KIRURGIA 8.

TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

28. GAIA: INFEKZIOAK TORAXEKO KIRURGIAN

AURKIBIDEA
1. EMPIEMA PLEURALA
1.1. KAUSAK
1.2. PLEURAKO ISURI PARANEUMONIKOA (PIPN)
1.3. ETIOLOGIA
1.4. PATOGENIA
1.5. SINTOMATOLOGIA
1.6. DIAGNOSIA
1.6.1. PIPN-aren susmoa
1.6.2. Pleurako isuria
1.7. TRATAMENDUA
2. TUBERKULOSIA
3. BRONKIEKTASIAK
3.1. ETIOLOGIA
3.2. SINTOMATOLOGIA
3.3. EXPLORAZIOA ETA FROGA OSAGARRIAK
3.4. TRATAMENDUA
3.4.1. MEDIKOA
3.4.2. KIRURGIKOA
4. BIRIKA ABZESUA ETA NEUMONIA NEKROTIZATZAILEA
4.1. ETIOLOGIA ETA FISIOPATOLOGIA
4.2. SINTOMATOLOGIA
4.3. DIAGNOSIA
4.4. TRATAMENDUA

1
KIRURGIA 8. TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

1. EMPIEMA PLEURALA

Empiema vs abszesua:
● Empiema: guk lehenagotik genuen kabitate batean (kabitate natural batean)
zornea/mikroorganismoak izatea (empiema besikularra, subdurala, pleurala…).
● Abszesua: lehen ez geneukan barrunbe bat sortu eta zorneaz betetzen denean (abzesu
pulmonarrean, adibidez, birika barruan barrunbe bat sortzen da eta zorneaz betetzen da).

Empiema bat dagoela definitzeko aurretik formatutako espazio batean infekzio bat izan behar dugu
(laborategian mikroorganismoak aurkitu dira) edota zorneaz beteta egon behar da.

1.1. Kausak

1. Inokulazio zuzena: hau da, kanpoko zauri baten bidez (adibidez, labankada) germenak
kanpotik sartzea. Inokulazio iatrogenikoak (torakozentesi edo drenajeen ondorioz) talde
honetan sartuko genituzke eta aurrekoak baino sarriagoak dira gure inguruan.
2. Zeharkako inokulazioa (ohikoena):
a. Hurbiltasunez: neumonia batzuetan pleurako isuria agertzen da eta hauetariko isuri
batzuk infektatu egiten dira. Mikroorganismoak arnasbideetatik biriketara iristen
dira; batzuetan beste beste bide bat hartu duten m.o-ak aurkitzen dituzte, jatorri
ezezagunekoak, adb: E.Coli. KAUSA NAGUSIENA ETA GARRANTZITSUENA (hemendik
aurrera kausa honegatiko empiemaz ariko gara).
b. Diseminazio linfatikoa: mediastinitisetan gerta litekeena.
c. Diseminazio hematikoa: osteomielitisetan gerta litekeena.
*Azken bi hauek ez dira ohikoak.

1.2. Pleurako isuri paraneumonikoa (PIPN) (Hau URTERO galdetzen da azterketan)

Neumonia bakterianoaren kontextuan sortzen diren isuri pleuralei pleurako isuri paraneumoniko
(PIPN) deitzen zaie. Hauetako batzuk konplikatu daitezke eta pleurako isuri konplikatuak bihurtu.
AZTERKETARAKO: pleurako isuri konplikatu guztiak drenatu egin behar dira. Horregatik, garrantzitsua
da ere jakitea noiz den pleurako isuri bat konplikatua.
Hau bi modutan konplikatu daiteke:
● Ezaugarri fisikoekin konplikatua: likidoa libre erori da toraxeko kabitatera eta tabikeak edo
hormak sortu dira, horregatik isuri pleural lokulatua/tabikatua ere deitzen zaio. Inflamazio
asko → fibrina sortu → tabikazioa (likido poltsa desberdinak sortzen dira) edo lokulatua.

