیت اصلی این است که پس از فرآیند‪ ،‬بقایای باقیمانده جامد در استخراج کننده وجود دارد‪ .‬بنابراین‪ ،‬فرآیند اضافی سانتریفیوژ‬
‫و فیلتراسیون برای تسهیل حذف باقی مانده جامد ضروری است‪ .‬حالل های غیر قطبی نمی توانند برای پردازش قابل استفاده باشند‪.‬‬
‫‪ .‬همچنین حالل های فرار نمی توانند برای این فرآیند استفاده شوند زیرا کارایی فرآیند استخراج مایکروویو را کاهش می دهد [‪]49‬‬
‫استخراج سوکسله ‪3.2.‬‬
‫این یک استخراج مداوم جامد ‪ /‬مایع است‪ .‬ماده جامدی که قرار است استخراج شود در بن د انگش تی ق رار می گ یرد ک ه از م اده ای‬
‫ساخته شده است که حاوی مواد جامد است اما فقط مایعات از آن عبور می کند (به عن وان ی ک کاغ ذ ص افی عم ل می کن د)‪ .‬س پس‬
‫انگشتانه در دستگاه استخراج قرار می گیرد‪ .‬س پس حالل آلی در رفالکس ح رارت داده می ش ود ک ه در نتیج ه بخ ارات تولی د ش ده‬
‫شروع به جوشیدن می کنند و با باال آمدن بخار‪ ،‬توسط کندانسور که بیشتر انگشتانه را پر می کند‪ ،‬م تراکم می ش وند‪ .‬این فرآین د ت ا‬
‫‪ .‬زمانی تکرار می شود که تمام موادی که قرار است از جامدات استخراج شود‪ ،‬انجام شود [‪]37‬‬
‫‪،‬از دستگاه های زیر تشکیل شده است [‪Soxhlet Extractor ]54‬‬
‫استخراج کننده سوکسله )‪1‬‬
‫بخاری مانتو (برقی) )‪2‬‬
‫کندانسور آب )‪3‬‬
‫اواپراتور فالش )‪4‬‬

‫شکل ‪ .9‬دستگاه استخراج سوکسله‬

‫ماده جامدی که قرار است استخراج شود در داخل یک انگشتانه قرار می گیرد که از یک کاغذ صافی ضخیم س اخته ش ده اس ت ک ه‬
‫بیشتر به محفظه اصلی استخراج سوکسله منتقل می شود‪ .‬این تجهیزات بیشتر مجهز به کندانسور هستند‪ .‬هنگامی ک ه بخ ار در ی ک‬
‫بخاری گوشته گرم می شود‪ ،‬به دلیل آن بخار از محفظ ه ب اال می رود ک ه ب ا کم ک کندانس ور مجه ز ب ه آن خن ک می ش ود [‪.]54‬‬
‫کندانسور بازیافت حالل را به داخل محفظه تضمین می کند‪ .‬محفظ ه ح اوی م واد جام د ب ه آرامی ب ا حالل گ رم بازی افت می ش ود‪.‬‬
‫هنگامی که محفظه استخراج سوکسله به طور کامل پر شد‪ ،‬به طور خودکار توسط یک بازوی سیفون تخلیه می شود‪ .‬اینها بارها در‬
‫‪ .‬یک ساعت یا یک روز تکرار می شوند تا زمانی که جامد تا سطح مورد نظر استخراج نشود [‪]54‬‬
‫‪.‬بیشتر برای استخراج مایع جامد در زمینه های مختلف مانند داروسازی‪ ،‬محیط زیست و مواد غذایی استفاده می شود‬
‫رایج ترین روش است و به عنوان یک روش مرجع و استاندارد در بسیاری از آزمایشگاه ها برای استخراج روغن از مواد مختل ف‬
‫‪.‬استفاده می شود [‪]37‬‬
‫ظرفیت بازیافت حالل خوب‪ ،‬سیستم ارزان قیمت و سهولت در کارکردن و کارکردن سیستم از مزایای این سیستم است [‪.]54 ،37‬‬
‫اگرچه این تکنیک ساده است‪ ،‬اما اشکاالت کمی برای استخراج سوکسله مانند خشک کردن ط والنی م دت و مق دار آن وج ود دارد‪.‬‬
‫زمان و حالل مورد نیاز به ترتیب بیشتر (‪ 8‬ساعت) و (‪ 200‬میلی لی تر) ع دم اتوماس یون اس ت‪ .‬یکی دیگ ر از خطاه ای این روش‬
‫این است که حالل باید گرم شود تا بجوشد و بخارات شروع به تبخیر کنند‪ ،‬اما در عین حال دمای محیط گرمایش باید ت ا ح د امک ان‬
‫‪ .‬پایین باشد تا تجزیه امالح استخراج شده به حداقل برسد‪ .‬اجتناب از از دست دادن غیر ضروری حالل [‪]37،54‬‬
‫)‪ (PLE‬استخراج مایع تحت فشار ‪3.3.‬‬
‫اصل ‪3.3.1.‬‬
‫استخراج مایع تحت فشار در دمای باال و فشار باال انجام می شود‪ .‬این ش رایط حالل را در ح الت م ایع نگ ه می دارد‪ .‬مق دار دم ا و‬
‫فشار حالل ها کمتر از دما و فشار بحرانی است [‪ .] 52‬این تکنیک به عنوان استخراج با حالل تسریع شده یا استخراج ب ا حالل داغ‬
‫‪.‬تحت فشار یا استخراج سیال تحت فشار نیز نامیده می شود‬
‫فرآیند سریعی نسبت به روش استخراج معمولی است‪ .‬حالل های مورد نیاز به طور قابل توجهی کمتر از فرآیندهای معمولی ‪PLE‬‬
‫است‪ .‬در دمای باال و فشار باال خواص حالل ها تغییر می کند‪ .‬افزایش سرعت انتقال جرم‪ ،‬افزایش حاللیت آنالیزها و کاهش کش ش‬
‫‪.‬سطحی و ویسکوزیته وجود دارد‪ .‬چنین شرایطی منجر به نرخ استخراج بهتر می شود‬

