‫فصل پنجم‬

‫بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت‬

‫‪1‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> بهره‬

‫بهره (‪ :)Interest‬هزینه استفاده از پول قرض شده یا سود وام تهیه شده‬
‫اصل سرمایه (‪ :)Principle‬مقدار اولیه وام یا باقیمانده پول پرداخت نشده‬

‫انواع بهره‪:‬‬

‫بهره مرکب‬ ‫بهره ساده‬

‫‪(Compound‬‬ ‫‪(Simple‬‬
‫)‪Interest‬‬ ‫)‪Interest‬‬

‫بهره پیوسته‬

‫‪(Continuous‬‬
‫)‪Interest‬‬

‫‪2‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> بهره> بهره ساده‬

‫بهره ساده‪ :‬پرداخت بهره با نرخ ثابت براساس اصل سرمایه اولیه‬
‫)𝑁𝑖 ‪𝐹 = 𝑃 + 𝐼 = 𝑃(1 +‬‬
‫𝐹‪ :‬سود ‪ +‬سرمایه‬
‫𝑃‪ :‬سرمایه اولیه‬
‫𝐼‪ :‬بهره‬
‫𝑖‪ :‬نرخ بهره در یک دوره زمانی‬
‫𝑁‪ :‬طول دوره‬

‫مثال‪ :‬اگر از بانکی ‪ 100‬میلیون وام با نرخ ‪ 23%‬ساالنه گرفته شود‪ ،‬کل پول پرداختی به بانک با‬
‫بهره ساده بعد از ‪ 10‬سال چقدر خواهد بود؟‬

‫میلیون ‪𝐹 = 𝑃 + 𝐼 = 𝑃 1 + 𝑖𝑁 = 100 1 + 0/23 ∗ 10 = 330‬‬

‫‪3‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> بهره> بهره مرکب‬

‫بهره مرکب‪ :‬بهره ای که عالوه بر اصل سرمایه‪ ،‬شامل سود دوره های قبل هم می شود و در تمام‬
‫معامالت تجاری دنیا استفاده می شود‪.‬‬
‫‪𝐹1‬‬ ‫)𝑖 ‪= 𝑃(1 +‬‬
‫‪𝐹2‬‬ ‫)𝑖 ‪= 𝑃(1 + 𝑖)(1 +‬‬
‫‪𝐹3‬‬ ‫𝑖‪=𝑃 1+𝑖 1+𝑖 1+‬‬
‫𝑁𝐹‬ ‫𝑁 𝑖‪=𝑃 1+‬‬

‫مثال‪ :‬اگر از بانکی ‪ 100‬میلیون وام با نرخ ‪ 23%‬ساالنه گرفته شود‪ ،‬کل پول پرداختی به بانک با‬
‫بهره مرکب بعد از ‪ 10‬سال چقدر خواهد بود؟‬

‫𝑖 ‪𝐹10 = 𝑃 1 +‬‬ ‫𝑁‬ ‫میلیون‪= 100 1 + 0/23 10 = 792‬‬

‫* به عبارت 𝑁 𝑖 ‪ ، 1 +‬ضریب مقدار مرکب گسسته یک بار پرداخت یا ضریب ارزش آتی گسسته یک بار‬
‫پرداخت می گویند‪.‬‬
‫𝐹‬ ‫𝑁‬
‫𝐹‬
‫𝑖 ‪, 𝑖, 𝑁 = 1 +‬‬ ‫=𝐹 ⇒‬ ‫𝑃 𝑁 ‪, 𝑖,‬‬
‫𝑃‬ ‫𝑃‬

‫‪4‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> بهره> بهره مرکب‬

‫نرخ بهره اسمی و موثر‪ :‬معموال نرخ بهره گسسته برای ‪ 1‬سال در نظر گرفته میشود اما در برخی موارد‬
‫دوره زمانی دیگری هم استفاده میشود مثال وام دوره ‪ 4‬ماهه با سود ‪ 4%‬که به وام ‪ 12‬ماهه ‪ 4%‬معروف‬
‫است‪ .‬بنابراین نرخ بهره اسمی ‪ 12%‬است‪ ،‬اما برگشت واقعی ساالنه نمی تواند ‪ 12%‬باشد چون در هر ‪4‬‬
‫ماه مرکب می شود‪ ،‬بنابراین مقدار برگشت بیشتر می شود‪.‬‬

‫اگر نرخ بهره به صورت ساالنه بیان شود اما نرخ بهره در دوره ‪ 1‬ساله مد نظر نباشد به آن نرخ بهره اسمی‬
‫می گویند‪.‬‬
‫نرخ بهره موثر هنگامی که یک بار در سال مرکب می شود که همان مقدار پول را در پایان سال می برد‪.‬‬