● Ezaugarri kimikokiekin konplikatua:

Parametro normalak honakoak dira:
○ pH: 7,4 inguruan
○ Glukosa: >60
○ LDH: 40-50
Klasikoki parametro kimiko konplikatuak hurrengoak:
● pH<7; Glukosa <40; LDH>1000.

2
KIRURGIA 8. TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

Egoera intermedioa, MIR-eko galdera batean planteatu zen:

● pH 7-7.2 tartean edota glukosa 40-60 denean + LDH OSO altua (2450, adib) +
pazientea okerrera badoa konplikatua dela kontsideratuko dugu. AZTERKETA!!
● Izan ere, pH-a 7tik jaistea glukosa agortzen ari denaren seinale da
(mikroorganismoek edo inflamazioaren ondorioz gure zelulek glukosa kontsumitzen
dutelako). Bestalde, LDH proteina intrazelularra izanik, zeluletan kaltea egotean
LDH-ren plasma kontzentrazioa handiago izango da. Horregatik, esaten da kasu
hauetan kimikoki konplikatu dela.

Pleurako isuri konplikatua konplikatuz gero pleurako empiema izango dugu (makroskopikoki zornea
ageri denean edo analisi mikrobiologikoan bakterioen hazkuntza agertzean).

Beraz laburtuz, neumonia bakterianoaren konplikazioetako bat pleurako isuria izan daiteke (isuria ez
baitute neumonia guztiek izaten). Isuri hori momentuz esterila da, ez du mikroorganismorik. Gero
pleurako isuri hori konplikatu daiteke (fisikoki edo kimikoki). Eta azken hau konplikatuz gero pleurako
empiema baten aurrean egongo ginateke.

Normalean bide hau jarraitzen da baina ez da zertan kasu guztietan bide osoa egin behar.

1.3. Etiologia (EZ dio garrantzirik eman, saltatu egin du)

Gaztelerako irakaslearen edukia da.

PIPNren eta empiemaren etiologia zonalde bakoitzean aldakorra izan liteke. Jakin, empiemen %40an
ez dela mikroorganismoa isolatzea lortzen. Berak pneumoniaren eragile berdinak direla jakiteko esan
digu. Hauek dira gure inguruan mikroorganismo ohikoenak:

● Aerobio grampositiboak: S.pneumoniae, S. milleri, S. aureus.

● Anaerobioak (batez ere aspirazio neumonien ondorio denean): bacteroides,
peptoestreptococcus.
● Aerobio gramnegatiboak: enterobakter, E.coli, H.influenzae.

3
KIRURGIA 8. TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

1.4. Patogenia

1. Hasieran ez dago derramerik eta likidoa nahiko garbia izaten da.

2. Iada konplikatzen hasi denean eta likidoa ilunagoa ateratzen denean, LDH igo da
(suntsiketaren adierazle), pH eta glukosa jaitsiz doaz (anaerobioen presentziaren eta
aktibitatearen adierazle).
3. Azkenik, zornea dagoenean eta germenak aurkitu direnean iada okertu da (pleurako
empiema baten aurrean egongo gara).
4. Hau kronifikatu egin daiteke.

1.5. Sintomatologia

Pazientea zein fasetan ikusten dugun arabera, aldatuz joango da. Orokorrean, neumoniaren eboluzio
txar gisara aurkeztu ohi zaigu (konplikazioa), hau da, antibiotikoekin tratatu arren (48 ordu) gaixoak
honako sintomak ditu:
● Sukarra
● Takipnea
● Min pleurala
● Expektorazioa
● Alde bateko hipofonesia

Batzuetan, gaixoak fase subakutu batera pasatzen dira eta sintomatologia honek zertxobait hobera
egiten du.
Fase kronikoan ikusten badugu, infekzioaren sintomak ezkutuan gera daitezke eta fibrosiaren
ondoriozko birika atrapamenduaren sintomak nagusitu (disnea, inspirazio osoa ezin egin).

