Sáng Kiến Nâng Cao Chất Lượng Công Tác Chủ Nhiệm Lớp Thông Qua Hình Thức Phân Quyền Cho Học Sinh Tự Quản Lí Và Thực Hiện Nhiệm Vụ (2023)

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM
vectorstock.com/24597468
Ths Nguyễn Thanh Tú

eBook Collection
SÁNG KIẾN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG

TÁC CHỦ NHIỆM LỚP THÔNG QUA HÌNH
THỨC PHÂN QUYỀN CHO HỌC SINH TỰ QUẢN
LÍ VÀ THỰC HIỆN NHIỆM VỤ (2023)
WORD VERSION | 2023 EDITION
ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL
TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM
Tài liệu chuẩn tham khảo

Phát triển kênh bởi
Ths Nguyễn Thanh Tú
Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật :
Nguyen Thanh Tu Group
Hỗ trợ trực tuyến

Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon
Mobi/Zalo 0905779594
lu
an
va
n
to
tn
gh
i
ep
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
sk
----------------------------------
kn
qu
an
ly
do
w
nl
oa
d
lu
SÁNG KIẾN:
an
va
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC
nf
ul
CHỦ NHIỆM LỚP THÔNG QUA HÌNH THỨC PHÂN
lm
QUYỀN CHO HỌC SINH TỰ QUẢN LÍ VÀ THỰC
oi
nh
HIỆN NHIỆM VỤ NHẰM PHÁT HUY TINH THẦN
at
DÂN CHỦ TRONG TRƯỜNG HỌC
z
z
gm
ai
l.c
LĨNH VỰC: CHỦ NHIỆM LỚP om
Lu
an
va
n
th
ca
Năm thực hiện: 2022 - 2023

lu
an
va
n
to
tn
gh
i
ep
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
sk
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HOÀNG MAI
kn
qu
----------------------------------
an
ly
do
w
nl
SÁNG KIẾN:
oa
d
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC
lu
an
CHỦ NHIỆM LỚP THÔNG QUA HÌNH THỨC PHÂN
va
nf
QUYỀN CHO HỌC SINH TỰ QUẢN LÍ VÀ THỰC
ul
lm
HIỆN NHIỆM VỤ NHẰM PHÁT HUY TINH THẦN
oi
DÂN CHỦ TRONG TRƯỜNG HỌC
nh
at
z
z
LĨNH VỰC: CHỦ NHIỆM LỚP
gm
ai
l.c
om
Lu
an
Nhóm tác giả:
va
1. Phan Thị Hoài Tổ: Toán- Tin SĐT:
n
th
2. Trần Thị Thương Tổ: Ngữ văn SĐT:
ca
Năm thực hiện: 2022- 2023