‫‪)  P1  ieff‬‬ ‫‪‬‬

‫‪r m‬‬
‫‪F  P(1 ‬‬
‫‪m‬‬
‫‪r m‬‬
‫‪ieff  (1 ‬‬ ‫‪) 1‬‬
‫‪m‬‬

‫‪5‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> بهره> بهره پیوسته‬

‫مثال‪ :‬اگر وام با دوره ‪ 4‬ماهه با سود با ‪ %4‬گرفته باشیم‪ ،‬مقدار سود موثر را در پایان سال حساب‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪R=3*0/4=0/12‬‬
‫‪0/12 3‬‬
‫‪𝑖𝑒𝑓𝑓 = 1+‬‬ ‫‪− 1 = 12/ 49%‬‬
‫‪3‬‬

‫بهره پیوسته‪ :‬اگرچه مدت تجمع بهره معموال ‪ 1‬ساله و گسسته شود ولی دوره های کوتاه تر ماهانه‪،‬‬
‫روزانه‪ 1 ،‬ساعت برای ‪ 1‬ثانیه هم معموال مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬
‫حالتی که در آن فواصل زمانی بسیار کوچک می شوند‪ ،‬بهره از شکل گسسته برای یک دوره به شکل‬
‫پیوسته مرکب می شوند‪.‬‬
‫𝑚‬
‫‪lim‬‬
‫𝑁𝑚 𝑟‬ ‫∞→𝑚‬ ‫𝑟‬ ‫𝑟‬
‫𝑁𝑟‬
‫‪𝐹 =𝑃 1+‬‬ ‫‪𝐹 = 𝑃 ∗ lim 1 +‬‬ ‫𝑁𝑟 𝑒𝑃 =‬
‫𝑚‬ ‫∞→𝑚‬ ‫𝑚‬

‫𝐹‬
‫𝑁 ‪, 𝑟,‬‬ ‫𝑁𝑟 𝑒 =‬
‫𝑃‬

‫‪6‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> بهره‬
‫مثال‪ :‬وامی ‪ 1‬ریالی با بهره اسمی ساالنه ‪ %25‬را در نظر بگیرید مقدار پول بعد از ‪ 1‬سال‪:‬‬
‫الف) با مرکب شدن ساالنه چقدر است؟‬
‫ب) با مرکب شدن ماهانه چقدر است؟‬
‫ج) با مرکب شدن روزانه چقدر است؟‬
‫د) با مرکب شدن پیوسته چقدر است؟‬
‫(الف‬
‫‪𝐹 = 𝑃 1 + 𝑖 = 1 1 + 0/ 25 = 1/ 25‬‬ ‫⇒‬ ‫‪𝑖𝑒𝑓𝑓 = 0/ 25‬‬
‫(ب‬
‫𝑚 𝑟‬ ‫‪0/25 12‬‬
‫‪𝐹 =𝑃 1+‬‬ ‫‪=1 1+‬‬ ‫‪= 1/ 281‬‬ ‫⇒‬ ‫‪𝑖𝑒𝑓𝑓 = 0/ 281‬‬
‫𝑚‬ ‫‪12‬‬
‫(ج‬
‫𝑚 𝑟‬ ‫‪0/25 365‬‬
‫‪𝐹 =𝑃 1+‬‬ ‫‪=1 1+‬‬ ‫‪= 1/ 283‬‬ ‫⇒‬ ‫‪𝑖𝑒𝑓𝑓 = 0/ 283‬‬
‫𝑚‬ ‫‪365‬‬
‫(د‬
‫‪𝐹 = 𝑃𝑒 𝑟 = 1 ∗ 𝑒 0/25 = 1/ 284‬‬ ‫⇒‬ ‫‪𝑖𝑒𝑓𝑓 = 0/ 284‬‬

‫‪7‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت>هزینه سرمایه‬
‫هزینه سرمایه‪:‬‬
‫‪ ‬وام (‪)loan‬‬
‫‪ ‬اوراق قرضه (‪)Bond‬‬
‫‪ ‬سهام (‪)Stock‬‬
‫‪ ‬صندوق شرکت (سود توزیع نشده‪ ،‬انباشت و استهالک) (‪)Cooperate Fund‬‬
‫! پرداخت وام شامل مالیات نمی شود یعنی جزء هزینه های تولید است ولی سهام شامل مالیات‬
‫می شود و جزء هزینه های تولید نیست‪.‬‬
‫محاسبه هزینه بهره در طراحی اولیه پروژه‪:‬‬
‫‪ ‬هزینه بهره در نظر گرفته نمی شود‪.‬‬
‫‪ ‬بهره برای کل یا قسمتی از سرمایه گذاری از قبل تعیین می شود و نرخ آن معموالً معادل‬
‫نرخ بهره وام بانکی است‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> شیوه بازپرداخت وام‬