4
KIRURGIA 8. TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

1.6. Diagnostikoa (OSO GARRANTZITSUA AZTERKETA!!, MIR bezalako azterketetan asko

galdetua)

a) PIPN-aren susmoa

Anamnesia: lehenago azaldutako sintomatologiarekin dagoen gaixoa. Batzuetan aurretik neumonia

gehiago izan dituena. Izan liteke aurretik neumoniagatik kontsultan ikusi eta antibiotikoak jarri arren,
oraindik gaizki egotea.

Explorazio fisikoa: sukarra, perkusioan mate hotsa entzungo da pleurako isuria badago eta
auskultazioan isiltasuna (hipofonesia) gune horretan: pneumonien kasuan, albeoloetan ura
dagoenez, krepitanteak entzungo dira, baina birika likidoz betetzen bada, krepitantek tapatuko dira
gune horretan eta ez da ezer entzungo. Agian, gorago dagoen guneren batean krepitanteak entzun
daitezke.

Analitika: gutxienez bi tubo eskatuko ditugu; bat biokimikarako (parametro inflamatorioak) eta
bestea hemogramarako (leukozitosia ikusiko dugu).

5
KIRURGIA 8. TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

Froga osagarriak: Aipatutako klinika eta krepitante + hipofonesia dituen paziente baten aurrean
beharrezkoa izango da Rx bat eskatzea. Ekografia ere eskatu daiteke, honekin pleurako isuria
tabikatua dagoen ikus baitaiteke. Behin froga hauek eskatuta PINParen susmoa badugu,
antibiotikoak emango dizkiogu seguru.

Tabikatua edo lokulatua badago, konplikatua izango da. Kasu hauetan BETI drenatu eta fibrinolisia
egingo dugu urokinasarekin (fibrinazko tabikeak hautsiz, drenajea eraginkorragoa izango da). Aldiz,
tabikatua ez badago, torakozentesia egin eta analizatu egin beharko dugu kimikoki konplikatua den
edo ez ikusteko. Ziztatzean zornea ikusten badugu, empiemaren kriterio baten aurrean egongo gara;
beraz, lagina laborategira bidali beharko dugu. Likido serosoan hazkuntzaren bat ikusiko balitz
(azterketa mikrobiologikoa) germenak daudela konfirmatuz, empiema baten aurrean gaudela
baieztatuko dugu eta orduan empiema bezela tratatuko dugu, hau da, antibioterapia + drenaje +
fibrinolisiaren bidez. Fibrinolisia aukerazkoa izango da kasu honetan, tabikatu edo lokulatua
dagoenean aplikatuko dugu.

Hazkuntzarik ez badago, aldiz, analisi biokimikoa egin beharko dugu pH, glukosa eta LDH eskatuz.
Konplikatuaren irizpideak betetzen baditu, drenaje torazikoa +/- fibrinolisia egingo dugu. Drenaje
torazikoarekin ondo badago, nahiz eta kimikoki konplikatua izan, fisikoki ondo badago, fibrinolisia ez
da derrigorra izango.

Konplikatua ez bada, soilik behaketa egingo dugu. Oso handia den kasuetan eta fatiga asko ematen
badio pazienteari, batzuetan jeringa baten bidez hustu daiteke. Hala ere, printzipioz behaketarekin
nahikoa izango da.

Aurreko urteko galdera bat: drenaje torazikoa eta likido hustuketa berdina da? EZ. Drenaje
torazikoetan normalean tubo handiagoak jartzen dira (24-28Fr). Likido hustuketa jeringa bat hartu
eta orratz txiki batekin hustuz egin daiteke.
b) Pleurako isuria duen gaixoa (kasu hau ez da zuzenean infekzioen klasekoa baina lagungarria
izan daiteke neumoniaren ondoriozko pleura isuriaren diagnosia eta etiologia desberdin
bateko pleura isuriaren diagnosiak desberdintzeko; askotan nahastu egiten baititugu
azterketan).