‫‪ | 16‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫‪ PLE‬عوامل موثر بر فرآیند ‪3.3.2.‬‬

‫حالل ها باید به طور عاقالنه بر اساس ویژگی آنها انتخاب شوند و همچنین باید سازگار با محیط زیست باشند‪ .‬حالل های ایمن مانند‬
‫‪.‬اتانول‪ ،‬اتیل الکتات یا دی لیمونن ترجیح داده می شوند‪ .‬دوستدار محیط زیست ترین حالل مورد استفاده آب است‬
‫دما و فشار مهم ترین عواملی هستند که به حفظ حالل در حالت مایع کمک می کنند‪ .‬افزایش بیشتر فشار باالتر از ی ک نقط ه‪ ،‬ت أثیر‬
‫‪.‬قابل توجهی بر نتایج ندارد‪ .‬معموالً فشار مورد استفاده بین ‪ 5‬تا ‪ 10‬مگاپاسکال است‬
‫بعد از دما و فشار استخراج‪ ،‬زمان استخراج عامل دیگری است که مورد توجه و بهینه سازی قرار گرفته است‪ .‬در یک دما و فشار‬
‫استخراج خاص‪ ،‬زمان تماس نزدیک بین حالل و ماتریس‪ ،‬زمان استخراج موثر نامیده می شود‪ .‬ب ه عن وان مث ال‪ ،‬زم ان اس تخراج‬
‫برای استخراج زیست فعال از منابع طبیعی ‪ 5‬تا ‪ 20‬دقیقه است [‪ .] 51‬این پارامتر باید با چندین آزمایش بهینه شود‪ .‬فراتر از زم ان‬
‫‪.‬استخراج موثر‪ ،‬راندمان استخراج افزایش نمی یابد‬
‫‪ .‬چندین پارامتر دیگر مانند اندازه ذرات نمونه‪ ،‬سرعت انتقال جرم و غیره نیز باید در نظر گرفته شوند [‪]52 ،51‬‬
‫پخش کننده ها نیز همراه با نمونه به سلول استخراج معرفی می شوند‪ .‬این ام ر توزی ع یکن واخت حالل و ب ازده بیش تر اس تخراج را‬
‫‪.‬تضمین می کند‬
‫‪ PLE‬تجهیزات مورد استفاده در فرآیند ‪3.3.3.‬‬
‫تجهیزات مورد استفاده در فرآیند استخراج مایع تحت فشار به شرح زیر است‪]51[:‬‬
‫پمپ )‪1‬‬
‫سلول استخراج )‪2‬‬
‫فر )‪3‬‬
‫یک لوله یا ویال مجموعه )‪4‬‬
‫حالل با کمک پمپ به سیستم تغذیه می شود‪ .‬این پمپ باید فشار انتخاب شده را تحمل کند‪ .‬یکی دیگر از عملکردهای پمپ این اس ت‬
‫که عصاره را پس از انجام کار جارو می کند یا دور می کند‪ .‬در سلول استخراج فرآیند استخراج اتفاق می افتد‪ .‬سلول در فشار ب اال‬
‫کار می کند و مجهز به دریچه های روشن و خاموش است‪ .‬فر سلول استخراج را تا دمای دلخواه گرم می کند‪ .‬حداکثر دم ای ک اری‬
‫‪.‬حدود ‪ 200‬درجه سانتیگراد است‪ .‬ویال جمع آوری نمونه را از سلول استخراج جمع می کند[‪]51‬‬
‫از کویل های گرمایشی می توان برای گرم کردن حالل ها در شرایط استخراج دینامیکی نیز استفاده کرد‪ .‬همچ نین نی تروژن را می‬
‫‪.‬توان برای تخلیه حالل پس از استخراج مجهز کرد‪ .‬در ساخت ابزار از مواد مقاوم خورنده استفاده می شود‬