‫شیوه های پرداخت وام‪:‬‬

‫متداول ترین شیوه بازپرداخت وام به صورت دوره ای در مدت زمان مشخص است هر بازپرداخت به صورت‬
‫قسمتی از اصل سرمایه و قسمتی از بهره ی بانکی است‪ .‬مقدار کل پرداخت ثابت است ولی به تدریج تراز‬
‫اصل سرمایه کاهش می یابد‪ .‬بنابراین بازپرداخت بهره هر قسط از بازپرداخت بهره قسط قبلی کمتر و‬
‫بازپرداخت اصل سرمایه هر قسط بیشتر از قسط قبلی است‪.‬‬

‫𝑗𝐿‬ ‫اوایل‪:‬‬

‫اصل سرمایه‬ ‫بهره‬

‫‪𝑃𝑗′‬‬ ‫𝑗𝐼‬

‫𝑗𝐿‬ ‫اواخر‪:‬‬
‫اصل سرمایه‬ ‫بهره‬
‫‪𝑃𝑗′‬‬ ‫𝑗𝐼‬

‫‪9‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> شیوه بازپرداخت وام‬

‫‪ :𝑃0‬اصل سرمایه‬ ‫𝑁‪ :‬طول دوره پرداخت‬ ‫𝑖‪ :‬نرخ بهره‬

‫‪𝐿𝑗 = 𝐼𝑗 + 𝑃𝑗′‬‬ ‫‪𝐿𝑗 = 𝑖𝑃𝑗−1 + 𝑃𝑗′‬‬
‫‪𝑗−1‬‬ ‫‪𝑗−1‬‬
‫‪𝑃𝑗−1 = 𝑃0 −‬‬ ‫‪′‬‬
‫𝑚𝑃 ‪𝑚=1‬‬ ‫‪𝑃𝑗′ = 𝐿𝑗 − 𝑖𝑃𝑗−1 = 𝐿 − 𝑖 𝑃0 −‬‬ ‫‪′‬‬
‫𝑚𝑃 ‪𝑚=1‬‬

‫‪𝑃1′ = 𝐿 − 𝑖𝑃0‬‬
‫‪𝑃2′ = 𝐿 − 𝑖 𝑃0 − 𝑃1′ = 𝐿 − 𝑖 𝑃0 − 𝐿 − 𝑖𝑃0‬‬ ‫𝑖 ‪= 𝐿 1 + 𝑖 − 𝑖𝑃0 1 +‬‬
‫‪𝑃3′ = 𝐿 1 + 𝑖 2 − 𝑖𝑃0 1 + 𝑖 2‬‬

‫‪𝑗−1‬‬ ‫‪𝑗−1‬‬
‫𝑖 ‪𝑃𝑗′ = 𝐿 1 +‬‬ ‫𝑖 ‪− 𝑖𝑃0 1 +‬‬
‫= ‪𝑃0‬‬ ‫𝑁‬ ‫‪′‬‬ ‫𝑁‬ ‫‪𝑗−1‬‬ ‫𝑁‬ ‫‪𝑗−1‬‬
‫𝑗𝑃 ‪𝑗=1‬‬ ‫=‬ ‫𝐿 ‪𝑗=1‬‬ ‫𝑖‪1+‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪𝑗=1 𝑖𝑃0‬‬ ‫𝑖‪1+‬‬

‫𝑁 𝑖‪𝑃0 1+‬‬
‫‪𝑗=1‬‬
‫‪1+𝑖 𝑗−1‬‬
‫قسط ثابت هر دوره بازپرداخت‬ ‫=𝐿‬ ‫𝑁‬
‫=𝑗‬‫‪1‬‬ ‫‪1+𝑖 𝑗−1‬‬

‫‪10‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> شیوه بازپرداخت وام‬

‫مثال‪ :‬وامی به مبلغ ‪ 100000‬دالر با نرخ بهره‪ 10‬درصد در سال برای بازپرداخت ‪ 10‬ساله واگذار‬
‫می شود‪ .‬قسط ثابت هر دوره بهره و اصل سرمایه پرداختی هر دوره و باقیمانده اصل سرمایه‬
‫پرداخت نشده در پایان هر دوره را با استفاده از پرداخت های ثابت در پایان هر سال تعیین کنید‪.‬‬

