16.10.

2023
NOT: Bu haftaki dersimizin başında Güneş Hoca geçen hafta işlemiş olduğumuz konunun kısa bir
tekrarını yapmıştır.

Geçen haftanın notları:

 İnsan öldürme suçunda suçun hukuki konusu ile mağduru birleşebiliyor.

 Ceza hukukunda kişiliğin başlangıcı ceninin anne karnından ayrılmasıyla başlar. Bebeğin
kordonunun kesilip kesilmemesi önemli değil.
 Kişiliğin sona ermesi için de tabii/doğal ölümün gerçekleşmesi gerekir. Organ nakli için
düzenlenmiş olan beyin ölümü istisnai hükümdür ve ceza hukukunda istisnai hükümler geniş
yorumlanamaz.
 İnsan öldürme suçu serbest hareketli bir suçtur. (Serbest hareketli suç; her türlü elverişli
koşulda ve elverişli vasıta ile sonucun gerçekleştirilmesi. Yeter ki sonuç ile davranış arasında
nedensellik bağı olsun.)
 İhmal; kişinin hukuken yapması gereken bir davranışı yapmamasıdır. İhmal teknik bir terimdir.
Kasten veya taksirle de gerçekleştirilebilir. Somut olayın koşullarında ihmalin kasıtla yapılıp
yapılmadığına bakılması gerekir.
 Sonuçlu suçta suç fiilinin gerçekleşmesiyle dış dünyada meydana gelen zarar kast edilmez. Bir
suçun sonuçlu olup olmadığını anlamak için kanuna bakarız. Kanun koyucu gerçekleştirilmiş
olan bir davranışın kanunundaki tanımında dahil etmişse bu davranış sonuçlu bir suçtur.
Kanundaki suçun sonucu belirtilmemişse o suçun gerçekleşmesi için davranış yeterli
görülmüşse bu da sırf davranış suçudur. (Zimmet suçu sırf davranış suçudur.)
 Hazırlık hareketleri kural olarak cezalandırılmaz. Cezalandırılabilmesi için kanunda özellikle
belirtilmesi gerekir. Suç teşkil eden davranışın cezalandırılabilmesi için suçun icrasına
başlanması gerekir. Suçun icra hareketlerini de her suç açısından değerlendirilmesi gerekir.

Bu hafta işlemiş olduğumuz konu başlıkları şu şekildedir:

1. Suçun teşebbüs aşamasında kalması.

2. Kastla öldürme suçu
3. Suçun ağırlaştırıcı nedenleri.

A. Suçun Teşebbüs Aşamasında Kalması:

 Ölüm sonucunun gerçekleşmesinden önceki aşama teşebbüs aşamasıdır.
 Teşebbüs aşamasındaki suçlardan bahsederken aynı zamanda geçitli suçlardan da bahsetmek
gerekir. Öldürme suçunda yaralama geçitli suçtur. Çünkü öldürme suçunun sonucunun
gerçekleşmesi için yaralama suçunun da gerçekleşmesi gerekir. Burada bakılması gereken
husus fail suçu gerçekleştirmeye çalışırken ne kasıtla hareket etmiştir.

Somut olayın koşulları değerlendirildiğinde;

 Failin kullandığı vasıta,

 Fail ile mağdur arasındaki ilişki,
 İsabet mahiyeti (Fail mağdurun karın boşluğuna mı yoksa öldürücü olmayacak derecede
mağdurun topuklarına, bacağına mı hedef almıştır.) failin niyeti yaralamaya mı yoksa
öldürmeye mi ait olduğu belirlenir.
B. Kastla Öldürme Suçu
 Failin suçun tüm unsurlarını biliyor ve istiyor olması gerekir. (Doğrudan kast)
 Olası kast ise kişi gerçekleştirmek istediği davranış sonucunda zarar vereceği kişiyi
öldürebileceği ihtimalini anlıyor ancak ‘bana ne, ne olursa olsun’ diyerek sonucun gerçekleşip
gerçekleşmeyeceğini önemsemiyor. Olası kastla işlenmiş suçlarda verilecek ceza
hesaplanırken suçun miktarında indirime gidilir. Olası kast cezada hafifletici bir nedendir.
 Olası kastlarda işlenen suçlarda teşebbüs mümkün değildir.

ÖRNEK-1:

Bir iş gezisi sebebiyle evden birkaç günlüğüne ayrılmak zorunda olan anne, daha üç aylık
bebeğini ‘zaten evde ayrılmadan önce karnını doyurdum, bir şey olmaz’ diyerek bebeğini
emzirip evde tek başına bırakmıştır. Daha üç aylık olan bebek evde tek başına kaldığı süreç
boyunca acıkmış ve açlığa daha fazla dayanamayıp ölmüştür.

Bu olayda anne her ne kadar bebeğinin karnını doyurduğunu ve kendisi eve gelene kadar
bebeğe bir şey olmayacağını düşünse bile yeni doğmuş bir bebeğin sık sık anne sütüne ihtiyaç
duyacağı, bebek yeteri kadar beslenmezse ve ilgilenilmezse ölebileceği sonucu bilinen bir
olgudur. Bundan dolayı annenin burada yapmış olduğu suç doğrudan kasttır.

ÖRNEK-2:

Uçakta bulunan yolculardan sadece birini öldürmek isteyen bir kişi uçağa bomba yerleştirmiş ve
bombanın patlamasıyla uçaktaki herkes ölmüştür.