lu
an
va
n
to
tng
hi
pe
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁNG KIẾN
sk
Nội dung Viết tắt
kn
Trung học phổ thông
qu
THPT
an
Trung học cơ sở THCS
ly
Giáo dục phổ thông GDPT
do
Học sinh HS
w
nl
Giáo viên GV
oa
d
Giáo viên chủ nhiệm/chủ nhiệm GVCN/CN
lu
an
Giáo viên bộ môn GVBM
va
Ban giám hiệu BGH
nf
ul
Đoàn thanh niên ĐTN
lm
Giáo dục và Đào tạo GD-ĐT
oi
Uỷ ban Nhân dân
nh
UBND
at
Công nghệ thông tin CNTT
z
z
Ban cán sự/Ban chấp hành BCS/BCH
gm
Sáng kiến kinh nghiệm SKKN
ai
l.c
Phụ huynh PH
om
Lu
an
va
n
th
ac
lu
an
va
n
to
t ng
MỤC LỤC
hi
e
NỘI DUNG Trang
p
sk
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1
kn
qu
1. Lý do chọn đề tài 1
an
2. Mục đích nghiên cứu 2
ly
3. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
do
2
w
4. Phương pháp nghiên cứu
nl
3
oa
5. Giả thuyết khoa học
d
3
lu
an
6. Đóng góp của đề tài 3
va
7. Cấu trúc của SKKN 4
nf
ul
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
lm
5
oi
Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 5
nh
at
1.1.Cơ sở lí luận của vấn đề nghiên cứu 5
z
z
1.1.1. Căn cứ thực hiện đề tài 5
gm
1.1.2. Một số giới thuyết liên quan đến đề tài nghiên cứu
ai
6
l.c
1.1.3. Khái lược lịch sử nghiên cứu vấn đề
om
7
Lu
1.2. Cơ sở thực tiễn và thực trạng vấn đề nghiên cứu 8
an
1.2.1. Thực tiễn việc phát huy tính dân chủ của HS trong công tác chủ 8
va
n
nhiệm
th
ac
1.2.2. Thực trạng việc phân quyền cho HS có khả năng quản lí, thực hiện 11
nhiệm vụ của GVCN
Chương 2: KINH NGHIỆM THỰC HIỆN VIỆC PHÂN QUYỀN 13
CHO HS TỰ QUẢN LÍ VÀ THỰC HIỆN NHẰM PHÁT HUY
TÍNH DÂN CHỦ TRONG TRƯỜNG HỌC TRONG
CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
2.1. Phân biệt rõ ràng về chức năng, nhiệm vụ giữa đội ngũ ban cán sự lớp
và các cá nhân có khả năng quản lí, phân công thực hiện nhiệm vụ trong 13
các nhóm/ đội của lớp
2.1.1. Đội ngũ ban cán sự lớp 13
2.1.2. Các cá nhân có khả năng quản lí, phân công thực hiện nhiệm vụ 14
lu
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
an
va
n
to
t ng
trong các nhóm/ đội của lớp
hi
e
Phương pháp lựa chọn đội ngũ cán bộ có khả năng quản lí và
p
2.2. 16
sk
thực hiện nhiệm vụ
kn
qu
2.2.1. Thông qua tinh thần tự nguyện ứng cử 16
an
2.2.2. Từ nền tảng Trung học cơ sở, từ sự giới thiệu của các giáo viên bộ 17
ly
môn, từ các cuộc họp phụ huynh định kì và học sinh trong lớp chủ nhiệm
do
w
2.2.3. Từ quan sát trực tiếp của giáo viên chủ nhiệm và phiếu khảo sát thông
nl
20
oa
tin
d
lu
2.3. Kinh nghiệm phân quyền thực hiện cho HS qua việc xây dựng các ban, 21
an
va
đội nhóm phụ trách các lĩnh vực cụ thể
nf
ul
2.3.1. Thành lập các tiểu ban phụ trách các mảng theo yêu cầu nhiệm vụ 21
lm
đặt ra
oi
nh
2.3.2. Quan tâm đến quy chế thực hiện nhiệm vụ trong các đội/nhóm 27
at
z
2.3.3. Lựa chọn thành viên phù hợp với năng lực, trình độ và sở trường cá 29
z
gm
nhân
ai
2.4. Thường xuyên nắm tình hình lớp học và công việc được giao bằng 31
l.c
om
nhiều kênh
Lu
2.4.1. Qua báo cáo thường xuyên theo tiến độ công việc của các tiểu ban 32
an
qua các nền tảng mạng xã hội
va
n
2.4.2. Trao đổi qua những giờ sinh hoạt lớp và qua trò chuyện với HS trong 33
th
ac
lớp
2.4.3. GVCN tư vấn, góp ý, hỗ trợ khi cần thiết 35
2.5. Đảm bảo việc đánh giá, thi đua, khen thưởng khách quan, công bằng 36
bằng nhiều hình thức đa dạng
2.5.1. Đánh giá thi đua, khen thưởng kịp thời bằng kết quả của nhiệm vụ 36
được giao
2.5.2. Thi đua, khen thưởng tiến hành dân chủ, công khai 39
2.5.3. Khen thưởng bằng điểm thưởng, bằng hiện vật, giấy khen, bằng tiền 39
mặt
Stt.010.Mssv.BKD002ac.email.ninhd..77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77t@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn.Stt.010.Mssv.BKD002ac.email.ninhddtt@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
lu
an
va
n
to
t ng
Chương 3: KẾT QUẢ SAU KHI THỰC NGHIỆM CÁC GIẢI 42
hi
e
PHÁP CỦA ĐỀ TÀI
p
sk
3.1. Phạm vi áp dụng
kn
42
qu
3.2. Mức độ áp dụng 42
an
3.3. Hiệu quả 42
ly
3.3.1. Đối với học sinh
do
42
w
3.3.2. Đối với bản thân và đồng nghiệp
nl
47
oa
3.3.3. Đối với nhà trường 48
d
lu
3.4. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất
an
48
va
3.4.1. Mục đích khảo sát 48
nf
ul
3.4.2. Nội dung khảo sát và phương pháp khảo sát 48
lm
3.4.3. Đối tượng khảo sát
oi
49
nh
3.4.4. Kết quả khảo nghiệm về sự cấp thiết và tính khả thi của các biện 50
at
z
pháp đã đề xuất
z
gm
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 57
ai
1. Kết luận
l.c
57
om
2. Kiến nghị, đề xuất 58
Lu
TÀI LIỆU THAM KHẢO
an
PHỤ LỤC
va
n
th
ac
lu
an
va
n
to
t ng
hi
ep
sk
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
kn
1. Lý do chọn đề tài:
qu
an
Hiện nay, môi trường giáo dục an toàn, thân thiện, đảm bảo công bằng dân
ly
chủ giữa người quản lí- người dạy- người học luôn là mối quan tâm hàng đầu của
do
Nhà trường và là một trong những chủ trương đúng đắn của ngành giáo dục để
w
hướng tới xây dựng những mô hình “trường học hạnh phúc”, “lớp học hạnh
nl
oa
phúc”, “cá nhân hạnh phúc”. Cả lý luận và thực tiễn đều đã chứng minh, nếu môi
d
trường giáo dục càng lành mạnh, thân thiện, người học được tôn trọng, đối xử
lu
công bằng, bình đẳng và nhân ái thì HS càng có điều kiện học tập tốt, chất lượng
an
giáo dục được nâng cao, và ngược lại. Điều đó đồng nghĩa với việc, để làm nên
va
thành công của sự nghiệp giáo dục, yếu tố tiên quyết là việc xây dựng môi trường.
nf
ul
Để khát vọng xây dựng được không gian văn hóa học đường, môi trường giáo
lm
dục an toàn văn minh đạt được thành công như mong đợi, người làm công tác CN
oi
đóng một vai trò rất quan trọng. Quả không sai khi nói rằng, GVCN lớp là “nhà
nh
a
quản lý không có dấu đỏ” (PGS.TS Đặng Quốc Bảo), bởi GVCN là người góp
tz
phần không nhỏ hình thành và nuôi dưỡng nhân cách HS. Một người GVCN giỏi
z
sẽ góp phần xây dựng nên một tập thể lớp giỏi, nhiều tập thể lớp giỏi sẽ xây dựng
gm
nên một nhà trường vững mạnh.
ai
l.c
Vai trò của những “người cha, người mẹ thứ hai” quan trọng là thế, nhưng
om
không đồng nghĩa với đó, là việc GVCN nghiễm nhiên biến mình thành linh hồn
Lu
lớp học, trung tâm của hoạt động giáo dục. Người làm công tác CN không thể tự
an
cho phép mình toàn quyền chỉ đạo, điều hành quyết định hết tất cả mọi việc trong
va
“ngôi nhà nhỏ”- lớp mình CN mà ít hoặc không quan tâm đến tâm tư, nguyện
n
vọng và ý kiến cá nhân HS- người đồng hành không thể thiếu cùng thầy cô trong
th
sự nghiệp giáo dục. Điều đó càng trở nên thiếu hợp lí, khoa học khi hiện nay,
ac
chương trình GDPT đang ngày càng có sự đổi mới theo hướng “lấy HS làm trung
tâm” của hoạt động dạy-học. Nếu nhận thức đúng đắn và sâu sắc về trách nhiệm
của người làm giáo dục, GVCN chỉ nên coi mình như một nhà quản lý với các vai
trò cơ bản như người làm công tác phát triển lớp học; người làm công tác tổ chức
lớp học; người giúp hiệu trưởng bao quát lớp học; thực hiện việc kiểm tra sự tu
dưỡng và rèn luyện của HS; người có trách nhiệm phản hồi tình hình lớp với Nhà
trường và PH HS. Đồng thời, đặc biệt coi trọng quyền bình đẳng, dân chủ và tôn
trọng khả năng của người học...Và chỉ khi GVCN nhận thức đúng vai trò của
mình, HS mới thực sự có thể trở thành “trung tâm của lớp học”, chứ không chỉ
dừng lại ở mức độ biển hiệu, hình thức.
Trong chuyên môn, chúng ta đang sôi nổi thực hiện phương pháp giáo dục
tích cực. Không lẽ trong công tác CN chúng ta lại để tồn tại mãi cách giáo dục thụ
động, máy móc – thầy là trung tâm của tất cả. Mỗi thầy, cô giáo cần phải đổi mới
7
lu
an
va
n
to
t ng
cả trong công tác CN. Phải biến quá trình giáo dục thành tự giáo dục, tự ý thức,
hi
ep
tự quản lấy chính tổ mình, lớp mình. Chỉ có như thế, HS mới được rèn luyện kỹ
năng, nhân cách HS mới được xác lập bền vững, … chất lượng giáo dục mới được
sk
kn
nâng cao, đáp ứng với xu thế chung của thời đại, của chương trình GDPT mới.
qu
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ CN của mình, bản thân chúng tôi nhận
an
thấy, việc sử dụng hình thức phân quyền cho HS tự quản lí và thực hiện các nhiệm
ly
vụ liên quan đến lớp học và các hoạt động phong trào đã giúp ích không nhỏ cho
do
sự phát triển phẩm chất năng lực của các em, đồng thời qua đó cũng góp phần xây
w
dựng môi trường học đường có văn hóa, lành mạnh, phát huy được tinh thần dân
nl
chủ, bắt kịp với yêu cầu của tình hình dạy học mới. Xác định được vai trò, giá trị
oa
d
của cách làm này trong công tác CN lớp, chúng tôi mạnh dạn đem những hiểu biết
lu
của mình xây dựng thành đề tài “Nâng cao chất lượng công tác CNlớp thông qua
an
hình thức phân quyền cho HS tự quản lí và thực hiện nhằm phát huy tính dân chủ
va
trong trường học”. Với hi vọng, những phương án mà đề tài đưa ra sẽ góp thêm
nf
ul
tiếng nói chung trong nỗ lực nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện HS trong nhà
lm
trường.
oi
2. Mục đích nghiên cứu
nh
a
- Xác định cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn về công tác CN lớp trong giai đoạn hiện
tz
nay.
z
gm
- Xác định được vai trò và tầm quan trọng của việc hình thức phân quyền cho HS tự
ai
quản lí và thực hiện nhằm phát huy tính dân chủ trong trường học. Từ đó, xây
l.c
dựng các biện pháp và cách thức thực hiện hình thức này có hiệu quả
om
- Hệ thống kết quả sau khi đã thực hiện áp dụng đề tài nghiên cứu
Lu
an
3. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
va
3.1. Nhiệm vụ nghiên cứu
n
th
Trong sáng kiến kinh nghiệm này, chúng tôi thực hiện những nhiệm vụ sau:
ac
- Nghiên cứu cơ sở lí luận của việc thực hiện hình thức phân quyền cho HS tự
quản lí và thực hiện các nhiệm vụ được giao trong lớp CN ở trường THPT.
- Nghiên cứu cơ sở thực tiễn của việc phát huy tinh thần dân chủ của HS ở các
lớp học, thực tế năng lực quản lí và thực hiện nhiệm vụ của HS trong lớp CN
nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục.
- Đề xuất một số biện pháp, cách thức nhằm thực hiện tốt hình thức phân quyền
cho HS tự quản lí và thực hiện các nhiệm vụ học tập và thi đua trong lớp CN nhằm
phát triển năng lực và phẩm chất của HS theo chương trình GDPT 2018.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Nghiên cứu cách triển khai thực hiện hình thức phân quyền cho
HS tự quản lí và thực hiện nhằm phát huy tính dân chủ trong trường học. Từ đó
góp phần nâng cao chất lượng công tác CN lớp
8
lu
an
va
n
to
t ng
- Về thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu từ năm 2018 đến nay (năm học 2022-
hi
ep
2023).
sk
- Địa bàn nghiên cứu và thực nghiệm đề tài ở trường THPT Hoàng Mai
kn
4. Phương pháp nghiên cứu: Để làm đề tài này tôi đã lựa chọn một số phương
qu
pháp sau:
an
4.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận
ly
do
Thu thập và đọc các tài liệu lý luận, các văn bản pháp quy, các công trình nghiên
w
cứu khoa học về công tác CN lớp. Từ đó phân tích và tổng hợp các vấn đề lý luận
nl
oa
liên quan đến sáng kiến.
d
4.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
lu
an
- Phương pháp quan sát.
va
- Phương pháp đàm thoại.
nf
ul
- Phương pháp điều tra (Phiếu hỏi).
lm
oi
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm.
nh
- Phương pháp tổng kết, đánh giá.
a tz
4.3. Nhóm các phương pháp nghiên cứu hỗ trợ
z
gm
- Thống kê toán học.
ai
- Bảng biểu.
l.c
om
5. Giả thuyết khoa học
Lu
Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ các giải pháp có cơ sở khoa học, xuất phát
an
từ thực tiễn thiết thực có tính khả thi cho HS trong lớp CN như đã được đề xuất
va
trong SKKN thì có thể nâng cao được chất lượng công tác CN lớp, giúp HS phát
n
huy khả năng tự quản lí và thực hiện nhiệm vụ. Từ đó, cũng có thể phát huy tính
th
dân chủ trong trường học
6. Đóng góp mới của đề tài
ac
- Về mặt lí luận: Làm rõ hơn các nội dung liên quan đến tinh thần dân chủ, khả
năng tự quản lí và thực hiện nhiệm vụ của HS ở trường THPT
- Về mặt thực tiễn:
Đề tài phân tích và chứng minh việc thực hiện tốt hình thức phân quyền cho
HS tự quản lí và thực hiện các nhiệm vụ học tập và thi đua đã góp phần xây dựng,
phát triển môi trường giáo dục dân chủ, bình đẳng, đảm bảo sự tôn trọng của người
học trong Nhà trường hiện nay. Đặc biệt góp phần quan trọng trong việc thực hiện
mục tiêu cao nâng cao chất lượng giáo dục.
Những giải pháp đưa ra trong đề tài được thực hiện trên cơ sở vận dụng sáng
tạo văn bản chỉ đạo của cấp trên phù hợp với tình hình thực tiễn của nhà trường
9
lu
an
va
n
to
t ng
và địa phương nên đã đem lại kết quả đáng kể góp phần nâng cao chất lượng giáo
hi
ep
dục ở Trường THPT Hoàng Mai trong những năm qua.
sk
Những cách làm đã được trình bày ở đề tài là kết quả của quá trình nghiên
kn
cứu lâu dài, áp dụng qua nhiều năm làm công tác CN lớp và đảm bảo tính khả thi,
qu
có chất lượng hiệu quả. Nhưng trong thời gian qua chưa có đơn vị, cá nhân nào
an
nghiên cứu hệ thống thành đề tài nghiên cứu khoa học để triển khai áp dụng và
ly
nhân rộng.
do
7. Cấu trúc của sáng kiến kinh nghiệm
w
nl
Ngoài phần Đặt vấn đề, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo, nội dung
oa
của sáng kiến được triển khai trong Phần II: Nội dung nghiên cứu bao gồm 3
d
lu
chương:
an
Chương 1. Cơ sở khoa học của vấn đề nghiên cứu
va
nf
Chương 2. Kinh nghiệm thực hiện việc phân quyền cho HS tự quản lí và thực hiện
ul
nhằm phát huy tính dân chủ trong trường học trong công tác CN lớp
lm
oi
Chương 3. Kết quả sau khi thực nghiệm các giải pháp của đề tài (Trong đó bao
nh
gồm việc Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất)
a tz
z
gm
ai
l.c
om
Lu
an
va
n
th
ac
10
lu
an
va
n
to
t ng
Phần II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
hi
ep
Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
sk
1.1. Cơ sở lý luận
kn
1.1.1. Một số căn cứ thực hiện đề tài
qu
an
Trước hết, để thực hiện đề tại này, chúng tôi đã căn cứ và vận dụng sáng tạo
những văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Đảng, nhà nước, của Bộ GD-ĐT, Sở GD-
ly
ĐT tỉnh Nghệ An trong việc khẳng định vai trò to lớn của môi trường giáo dục
do
phát huy tính dân chủ đối với chất lượng, hiệu quả giáo dục.
w
nl
Trong thời gian qua, Đảng, Nhà nước, Bộ GD-ĐT đã ban hành nhiều văn bản
oa
chỉ đạo yêu cầu xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện,
d
đảm bảo phát huy tính công bằng, dân chủ, bình đẳng trong trường học như: Nghị
lu
an
định số 80/2017/NĐ-CP ngày 17/7/2017, quy định về môi trường giáo dục an
va
toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường; Quyết định số
nf
1299/QĐ-TTg ngày 3/10/2018 về việc phê duyệt Đề án “Xây dựng văn hóa ứng
ul
xử trong trường học giai đoạn 2018 - 2025”; Luật Giáo dục số 43/2019/QH14
lm
ban hành ngày 14/06/2019; Chỉ thị số 31/CT-TTg ngày 04/12/2019 và một số văn
oi
bản khác nhằm xây dựng và bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh,
nh
thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường theo tinh thần mới.
a tz
Để cụ thể hóa những văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và xuất phát
z
từ yêu cầu thực tiễn trong giáo dục, Bộ GD-ĐT cũng đã ban hành nhiều công văn
gm
định hướng nhiều hơn về vấn đề xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh thân
ai
thiện, dân chủ. Cụ thể, công văn số1741/BGDĐT-GDTrH của Bộ GD-ĐT ngày
l.c
05/03/2009 về việc hướng dẫn đánh giá kết quả phong trào thi đua “Xây dựng
om
trường học thân thiện, HS tích cực”; Điều lệ trường THCS, THPT và trường PT
Lu
có nhiều cấp học, ban hành kèm theo; Thông tư số 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28/3
an
/2011 của Bộ trưởng Bộ Gd-ĐT quy định về quyền hạn, trách nhiệm cụ thể của
các đơn vị, tổ chức, đoàn thể và cá nhân cụ thể trong trường học; Nghị định quy
va
n
định trách nhiệm quản lý nhà nước về giáo dục Số: 127/2018/NĐ-CP ngày
th
21/09/2018 và một số đề án, văn bản chỉ đạo khác; Thông tư 06/2019/TT-BGDĐT
ac
ngày 12/4/2019 quy định về quy tắc ứng xử trong các cơ sở giáo dục mầm non,
phổ thông, giáo dục thường xuyên; “Quy chế thực hiện dân chủ trong hoạt động
của nhà trường ban hành” kèm theo Quyết định số 04/2000/QĐ của Bộ trưởng Bộ
GD- ĐT; Thông tư số 11/2020/ TT BGDĐT ngày 29/05/2020 hướng dẫn thực
hiện dân chủ trong các hoạt động của có sở giáo dục công lập...
Tại Nghệ An, trên cơ sở hướng dẫn của Chính phủ và Bộ GD-ĐT, UBND tỉnh
và Sở GD-ĐT đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các nhà trường dựa trên yêu cầu
nắm vững nguyên tắc chỉ đạo của cấp trên và xét trong tình hình thực tiễn của đơn
vị, địa phương để cấp thiết triển khai xây dựng môi trường học an toàn, văn hóa
dân chủ bằng nhiều hình thức trong mọi hoạt động giảng dạy và đưa dân chủ đến
tất cả mọi đối tượng trong đơn vị giáo dục. Gần đây UBND tỉnh có Công văn số
1708/UBND ngày 20/3/2019 về việc tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc
Nghị định 80 của Chính phủ; Kế hoạch số 520/KH-UBND ngày 26/8/2019 về
việc thực hiện Đề án xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học trên địa bàn tỉnh
11
lu
an
va
n
to
t ng
giai đoạn 2019 - 2025 và nhiều văn bản khác.
hi
Nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường giáo dục thân
ep
thiện, đảm bảo nguyên tắc công bằng, dân chủ, khách quan là nền tảng để xây
sk
dựng trường học hạnh phúc, chất lượng giáo dục đào tạo được đảm bảo. Từ đó
kn
mới tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện tốt nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong
qu
nhà trường. Làm công tác CN qua nhiều năm, bản thân chúng tôi đều coi đây là
an
một yêu cầu trọng tâm có ý nghĩa đặc biệt to lớn. Vì vậy, khi đổi mới phương
ly
pháp giáo dục HS, chúng tôi đều đề cao yếu tố này. Từ đó, mạnh dạn thực hiện
do
hình thức phân quyền cho HS quản lí và thực hiện nhiệm vụ để giúp các em ý
w
thức hơn về trách nhiệm, khả năng cũng như quyền lợi của người học trong quá
nl
oa
trình tham gia học tập.
d
1.1.2. Một số giới thuyết liên quan đến đề tài nghiên cứu
lu
Bên cạnh cơ sở lí luận là dựa trên việc vận dụng những văn bản chỉ đạo,
an
hướng dẫn của Đảng, nhà nước, của Bộ GD- ĐT, Sở GD-ĐT tỉnh Nghệ An, đề tài
va
còn được xây dựng dựa trên cơ sở các khái niệm có liên quan đến đề tài. Trong
nf
khuôn khổ thực hiện SKKN này, chúng tôi chỉ xin giới hạn các vấn đề có liên
ul
lm
quan theo cách hiểu sau:
oi
Trước hết, ở khái niệm dân chủ. Đây là hình thức mọi người làm chủ công
nh
việc; Mọi người được viết được cùng tham gia; Mọi người góp ý kiến thực hiện
a
kiểm tra giám sát. Dân chủ trong nhà trường là giáo viên và HS được làm chủ các
tz
hoạt động trong học tập của tập thể, trường lớp, giáo viên, HS phải được biết,
z
được cùng tham gia bàn bạc, góp phần thực hiện, giám sát những hoạt động chung
gm
của trường lớp liên quan đến tập thể mọi người.
ai
Về khái niệm phân quyền, có nhiều nghiên cứu về thuật ngữ “phân quyền”
l.c
om
“phân cấp” với nhiều cách tiếp cận khác nhau. Tuy nhiên, từ thực tiễn ở Việt Nam,
có thể hiểu khái niệm phân cấp quản lý nhà nước là sự phân định thẩm quyền,
Lu
trách nhiệm giữa các cấp chính quyền trên cơ sở bảo đảm sự phù hợp giữa chức
an
năng, nhiệm vụ với năng lực và điều kiện thực tế của từng cấp nhằm tăng cường
va
chất lượng, hiệu lực và hiệu quả của hoạt động quản lí nhà nước
n
Từ đó có thể vận dụng sáng tạo trong dạy học nói riêng. Phân quyền trong
th
ac
Nhà trường, cụ thể hơn là trong các lớp học, lớp CN là việc phân quyền giữa
GVCN và cá nhân, đội nhóm người học theo chiều dọc. Đó là việc GVCN chuyển
giao một phần quyền hạn, nhiệm vụ, phương tiện, vật chất… cho một hay nhiều
HS trong cùng một nhóm thực hiện. HS hoặc nhóm/ tổ/tiểu ban được giao nhiệm
vụ được tự quyết một nào đó trên cơ sở quy chế của địa phương trên cơ sở pháp
luật. GVCN chỉ là người đóng vai trò thực hiện kiểm tra hoạt động của đối tượng
đã được giao nhiệm vụ, đánh giá kết quả, khen thưởng thông qua nội quy, quy chế
lớp học đã được ban hành từ đầu năm học.
Đồng thời, chúng tôi cũng dựa trên những nội dung cụ thể được quy định
theo văn bản pháp luật tại Mục 3 “những việc người học được biết và tham gia ý
kiến” quy định trong “Quy chế thực hiện dân chủ trong hoạt động của nhà trường
ban hành” kèm theo Quyết định số 04/2000/QĐ của Bộ trưởng Bộ GD- ĐT; Điều
35 “Quyền của HS ” theo Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT Điều lệ trường THCS
và THPT; Điều 27 về Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông
và trường phổ thông có nhiều cấp học do Bộ GD-ĐT ban hành kèm theo Thông
12
lu
an
va
n
to
t ng
tư 32/2020/TT-BGDĐT có quy định về “nhiệm vụ của giáo viên CN trường trung
hi
học phổ thông”.
ep
Từ những cơ sở pháp lí vững chắc trên đây, chúng tôi nhận thấy việc thực
sk
hiện và áp dụng đề tài là đảm bảo tính khách quan, khả thi và đáp ứng đúng với
kn
xu thế phát triển của xã hội, của ngành giáo dục
qu
an
Nâng cao chất lượng công tác CN lớp là một vấn đề không còn xa lạ, mới
ly
mẻ nhưng luôn được xem là yêu cầu đổi mới hàng đầu, cấp thiết nhằm đảm bảo
do
phù hợp với sự phát triển chung của chương trình giáo dục phổ thông mới. Giáo
w
viên CN có vai trò rất quan trọng đến sự phát triển nhân cách HS và các phong
nl
oa
trào hoạt động của một tập thể lớp. Mỗi tập thể lớp có những thế mạnh, có những
d
điểm yếu khác nhau nhưng phải vận hành đáp ứng mục tiêu giáo dục chung của
lu
nhà trường. Tập thể HS có vững mạnh hay không, HS đến trường có hạnh phúc,
an
bình đẳng, cảm thấy được tôn trọng hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhưng
va
một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn nhất mà chúng ta không thể phủ nhận, là
nf
việc GVCN làm tốt công tác CN lớp của mình
ul
lm
Có lẽ vì vậy, đã có không ít những đề tài nghiên cứu, những bài báo, tài liệu
oi
bàn về những vấn đề xoay quanh cách thức CN và nâng cao chất lượng của công
nh
tác này. Có thể kể ra đây những vấn đề chủ yếu như các biện pháp xây dựng môi
a
trường văn hóa học đường; xây dựng tập thể lớp đoàn kết; nâng cao chất lượng
tz
đội ngũ ban cán sự lớp; giáo dục đạo đức HS qua các hoạt động trải nghiệm và
z
ngoài giờ lên lớp; Ứng dụng CNTT vào công tác chủ nhiệm; Xây dựng trường
gm
học hạnh phúc… Những nghiên cứu ngày càng nhiều lên theo thời gian, cũng
ai
chứng minh sự tâm huyết và trách nhiệm của các thầy cô giáo CN khi đảm nhận
l.c
om
trọng trách lớn lao và cũng không kém phần ý nghĩa này.
Từ những cơ sở pháp lí vững chắc trên đây, chúng tôi nhận thấy việc thực
Lu
hiện và áp dụng đề tài là đảm bảo tính khách quan, khả thi và đáp ứng đúng với
an
xu thế phát triển của xã hội, của ngành giáo dục
va
n
th
Nâng cao chất lượng công tác CN lớp là một vấn đề không còn xa lạ, mới
ac
mẻ nhưng luôn được xem là yêu cầu đổi mới hàng đầu, cấp thiết nhằm đảm bảo
phù hợp với sự phát triển chung của chương trình giáo dục phổ thông mới. Giáo
viên CN có vai trò rất quan trọng đến sự phát triển nhân cách HS và các phong
trào hoạt động của một tập thể lớp. Mỗi tập thể lớp có những thế mạnh, có những
điểm yếu khác nhau nhưng phải vận hành đáp ứng mục tiêu giáo dục chung của
nhà trường. Tập thể HS có vững mạnh hay không, HS đến trường có hạnh phúc,
bình đẳng, cảm thấy được tôn trọng hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhưng
một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn nhất mà chúng ta không thể phủ nhận, là
vai trò của GVCN.
Có lẽ vì vậy, đã có không ít những đề tài nghiên cứu, những bài báo, tài liệu
bàn về những vấn đề xoay quanh cách thức CN và nâng cao chất lượng của công
tác này. Có thể kể ra đây những vấn đề chủ yếu như các biện pháp xây dựng môi
trường văn hóa học đường; xây dựng tập thể lớp đoàn kết; nâng cao chất lượng
13
lu
an
va
n
to
t ng
đội ngũ ban cán sự lớp; giáo dục đạo đức HS qua các hoạt động trải nghiệm và
hi
ep
ngoài giờ lên lớp; Ứng dụng CNTT vào công tác chủ nhiệm; Xây dựng trường
học hạnh phúc… Những nghiên cứu ngày càng nhiều lên theo thời gian, cũng
sk
kn
chứng minh sự tâm huyết và trách nhiệm của các thầy cô giáo CN khi đảm nhận
trọng trách lớn lao và cũng không kém phần ý nghĩa này.
qu
an
Qua nghiên cứu, tìm hiểu và hệ thống hóa tài liệu, chúng tôi nhận thấy, đề
ly
tài mình đang theo đuổi cũng nằm chung trong mục tiêu xây dựng các giải pháp
do
giúp công tác CN lớp đạt hiệu quả cao hơn. Tuy nhiên, khi thực hiện đề tài, việc
w
triển khai hình thức phân quyền cho HS tự quản lí và thực hiện các nhiệm vụ, để
nl
hướng đến tới mục tiêu dân chủ hóa trong nhà trường và lớp học mang một tiếng
oa
d
nói và màu sắc riêng, có một lối đi riêng không trùng lặp với các nghiên cứu trước
lu
đó.
an
va
Có thể mạnh dạn khẳng định rằng, đây là đề tài hoàn toàn mới, chưa có đơn
nf
vị, cá nhân nào đã nghiên cứu trước đó. Đề tài xuất phát từ tình hình thực tiễn của
ul
địa phương, đơn vị, đưa ra được những giải pháp có tính khả thi để các cấp quản
lm
lý giáo dục, các cơ sở giáo dục trên địa bàn huyện và tỉnh nghiên cứu, chỉ đạo,
oi
triển khai thực hiện và phối hợp triển khai thực hiện.
nh
a
1.2. Cơ sở thực tiễn và thực trạng vấn đề nghiên cứu
tz
z
1.2.1. Thực tiễn việc phát huy tính dân chủ của HS trong công tác CN
gm
Trong nhà trường, bên cạnh việc thực hiện tốt nhiệm vụ giảng dạy- công tác
ai
l.c
hàng đầu của mỗi đơn vị, thì nhiệm vụ giáo dục đạo đức, nhân cách, khai thác tốt
om
tiềm năng của các em để giúp HS phát triển về mọi mặt là một công việc không
kém phần quan trọng, góp phần đào tạo ra những nguồn nhân lực “vừa hồng vừa
Lu
chuyên” cho đất nước. Để làm nên thành công của hoạt động này, GVCN là người
an
đóng vai trò trực tiếp và chủ đạo. Bởi họ, không chỉ là người giảng dạy bộ môn,
va
đồng thời cũng là người có thời gian gần gũi, quan tâm, chia sẻ với HS của lớp
n
th
mình quản lí nhiều nhất. Quả không sai khi các thế hệ học trò đều vì GVCN như
ac
người cha, người mẹ thứ hai của cuộc đời mình.
Với tâm lí của những người cha, người mẹ thứ hai của các con, GVCN trên
thực tế phải thực hiện rất nhiều công việc, vừa là giáo viên giảng dạy bộ môn vừa
trực tiếp quản lí, giáo dục HS lớp mình chủ nhiệm. Vì vậy, hầu hết giáo viên cho
rằng, công tác CN lớp là công việc bận rộn, khó khăn vất vả, chiếm nhiều thời gian,
sức lực của mỗi giáo viên, nhất là nếu được phân công CN vào các lớp có HS
được coi là chưa ngoan. Mặc dù mỗi tập thể lớp có số lượng HS khác nhau, đến
từ nhiều vùng miền không giống nhau, sự phát triển tâm sinh lí của các cá nhân
HS cũng có nhiều thay đổi không đồng nhất, nhưng một quy luật khách quan là
lớp nào cũng phải vận hành theo quy định đã đề ra, đáp ứng mục tiêu giáo dục
chung của nhà trường.
Chính vì vậy, mỗi GV khi kiêm nhiệm chủ nhiệm, một phần bởi trách nhiệm
nặng nề hơn với HS, phần khác do áp lực của kết quả thi đua, phấn đấu cuối năm
14
lu
an
va
n
to
t ng
nên có không ít GV dần hình thành một lối tư duy, một kiểu tâm lý: Bảo bọc, che
hi
ep
chở, làm thay HS. Thầy, cô CN có nhiệm vụ chỉ đạo, điều khiển tổng thể và quyết
định điều hành duy nhất trong lớp. HS, theo đó, chỉ cần “làm như hướng dẫn, như
sk
kn
yêu cầu” của GVCN mà hiếm khi thấy các em tự chủ động giải quyết mỗi khi có
vấn đề đặt ra, dù bản thân các em rất có năng lực, sở trường, hoàn toàn có thể xử
qu
lí những tình huống, những công việc “nằm trong tầm tay” mà không cần đến quá
an
nhiều sự can thiệp của GVCN. Vô hình trung, người làm công tác CN đã biến
ly
mình thành trung tâm của hoạt động dạy học, giáo dục. Ngược lại, HS chỉ là những
do
“đứa con” thụ động, mặc nhiên được nhận sự chăm sóc, bảo vệ và chỉ cần nghe
w
nl
theo, làm theo GVCN yêu cầu. Như vậy đã được đánh giá là “ngoan”, là “dễ bảo”.
oa
d
Trên thực tế, qua quá trình CN nhiều năm qua, cùng với sự gắn bó và trò
lu
chuyện với học trò của nhiều lớp khác trong trường, tôi còn nhận thấy một thực
an
trạng: Nhiều khi, các em không đồng tình với cách làm, cách quyết định một chiều
va
của GVCN trong một số trường hợp, nhưng cũng không dám đóng góp ý kiến.
nf
ul
Các em chỉ tỏ thái độ bất bình hoặc không hài lòng, thậm chí có nhiều trường hợp
lm
tức giận với những cách làm của GVCN khi không có mặt các thầy cô. Nếu tình
oi
trạng này kéo dài, không chỉ khiến tình cảm của GVCN với tập thể lớp, với cá
nh
nhân của HS bị suy giảm, GVCN không còn thấu hiểu được HS, các em cũng
a tz
không còn muốn đóng góp ý kiến, chuyện trò với thầy cô giáo. Đồng thời, lâu dần
z
sẽ triệt tiêu tinh thần dân chủ trong lớp học, HS cảm thấy tiếng nói của mình
gm
không được tôn trọng, theo đó các em sẽ trở nên ít nói, ít có nhu cầu bộc lộ bản
ai
thân, dù mình biết và có sở trường về vấn đề nào đó.
l.c
om
Dẫu biết rằng nếu GVCN “bảo bọc, làm thay” các em cũng chỉ vì muốn hiệu
suất công việc cao hơn, tiết kiệm thời gian hơn, nhưng rõ ràng, cách làm này,
Lu
trong thời đại mới, trong chương trình GDPT mới, tỏ ra không còn nhiều giá trị,
an
nếu không muốn nói là chưa đi đúng hướng với tinh thần, với yêu cầu đổi mới
va
trong giáo dục là lấy HS làm trung tâm. Nghiêm trọng hơn, cách CN này sẽ biến
n
th
HS trở thành những “cỗ máy”, những “người thợ làm theo” mà không phát huy
ac
được phẩm chất và năng lực ở các em.
Để có kết luận xác đáng về việc phát huy tính dân chủ của HS trong công tác
CNở trường THPT, tôi đã tiến hành khảo sát bằng cách phát ra 270 phiếu điều tra
cho HS các khối lớp trường THPT Hoàng Mai bao gồm: 10A1, 10A2, 11A10,
11A1, 11A3, 11A5, 12A1, 12A6, 12A9, mỗi lớp 30 em.
Theo đường link khảo sát:
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdXthAJkMG0Dm4YhC3a28S0TR
lYJFfxeeFVTV_SikrieBkzFA/viewform?fbclid=IwAR24AQQrBbm2oHDtsVV
WyVFjyHYr5pWumfWmcw4ILHtD-PqSWr6GVfEF0Jk
Riêng lớp 10A4 và 10A13 (2 lớp chúng tôi thực nghiệm, áp dụng các biện
pháp đổi mới), mỗi lớp 45 phiếu. Phiếu khảo sát xoay xung quanh câu hỏi về việc
HS đã được thể hiện quyền dân chủ trong lớp học của mình hay chưa. Kết quả
15
lu
an
va
n
to
t ng
điều tra thu được như sau:
hi
ep
Bảng kết quả điều tra tâm lý trước khi áp dụng biện pháp (theo tỷ lệ %)
sk
HS/ tỷ lệ
kn
10A4 10A13
qu
STT Mức độ HS/ tỷ lệ HS/ tỷ lệ
an
270/% 45/% 45/%
ly
do
1 Chưa bao giờ được 193/71,5 27/60 20/44,4
w
thể hiện tinh thần
nl
oa
dân chủ, quyền của
d
người học
lu
an
2 Hiếm khi được thể 18/22,9 6/13,3 7/15,6
va
hiện tinh thần dân
nf
chủ, quyền của
ul
lm
người học
oi
3 Thường xuyên được 59/6,7 12/26,7 14/40,0
nh
thể hiện tinh thần
a tz
dân chủ, quyền của
z
người học
gm
ai
l.c
om
BIỂU ĐỒ THỂ HIỆN KẾT QUẢ ĐIỀU TRA TÂM LÝ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG BIỆN
100%
Lu
90% 21.9
an
26.7
80% 35.6
6.7
va
70%
13.3
n
60%
th
15.5
50%
ac
40%
71.4
30% 60
48.9
20%
10%
0%
Tổng số học sinh khảo 10A4 10A13
sát
Thường xuyên được thể hiện tinh thần dân chủ quyền của người học
Hiếm khi được thể hiện tinh thần dân chủ, quyền của người học
Chưa bao giờ được thể hiện tinh thần dân chủ, quyền của người học
Từ thống kê trên cho thấy, số lượng HS được hỏi cho rằng bản thân chưa
được thể hiện quyền dân chủ trong lớp học chiếm một số lượng tương đối lớn, đối
tượng cho rằng mình đã được thể hiện quyền dân chủ thường xuyên chưa cao. Từ
đó, ta hãy lắng nghe những ý kiến phản hồi của chính những HS của chúng ta để
16
lu
an
va
n
to
t ng
thấy rằng, vẫn còn rất nhiều lớp CN còn tồn tại tình trạng chưa thực hiện quyền
hi
ep
dân chủ đúng mức cho HS trong lớp mình phụ trách.
sk
1.2.2. Thực trạng việc phân quyền cho HS có khả năng quản lí, thực hiện nhiệm
kn
vụ của GVCN
qu
HS THPT là lứa tuổi đang dần hoàn thiện cả về trí tuệ và nhân cách. Ở lứa
an
tuổi này, các em có nhiều ước mơ hoài bão, thích tìm tòi, khám phá. HS rất hăng
ly
hái nhiệt tình trong công việc. Đây cũng là giai đoạn tiếp thu cái mới nhanh, các
do
em thông minh sáng tạo. Đặc biệt, các em luôn muốn khẳng định mình, muốn thể
w
hiện cá tính, muốn đóng góp ý kiến cá nhân và mong muốn được thể hiện tài năng,
nl
oa
sở trường của bản thân mình trên nhiều lĩnh vực khác nhau cả trong học tập và
d
cuộc sống. Vì thế, các em rất cần sự cổ vũ, động viên cũng như sự ghi nhận đến
lu
an
từ phụ huynh, các thầy cô và đặc biệt là của GVCN. Nếu biết nắm bắt tâm lí này,
va
người làm công tác CN sẽ có thể có thêm thật nhiều cộng sự, giảm bớt áp lực công
nf
việc khi san sẻ công việc của tập thể cho các em cùng thực hiện. GVCN sẽ là
ul
người luôn đồng hành và hỗ trợ. Đó mới chính là cách để cả GV và HS tìm thấy
lm
niềm vui trong “ngôi nhà nhỏ”- lớp học của chính mình mỗi ngày đến trường.
oi
nh
Tuy nhiên, trong thực tế, qua những năm làm công tác CN lớp, chúng tôi
a
nhận thấy rằng có không ít các thầy cô giáo CN chưa hiểu hết được đặc điểm
tz
sự phát triển tâm-sinh lí của các em HS THPT. Vì vậy, không ít thầy cô gần như
z
gm
lo hết các phần việc, hoạt động ở lớp mà đáng lẽ việc đó cần được phân công, giao
việc cho HS, đặc biệt là ban cán sự lớp. Thực trạng trên có một số nguyên nhân
ai
l.c
như: GVCN chưa thực sự quan tâm sâu sát đến đặc điểm, tính cách, trình độ…
om
của HS; chưa mạnh dạn trong việc giao nhiệm vụ cho cá nhân, thành viên ban cán
Lu
sự lớp. Một số giáo viên CN“sợ” bị ảnh hưởng thi đua nên đề ra quá nhiều biện
an
pháp xử lý nội quy khắt khe, từ đó làm giảm tính chủ động, sáng tạo của HS cũng
va
như BCS, của các tổ chức đội/nhóm trong các hoạt động của lớp cả về học tập,
n
phong trào và các hoạt động khác nữa.
th
ac
Một số GV CN chưa coi trọng việc xây dựng BCS lớp, chưa nhìn thấy “hạt
nhân” trong các phong trào, hoạt động tập thể nên việc xây dựng đội ngũ này chỉ
làm đối phó lấy lệ, thiếu sự tìm hiểu và nắm bắt đối tượng HS, một số giáo viên
chỉ lựa chọn các chức vụ của lớp theo cảm tính trong khi việc tìm hiểu nắm bắt
HS cần phải có rất nhiều thời gian quan sát và theo dõi. Những cá nhân được chọn
giữ những vai trò chủ chốt rất thụ động trong mọi vấn đề liên quan đến lớp, các
em không được phân công nhiệm vụ và bàn giao công việc một cách cụ thể, hoặc
có phân công nhiệm vụ nhưng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ lại thiếu sự
kiểm tra giám sát nên hiệu quả công việc chưa cao. BCS và những đội trưởng các
đội/ nhóm không được định hướng, điều chỉnh dẫn đến nhiều tồn tại thiếu sót lặp
đi lặp lại nên chán nản và thiếu nhiệt huyết trong công việc.
Bên cạnh đó, một số trường THPT hiện nay hoạt động học tập quá chú trọng
đến việc cung cấp kiến thức mà ít chú trọng rèn luyện các kỹ năng mềm cho HS,
nhất là người làm công tác quản lí Đoàn-Hội của lớp. Điều này khiến cho công
17
lu
an
va
n
to
t ng
tác CN của một số giáo viên trở nên khó khăn, vất vả, tập thể lớp chưa có nhiều
hi
ep
thành tích về mọi mặt.
sk
Hệ lụy của cách CN này làm một mặt không phát huy được vai trò của đội
kn
ngũ ban cán sự, của những HS có tiềm năng phát triển, đồng thời khiến việc rèn
qu
luyện kỹ năng cho HS gặp khó khăn. Tinh thần tự giác, tự quản của HS chưa
an
hình thành, tinh thần ý thức trách nhiệm không cao. Vì vậy, GVCN mất rất
ly
nhiều thời gian, vất vả, luôn phải theo dõi đôn đốc HS, kể cả ban cán sự lớp và
do
những em được chọn làm đội trưởng. Nếu không sẽ không đạt được kết quả
w
giáo dục.
nl
oa
Theo thống kê nhanh bằng cuộc phỏng vấn HS ở trường THPT Hoàng Mai
d
(Link video:
lu
an
https://drive.google.com/drive/folders/1F2ld2WAlbPfgC8efHFoJXW_631o-
va
MRm) với các câu hỏi:
nf
- Ở lớp, bạn giữ chức vụ gì trong ban cán sự hoặc ban chấp hành chi đoàn không?
ul
lm
- Bạn có phụ trách hoặc tham gia đội/nhóm hoạt động trong lĩnh vực học tập hoặc
oi
các phong trào của lớp không? Nếu có thì hỏi là đội nhóm nào?
nh
a
- Nếu không thì hỏi vì sao?
tz
- Bạn có sở trường ở những lĩnh vực nào?
z
gm
- Thầy/ cô giáo CN của bạn có phát hiện ra sở trường này của bạn không?
ai
l.c
- Bạn có thường xuyên đóng góp ý kiến trong các công việc của lớp không?
om
- Bạn có mong muốn được tham gia đóng góp ý kiến hoặc phụ trách một công
Lu
việc/lĩnh vực nào đó của lớp mà mình có sở trường không?
an
- Bạn kì vọng gì ở GVCN của mình? Nghĩ rằng trong lớp của mình, tinh thần dân
va
chủ, công bằng đã được thực hiện thành công chưa?
n
th
Rõ ràng, từ kết quả trên cho thấy, HS THPT rất có nhu cầu và nguyên vọng
ac
được cống hiến sức mình cho tập thể lớp qua các phòng trào và hoạt động. Các
em cũng nhận thấy được vai trò của việc được phát biểu ý kiến cá nhân và mong
muốn nhận được sự tín nhiệm, tin tưởng giao phó trách nhiệm của thầy cô.
Tuy nhiên, điều đó chưa đạt được kết quả như mong đợi khi qua câu trả lời
của không ít HS đều cho rằng, trong lớp học chủ yếu chỉ là hoạt động của BCS
lớp hoặc khi có nhiệm vụ chỉ một vài cá nhân được giao phó, có rất ít đội/nhóm
được thành lập để mình có thể tham gia.
18
lu
an
va
n
to
t ng
Chương 2: KINH NGHIỆM THỰC HIỆN VIỆC PHÂN QUYỀN CHO HS
hi
ep
TỰ QUẢN LÍ VÀ THỰC HIỆN NHẰM PHÁT HUY TÍNH DÂN
CHỦ TRONG TRƯỜNG HỌC TRONG CÔNG TÁC CNLỚP
sk
kn
2.1. Phân biệt rõ ràng về chức năng, nhiệm vụ giữa đội ngũ ban cán sự lớp và
qu
các cá nhân có khả năng quản lí, phân công thực hiện nhiệm vụ trong các
an
nhóm/ đội của lớp
ly
2.1.1. Đội ngũ ban cán sự lớp
do
Tại Điều 35. Quyền của HS, theo Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT Điều lệ
w
nl
trường THCS và THPT, điều 16 quy định rõ về cơ cấu tổ chức lớp: “HS được tổ
oa
chức theo lớp học. Mỗi lớp học có lớp trưởng và các lớp phó do HS ứng cử hoặc
d
lu
giáo viên CN giới thiệu, được HS trong lớp bầu chọn vào đầu mỗi năm học hoặc
an
sau mỗi học kỳ. Mỗi lớp học được chia thành nhiều tổ HS; Mỗi tổ HS có tổ trưởng
va
và tổ phó do HS ứng cử hoặc giáo viên CN giới thiệu, được HS trong tổ bầu chọn
nf
vào đầu mỗi năm học hoặc sau mỗi học kỳ”. Công tác tổ chức của lớp, lựa chọn
ul
lm
đội ngũ ban cán sự lớp, chú ý nắm bắt HS có năng lực đặc biệt hoặc có biểu hiện
oi
chậm phát triển cần quan tâm trong lớp học là một công việc quan trọng, quyết
nh
định không nhỏ đến sự thành công của người làm chủ nhiệm. Đặc biệt trong đó,
a
việc biết lựa chọn được những hạt nhân có năng lực và trách nhiệm cao bố trí vào
tz
các chức danh, các vị trí trưởng, phó của lớp sẽ là chỗ dựa vững chắc cho giáo
z
gm
viên CN trong các hoạt động giáo dục HS. Từ đó, việc GVCN phân quyền cho
các em tự quản lí và thực hiện nhiệm vụ không còn là việc khó khăn.
ai
l.c
Nhận thức được vấn đề này, nên ngay sau khi lãnh đạo nhà trường phân công
om
nhiệm vụ CN lớp nào (đặc biệt là lớp 9 lên 10), chúng tôi đã nghĩ ngay đến công
Lu
tác tổ chức lớp học và lựa chọn cán bộ lớp.
an
Như nhiều GVCN khác, khi lựa chọn ban cán sự lớp, chúng tôi thường chú
va
ý đến những HS: Có học lực từ loại khá trở lên, có tư cách đạo đức tốt; Nhiệt
n
th
tình, tích cực tham gia vào các hoạt động tập thể; Có năng khiếu văn nghệ, thể
ac
dục, thể thao...; Biết quản lí tập thể; Có tinh thần gương mẫu, được đa số HS bầu
chọn. Ngoài ra, yếu tố về ngoại hình cũng là một điểm cộng đáng kể. Đặc biệt là
đối với những vị trí như Lớp phó Văn- Thể- Mĩ, Bí thư Đoàn thanh niên…Đây
không phải là yếu tố quyết định năng lực của các em nhưng lại là một ưu thế cho
các hoạt động về văn hóa- văn nghệ- thể dục- thể thao. Đây không còn là cách
làm mới trong công tác chủ nhiệm. Dưới sự quản lí, chỉ đạo và hướng dẫn của
GVCN đã chủ động xây dựng kế hoạch hoạt động, điều hành quản lý toàn bộ các
hoạt động của lớp và từng thành viên trong lớp, bám sát, theo dõi, đôn đốc việc
chấp hành đầy đủ và nghiêm túc nội quy, quy chế về học tập và rèn luyện do nhà
trường đề ra đồng thời sát sao chấn chỉnh những lệch lạc về đạo đức, nhân cách.
Xây dựng nền nếp tự quản cho các thành viên lớp
19
lu
an
va
n
to
t ng
2.1.2. Các cá nhân có khả năng quản lí, phân công thực hiện nhiệm vụ trong các
hi
ep
nhóm/ đội//tiểu ban của lớp
sk
Trong SKKN này, chúng tôi còn đề xuất thêm phương án lựa chọn thêm
kn
những hạt nhân có khả năng quản lí các mảng công việc khác nhau, đứng đầu các
qu
hội/nhóm được thành lập theo yêu cầu công việc bám sát vào nhiệm vụ thường
an
xuyên của năm học.
ly
Thoạt nhìn hình thức, hai lực lượng (BCS, BCH chi đoàn và cá nhân người
do
đứng đầu nhóm/hội) trên có thể trùng lặp với nhau. Tuy nhiên, nếu chú ý sâu hơn,
w
sẽ thấy được sự khác biệt giữa các bộ phận này. Cụ thể:
nl
oa
Nếu việc chọn lựa đội ngũ BCS lớp được chọn dài hạn, khá ổn định trong
d
lu
suốt năm học với mục đích thay mặt GVCN phụ trách công tác chung của cả lớp
an
được bầu và giao nhiệm vụ từ đầu năm. BCS lớp và BCH chi đoàn thường có
va
nhiệm vụ chính là đối nội (quản lớp, quản tổ, quản các công việc của Đoàn thanh
nf
niên) và đối ngoại (thay mặt lớp làm việc với BCH Đoàn trường và tập hợp khi
ul
lm
có công văn triệu tập hội họp) thì người đứng đầu nhóm/ hội được bầu nên trong
oi
một tổ chức nhỏ hơn, ít thành viên hơn, trong thời gian hữu hạn cho đến khi hoàn
nh
thành nội dung công việc được giao. Các tổ/đội/nhóm được tạo ra đáp ứng những
a
nhiệm vụ năm học lớn của cấp trên ban hàng, các công tác Đoàn- Hội, các phong
tz
trào thi đua, các cuộc thi được Nhà trường phát động hưởng ứng những ngày lễ
z
gm
lớn, đều cần đến cá nhân có sở trường thực sự ở mảng/lĩnh vực đó, có sự chuyên
nghiệp hơn để lãnh đạo một tập hợp những HS chung sở thích, chí hướng, mục
ai
l.c
đích, thực hiện, đáp ứng kịp thời nhiệm vụ đặt ra. Những hạt nhân đứng đầu những
om
tiểu ban, đội nhóm có thể trùng hoặc không trùng lặp với đội ngũ BCS lớp, điều
Lu
đó cần dựa trên yêu cầu của công việc thực hiện
an
Ví dụ: Lớp phó Văn- thể của lớp có thể là đội trưởng đội văn nghệ hoặc không
va
Tổ trưởng tổ 1 có thể là nhóm trưởng của nhóm hoặc không.
n
th
Một HS có năng lực về công nghệ, có thể không tham gia BCS lớp nhưng
ac
có thể phụ trách nhóm CNTT của lớp
Điều đó cần dựa trên yêu cầu của công việc được giao. Nói đúng hơn là nhìn
việc để chọn người thì mới có thể chọn đúng và đạt được hiệu quả cao nhất.
Những nhân sự được lựa chọn để đứng đầu các tổ/nhóm/ban, chịu trách
nhiệm sau khi đã được GVCN phân quyền có thể không cần sự lựa chọn khắt khe
như khi lựa chọn ban cán sự. Bởi những vị trí đứng đầu tổ/nhóm/ban có thể được
GVCN chỉ định, phân công hoặc được các HS trong đội đó lựa chọn. Tiêu chí
quan trọng nhất để chọn lựa nhân sự trưởng cho các nhóm/đội là:
- Người được chọn làm lãnh đạo thường là người thân thiện, nhiệt tình, quan hệ
hòa đồng với các thành viên trong nhóm/đội.
- Cá nhân phải có năng lực thực sự, có sở trường về lĩnh vực đó. Ví dụ: phụ trách
nhóm nhảy phải có kĩ năng nhảy múa, hình thành ý tưởng và khả năng đạo diễn
20
lu
an
va
n
to
t ng
Nhóm trưởng phụ trách mảng CNTT phải có năng lực về công nghệ, có trình độ
hi
ep
về máy tính và thành thạo về kĩ năng này…
sk
- Cá nhân được chọn đứng đầu hội/nhóm cũng cần có năng lực lên kế hoạch, phân
kn
công nhiệm vụ cho các thành viên trong đội một cách hợp lí, khoa học và đảm
qu
bảo sự công bằng, phù hợp với năng lực của từng người, chính vì vậy cần có sự
an
hiểu biết nhất định đến các cá nhân trong tổ mình phụ trách
ly
- Cá nhân đó phải có khả năng tập hợp, kết nối thành viên và có thể tập hợp được
do
ý kiến để thống nhất kết quả cuối cùng… bởi khi đã hoạt động nhóm sẽ có rất
w
nhiều thành viên và các ý kiến trái chiều được đưa ra. Việc một người lãnh đạo
nl
oa
nhóm cần làm là cần dung hòa các ý kiến, đưa ra phương án tối uu nhất dựa trên
d
sự đồng thuận tối đa của các thành viên trong nhóm
lu
an
- Nhóm trưởng khi được bầu cũng phải là người dựa trên lợi ích của tập thể, tránh
va
ích kỉ, cá nhân, tránh tình trạng khi đã được bầu sẽ chỉ lấy kết quả thành tích của
nf
tập thể để làm phương tiện cho mình nổi bật hơn khi công bố sản phẩm, kết quả.
ul
lm
- Nhóm trưởng có thể được các thành viên trong nhóm bầu lên ngay khi nhóm
oi
mới thành lập, hoặc trong quá trình làm việc, có một cá nhân nổi trội hơn hẳn có
nh
khả năng lãnh đạo nhóm/ đội.
a tz
- Nhóm trưởng cần có khả năng nối kết, báo cáo tình hình kịp thời với GVCN khi
z
cần hỏi ý kiến về những vấn đề ngoài tầm kiểm soát, hoặc khi được hỏi về tiến độ
gm
công việc, hoặc mong muốn được hỗ trợ từ GVCN về một vấn đề nào đó chưa
ai
l.c
thông tỏ.
om
- Nhóm trưởng cũng sẽ được chọn làm người truyền thông (thường sẽ là như vậy),
Lu
người trình bày quan điểm, thuyết trình về sản phẩm và kết quả cuối cùng của
an
nhóm/ tổ ra ngoài khi đến ngày nghiệm thu theo quy định thời gian của GVCN.
va
Ta có thể dễ dàng nhận thấy rằng, nếu bầu BCS lớp, BCH chi đoàn lớp cần
n
tổ chức cho cả lớp bỏ phiếu tín nhiệm, lấy kết quả khách quan, thì việc tìm nhóm
th
ac
trưởng cho các nhóm/đội tỏ ra đơn giản và thuận lợi hơn rất nhiều bởi khi lớp đã
được chia làm nhiều nhóm nhỏ trên tinh thần cùng tập hợp những cá nhân chung
sở thích, chung chí hướng, niềm đam mê rồi, các em sẽ tự chọn được người đứng
đầu và cùng hướng về một mục tiêu chung, vì đó là kết quả đánh giá cho cả nhóm
chứ không phải của riêng một cá nhân. Đồng thời, do được tự do làm việc trong
môi trường giữa HS- HS, ít có sự can thiệp của GVCN, các em cũng trở nên tự
tin và bộc lộ mình một cách tự nhiên, đầy đủ hơn. Việc HS nào đó có năng lực
lãnh đạo sẽ nhanh chóng vươn lên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ như một
quy luật khách quan và tất yếu
Trách nhiệm nhiều hơn những thành viên còn lại, do đó quyền lợi của cá
nhân người đứng đầu nhóm/ tổ là bao giờ cũng được coi trọng và chú ý hơn so
với những thành viên trong nhóm. Đó cũng là một động lực khiến rất nhiều các
em HS sẽ cố gắng phát huy năng lực sở trường của mình khi được giao nhiệm vụ
21
lu
an
va
n
to
t ng
hi
ep
sk
kn
qu
an
ly
do
w
nl
oa
BAN CÁN SỰ LỚP TRƯỞNG CÁC BAN/ĐỘI/NHÓM
d
10A13 NĂM HỌC 2022-2023
lu
an
va
nf
2.2. Phương pháp lựa chọn đội ngũ cán bộ có khả năng quản lí và thực hiện
ul
nhiệm vụ
lm
2.2.1. Thông qua tinh thần tự nguyện ứng cử
oi
nh
Trong công tác tổ chức lớp, bầu chọn đội ngũ cán bộ, cá nhân có khả năng
a tz
nắm quyền có khả năng quản lí đội nhóm thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu, việc
khuyến khích tinh thần ứng cử trong HS trở nên vô cùng quan trọng. Ứng cử là
z
gm
một trong những quyền mà HS được thực hiện để đại diện cho tập thể lớp, chịu
ai
trách nhiệm hàng đầu trong bất cứ hoạt động học tập và thi đua nào. Đây cũng là
l.c
hình thức thể hiện cao nhất của quyền đân chủ trong một tập thể lớp. Việc HS tự
om
ứng cử vào các chức vụ của lớp, vào trưởng các đội nhóm cũng giúp HS phát huy
Lu
sự tự tin, mạnh dạn, phát triển năng lực giải quyết vấn đề và dám chịu trách nhiệm
an
cá nhân trước tập thể. Thông thường, những HS tự nguyện ứng cử cho thấy các
va
em đã phần nào ý thức được về năng lực nhất định của bản thân và rất có tính thần
n
cống hiến cho tập thể
th
ac
Qua thời gian làm công tác CN, chúng tôi nhận thấy, trước đây, khi bước
chân vào trường THPT, các em HS thường có tâm lí rụt rè, thiếu tự tin thể hiện
bản thân mình. Bởi vậy, tinh thần tự nguyện ứng cử vào một chức vụ nào đó của
lớp, gần như không có. Sau này khi có thời gian trò chuyện trao đổi với các em,
tôi nhận ra, lí do các em ít khi dám ứng cử, bên cạnh sự bỡ ngỡ khi thay đổi môi
trường học tập (từ THCS lên THPT), ngoài ra, các em còn sợ các bạn khác chê là
“ngựa non háu đá”, “thích thể hiện”. Đồng thời, có nhiều em có năng lực ở một
lĩnh vực nào đó, nhưng lực học chưa được như mong đợi, dù có trách nhiệm cao
nhưng vì sợ các bạn không bạn yêu quý, nên cũng chưa thể hiện được hết bản sắc
cá nhân. Thêm vào đó, nhiều GVCN khi mới bắt đầu tiếp cận CN 9 lên 10, chưa
nắm bắt được tình hình cụ thể, cộng với việc các em không mạnh dạn, GV chỉ có
thể lựa chọn ban cán sự lâm thời theo hình thức chỉ định, hoặc lấy theo danh sách
HS có điểm cao trong kì thi tuyển sinh vào 10. Bước đầu, việc làm này là rất cần
thiết nhưng không tránh khỏi phiến diện, có một vài trường hợp có thể chọn sai.
22
lu
an
va
n
to
t ng
Đó là một hệ lụy tất yếu.
hi
ep
Chính vì vậy, muốn khuyến khích tinh thần tự giác ứng cử của các em, tôi
sk
thường thực hiện những việc sau:
kn
- Một mặt, sau khi có quyết định CN chính thức từ BGH, tôi thường lưu ý đến
qu
bảng điểm đầu vào của HS từ 9 lên 10, hoặc kết quả học tập qua các năm. Nếu có
an
thể, tôi sẽ tận dụng tối đa thông tin từ các đồng nghiệp là các GV ở bậc THCS để
ly
lưu ý dần những HS có năng lực học tập vượt trội, hoặc các sở trường trên các
do
lĩnh vực cụ thể. Đồng thời “không bỏ quên” những HS bị coi là chưa ngoan, hoặc
w
ít hòa đồng, hoặc năng lực học tập chưa tiến bộ.
nl
oa
- Mặt khác, tôi có soạn thảo một vài tiêu chí cần thiết trong việc xây dựng đội