‫‪11‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> ارزش زمانی پول‬

‫ارزش زمانی پول‪:‬‬

‫با سرمایه گذاری پول می توان پول بیشتری بدست آورد‪ .‬از طرفی ارزش پول با گذشت زمان کم میشود‪.‬‬
‫سرمایه گذاری‪ :‬سپرده بانکی‪ ،‬سهام‪ ،‬اوراق قرضه و ‪...‬‬
‫ارزش مقدار اولیه پول سرمایه گذاری شده با گذشت زمان افزایش می یابد که به آن ارزش زمانی پول گفته می شود‪.‬‬
‫مقدار پول در آینده به ارزش آینده (‪ )Future worth‬معروف است که روش محاسبه آن مثل محاسبه سود یکبار‬
‫پرداخت است‪.‬‬
‫‪ 100‬میلیون امروز = ‪ 110‬میلیون سال بعد = ‪ 259/4‬میلیون ‪ 10‬سال بعد‬
‫در یک فعالیت اقتصادی تنظیم زمان هزینه ها و درآمدها تأثیر زیادی بر میزان سرمایه گذاری دارد‪ .‬از این رو برای‬
‫انجام مقایسه اقتصادی الزم است تمام ارزش جریان پول در یک زمان برابر گردد‪.‬‬
‫به محاسبه ارزش آینده پول‪ ،‬مرکب شدن (‪ )Compounding‬می گویند‪.‬‬
‫عکس مرکب شدن در واقع بدست آوردن ارزش فعلی پول است که به آن کاهش سود (‪ )Discounting‬می گویند‪.‬‬
‫𝑁‪𝑃 = 𝐹 1 + 𝑖 −‬‬
‫𝑃‬ ‫𝑁‪−‬‬
‫𝑁 ‪, 𝑖,‬‬ ‫𝑖‪= 1+‬‬ ‫گسسته‬
‫𝐹‬
‫𝑃‬
‫𝑁 ‪, 𝑖,‬‬ ‫𝑁𝑟‪= 𝑒 −‬‬ ‫پیوسته‬
‫𝐹‬

‫‪12‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> الگوی گردش وجه نقد‬

‫الگوی گردش وجوه نقد‪:‬‬

‫استهالک ‪ +‬سود خالص بعد از پرداخت مالیات = وجه نقد‬
‫از آنجا که گردش وجه نقد یک کارخانه در مدت زمان کارکرد کارخانه انجام می پذیرد الزم است این‬
‫وجوه نقد به مقادیر معادل در یک نقطه زمانی مشخص تبدیل شود‪ ،‬زمان انتخابی دلخواه است ولی معموأل‬
‫زمان شروع پروژه برای محاسبه ارزش وجوه نقد به کار می رود‪.‬‬
‫گردش وجه نقد‪:‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪)1‬گسسته‬
‫‪P‬‬

‫‪)2‬پیوسته‬
‫𝑃‬ ‫𝐴‬

‫‪13‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> گردش وجه نقد گسسته‬

‫گردش وجوه نقد گسسته‪:‬‬

‫در ارزیابی پروژه معموأل از مرکب شدن یا کاهش سود ساالنه استفاده می شود‪.‬‬
‫مرسوم است که کل گردش وجوه نقد ساالنه به صورت گسسته در پایان هر سال حساب گردد‪.‬‬
‫مثال‪ :‬گردش وجه نقد ‪ 10000 $‬در آخر هر ماه با سود اسمی ‪ 10%‬ساالنه جریان دارد‪ .‬ارزش فعلی و‬
‫𝑗‪𝑖 𝑁−‬‬ ‫𝑗‪𝑖 −‬‬
‫ارزش آخر سال پول چقدر است؟‬
‫‪𝐹 =𝑃 1+‬‬ ‫‪𝑃 =𝐹 1+‬‬ ‫گردش پول‬ ‫ماه‬
‫‪12‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪10955/832‬‬ ‫‪9917/355‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪10865/288‬‬ ‫‪9835/394‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪10775/492‬‬ ‫‪9754/110‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪10686/438‬‬ ‫‪9673/497‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪10598/120‬‬ ‫‪9593/550‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪10510/533‬‬ ‫‪9514/265‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪10423/669‬‬ ‫‪9435/635‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪10337/523‬‬ ‫‪9357/654‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪10252/089‬‬ ‫‪9280/318‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪10167/361‬‬ ‫‪9203/621‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪10083/333‬‬ ‫‪9127/558‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫‪11‬‬
‫‪10000/000‬‬ ‫‪9052/124‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪125655/678‬‬ ‫‪113745/081‬‬ ‫‪120000‬‬ ‫جمع‬
‫‪14‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> گردش وجه نقد پیوسته‬

‫گردش وجه نقد پیوسته‪:‬‬

‫𝑃‪ :‬پول ورودی به صورت پیوسته‬ ‫𝑀‪ :‬پول موجود‬
‫𝑀𝑑‬ ‫𝑀𝑑 𝐹‬ ‫𝑗‬
‫𝑀𝑟 ‪= 𝑃 +‬‬ ‫⇒‬ ‫𝑀𝑟‪0 𝑃+‬‬
‫=‬ ‫‪𝑗−1‬‬
‫𝑡𝑑‬
‫𝑡𝑑‬