‫‪Fig 10. PLE process‬‬

‫استخراج فراصوت (صوت) ‪3.4.‬‬

‫اصل ‪3.4.1.‬‬
‫این فرآیند شامل استفاده از اولتراسوند با فرکانس های ‪ 20‬کیلوهرتز تا ‪ 2000‬کیلوهرتز است‪ .‬این باعث افزایش نفوذپذیری سلول و‬
‫‪.‬ایجاد حفره می شود‬
‫اگرچه این فرآیند در بسیاری از موارد مانند استخراج آنتوسیانین ها و آنتی اکسیدان ها مفید است و همچنین در زمینه نانوتکنولوژی‬
‫‪.‬مفید است‪ .‬از آن در استخراج ریشه روولفیا نیز استفاده می شود‪ ،‬اما به دلیل هزینه باالی آن محدود است‬

‫‪ | 17‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫مزایا و معایب ‪3.4.2.‬‬

‫مزایای استخراج اولتراسوند شامل افزایش بازده استخراج و همچنین شامل سینتیک سریعتر و کاهش دمای عملیاتی است که امک ان‬
‫استخراج ترکیبات گرماپذیر را فراهم می کند‪ .] 43[ .‬تکنیک استخراج اولتراسوند نیز در بازیابی و خالص سازی مواد فعال کارآمد‬
‫است [‪ .]43‬در مقایسه با سایر تکنیک های استخراج جدید مانن د اس تخراج ب ه کم ک م ایکروویو‪ ،‬دس تگاه اولتراس وند ارزان ت ر و‬
‫‪.‬عملکرد آن آسان تر است‬
‫یکی از معایب این روش‪ ،‬اثر مخرب گاه به گاه اما شناخته شده انرژی فراصوت (بیش از ‪ 20‬کیل وهرتز) ب ر اج زای فع ال گیاه ان‬
‫‪.‬دارویی از طریق تشکیل رادیکال های آزاد و در نتیجه تغییرات نامطلوب در مولکول های دارو است‬
‫کاربرد ‪3.4.3.‬‬
‫اس تخراج اولتراس وند در گ وگرد زدایی نفت خ ام و اختالل س لولی اس تفاده می ش ود‪ .‬فراص وت همچ نین می توان د ب رای ش روع‬
‫فرآیندهای تبلور و حتی برای کنترل تبلور چند شکلی مورد استفاده قرار گ یرد‪ .‬این روش همچ نین در تولی د س وخت ه ای زیس تی‪،‬‬
‫‪.‬تولید نانوذرات مانند نانو امولسیون و لیپوزوم ها و همچنین برای استخراج پساب تصفیه روغن های گیاهی استفاده می شود‬
‫_ _ _ _ _ مقایسه روشهای استخراج ‪4.‬‬
‫‪.‬برای بازیابی یک ترکیب آلی از نمونه یک ماتریس جامد‪ ،‬مقایسه‌هایی برای فرآیند استخراج مختلف ذکر شده است‬
‫در نوع استخراج سوکسله‪ ،‬زمان مورد نیاز برای استخراج ‪ 6‬تا ‪ 24‬ساعت در ه ر نمون ه ب رای ج رم نمون ه ح دود ‪ 10‬گ رم اس ت‪.‬‬
‫به نسبت ‪( 1:1‬حجم‪/‬حجم) استفاده می شود‪ .‬ب رای حالل ‪/DCM‬حالل ها (مصرف ‪ 300-150‬میلی لیتر) استون و هگزان‪ ،‬استون‬
‫است‪ .‬استخراج در اینجا با فرآیند گرمایش انج ام می )‪ (vol/vol‬هایی مانند تولوئن و متانول نسبت استفاده شده ‪ 10:1‬در هر نمونه‬
‫شود‪ .‬اساسا ً این فرآیند یک فرآیند متوالی است اما برای مجموعه های متعدد می توان به طور م داوم عم ل ک رد‪ .‬زم ان م ورد نی از‬
‫‪.‬برای توسعه این روش کم است‪ ،‬همچنین تجهیزات و مهارت های مورد نیاز اپراتور بسیار کم است‬
‫در عوض زمان اس تخراج م ورد نی از ب رای روش ب ه کم ک اولتراس ونیک ی ا فرآین د سونیکاس یون در مقایس ه ب ا روش اس تخراج‬
