BIOLOGIA 3.

DBH

SISTEMA ENDOKRINOA
1.- SISTEMA ENDOKRINOAREN - Guruinek estimuluak nabaritzen dituzte eta erantzun bat eratzen

PROZESUA. dituzte = HORMONAK.

- Hormonak odolean sartzen dira itu-zeluletara arte ailegatzeko:
ERREZEPTOREAK dira.
- Hormonek erreakzio kimikoak garatzen dituzte.
- Hormonak eta errezeptoreak giltza-sarraila baten bezalakoa
funtzionatzen dute.

guruina

Zelula itua

odola

ESTIMULUAK

GURUINAK

HORMONAK

ODOLA

ITU-ZELULA

ERANTZUNA
 2.- NERBIO-SISTEMA ETA SISTEMA ENDOKRINO:

Bi elementu horiek hartzen dute parte: HIPOTALAMOA ETA HIPOFISIA.

HIPOTALAMOA HIPOFISIA

 Zentro nagusia da eta nerbio-sistema  Guruin bat da, hipotalamoaren azpian.

eta endokrinoa lotzen da.  Bere hormonak odolean sartzen dira.
 ¿Non dago? Entzefaloan.  Beste guruin endokrino batzuetan
 Zer egiten du? Estimuluak eta seinaleak eragina dute.
hartzea.
 2 hormona sortzen ditu:
-Faktore askatzaileak.
-Faktore inhibitzaileak
 Factoreak: 1) Hipofisian eragina
dutenak. 2) Hormonak jariaketa
kontrolatzen dutenak.

hipotalamoa
hipofisia

3.- HORMONA JARIAKETAREN KONTROLA.

 Sistema batek kontrolatzen du jariaketa hori:

ATZERAELIKADURA NEGATIBOA.

 Odoleko hormona kantitate nahikoa bada seinale bat agertzen da jjariaketa

geldiarazteko.
  Eskema hau da:

HIPOTALAMOA : Lehen hormona ekoizten du.; faktore askatzailea.

HIPOFISIA : bigarren hormona ekoizten du; TSH hormona

ORGANOA : hirugarren hormona ekoizten du;

ITU-ZELULA

Hirugarren hormonaren jariaketa amaitzen da eta kopuru handia lortzen denean

hipotalamoak hormonaren jariaketa inhibitzen du.

4.- GURUIN ENDOKRINOAK - HIPOFISIA

- TIROIDEA

- PARATIROIDEA

- GILTZURRUN GAINEKO GURUINAK

- OBULUTEGIAK

- BARRABILAK
 HIPOFISIA FUNTZIOAK
ADENOHIPFI 1.Hazkuntza –hormona: Ehunen hazkuntza estimulatzen du.
SIA
2.Tirotropina (TSH) Hormona tiroideoak sortzea.

3. Gonadotropak: FSH eta LH Obulutegian eta barrabilletan eragina egitea.

4.Adrenokortikotropa (ACTH Giltzurrun gaineko guruinak estimulatzea.

5.Prolaktina. Bularrak hazteko eta esnea sortzeko.
NEUROHIPO Giltzurrunetan eragina du: ur gutxiago kannporatzea.
FISIA 1.Antidiuretikoa (ADH)
Erditzean, umetokiaren kontrakzioak abiarazteko eta
2. Oxitozina gero amaren bularren esnea emateko.

TIROIDEOA funtzioak PARATIROIDEO funtzioak GILTZURRU funtzioak

A NAK(hormo
nak)
1.Zelulen Odoleko AZALA: 1.Glukosa
Triiodotironina aktibitatea kaltzioa Kortisola sintetizatzea
eta Tiroxina bizkortzea . konzentrazio eta
2. Hazkuntza a handitzea proteinak
kontrolatzea. eta hezurreko degradatzea
kaltzioa 2.Estres
murriztea. egoeratan
jariatzea.

Kaltzitonina 1.Hezurreko Nerbio

kaltzio MUINA: sistema
kontzentrazioa adrenalina sinpatikoa
handitzea. bizkortzea,
2.Odoleko estresari
kontzentrazioa aurre
txikitzea. egiteko.

TIROIDEA
 PANKREAK ( hormonak) Funtzioak

1. Odoleko glukosa kopurua murriztea,

INSULINA glukosa zeluletara energía eramaten
du.
2. Glukosa glukogeno bihurtzen da; eta
giharretan bai gibelean pilatzen da.
GLUKAGOIA 1. Odoleko glukosaren kopurua handitzen
du .
2. Glukogenoa glukosa bihurtzen da eta
odolean sartzen da glukosa.

ZER DA PANKREAK? 1. Örgano luzanga eta laua da.

2. Urdailaren atzeko aldean dago.

3. Bi hormona sortzen ditu , odoleko glukosa kantitatea kontrolatzeko:I

INSULINA ETA GLUKAGOIA.

OBULUTEGIAK Funtzioak BARRABILAK Funtzioak
Emakumeen
organoak dira.eta bi Gizonen organoak
obuluak dira. emekumeen sexu- dira, eta bi dira.
ESTROGENOAK karaktere
sekundarioak
garatzeko TESTOSTERONA Sexu karaktere
sekundario
Umetokia maskulinoak garatzea.
PROGESTERONA haurdunaldirako
prestatzea.

OBULUTEGIA

BARRABILAK