MÔI TRƯỜNG KINH DOANH

THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ

 MỤC TIÊU

Trình bày các yếu tố của môi trường kinh doanh thương mại quốc
tế và tác động của môi trường kinh doanh thương mại quốc tế đến
hoạt động kinh doanh thương mại quốc tế. Kiến thức của chương
3 giúp nhà kinh doanh vận dụng xem xét môi trường kinh doanh
của ngành hàng mình đang buôn bán.
 NỘI DUNG

3.1 Khái niệm và phân loại môi trường kinh doanh

thương mại quốc tế

3.2 Các yếu tố của môi trường kinh doanh thương mại
quốc tế

3.3 Tác động của môi trường kinh doanh đến hoạt động
kinh doanh thương mại quốc tế
KHÁI NIỆM MÔI TRƯỜNG KINH DOANH
QUỐC TẾ
Môi trường kinh doanh quốc tế là tổng thể các điều kiện,
các yếu tố về kinh tế, chính trị, pháp luật, văn hóa và
công nghệ… kể cả các điều kiện tư nhiên ở thế giới có
tác động và chi phối mạnh mẽ đến hoạt động kinh doanh
của các doanh nghiệp trên thị trường quốc tế đòi hỏi các
doanh nghiệp này phải điều chỉnh để thích nghi và thay
đổi các hoạt động kinh doanh cho phù hợp với những
trạng thái mà doanh nghiệp chịu ảnh hưởng.
 PHÂN LOẠI MÔI TRƯƠNG KINH
DOANH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
a/ Nếu căn cứ vào phạm vi lãnh thổ, người ta chia ra thành môi
trường kinh doanh trong nước và môi trường kinh doanh quốc tế.
- Môi trường kinh doanh trong nước tức là nói đến môi trường
kinh doanh của một nước nào đó mà ở đó các chủ thể kinh doanh
hoặc các hoạt động kinh doanh đã tồn tại lâu dài.
- Môi trường kinh doanh quốc tế là nói đến môi trường kinh
doanh của một vài quốc gia nào đó mà các chủ thể kinh doanh
và các hoạt động kinh doanh đã và đang hướng tới
b/ Nếu căn cứ vào chức năng hoạt động của môi trường người ta
chia môi trường kinh doanh thành môi trường quản lí, tổ chức,
công nghệ và nhân lực.
c/ Nếu căn cứ vào điều kiện kinh doanh, người ta chia môi
trường kinh doanh thành môi trường tài chính, tiền tệ và đầu tư
 PHÂN LOẠI MÔI TRƯỜNG KINH
DOANH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
d/ Nếu căn cứ vào các yếu tố cấu thành nên môi trường kinh doanh, người ta chia
môi trường kinh doanh quốc tế thành các môi trường thành phần, bao gồm môi
trường chính trị, môi trường kinh tế, môi trường văn hóa và môi trường công
nghệ.
e/ Nếu căn cứ vào mức độ cạnh tranh trên các thị trường, người ta chia môi
trường kinh doanh quốc tế thành các thị trường có môi trường cạnh tranh cao,
khốc liệt và các thị trường có môi trường cạnh tranh bình thường.
f/ Nếu căn cứ vào chức năng hoạt động của môi trường người ta chia môi trường
kinh doanh thành môi trường quản lí, tổ chức, công nghệ và nhân lực.
g/ Nếu căn cứ vào điều kiện kinh doanh, người ta chia môi trường kinh doanh
thành môi trường tài chính, tiền tệ và đầu tư.
 CÁC YẾU TỐ CỦA MÔI TRƯỜNG KINH
DOANH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
Môi trường pháp lý:
Phân loại: Hệ thống luật pháp thường chia làm ba loại
(1) Thường luật hay luật tập quán: dựa trên truyền thống, các tiền lệ
hay phong tục tập quán, tòa án đảm nhiệm vai trò quan trọng trong việc
diễn giải luật dựa trên các đặc tính này