Pleurako isuriaren lehen kausa

(%90ean) BIHOTZ GUTXIEGITASUNA
da (normalean tratamendua utzi
izanagatik, diuretikoak (furosemida)).
Honen sintomatologia disnea eta
edema gorputz adarretan fobearekin
izaten dira. Hala ere, sintomak ez dira
beti agertzen eta horren argiak ez
diren kasuetan etiologia zein den
esploratu beharko dugu. Honetarako,
anamnesia, azterketa fisikoa eta Rx-a
egingo dugu. Honi esker kausa zein

6
KIRURGIA 8. TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

den baldin badakigu, ez da ziztadarik burutuko eta medikazioa intensifikatzearekin nahikoa izango da.
Aldiz, diagnostiko etiologikoa ezezaguna bada, torakozentesia (3 tubo gehienetan: analisi biokimikoa
eta behar izanez gero mikrobiologikoa eta zitologikoa) burutuko dugu.

Diagnosia Light-en irizpideak oinarri hartuta:

● Pleura isuriko proteinak /plasmako proteinak ratioa >0.5 → irizpide + . Hau da, pleurako
proteina kopurua odolekoarekin (normalean 5-6g) alderatuz, erdia baino gehiago izan behar
da (>2.5g ggb.).
● Pleura isuriko LDH/ odoleko LDH ratioa >0.6 → irizpide +
● LDH pleurala balio plasmatiko fisiologikoaren muga maximoa baino ⅔ altuagoa bada,
irizpide hau + izango da. Balio plasmatiko normala laborategi bakoitzaren araberakoa da.
○ GARRANTZITSUA: EZ DA DRENATZEN IRIZPIDE HAUEN ARABERA, EZ LIATU.
3 irizpideetatik bat positiboa bada EXUDATUA da; bat ere ez izatekotan, trasudatua izango da.
● Trasudatua (ultrafiltrado de plasma). Bolumenaren igoera edo presio onkotikoaren jaitsiera
emanez gero, likidoa zain eta linfatik filtratzen da. Likidoa oso garbia izango da: serosoa,
proteina gutxikoa eta LDH gabekoa. Bihotz gutxiegitasunean odola atzeko kabitateetan
pilatzearen ondorioz, presio kapilarra igo eta onkotikoa berdin mantentzen denez, likidoa
atera egingo da (birika (edema) zein pleurara (isuria)). Zirrosian, aldiz, proteina gutxiago
sintetizatuko direnez, presio onkotikoaren jaitsierak isuria eragingo du. Sindrome
nefrotikoan ere trasudatua agertuko da. Hauen tratamendua gehienetan medikoa izaten da.

● Exudatua: inflamazioa, tuberkulosia, neumonia… zelulen suntsiketa emango da; ondorioz,

bertako likidoak zelulek kanporatutako proteinak, LDH… izango ditu. Suntsiketa + hantura =
exudatua. Akutua edo kronikoa den jakin behar dugu:
○ Akutua: exudatu polimorfonuklearra izango da. Gehienetan neumonia. (Gaurko
klasea)
○ Kronikoa: exudatu linfozitarioa. Kausa neoplasikoa edo tuberkulosia izango da.
ADAgatik (adenosin deaminasa) desberdintzen dira; altua bada tuberkulosia izango
da. AZTERKETA!!
■ Neoplasia eta tuberkulosian exudatua linfozitarioa izango da
(paraneumonikoan PMN bidezkoa), honekin ezin dira bereiztu. Beraz, ADA da
desberdintzen dituena: tuberkulosiaren nahiko sensible eta espezifikoa dena.
Positibo ematen badu zuzenean tuberkulosia tratatu biopsiarik gabe.
■ ADA normala denean pleurako biopsia bat egin behar da. Erresidenteen
esaldia: “exudado linfocitario con ADA normal” → pleurako biopsia.

Argi izan PIPN-aren susmoa dugunean ez dela proteinarekin, ez ADArik, ez zitologiarik eskatzen, aurreko honetan ez
bezala!!!

