Professional Documents
Culture Documents
FIL11 SIM MELC-3 Barayti NG Wika - PDF 17pages
FIL11 SIM MELC-3 Barayti NG Wika - PDF 17pages
REGION III
SCHOOLS DIVISION OFFICE OF PAMPANGA
CITY OF SAN FERNANDO
GRADE 11
Register/ Barayti ng Wika
Alamin
Bilang isang mamayang Pilipino hindi lingid sa ating kaalaman na ang ating wika ay dinamiko
ito ay aktibo. Ang ating wika ay mabilis na nakasasabay sa pagbabago ng panahon, ito ay tila isang
binhi na itinanim na kung maalagaan ng mabuti ay patuloy na uusbong, yayabong at lalaki. Dahil sa
katangian ng ating wika ay nagkakaroon tayo ng iba’t ibang salik kung paano nagkaka iba ,
nagkakatulad ,nagkakaugna at maging kung paano gamitin ang bawat salita sa ating wika. Madalas
ay nakikita o naririnig nating ang mga ito sa panunuod ng telebisyon. Karamihan sa tahanan sa
Pilipinas ay may telebisyon at ang paboritong ginagawa natin na isang malaking parte ng ating pang
araw-araw na gawain.
Sa modyul na ito papasok ang Konsepto ng Pangwika na Register/ Barayti ng wika. Dinamiko
ang wika kaya't nagkakaroon ito ng iba-ibang rehistro batay sa konteksto ng paggamit nito at kung sino
ang gumagamit nito. Sa pagkakaroon ng pagbabago ng wika sa taong nagsasalita o gumagamit ng
wika ayon sa tono, paksa at paraan ng pag-uusap. Ang panunuod ay isang uri ng
pakikipagkomunikasyon na nagpapalawak at nagpapahasa ng kaalaman ng isang manunuri.
Mahalagang malaman mo ang aralin na ito upang makatulong sa iyo na suriin, alamin at pag ugnayin
ang mga konseptong pangwika sa mga napapanood na sitwasyong pang komunikasyon sa telebisyon.
KASANAYANG PAMPAGKATUTO
Naiuugnay ang mga konseptong pangwika sa mga napanood na sitwasyong
pang komunikasyon sa telebisyon (Halimbawa: Tonight with Arnold Clavio,
State of the Nation, Mareng Winnie, Word of the Lourd
(http://lourddeveyra.blogspot.com)) F11PD – Ib – 86
LAYUNIN
• Nabibigyan ng kahulugan ang Register at Barayti ng wika.
• Naikaklasipika ang mga salita ayon sa disiplina o larangang
pinaggagamitan ng mga ito mula sa napanuod.
• Nakabubuo ng word list ng mga register sa ibat ibang
larangan o disiplina.
• Napahahalagahan ang mga mga konseptong pangwika sa
mga napanood na sitwasyong pang komunikasyon sa
telebisyon.
Subukin
Tanong:
1. Tukuyin kung bakit nagkaroon ng pagkakaibaiba sa paraan ng iyong pagbati gayong na
iisang sitwasyon ka lamang?
Balikan
Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang matulungan kang maiugnay ang kasalukuyang
aralin sa naunang leksyon
ENGLISH VERSION
Panuto: Tukuyin ang mga angkop na salitang kumakatawan sa mga sumusunod na larawan. Piliin ang salita
sa kahon at isulat ang sagot sa patlang nakalaan sa ilalim ng mga larawan.
Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad ng isang kuwento,
awitin, tula, pambukas na suliranin, gawain o isang sitwasyon.
Naghanda ako ng isang halimbawa ng babasahing may dayalogo. hinihingi ko sa iyo na ikaw ay
magbasa nang mabuti upang pagkatapos ng pagbabasa ikaw ay aatasang kong sumagot sa
mga gawain.
Paano kung ganito magsalita ang mga karakter na napapanood natin sa ating telebisyon…
FPJ ang Probinsiyano
Magnanakaw: Holdap, make bigay all your things! Don’t make palag palag pa
or I will make shot you sa ulo!
Cardo Dalisay: Hey Magnanakaw! You make suko na, you are napapaligiran na us!