‫سوکسله کمتر است‪ .‬برای جرم نمونه ‪ 30-2‬گرم‪ ،‬زمان الزم برای استخراج ‪ 5-3‬دقیقه در هر نمونه اس ت‪ .‬در اینج ا تم ام ترکیب ات‬
‫حالل های مورد استفاده به نسبت مساوی هستند‪ .‬میزان مصرف حالل ها کمتر است‪ ،‬تقریباً‪ 20-5 .‬میلی لیتر‪ .‬روش های اس تخراج‬
‫با روش اولتراسوند انج ام می ش ود‪ .‬روش اس تخراج اولتراس وند می توان د ب رای فرآین دهای دس ته ای و پیوس ته انج ام ش ود‪ .‬مانند‬
‫‪.‬زمان توسعه‪ ،‬مهارت های اپراتور و هزینه تجهیزات کم است ‪Soxhlet Extraction Sonication‬‬
‫استخراج سیال فوق بحرانی از دی اکسید کربن به عنوان حالل استفاده می کن د‪ .‬ب رای ‪ 10-1‬گ رم از ج رم نمون ه ب رای اس تخراج‪،‬‬
‫زمان استخراج ‪ 30‬دقیقه تا ‪ 1‬ساعت در هر نمونه است‪ .‬حالل مصرفی ‪ 20-10‬میلی لیتر و روش استخراج شامل ح رارت و فش ار‬
‫می باشد‪ .‬در این فرآیند فقط عملیات دسته ای انجام می شود‪ .‬مهارت اپراتور‪ ،‬هزینه تجهیزات و زمان الزم ب رای توس عه این روش‬
‫‪.‬در مقایسه با دو روش فوق باال است‬
‫برای ‪ 10-2‬گرم از جرم نمونه‪ ،‬زمان استخراج مورد نیاز برای استخراج به کمک م ایکروویو ‪ 50‬دقیق ه ب رای ح داکثر ‪ 40‬نمون ه‬
‫است‪ .‬مصرف حالل حدود ‪ 45-25‬میلی لیتر است‪ .‬مانند استخراج سیال فوق بحرانی‪ ،‬روش های گرما و فش ار ن یز در این تکنی ک‬
‫مجهز شده است‪ .‬حداکثر ‪ 40‬سیستم را می توان به طور همزمان در این فرآیند استخراج کرد‪ .‬زمان توسعه این فرآیند در مقایسه ب ا‬
‫‪.‬سایر فرآیندها زیاد است‪ .‬بلکه مهارت های اپراتور و هزینه ابزار متوسط است‬
‫برای استخراج مایع تحت فشار‪ ،‬زمان استخراج حدود ‪ 15-12‬دقیقه برای جرم نمونه ‪ 30‬گرم است‪ .‬انواع مختلفی از ترکیبات حالل‬
‫با نسبت های متفاوت در این تکنیک اس تفاده می ش ود‪ .‬اس تخراج در اینج ا ب ه کم ک ح رارت دادن و فش ار دادن انج ام می ش ود و‬
‫مصرف حالل حدود ‪ 25‬میلی لیتر است‪ .‬در این روش از هر دو ترکیب دسته ای و پیوسته اس تفاده می ش ود‪ .‬هزین ه اب زار و زم ان‬
‫‪.‬توسعه فرآیند باال و مهارت های مورد نیاز اپراتور کم است‬
‫ج نتیجه گیری ‪5.‬‬
‫در صنایع‪ ،‬فرآیند استخراج نقش کلیدی در جداسازی اجزای م ورد نظ ر از مخل وط آن ب ا اس تفاده از حالل مناس ب دارد‪ .‬اس تخراج‬
‫تقریبا ً در تمامی صنایع مانند صنایع شیمیایی‪ ،‬دارویی‪ ،‬تصفیه پساب‪ ،‬پلیمری‪ ،‬نفتی‪ ،‬پتروشیمی‪ ،‬مواد غذایی‪ ،‬فلزی‪ ،‬مع دنی‪ ،‬هس ته‬
‫ای و غیره کاربرد زیادی دارد‪ ،‬بنابراین انجام هر فرآیندی بدون فرآیند استخراج دشوار است‪ .‬بسته به خواص موادی که قرار است‬
‫‪.‬استخراج شوند‪ ،‬مطالعه دقیق روش های استخراج ضروری است‬
‫یک تصدیق‬
‫هیچ بررسی بدون راهنمایی متخصصانی که قبالً در این زمین ه تج ارت ک رده ان د و از این رو اس تاد آن ش ده ان د هرگ ز کام ل نمی‬
