DİŞ MORFOLOJİSİ VE ÇİĞNEME FİZYOLOJİSİ

DİŞ ARKLARI ÜÇ GELİŞİM ETABINDA DEĞERLENDİRİLİR

• Dişsiz dönem

• Süt dişlenme

• Karışık dişlenme

• Sürekli dişlenme

MORFOLOJİK KAVRAMLAR ;
• DİŞLER MORFOLOJİK
OLARAK CORONA DENTİS
(DİŞ KURONU),
• COLLUM DENTİS (DİŞ
KOLESİ, DİŞ BOYNU), VE
• RADİX DENTİS (DİŞ KÖKÜ)
den
• MEYDANA GELMİŞLERDİR

SERT DİŞ DOKULARI

• MİNE; Substantia Adamantina
• DENTİN; Substantia Eburnea
• SEMENT; Substantia Ossea

YUMUŞAK DİŞ DOKULARI

• Kuron ve kök dentininin şekillendirdiği PULPA DENTİS
• Diş çevresinde yer alan PERİODONTAL MEMBRAN
MİNE (SUBSTANTİA ADAMANTİNA)
• Dişin kuron bölümünü kapsar
• Ektodermal orijinlidir
• İnsan vücudundaki en sert
dokudur
• Hücresiz olan bu sert doku
yüksek oranda mineralize
yapıdadır.
• Mine yapısal olarak %96 inorganik, %1 organik
maddeler ve %3 sudan oluşmuştur.
• Mine dokusu diş kuronlarının oklüzal ve insizal
bölgelerinde kalın olarak şekillenir, servikale inildikçe
incelir ve Mine sement sınırında servikal çizgiyi
şekillendirerek sonlanır

DENTİN (SUBSTANTİA EBURNEA)

• Diş organının morfolojik iskeletini oluşturur
• Kuron ve kök kısmında yer yer kalınlaşıp
incelerek pulpa dokusunu çevreler.
• Dentin dişin kuron bölgesinde mine dokusuyla,
kök bölgesinde sement dokusuyla örtülerek
dış ortama kapatılır.
• Ektomezanşimal orjinlidir
• Diş pulpasını korumanın yanı sıra diş minesine
de desteklik yapan bir dokudur
• Tamir ve duyu algılama özelliği olan
odontoblast
denilen özel
hücreler tarafından şekillendirilen DENTİN, kemiğe benzer yapıda.
Ancak damar ve hücre bulunmaması ile ondan ayrılır.
• Dentin sement ve kemik dokularından daha sert ancak mineden
daha yumuşak yapıdadır.
• %70 inorganik, %20 organik maddeler ile %10 oranında sudan
oluşmuştur.
• Geçirgen bir yapıda olan dentin dış etkilere karşı aşırı mineralize bir
yapı kazanma özelliğine sahiptir bu yapıya sklerotik dentin adı verilir.
SEMENT ( SUBSTANTİA OSSEA)
•Ektomezanşimal orjinlidir
• Dişin kök dentinini kaplayan kemik
benzeri yapıda özel bir sert dokudur.
• Bir taraftan kök dentini ile diğer taraftan
periodontal membran ile ilişkidedir.
• Sement içinde damar ve sinir yapış
bulunmamaktır.
• Kök apexlerinde ve çok köklü dişlerin
bifurkasyon ve trifurkasyon bölgelerinde
kalın tabakalar halinde şekillenir.
• Sement dokusu %65 inorganik, %23
organik maddeden ve %12 Sudan
oluşmuştur.

PULPA (PULPA DENTİS)

• Retiküler yapıda gevşek bağ
dokusundan oluşan diş pulpası kuron
ve kök dentini tarafından çevrelenmiş
boşlukta yer alır.
• Yapısında bağ dokusu hücreleri,
dentine komşu yüzeyinde
odontoblastlar, arterler, venler,
myelinli ve myelinsiz sinir
sonlanmaları bulunur.

PERİODONTİUM
• Dişi destekleyen
fonksiyonel doku
ünitesine verilen isimdir.
• Bu ünitenin kapsamına: Dişeti (gingiva), Diş-
Dişeti Birleşme Bölgesi ( Dento-Gingival
Bağlantı), Periodontal Membran, Sement ve
Alveol Kemiği girer
• Biyolojik olarak birbirine bağlı olan bu kısımlar,
Dento-Periodontal Ünite olarak da
isimlendirilmektedir.

GİNGİVA; DİŞ ETİ

DİŞLER
• Üst çenedeki dişlere
Maxiller Dişler
• Alt çenedeki dişlere
Mandibular Dişler
denir
Superior: Üst
İnferior: Alt

DİŞİN BÖLÜMLERİ
• Diş kuronu
• Diş boynu
• Diş kökü

DİŞ KRONU
ANATOMİK KRON
• Dişin kesici kenarından ya da oklüzal
yüzünden boyun bölgesindeki mine sement sınırına kadar uzanan ve mine ile kaplı taç kısmıdır.

KLİNİK KRON
• Dişin anatomik kronunun ağız içinde
izlenebilen bölümüdür.

• Kron Genişliği: Bir dişin mesial ve distal yüzleri

arasındaki en geniş boyutudur (mesio distal boyut)
• Kron Kalınlığı: Bir dişin labial ya da bukkalden,
lingual ya da palatinal yüzüne kadar olan en uzun
boyutudur (labiolingual boyut)
• Kron boyu: Diş kronunun servikalinden oklüzal ya
da insizal yüzüne kadar olan en uzun boyutu
(serviko oklüzal- serviko insizal boyut)

• DİŞ BOYNU:
Collum Dentis, dişin mine sement sınır
bölgesidir.
• DİŞ KÖKÜ:
Radix Dentis, dişin mine sement
sınırından başlayan ve alveolus dentalis içinde yer
alan bölümüdür.
• DİŞ BOYU: Kesici dişlerde kök ucundan kron kesici
kenarına, küçükazı ve büyükayı dişlerinde kök
ucundan kron oklüzal yüzeyine kadar olan mesafedir

DİŞ YÜZLERİ
• Labial yüz
• Vestibül yüz
• Bukkal yüz
• Palatinal yüz
• Lingual yüz
• Mesial yüz
• Distal yüz
• İnsizal yüz
• Oklüzal yüz
• Proksimal yüz
Beştüberküllübir diştir.Bu diş; tüm B.azıdişleri arasında palatinooklüzalkenarın
bukkooklüzalkenardan daha uzun olma özelliğine sahiptir ve üst azıların en
büyüğüdür.

Alt 1.Büyükazı ve 2. BüyükazıArasındaki Farklar

Alt 1.Büyükazı dişinin bukkalindeüç tüberkül Alt 2.Büyükazının bukkalindeise iki
tüberkül izlenir.

Alt 1.Büyükazı dişi 5 Alt 2.Büyükazı dişi 4 tüberküllüdür.

Geniş ve uzun köklere sahip 1.Büyükazıya oranla 2. Büyükazıbirbirine daha

yakın ve daha kısa kök yapısına sahiptir

1.Büyükazı beşgen ya da yamuk görünümünde iken 2. Büyükazıdörtgen

yapıdadır.
RAMAZAN ORUÇ BAŞARILAR DİLER .