24 Oras
Mike Enriquez: Magandang Evening mga Kapuso! I have hot balita para sainyo. (Ehem)
Excuse me po!
Mel Tiangco: Balita today na are President ay ililift na ang Lockdown, everybody is happy
na.
Encantadia
Amihan: I was like iiyak na talaga and then Ybarro was like hindi niya me pinapansin and I
was like what’s your problema?
Danaya: OMG that is makabagbag damdamin, I was parang sad slight!
Tonight with Arnold Clavio
Arnold: Mr. President can you please paliwanag to everyone ano na ba estado ng
country sa Covid-19?
President: You know Arnold, medyo difficult pa to make announcement ng estado today.
Salamat Dok
Pasyente: Doc, naninikip po kasi ang aking didib, ano po kaya ang aking sakit?
Doc: yan ay Angina Pectoris, maaari kang uminom ng Nitrogylcerin para diyan.
2. Paano kaya kung newscaster ka ng isang respetadong news and public affairs program sa
telebisyon subalit ganito kang magsalita: Oh my gosh I have hot balita to everyone! Sa iyong
palagay maapektuhan ba natin ang iyong kredibilidad bilang isang mamahayag?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3. Batay sa isinagot mo sa bilang dalawa ano-ano ang gagawin mo para hindi mangyari ito
sayo at malinang sa iyo ang pagsasalita ng maayos ngayon pa lang?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Suriin
Alam mo ba na…
Ang Register ay isang baryasyon sa wika na may kaugnayan sa taong nagsasalita o gumagamit ng
wika. Ito ay mas madalas nakikita o nagagamit sa isang partikular na disiplina. Ang Barayti ng wika
ay nag-uugat sa mga pagkakaiba-iba ng mga indibidwal at grupo, maging ng kani-kanilang tirahan,
interes, gawain, pinag-aralan at iba pa.
Gaya ng nabanggit sa simula ng modyul dinamiko ang wika kaya't nagkakaroon ito ng iba-ibang
rehistro batay sa konteksto ng paggamit nito at kung sino ang gumagamit nito. Sa pagkakaroon ng
pagbabago ng wika sa taong nagsasalita o gumagamit ng wika ayon sa:
1. Tono
2. Paksa
3. Paraan o paano nag-uusap
Ang Register bilang Espesyalisadong Termino
Ang isang salita o termino ay maaaring magkaroon ng iba’t ibang kahulugan ayon sa larangan o
disiplinang pinaggamitan nito. Register ang tawag sa ganitong uri ng mga termino.
Tinatawag na Register ang mga espesyalisadong termino gaya ng mga salitang siyentipiko o
teknikal na nagtataglay ng iba’t ibang kahulugan sa iba’t ibang larangan o disiplina.
Halimbawa
spin Ang spin sa washing machine ay Ang spin sa paggawa ng sinulid ay
nangangahulugan ng mabilis na nangangahulugan ng paghahabi ng hibla o
pag-ikot ng makina upang mapiga o ber upang maging sinulid.
matanggal ang tubig sa mga damit.
text Ang text sa cell phone ay Ang text sa literatura ay tumutukoy sa
tumutukoy sa ipinadalang mensahe anomang nakasulat na akda gaya ng tula,
patungo sa isa o iba pang cell sanaysay, at kuwento.
phone.
Barayti ng Wika
1. Idyolek
Bawat indibidwal ay may sariling istilo ng pamamahayag at pananalita na naiiba sa bawat isa. Gaya
ng pagkakaroon ng personal na paggamit ng wika na nagsisilbing simbolismo o tatak ng kanilang
pagkatao.
Halimbawa:
1. “Magandang Gabi Bayan” – Noli de Castro
2. “Hoy Gising” – Ted Failon
3. “Hindi ka namin tatantanan” – Mike Enriquez
4. “Di umano’y -” – Jessica Soho
2. Dayalek
Ito ay nalilikha ng dahil sa heograpikonog kinaroroonan. Ang barayti na ito ay ginagamit ng mga tao
ayon sa partikular na rehiyon o lalawigan na tinitirhan.