‫شود‪ .‬بنابراین‪ ،‬مایلیم از این فرصت استفاده کنیم و همه افرادی را که در تجسم این محتوا به ما کمک کرده اند‪ ،‬در نظر بگ یریم‪ .‬م ا‬
‫همچنین از گروه مهندسی شیمی برای حمایت محترمانه و بی قید و شرطشان تشکر می کنیم‪ .‬غرق در احساس ات‪ ،‬م ایلیم از وال دین‬
‫‪.‬خود تشکر کنیم که به ما احساس ابدی برای انجام این کار دادند‬
‫_ مراجع‬
‫]‪[1‬‬ ‫‪، LibreTexts ، 25-10-2013.‬شیمی استخراج مایع‪-‬مایع‬
‫]‪[2‬‬ ‫‪.‬کیستر‪ ،‬هنری زی‪" ،)1992( ،‬طراحی تقطیر (ویرایش اول)"‪ ،‬مک گراو‪-‬هیل‪ ،‬شابک ‪6-034909-07-0‬‬
‫‪ | 18‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬
‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫]‪[3‬‬ ‫ویرایش( ‪ Perry's Chemical Engineers' Handbook‬راهنمای" ‪) (1997)،‬ویراستاران( ‪AB Perry، RH، Green، DW‬‬
‫‪)"، McGraw-Hill ، ISBN 0-07-049841-5.‬هفتم‬
‫]‪[4‬‬ ‫‪ ، ISBN 0-47158626-9.‬سیدر‪ ،‬جی دی و هنلی‪ ،‬ارنست جی‪" ،)1998( .‬اصول فرآیند جداسازی"‪ ،‬نیویورک‪ :‬وایلی‬
‫]‪[5‬‬ ‫‪.‬شیمی‪ .‬مهندس پروگ‪ ،‬مجموعه سمپوزیوم ‪ ،49 ،7 ،‬صفحات ‪DePriester، CL (1953)، "43-1‬‬
‫]‪[6‬‬ ‫‪"، ShefReld: ShefReld Academic Press .‬روش های استخراج در آنالیز آلی" ‪Handley AJ، (1999)،‬‬
‫]‪[7‬‬ ‫‪ .‬کارگر بی‌ال‪ ،‬اسنایدر ال‌آر‪ ،‬هوروات سی‪« ،)1973( ،‬مقدمه‌ای بر علم جدایی»‪ ،‬نیویورک‪ :‬جان وایلی و پسران‬
‫]‪[8‬‬ ‫‪"، BocaRaton: CRC Press .‬راهنمای حالل های آلی" ‪Lide DR، (1994)،‬‬
‫]‪[9‬‬ ‫‪ .‬موریسون جی اچ‪ ،‬فریزر اچ‪« ،)1957( ،‬استخراج با حالل در شیمی تحلیلی»‪ ،‬نیویورک‪ :‬جان وایلی و پسران‬
‫‪: McGraw-Hill .‬راهنمای مهندس شیمی پری"‪ ،‬ویرایش هفتم‪ ،‬نیویورک" ‪[10] Perry RH، Green DW، (1997)،‬‬
‫‪.‬اصول و تمرین استخراج حالل"‪ ،‬نیویورک" ‪[11] Rydberg J، Musikas، Choppin GR، (1992)،‬‬
‫روش ه ای جداس ازی در ش یمی آلی و ش یمی زیس تی"‪ ،‬نیوی ورک‪ :‬انتش ارات " ‪[12] Marcel-Dekker، Wolf FJ، (1969)،‬‬
‫‪ .‬آکادمیک‬
‫روش استخراج مداوم مایع‪ -‬مایع ضد جریان برای" ‪[13] Birajdhar, SD, Rajagopalan, S., Sawant, JS, Padmanabhan, S.,‬‬
‫بوتانول و نمک فسفات"‪ ،‬بیوشیمی فرآین د ‪ n--1449 )2015( 50‬جداسازی ‪-2،3‬بوتاندیول از آبگوشت تخمیر با استفاده از‬
‫‪1458.‬‬
‫استخراج با حالل فنل با کومن از فاضالب"‪ ،‬نمک زدایی و تصفیه آب ‪[14] Liu، J.، Xie، J.، Ren، Z.، Zhang، W.، "( 51‬‬
‫‪ )2013‬صفحات ‪21-19‬‬
‫روش طراحی کلی برای استخراج واکنشی " ‪[15] Mizzi, B., Meyer, M., Prat, L., Augier, F., Leinenkugel-le-cocq, D.,‬‬
‫‪ .‬مایع‪-‬مایع‪ :‬کاربرد برای بازیابی اسید دی کربوکسیلیک در آبگوشت تخمیر"‪ .‬شیمی‪ .‬مهندس فرآیند (‪)2016‬‬