d
lu
ngũ ban cán sự để phục vụ cho việc gặp gỡ các em trong buổi tập trung đầu năm
an
(đối với lớp 10 và các lớp năm đầu tiếp nhận) (Phụ lục 1)
va
- Đối với những lớp CN theo tính kế thừa từ năm trước sang năm sau, GV đã có
nf
ul
một thời gian tiếp xúc, thấu hiểu HS nhất định. Vì vậy, việc lựa chọn cốt cán của
lm
lớp có sự thuận lợi hơn rất nhiều. Tuy vậy, để tránh tình trạng HS ứng cử nhằm
oi
những mục đích cá nhân không trong sáng, tôi vẫn áp dụng những tiêu chí này
nh
trong việc ứng cử và bầu cử của lớp.
a tz
- Ngoài ra, tôi cũng thường giới thiệu về những quyền lợi mà HS sau khi đã trúng
z
cử có thể nhận được. Vì vậy, tôi thấy tinh thần ứng cử của HS trở nên sôi nổi,
gm
nhiệt tình và có tính cạnh tranh hơn
ai
l.c
- Sau buổi tập trung đầu năm, tôi sẽ dành thời gian gặp gỡ một số em có ưu điểm
om
vượt trội về học tập và công tác Đoàn- Hội mà GVCN đã có những tìm hiểu từ
Lu
trước, bước đầu tiếp xúc trò chuyện và làm công tác động viên tư tưởng HS,
an
khuyến khích các em ứng tuyển vào các vị trí cốt cán của lớp. Cách làm này tỏ ra
va
rất hiệu quả khi GVCN biết được thêm chính xác về năng lực mà mình đã chú ý
n
từ trước đó, đồng thời cũng khẳng định với HS về việc GVCN đã và đang rất kì
th
vọng cũng như tôn trọng năng lực, sở trường, phẩm chất của các em.
ac
Việc GVCN “để mắt” tới một HS nối trội nào đó không đồng nghĩa với việc
triệt tiêu tinh thần dân chủ. Đó là cách để HS có định hướng lựa chọn hợp lí, tránh
tình trạng bầu theo bè phái, vùng miền mà thiếu tính công tâm, bỏ sót tài năng cá
nhân xứng đáng.
2.2.2. Từ nền tảng Trung học cơ sở, từ sự giới thiệu của các giáo viên bộ môn,
từ các cuộc họp phụ huynh định kì và HS trong lớp chủ nhiệm
Một kênh thông tin quan trọng khác giúp GVCN lựa chọn đội ngũ cán bộ,
nhân sự đứng đầu cho việc quản lí và thực hiện các nhiệm vụ quan trọng của lớp
là dựa trên thông tin khai thác được từ hồ sơ HS ở bậc THCS, từ sự giới thiệu của
các giáo viên bộ môn, từ các cuộc họp phụ huynh định kì và HS trong lớp chủ
nhiệm.
Ở bậc THCS, HS đã một thời gian dài học tập và rèn luyện bản thân. Ở bậc
23
lu
an
va
n
to
t ng
học này, các em đã ít nhiều định hướng cho mình những năng lực sở trường niềm
hi
ep
đam mê, hoặc định hình những tính cách tương đối ổn định. Tất cả những thông
tin trên được thể hiện rõ qua học bạ của HS được lưu ở văn phòng nhà trường.
sk
kn
Việc chúng ta- những GVCN mới tiếp nhận lớp cần làm đó là xem học bạ của các
em để nắm được điểm số về học tập, chú ý những lời nhận xét và lời phê của giáo
qu
viên CN cũ, để nắm được lực học cũng như ý thức nề nếp, hạnh kiểm của các em.
an
Đặc biệt chú ý đến những giải thưởng, hoặc các danh hiệu trong các kì thi, cuộc
ly
thi mà các em có thể đã đạt được trước đó. Từ đó phân loại và có định hướng cho
do
việc lựa chọn đội ngũ ban cán sự lớp. Đó là một căn cứ quan trọng đáng tin cậy
w
nl
góp phần không nhỏ vào việc định hướng lựa chọn nhân sự ở bậc THPT, đồng
oa
thời có thể nắm bắt bước đầu về tất cả các thành viên trong lớp.
d
lu
Ngoài ra, thông tin HS có thể được khai thác trực tiếp và chính xác, cụ thể qua
an
các cuộc họp phụ huynh định kì (đặc biệt chú ý đến hội nghị phụ huynh đầu năm).
va
GVCN có thể tìm hiểu thông tin HS lớp CN bằng phiếu tìm hiểu thông tin đã được
nf
ul
in trên giấy A4. Đó là cơ hội để GVCN trao đổi, giao lưu với phụ huynh. GVCN
lm
cũng nhân cơ hội này thành “cầu nối trung gian” để bố mẹ đo lường mức độ thấu
oi
hiểu về con cái mình. Đồng thời, qua phản hồi của phụ huynh, GVCN biết thêm
nh
về hoàn cảnh, tâm lí, tích cách của từng em. Từ đó, có những điều chỉnh hợp lí
a tz
phù hợp với từng đối tượng HS trong quá trình giảng dạy và rèn luyện.
z
Để có một Hội nghị phụ huynh thành công, GVCN phải là người bỏ thời gian
gm
chuẩn bị đầy đủ các phương tiện, thiết bị và cơ sở vật chất cần thiết để phục vụ
ai
cho cuộc họp được thành công, Đồng thời, cũng cần tạo tâm thế thoải mái nhất,
l.c
om
khuyến khích phụ huynh viết càng kĩ lưỡng, càng thực tế càng tốt về những thông
tin được trao đổi trong bảng hỏi.
Lu
an
va
Tìm hiểu thông tin HS qua hồ sơ học bạ
n
th
ac
24
lu
an
va
n
to
t ng
hi
ep
sk
kn
qu
an
ly
do
w
nl
oa
d
lu
an
va
nf
ul
lm
oi
nh
a tz
z
gm
ai
l.c
om
Lu
an
va
n
Trao đổi với PH qua các cuộc họp và các phần mềm CNTT
th
Ngoài ra, rất nhiều thông tin quan trọng, tế nhị đều được điều tra từ HS ac
trong lớp. HS không chỉ quan sát tiếp xúc với bạn trong lớp mà còn có thể nắm bắt
thông tin thông qua những người bạn từ lớp khác. Đây là một trong những nguồn
thông tin rất quan trọng và hữu ích. Vì vậy, GVCN phải luôn gần gũi với các HS
trong lớp để nhận được sự tin cậy của HS, từ đó thu thập được những thông tin
chính xác nhất. GVCN cũng cần lưu ý, tổng hợp thông tin từ nhiều HS, nhiều
nhóm bạn HS khác nhau để có cái nhìn tổng thể và khách quan nhất
25
lu
an
va
n
to
t ng
hi
ep
sk
kn
qu
an
ly
do
w
nl
oa
d
lu
https://www.youtube.com/watch?v=tidKXZkNAE4
an
va
https://www.youtube.com/watch?v=QGqr5A4iudQ
nf
Rất nhiều thông điệp giữa các thành viên trong tập thể lớp gửi cho nhau (bằng
ul
lm
thiệp, bằng video clip) vào các dịp đặc biệt khiến các em gắn kết với nhau hơn
oi
nh
a
2.2.3. Từ quan sát trực tiếp của giáo viên chủ nhiệm và phiếu khảo sát thông tin
tz
Có ai đó đã nói rằng: “Dìu dắt đàn em, mở rộng tầm nhìn, đánh thức tâm
z
gm
hồn, định hướng tương lai. Đó là sứ mệnh cao cả của người thầy”. Quả đúng như
ai
vậy. Nhiệm vụ của người giáo viên không chỉ là phát huy trí tuệ của HS mà còn
l.c
vun đắp tâm hồn và giúp các em từng bước hoàn thiện nhân cách. Đối với người
om
GVCN, ngoài công việc giảng dạy, giáo viên CN còn phải là một nhà giáo dục,
Lu
nắm bắt những tâm tư, tình cảm, chăm lo đến quá trình học tập và rèn luyện đạo
an
đức của mỗi em và của cả tập thể HS .
va
Trong số các phương tiện để tìm hiểu thông tin HS, tôi tin nhiều nhất vào
n
khả năng quan sát trực tiếp của mình qua các hoạt động tập trung, ý thức thời gian,
th
ac
trách nhiệm với việc làm và khả năng học tập của HS. Để có những quan sát khách
quan và chính xác nhất, tôi thường:
- Từ những buổi đầu nhận lớp, bản thân sẽ tranh thủ đến sớm trước giờ HS tập
trung để đón tiếp các em. Đồng thời, sẽ chú ý đến các HS đến sớm nhất, muộn
nhất, HS ít nói, trầm tính, HS sôi nổi, có khả năng “hoạt náo viên”, các cụm nhóm
thường đi cùng nhau, thường nói chuyện với nhau và các HS thuộc về cùng một
vùng miền để bước đầu nắm được HS một cách khách quan nhất… Đừng coi
thường những tiểu tiết này, bởi ngay tại thời điểm ban đầu đó, tính cách của các
em đã phần nào được bộc lộ một cách tự nhiên nhất, gây ấn tượng rất quan trọng
mà GVCN phải đặc biệt lưu ý và có sự kiểm chứng trong thời gian tiếp theo.
- Khi đã cùng đồng hành trong một thời gian, GVCN cũng cần tích cực tham gia
vào các hoạt động của tập thể để tạo sự gắn kết với HS và cũng là điều kiện để
GVCN tiếp tục quan sát, tìm hiểu thông tin và phát hiện ra những “hạt giống tài
26
lu
an
va
n
to
t ng
năng còn tiềm ẩn” trong HS mà trước đó GVCN chưa nhận ra.
hi
ep
Ngoài ra, tôi cũng dựa trên dựa trên phiếu khảo sát thông tin đầu năm nên có
sk
thể nhanh chóng thu được lượng thông tin lớn, tiết kiệm được thời gian làm việc
kn
trên số đông HS. (Phụ lục 2). Phiếu thông tin HS được thiết kế đẹp mặt, các gợi
qu
dẫn thân thiện hướng HS mạnh dạn, tự tin, cởi mở chân thành hơn khi viết. Các
an
phiếu thông tin này thường được in ra và để HS tự trình bày một cách chu đáo.
ly
Công việc này được thực hiện vào ngày gặp gỡ đầu tiên giữa GVCN và HS trong
do
năm học hoặc ngày sinh hoạt lớp nào đó sớm nhất khi đã vào năm học.
w
Nội dung tôi thường quan tâm và đặt thành câu hỏi trong phiếu tìm hiểu
nl
oa
thông tin là thường xoay quanh những nội dung sau:
d
lu
- Hoàn cảnh sống của từng HS : Hoàn cảnh gia đình ảnh hưởng rất nhiều đến HS.
an
Nắm chắc những điều trên giúp GVCN biết được nguyên nhân, những yếu tố tích
va
cực hay tiêu cực, những thuận lợi hay khó khăn tác động đến HS để tư vấn, phối
nf
hợp với cha mẹ trong giáo dục HS.
ul
lm
- Những đặc điểm về thể chất, sinh lý của từng HS: Thể lực (chiều cao, cân
oi
nặng...), khuyết tật, bệnh tật... từ đó có những biện pháp giúp đỡ thích hợp: sắp
nh
xếp chỗ ngồi hợp lý, tạo sự thông cảm trong tập thể HS ...
a tz
- Những đặc điểm về sở trường và phong cách của mỗi HS: Hứng thú hoạt động,
z
sở thích, nhu cầu giao tiếp và tình cảm của mỗi em
gm
ai
- Nắm vững tính cách, lối sống của từng HS
l.c
- Nắm tình hình và kết quả học tập của HS qua từng giai đoạn để có thể nhắc nhở,
om
động viên HS kịp thời, phối hợp với giáo viên bộ môn, cha mẹ HS trong giáo
Lu
dục...
an
Sau khi tổng hợp, tôi thường đóng thành tập, coi đó là tư liệu quan trọng. Dựa
va
trên những thông tin này để nắm thông tin HS, địa chỉ nơi ở liên lạc nếu cần, và
n
th
liên lạc với PH kịp thời để phản hồi thông tin về HS với phụ huynh kịp thời khi
ac
có vấn đề xẩy ra.
2.3. Kinh nghiệm phân quyền thực hiện cho học sinh qua việc xây dựng các
ban, đội nhóm phụ trách các lĩnh vực cụ thể
2.3.1. Thành lập các tiểu ban, nhóm đội phụ trách các mảng theo yêu cầu nhiệm
vụ đặt ra
Bên cạnh việc phụ trách công việc chung của lớp là nhiệm vụ của ban cán sự
lớp là lớp trưởng, bí thư và các chức vụ được giao phó từ đại hội Chi đoàn lớp
đầu năm qua sự bình bầu của tập thể. Trong suốt năm học, đi kèm với việc học
tập là rất nhiều phong trào thi đua khác do Nhà trường, Đoàn trường tổ chức. Nắm
được thực tiễn này, chúng tôi đã linh hoạt thành lập các tiểu ban, đội/nhóm với
mục tiêu tập hợp lại những cá nhân có cùng sở thích, sở trường với nhau để thực
hiện nhiệm vụ dài hạn hoặc ngắn hạn đáp ứng kịp thời khi có nhiệm vụ cấp trên
27
lu
an
va
n
to
t ng
chuyển giao cho lớp, đảm bảo đem lại kết quả cao nhất cho phong trào thi đua của
hi
ep
tập thể. Đây là cách làm mà tôi tâm đắc nhất trong suốt thời gian dài làm công tác
chủ nhiệm.
sk
kn
Nếu BCS lớp chính là lực lượng nòng cốt, là điều kiện để xây dựng một tập
qu
thể vững mạnh thì các đội/nhóm được xây dựng nên nhằm cụ thể hóa những nhiệm
an
vụ đặt ra theo thời gian và đảm bảo các nhiệm vụ đó sẽ có kết quả tốt nhất như
ly
mong đợi của GVCN và của tập thể
do
Chính nhờ cách làm này mà bản thân tôi thấy công tác CN của mình không
w
còn nặng nề, không còn bận rộn bởi công việc đã được phân chia cho HS trong
nl
oa
lớp cùng gánh vác, chia sẻ và cùng chịu trách nhiệm trên tinh thần dân chủ, tự
d
nguyện. Đồng thời, qua thời gian thực hiện, thấy rằng HS thật sự rất có trách
lu
an
nhiệm với tập thể. Các em đã thức sự hòa mình vào những công việc chung của
va
lớp. Rất nhiều HS năng động nhiệt tình, trở thành hạt nhân tích cực trong phong
nf
trào của đoàn trường, có HS được vinh dự kết nạp vào hàng ngũ của Đảng Cộng
ul
Sản Việt Nam. Đây không còn là giải pháp chú trọng vào sự phát triển cá nhân
lm
mà đã tác động tích cực đến toàn thể các em HS, kể cả những em vốn trước đây
oi
rất nhút nhát, rụt rè, nay đã thay đổi theo chiều hướng tích cực.
nh
a
Thời gian dài thực hiện biện pháp phân quyền cho HS tự quản lí và thực hiện
tz
nhiệm vụ, tôi đã hình thành rất nhiều cách thành lập tiểu ban, đội nhóm thực hiện
z
gm
nhiệm vụ khác nhau trong năm học. Xin chia sẻ một vài cách phổ biến sau đây:
ai
Dựa trên mối quan hệ giữa các thành viên, có thể chia thành Nhóm cạnh tranh
l.c
và nhóm hợp tác:
Nhóm cạnh tranh Nhóm hợp tác
om
Lu
an
Một nhóm cạnh tranh là nhóm mà tất Khác với nhóm cạnh tranh, các nhiệm
va
cả các thành viên đều có năng lực để vụ được đưa vào nhóm hợp tác không
n
thực hiện cùng các nhiệm vụ cơ bản. thể được hoàn thành mà không có sự
th
ac
Tuy cạnh tranh nhưng vì cùng chung hỗ trợ và hợp tác lẫn nhau giữa các
một nhóm nên mỗi cá thể trong nhóm thành viên trong nhóm. Trong nhóm
có thể giúp đỡ lẫn nhau bằng cách trao đó, mỗi thành viên sẽ chuyên một
đổi một vài thông tin, lời khuyên hoặc nhiệm vụ khác nhau, phù hợp với năng
một vài sự hỗ trợ nhỏ nào đó với nhau. lực, sở trường và trình độ của cá nhân.
Nhưng quan trọng, thành công của mỗi Nhưng mục đích cuối cùng là cả nhóm
cá nhân HS là thước đo nỗ lực của sẽ tập trung sức lực, trí tuệ giải quyết
chính các em một nhiệm vụ chung. Kết quả cuối
Đây là nhóm phù hợp với những nhiệm cùng là kết quả chung của các thành
vụ/công việc dành danh hiệu nhiều cho viên.
cá nhân, đòi hỏi HS có tính độc lập cao, Đây là nhóm phù hợp với những công
có năng lực nhất định và có khát vọng việc dành quyền lợi cho tập thể, các
chạy đua về đích thành viên có thể không đồng đều nhau
28
lu
an
va
n
to
t ng
về năng lực nhưng có thể cùng chung
hi
ep
sở thích, hoặc cùng một khu vực chỗ
ngồi theo chỗ ngồi…
sk
kn
Ví dụ: Đội tuyển Học sinh giỏi Đội văn nghệ, đội Báo tường, nhóm
qu
Nhóm “Học sinh 3 tốt” Âm nhạc
an
ly
do
w
nl
Dựa trên lĩnh vực công việc, có thể phân chia thành nhóm học tập hoặc nhóm
oa
lĩnh vực khác
d
lu
Nhóm học tập Nhóm lĩnh vực khác
an
va
Đúng như tên gọi của nó, nhóm học tập Nhóm thuộc lĩnh vực khác là tên gọi
nf
có thể bao hàm các thành viên cùng chỉ nhóm tập hợp nhiều thành viên
ul
lm
thực hiện một hoạt động học tập nào cùng hướng tới giải quyết một vấn đề
oi
đó khi được giao phó, hoặc các vấn đề thuộc lĩnh vực văn hóa- văn nghệ-thể
nh
được giao trong nhóm này chủ yếu có dục-thể thao. Đây là nhóm/hội khá
a
liên quan đến vấn đề học tập. Các đông đảo được tổ chức dựa trên sự
tz
thành viên trong nhóm có thể quan hệ giống nhau chủ yếu vì đam mê những
z
gm
với nhau dựa trên tinh thần cạnh tranh phong trào Đoàn- Hội.
ai
để hướng tới đạt được một mục tiêu Thành viên của nhóm này chủ yếu là
l.c
chung, cao và nhanh nhất. Hoặc có thể các HS có năng khiếu ca hát, nhảy
om
cùng hỗ trợ giải quyết một dự múa, thể thao…
Lu
án/nhiệm vụ học tập mà GVBM hoặc Nhiệm vụ được giao trong nhóm
an
GVCN giao phó có liên quan đến kiến thường liên quan đến các cuộc thi của
va
thức cấp trên phát động, của Đoàn trường tổ
n
th
Thành viên của nhóm này thường là chức
ac
các HS có khả năng học tập tốt.
Thường giỏi nổi trội ở các môn hoặc
một số môn nào đó trong hệ thống các
môn học của chương trình giáo dục
Ví dụ: Nhóm English changce (Tham Đội văn nghệ
gia cuộc thi hùng biện Tiếng Anh) Nhóm Âm nhạc
Nhóm Luyện thi Học sinh giỏi Nhóm An toàn giao thông
Đội “toán học và tuổi trẻ” Nhóm CNTT
29
lu
an
va
n
to
t ng
Dựa trên các giai đoạn và tiến độ công việc, có thể chia thành nhóm thực hiện
hi
ep
và nhóm thẩm định
sk
Nhóm thực hiện Nhóm thẩm định
kn
qu
Nhóm thực hiện chủ yếu quan tâm đến Nhóm cải tiến chủ yếu được định
an
quá trình thực hiện nhiệm vụ được hướng vào sứ mệnh tăng hiệu quả của
giao. Trọng tâm chính của họ là dùng các quá trình được tổ chức sử dụng. Ví
ly
các nguồn lực của tổ chức để tạo ra kết dụ, hầu hết công ty ngày nay đều có đội
do
quả hiệu quả. Những nhóm này chịu ngũ chất lượng tập trung vào việc cải
w
nl
trách nhiệm về hành động thực tế của thiện chất lượng hoạt động của công ty
oa
việc tạo ra các sản phẩm. Các công hoặc một quy trình.
d
lu
nhân thực tế trên một dây chuyền lắp
an
ráp sẽ là một ví dụ về đội sản xuất,
va
trong khi những người phục vụ và bồi
nf
bàn tại một quán ăn sẽ là ví dụ về đội
ul
lm
dịch vụ.
oi
nh
a
Ví dụ: Các nhóm được thiết lập với Nhóm chuyên gia thẩm định các sản
tz
một lực lượng nhất định, phân công phẩm KHKT, ATGT
z
gm
nhiệm vụ để giải quyết các khâu như Nhóm HSG thẩm định các sản phẩm
hoàn thành các sản phẩm KHKT,
ai
về học tập
l.c
ATGT, các dự án văn hóa đọc…
om
Lu
an
Trên cơ sở tính chất công việc-nhiệm vụ, có thể phân chia thành nhóm tạm thời
va
và Nhóm cố định
n
th
Nhóm tạm thời (Nhóm dự án) Nhóm cố định
Một nhóm chỉ dùng trong khoảng thời Các nhóm khác thường trực và ở lại ac
gian nhất định cho mục đích riêng, chừng nào tổ chức còn hoạt động. Ví
cùng thực hiện một chức năng chung. dụ, các nhóm tập trung vào việc cung
Các thành viên trong nhóm có thể ở cấp dịch vụ khách hàng hiệu quả có xu
những nhóm khác nhưng nhận nhiệm hướng trở thành bộ phận thường trực
vụ tham gia hoạt động cùng dự án, vì của tổ chức.
thế có thể xem họ như một đơn vị duy
nhất.
Thông thường, các nhóm kiểu này bao
gồm cá nhân có chuyên môn khác nhau
nhằm kết hợp khả năng của họ để tạo
30
lu
an
va
n
to
t ng
ra các sản phẩm theo yêu cầu của công
hi
ep
việc
sk
Ví dụ: Nhóm thực hiện dự án An toàn Ban kỉ luật
kn
giao thông Ban thi đua
qu
Nhóm thực hiện dự án Công nghệ Ban cán sự lớp
an
thông tin
ly
Ban cơ sở vật chất
do
Nhóm thực hiện dự án Khoa học kĩ
w
thuật
nl
oa
Nhóm thực hiện dự án Văn hóa đọc
d
lu
an
Dựa trên tinh thần cá nhân, có thể phân chia thành các nhóm tự nguyện và
va
nf
nhóm bắt buộc
ul
lm
Nhóm tự nguyện Nhóm bắt buộc
oi
(xung phong kết hợp) (chỉ định kết hợp)
nh
a
Tên gọi đã cho thấy nhóm là tập hợp Là nhóm thường được GVCN lựa chọn
tz
các thành viên có nhu cầu, sở thích, chỉ định khi các thành viên không có
z
gm
nguyện vọng giống nhau. Hợp nhau nhu cầu tự nguyện tham gia vào các
trên tinh thần làm việc và đã quen làm hội nhóm. Hoặc ít chủ ý đến công việc
ai
l.c
việc với nhau nên thường có nhu cầu của lớp. Có biểu hiện rụt rè hoặc trầm
om
hợp tác để giải quyết một công việc đặt tính, ít nói.
Lu
ra Nhóm bắt buộc thường sẽ có sự kết
an
Dựa trên tinh thần tự nguyện, nhóm tự hợp giữa những cá nhân không cùng
va
nguyện có thể có 2 loại: các thành viên trình độ, niềm đam mê và hứng thú như
n
trong nhóm thường lựa chọn những cá nhau. Nhưng nhóm này được thành lập
th
ac
nhân có trình độ tương đương nhau là một trong những cơ sở để HS có thể
hoặc có năng lực giải quyết vấn đề chứ giúp đỡ nhau: Bạn khá giúp bạn yếu,
không chọn những người không cùng bạn am hiểu giúp bạn ít hiểu biết hơn.
xu hướng. Và ngược lại, sẽ có những Bởi kết quả của sản phẩm là thước đo
nhóm tự nguyện kết hợp những cá chất lượng và thi đua của cả nhóm nên
nhân dù các em không quá bằng lòng với
cách phân chia nhóm này nhưng ngược
lại, nó có rất nhiều lợi ích trong việc
hòa nhập những em chưa thực sự phát
triển.
Ví dụ: Tất cả các lĩnh vực học tập, rèn luyện đều có thể phân chia thành nhóm
tự nguyện (tự xung phong), và nhóm bắt buộc (nhóm chỉ định)
31
lu
an
va
n
to
t ng
Dựa trên cơ sở vị trí hoạt động mà phân chia thành các Nhóm đồng địa điểm
hi
ep
hoặc nhóm ảo.
sk
Đồng địa điểm Nhóm ảo
kn
qu
Những nhóm thường làm việc theo Sự phát triển của công nghệ truyền
an
hình thức truyền thống, cùng gặp gỡ và thông đã chứng kiến sự xuất hiện của
làm việc với nhau tại cùng một nơi có nhóm ảo. Một nhóm ảo bao gồm các
ly
thể là ở trường, ở nhà hoặc quán cá phê, thành viên làm việc phụ thuộc lẫn nhau
do
câu lạc bộ… và có mục đích chung trên các ranh
w
nl
giới không gian, thời gian và tổ chức
oa
Các nhóm này phù hợp với những
bằng cách sử dụng công nghệ để giao
d
người thích làm việc trên thực tế, ít có
lu
máy móc CNTT, thường có nhu cầu tiếp và cộng tác. Các thành viên trong
an
gặp mặt và làm việc khi cần thiết hoặc nhóm ảo có thể ở nhiều vùng khác
va
định kì vì mục tiêu chung nhau hiếm khi gặp mặt và bao gồm
nf
nhiều thành viên từ các nền văn hóa
ul
lm
khác nhau.
oi
nh
a
Ví dụ: Nhóm “Đọc sách phòng trà” Nhóm dự án CNTT
tz
z
Nhóm “Âm nhạc” Đội truyền thông của lớp
gm
Đội An toàn giao thông Nhóm thành lập khi có sự cố không thể
ai
trực tiếp (do dịch bệnh, do khoảng
l.c
om
cách)
Lu
an
Dựa trên phạm vi số lượng người và khối lượng công việc, có thể phân chia
va
thành nhóm lớn và nhóm nhỏ
n
th
Nhóm lớn Nhóm nhỏ
Tập hợp số lượng HS đông đảo, giải Nhóm nhỏ là nhóm có số lượng người ac
quyết một nhiệm vụ lớn, nhiều công ít, đáp ứng phù hợp với công việc đặt
đoạn cần sự đoàn kết của tập thể ra.
Nhóm lớn có thể được xây dựng khi cả Nhóm nhỏ có thể được thành lập dựa
lớp cùng cạnh tranh với các lớp khác trên vị trí chỗ ngồi cấu thành các tổ,
về một lĩnh vực nào đó hoặc các cá nhân cùng tình nguyện hợp
Bản chất của nhóm lớn là tập hợp các lại khi có chung chí hướng
nhóm nhỏ để cùng phấn đấu hoàn Nhóm nhỏ thành lập khi cùng một
thành một nhiệm vụ chung nhiệm vụ, nhưng mỗi nhóm lại có
những cách làm và hướng đi riêng để
sản phẩm của mình đạt kết quả tốt nhất
trong tập thể lớp
32
lu
an
va
n
to
t ng
hi
Ví dụ: Có thể là cả một tập thể lớp Các tổ cụ thể: Tổ 1,2,3,4
ep
thành một nhóm khi có sự cạnh tranh Các tổ lao động, tổ chăm sóc vườn
sk
với các lớp khác trường…
kn
qu
an
ly
do
w
nl
oa
d
lu
an
va
nf
ul
lm
oi
nh
a tz
z
gm
ai
l.c
Hình ảnh một số ban/đội/nhóm được thành lập trong năm học vừa qua
om
Sau khi đã thành lập được đội nhóm dựa trên những mục đích và nhiệm vụ
Lu
đặt ra một cách khoa học và hợp lí nhất, cần chọn người đứng đầu các tổ/nhóm
an
chịu trách nhiệm chung mà tôi vẫn gọi quen thuộc bằng nhóm trưởng/ đội trưởng.
va
Qua thời gian dài làm việc với các em trong công việc học tập và công tác Đoàn-
n
hội, bản thân chúng tôi nhận thấy, đúng là người được chọn làm lãnh đạo các
th
nhóm chủ yếu là các HS có năng lực giải quyết vấn đề, có khả năng sáng tạo, giao
ac
tiếp, năng lực về CNTT hoặc có sở trường về ca hát, nhảy múa. Các em này
thường là các “hoạt náo viên”, có khả năng tập hợp, kết nối thành viên rất tốt. Là
người thường thay mặt nhóm/ đội mình giới thiệu, thuyết minh về sản phẩm sau
khi hoàn thành. Đặc biệt, thường được các thành viên trong nhóm rất tin tưởng và
thống nhất lựa chọn, không cần đến quyết định của GVCN, bởi chính các em khi
làm việc cùng nhau mới là người hiểu rõ nhất, ai sẽ là người có khả năng đem lại
lợi ích cao nhất cho cả nhóm, trong đó có mình.
2.3.2. Quan tâm đến quy chế thực hiện nhiệm vụ trong các đội/nhóm
Nếu hình thành được đội/nhóm là điều kiện tiên quyết để có cơ sở vững chắc
để thực hiện nhiệm vụ, thì việc hình thành nên cơ chế, quy định thực hiện nhiệm
vụ trong các đội nhóm là căn cứ để vận hành hoạt động của đội/ nhóm có hiệu
quả, đảm bảo nguyên tắc công bằng, dân chủ. Có xây dựng được quy chế thì việc
33
lu
an
va
n
to
t ng
phân quyền của GVCN cho HS mới có thể yên tâm bởi các em đã có sẵn lộ trình
hi
ep
để biết mình cần phải làm gì, làm như thế nào và GVCN- người phân công nhiệm
vụ cũng sẽ biết những tiêu chí nào để đánh giá một cách công bằng và đảm bảo
sk
kn
nghiệm thu sản phẩm đúng tiến độ. Nếu tất cả các nhóm đều nắm được quy định
thì sẽ phát huy tối đa tinh thần dân chủ, năng lực của mình.
qu
an
Từ đầu năm, ban Thi đua cùng với ban Kỉ luật của lớp đã ngồi lại với nhau
ly
cùng với sự có mặt của GVCN để xây dựng các nội quy, quy định cụ thể của lớp,
do
trong đó có quy chế làm việc của các đội/ nhóm một cách chi tiết và cụ thể nhất.
w
Sau khi đã có dự thảo, GVCN và các ban này đã công khai trước tập thể để lấy ý
nl
kiến góp ý, bổ sung, chỉnh sửa để khoa học nhất. (Phụ lục 3). Trên cơ sở những
oa
d
“quy định cứng” này, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, các đội/nhóm sẽ có
lu
những điều chình phù hợp với công việc và tiến độ làm việc, có trao đổi lại với
an
GVCN và các ban Thi đua, Kỉ luật để nhằm đạt được kết quả cao nhất cho đội
va
nhóm đó nói riêng và cho tập thể lớp nói chung. Các quy định xoay xung quanh
nf
ul
những vấn đề chính như:
lm
(1) Định hướng rõ ràng và mục tiêu cụ thể của đội/nhóm được hình thành Việc
oi
này giúp đảm bảo rằng các thành viên trong đội nhóm đều có chung một mục tiêu
nh
và định hướng rõ ràng để đạt được mục tiêu đó. Định hướng rõ ràng và mục tiêu
a tz
cụ thể trong quy trình xây dựng đội nhóm giúp tập trung nỗ lực, giúp phân công
z
công việc hiệu quả, tăng động lực, tạo sự tin tưởng giữa các thành viên trong
gm
đội/nhóm. Đây là việc làm rất quan trọng và nên được đặc biệt chú trọng để đảm
ai
bảo sự thành công của đội nhóm.
l.c
om
(2) Xác định nhiệm vụ và vai trò của từng thành viên: Để có thể làm việc hiệu
Lu
quả, mỗi thành viên trong nhóm cần phải biết rõ nhiệm vụ của mình và vai trò của
an
mình trong nhóm. Điều này giúp các thành viên đảm bảo rằng họ đang làm việc
va
đúng với khả năng và trách nhiệm của mình. Trong đó có hướng dẫn cụ thể nhiệm
n
vụ của nhóm/đội trưởng, công việc của từng cá nhân cụ thể
th
ac
(3) Thiết lập một kế hoạch làm việc chung: Nhóm cần thiết lập một kế hoạch
làm việc chung để đảm bảo rằng các nhiệm vụ được phân bổ đúng và tiến trình
công việc được theo dõi chặt chẽ. Điều này giúp các thành viên trong nhóm tập
trung vào công việc của mình và giúp quản lý công việc hiệu quả hơn
(4) Có thể sử dụng phương tiện nào để tương tác và chia sẻ thông tin: Các
công nghệ mới như chat group, email... giúp các thành viên trong nhóm tương tác
và chia sẻ thông tin một cách dễ dàng. Việc sử dụng các công nghệ này giúp cho
các thành viên trong nhóm có thể làm việc từ xa, tăng tính đa dạng và tốc độ làm
việc của nhóm.
(5) Thời gian thực hiện nhiệm vụ và nghiệm thu kết quả: Đây là căn cứ quan
trọng giúp đội nhóm xác định được quỹ thời gian có thể sử dụng được để tiến
hành công việc và hoàn tất trong quy định
34
lu
an
va
n
to
t ng
(6) Báo cáo tiến độ công việc và hiệu quả của nhóm qua GVCN: vào thời gian,
hi
ep
hình thức nào để GVCN có những góp ý, hướng dẫn khi cần thiết. Từ đó giúp các
nhóm cải tiến và hoàn thiện cách thức làm việc. Điều này giúp nhóm phát hiện
sk
kn
các vấn đề và giải quyết chúng nhanh chóng, tăng hiệu quả làm việc và cải thiện
mối quan hệ giữa các thành viên trong nhóm.
qu
an
Trong các quy tắc được đề xuất, tôi có góp ý định hướng vào nội dung thứ (2),
ly
yêu cầu các văn bản phải xác định rõ, cụ thể nhiệm vụ và vai trò của từng thành
do
viên nhằm đảm bảo tất cả mọi thành viên đều có nghĩa vụ quyền lợi như nhau;
w
đều có quyền được phát biểu ý kiến xây dựng góp ý với công việc chung. Chú ý
nl
đến phương diện này là một tiêu chí đánh giá tinh thần đoàn kết, đảm bảo tinh
oa
d
thần dân chủ trong đội/nhóm.
lu
an
Trong các cuộc nói chuyện giữa GVCN và HS của các nhóm/đội thường
va
xuyên diễn ra, tôi đã thu được một lượng lớn thông tin đáng chú ý là các em đều
nf
cảm thấy bản thân mình được coi trọng, và trở thành “một mảnh ghép” cho bức
ul
tranh đội/nhóm mình đang tham gia thêm hoàn hảo. Điều kiện đó là cảm giác
lm
"luôn biết đầy đủ thông tin” về công việc và mọi thứ đang diễn ra xung quanh.
oi
nh
Cách làm này đã tránh được tình trạng tiêu cực thường gặp. Đó là sự quá
a
chuyên quyền của nhóm trưởng hoặc chỉ một vài cá nhân có năng lực trội hơn
tz
thực hiện nhiệm vụ và ngược lại những cá nhân khác chỉ tham gia theo yêu cầu
z
gm
của GV hoặc để “yên phận” mà không thực sự đóng góp công sức gì cho kết quả
cuối cùng của tổ/ đội/nhóm.
ai
l.c
Nói tóm lại, quy chế thi đua khen thưởng của lớp CN cần phải xây dựng từ
om
quy chế lãnh đạo của đội/nhóm trưởng, quy chế hoạt động của các thành viên và
Lu
quy chế chấm điểm thi đua chặt chẽ, cụ thể, tỉ mỉ, toàn diện; có thưởng, phạt
an
(cộng, trừ) rõ ràng, phù hợp; bảo đảm mọi hoạt động của mỗi tập thể và cá nhân
va
đều được đánh giá, chấm điểm một cách công bằng, công khai, rõ ràng.
n
th
Đồng thời, trong quá trình tổ chức thực hiện phải duy trì thực hiện chặt chẽ
ac
quy chế; kịp thời phát hiện những điểm chưa phù hợp, những điểm mới nảy sinh
để sửa đổi, bổ sung kịp thời, phát huy dân chủ, huy động tốt trí tuệ, tài năng, sức
sáng tạo của mọi cá nhân, mọi tổ chức trong xây dựng quy chế, cần phải để mọi
người, mọi tổ chức bàn bạc cụ thể, tạo sự nhất trí cao.
2.3.3. Lựa chọn thành viên phù hợp với năng lực, trình độ và sở trường cá nhân
Tôi thật sự rất tâm đắc với câu nói của nhà bác học Albert Einstein khi đánh
giá về năng lực của một ai đó: “Ai cũng là thiên tài. Nhưng nếu bạn đánh giá một
con cá bằng khả năng leo cây, nó sẽ sống suốt đời với niềm tin rằng nó là kẻ đần
độn”. Quả đúng là như vậy, càng gắn bó với nghề dạy học, càng làm việc nhiều với các
em, tôi nhận ra rằng ở cùng một độ tuổi, giữa em này và em kia lại có sự khác biệt
về đặc điểm tâm sinh lí, khác nhau về năng lực, sở trường và nuôi dưỡng những
ước mơ khát vọng, niềm đam mê không giống nhau. Có nhiều HS rất muốn được
đóng góp cho tập thể, cảm thấy thức sự có trách nhiệm với tập thể nhưng cảm
35
lu
an
va
n
to
t ng
thấy mình không có tài năng thiên phú hoặc nổi trội nào nên dễ rơi vào tình trạng
hi
ep
rụt rè, nhút nhát, lâu dần thành thói quen ngại đám đông, tự ti. Tuy nhiên, rất nhiều
cuộc khảo sát đã chứng minh được, mỗi HS bình thường đều có thể học được, nắm
sk
kn
được những kiến thức trong chương trình giáo dục phổ thông. Nếu được tạo môi
trường thuận lợi, đặt vào hoàn cảnh “có vấn đề”, các em sẽ tự khắc bộc lộ được
qu
những năng lực tiềm ẩn bên trong. Có thể những năng khiếu đó chưa hoàn thiện
an
nhưng thực sự đều là những “hạt giống lành” chì chờ thời gian gieo cấy và thu
ly
hoạch.
do
w
Ví dụ: Trong học tập, có nhiều em thích học các môn khoa học tự nhiên
nl
nhưng có những em chỉ say mê với các môn Văn- Sử- Địa; có những em lại chỉ
oa
d
thích theo đuổi các hoạt động thể thao-văn hóa, dẫn chương trình. Đã có những
lu
năm chúng tôi CN lớp theo ban Khoa học xã hội, một lớp chỉ có 4 em HS nam,
an
nhưng đến ngày Nhà giáo Việt Nam, có chương trình văn nghệ, các em cũng vẫn
va
tham gia rất nhiệt tình và múa cũng rất có triển vọng, dù trước đó các em chưa
nf
ul
tham gia hoạt động văn nghệ nào ở bậc THCS. Đó là một điều rất đáng quý.
lm
Vì vậy, GVCN cần phải ghi nhớ quan điểm, trong giáo dục sẽ không có HS
oi
yếu, dốt và hư hỏng mà chỉ có HS chưa bộc lộ hết khả năng, chưa tự tin thể hiện
nh
bản thân mình.
Tại sao GVCN là người gần gũi với các em nhất, người thấu hiểu và có khả
a tz
z
gm
năng chia sẻ nhiều nhất với HS lại không biết cách tận dụng những thế mạnh vốn
chưa được sử dụng đúng lúc, đúng chỗ của các em để giúp HS biết được vị trí,
ai
l.c
giá trị và khả năng cống hiến của mình nhiều như thế nào.
om
Ví dụ: GVCN có thể hướng dẫn những HS có sở thích chơi điện tử, thích tìm
Lu
tòi về các ứng dụng CNTT tham gia vào ban CNTT, chỉnh sửa video, hình ảnh
an
cho các sản phẩm của nhóm/ tổ, làm các bản Power Point thuyết trình…Nhất là
va
trong điều kiện ngày nay, công nghệ thông tin phát triển, các em vận dụng thành
n
thạo các kỹ năng tin học vào việc xây dựng các sản phẩm của dự án sinh động,
th
ac
hấp dẫn và có tính hiệu quả cao.
Hướng những em có khả năng về văn nghệ, thể thao tham gia vào các đội
bóng, đội văn nghệ của lớp khi có các cuộc thi hoặc các ngày lễ lớn mà nhà trường
phát động phong trào thi đua.
HS THPT bước vào thời kỳ có khả năng tự ý thức phát triển, hình thành thế
giới quan, có ý thức làm việc hiệu quả và hoạt động giao tiếp phát triển. Bất cứ
HS nào cũng muốn có nguyện vọng được mở rộng các mối quan hệ bạn bè và
được khẳng định bản lĩnh, cái tôi cá nhân khi điều kiện cho phép, chỉ là chưa tìm
được môi trường, chưa có tiếng nói thích đáng. Giáo viên cần nắm được những
điểm này để chỉ dẫn, khuyến khích các em thể hiện bản thân, phát huy hết khả
năng trong học tập, có tư duy tích cực, đa chiều, biết tìm kiếm thông tin, chọn
lọc, xử lý thông tin,...
Để thực hiện được những điều này quả là không dễ dàng, nhất là đối với
36
lu
an
va
n
to
t ng
những GVCN hiện tại vẫn mang tâm thế, mong muốn có lớp CN chỉ để giảm 4
hi
ep
tiết dạy/tuần (theo Quy định chung), không thực sự có nhu cầu xây dựng lớp chủ
nhiệm. Bởi nếu không dành nhiều thời gian cho các em, không tìm hiểu thông
sk
kn
tin, không gần gũi chia sẻ nắm bắt tâm tư nguyện vọng, không có cách thức
khuyến khích và không tạo được “sân khấu” cho HS thể hiện được vai của mình.
qu
an
ly
do
w
nl
oa
d
lu
an
va
nf
ul
Nhóm âm nhạc Đội An toàn giao thông
lm
oi
nh
a tz
z
gm
ai
l.c
om
Lu
an
va
n
th
Đội văn nghệ
ac
Nhóm KHKT
2.4. Thường xuyên nắm tình hình lớp học và công việc được giao bằng nhiều
kênh
Khẳng định về vai trò của công tác nắm bắt tình hình, kiểm tra tiến độ công
việc đã được giao cho các tổ chức, cá nhân theo hình thức phân quyền, Chủ tịch
Hồ Chí Minh đã nói: “Nếu tổ chức kiểm tra cho chu đáo thì cũng như có ngọn đèn
pha. Bao nhiêu tình hình, bao nhiêu ưu điểm, khuyết điểm chúng ta đều thấy rõ…
chín phần mười khuyết điểm trong công việc của chúng ta là vì thiếu sự kiểm tra”.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc theo dõi sát sao và kiểm tra đôn đốc
thường xuyên với những nhiệm vụ mà GVCN đã phần quyền cho HS cùng quản
lí, thực hiện và chịu trách nhiệm, tôi thường rất chú ý đến công tác này. Bởi suy
cho cùng, kết quả của HS tạo ra cũng là kết quả chung của lớp, là sản phẩm mà
37
lu
an
va
n
to
t ng
người làm CN cùng đồng thời phải chịu trách nhiệm trước nhà trường và hội đồng
hi
ep
sư phạm.
sk
2.4.1. Qua báo cáo thường xuyên theo tiến độ công việc của các tiểu ban qua các
kn
nền tảng mạng xã hội
qu
Việc ứng dụng CNTT vào dạy học không còn là cách làm xa lạ với những
an
người làm giáo dục. Trong công tác CN lớp sử dụng các phần mềm CNTT có tác
ly
dụng hỗ trợ rất lớn cho không chỉ giúp GVCN điều hành, quản lý lớp chủ nhiệm;
do
Tăng cường tương tác với lớp chủ nhiệm; Thông báo kịp thời, chuyển giao đầy
w
đủ các chủ nội dung của Nhà trường; Nâng cao năng lực và phẩm chất cho HS lớp
nl
oa
CN qua việc phát triển nhiều kĩ năng cho các em; Tăng cường mối quan hệ với
d
GV - HS - PH… Trong đó, việc vận dụng các nền tảng mạng xã hội đã giúp tôi
lu
an
nắm bắt thường xuyên tiến độ công việc của các nhóm trưởng phụ trách công việc
va
được giao một cách nhanh chóng, cập nhật và đạt hiệu quả cao.
nf
Các phần mềm chúng tôi thường sử dụng là zalo và facebook, messenger.
ul
lm
Đây là những ứng dụng rất phổ biến, thông dụng và dễ sử dụng cho tất cả mọi đối
oi
tượng. Đồng thời các phần mềm này lại được miễn phí. Cách sử dụng rất đơn giản
nh
khi chỉ cần một chiếc smartphone có kết nối mạng và một tài khoản cá nhân, cô
a
và trò có thể trao đổi bằng hình ảnh, tin nhắn, gọi video call… Cần lưu ý rằng mỗi
tz
phần mềm đều có những ưu nhược điểm khác nhau trong quá trình sử dụng. Ví
z
gm
dụ zalo có thể gửi file ảnh đẹp và không bị vỡ, các file văn bản (có dung lượng
lớn) cũng được gửi tương đối nhanh. Nhưng nhược điểm là theo thời gian, các file
ai
l.c
này sẽ bị mất đi nên nếu muốn lưu giữ lâu dài rất khó khăn. Messenger (tin nhắn
om
trên facebook) có khả năng lưu giữ lâu dài các file này nhưng khi gửi ảnh qua
Lu
phần mềm này lại dễ xẩy ra hiện tượng bị vỡ ảnh, không nhìn rõ, chất lượng ảnh
an
thấp…Chính vì vậy, tùy thuộc vào mục đích trao đổi mà GVCN và HS có thể lựa
va
chọn
n
Thông thường sau khi phân công nhiệm vụ cho các tiểu ban có thầm quyền
th
ac
quản lí và thực hiện, tôi sẽ lập một nhóm zalo dành riêng cho các thành viên trong
tiểu ban đó. Với mục đích để các em đều có quyền đóng góp ý kiến và phát ngôn
xây dựng. Từ đó, các em đi đến trao đổi thống nhất với nhau về việc phân công
nhiệm vụ và thực hiện nhiệm vụ, thời gian hoàn thành, sản phẩm dự kiến…Bản
thân là GVCN, tôi cũng có mặt trong các nhóm đó, nhưng tôi thường ít khi lên
tiếng, ít can thiệp vào công việc và cách sắp xếp của HS trong tiểu ban khi thấy
chưa thực sự cần thiết. Mục đích của tôi thường chỉ để quan sát các em thực hiện,
thu nhận phản hồi và hỗ trợ khi HS có những bế tắc cần hỏi đến GVCN. Ngoài ra,
khi cần kiểm tra tiến độ công việc, thời gian thực hiện, hoàn thành…tôi thường
chỉ trao đổi riêng với nhóm trưởng của các tiểu ban này để nắm bắt tình hình, có
những định hướng gợi ý thêm cho nhóm trưởng nghiên cứu và bàn bạc với các
thành viên của tiểu ban.
38
lu
an
va
n
to
t ng
hi
ep
sk
kn
qu
an
ly
do
w
nl
oa
d
lu
an
va
nf
ul
lm
oi
nh
2.4.2. Trao đổi qua những giờ sinh hoạt lớp và qua trò chuyện với HS trong lớp
a
Trong công tác chủ nhiệm, giờ sinh hoạt lớp đóng vai trò quan trọng. Đó là
tz
một hoạt động giáo dục hữu ích góp phần xây dựng tập thể HS đoàn kết và giúp
z
gm
các em phát triển những kĩ năng sống cơ bản. Chính thông qua hoạt động này,
ai
giáo viên CN có điều kiện gắn bó với HS trong một cộng đồng chung để cùng giải
l.c
quyết những vấn đề của tập thể, đồng thời nắm những thông tin cần thiết làm cơ
om
sở để đánh giá quá trình rèn luyện của HS. Thế nhưng, hiện nay, vẫn còn không
Lu
ít GVCN xem giờ sinh hoạt lớp là xử lý HS vi phạm nội quy, học tập kém, GVCN
an
“thuyết giảng” từ đầu đến cuối, làm cho bầu không khí giờ sinh hoạt thêm nặng
va
nề. Quan niệm và cách làm này trong tình hình dạy học có nhiều đổi mới nên cần
n
phải thay đổi, nếu không muốn nói là phải loại bỏ
th
ac
Nhận thức được điều này, từ lâu tôi đã có rất nhiều nỗ lực trong việc đổi mới
giờ sinh hoạt lớp có giá trị, phát huy tối đa hiệu quả tác dụng trong việc giáo dục
HS. Ví dụ như cách kết hợp tổng kết đánh giá tổng kết tuần, triển khai kế hoạch
tuần học mới với việc xây dựng các chủ đề sinh hoạt theo tuần, tháng (trong đó,
các tiết sinh hoạt theo chủ đề cũng được GVCN phân công cụ thể cho từng nhóm
theo từng tuần để các em đảm nhận lên kế hoạch, triển khai tổ chức thực hiện).
GVCN cũng thông qua những báo cáo của BSC lớp, của BCH chi đoàn và của
các nhóm/đội trưởng đang thực hiện dự án nào đó nắm được tình hình của lớp và
tiến độ công việc đang giao cho HS.
Thông qua các giờ sinh hoạt lớp, các em bày tỏ, chia sẻ tâm tư, tình cảm và tự
đánh giá nhận xét nhau thẳng thắn, tích cực, góp phần đưa công tác thi đua của tập
thể, nhóm/ đội ngày càng lên cao. Các HS trong lớp được liên kết lại với nhau, giáo
viên gắn bó với HS trong một cộng đồng chung để giải quyết những vấn đề của
39
lu
an
va
n
to
t ng
cuộc sống thực hàng ngày ở nhà trường, ở lớp học. HS được mở rộng các
hi
ep
mối liên hệ, tăng cường sự hiểu biết, giúp đỡ lẫn nhau, khắc phục xu hướng hẹp
hòi, cục bộ.
sk
kn
Trong tiết sinh hoạt lớp, người hoạt động chủ yếu là HS. HS phải là những
qu
chủ nhân thực sự, chiếm lĩnh hầu hết các hoạt động trong tiết học. Các em không
an
những là diễn viên hoàn toàn làm chủ sân khấu với những hình thức phong phú,
ly
đa dạng mà còn cùng hợp tác với GVCN trong khâu dựng kịch bản cũng như làm
do
đạo diễn.
w
Nhà giáo dục học Carol Ann Tomlinson cho rằng, để thực hiện tốt công việc
nl
oa
giảng dạy và giáo dục HS, người GV cần phải có hiểu biết về HS của lớp mình
d
dạy ở cấp độ cá nhân để giải thích được các dấu hiệu về hành vi và cảm xúc của
lu
an
HS, từ đó có sự hỗ trợ giáo dục kịp thời, giảm thiểu những tác động tiêu cực có
va
thể xảy ra, góp phần thực hiện tốt hơn mục tiêu giáo dục, xây dựng môi trường
nf
học đường an toàn và lành mạnh.
ul
lm
Giáo viên CN cần quan tâm đến tình hình thực hiện nhiệm vụ của ban cán sự
oi
lớp, không chỉ thông qua thành viên ban cán sự mà còn thông qua các thành viên
nh
còn lại. Như vậy các em còn lại sẽ cảm thấy mình cũng có trách nhiệm với công
a
việc của lớp, sự thành công tốt đẹp trong các hoạt động của lớp có một phần đóng
tz
góp của mình
z
gm
Không cần câu nệ thời gian địa điểm, có thể chỉ trong một buổi lao động, hoặc
ai
một bữa liên hoan các dịp 8/3 hoặc 20/10, liên hoan văn nghệ hoặc sau những tiết
l.c
học cuối giờ… Giáo viên có thể tham gia sinh hoạt, lao động cùng các em, trò
om
chuyện vui vẻ, gần gũi và hỏi thăm về từng cá nhân trong lớp, trong đó có BCS
Lu
lớp hoặc nhóm/ đội trưởng của từng đội/nhóm về tính cách, cung cách làm việc,
an
sự tôn trọng cá nhân trong đội nhóm mà người đó phụ trách. Hoặc khi các em
va
tham gia thực hiện công việc, các em có được phản biện, trình bày ý kiến cá nhân
n
dân chủ, tự do không? Những thời điểm thân thiện như vậy, tôi thường thu được
th
ac
những câu trả lời rất cởi mở, chân thành của các em. Từ đó, tôi sẽ có định hướng
điều chỉnh hoặc thay đổi sự hoạt động đội/nhóm và người đứng đầu nếu cần.
40
lu
an
va
n
to
t ng
hi
ep
sk
kn
qu
an
ly
do
w
nl
oa
d
lu
an
va
nf
ul
lm
oi
nh
a tz
z
gm
ai
GVCN cùng tham gia với HS tất cả các hoạt động
l.c
om
nhằm cổ vũ, động viên, chia sẻ
Lu
2.4.3. GVCN tư vấn, góp ý, hỗ trợ khi cần thiết
an
Mặc dù tăng cường giao nhiệm vụ (gần như giao toàn quyền) cho nhóm/ đội
va
trưởng và các nhóm tự quản lí và thực hiện nhiệm vụ trong các hoạt động, công
n
việc, dự án của lớp, nhưng GVCN vẫn luôn có vai trò gợi ý, định hướng để các
th
ac
em thực hiện đúng công việc, đồng thời giúp đỡ các em khi các cảm thấy khó
khăn vướng mắc.
GVCN không trực tiếp làm thay, vì như vậy các em sẽ có tư tưởng ỷ lại và
cảm thấy mình không thực tốt vai trò, từ đó sẽ trông chờ, không còn động lực thể
hiện bản lĩnh của mình trước các nhiệm vụ được tin tưởng giao phó. Hoặc các em
sẽ cảm thấy GVCN không tin tưởng vào năng lực của mình.
GVCN cần quan tâm đến tình hình thực hiện nhiệm vụ của ban cán sự lớp,
không chỉ thông qua thành viên ban cán sự mà còn thông qua các thành viên còn
lại.
Như vậy các em còn lại sẽ cảm thấy mình cũng có trách nhiệm với công việc
của lớp, sự thành công tốt đẹp trong các hoạt động của lớp có một phần đóng góp
của mình.
41
lu
an
va
n
to
t ng
GV chỉ cần làm việc rất ít để trao quyền ưu tiên cho HS hoạt động với thời
hi
ep
lượng tối đa có thể được; thậm chí hầu như GV không làm gì cả. Nhưng ở đây,
không làm gì cả không có nghĩa là “khoán trắng”, phó mặc HS kiểu như đã nói ở
sk
kn
trên; mà GV vẫn là người bao quát, chỉ đạo sát sao để đảm bảo cho hoạt động của
HS đúng hướng và đạt hiệu quả cao. Quan trọng là khâu hướng dẫn, tổ chức trước
qu
đó. Người GVCN cần có phẩm chất, tình cảm của một “người mẹ” giàu lòng yêu
an
thương, là "người bạn” của HS , một “thẩm phán” nghiêm khắc khi cần.
ly
do
Người GVCN muốn tư vẫn, hỗ trợ HS và các đội/nhóm vận hành hiệu quả,
w
cần trang bị cho mình những hành trang cơ bản như:
nl
oa
Thứ nhất, GVCN thường cần phải biết và thực hiện đúng chức năng, nhiệm
d
vụ và những giới hạn của bản thân người làm công tác chủ nhiệm, không tự coi
lu
an
mình là người biết tất cả, can dự được vào tất cả mọi chuyện, dẫn đến việc chuyên
va
quyền dộc đoán.
nf
Thứ hai, có kiến thức và kĩ năng khi tư vấn, hỗ trợ cho HS, hoặc công việc
ul
lm
của đội/nhóm. Đây là một yêu cầu rất quan trọng bởi nếu GVCN không có kĩ năng
oi
nhưng vẫn tham gia hỗ trợ, hướng dẫn có thể không giúp được cho HS, ngược lại
nh
còn phản tác dụng. GVCN cần có kĩ năng thiết lập mối quan hệ; lắng nghe; thấu
a
hiểu; chia sẻ; quan sát; phản hồi; khai thác thông tin; phân tích, đánh giá thông
tz
tin; quản lí thời gian; tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí HS.
z
gm
Thứ ba, phải luôn là người trung gian, trung hòa các mối quan hệ giữa các
ai
em nhất là khi đội/ nhóm chưa tìm được tiếng nói chung, thậm chí nặng nề hơn là
l.c
xẩy ra xung đột, mâu thuẫn.
om
Thứ tư, GVCN phải thực sự nhiệt tình và trách nhiệm với công việc chung
Lu
của tập thể hoặc đội nhóm đang đảm nhiệm. GVCN cần dành thời gian thích đáng,
an
dành sự tâm huyết với học trò. Tránh tình trạng GVCN vẫn ở trong nhóm nhưng
va
không nêu được ý kiến khi cần thiết.
n
th
2.5. Đảm bảo việc đánh giá, thi đua, khen thưởng khách quan, công bằng
ac
bằng nhiều hình thức đa dạng
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Thi đua là gieo trồng, khen thưởng là thu
hoạch”. Đánh giá kết quả của HS, các dự án, sản phẩm mà HS thực hiện được sau
khi giao nhiệm vụ là một khâu quan trọng và cần thiết. Nếu đánh giá kết quả của
HS chính xác, công bằng, khách quan thì có tác dụng động viên sự phấn đấu vươn
lên của các em và thúc đẩy phong trào.
2.5.1. Đánh giá thi đua, khen thưởng kịp thời bằng kết quả của nhiệm vụ được
giao
Bên canh việc tổ chức đánh giá thi đua, khen thưởng định kỳ trong năm theo
các đợt của Nhà trường tổ chức tính theo các đơn vị lớp, như: Đợt thi đua chào
mừng ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10. Đợt thi đua lập thành tích chào mừng ngày
Nhà giáo Việt Nam 20/11. Đợt thi đua lập thành tích chào mừng ngày Quốc tế phụ
42
lu
an
va
n
to
t ng
nữ 8/3 và ngày thành lập đoàn 26/3 …. GVCN phối hợp với ban Thi đua và ban
hi
ep
Kỉ luật của lớp cần xây dựng tiêu chí thi đua rõ ràng, để áp dụng vào việc đánh
giá thi đua-khen thưởng các cá nhân, đội nhóm sau khi thực hiện dự án, xây dựng
sk
kn
được sản phẩm, kết quả của các dự án do các đội/nhóm được phần quyền thực
hiện từ trước đó theo yêu cầu đặt ra của các nhiệm vụ đặt ra. Các đợt thi đua này
qu
có thể trùng hoặc không trùng với những đợt của Nhà trường tổng kết, tùy theo
an
kết quả thực hiện nhiệm vụ
ly
do
Ví dụ: Lớp CN có thể có đợt tổng kết thi đua, khen thưởng sau khi các đội
w
nhóm tham gia thực hiện các dự án trong cuộc thi KHKT cấp trường, cấp Tỉnh;
nl
cuộc thi An toàn giao thông cho nụ cười ngày mai; cuộc thi văn hóa Đọc; cuộc
oa
d
thi làm video hưởng ứng Ngày môi trường thế giới (1 phút xanh)- Phụ lục 4
lu
an
Nếu hình thức thi đua theo định kì do Nhà trường tổng kết sẽ chỉ sắp xếp
va
được kết quả thứ tự của các lớp trong toàn trường, ưu thế lớn thuộc về các lớp
nf
khá, có nhiều hạt nhân có năng lực. Cách làm này không tác động trực tiếp vào
ul
từng đối tượng HS, các em sẽ không hiểu thấu đáo ý nghĩa của việc thi đua. Vì
lm
thế, không phấn đấu, không thi đua thực sự, các em sẽ không nỗ lực, cố gắng,
oi
không vươn lên để thi đua cùng bạn bè, không đóng góp công sức cho phong trào
nh
của lớp. Thì việc áp dụng các hình thức thi đua khen thưởng cụ thể sau mỗi cuộc
a tz
thi, mỗi phong trào thi đua cụ thể trong nội bộ lớp CN sẽ là hình thức quan tâm
z
sâu sát và cụ thể đến từng hội/nhóm, từng thành viên trong lớp. Từ đó, công sức
gm
của mỗi cá nhân đều được ghi nhận, tinh thần dân chủ vì vậy mà được nâng cao.
ai
Ai cũng cảm thấy được vai trò của bản thân đối với tập thể.
l.c
om
Để đánh giá kết quả cuối cùng của các nhóm/tổ một cách khách quan, công
Lu
tâm và chính xác nhất, về phía mình, chúng tôi luôn lưu ý:
an
Theo dõi, ghi chép chặt chẽ, cẩn thận về tiến trình thực hiện, báo cáo kết quả
va
thường xuyên được cập nhật từ nhóm trưởng và qua thu nhận phản hồi từ các
n
thành viên trong nhóm. Đảm bảo một nhóm/đội khi thực hiện nhiệm vụ đã làm
th
ac
đúng với những tiêu chí đã đề ra trong nội quy, quy chế làm việc. Đây là cơ sở
quan trọng đánh giá đúng năng lực- phẩm chất của từng nhóm, từng cá nhân trong
nhóm.
Một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá thi đua- khen thưởng sự
hoạt động và kết quả của các đội nhóm là thông qua kết quả cuối cùng khi hoàn
thành nhiệm vụ được giao. Bởi thực chất, mọi hoạt động của con người đều hướng
tới mục đích, khi thực hiện bất cứ một nhiệm vụ nào, ta đều lấy kết quả cuối cùng,
giá trị của sản phẩm làm thước đo về sự thành công của nhiệm vụ đó. Vì vậy, cần
xem xét và sử dụng kết quả này để coi như một cơ sở chính thức trong quá trình
xem xét, đánh giá thi đua, khen thưởng và hình thức khen thưởng
Đương nhiên, kèm theo đó còn là rất nhiều tiêu chí khác như tinh thần làm
việc tập thể, sự đoàn kết, sự phát triển và trưởng thành của các thành viên trong
nhóm… Nhưng chất lượng sản phẩm của các dự án, các phong trào, các nhiệm
43
lu
an
va
n
to
t ng
vụ sau khi đã hoàn thành vẫn luôn là yếu tố chủ chốt, ảnh hưởng nhiều nhất đến
hi
ep
quyết định thi đua-khen thưởng. Thêm vào đó, kết quả khi được nghiệm thu và
thông qua sự đánh giá của các nhà sư phạm, các nhà nghiên cứu có chuyên môn,
sk
kn
kết quả cuối cùng còn đáng tin cậy hơn nữa. Ta không thể phủ nhận rằng những
sản phẩm, dự án đạt các vị thứ cao, bao giờ cũng sẽ là những dự án được đầu tư
qu
thời gian, có sự vào cuộc của cả nhóm với trí tuệ và sự sáng tạo hơn hẳn.
an
ly
Sự đánh giá của GVCN còn phải dựa trên sự phối hợp tốt giữa cá nhân với
do
các lực lượng giáo dục trong nhà trường như: BGH, Bí thư Đoàn trường, giáo
w
viên bộ môn. Sự đầy đủ về góc nhìn sẽ giúp tôi có những đánh giá hợp tình, hợp
nl
lí nhất cho các đội/nhóm khi thực hiện dự án đã được phân quyền
oa
d
Ngoài ra, chúng tôi cũng thường tổ chức các buổi khen thưởng cụ thể như
lu
an
các buổi sơ kết sau mỗi hoạt động hoặc lồng ghép vào các giờ sinh hoạt lớp, tùy
va
theo thời gian và nhiệm vụ đặt ra cho phù hợp. Điều này sẽ tạo cơ hội cho GVCN
nf
đánh giá đầy đủ nhất, ghi nhận những thành quả mà các em đã thực hiện được,
ul
khen ngợi từng điểm mạnh của HS và chỉ ra những tiềm năng, lĩnh vực mà các
lm
em có sở trường hoặc cần cải thiện. Mỗi buổi tổng kết, các HS và các đội nhóm
oi
được khen thưởng đều rất háo hức và chờ đợi, bởi các em biết rằng công sức của
nh
mình đã được đền đáp. Các bạn khác cũng nhờ đó mà noi gương, cố gắng hết sức
a tz
mình để “bằng bạn bằng bè”. Vì vậy, hiệu quả của công tác thi đua khen thưởng
z
càng trở nên có giá trị to lớn.
gm
ai
l.c
om
Lu
an
va
n
th
ac
Trao thưởng cho các nhóm