(2) thống luật dân sự: cũng gọi là hệ thống luậ mã hóa đặt cơ sở trên
một tập hợp chi tiết các luật hệ thống hóa trong một bộ luật. Các định
chế hay bộ luậ là cơ sở tiến hành kinh doanh.
(3) Hệ thống luật thần quyền: Dựa theo các tín điều tồn giáo được theo
với các mức độ khác nhau ở 27 Quốc gia. Vi dụ: Muslin đặt trên đảo
Islam.
 CÁC YẾU TỐ CỦA MÔI TRƯỜNG KINH
DOANH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
Môi trường pháp lý
Các vấn đề luật pháp trong kinh doanh quốc
tế
- Các quy định hợp nhất pháp luật quốc tế
- Quyền sở hữu trí tuệ
- Luật bảo vệ người tiêu dùng
- Các vấn đề về thuế
- Đạo luật chống độc quyền
 CÁC YẾU TỐ CỦA MÔI TRƯỜNG KINH
DOANH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
• Môi trường chính trị
- Hệ thống chính trị: Hệ thống chính trị được hiểu là hệ thống các tổ chức mà thông qua đó giai
cấp thống trị thực hiện quyền lực chính trị trong xã hội.
- Chức năng của hệ thống chính trị:
Một hệ thống chính trị ổn định là sự bảo đảm an toàn về xã hội, về tính mạng và tài sản cho các
doanh nhân
Hệ thống chính trị luôn được coi là người tạo lập các sân chơi cho các hoạt động kinh tế
Hệ thống chính trị tiế bộ còn thể hiện mức độ an toan tài sản cho các nhà đầu tư nước ngoài
- Phân loại của hệ thống chính trị:
+ Chế độ dân chủ: Bao gồn nền dân chủ thuần túy, nền đân chủ đại nghị
+ Chế độ chuyên chế: Cá nhân thống trị toàn xã hội mà không cân sự ủng hộ của dân chúng.
- Rủi ro chính trị:
+ Theo phạm vi tác động: rủi ro vĩ mô, rủi ro vi mô
+ Theo bản chất của rủi ro: thì có các loại rui ro chính trị như xung đột và bạo lực; khủng bố và
bắt cóc; chiếm đoạt dài sản; sự thay đổi các chính sách; những yêu cầu của địa phương
 CÁC YẾU TỐ CỦA MÔI TRƯỜNG KINH
DOANH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
• Môi trường kinh tế
- Hệ thống nền kinh tế:
+ Kinh tế thị trường
+ Kinh tế chỉ huy
+ Kinh tế hỗn hợp
- Xếp hạng các nền kinh tế: các nền kinh tế có thu nhập cao;
các nền kinh tế có thu nhập trung bình và các nền kinh tế có
thu nhập thấp
- Các yếu tố của môi trường kinh tế: Tốc độ tăng trưởng kinh
tế, tỷ lệ lạm phát; cán cân thanh toán; nợ quốc gia; tỷ lệ thất
nghiệp,…
 CÁC YẾU TỐ CỦA MÔI TRƯỜNG KINH
DOANH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
• Môi trường văn hóa
- Văn hóa và nền văn hóa:
+ Văn hóa là tất cả những gì con người tạo ra, suy nghĩ và hành động khi là thành viên
của một xã hội nhất định. Có thể nói Văn Hoá bao gồm các chuẩn mực đặc thù đã được
học hỏi dựa trên các thái độ, các giá trị và các niềm tin đang tồn tại trong mỗi quốc gia
là một phần trong toàn bộ của các môi trường bên ngoài.
+ Nền văn hóa là biểu hiện cho toàn bộ nội dung, tính chất của văn hóa được hình
thành và phát triển trên cơ sở kinh tế - chính trị của mỗi thời kỳ lịch sử, trong đó ý thức
hệ của giai cấp thống trị chi phối phương hướng phát triển và quyết định hệ thống các
chính sách, pháp luật quản lý các hoạt động văn hóa
 CÁC YẾU TỐ CỦA MÔI TRƯỜNG KINH
DOANH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
• Môi trường văn hóa
- Các yếu tố của văn hóa:
+ Thẩm mỹ
+ Giá trị và thái độ
+ Phong tục và tập quán