7
KIRURGIA 8. TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

Froga osagarriak:

Garrantzitsua fibrinolisiari buruz:

Zornea badago (enpiema da) ematen da, estreptokoko batengatiko exudatu bat agertzen baldin bada
baina ez bada konplikatua, ez da emango. Hala ere, bigarren kasu honetan bibliografia ezberdinek
desberdin jokatuko luketela esan du Borjak.
Artikulo batzuek diote kostoefektiboagoa dela tabikeak ikustean zuzenean kirofanora joan eta hor
tabikeak haustea, horrela, pazientea denbora gutxiago egongo da ospitalean. Donostian ez da egiten.

1.7. Tratamendua (hau azterketan sartuko da!)

Pleurako infekzioaren tratamendua nahiko sinplea da kasu gehienetan baina gaizki eginez gero, asko
konplikatu daiteke. Pleurako isuriaren susmoa dugunean antibioterapiarekin hasi behar da beti
(gehienetan neumonia baten ondorioz denez, gaixoa dagoeneko antibiotikoak hartzen egongo da).
Honako hauek dira tratamendu kirurgiko posibleak: (diagnostikoaren eskeman oso argi ikusten dira
jarraitu beharreko pausoak).
1) Toraxeko drenajea: pleurako isuriak kimikoki konplikatzean (eboluzioan baloratu fibrinolisia
behar duen). Isuri ez konplikatuetan, aldiz, behaketa egingo da normalean.
2) Toraxeko drenajea + fibrinolisia: empiema eta pleurako isuri lokulatu/tabikatuetan erabiltzen
da. Urokinasa da erabiliena (lehen estreptokinasa erabiltzen zen), fibrinazko tabikeak hausten
ditu drenajea eraginkorragoa izateko. Fibrinolisia zuzenean sartzen da tubotik (ez bena
barnetik).
3) Dekortikazioa (kroniko eta gaizki doazenetan): gauzak ondo egin ez direnean (diagnosi
berantiarra, tratamendu ez efektiboak...), pleura kronifikatzen denean, birika fibrinaz
“bahitua” (trapped lung) geratzen da eta ez da toraxean guztiz espandituko. Likidoa atera
arren, tartean aire eremu bat egongo da, hau da, “birikak ez du bere tokia berreskuratuko”;
beraz, infekzio pleurala behin eta berriz pairatzeko (gunea berriz beteko da likidoz) arriskua
dago. Dekortikazioa interbentzio kirurgiko irekia, nahiko konplexu eta agresiboa da; beraz,
gazteetan egiten da normalean. Torakotomia bat egin eta errai pleura fibrosatua kentzean
datza. Postoperatorio gogorra du, izan ere, arnasten duen aire guztia eskapatuko zaio (fugak),
birikak ez duelako babesik; gainera, hemorragiak ere izango ditu. Hala ere, birika
zabaltzea/espanditzea lortuko da (paretarekin kontaktuan geratuz) eta ez da berriz infekziorik
emateko leku fisikorik egongo, gure helburua dena. Fase akutuan egiten bada, ebakuntza
errazagoa izaten da, aurrerago, aldiz, konplikatuagoa eta emaitza txarragoak ematen ditu
(aire fuga eta hemorragia arrisku handia).

8
KIRURGIA 8. TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

Irudi gehigarria: trapped lung. *Aire eremua espanditu ezin den birika batean. Errai pleura
lodituago (fibrina=odola, zuriz) dago.

4) Torakostomia irekia: dekortikazioa toleratuko ez

duten gaixoekin egiten da (helduetan batez ere). 2-3
saihets kentzen dira eta azala pleurara josi, hala espazio pleurala kanpoarekin komunikatuz.
Kanpotiko zainketak eginez ekiditen da infekzioa, konpresak etengabe aldatuz. Estetikoki
deserosoa izan arren, eraginkorra da. Alkoholiko eta etxegabeen kasuan egiten da, adibidez.
Nahiz eta luzetara zuloa ixteko beste kirurgia bat egin daitekeen, gehiengo batek ez du nahi
izaten oso agresiboa delako eta konplikazio asko ematen dituelako.