‫‪1‬‬ ‫𝐹‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬

‫⇒‬ ‫𝑀𝑟 ‪ln 𝑃 +‬‬ ‫‪=1‬‬ ‫⇒‬ ‫‪ln 𝑃 + 𝑟𝐹 − ln 𝑃 = 1‬‬
‫𝑟‬ ‫‪0‬‬ ‫𝑟‬ ‫𝑟‬

‫𝐹𝑟‪𝑃+‬‬ ‫𝐹𝑟‪𝑃+‬‬ ‫‪𝑒 𝑟 −1‬‬

‫⇒‬ ‫‪ln‬‬ ‫𝑟=‬ ‫⇒‬ ‫=‬ ‫𝑟𝑒‬ ‫𝑃=𝐹 ⇒‬
‫𝑃‬ ‫𝑃‬ ‫𝑟‬

‫𝐹‬ ‫‪𝑒 𝑟 −1‬‬

‫𝑗 ‪, 𝑟,‬‬ ‫=‬
‫𝑃‬ ‫𝑟‬
‫𝐹‬ ‫)𝑗‪𝑒 𝑟 −1 𝑟(𝑁−‬‬
‫𝑁 ‪, 𝑟,‬‬ ‫=‬ ‫𝑒‬
‫𝑃‬ ‫𝑟‬
‫𝑃‬ ‫𝑗𝑟‪𝑒 𝑟 −1 −‬‬
‫𝑗 ‪, 𝑟,‬‬ ‫=‬ ‫𝑒‬
‫𝑃‬ ‫𝑟‬

‫‪15‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> گردش وجه نقد پیوسته‬

‫ارزش فعلی (زمان صفر) یک دوره در گردش وجه نقد ثابت و پیوسته (𝑃) با شروع در پایان دوره 𝑗 و توقف‬
‫در پایان دوره ‪ 𝑗 − 1‬و با کاهش سود‪ ،‬پیوسته می شود‪.‬‬
‫‪𝑒 𝑟 −1‬‬
‫𝑃=𝑃‬ ‫𝑗𝑟‪𝑒 −‬‬
‫𝑟‬
‫ضریب ارزش آینده برای گردش وجه نقد در مدت زمان ‪ N‬دوره که از زمان صفر شروع می شود‪:‬‬
‫𝐹‬ ‫‪𝑒 𝑟𝑁 −1‬‬
‫𝑁 ‪, 𝑟,‬‬ ‫=‬
‫𝐴‬ ‫𝑟‬

‫𝑃‬ ‫‪𝑒 𝑟𝑁 −1‬‬

‫𝑁 ‪, 𝑟,‬‬ ‫=‬ ‫𝑁𝑟‪𝑒 −‬‬
‫𝐴‬ ‫𝑟‬

‫𝐴‬

‫‪N‬‬
‫‪16‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> جداول ترکیب‬

‫‪17‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> جداول ترکیب‬

‫‪18‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> جداول ترکیب‬

‫‪19‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> گردش وجه نقد پیوسته‬

‫مثال‪ :‬یک گردش وجه پیوسته ‪ 450000 $‬به مدت ‪ 6‬سال انجام می شود‪ .‬ارزش آینده در پایان‬
‫سال ششم و ارزش فعلی در شروع گردش به نرخ بهره مرکب پیوسته ‪ 8%‬در سال را حساب کنید‪.‬‬
‫‪𝑒 𝑟𝑁 −1‬‬
‫‪0 08∗6 −1‬‬
‫‪𝑒 /‬‬
‫𝐴=𝐹‬ ‫‪= 450000‬‬ ‫‪= 3/ 456∗106 $‬‬
‫𝑟‬ ‫‪0/ 08‬‬
‫‪ = 3/ 465∗106 − 6∗450000=765000$‬بهره‬
‫‪𝑒 𝑟𝑁 −1‬‬
‫𝐴=𝑃‬ ‫‪= 2/ 144∗106 $‬‬
‫𝑁𝑟 𝑒𝑟‬

‫‪P‬‬ ‫‪F‬‬ ‫𝑷‬ ‫سال‬

‫‪432،000‬‬ ‫‪699،000‬‬ ‫‪450،000‬‬ ‫‪1‬‬ ‫𝑟 ‪𝑒𝑟 − 1‬‬
‫𝑃=𝐹‬ ‫𝑒‬ ‫𝑗‪𝑁−‬‬
‫‪399،000‬‬ ‫‪645،000‬‬ ‫‪450،000‬‬ ‫‪2‬‬ ‫𝑟‬
‫‪369،000‬‬ ‫‪596،000‬‬ ‫‪450،000‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪340،000‬‬ ‫‪550،000‬‬ ‫‪450،000‬‬ ‫‪4‬‬ ‫𝑗𝑟‪𝑒 𝑟 − 1 −‬‬
‫𝑃=𝑃‬ ‫𝑒‬
‫𝑟‬
‫‪314،000‬‬ ‫‪508،000‬‬ ‫‪450،000‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪290،000‬‬ ‫‪468،000‬‬ ‫‪450،000‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪2،137،000‬‬ ‫‪3،465،000‬‬ ‫جمع‬
‫‪20‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> گردش وجه نقد پیوسته‬