sau mỗi dự án được thực hiện
44
lu
an
va
n
to
t ng
2.5.2. Thi đua, khen thưởng tiến hành dân chủ, công khai
hi
ep
Đề cao nguyên tắc thi đua khen thưởng dân chủ công khai là một trong những
sk
yêu cầu bắt buộc để đảm bảo có một môi trường dân chủ, tại đó ai cũng có quyền
kn
được “biết, bàn, làm và kiểm tra”.
qu
Thi đua khen thưởng dân chủ công khai phải được tiến hành ngay từ khi thành
an
lập quy chế thi đua từ đầu năm, nhằm đảm bảo công bằng cho tất cả các cá nhân,
ly
đội/nhóm khi thực hiện nhiệm vụ đều có được quyền lợi như nhau, không thiên
do
vị, thiếu công bằng.
w
nl
Việc thi đua khen thưởng cần dựa trên các tiêu chí đã được xây dựng từ trước,
oa
có tính đến các yếu tố bất thường có thể xẩy ra trong quá trình thực hiện nhiệm
d
lu
vụ của các đội/nhóm. Sản phẩm kết quả cuối cùng cần được công bố công khai,
an
hoặc được trình diễn, trình chiếu, đưa đến tận tay tập thể để mọi người có những
va
đánh giá khách quan nhất.
nf
ul
Ngoài ra, thời gian dành cho tổ chức khen thưởng nhằm đánh giá kết quả việc
lm
thực hiện nhiệm vụ của đội/nhóm phải được thực hiện thường xuyên theo đợt thi
oi
đua hoặc bám sát tình hình thực tiễn, khi có nhiệm vụ đặt ra. Sự đánh giá phải
nh
thực sự công khai, dân chủ nhằm tạo ra sự thi đua lành mạnh giữa các nhóm/tổ
a tz
trong lớp. Giáo viên CN cần có sự khen ngợi, biểu dương những sản phẩm, dự án
z
đến từ các đội có thành tích tốt để kích thích sự hứng thú phấn đấu, ghi nhận công
gm
sức đến từng thành viên, cá nhân của đội/nhóm đó. Ngoài ra, với những nhóm
ai
chưa đạt kết quả cao như mong đợi do chưa thức sự có trách nhiệm với nhiệm vụ
l.c
được giao, GVCN cần phải phê bình đúng mức để cho HS nhận thấy khuyết điểm
om
của mình và tạo cơ hội cho các em sửa chữa khuyết điểm, không để cho HS bị
Lu
khuyết điểm kéo dài. Cố gắng thúc đẩy, động viên để các đội/nhóm này có kết
an
quả tốt hơn trong những lần thực hiện nhiệm vụ tiếp theo.
va
2.5.3. Khen thưởng bằng điểm thưởng, bằng hiện vật, giấy khen, bằng tiền mặt
n
th
Khen thưởng chính là việc đánh giá kết quả phong trào thi đua. Đa dạng hóa
ac
các hình thức khen thưởng là việc làm được đặc biệt quan tâm nhằm kịp thời ghi
nhận công lao của HS đồng thời cổ vũ phong trào thi đua phát triển sâu rộng đến
tất cả các cá nhân trong lớp. Khen thưởng xứng đáng sẽ là động lực để các em có
hứng thú hơn với phong trào học tập và thi đua. Từ đó, việc giao quyền thực hiện
nhiệm vụ được các em đón nhận tự giác và nhiệt tình hơn nữa.
Trong quá trình thực hiện công tác khen thưởng, chúng tôi đã tính đến những
hình thức khen thưởng phong phú, có khả năng thực hiện được như khen thưởng
bằng điểm thưởng, bằng hiện vật, bằng giấy khen hoặc bằng tiền mặt. Những hình
thức khen thưởng này đều được quy định rõ trong quy chế thi đua đầu năm. Tùy
theo lĩnh vực nhiệm vụ mà đề xuất hình thức khen thưởng phù hợp.
Cần phải nói thêm rằng, muốn sự đa dạng các hình thức khen thưởng này đạt
được hiệu quả, GVCN phải có sự phối kết hợp và kêu gọi sự đồng thuận từ
GVBM, Ban thường vụ Đoàn trường và từ Hội PH HS .
45
lu
an
va
n
to
t ng
Ví dụ: Khen thưởng bằng giấy chứng nhận và điểm thưởng cho các HS tham
hi
ep
gia vào các cuộc thi thuộc các lĩnh vực cụ thể như Tìm hiểu về lịch sử, Tìm hiểu
về truyền thống văn hóa địa phương, cần sự phối hợp của GVBM Lịch sử. Các
sk
kn
đội/nhóm làm dự án về các sản phẩm CNTT cần sự đồng tình từ GVBM Tin học…
trong việc cộng thêm những điểm thưởng nhất định cho các HS thực hiện vào các
qu
điểm đánh giá thường xuyên.
an
ly
Khen thưởng đội văn nghệ đã tham gia rất tích cực vào các hoạt động chào
do
mừng các ngày kỉ niệm lớn, chủ yếu nên bằng tiền mặt để các em có thể liên hoan
w
sau đêm diễn. Kinh phí cho hoạt động khen thưởng này không nhỏ, GVCN cần
nl
tham khảo và kêu gọi sự hỗ trợ từ hội cha mẹ HS.
oa
d
Khen thưởng các cá nhân xuất sắc đạt được các giải Nhất, Nhì, Ba… trong
lu
an
các cuộc thi như An toàn giao thông cho nụ cười ngày mai, Khoa học kĩ thuật các
va
cấp có thể là giấy chứng nhận, giấy khen hoặc tiền mặt, hoặc hiện vật là những
nf
món quà lưu niệm…
ul
lm
Trong số các hình thức khen thưởng đã xây dựng ở trên, chúng tôi nhận thấy
oi
các em rất có hứng thú với hình thức khen thưởng bằng các “giấy khen” và “giấy
nh
chứng nhận” hoặc bằng tiền mặt. Nếu như giấy khen cuối năm học thường dùng
a
những danh hiệu cố định như “HS giỏi” hay “HS xuất sắc”, chủ yếu phản ánh kết
tz
quả học tập của HS mà không tôn vinh những thành tích trong các lĩnh vực khác.
z
gm
Chính vì thế, giáo viên hãy chủ động tạo ra các mẫu giấy khen, các mẫu giấy
chứng nhận để tôn vinh những thành tích mà HS đã đạt được. Đó có thể là chứng
ai
l.c
nhận dành cho “HS đi học đầy đủ nhất”, “HS chăm đọc sách nhất”,“HS tham gia
om
tích cực vào các hoạt động cộng đồng” … Và cần khẳng định rằng, tất cả những
Lu
danh hiệu này đều có giá trị như nhau. Ngoài ra, nếu được khen thưởng bằng tiền
an
mặt, các em sẽ có thể dùng vào những mục đích cá nhân theo nguyện vọng của
va
mình. Các em đã từng hồn nhiên bộc bạch: có giấy khen để đăng story (câu chuyện
n
ngắn trên mạng xã hội facebook) cô ạ, có giấy chứng nhận để về khoe với bố mẹ,
th
hoặc khen thưởng bằng tiền mặt để chúng em mua những thứ mình thích… Đó là
ac
những lời tâm sự rất vô tư nhưng phần nào đã phản ánh đúng tâm tư, nguyện vọng
của HS. GVCN cũng cần coi đó là một kênh thông tin để khi xây dựng các hình
thức thi đua khen thưởng đáp ứng được nhu cầu, sở thích của các em. Từ đó, tạo
thêm động lực và hứng thú kích thích ý thức tham gia các hoạt động và phong
trào thi đua trong tập thể.
Ngoài ra, bên cạnh các vị trí nhất nhì ba cho các nhóm có thành tích tốt, chúng
tôi cũng đồng thời đề xuất thêm các danh hiệu khác cho các nhóm như “nhóm có
tinh thần đoàn kết nhất”, “nhóm có ý tưởng sáng tạo nhất”, “nhóm có sản phẩm
triển vọng nhất” … những danh hiệu này được tạo ra nhằm không bỏ sót bất cứ
một sự cố gắng nào ở các em, để từng cá nhân trong tập thể, trong đội/nhóm cảm
nhận được bản thân mình được trân trọng, đánh giá đúng. Từ đó, nâng cao ý nghĩa
của việc đa dạng hóa các hình thức khen thưởng là giúp thi đua trở thành nhu cầu
tự thân, là niềm vui của từng HS, từng đội/nhóm khi nhận lãnh trách nhiệm.
46
lu
an
va
n
to
t ng
hi
ep
sk
kn
qu
an
ly
do
w
nl
oa
d
lu
an
va
nf
ul
lm
oi
nh
a tz
z
gm
ai
Những món quà được chuẩn bị rất công phu, dành trọn tình yêu thương
l.c
om
Lu
an
va
n
th
ac
Phối kết hợp với đại diện Phụ huynh trao thưởng cho các cá nhân/nhóm/ đội có
thành tích xuất sắc sau mỗi nhiệm vụ
47
lu
an
va
n
to
t ng
Chương 3: KẾT QUẢ SAU KHI THỰC NGHIỆM CÁC GIẢI PHÁP CỦA
hi
ep
ĐỀ TÀI
sk
3.1. Phạm vi áp dụng
kn
Đề tài “Nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp thông qua hình thức
qu
phân quyền cho học sinh tự quản lí và thực hiện nhiệm vụ nhằm phát huy tính dân
an
chủ trong trường học” được chúng tôi thực hiện kể từ khi nhận nhiệm vụ CN lớp
ly
A13 khóa 18 (2018 -2021) đến nay, đặc biệt tôi và các cộng sự đã vận dụng tối đa
do
các biện pháp vào công tác CN các lớp 10A4 và 10A13 của năm học này (2023-
w
2024). Cùng với đó là qua thời gian thực nghiệm ở các lớp trong nhà trường dưới
nl
oa
sự phối kết hợp của các GVCN khác trong các lớp khối 10, 11, 12.
d
lu
Nhìn chung, khi áp dụng các giải pháp này, bản thân chúng tôi đã tiến hành
an
triển khai đồng bộ các giải pháp. Quá trình triển khai thuận lợi, hợp lí và được thu
va
được hiệu ứng rất khả quan. HS lớp CN rất hứng thú và có khả năng thích ứng tốt,
nf
thể hiện hiểu biết và tiềm năng vốn có của mình vào thực tiễn một cách linh hoạt,
ul
lm
sáng tạo, có ý nghĩa. Tập thể lớp đoàn kết, tiến bộ vượt bậc và đạt được nhiều
oi
thành tích đáng kể qua nhiều năm học. Đặc biệt, tinh thần dân chủ đã được thực
nh
hiện một cách triệt để từ khâu phân quyền, đến khâu kiểm tra đánh giá và bình xét
a
thi đua-khen thưởng.
tz
z
3.2. Mức độ áp dụng
gm
Đề tài có thể áp dụng triển khai cho tất cả các đối tượng HS từ bậc THCS
ai
l.c
trở lên, đặc biệt phù hợp với đối tượng HS từ lớp 10, lớp 11, lớp 12. Bởi đây là
om
lứa tuổi các em đã có nhận thức khá đầy đủ và đúng đắn về trách nhiệm và quyền
lợi của mình với tư cách làm một HS. GVCN có thể vận dụng một cách linh hoạt,
Lu
có điều chỉnh cho phù hợp với từng lớp mình CN trên cơ sở bám sát các giải pháp.
an
Qua quá trình áp dụng có thể thấy, đây là đề tài có thể áp dụng trên phạm vi rộng
va
rãi, không phân biệt vùng miền, trình độ giữa các lớp.
n
th
3.3. Hiệu quả
ac
Sau khi thực hiện đề tài “Nâng cao chất lượng công tác CNlớp thông qua
hình thức phân quyền cho HS tự quản lí và thực hiện nhiệm vụ nhằm phát huy
tính dân chủ trong trường học” tại lớp CNA13 khóa 18 (2018 -2021) đến nay,
đặc biệt trong năm học này (2023-2024) ở các lớp 10A4 và 10A13 và qua thời
gian thực nghiệm ở các lớp trong nhà trường dưới sự phối kết hợp của các
GVCN khác trong các lớp khối 10, 11, 12, tôi nhận thấy chất lượng lớp CN và
công tác CN của bản thân có chuyển biến rõ rệt theo chiều hướng rất tích cực
và đạt được nhiều thành tích đáng ghi nhận. Thực sự, kết quả sau khi thực hiện
đã chứng minh nhiều lợi ích thiết thực không chỉ đối với HS lớp CN mà còn đối
với bản thân tôi, với đồng nghiệp và đối với nhà trường.
3.3.1. Đối với HS (trong khuôn khổ thời lượng cho phép, chúng tôi xin chỉ giới
thiệu kết quả đạt được của các lớp mình CN: lớp A13 khóa 2018-2021 và các
lớp 10A4, 10A13-năm học 2022-2023, sau khi áp dụng các biện pháp trên)
48
lu
an
va
n
to
t ng
Trước hết, phải kể đến những kết quả không thể đo đếm bằng những con
hi
ep
số đơn thuần. Cụ thể:
sk
3.3.1.1. Kết quả định tính
kn
- Tinh thần dân chủ giữa người học và người dạy được nâng cao, phát huy triệt
qu
để trong môi trường học tập thân thiện, giúp HS học tập tốt hơn.
an
- HS đã chủ động, linh hoạt hơn trong việc thực hiện các nhiệm vụ, các phong
ly
trào thi đua do nhà trường và lớp tổ chức. Đặc biệt, các em biết vận dụng các kiến
do
thức và kĩ năng giải quyết nhanh các tình huống thực tiễn
w
nl
- GVCN đã giảm được một phần rất lớn khối lượng công việc trong công tác kiêm
oa
d
nhiệm của mình
lu
an
- Tạo hứng thú cho HS đến trường, các em cho thấy bản thân mình có trách nhiệm
va
hơn khi tham gia các hoạt động chung của tập thể
nf
- Khi được tự mình phụ trách và thực hiện các nhiệm vụ cụ thể được giao, HS đã
ul
lm
phát huy được phẩm chất và năng lực của các em qua thời gian, đặc biệt là kĩ
oi
năng mềm. Đáp ứng đúng tinh thần của chương trình GDPT 2018
nh
- Phát huy thế mạnh của hoạt động nhóm/tổ, tinh thần hợp tác làm việc trong HS
a tz
được nâng cao
z
- Kết quả các hoạt động học tập, thi đua của các lớp luôn đứng trong tốp đầu của
gm
các lớp trong nhà trường, nhiều năm liền tập thể lớp đạt lớp tiên tiến, lớp tiên tiến
ai
l.c
xuất sắc. Tập thể và cá nhân trong chi đoàn lớp được tặng thưởng nhiều danh hiệu
om
trong việc thực hiện các phong trào
Lu
Từ hiệu quả của đề tài mang tôi, tôi nhận thấy các giải pháp mà mình đúc
an
rút và tổng hợp ở đề tài trên là rất thiết thực, đảm bảo tính khoa học, tính giáo dục
va
và tính thực tiễn cao. Đây là nguồn tài liệu tin cậy để GVCN trường THPT Hoàng
n
Mai nói riêng và các GVCN nói chung tham khảo và áp dụng thực hiện.
th
ac
Bảng kết quả điều tra tâm lý sau khi áp dụng biện pháp (theo tỷ lệ %)
10A4 10A13
STT Mức độ (HS/ tỷ lệ) (HS/ tỷ lệ)
45/% 45/%
1 Chưa bao giờ được thể hiện tinh thần dân 5/11,1 3/6,7
chủ, quyền của người học
2 Hiếm khi được thể hiện tinh thần dân 10/22,2 3/6,7
chủ, quyền của người học
3 Thường xuyên được thể hiện tinh thần 30/66,7 39/86,6
dân chủ, quyền của người học
49
lu
an
va
n
to
t ng
BẢNG KẾT QUẢ ĐIỀU TRA TÂM LÝ SAU KHI THỰC HIỆN
hi
BIỆN PHÁP
ep
( HS )
sk
45
kn
40 Chưa bao giờ được thể hiện
qu
35 tinh thần dân chủ, quyền của
an
người học
30
ly
25 Hiếm khi được thể hiện tinh
do
thần dân chủ, quyền của
20 người học
w
nl
15
oa
10 Thường xuyên được thể hiện
d
tinh thần dân chủ quyền của
người học
lu
5
an
0
va
10A4 10A13
nf
ul
lm
Từ bảng kết quả điều tra tâm lí sau khi áp dụng các biện pháp đã đề xuất
trong SKKN ở 2 lớp 10A4 và 10A13, chúng tôi nhận thấy: Vẫn còn một số HS
oi
nh
chưa cảm nhận hết được quyền dân chủ của cá nhân mình, nhưng số lượng đó rất
a
ít (chỉ có 5 em lớp 10A4 và 3 em lớp 10A13). Số lượng HS đã nhận thức được
tz
trách nhiệm và quyền hạn của bản thân, phát huy được tinh thần dân chủ đã tăng
z
lên so với trước khi áp dụng các biện phát rất đáng kể. Cụ thể lớp 10A4, số HS
gm
thường xuyên được thể hiện tinh thần dân chủ, quyền của người học tăng từ 14
ai
l.c
em (trước tác động) lên 30 em (sau tác động), chiếm 66,7 %. Lớp 10A13 số lượng
om
này tăng mạnh từ 12 em (trước tác động) lên đến 39 em (sau tác động), chiếm
86,6 %. Chính kết quả này đã thêm một lần nữa chứng minh hiệu quả và tính khả
Lu
thi của các biện pháp mà chúng tôi đã đề xuất khi phân quyền cho HS lớp CN tự
an
quản lí và thực hiện nhiệm vụ.
va
n
3.3.1.2. Kết quả định lượng
th
ac
Lớp A13 khóa học 2018-2021 và lớp 10A4, 10A13 hiện nay chúng tôi đang
đảm nhận công tác CN đã phát huy được sở trường, năng lực của bản thân trong
mọi hoạt động học tập và rèn luyện. Cụ thể kết quả học tập và rèn luyện qua các
năm như sau:
* Kết quả học tập và rèn luyện của lớp A13 khóa 2018-2021 qua các năm học như sau:
Tiêu chí Năm học 2018- Năm học 2019- Năm học 2020-2021
2019 2020
Xếp loại Xếp loại:Tốt: 39 Xếp loại: Tốt: 40 Xếp loại: Tốt: 40
hạnh kiểm Khá: 1 Khá: 0 Khá: 0
Trung bình: 0 Trung bình: 0 Trung bình: 0
Yếu: 0 Yếu: 0 Yếu: 0
50
lu
an
va
n
to
t ng
hi
Học lực Giỏi: 14 Giỏi: 15 Giỏi: 15
ep
Khá: 25 Khá: 24 Khá: 25
sk
kn
TB: 1 TB: 1 TB: 0
qu
Số lượng Cấp trường Cấp trường Cấp tỉnh: 12 lượt em
an
HS giỏi tham gia
ly
các môn
do
w
Kỷ luật/ Không/ Không Không/Không Không/Không
nl
Bỏ học
oa
d
lu
an
STT MẶT THI ĐUA NĂM
va
HỌC
nf
ul
lm
2018-2019 2019 – 2020 2020 – 2021
oi
1 VỊ THỨ PHONG TRÀO THI 1 1 1
nh
ĐUA TRONG TOÀN TRƯỜNG
2 ĐẢM BẢO NỀN NẾP, AN Tốt
a tz
Tốt Tốt
z
gm
NINH TRƯỜNG HỌC
ai
3 BẢO VỆ CƠ SỞ VẬT CHẤT Tốt Tốt Tốt
l.c
LỚP HỌC
om
Lu
4 HƯỞNG ỨNG CÁC CUỘC 3 4 6
an
THI
va
5 THÀNH LẬP ĐƯỢC CÁC 4 6 8
n
th
ĐỘI/NHÓM/ TIỂU BAN
ac
Xếp loại tập thể lớp Tiên tiến Tiên tiến Tiên tiến
xuất sắc xuất sắc xuất sắc
- Năm học 2018-2019: Lớp đạt lớp tiên tiến xuất sắc (đứng thứ nhất toàn trường
trong bẳng xếp hạng thi đua); đạt giải khuyến khích hội diễn văn nghệ do nhà
trường tổ chức.
- Năm học 2019 -2020: Lớp đạt lớp tiên tiến xuất sắc (đứng thứ nhất toàn trường
trong bẳng xếp hạng thi đua); đạt giải Ba hội diễn văn nghệ; em Hồ Thị Linh đạt
giải Nhất cuộc thi “An toàn giao thông cho nụ cười ngày mai” cấp Quốc gia. Tập
thế lớp được Đoàn trường THPT Hoàng Mai tặng giấy khen vì có thành tích xuất
sắc trong công tác Đoàn và phong trào thanh niên năm học 2019-2020 (mỗi năm
chỉ có 1 lớp xuất sắc nhất đạt được danh hiệu này).
- Năm học 2020-2021: Lớp đạt lớp tiên tiến xuất sắc; Đạt giải Nhất hội diễn văn
51
lu
an
va
n
to
t ng
nghệ chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam; đạt giải khuyến khích MV “Thầy cô
hi
ep
trong mắt em”; Bí thư chi đoàn vinh dự được kết nạp vào hàng ngũ của Đảng
Cộng Sản Việt Nam.
sk
kn
- Đặc biệt trong kỳ thi HSG cấp Tỉnh lớp có 12 em tham gia dự thi các môn Ngữ
qu
văn, Lịch sử, Địa Lí, Giáo dục công dân với 1 giải Nhì, 1 giải Ba, 2 giải khuyến
an
khích.
ly
* Kết quả học tập và rèn luyện của lớp 10A4 và 10A13 học kì 1 năm học 2022-2023 như sau:
do
w
Tiêu chí 10A4 10A13
nl
oa
Xếp loại hạnh Xếp loại: Tốt: 40 Xếp loại: Tốt: 45
d
kiểm
lu
Khá: 5 Khá: 2
an
Đạt :0 Đạt: 0
va
nf
Chưa đạt: 0 Chưa đạt: 0
ul
lm
Học lực Xuất sắc: 1/45 Xuất sắc: 0/45
oi
Giỏi: 5/45 Giỏi:11/44
nh
a tz
z
Số lượng HS Chưa thi Chưa thi
gm
giỏi các môn
ai
l.c
Kỷ luật/ Bỏ học Không/ Không Không/Không
om
Lu
an
STT MẶT THI ĐUA 10A4 10A13
va
n
th
XẾP LOẠI PHONG TRÀO THI ĐUA
ac
1 3 1
2 ĐẢM BẢO NỀN NẾP, AN NINH TRƯỜNG HỌC Tốt Tốt
3 BẢO VỆ CƠ SỞ VẬT CHẤT LỚP HỌC Tốt Tốt
4 HƯỞNG ỨNG CÁC CUỘC THI 2 6
5 THÀNH LẬP ĐƯỢC CÁC ĐỘI/NHÓM/TIỂU 3 8
BAN
* Thành tích tiêu biểu của lớp 10A4 học kì I năm học 2022-2023 (Phụ lục 5)
- Đạt top 5 các lớp có thành tích thi đua trong tổng số 45 lớp.
- Đạt giải khuyến khích cuộc thi “Hội diễn văn nghệ” chào mừng ngày nhà giáo
Việt Nam.
52
lu
an
va
n
to
t ng
- Không những thế, lớp 10a4 đã đạt giải tập thể lớp khi tham gia hoạt động chào
hi
ep
mừng 10 năm thành lập thị xã Hoàng Mai.
sk
* Thành tích tiêu biểu của lớp 10A4 học kì I năm học 2022-2023 (Phụ lục 5)
kn
Trong năm học qua lớp 10A13 trường THPT đã rất tích cực tham gia nhiều hoạt
qu
động do trường tổ chức, nổi bật lên là:
an
- Lớp 10a13 đứng thứ nhất về điểm số các tuần có phong trào thi đua
ly
do
-Về cá nhân tiêu biểu: trong cuộc thi viết “Những kỉ niệm sâu sắc về thầy cô và
w
mái trường” do các em: Trần Thục Anh, Quách Thị Nguyên Hồng lần lượt đạt
nl
oa
giải Khuyến Khích, Nhì.
d
- Cuộc thi tìm hiểu về lịch sử truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thực
lu
an
hiện bởi em Lê Phương Thảo, Lê Như Quỳnh đã rất xuất sắc đem về 2 giải Nhì.
va
- Về hoạt động đội nhóm: trong thời gian thành lập 25 năm trường THPT Hoàng
nf
Mai đã phát động rất nhiều cuộc thi. Các đội nhóm như Ban văn nghệ, ban báo
ul
lm
tường, ban công nghệ thông tin đã tập luyện cũng như sáng tạo cố gắng hết sức
oi
mình. Với các giải khuyến khích “ Cuộc thi sáng tác báo tường”, “Hội diễn văn
nh
nghệ”, giải Nhì sáng tác logo, và tặng giải tuyên truyền khi sản phẩm logo được
a
rất nhiều lượt like, share... Những cố gắng mà các em đem lại cho tập thể 10A13
tz
đều được các thầy cô, GVCN và tập thể lớp ghi nhận.
z
gm
3.3.2. Đối với bản thân và đồng nghiệp
ai
l.c
- Xét về hiệu quả sau hơn 10 năm làm công tác chủ nhiệm, trong đó có 4 năm đã
om
áp dụng hình thức phân quyền cho HS cùng quản lí và thực hiện nhiệm vụ, chúng
tôi thấy công tác CN không còn nặng nề, bận rộn mà trở nên nhẹ nhàng, thoải mái
Lu
hơn. Bởi chúng tôi đã coi các em như những cộng sự tin cậy và giàu năng lực,
an
năng lượng.
va
n
- Điều khiến chúng tôi nhận được nhiều hơn cả là sự trưởng thành dần từ các em
th
qua mỗi năm học. Không còn là sự thúc giục, ép buộc và câu hỏi quen thuộc
ac
“nhóm nào xung phong làm dự án này, sản phẩm này?” và nhận được về sự im
lặng cũng như rụt rè, giờ đây, các em đã mạnh dạn đứng ra nhận lãnh trách nhiệm,
tự thành lập được các cá nhân thành các đội nhóm để giải quyết nhiệm vụ, nhiều
khi không cần đến sự hỗ trợ của GVCN. Rất nhiều HS đã được trang bị cho mình
các kiến thức và kĩ năng cần có để làm hành trang cho công việc học tập và cuộc
sống sau này ở một môi trường khó khăn hơn. Nhiều HS vẫn gọi điện về tâm sự
“cô ơi, giọng thuyết trình của em đã nhẹ nhàng hơn nhiều rồi”, “cô ơi, em làm
powerpoint tốt nhất lớp đại học cô ạ” … Những tâm sự nhỏ nhắn dễ thương nhưng
ẩn đằng sau đó là những năm tháng mài giũa dưới mái trường phổ thông mà có.
- Trong nhiều năm liền, chúng tôi đều được ghi nhận là GVCN giỏi, GV dạy giỏi,
dù mới chỉ ở phạm vi cấp trường nhưng điều đó cũng khiến chúng tôi tự hào, khi
cảm thấy dưới bàn tay và công sức của mình, mọi sự cố gắng đã được đền đáp và
ghi nhận.
53
lu
an
va
n
to
t ng
- Chúng tôi cũng vì vậy mà càng ngày càng trở nên yêu nghề, mến trẻ, không
hi
ep
ngừng nỗ lực vươn lên trong cuộc sống khi gặp khó khăn
sk
- Chúng tôi cũng nhận được sự yêu thương, tin tưởng qua nhiều thế hệ học trò,
kn
được sự tin tưởng của phụ huynh các em. Thiết nghĩ, còn điều gì ý nghĩa hơn thế
qu
nữa với người làm công tác chủ nhiệm.
an
Kết quả của sáng kiến kinh nghiệm này giúp tôi và đồng nghiệp phần nào tháo
ly
gỡ được những khó khăn và bế tắc trong hoạt động giảng dạy và công tác chủ
do
nhiệm. Tinh thần dân chủ được lan tỏa rộng rãi, giữa GVCN và HS không còn
w
khoảng cách mà có sự gắn kết, thấu hiểu chặt chẽ.
nl
oa
3.3.3. Đối với nhà trường
d
lu
SKKN về những biện pháp nâng cao chất lượng công tác CN lớp thông qua
an
hình thức phân quyền cho HS tự quản lí và thực hiện nhiệm vụ nhằm phát huy
va
tính dân chủ trong trường học được không ít các thầy cô giáo CN trong trường áp
nf
ul
dụng và đã gặt hái được nhiều kết quả khả quan. Chứng tỏ nhiều lợi ích trong việc
lm
nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của nhà trường. Từ đó sẽ tạo ra môi trường
oi
học tập lành mạnh, văn minh, tiến bộ và dân chủ. Đó là cơ sở nền tảng tạo được
nh
niềm tin yêu và thu hút được ngày càng nhiều HS vào học tập tại trường. Những
a tz
cách làm này cũng đã hạn chế được tình trạng HS bỏ học, HS vi phạm kỉ luật. Tất
z
cả vì mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, phát triển phẩm chất-năng
gm
lực của HS theo đúng yêu cầu của tinh thần đổi mới giáo dục. Một khi đã tạo ra
ai
được những nhân tố là những lớp học thân thiện, đối xử công bằng, biết tôn trọng
l.c
và yêu thương lẫn nhau, đó là những “tế bào” để xây dựng một môi trường học
om
đường dân chủ, văn minh.
Lu
3.4. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất
an
va
3.4.1. Mục đích khảo sát
n
Cuộc khảo sát của chúng tôi với đề tài này tập trung vào 3 mục đích cơ bản sau:
th
ac
- Thu nhận ý kiến phản hồi từ những người có chuyên môn và có sự hiểu biết nhất
định về tầm quan trọng của các biện pháp được đề xuất trong đề tài
- Khắc phục tính chủ quan từ góc nhìn của những người thực hiện đề tài
- Xác định những mặt còn hạn chế ở các biện pháp đã được đề xuất. Từ đó tiếp
tục bổ sung, đổi mới cho các biện pháp đạt hiệu quả cao hơn khi áp dụng
3.4.2. Nội dung khảo sát và phương pháp khảo sát
3.4.2.1. Nội dung khảo sát: Chúng tôi tập trung vào việc khảo sát 2 vấn đề chính:
- Các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác CNthông qua hình thức phân
quyền cho HS quản lí và thực hiện nhiệm vụ nhằm phát huy tinh thần dân chủ có
thực sự cấp thiết hay không
- Các giải pháp được đề xuất trong đề tài này có khả thi, phù hợp với môi trường
54
lu
an
va
n
to
t ng
giáo dục và đem lại hiệu quả thực tiễn như mong đợi không.
hi
ep
3.4.2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá
sk
Phương pháp sử dụng để tiến hành khảo sát: Trao đổi bằng bảng hỏi về tính
kn
cấp thiết và tính khả thi của các nhóm biện pháp nâng cao chất lượng công tác CN
qu
thông qua hình thức phân quyền cho HS quản lí và thực hiện nhiệm vụ nhằm phát
an
huy tinh thần dân chủ. Với những thành viên thuộc thành phần BGH, ĐTN,
ly
GVCN, Tổ tư vấn tâm lý học đường và HS các lớp đã tiến hành các biện pháp
do
thực nghiệm. Được tiến hành trên google.com/forms bằng cách tạo các biểu mẫu
w
khảo sát. Cụ thể như sau:
nl
oa
Bước 1. Tạo biểu mẫu khảo sát trên google.com/forms Các câu hỏi được trả lời
d
theo 04 mức (tương ứng với số điểm từ 1 đến 4)
lu
an
+) Rất cấp thiết; Cấp thiết; Ít cấp thiết; Không cấp thiết.
va
+) Rất khả thi; Khả thi; Ít khả thi; Không khả thi
nf
ul
Bước 2. Gửi link khảo sát cho đối tượng cần khảo sát (các thành viên thuộc thành
lm
phần BGH, ĐTN, GVCN, Tổ tư vấn tâm lý học đường và HS các 10A13, 10A4,
oi
11A10 đã tiến hành các biện pháp thực nghiệm). (Câu hỏi tham khảo Phụ lục 6)
nh
Link khảo sát:
Khảo sát BGH, ĐTN, GVCN, Tổ tư vấn tâm lý học đường qua link:
a tz
z
gm
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeFQsW5NUgd4G2HCuZql0
ai
5rtueUC3maACPjV0vafYVDkk_YMQ/viewform
l.c
om
Khảo sát HS qua link:
Lu
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfkF4Xk7AoRevkixewimQR0zP7
an
BdLQtkfsi08Wm2q-Wl-oVVQ/viewform
va
Bước 3. Tổng hợp kết quả.
n
Chúng tôi tiến hành liên kết biểu mẫu khảo sát với 01 trang tính sau đó sử
th
ac
dụng phần mềm Excel để tổng hợp các câu trả lời.
3.4.3. Đối tượng khảo sát
TỔNG HỢP CÁC ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT
TT Đối tượng Số lượng
1 BGH 2
2 ĐTN 2
3 GVCN 9
4 Tổ tư vấn tâm lí học đường 3
5 HS 130
55
lu
an
va
n
to
t ng
hi
∑ 146
ep
3.4.4. Kết quả khảo nghiệm về sự cấp thiết và tính khả thi của các biện
sk
pháp đã đề xuất
kn
qu
3.4.4.1. Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất
an
a,Tổng hợp kết quả lựa chọn
ly
TT Các giải Mức đánh giá Tổng Điểm
do
w
pháp (số lượng) điểm TB
nl
oa
Không Ít Cấp Rất
d
lu
cấp cấp thiết cấp
an
thiết thiết thiết
va
nf
1 Phân biệt 2 0 22 122 556 3,80
ul
rõ ràng về
lm
chức năng,
oi
nhiệm vụ
nh
giữa đội
a tz
ngũ ban
z
cán sự lớp
gm
và các cá
ai
nhân có
l.c
om
khả năng
quản lí,
Lu
phân công
an
thực hiện
va
nhiệm vụ
n
th
trong các
ac
nhóm/ đội
của lớp
2 Lựa chọn 4 85 57 491 3,36