+ Cấu trúc xã hội
+ Tôn giáo
+ Giao tiếp cá nhân
+ Giáo dục
+ Văn hóa vất chất
- Các nền văn hóa:
 CÁC YẾU TỐ CỦA MÔI TRƯỜNG KINH
DOANH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
• Môi trường cạnh tranh
+ Nguồn gốc của cạnh tranh: Cạnh tranh trong môi trường toàn cầu xuất phát từ nhiều
nguyên nhân khác nhau. Nó bắt nguồn từ khu vực công cộng và tư nhân, từ các tổ chức
lớn và nhỏ, từ trong và ngoài nước, từ các nước phát triển và đang phát triển, từ các nhà
cạnh tranh truyền thống đến nhà cạnh tranh mới.
+ Các nhân tố chi phối phương thức: Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành
phương thức cạnh tranh của các công ty bao gồm các quy định của Chính phủ, các điều
kiện kinh tế, sự sẵn có của các nguồn lực và các yếu tố văn hóa. Phương thức cạnh
tranh của mỗi công ty còn bị chi phối bởi mục tiêu cạnh tranh của mỗi công ty.
+ Các nhân tố chi phố mức độ cạnh tranh:
Mức độ cạnh tranh trong một ngành công nghiệp phụ thuộc vào số lượng các đối thủ
cạnh tranh trong ngành công nghiệp đó. Số lượng các đối thủ cạnh tranh trong một
ngành nhiều hay ít lại phụ thuộc và các hàng rào ngăn cản sự tham gia và rút lui của
ngành. Các hàng rào ngăn cản của sự tham gia là những biện pháp được hình thành để
nhằm làm giảm sự gia tăng số lượng đối thủ cạnh tranh mới trong ngành đó. Các hàng
rào ngăn cản sự rút lui là những biện pháp được hình thành nhằm ngăn cản sự rút lui
khỏi ngành của các đối thủ cạnh tranh đang hoạt động trong ngành đó.
+ Phân tích môi trường cạnh tranh của doanh nghiệp
 CÁC YẾU TỐ CỦA MÔI TRƯỜNG KINH
DOANH QUỐC TẾ
• Môi trường cạnh tranh
- Phân tích môi trường cạnh tranh
Cho đến nay, có rất nhiều mô hình đưa ra để phân tích
môi trường cạnh tranh của doanh nghiệp, nhưng mô hình
nổi tiếng nhất và hiện hữu nhất vẫn là mô hình cạnh tranh
năm nhân tố của M. Porter.
Theo M. Porter, khi phân tích cạnh tranh của một
doanh nghiệp thì phải phân tích đủ 5 nhân tố cơ bản chi
phối hoạt động của doanh nghiệp. Đó là đối thủ cạnh
tranh hiện tại, khách hàng, nhà cung ứng, các đối thủ cạnh
tranh tiềm tàng và sản phẩm thay thế.
• Môi trường cạnh tranh
- Phân tích môi trường cạnh tranh:
Mô hình cạnh tranh 5 nhân tố của M. Porter

Đối thủ tiềm tàng

Đối thủ cạnh

Nhà cung ứng tranh hiện tại Khách hàng

Sản phẩm thay thế

TÁC ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG KINH DOANH ĐẾN HOẠT
ĐỘNG KINH DOANH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ

• Ảnh hưởng của môi trường kinh doanh đến

hoạt động kinh doanh quốc tế
+ Ảnh hưởng đến hoạch định chiến lược kinh doanh,
+ Ảnh hưởng đến đa dạng hóa hoạt động kinh doanh
+ Ảnh hưởng đến quản trị rủi ro trong kinh doanh thương mại
quốc tế.
TÁC ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG KINH DOANH ĐẾN HOẠT
ĐỘNG KINH DOANH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ

• Ảnh hưởng của các yếu tố môi trường kinh doanh đến
hoạt động kinh doanh thương mại quốc tế
- Ảnh hưởng của môi trường luật pháp
- Ảnh hưởng của môi trường chính trị
- Ảnh hưởng của môi trường kinh tế
- Ảnh hưởng của môi trường văn hóa
- Ảnh hưởng của môi trường cạnh tranh