‫مثال‪ :‬برای یک پروژه‪ 3 ،‬میلیارد تومان به صورت پیوسته در سال دوم قبل از شروع به کار و مبلغ ‪ 7‬میلیارد‬
‫تومان برای سال قبل از شروع به کار هزینه شده است‪.‬‬
‫الف) ارزش پول هزینه شده در زمان شروع فعالیت کارخانه با بهره ساالنه ‪ 12%‬پیوسته را حساب کنید‪.‬‬
‫ب) ارزش سرمایه گذاری زمان صفر را به یک سری مقادیر ساالنه پیوسته در دوره ‪ 10‬ساله تبدیل نمایید‪.‬‬

‫الف) ‪𝐹 = 𝐹1 + 𝐹2‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪0 12‬‬
‫‪𝑒 𝑟 −1‬‬ ‫‪𝑒 / −1‬‬
‫𝑟 𝑒 𝑟 ‪𝐹1 = 𝑃1‬‬ ‫𝑗‪𝑁−‬‬ ‫‪=3‬‬ ‫میلیارد تومان ‪𝑒 0/ 12 2−1 = 4/ 052‬‬
‫‪0/ 12‬‬
‫‪𝑒 𝑟 −1‬‬
‫‪0 12‬‬
‫‪𝑒 / −1‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪𝐹2 = 𝑃2‬‬ ‫𝑟‬
‫𝑟𝑒‬ ‫𝑗‪𝑁−‬‬
‫میلیارد تومان‪= 7 0 12 𝑒 0/ 12 0 = 8/ 386‬‬
‫‪/‬‬
‫ب)‬
‫𝑁𝑟 𝑒𝑟‬
‫𝑃=𝐴‬ ‫میلیارد تومان ‪= 2/ 14‬‬
‫‪𝑒 𝑟𝑁 −1‬‬
‫‪21‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> مالیات‬

‫انواع مالیات ها‪:‬‬

‫‪ )1‬مالیات مستقیم‪:‬‬

‫‪ ‬مالیات دارایی (مانند مالیات سالیانه امالک‪ ،‬مالیات بر ارث‪ ،‬حق تمبر)‬

‫‪ ‬مالیات بر درآمد (مالیات بر حقوق‪ ،‬مالیات بر درآمد کشاورزی‪ ،‬مالیات بر درآمد اتفاقی)‬
‫‪ )2‬مالیات غیر مستقیم‪:‬‬

‫‪ ‬مالیات بر صادرات و واردات (حق گمرک‪ ،‬سود بازرگانی‪ ،‬حق ثبت)‬

‫‪ ‬مالیات بر ارزش افزوده‬

‫‪22‬‬
23
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> مالیات بر درآمد‬

‫بر اساس بند (الف) تبصره ‪6‬‬ ‫•‬

‫الیحه بودجه «سقف معافیت مالیاتی‬
‫موضوع ماده(‪ )84‬قانون مالیاتهای مستقیم‬
‫مصوب ‪ 1366/12/4‬و اصالحات بعدی آن‬
‫در سال ‪ 1397‬ساالنه مبلغ دویست و هفتاد‬
‫و شش میلیون (‪ )276.000.000‬ریال‬
‫تعیین میشود‪ .‬نرخ مالیات بر‬
‫کل درآمد کارکنان دولتی و غیردولتی اعم‬
‫از حقوق و مزایای فوق العاده و کارانه مازاد‬
‫بر مبلغ مذکور تا سه برابر آن مشمول‬
‫مالیات ساالنه ده درصد (‪ )10%‬و نسبت به‬
‫مازاد سه برابر‪ ،‬تا چهار برابر آن مشمول‬
‫مالیات ساالنه پانزده درصد (‪ )15%‬و نسبت‬
‫به مازاد چهاربرابر‪ ،‬تا شش برابر بیست و‬
‫پنج درصد (‪ )25%‬و نسبت به مازاد شش‬
‫برابر سی و پنج درصد (‪ )35%‬تعیین‬
‫میشود‪.‬‬

‫‪24‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> مالیات‬

‫مثال‪ :‬مالیات فردی که در سال ‪ 750‬میلیون تومان درآمد دارد با معافیت مالیاتی ‪ 27/6‬میلیون در‬
‫‪27/6‬‬ ‫‪82/8‬‬ ‫‪27/6‬‬ ‫‪55/2‬‬ ‫‪556.8‬‬ ‫سال‪ ،‬چقدر است؟‬
‫‪0‬‬ ‫‪10%‬‬ ‫‪15%‬‬ ‫‪25%‬‬ ‫‪35%‬‬

