KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINO

Midterm Quarterly Assessment (Unang Semestre)

TIN(D)IG: KRITIKAL NA SANAYSAY

Baitang at Pangkat: 11 STEM-3B Pangkat Blg.: Bilang 1 Commented [AP1]: I. 8

II. 8
III. 2
IV. 1
Mga Pangalan:
Kabuuan: 19/25
1.Timothy Robert Xyle B. Tan 3.Miel Christian E. Oira
2.Caitlyn Juamie D. Gumasing 4.

TINDIG:
1. Sang-ayon kami na “Kailangan ng ating bansa ang isang malay at sistematikong proseso
ng pagpaplanong pangwika.”
PANIMULA:
Ang isang malay at sistematikong proseso ng pagpaplanong pangwika ay mahalaga para sa
bansa. Ito ay makakatulong sa pagpapalaganap at pagpapahalaga ng pambansang wika. Sa
pamamagitan ng malinaw na plano, maaaring maipalaganap ang wika sa buong bansa, na
nagbubukas ng pintuan para sa mas marami pang mamamayan na matutong magamit ito. Ang
pambansang wika ay may mahalagang papel sa pagpapalaganap ng identidad ng isang bansa.
Ang malay at sistematikong pagpaplano nito ay nagpapalakas ng pagiging Pilipino at
pagkakakilanlan ng mga mamamayan sa kanilang wika. Ang malay at sistematikong pagpaplano
ng pangwika ay makakatulong sa pagpapaunlad ng edukasyon sa bansa. Ito ay makakatulong sa
pagbuo ng mga kurikulum na may tamang pagtuturo ng wika, na nagpapalakas ng kasanayan ng
mga mag-aaral. Sa pamamagitan ng malay at sistematikong proseso ng pagpaplanong pangwika
ay may malalim na kahalagahan sa pagpapaunlad at pagpapalaganap ng wika at kultura ng
bansa.
PAGPAPAUNLAD:
Sa pagpaplano ng wika, marami tayong ikinokonsiderang aspekto. : Pambansang pambansang
Wikawika, Balarilabalarila, Baybaybaybay, Bantasbantas, at marami pang iba. (CSU,
Studocu.com n.d) Sa mga aspektong ito, maaaring magkaroon ng mga argumento sa
mapagdedesisyunan sa mga nabanggit. Kaya ang Pangkat pangkat Isa isa ay sumasang-ayon na
dapat ay malay o kasama ang mga taumbayan sa pagplaplano o pagproproseso nitong mga
nasabing aspekto ng ating wika at hindi lamang ang gobyerno. Bakit? Unang Unang-una sa lahat,
Batay batay sa Global State of Democracy Initiative o GSDI, ang Pilipinas ay isang
Demokratikong demokratikong bansa. Kaya’t marapat lamang na ang taumbayan ay magkaroon
ng sabi boses sa mga nasasabing aspetoaspekto na ito, pagkat ang sambayanan rin naman ang
mamromroblema o mag
bebenepisyo kung ang nasabing pagbabago ay nasapatupadnaipatupad. Ang populasyon ng bansa
ay nasa
117,869,862 nitong Hulyo, 16, 2023 ayon sa Worldometers.info, kaya’t kung ang buong bansa
ang pakikinggan sa mga pagbabagong ito, hindi malayo na aabutin ng napaka tagal na panahon
bago matapos ang isang diskusyon. Kaya naman magkakaroon ng MASISTEMANG proseso Commented [AP2]: Paano ang masistemang proseso nito?
para mga ganap na ito. Ang pagkakaroon ng Sistema sistema sa mga bagay ay isa sa mga paraan
upang mapanatili na ang isang nasabing Gawain gawain ay magaganap nang walang aberya.
Maaaring ito ay kanilang simulan sa pagkuha ng panig ng bawat Pilipino na maapektuhan ng
pagbabago sa kanilang pananaw sa planong isinasagawa. Sundan naman ito ng pag pangkat ng
kabuuang sagot ng bawat apektado kung sila man ay sang-ayon o tumatanggi sa pagbabagong
ito. Kung magkakaroon ng malaking agwat sa mga sagot ng mamamayan, ating makukunsidera
na ang nakararami ay, sumasang-ayon o tumatanggi kaagad dahil porket ito ay hindi akma sa
iyong palagay, ay dapat hindi na ito isapatupad. At kung katiting man ang agwat, ay Commented [AP3]: Pasimplehin ang pahayag na ito.
magkakaroon ng mas malalim pang pagtatalakay sa naturang isyu. Ang hindi pagsama ng
taumbayan sa mga desisyon na makaka apekto sa kanila mismo ay maaring magdahilan ng pagka
wala ng tiwala ng taumbayan sa gobyerno mismo. Maaaring sa mata ng gobyerno, ito ay
Magandamaganda. Pero bilang mga taumbayan na nakakaranas mismo ng nasabing pagbabago, Commented [AP4]: Linawin ang pahayag na ito.
maaring hindi ito kasing ganda ng nasa isip nila. Gawin nating batayan halimbawa ang pagkawala
ng prangkisa ng ABS-CBN. Noong hindi pinahintulutan ng gobyerno ang kanilang pag pag-
renew ng prangkisa noong taong 2020, kung saan 70 ang HINDI pumayag na sila ay muling Commented [AP5]: Naunawaan ko ang pagtatangka na
iugnay ito sa isang malaking isyu subalit hindi ba't parang
bigyan ng prangkisa. (Malindog-Uy, 2020). Sa tingin nila ito ay tama at nararapat lamang, ngunit lubhang malaki ang pagkakaiba ng pagpaplanong pangwika
hindi nila nakita ang nagging apekto nito sa 11-libo katao na empleyado ng network na ito. “Ito sa usapin ng prangkisa? Lalo sa aspekto ng pinansyal at
legalidad.
ay ang pagsisimula ng pagsupil sa Kalayaan kalayaan ng pamamahayag at; ang pagdagsa ng
mga tambay dahil marami ang mawawalan ng trabaho” “Tinataya ito sa 11-libo11,000 katao na Commented [AP6]: Gawin na lang numero: 11,000