đội ngũ cán
bộ có khả
năng quản
lí và thực
hiện nhiệm
vụ
3 Biết cách 5 63 78 511 3,50
phân quyền
56
lu
an
va
n
to
t ng
thực hiện
hi
ep
cho HS qua
việc xây
sk
kn
dựng các
ban, đội
qu
an
nhóm phụ
trách các
ly
lĩnh vực cụ
do
thể
w
nl
oa
4 Thường 11 55 80 507 3,47
d
xuyên nắm
lu
tình hình lớp
an
học và công
va
nf
việc được
ul
giao bằng
lm
nhiều kênh
oi
nh
5 Đảm bảo 1 4 60 81 513 3,51
a
việc đánh
tz
giá, thi đua,
z
gm
khen
ai
thưởng
l.c
khách
om
quan, công
Lu
bằng bằng
an
nhiều hình
va
thức đa
n
dạng
th
ac
57
lu
an
va
n
to
t ng
b, Đánh giá tính cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất
hi
ep
ĐÁNH GIÁ SỰ CẤP THIẾT CỦA CÁC GIẢI PHÁP ĐƯỢC ĐỀ XUẤT
sk
TT Các giải pháp Các thông số
kn
qu
Mức
X
an
ly
1 Phân biệt rõ ràng về 3,80 Rất cấp thiết
do
chức năng, nhiệm vụ
w
giữa đội ngũ ban cán sự
nl
lớp và các cá nhân có khả
oa
năng quản lí, phân công
d
lu
thực hiện nhiệm vụ trong
an
các nhóm/ đội của lớp
va
nf
ul
lm
2 Lựa chọn đội ngũ cán bộ 3,36 Rất cấp thiết
oi
có khả năng quản lí và
nh
a tz
z
gm
3 Biết cách phân quyền thực 3,50 Rất cấp thiết
hiện cho HS qua việc xây
ai
l.c
dựng các ban, đội nhóm
om
phụ trách các lĩnh vực cụ
Lu
thể
an
va
n
4 Thường xuyên nắm tình 3.47 Rất cấp thiết
th
hình lớp học và công việc
ac
được giao bằng nhiều kênh
5 Đảm bảo việc đánh giá, thi 3.51 Rất cấp thiết
đua, khen thưởng khách
quan, công bằng bằng
nhiều hình thức đa dạng
Tổng trung bình 3,52 Rất cấp thiết