‫‪27/6*0+82/8*0/1+27/6*0/15+55/2*0/25+)750-193/2(*0/35 =221.1‬‬

‫مالیات سود سرمایه‪:‬‬

‫مالیاتی که بر فروش دارایی های سرمایه ای (مثل زمین‪ ،‬ساختمان و تجهیزات) وضع می شود‪.‬‬

‫ضرر و زیان‪:‬‬

‫ضرر شرکت می تواند برای از بین بردن سود سه سال گذشته یا برای جبرران سرودهای پرنج سرال آینرده‬
‫منطبق شود‪.‬‬

‫‪25‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> استهالک‬

‫استهالک ‪ ‬هزینه سرمایه گذاری (پولی که برای دستگاه ها‪ ،‬ساختمان ها و ‪ ...‬هزینه می شود و‬
‫باید بعد از مدتی بازیابی شود‪).‬‬

‫* استهالک فقط برای سرمایه گذاری ثابت است‪.‬‬

‫هزینه های ثابت‪:‬‬

‫‪ ‬استهالک‬
‫‪ ‬مالیات دارایی‬
‫‪ ‬بیمه‬
‫‪ ‬اجاره‬

‫‪26‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> استهالک‬

‫تجهیزات فیزیکی با گذشت زمان کیفیت خود را از دست‬ ‫استهالک‬

‫می دهند و ارزش آنها کم می شود‪.‬‬

‫کاهش ارزش در اثر تغییرات فیزیکی مثل خوردگی‪ ،‬رطوبت‬ ‫فیزیکی‬

‫بر اثر منسوخ شدن در اثر پیشرفت تکنولوژی‪ ،‬کاهش تقاضا برای کاال‪،‬‬
‫عملیاتی‬
‫کنار گذاشتن شغل‬

‫‪27‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> استهالک‬

‫𝑗𝑑∅ ‪𝐴𝑗 = 𝑆𝑗 − 𝐶𝑜𝑗 1 − ∅ +‬‬

‫استهالک و مالیات بر درآمد‪:‬‬
‫استهالک جزء هزینه است و شامل مالیات نمی شود‪.‬‬
‫سرمایه های قابل استهالک‪:‬‬
‫دارایی های با بیش از یک سال که در ایجاد درآمد استفاده می شود؛ مثل هزینه های ترابری‪ ،‬ساختمان‪،‬‬
‫دستگاه و ‪...‬‬
‫* زمین مستهلک نمی شود‪.‬‬
‫* هزینه های تعمیر و نگهداری قابل استهالک نیست و جزء هزینه های عملیاتی مستقیم تولید است‪.‬‬
‫* کل استهالک ممکن است برابر با مقدار سرمایه ثابت باشد‪ .‬اگر ارزش اسقاطی داشته باشیم‪ ،‬این مقدار از‬
‫سرمایه ثابت کم میشود!‬
‫* تورم یا رکود در استهالک تأثیری ندارد‪.‬‬
‫‪28‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> استهالک‬

‫ارزش فعلی‪ :‬مقدار یک دارایی در زمان ارزیابی آن (با در نظر گرفتن سود)‬

‫ارزش دفتری‪ :‬تفاوت بین سرمایه قابل استهالک و تمام هزینه های استهالک بوجود آمده تا زمان بررسی‬

‫استهالک‬

‫ارزش بازار‪ :‬قیمتی که برای یک دارایی در بازار آزاد است و امکان دارد با ارزش دفتری متفاوت باشد‪.‬‬

‫ارزش اسقاطی‪ :‬مقدار پولی که از فروش اموال دست دوم بدست می آید و ارزش مستهلک نشده اموال را‬
‫افزایش می دهد و به عنوان سود سرمایه در نظر گرفته می شود‪.‬‬
‫ارزش اسقاطی‬

‫‪29‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> استهالک‬
‫مدت خدمات رسانی‪ :‬مدت زمانی که استفاده از یک دارایی از لحاظ اقتصادی عملی باشد‪.‬‬
‫مدت زمان بازیابی‪ :‬مدت زمانی که یک دارایی شامل استهالک می شود‪.‬‬

‫‪30‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> استهالک‬

‫روش های محاسبه استهالک‪:‬‬

‫‪ )1‬روش خط مستقیم‪ :‬ارزش سرمایه در طول دوره بازیابی‬
‫𝑉‬
‫𝑛=𝑑‬

‫𝑛‪ :‬دوره بازیابی‬ ‫𝑉‪ :‬سرمایه اولیه‬ ‫𝑑‪ :‬هزینه استهالک ساالنه‬
‫* به مرور زمان به صورت خطی کاهش می یابد‪.‬‬
‫* در مورد کارخانه شیمیایی معموال ‪ 𝑛 =9/5‬است‪.‬‬
‫‪ )2‬روش سیستم اصالح شده بازیابی سریع هزینه (‪)MACRS‬‬
‫تراز نزولی دوتایی‪ :‬هزینه استهالک در هر سال‪ ،‬دو برابر نرخ متوسط بازیابی برای تراز مستهلک نشده باقیمانده در کل‬
‫زمان بازیابی است‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪ = 2∗ 10 = 0/ 2‬استهالک سال اول‬
‫‪0/ 64‬‬
‫‪ = 2∗ 10 = 0/ 128‬استهالک سال سوم‬
‫‪0/ 8‬‬
‫‪ = 2∗ 10 = 0/ 16‬استهالک سال دوم‬

