Ordezkaritza enpresan eta negoziazio kolektiboa(langileen

ordezkariak)

Ordezkaria: pertsona bat edo pertsona batzuek hainbat pertsonen izenean jardutea.

1. Bi motatakoak: Unitarioa eta sindikala

2. Langileen eskubideak, betebeharrak obligazioak

3. Hitzarmen eta gatazka kolektiboak

1. Ordezkaritza kolektibo sindikala eta unitarioa

Langileek ordezkarien bitartez parte hartzen dute enpresan.

Kolektibo unitarioa: langileen delegatua + enpresa batzordea

Kolektibo sindikala: Sindikatuen delegatua + atal sindikala

Sindikatuek enpresan aurkezten dute eta beren sindikatua bakarrik ordezkatzen dute

50 langile baino gutxiago direnean enpresan

50 langile baino gehiago direnean enpresan

Delegatu kopurua

0-6→ 0 delegatu
6-10→ 1 Gehiengoek erabakita
11-30→ 1 derrigorrez
31-49→ 3 derrigorrez
50+→ Enpresa batzordeen bidez
50-100→ 5 kide
101-250→ 9 kide
251-500→ 13 kide
501-750→ 17 kide
751-1000→ 21 kide
1000+ → 21 kide (+2 ordezkari 1000 langileko, 75 gehienez)

Hautezkundeen bidez aukeratzen dira ordezkariak.

Bozkatuko duten langileek 16 urte baino gehiago eta gutxienez hilabete bat
enpresan
Hautagaia izateko 18 urte minimo izan behar da eta 6 hilabeteko antzinatasuna
gutxienez.

Hauteskunde mahaian (250 langileko hauteskunde mahaian)

Presidente, antzinatasun handiena
Kide 1, adinez nagusiena
Kide 2, adinez gazteena

Enpresa batzordeetako hauteskundeak

-Teknikari eta administrariena
-Espezialista eta kalifikazio gabeak

● Aukeraketa, zerrenda itxi baten bidez izango da.

● 50 langileetik behera
○ Hautesle bakarra
○ Zerrenda irekia
○ Berdinketa kasuan, antzinatasuna erabakigarri

Boto moduak:
Zerrenda irekia
zerrenda itxia

2. Langileen, delegatuen eta batzordeko kideen eskumenak

Obligazio eta bermeak

Enpresa batzorde bat osatzen da 50 langileekin. Enpresa lantoki bat baino gehiago
edukita langileak batu ahal ditu 50 langileetara iristeko.

Zuzendaritzaren ekiminez edo herrialde desberdinetako gutxienez 2 lantokkietako

gutxienez 100 langileren ekimenes, europako enpresa batzordea sortu ditzakete.

Eskumenak:
- Enpresaren inguruko informazioa jaso
- Egoera ekonomikoa aztertu
- Absentismoa
- lan istripuen eta gaixotasun profesionalen indizeak jakitea
 - Kontsultatuak izateko eskubidea:
- Kaleratzeetan
- Plantillaren berregituraketa
- Lanaldi murrizketak
- Kontratu eteteak

Obligazioak:
- Laneko araudia eta segurtasun eta higiene araudia betetzen dela segurtatzea
- Lan arloko epitegira jotzeko eta zalaketak jartzeko.

Bermeak:
- Ezin dira zigortuak ezta kaleratuak izan
- Kaleratzeko orduan, epaileak bidegabea dela esaten badu, ordezkariak
erabakiko du enpresan berriz hartu edo indemnizazioa jaso.
- Zigor astuan bat ezarri nahi baldin badiote, kontraesan espediente bat egin
beharko zaio
- Enpresan kaleratze edo lekualdatze kolektibo kasuan, ordezakriak geratzeko
lehentasuna izango du.
- Ordezkaritzarekin loturiko gaietahn iritzia libre emateko eta lan arloan sozial
material argitaratzeko eta banatzeko eskubidea izan du.
- Ordezkari bakoitzak funtzioak betetzeko, 15-40 ordu hilean. Enpresak duen
langile kopuruaren arabera.
- Hitzarmen kolektibo bidez, ordezkariak lanetik erabat salbuetsita gera
daitezke, ordainsari bat jasoz. Figura horri sindikatuko liberatu deitzen zaio.
- Langileek eskubidea izango dute, lanorduetatik kanpo eta lantokian
batzartzeko, lantokiak horretarako baldintzak baldin baditu.
- Langileen delegatuek, enpresa batzordeak, enpresako langileen %33k
batzarrerako deialdia egiteko eskubidea dute.
- Langileen ordezkariak batzarraren buru izango dira eta soilik gai zerrendako
gaiak aztertuko dira.
- Enpresari 48 ordu lehenarazi behar zaio batzarra egingo dela
- Plantilla osoari eragiten dioten akordioak onartzeko, botoen gehiengo osoa
behar da.
- Azken batzarretik, 2 hilabete baino gehiago igaro ez diren kasuetan bakarrik
batzarra egiteari ezetz esan dezake.
- Enpresak ezez esan ahalko du, baita ere, aurreko bileretan egindako kalteak
konpondu gabe daudenean eyta uganzaben itxiera egoera dagoenean.