Azterketako galdera seguruenik

diagnosia edo tratamenduaren ingurukoa izango da!!

2. TORAXEKO KIRURGIA TUBERKULOSIAN

2.1. Sarrera

Tuberkulosia oso gaitz konplexua da eta intzidentzia aldakorra du geografiaren arabera. Gaur egun,
gure inguruetan oinarrizko tratamendua medikoa da eta kirurgia oso kasu konkretuetan egiten da.
Tuberkulosi erresistenteen (TB MDR) tasa igotzen doan arabera, kirugiaren beharra ere goruntz doa
heriotza asko eragiten baitituzte. Berez tuberkulosirako tratamenduak kirugia baina hobeagoak dira
baina erresistentziak direla eta azken honen beharra handitzen joan da. Kirurgiaren beharra hiru
ataletan banatzen da:

9
KIRURGIA 8. TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

1. Diagnosirako kirurgia: batez ere afektazio pleurala dagoenean. Pleurako isuria ager liteke eta
torakozentesian, exudatua linfozitarioa izango da ADA altuarekin. Exudatuaren kasuan
minbizia, pneumonia eta tuberkulosia izan behar ditugu buruan. Gogoratu: PMNak badira
gailentzen direnak gaixotasuna akutua (pneumonia) izango da eta linfozitoak gehiago
direnean, aldiz, kronikoa (minbizia, TB). ADA (adenosin deaminasa): oso sensiblea den
analisia da eta altua ematen du tuberkulosian. Hortaz, ADA normala den kasuetan minbizia
duela susmatu beharko dugu. Exudatu linfozitario eta ADA altuarekin tratamenduarekin hasi
daiteke.

Intzidentzia erdi/altuko eremuetan, Euskal Herria barne, tratamendu medikoa zuzenean has
daiteke (susmoa altua delako) bestela, biopsia pleuralarekin konfirmatu ohi da.
Konfirmazioak analisi mikrobiologikoa eskaintzen digu eta beraz garrantzitsua da diagnosia
ziurra ez denean, TB MDRren susmoan... Biopsia hau lortzeko bi era ditugu:
a. Biopsia itxia: anestesia lokalarekin orratz bat sartzen da toraxean eta itsuan pleura
ziztatzen da Abrams orratzarekin (bitxoa mikroskopioan ikustea da helburua). Gaur
egun ez du ia inorrek egiten.
b. Biopsia torakoskopikoa: torakoskopioa (tubo bat) sartzen da toraxean gaixoa sedatua
dagoen bitartean. Pleura miatzen da (kamara bidez) eta lesioak dauden lekuan
biopsiatu egiten da. PCR bat egiten da eta 24 ordura emaitza jakin dezakegu, edo
inkluso hortik ordu batera. Anestesia pixka bat erabiltzen da.
Hauek erbiltzen dira parametroen artean dudak badaude eta konfirmatzea beharrezkoa denean.

2. Tratamendurako kirurgia: tratamendu medikoak porrot (sukarra, hemoptisia…)

egiten duenean erabiltzen da. Batez ere, mikobakteria TB MDR-tan egin behar
izaten da. Birika erresekzioak beharrezkoak izaten dira, batez ere lobektomiak.
Birika osoa edo zati bat suntsitu bada tuberkulosiak eragindako kaberna
batengatik, zati hori kentzen da. Birikako tumoreak baino zailagoak dira
operatzeko, odoltsuagoak.

3. Konplikazioen kirurgia: tuberkulosiak sorturiko konplikazioen tratamenduan

datza.
a. Aspergiloma: tuberkulosia sendatu ondoren leize modukoak geratzen
dira birikan eta hainbat onddok koloniza ditzakete, aspergillus ohikoena
izanik. Askotan tratamendu medikua ez da ondo iristen eta hemoptisi, bronkorrea
larriak sor ditzake. Kasu hauetan ere birika erresekzioak egin behar izaten dira.
Aspergilomaren irudi tipikoa da zulo bat erdian pelota moduko batekin.
Aspergilomak inflamazio eta baskularizazio handiak eragten ditu, ondorioz homptisia
sortuz. Azken honek pazientea hil dezake. Hau tratatzeko aspergiloma dagoen
lobulua kentzen da guztiz.