Halimbawa:
1. Tagalog – “Mahal kita”
2. Hiligaynon – “Langga ta gd ka”
3. Bikolano – “Namumutan ta ka”
3. Sosyolek
Ang mga salitang ito ay may kinalaman sa katayuang sosyo ekonomiko at kasarian ng indibidwal ng
gumagamit ng mga naturang salita. Uri ng barayti na pansamantala lang at ginagamit sa isang
partikular na grupo.
Halimbawa:
1. Repapips, ala na ko datung eh.
2. Oh my God! It’s so mainit naman here.- Mga tinatawag na conyo
3. Wa feslak girlash mo.- Gay lingo gaya ng paraan ng pagsasalita nila Vice Ganda
4. Ikh4wz lh4n6z pho0wz, jejeje!
4. Etnolek
Ginawa ito mula sa salita ng mga etnolonggwistang grupo. Nagkaroon nga iba’t ibang etnolek dahil
sa maraming mga pangkat na etniko.
Halimbawa:
1. Palangga – Sinisinta, Minamahal
2. Kalipay – saya, tuwa, kasiya
3. Bulanim – pagkahugis ng buo ng buwan
5. Ekolek
Ito ay kadalasang ginagamit sa ating tirahan. Ito ay kadalasang nagmumula sa mga bibig ng bata at
matanda.
Halimbawa:
ENRICHMENT CARD
1. Ama o Ina – ngayon ay momsy o mudra na ang tawag.
2. Ate o kuya – bro/sis/tol ang usong gamitin na mga salita ngayon.
3. Kaibigan – beshie
4. Tahanan – haws
5. Tatay – erpat
6. Register
Hindi lamang ginagamit ang register sa isang partikular o tiyak na larangan kundi sa iba’t ibang
larangan o disiplina rin. Dahil iba-iba ang register ng wika ng bawat propesyon at nababago ang
kahulugang taglay ng register kapag naiba ang larangang pinaggagamitan nito, itinuturing ang
register bilang isang salik sa varayti ng wika. Isang tiyak na halimbawa ng register ng wika ang
magkakaibang tawag sa binibigyan ng serbisyo ng bawat propesyon o larangan.
Propesyon o Tawag sa binibigyan ng
Larangan serbisyo
guro estudyante
doktor at nars pasyente
abogado kliyente
pari parokyano
tindero/tindera suki
Pagyamanin
Gawain 1
Panuto: Basahin at unawain mong nang mabuti ang mga sumusunod na pahayag. Pusuan
Tayahin 2
Panoorin ang programang pantelebisyon at sagutin ang mga tanong. Angelica spoofs Kris on
Aquiknow & Aboonduh Tonight mula sa programang Banana Split sa link na ito:
(https://www.youtube.com/watch?v=t2302wrxso0)
1. Ano-anong barayti ng wika ang kapansin-pansin sa paraan ng pagsasalita ng host sa
programang pantelebisyon na napanood mo?
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
2. Bakit sina Boy Abunda, Kris Aquino at Gloria ang napiling gayahin o i-spoof sa
pinanood mo? Ano ang masasabi mo sa kanilang idyolek?
_____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
Malayang Gawain 1
Panuto: Panuorin at tukuyin kung ano-anong mga barayti ng wika ang pinaka gamitin sa mga
palabas na nabanggit. Isulat ang sagot sa patlang na nakalaan.
_________________________1. Tonight with Arnold Clavio
_________________________2. State of the Nation Address
_________________________3. Salamat Dok
_________________________4. FPJ’s ang Probinsiyano
_________________________5. 24 Oras
_________________________6. Gandang Gabi Vice
_________________________7. It’s Showtime
_________________________8. Si Waray at si Biday
_________________________9. Jejemom
_________________________10. Kris TV
Malayang Gawain 2
Panuto: Tukuyin kung anong barayti ng Wika ang inilalarawan ng halimbawa. Isulat sa patlang ang
tamang sagot.