‫‪[16] McCabe, WL and JC Smith, "Unit Operations of Chemical Engineering" ، 3rd Edition, McGraw-Hill,‬‬
‫‪1976. pp. 619-637.‬‬
‫صفحات ‪، McGrawHill ، 1993.‬عملیات واحد مهندسی شیمی"‪ ،‬ویرایش پنجم " ‪[17] McCabe، WL، JC Smith، P. Harriott،‬‬
‫‪641-623.‬‬
‫‪.‬اصول فرآیند جداسازی"‪ ،‬جان وایلی ‪ ،1998 ،‬صفحات ‪ EJ Henley، "448-443 ،438-436‬و ‪[18] Seader، JD‬‬
‫ص ص ‪). ]20[ .553-477‬نش ر مج دد( ‪، McGraw-Hill ، 1987‬عملیات انتقال انبوه"‪ ،‬وی رایش س وم" ‪[19] Treybal، RE،‬‬
‫‪.‬اوکلند ‪"، Pierce Press ، ISBN 978-1406731262،‬استخراج مایع" ‪Treybal، RE (2007)،‬‬
‫‪.‬انتقال جرم با واکنش شیمیایی"‪ ،‬شرکت انتشارات الزویر ‪ ،‬آمستردام" ‪[21] Astarita، G، (1967)،‬‬
‫یک مدل جدید برای تخمین ضرایب انتقال جرم برای اس تخراج ات انتیول ب ا" ‪[22] Barbulescu A. & Koncsag C، (2007)،‬‬
‫‪،‬محلول های قلیایی در س تون ه ای بس ته بن دی ش ده"‪ ،‬برنام ه ک اربردی‪ .‬ریاض ی‪ .‬م دل‪ ،‬الزوی ر‪2523-2515 ،)11(31 ،‬‬
‫‪ISSN 0307-904X.‬‬
‫هنیون‪ ،‬ماری کل ر (‪" .)1999‬اس تخراج ف از جام د‪ :‬توس عه روش‪ ،‬ج اذب ه ا و جفت ش دن ب ا کروم اتوگرافی م ایع"‪ .‬مجل ه ]‪[23‬‬
‫‪ A. 856 (1-2): 3-54.‬کروماتوگرافی‬
‫م واد جدی د و" ‪، Leandro W.، Mogollón، Noroska GS، Braga، Soraia CGN، (2013)،‬آگوستو‪ ،‬ف ابیو‪ ،‬هانت ائو ]‪[24‬‬
‫‪.‬در شیمی تجزیه‪ TrAC 23-14 :43 .‬روندهای جاذب برای استخراج فاز جامد"‪ .‬روندهای‬
‫‪ Chimica Acta .‬یک آموزش"‪ ،‬تحلیلی ‪ (MEPS):‬عبدالرحیم‪ ،‬محمد (‪" ،)2011‬ریز استخراج توسط جاذب بسته بندی شده ]‪[25‬‬
‫‪701 (2): 119-128.‬‬
‫برنامه "سرنگ برای استخراج میکرو فاز جام د"‪ ،‬روزنام ه ثبت اختراع ات فعلی ‪[26] M. Abdel-Rehim، AstraZeneca، ،‬‬
‫‪.‬ص‪، WO 03019149، )2003( ،77 .‬هفته ‪0310‬‬
‫‪.‬پ‪"، WileyInterscience . 113 .‬تکنیک های آماده سازی نمونه در شیمی تجزیه" ‪، Somenath، ed. (2003)،‬میترا ]‪[27‬‬
‫کادری ام‪ ،‬و همکاران‪" .‬توسعه و اعتبار س نجی ی ک روش کروم اتوگرافی م ایع ب ا ک ارایی ب اال ب رای تع یین ‪ IM،‬دل نبی ]‪[28‬‬
‫‪.‬؛ ‪"، J Appl Toxicol، 19929-255 :)4( 12‬در موش ها ‪ ne-3‬بنزوفنو‬
‫‪،‬بخش متابولیسم دارو و فارماکوکینتیک« ‪[29] Martin PD1، Jones GR، Stringer F، ID Wilson،‬‬
‫‪AstraZeneca Pharmaceuticals، Mereside، Alderley Park، Maccles field، Cheshire، UK SK10 4TG.‬‬
‫‪.‬تحلیلگر‪ .‬آوریل ‪50-345 :)4( 128 ;2003‬‬
‫نقش روشهای اکتساب در تجزیه و “ ‪[30] Andrasi, N., Helenkar, A., Vasanits-Zsigrai, A., Zaray, G., Molnar-Perl,‬‬
‫‪ "، J.‬تحلی ل اس تروئیدهای ط بیعی و مص نوعی و اس یدهای کولی ک ب ا کروم اتوگرافی گ ازی‪ -‬طی ف س نجی ج رمی‬
‫‪Chromatogr., A , 2011, 1218, 8264-8272.‬‬