Kết quả từ bảng trên cho thấy, đại đa số thành viên trong Hội đồng khoa học
nhà trường và đông đảo HS đánh giá các nhóm biện pháp nâng cao chất lượng
công tác CN lớp thông qua hình thức phân quyền cho HS tự quản lí và thực hiện
58
lu
an
va
n
to
t ng
nhiệm vụ nhằm phát huy tính dân chủ trong trường học là rất cấp thiết cần dụng
hi
ep
vào thực tiễn hoạt động CN lớp ở các trường THPT nói chung và ở trường THPT
Hoàng Mai nói riêng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho HS
sk
kn
3.4.4.2. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất
qu
a,Tổng hợp kết quả lựa chọn
an
ly
TT Các giải Mức đánh giá Tổng Điểm
do
pháp (số lượng) điểm TB
w
nl
Không Ít Khả Rất
oa
khả khả thi khả
d
lu
thi thi thi
an
va
1 Phân biệt rõ 8 38 100 530 3,63
nf
ràng về chức
ul
năng, nhiệm
lm
vụ giữa đội
oi
ngũ ban cán
nh
a
sự lớp và các
tz
cá nhân có
z
khả năng
gm
quản lí, phân
ai
công thực
l.c
om
hiện nhiệm
vụ trong các
Lu
nhóm/ đội
an
của lớp
va
n
th
ac
2 Lựa chọn đội 1 5 78 62 493 3,38
ngũ cán bộ
có khả năng
quản lí và
thực hiện
nhiệm vụ
3 Biết cách 1 3 54 88 521 3,57