____________1. “Ito ang inyong Igan” ni Arnold Clavio
___________2. “Ikaw ay hinuhuli ko sa kasong frustrated murder” ni Cardo Dalisay
___________3. “Daddy president, tara po swimming tayo” ni Baby sa palabas na Dream Dad
___________4. “Maupay nga aga” sa palabas na si Waray at si Biday.
__________5. “Ang buhay ay weather weather lang” ni Kim Atienza
__________6. “Wa feslak girlash mo”. Ni Vice Ganda
__________7. Tohan – tawag sa Diyos (Maranao)
__________8. Urinary Track Infection o UTI sa larangan ng medisina.
_________9. Oh my God! It’s so mainit naman here.
_________10. “Eowhzz phowzs” ni Eugene Domingo sa palabas na Jejemom.
Panuto: Bumuo ng dayalogo ukol sa napapanahong isyung panlipunan gamit ang mga Barayti ng
Wika.
Isaisip
Nag-uugat ito sa mga pagkakaiba-iba ng mga indibidwal at grupo, maging ng kani-kanilang mga
ginagalawan, tirahan, interes, gawain, pinag-aralan at iba pa.
Isagawa
Panuto: Lagumin ang aralin sa pamamagitan ng istratehiyang “word chart” gamit ang salitang
BARAYTI.
BARAYTI
Mga
Barayti ng
wika
Tayahin
Gawain 2 Panuto: Basahin at unawain mong nang mabuti ang mga sumusunod na pahayag.
kung ang pangungusap ay nagpapahayag ng di wastong pahayag. Isulat sa laan na patlang ang
iyong kasagutan.
https://brainly.ph/question/566338
https://www.slideshare.net/RochelleNato/register-bilang-varayti-ng-wika
https://brainly.ph/question/740210#readmore
https://philnews.ph/2019/07/17/barayti-ng-wika-uri-halimbawa/
https://brainly.ph/question/163655#readmore
Balikan:
1. Tambasakan
2. Namasol
3. Merkado
4. Tuba
GAWAIN 1
TAYAHIN 1
MALAYANG GAWAIN 1
1. Register/ Idyolek 6. Sosyolek/Idyolek
2. Register/ Idyolek 7. Sosyolek/ Idyolek
3. Register 8. Dayalek
4. Ekolek/ Idyolek 9. Sosyolek
5. Register/ Idyolek 10. Idyolek
MALAYANG GAWAIN 2
MALAYANG GAWAIN 3
1. Register/ Idyolek 6. Sosyolek/Idyolek
2. Register/ Idyolek 7. Sosyolek/ Idyolek
3. Register 8. Dayalek
4. Ekolek/ Idyolek 9. Sosyolek
5. Register/ Idyolek 10. Idyolek
Pamantayan 1 2 3
Larawan at pahayag na Walang kaugnayan ang May ilang larawan at Angkop na angkop ang
ginamit larawan sa pahayag na pahayag (2-3) may mga larawan at pahayg
ginamit. angkop na na ginamit.
interpretasyon.
Kaisahan ng mga Walang kaisahan ang May dalawa hanggang Magkakaugnay ang
pangyayari mga pangyayaring tatlong pangyayaring mga pangyayaring
inilahad sa isa’t isa. inilahad ang may ginamit o inilahad.
kaisahan o kaugnayan
sa isa’t isa.
Salitang ginamit Hindi angkop ang mga May dalawa o tatlong Angkop na angkop ang
salitang ginamit sa mga salita ang hindi angkop mga salitang ginamit sa
pahayag. sa mga pahayag. mga pahayag.
Panghihikayat sa Di kaganyak-ganyak Kaganyak-ganyak ang Lubhang kaganyak-
tagapakinig ang mga pahayag sa mga pahayag sa mga ganyak ang mga
mga tagapakinig. tagapakinig. pahayag sa mga
tagapakinig.
Kaangkupan sa paksa Hindi angkop ang Angkop ang ilang Lubhang
nabuong komik istrip sa bahagi ng komik istrip napakaanggkop ng
paksa. sa paksa. May dalawa mga bahagi ng komik
hanggang tatlong istrip sa paksa.
bahagi lamang.
TAYAHIN:
Gawain 1
1. A 6. D 11. C
2. D 7. A 12. A
3. D 8. D 13. C
4. A 9. D 14. A
5. A 10. A 15. C
Gawain 2