‫‪ | 19‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫آردیتسوگلو‪ ،‬ع‪ ،.‬ووتسا‪" ،‬تعیین ترکیبات مختل کننده غدد درون ریز فنلی و استروئیدی در ماتریس محیطی"‪ ،‬محیط زیس ت‪[31] .‬‬
‫‪ Res. ، 2008، 15، 228-236.‬علمی آلودگی‬
‫‪ Inmisamis Oriental،‬احتراق زغال سنگ از صنعت نیروگاه " ‪[32] Oliva P، Canencia، angelo Mark P، Walag (2016)،‬‬
‫فیلیپین‪ :‬آلودگی بالقوه آب های زیرزمینی و تشخیص فلزات س نگین"‪ ،‬مجل ه آس یایی میکروبیول وژی‪ ،‬بیوتکنول وژی و عل وم‬
‫‪. ISSN 0972-3005.‬محیطی ‪59-55 :)1( 18 .‬‬
‫–‪[33] Geankoplis, Christie (2004), “Transport Process and Separation Principles”, NJ: Pretense Hall, pp. 802‬‬
‫‪817. ISBN 978-0-13-101367-4.‬‬
‫سیدر و هنلی‪ ،‬جی دی و ارنست جی‪" ،)2001( ،‬اصول فرآین د جداس ازی"‪ ،‬بریتانی ا‪ :‬ج ان وایلی و پس ران ش رکت‪ .‬ص ص ]‪[34‬‬
‫‪ .641-639.‬شابک ‪8-46480-471-0-978‬‬
‫معرف شستشوی" ‪)،‬مارس ‪[35] Li، Li، Jing Ge، Renjie Chen، Feng Wu، Shi Chen، Xiaoxiao Zhang، (16 2010‬‬
‫سازگار با محیط زیست برای بازیابی کبالت و لیتیوم"‪ ،‬مجله بین المللی مدیریت یکپارچه زباله‪ ،‬مدیریت زباله علم و فن اوری‬
‫‪2621–2615 :)12( 30 ،.‬‬
‫لی‪ ،‬لی‪ ،‬جینگ جی‪ ،‬فنگ وو‪ ،‬رنجی چن‪ ،‬شی چن‪ ،‬بورونگ وو (‪" ،)2010-04-15‬بازیابی کبالت و لیتیوم از ب اتری ه ای ]‪[36‬‬
‫مجل ه م واد خطرن اک ‪ "، J. -288 :)3-1( 176 ،‬لیتیوم یون مصرف شده با استفاده از اسید سیتریک آلی به عنوان ش یرابه‬
‫‪293.‬‬
‫ج ان آر‪ .‬دین‪ ،‬تکنی ک ه ای اس تخراج در عل وم تحلیلی‪ ،‬دانش کده تحص یالت تکمیلی و دانش کده عل وم ک اربردی دانش گاه ]‪[37‬‬
‫‪.‬نورثامبریا ‪ ،‬نیوکاسل‪ ،‬انگلستان‬
‫‪ KT‬کالج داروسازی ‪"، ASPM،‬استخراج مایع فوق بحرانی" ‪[38] GN Sapkale، SM Patil، US Surwase، PK Bhatbhage،‬‬
‫‪.‬عثمان آباد‪ ،‬هند ‪Patil،‬‬
‫مروری بر استخراج سیال فوق بحرانی به عن وان روش" ‪ HA Abas،‬و ‪، KA، A. Mohamed، AS Abdulamir‬عباس ]‪[39‬‬
‫‪.‬مالزی ‪ (UPM)،‬تحلیلی جدید"‪ ،‬دانشکده علوم و فناوری غذایی ‪ ،‬دانشگاه پوترا مالزی‬
‫استخراج سیال فوق بحرانی برای کنترل" ‪ P. Fantozzi، 2007،‬و ‪[40] Bravi، E.، G. Pperretti، L. Motanari، F. Favati‬‬
‫‪.‬سیاالت ‪"، J. Supercrit. 346-342 :42 ،‬کیفیت در صنعت آبجو‬
‫‪ CRDL.‬یوشیاکی فوکوشیما‪" ،‬کاربرد سیال فوق بحرانی"‪ ،‬بررسی تحقیق و توسعه تویوتا ]‪[41‬‬
‫‪ .‬کلیفورد‪ ،‬تونی‪ ،‬مبانی سیاالت فوق بحرانی‪ ،‬انتشارات علوم آکسفورد‪ ،‬آکسفورد (‪[42] )1999‬‬
‫آنکیت گوپتا‪ ،‬مادو نارانیوال و ویجی کوتاری‪" ،‬روش های مدرن استخراج برای تهیه گیاهان فعال زیس تی"‪ ،‬موسس ه عل وم‪[43] ،‬‬
‫‪.‬گجرات‪ ،‬هند ‪ Nirma،‬دانشگاه‬
‫‪"، Institut de Chimie‬به کمک مایکروویو ‪[44] Emilie Destandau،* Thomas Michel، Claire Elfakir، "Extraction‬‬
‫‪Organique et Analytique, Universite´ d'Orle´ans-CNRS UMR 7311, BP 67059, 45067 Orle'ans cedex,‬‬
‫‪France.‬‬
‫‪ E. Bjo¨ rklund, J. Chromatogr . A ، 2000، 902، 227.‬و ‪[45] C. Sparr Eskilsson‬‬
‫\‪. Chem ., 2000, 19, 229.‬شتر‪ ،‬گرایش مقعد ‪[46] V.‬‬
‫‪[47] K. Ganzler, I. Szinai and A. Salgo´, J. Chromatogr. A , 1990, 520, 257.‬‬
‫‪ ".‬مروری بر استخراج به کمک مایکروویو و کاربردهای آن در تحقیقات داروهای گیاهی" ‪[48] P. Tatke، Y. Jaiswal،‬‬
‫فرید چمت‪ ،‬جیانکارلو کراوتو‪ ،2012 ،‬استخراج به کمک مایکروویو ب رای ترکیب ات زیس ت فع ال‪ :‬تئ وری و عم ل‪ ،‬س ری ]‪[49‬‬
‫‪.‬مهندسی مواد غذایی‬
‫‪.‬استخراج محصول طبیعی‪ :‬اصول و کاربردها ‪[50] Mauricio A. Rostagno، Juliana M. Prado، 2013،‬‬
‫‪.‬جان وایلی و پسران محدود ‪ AnTS، 2003 ،‬دین‪ ،‬جی آر‪" ،‬روش هایی برای تجزیه و تحلیل ردیابی محیطی"‪ ،‬سری ]‪[51‬‬
‫تجزیه و تحلیل نمونه های دریایی در جستجوی ترکیبات زیست فعال"‪ ،‬شیمی تحلیلی" ‪[52] K. Duarte، Armando C. Duarte،‬‬
‫‪.‬جامع ‪2014 ،‬‬
‫نوماتا‪ ،‬ام‪ ،.‬یاریتا‪ ،‬تی‪ ،‬آئویاگی‪ ،‬ی‪ ،.‬تس ودا‪ ،‬ی‪ ،.‬یام ازاکی‪ ،‬م‪ ،.‬تاکاتس و‪ ،‬ای‪ ،.‬ایش یکاوا‪ ،‬ک‪ ،.‬چیب ا‪ ،‬ک‪ .‬و اوکام اتو‪ ،‬ک‪[53] ،.‬‬
‫‪. Bioanal. Chem ., 387, 2313-2323 (2007).‬مقعد‬
‫نورعتق ه مح د ش مس ال دین‪ ،‬یوس ف س وزانا‪ ،‬وان اس ما اب راهیم‪ ،‬آویس بوهک اری‪" ،)2015( ،‬اس تخراج روغن از ]‪[54‬‬
‫‪ ".‬از طریق بهینه سازی استخراج سوکسله با استفاده از فناوری سطح پاسخ ‪Calophyllum inophyllum L.‬‬
‫‪.‬کوتا‪ ،‬کینابالو ‪(RSM)»،‬‬