Askatasun sindikala:
Sindikatua sortzeko eta afilitziatzeko libre izateko eskubidea.
Afiliatuak izan ahal dira:
Langileak, langabeak, funtzionarioak, desgaituak, langile gabeko autonomoak
Sindikatu delegatua lortzeko baldintzak:
Enpresa batzordean delegatu bat izan behar du
250 langile baino gehiagoko enpresa batean izan behar da
Ez dauka botorik, nahiz eta bileretara joan eta informazioa eskuratu

Funtzioak:
Enpresako bileretara joan, hitza izanez baina botorik ez

Maximo 4 sindikatu delegatu izan ahalko dira

Estatu mailan, langileen eta delegatu eta enpresa batzordeetako kide %10 gutxienez
Autonomian erk, langileen eta delegatu eta enoresa batzordeetako kide %15
gutxienez, 1500 ordezkari badira
Sektore jakin batean, langileen eta delegatu eta enpresa batzordeetako kide %10
gutxienez

Ordezkari handieneko sindikatuen funzioak:

1. Administrazio publikoen aurrean langileak ordezkatzea (ordezkagarritasun
txikiko sindikatuak ez)
2. Admministrazio publikoen aurrean lan baldintzak zehaztean, solaskide gisa
parte hartzea
3. Negoziazio kolektiboan parte hartzea
4. Lan gatzkak judizioaz kanpo ebazteko sistemetan parte hartzea
5. Langileen delegatu eta enpresa batzordeko kide izateko haustekundeak

3. Hitzarmen kolektiboa

Langileen ordezkariek eta enpresariek adostatzen duten lan baldintza guztiak da.
Hitzarmenak pertsonal, lurralde, funtzio, denbora kontuan hartzen aplikatzen eta egiten dira
Atxikipena eta hedapena erabiliz aplikatu ahal da hitzarmen bat langile bateri.

4. Hitzarmen kolektiboa II
Gatazka kolketiboa, langile talde bat edo enpresa ala enpresa talde bat
Juridikoa, arauen interpretazio ezberdina langile eta enpresaren artean, desadostasuna
Interesezkoa, araua edo baldintzak aldatzea eskatzen denean

Greba: presioa eragiteko eta langileen eskubideak defendatzeko tresna, denbora jakin
batean lanera ez joaten, oinarrizko eskubide bat (konstituzioan jarrita)
Debekatuta:
Grebalarien interes profesionalari eragiten ez dioten edo babeste grebak
Greben xedea ezin daiteke izan hitzarmen kolektibo batean itundakoa aldatzea indarrean
dagoen bitartean
Txandakako grebak, sektoreka edo departamenduka
Greba estrategikoak
Arautegi grebak, zerbitzua kolapsatuz

Nork egin dezake greba deialdi bat? Zeinek konbokatuko du?

Langile delegatuek edo enpresa batzordeak
Sindikatuak ere bai edo langileek bozkaketa baten bidez
Jakinarazpena gutxienez 5 egunekoa izan behar da, enpresari eta lan agintaritzari

Greba egiteko ekiditeko ituna:

hainbat autonomia erkidegotan greba egin aurretik bitartekari batengana jotzeko aukera
dago
Deitzaileek greba batzorde bat osatuko dute, gatazkak eragindako 12 langile osatutako
batzordea
Greba egin edo lan egin errespetatu behar du.
Greba ari den langilea ezin da ordezkatu
Greba egiten ari direnak informazio piketeak egin ahal dituzte, informazio banaketak
emanez etab, baimena dute enpresako lokalak okupatzeko biltzeko
Greba irauten duen bitartean, langile grebalariak lan-kontratua etenda dago, ez dute soldata
kobratuko, ezta aparteko pagak ere, baina ezin dira opor egunetatik deskontatu
Kotizatzeko betebeharra etenda geratuko da

Ugazaben itxiera
Langileak greba eginda, enpresa ere itxi ahal da, langileen kontratuak etenda egonda
Itxiera arrazoiak:
Lantokiak pertsonak edo gauzak arriskuan daudenean
Lantokiaren legez kontrako okupazio
Produkzio prozesu normala galaratzen duen ez agertzea edo irregulartasunak daudenean

Gatazka ebazteko mekanismoak itundu: soluzio estrajudiziala, laneko arbitraje auzitegia

dago horretarako. Adizkidetzea, bitartekaritza eta arbitrajeko bideak eskaintzen.