Failin uçakta bulunan kişilerden sadece birini öldürmek istemesinden dolayı uçağa bomba
yerleştirmesiyle bombanın patlaması halinde uçakta bulunan herkesin ölebileceği ve bundan
kaçışın mümkün olmayacağını failin kendisinin de bilmesine rağmen bu durumu
önemsememiştir. Failin burada yapmış olduğu suç doğrudan kasttır.

ÖRNEK-3:

Meydana yerleştirilmiş olan bombanın patlaması ile çevrede bulunan kişilerden bazıları ölmüş
daha uzakta bombanın şiddetinden etkilenen kişiler yaralanmıştır.

Bu olayda bombayı meydana yerleştiren kişi olası kastla hareket etmiştir. Çünkü bombanın
patlaması sonucu bombanın şiddetiyle çok fazla insanın ölebileceğini ve yaralanabileceğini
öngörmüş ancak bu durumu önemsememiştir. Uçağa konulan bomba örneğinden farklı olarak
bu örnekte olası kastın olmasının sebebi meydana koyulan bombadan toplam kaç kişinin
etkilenebileceğinin saptanamamasıdır. Ancak uçakta toplam kaç kişinin bulunduğu ve
bombanın patlaması sonucunda uçaktaki herkesin öleceği fail tarafından kesin bir şekilde
bilinmektedir.

C. Suçun Ağırlaştırıcı Nedenleri (TCK M.82)

 TCK m.82/1/a: Tasarlama
 Failin saikine ilişkin ağırlaştırıcı nedendir. Üç temel teori vardır: Soğukkanlılık teorisi, zaman
teorisi, plan kurma teorisi.
 1. Soğukkanlılık Teorisi: Fail öldürme fiilini soğukkanlılık duygusu içinde gerçekleştirmişse
burada bir tasarlama vardır.

Yargıtay’ın kabul ettiği görüştür. Hocamız bu görüşün tasarlama için tam bir ölçüt olarak kabul
edilmemesi gerektiğini düşünür.

2. Zaman Teorisi: Failin öldürme kararını verdiği anla fiili gerçekleştirme anı arasında belirli bir
zamanın geçmesi gerekir.

Güneş Hocaya göre bu görüş de tek başına belirli bir ölçüt değildir. Arada belirli bir vaktin geçmesi
failin isteği dışında gerçekleşen sebeplerden dolayı olmuş olabilir.

3. Plan Kurma Teorisi: Fail suç işleme kararı vermişse ve öldürme kararı ile gerçekleştirme anı
arasında geçen zamanda öldürme suçunu işlemeye yönelik hazırlıklar yapması.

Tasarlamanın olup olmadığını belirlemede zaman ve plan yapma teorisinin birlikte

değerlendirilmesi gerekir.

 Öldürme fiilinde hem tasarlama hem de haksız tahrik bir arada bulunabilir. Soğukkanlılık
teorisinin kabul edilmesi halinde tasarlama ve haksız tahrik bir arada bulunamaz.
 Gerçekleşmiş olan öldürme suçunda tasarlama cezayı ağırlaştıran bir nedenken haksız tahrik
cezayı hafifleten bir nedendir.
 Tasarlama failin saikiyle ilgili bir ağırlaştırıcı neden olduğu için suç gerçekleşirken hata veya
sapma nedeniyle A’yı öldürecekken B’ye isabet etmesi halinde de suç değişmez.

 TCK m.82/1/b: Canavarca Hisle veya Eziyet Çektirerek Öldürme

 İnsan öldürme suçu hem canavarca hem de eziyet çektirerek gerçekleştirilebilir. Bu ikisi ayrı
ağırlaştırıcı nedendir.
 Canavarca hisle öldürme: Öldürmek için öldürmedir, nedensizdir. Örneğin yeni bir silah alan
biri sırf denemek için karşıdan geçen birine silahla ateş ediyor. Öldürmekten alacağı zevki
tatmak için öldürmek.
 Bu durumun akıl sağlığı ile ilişkisi iyi incelenmelidir. Fail tam veya eksik akıl hastalığına
sahipse faile canavarca hisle öldürmede ağırlaştırıcı neden değil akıl hastalığından dolayı
indirime gidilmeli.
 Fiilin canavarca hisle işlenmesi farklı bir durum canavarca işlenmesi ise farklı bir
durumdur. Örneğin mağdurun öldürülürken bedenindeki parçaların ayrı ayrı bedeninden
ayrılmaya çalışılması canavarca işlenmiş bir suçtur ancak canavarca hisle işlenmemiştir.
 Öldürmenin nedenine bakarak canavarca hisle mi olup olmadığı incelenmelidir. Örneğin
absürt bir neden varsa canavarca his vardır. Canavarca işlenmesinde de somut olaya
bakmak gerekir.
 Eziyet çektirerek öldürmede de mağdurun acı çekmiş olması gerekir. Sadece failin eziyet
çektirme hareketi tek başına yeterli değildir. Mağdurun uzun süre acı çekmesine de gerek
yoktur. Anlık yapılan eziyetin acısını hissetmesi yeterlidir. Sonrasında mağdur acıya
dayanamayarak bayılmış da olabilir.
 Fiziksel ve ruhsal bir acı mı gerekir? Sadece fiziksel acı eziyet çektirerek öldürmenin
ağırlaştırıcı nedeni için yeterlidir.

Not: bir olayda birden fazla ağırlaştırıcı neden gerçekleşmişse bunun kararda belirtilmesi gerekir.
Birden fazla kez ağırlaştırıcı nedenle failin cezası arttırılmaz.