10
KIRURGIA 8. TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

b. Bronkiektasiak
c. Hemoptisiak: batzuetan Tbaren hemoptisiak masiboak izan daitezke. Tuberkulosiak
aneurisma berezi batzuk sor ditzake, Rasmussen aneurismak. Honetarako
tratamendu garrantzitsuena enbolizazioa izango litztaeke. Hemoptisia badaukazu
hemotipsisa sortu den aldera begira jarri behar zara. Enbolizaizoa eta gero ez badu
funtzionatu eta unilaterala bada zirujauei deituko zaie.
d. Fibrotoraxa: birikaren atrapamendua sortzen denean (“trapped lung”). Dekortikazioa
(pleura biszerala kentzea) da egin beharrekoa.

Ezkerreko irudia: “Irudi hau hain tipikoa da galdetu daitekeela”. Aspergiloma bat da,
tuberkulosiak utzitako leize batean (aspergillus onddoak sortua).

3. BRONKIESTASIAK

Bronkioen dilatazio anormal eta itzulezinak dira. Normalean bere ondoko arteriaren kalibre berdina
izan behar dute bronkioek eta hauek gaixotasun pulmonar kronifikatu baten ondorioz agertzen dira.
Bronkorrea eta hemotipsia eman dezakete. Arazoa da huen kausa jakitea oso zaila dela eta denbora
guztian infektatzen dira behin eta berriro.

3.1 Kausak

● Bronkio buxadura
● Agammaglobulinemia
● Fibrosi kistikoa: CFTR genearen alterazioa. Hauek pneumotorax sekundario asko eragiten
dituzte eta transplantea egiten zaie. Bronkiektasia asko eragiten dituzte.
● Sindrome de Cartagena, aspergilosiak…
● Kausa askoz gehiago daude, hala ere bronkiektasien %50 kausa ezezagunekoa da

3.2 Sintomatologia

● Hemoptisia garrantzitsuena
● Kakexia, hainbeste infekzioen onodren
● Akropakiak

11
KIRURGIA 8. TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

3.3 Tratamendua

Tratamendua medikoa da. Eragiten diren infekzioak tratatu behar dira, drenajeak jartzen dira flemak
botatzeko eta nutriziioa eman behar zaie kakektiko gelditzen direlako. Kirurgiak oso leku gutxi dauka.

Jendeak bronkiektasia lokalizatuak izaten ditu, adibidez beheko eskuineko lobuluan, beste birika
guztia garbi egonda. Hainbeste infekzio ematen dituztenez, pazienteak nahiago du lobulu hori
kentzea hobe bizitzeko, hau da, lobektomia bat egiten da. Hau bakarrik egiten da bronkiektasia oso
lokalizatua badago.

4. BIRIKA ABSZESUA ETA NEUMONIA NEKROTIZATZAILEA

Birika abszesua birika barruan ematen den lesio nekrotikoa da, zorneaz betea. Lesio bakarraren
ordez asko agertzen badira, pneumonia nekrotizatzailea deritzogu. Beraien arteko desberditasun
bakarra kopurua da.

4.1. Etiologia eta fisiopatologia

a) Aspirazio orofaringeoa: KAUSARIK GARRANTZITSUENA. Gaixo hauek aho

higiene eskasa izaten dute (adb. etxegabeak, alkoholikoak) eta abszesuan
bakteria ANAEROBIOAK izango dira ohikoenak (anaerobioak eta
flora mixtoa). Azterketari begira adibide ohikoena paziente
alkoholikoarena da, aho septikoa daukana.
b) Benabideko droga bidezko infekzio hematogenoa: kasu honetan
endokarditis balbularra sor daiteke S.aureus-ek sortua eta hortik,
enbolo septikoak.
c) Diseminazio linfatikoa: infekzio abdominalek linfa bidetik birika
abszesuak sor ditzakete baina bide hau oso arraroa da.