‫‪31‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> استهالک‬
‫* معموال از قرار داد عرفی نیمسال در سال اول استفاده می شود که نصف‪ .‬بره ایرن ترتیرب در ایرن روش مقرداری از‬
‫هزینه استهالک برای سال ‪ 𝑛 + 1‬باقی می ماند‪ .‬مقدار محاسبه شده در سال اول است‪ .‬به عبارتی در سرال اول فقرط‬
‫نصف استهالک محاسبه شده از روش تراز نزول دوتایی لحاظ میگردد‬
‫* دقتت‪ :‬در روش سیستم اصالح شده بازیابی سریع هزینه (‪ )MACRS‬هرگاه از قررار داد عرفری نیمسرال‪ ،‬اسرتهالک‬
‫ساالنه بیشتری نسبت به روش معمولی تراز نزولی دوتایی بدست آید‪ ،‬به روش خط مستقیم منتقل می شویم‪.‬‬

‫مثال‪ :‬نرخ استهالک ساالنه برای یک کارخانه با دوره بازیابی ‪ 5‬ساله با روش ‪ MACRS‬را حساب کنید‪ .‬اگر روش تراز‬
‫نزولی دوتایی عرفی نمیسال‪ ،‬استهالک ساالنه بیشتری نسبت به روش تراز نزول دوتایی معمول بدست داد‪ ،‬به روش خط‬
‫مستقیم منتقل شوید‪.‬‬
‫سال پنجم‬

‫سال چهارم‬

‫سال دوم‬

‫سال اول‬
‫سال سوم‬
‫تراز نزول دوتایی‬ ‫تراز نزول دوتایی‬ ‫تراز نزول دوتایی‬ ‫تراز نزول دوتایی‬ ‫تراز نزول دوتایی‬
‫معمولی‪:‬‬ ‫معمولی‪:‬‬ ‫معمولی‪:‬‬ ‫معمولی‪:‬‬ ‫معمولی‪:‬‬
‫‪𝑑5‬‬ ‫‪𝑑4‬‬ ‫‪0/ 48‬‬ ‫‪0/ 8‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪0/ 1728‬‬ ‫‪0/ 288‬‬ ‫∗ ‪𝑑3 = 2‬‬ ‫∗ ‪𝑑2 = 2‬‬ ‫∗ ‪𝑑1 = 2‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬
‫∗‪=2‬‬ ‫∗‪=2‬‬ ‫‪= 0/ 192‬‬ ‫‪= 0/ 32‬‬ ‫‪= 0/ 4‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪= 0/ 06912‬‬ ‫‪= 0/ 1152‬‬ ‫خط مستقیم‪:‬‬ ‫خط مستقیم‪:‬‬ ‫عرفی نیمسال‪:‬‬
‫خط مستقیم‪:‬‬ ‫خط مستقیم‪:‬‬ ‫‪0/48‬‬ ‫‪0/ 8‬‬ ‫‪𝑑1 = 0/ 2‬‬
‫= ‪𝑑3‬‬ ‫= ‪𝑑2‬‬
‫‪0/ 1728‬‬ ‫‪0/288‬‬ ‫‪3/ 5‬‬ ‫‪4/ 5‬‬
‫= ‪𝑑5‬‬ ‫= ‪𝑑4‬‬ ‫‪= 0/ 177‬‬ ‫خط مستقیم‪:‬‬
‫‪2/ 5‬‬ ‫‪= 0/ 137‬‬
‫‪1/ 5‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪= 0/ 1152‬‬ ‫‪= 0/ 1152‬‬ ‫‪𝑑1 = = 0/ 2‬‬
‫‪5‬‬

‫‪32‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> استهالک‬

‫‪33‬‬
 ‫فصل ‪ > 5‬بهره‪ ،‬ارزش زمانی پول‪ ،‬مالیات و هزینه های ثابت> بیمه‬

‫انواع بیمه‪:‬‬
‫‪ ‬آتش سوزی یا سیل و حوادث غیرمترقبه‬
‫‪ ‬بیمه مسئولیت مدنی‬
‫‪ ‬بیمه توقف کار یا توقف عملیات‬
‫‪ ‬بیمه خطرات برق و ماشین آالت‬
‫‪ ‬بیمه تکمیل کارگران‬
‫‪ ‬بیمه حمل و نقل‬
‫‪ ‬بیمه امور جنایی‬
‫‪ ‬بیمه محصوالت‬

‫‪34‬‬