mahigit anim na libo ay mga regular na empleyado,” Ulat ni Al G. Pedroche ng Pilipino Star
Ngayon noong ika-17 ng Pebrero, 2020. Sa desisyon na nakasaad lamang sa 81 halos katao,
hindi naisip kung ano magiging epekto nito sa taong makakaranas nito mismo. Sa mga nasabing
ito, oo, hindi magiging mabilis ang proseso sa mga pagbabagong ito pagkat, lahat ay kasama
kumpara sa desisyon na magaganap lamang sa limang katao. Pero ating masisigurado na ang
magiging epekto ng ating gagawin ay positibo at hindi
magsasaad magreresulta ng pagkadismaya o problema sa damdamin bilang isang Pilipino. Formatted: Right: 0.07", Space Before: 0.15 pt, Line
PAGLALAGOM: spacing: Multiple 1.15 li

Ang tesis na ito ay nagbibigay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng isang malay at sistematikong

proseso ng pagpaplanong pangwika. Ang Pilipinas bilang isang demokratitkong bansa, ay
nararapat lamang na pakinggan ang boses ng taumbayan, subalit maaaring umabot ng maraming
taon ang pagpaplano kapag watak-watak ang mga indibidwal. Ayon kay Dr. Ramon Guillermo,
kailangan natin ng masistematikong pagpaplanong pangwika na panglahat. Sa pamamagitan ng
maistematikong proseso sa pagpaplanong pangwika, maaaring mapaikli ang mga taon marahil
ang nasabing gawain ng walang aberya. Sa kabuuan, maipapakita ang mga pananaw na ang
pagpaplano ng wika ay isang malay at sistematikong proseso na dapat maging inklusibo at
partisipatibo para sa lahat ng Pilipino.
SANGGUNIAN:
CSU, Studocu (n.d.), Studocu. Formatted: Font color: Dark Red
https://www.studocu.com/ph/document/cotabato-state-university/bs-secondary- Formatted: Indent: Left: 0.07", Hanging: 0.43"
education/modyul-2/2655561
Formatted: Font color: Dark Red
Formatted: Font color: Dark Red
Global State of Democracy Initiative (2022), idea.int
https://www.idea.int/democracytracker/country/philippi Formatted: Indent: Left: 0.07", Hanging: 0.43", Right:
0", Space Before: 0.15 pt, Line spacing: single
nes
Formatted: Font color: Dark Red

Worldometers (2023), Worldometers Formatted: Indent: Left: 0.07", Hanging: 0.43"

https://www.worldometers.info/world- Formatted: Font color: Dark Red

population/philippines- Formatted: Font color: Dark Red

population/#:~:text=the%20Philippines%202023%20population%20is,(and%20dependencies) Formatted: Font color: Dark Red
%20by%20population Formatted: Indent: Left: 0.07", Hanging: 0.43"
Formatted: Font color: Dark Red
Anna Malindog-Uy (2020), The ASEAN Post Formatted: Font color: Dark Red
https://www.google.com/amp/s/theaseanpost.com/article/why-did-congress-deny- Formatted: Font color: Dark Red
abs-cbn- franchise%3famp Formatted: Indent: Left: 0.07", Hanging: 0.43"
Formatted: Font color: Dark Red
Al G. Pedroche (2020), Phil star
Formatted: Font color: Dark Red
https://www.philstar.com/pilipino-star-ngayon/opinyon/2020/02/17/1993671/mga-posibleng-
epekto-sa-pagsasara-ng-abs-cbn Formatted: Font color: Dark Red
Formatted: Indent: Left: 0.07", Hanging: 0.43"
Formatted: Font color: Dark Red
Formatted: Font color: Dark Red
Commented [AP7]: Iayon sa APA format ang sanggunian
Formatted: Font color: Dark Red