4.2. Sintomatologia

Kausaren arabera desberdina izan liteke:

● Aspirazio masiboetan (gorakoen aspirazioa adib.) disnea akutua ageri ohi da hipoxia
larriarekin (heriotzara eraman dezake).
● Mikroaspirazioetan, aspirazio orofaringeoen kasua, sintomak neumoniaren antzekoak izaten
dira eta nahiko eboluzio subakutua izaten dute. ESPUTUEN USAIN FETIDOA (oso usain
txarrekoa) oso datu garrantzitsua da eta honi gainera, sindrome konstituzional bat gehitu
ahal zaio. Usain oso txar hau anaerobioen ondorioz izango da.

12
KIRURGIA 8. TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

4.3. Diagnostikoa

Oso garrantzitsuak izango dira anamnesia (aho septikoa) eta explorazioa (esputoaren usain fetidoa).

Froga osagarriei dagokienez, hauek dira garrantzitsuenak:

a) Toraxeko Rx-a: abszesuak erraz ikus daitezke eta kasu askotan maila hidroareoa ikus daiteke.
Ez da erraza tumore abszeisifikatuetaz bereiztea eta batzutan empiema lokalizatuekin ere
nahas daiteke. Plaka ez da inoiz eskatzen gaur geun.
b) OTA: oso froga erabilgarria. Rx-an ikusten ditugun datuak defini ditzakegu. Zeinu batzuek
tumoreengandik bereizten laguntzen digute (ertz lau eta finak), baita empiemetatik ere.
c) Ikerketa mikrobiologikoa: karkaxaren/esputoaren kultiboa da egin ohi den lehen froga.
Baliagarria ez denean, bronkoskopia bidez lor daiteke lagina. Oso garrantzitsua izango da
germenaren identifikazioa burutzea, tratamendua iraupen luzekoa izango baita.

DD: Tumore eta enpiemarekin. Empiema eta abszesuak zailak dira bereizteko. Empiemetan drenatu
beharra dago; abszesua izango balitz, aire fuga bat sortuko genuke, abszesua birika barruan kokatzen
baita. Argazkietan:
- Goikoa: abszesua (birika barruan).

- Behekoa enpiema (pleuren artean). Errai pleurak kurba modukoa egiten du (gezi gorria).
Pleura parietala bizkarrezur ondoko geziak seinalaturiko lerroa da (loditua dago), bien arteko
espazioan likidoa dago eta goikaldean, aldiz, airea.
- Eskuinekoa: tumorea. Izan ere, arteria pulmonarra inbaditua du, bultza egin dio. Minbizi
nekrosatua da.

13
KIRURGIA 8. TALDEA
BORJA AGUINALDE 8. ASTEA

4.4. Tratamendua

Antibioterapia: tratamenduaren OINARRIA da. Germen anaerobioak tratatu beharra dago eta
IRAUPENA 4-8 astekoa izan behar da. Abszesuen %80-90ak antibiotikoekin sendatzen dira.
Tratamendua hain luzea izan behar denez, oso garrantzitsua izango da diagnostiko mikrobiologikoa
ondo egitea, gaixoek ez baitute azkar hobetzen nahiz eta ondo tratatuak egon. Antibiotikoak ondo
harztea oso garrantzitsua da

Drenaje perkutaneoa: antibiotikoak eraginkorrak ez direnean eta kirurgia ekidin nahi dugunean
erabili ohi da. Honen arazoa da birika zulatzen dela.

Kirurgia: honako kasutan da baliagarria (ez -ohikoa)

a) Tratamendu mediku (4-8 aste!!!) edota drenaje perkutaneoaren porrota

b) Tumore gaiztoa denaren susmoa
c) Hemoptisi errepikakor geldiezina eta kontrolaezina (ez ohikoa)
d) Fistula bronkopleurala, nahiz eta oso arraroa izan.

14