phân quyền
thực hiện cho
HS qua việc
xây dựng các
ban, đội
59
lu
an
va
n
to
t ng
nhóm phụ
hi
ep
trách các lĩnh
vực cụ thể
sk
kn
qu
4 Thường 1 3 67 75 508 3,48
an
xuyên nắm
ly
tình hình lớp
do
học và công
w
nl
việc được
oa
giao bằng
d
nhiều kênh
lu
an
va
nf
5 Đảm bảo 3 7 55 81 506 3,46
ul
lm
việc đánh
giá, thi đua,
oi
nh
khen thưởng
a
khách quan,
tz
công bằng
z
bằng nhiều
gm
hình thức đa
ai
l.c
dạng
om
Lu
an
va
n
th
ac
60
lu
an
va
n
to
t ng
b, Đánh giá tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất
hi
ep
ĐÁNH GIÁ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP ĐƯỢC ĐỀ XUẤT
sk
TT Các giải pháp Các thông số
kn
qu
Mức
an
X
ly
1 Phân biệt rõ ràng về chức 3,63 Rất khả thi
do
năng, nhiệm vụ giữa đội ngũ
w
ban cán sự lớp và các cá nhân
nl
có khả năng quản lí, phân
oa
công thực hiện nhiệm vụ
d
lu
trong các nhóm/ đội của lớp
an
va
nf
2 Lựa chọn đội ngũ cán bộ 3,38 Rất khả thi
ul
lm
có khả năng quản lí và
oi
nh
3 Biết cách phân quyền thực 3,57
a tz
Rất khả thi
z
gm
hiện cho HS qua việc xây
dựng các ban, đội nhóm phụ
ai
l.c
trách các lĩnh vực cụ thể
om
Lu
an
4 Thường xuyên nắm tình 3,48 Rất khả thi
hình lớp học và công việc
va
n
được giao bằng nhiều kênh
th
5 Đảm bảo việc đánh giá, thi 3,46 Rất khả thi ac
đua, khen thưởng khách
quan, công bằng bằng nhiều
hình thức đa dạng
Tổng trung bình 3,50 Rất khả thi