‫‪ | 20‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬

‫‪ .‬بررسی تکنیک های استخراج روش های استخراج‪ :‬مایکروویو‪ ،‬اولتراسونیک‪ ،‬مایع تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله و غیره‬

‫نق ل ق ول‪ :‬دک تر پرادنی ا اینگ ل‪ ،‬و همک اران‪ .)2019( ،‬بررس ی تکنی ک ه ای اس تخراج روش ه ای اس تخراج‪ :‬م ایکروویو‪،‬‬
‫‪ (IJARCS)، 6(3)،‬اولتراسونیک‪ ،‬سیال تحت فشار‪ ،‬استخراج سوکسله‪ ،‬و غیره مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در عل وم ش یمی‬
‫‪pp.6-21. DOI:http://dx.doi.org/10.20431/2349-0403.0603002.‬‬

‫‪ Creative Commons Attribution License‬کپی رایت‪ 2019 © :‬نویسنده‪ .‬این یک مقاله با دسترسی آزاد است که تحت شرایط‬
‫توزیع شده است که استفاده‪ ،‬توزیع و تکثیر نامحدود در هر رسانه را مجاز می‌کند‪ ،‬مشروط بر اینک ه نویس نده و منب ع اص لی درج‬
‫‪.‬شده باشند‬

‫‪ | 21‬صفحه )‪ (IJARCS‬مجله بین المللی تحقیقات پیشرفته در علوم شیمی‬