Kết quả từ bảng trên cho thấy, đại đa số thành viên trong Hội đồng khoa
học nhà trường và đông đảo HS đều đánh giá các nhóm biện pháp nâng cao chất
lượng công tác CN lớp thông qua hình thức phân quyền cho HS tự quản lí và thực
hiện nhiệm vụ nhằm phát huy tính dân chủ trong trường học là rất khả thi, có thể
vận dụng vào thực tiễn hoạt động CN lớp ở các trường THPT nói chung và ở
61
lu
an
va
n
to
t ng
trường THPT Hoàng Mai nói riêng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện
hi
ep
cho HS .
sk
kn
qu
an
ly
do
w
nl
oa
d
lu
an
va
nf
ul
lm
oi
nh
a tz
z
gm
ai
l.c
om
Lu
an
va
n
th
ac
62
lu
an
va
n
to
t ng
hi
ep
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
sk
1. Kết luận
kn
1.1. Sau thời gian nghiên cứu và thực hiện đề tài, chúng tôi nhận thấy rằng việc nâng
qu
an
cao chất lượng công tác CN lớp thông qua hình thức phân quyền cho HS tự quản
lí và thực hiện nhiệm vụ nhằm phát huy tính dân chủ trong trường học là rất cấp
ly
thiết và khả thi. Kết quả của đề tài mang lại hiệu quả giáo dục rất lớn đối với lớp
do
CN có áp dụng biện pháp. Thông qua cách CN lớp theo hình thức này, chúng tôi
w
nl
nhận thức rõ ý nghĩa của nó trong việc giúp HS phát triển đầy đủ và toàn diện
oa
nhất các năng lực và phẩm chất tiềm ẩn, đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo
d
lu
dục phổ thông 2018. Đồng thời, môi trường giáo dục văn minh, an toàn, dân chủ,
an
bình đẳng cũng được thiết lập.
va
1.2. Dựa trên việc phân tích cơ sở lí luận, cơ sở thực tiễn của vấn đề nghiên cứu, chúng tôi
nf
ul
đã đề xuất hệ thống các giải pháp đồng bộ, vừa chú trọng đến việc phát huy vai trò, trách
lm
nhiệm của từng cá nhân HS, vừa phát huy được tinh thần đoàn kết và sức mạnh tập thể
oi
lớp chủ nhiệm. Các giải pháp đề xuất có nhiều giải pháp mới lạ, độc đáo chưa được đề
nh
xuất trong các công trình và các SKKN trước đó.
a tz
1.3. Hệ thống các giái pháp có thể vận dụng trong phạm vi rộng rãi, ở nhiều lớp học, cấp
z
học khác nhau. Quan trọng là các giáo viên CN lớp cần bỏ thêm thời gian, công sức
gm
cùng đồng hành và xây dựng với các em. Rễ của sự chuẩn bị, xây dựng có thể
ai
l.c
đắng, nhưng quả của nó tin chắc sẽ rất ngọt ngào.
om
1.4. Với các biện pháp như trên chúng tôi đã tiến hành thực nghiệm ở một số lớp
Lu
trong trường THPT Hoàng Mai và thu về những kết quả rất khả qua. Đó là đồng
an
lực và niềm tin để thêm một lần nữa khẳng định giá trị và sự đúng đắn trong
va
nhuwnxg cách làm mà chúng tôi đã đề xuất. Từ đó, chúng tôi nhận thấy đề tài đã
n
đóng góp được một số khía cạnh cơ bản sau:
th
ac
- Tính mới:
+ Đề tài đã đề xuất được biện pháp, cách thức thực hiện có hiệu quả hình thức phân
quyền cho HS lớp CN tự quản lí và thực hiện nhiệm vụ nhằm phát huy tính dân
chủ trong trường học. Trong đó, những cách thức truyền thống đã được cải tiến
và đồng thời chúng tôi có bổ sung thêm một số cách thức mới do cá nhân đúc rút
được qua thời gian nghiên cứu.
+ Các biện pháp đưa ra đã được triển khai, kiểm nghiệm trong các năm học vừa
qua đã mang lại sự phấn khởi, hứng thú cho GVCN và HS lớp chủ nhiệm, bắt kịp
với xu thế chung của chương trình giáo dục phổ thông mới. Vận dụng đề tài vào
thực tiễn giáo dục trong nhà trường sẽ mang lại hiệu quả cao hơn trong việc giáo
dục toàn diện HS trên cơ sở những tài liệu cũ, cách làm cũ
63
lu
an
va
n
to
t ng
- Tính khoa học:
hi
ep
Đề tài được trình bày rõ ràng, hệ thống. Hệ thống các biện pháp vừa phù
sk
hợp với thực tiễn, vừa có điểm tựa vững chắc từ cơ sở lí luận, đảm bảo mục tiêu
kn
giáo dục phổ thông, đa dạng hóa các hình thức giáo dục HS.
qu
- Tính sáng tạo:
an
Các biện pháp được thể hiện trong đề tài là sự đúc kết của quá trình CN
ly
nhiều năm, đạt được nhiều kết quả khả quan và không trùng lặp với bất cứ công
do
trình nghiên cứu nào trước đó về công tác CN
w
nl
oa
2. Kiến nghị, đề xuất
d
2.1. Đối với nhà trường
lu
an
- Trên cơ sở mục tiêu, kế hoạch của Bộ GD-ĐT nói chung, Sở GD-ĐT Nghệ An
va
nói riêng, mỗi trường học cần đưa nội dung xây dựng môi trường văn hóa học
nf
đường, an toàn văn minh, lành mạnh, dân chủ vào các kế hoạch cụ thể
ul
lm
- Đổi mới các tiêu chỉ đánh giá thi đua với các lớp, trong đó có gắn chặt với việc
oi
phát huy tinh thần dân chủ và tinh thần đoàn kết trong tập thể
nh
a
- Đa dạng hóa các cuộc thi, thiên về phát triển kĩ năng cho HS, tạo sân chơi cho
tz
tất cả các HS đều được tham gia thể hiện bản thân.
z
gm
- Nhà trường cần tạo mọi điều kiện để xây dựng một môi trường giáo dục thân
ai
thiện, lành mạnh, tích cực, đảm bảo sự tôn trọng của cán bộ, giáo viên, công nhân
l.c
viên và đặc biệt là của người học, giúp các em tự tin học hỏi, trải nghiệm, khám
om
phá, rút kinh nghiệm và hoàn thiện mình.
Lu
- BGH Nhà trường cần chỉ đạo ĐTN mở nhiều lớp tập huấn về kĩ năng Đoàn- Hội
an
cho HS THPT, về đổi mới công tác giáo dục kỹ năng sống cho HS để HS nhận
va
thức được tầm quan trọng của việc rèn luyện kĩ năng, tham gia các hoạt động tập
n
thể sẽ giúp mình trưởng thành như thế nào.
th
ac
- Thư viện trường có thể cập nhật những văn bản mới về việc xây dựng môi trường
dân chủ trong trường học để GV, HS tham khảo, nắm chắc thêm về những quyền
và nghĩa vụ của mình. Từ đó, biết cách phát huy tối đa những điều nằm trong
quyền hạn cá nhân đúng pháp luật.
- Tổ chức cho HS gặp gỡ với các chuyên gia tư vấn tâm lý để các em giải đáp thắc
mắc và được chia sẻ những lời khuyên bổ ích và học hỏi các kỹ năng mềm quan
trọng (kỹ năng thuyết trình, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng từ chối, kỹ năng tự quản
bản thân ...).
2.2. Đối với GVCN
- Cần thường xuyên bồi dưỡng năng lực quản lí cho cán bộ lớp, nâng cao năng lực
tổ chức các hoạt động thi đua cho ban các sự lớp, tổ trưởng các đội nhóm, ban
- GVCN cần dành thời gian thích đáng để quan tâm đến HS, nhận diện và phát
64
lu
an
va
n
to
t ng
huy kịp thời những nhân tố có triển vọng, đồng thời giúp đỡ những HS còn chậm
hi
ep
phát triển, thấu hiểu tâm tư nguyện vọng và hỗ trợ giải quyết khó khăn của HS.
Từ đó, đảm bảo rằng HS nào cũng được quan tâm, yêu thương và tạo điều kiện
sk
kn
phát triển như nhau.
qu
- GVCN phải kết hợp chặt chẽ với cha mẹ HS, giáo viên bộ môn, ĐTN trong công
an
tác thi đua- khen thưởng giúp HS có động lực trong việc học tập và thực hiện
ly
nhiệm vụ được giao. Mỗi thầy cô phải thực sự là một tấm gương đạo đức, “tấm
do
gương tự học và sáng tạo”.
w
2.3. Đối với HS :
nl
oa
- Mỗi HS phải luôn nâng cao ý thức của bản thân về tầm quan trọng của việc phát
d
lu
huy tinh thần dân chủ trong trường học. Nắm được về quyền và nghĩa vụ người
an
HS cần phải làm, trên cơ sở đó, phát huy tối đa quyền lợi của bản thân trong khuôn
va
khổ cho phép
nf
ul
- Mạnh dạn phát biểu quan điểm ý kiến cá nhân đối với công việc của tập thể, với
lm
những cơ chế chính sách có liên quan đến người học.
oi
- Tích cực tham gia các hoạt động giáo dục toàn diện trong và ngoài nhà trường,
nh
a
tham gia vào các đôi/nhóm để thực hiện các dự án, tham gia các cuộc thi do lớp,
tz
Nhà trường và cấp trên phát động để hình thành phẩm chất, năng lực cá nhân
z
gm
- Sống có trách nhiệm với bản thân và tập thể, không ngừng phấn đấu nỗ lực vươn
ai
lên trong học tập và rèn luyện
l.c
2.4. Đề xuất hướng phát triển đề tài
Đề tài có thể tiếp tục được thực hiện và áp dụng trên diện rộng ở nhiều lớp,
om
Lu
nhiều trường của các vùng, miền khác nhau trong thời gian lâu dài. Trong thời gian
an
tới, nếu được mở rộng việc tổ chức học tập trao đổi công tác giáo dục và giảng dạy
va
liên trường, sẽ là cơ hội để các GVCN có “môi trường” giao lưu, trao đổi thêm
n
th
nhiều cách làm hay.
ac
Trong thời gian tới, chúng tôi mong muốn được tiếp tục thực hiện đề tài trên
diện rộng ở các lớp trong trường THPT Hoàng Mai và các trường trên địa bàn
Quỳnh Lưu- Hoàng Mai và rộng hơn nữa nếu có thể. Đây là một hướng đi hoàn
toàn có thể thực hiện được khi khoảng cách về không, thời gian giữa những người
GVCN đã hoàn toàn được rút ngắn nhờ sự hiện đại của CNTT.
Trên đây là một số kinh nghiệm của chúng tôi trong công tác CN lớp nhằm
xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, dân chủ, văn minh. Đồng thời,
góp phần hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của HS một cách toàn diện
trong thời đại mới. Mặc dù dày công nghiên cứu và rất tâm huyết nhưng đứng từ
góc nhìn cá nhân khó tránh khỏi những phiến diện và hạn chế. Vì vậy, sự đóp góp
ý kiến của các thầy cô đồng nghiệp và hội đồng khoa học các cấp sẽ là những đóng
góp quý báu cho chúng tôi hoàn thiện đề tài hơn nữa.
65
lu
an
va
n
to
t ng
hi
ep
TÀI LIỆU THAM KHẢO
sk
kn
1. Công tác giáo viên chủ nhiệm ở trường trung học phổ thông – Hà Nhật Thăng
qu
– NXB Giáo dục – 2018.
an
2. Điều lệ trường trung học phổ thông theo thông tư 32/BGD-ĐT/2020
3. Giáo trình giáo dục học phổ thông – Trần Thị Hương – ĐHSP Tp. Hồ Chí Minh
ly
– 2009
do
w
4. Hồ Chí Minh. Toàn tập. Tập 6. H. NXB Chính trị quốc gia, 1996
nl
5. Khoa học quản lý giáo dục – Trần Kiểm – NXB ĐHSP – 2018
oa
6. Luật GD (2009) - NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội
d
lu
7. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức
an
chính quyền địa phương năm 2019
va
8. Phương pháp công tác của người giáo viên chủ nhiệm ở trường trung học phổ
nf
thông - Hà Nhật Thăng – NXB Đại học Quốc gia Hà nội – 2010
ul
lm
9. Quản lý giáo dục – Bùi Minh Hiển – NXB ĐHSP – 2016
oi
10. Tâm lí học (dành cho sinh viên đại học sư phạm), Phạm Minh Hạc (Chủ biên),
nh
Lê Khanh, Trần Trọng Thủy; NXB Giáo dục năm 1989.
a
11. Tâm lí học lứa tuổi và tâm lí học sư phạm, Lê Văn Hồng, Lê Ngọc Lan,
tz
Nguyễn Văn Thành, NXB Thế giới.
z
gm
12. Các tài liệu BDTX các modul 3,4,5,6 cấp THPT năm 2021
ai
13. Các công văn, chỉ thị, thông tư chỉ đạo
l.c
- Chỉ thị số 31/CT-TTg ngày 04/12/2019 xây dựng và bảo đảm môi trường giáo
om
dục an toàn. lành mạnh, thân thiện, phòng. chống bạo lực học đường;
Lu
- Kế hoạch số 520/KH-UBND ngày 26/8/2019 về việc thực hiện Đề án xây dựng
an
văn hóa ứng xử trong trường học trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2019 – 2025;
va
- Nghị định số 80/2017/NĐ-CP ngày 17/7/2017, quy định về môi trường giáo dục
n
an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường;
th
- Thông tư 22/2021/TT-BGDĐT về đánh giá học sinh THCS, THPT (qua
ac
webside: https://luatvietnam.vn)
- Thông tư 33/2018/TT-BGDĐT ngày 25/12/2018 về công tác xã hội trong trường
học;
- Thông tư 06/2019/TT-BGDĐT ngày 12/4/2019 quy định về quy tắc ứng xử trong
các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông. giáo dục thường xuyên.
- Quyết định số 1299/QĐ-TTg ngày 3/10/2018 về việc phê duyệt Đề án “Xây dựng
văn hóa ứng xử trong trường học giai đoạn 2018 - 2025”;
- Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và
làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh;
- Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Hội nghị Trung ương 8 khóa XI
về đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT;
14. Các trang tin điện tử về công tác chủ nhiệm và các trang tin khác liên quan
đến đề tài.
66

Sáng Kiến Nâng Cao Chất Lượng Công Tác Chủ Nhiệm Lớp Thông Qua Hình Thức Phân Quyền Cho Học Sinh Tự Quản Lí Và Thực Hiện Nhiệm Vụ (2023)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Sáng Kiến Nâng Cao Chất Lượng Công Tác Chủ Nhiệm Lớp Thông Qua Hình Thức Phân Quyền Cho Học Sinh Tự Quản Lí Và Thực Hiện Nhiệm Vụ (2023)

Uploaded by

Copyright:

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG

CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

Ths Nguyễn Thanh Tú

SÁNG KIẾN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG

Tài liệu chuẩn tham khảo

Hỗ trợ trực tuyến

Năm thực hiện: 2022 - 2023

Năm thực hiện: 2022- 2023

Trao thưởng cho các nhóm

2 Lựa chọn 4 85 57 491 3,36

Tổng trung bình 3,52 Rất cấp thiết

3 Biết cách 1 3 54 88 521 3,57

Tổng trung bình 3,50 Rất khả thi

You might also like