Ortodonti

Terminolojisi
Öğr.Gör.Dt.Elif BİLGİN
ORTODONTİ NEDİR?
• Dişsel bozukluklar ve çene –yüz iskeletsel
bozukluklarının teşhisi, önlenmesi ve tedavisi ile
ilgilenen diş hekimliği dalıdır.
Büyüme Ve Gelişim

• Büyüme
• organizma veya hücrenin fiziksel boyutunun
tamamında veya bir parçasında gözlemlenen
boyutsal değişimdir.
• Gelişim
• Büyüme sırasında canlı dokularda görülen
başkalaşım ve farklılaşmaya denir.
Büyüme ve gelişim neden önemli?
• Genç ve çocukların
ortodontik tedavisindeki
en önemli özelliklerden bir
tanesi gençlerin ve
çocukların gelişimin
devam ediyor olmasıdır.
• Çocuklarda görülen en
önemli özellik, gelişme
devam ettiğinden çene
kemiklerinin ya da dişleri
taşıyan kemiklerin biraz
daha esnek olmasıdır.
• Çene genişletme ,alt
çenenin geriye alınması
gibi tedaviler 10-12 yaş
arasında
yapılabilmektedir.
• 15-16 yaşından sonra
büyüme yavaşladığı için
iskelette yapılması
düşünülen tedaviler uygun
değildir.
Ortodontik Teşhis
• KLİNİK MUAYENE
• ORTODONTİK KAYIT
• LATERAL SEFALOMETRİK FİLM
• PANORAMİK FİLM
• ORTODONTİK ALÇI MODEL
• EKSTRAORAL FOTOĞRAF
• INTRAORAL FOTOĞRAF
• YARDIMCI TEŞHİS MATERYALLERİ (MR,CT,CBCT…Vb)
Lateral Sefalometrik Film
El Bilek Radyografisi
• Büyüme ve gelişimin
devam ettğini yada
tamamlandığını parmak
kemiklerinin
maturasyonundan anlaşılır
• İskeletsel yaş tahmini
yapılır
• Ayrıca vertebra ( omurga)
filmi de bu amaçla
kullanılır
Ortodontik Alçı Model
Ekstraoral ve İntraoral Fotoğraf
Kayıtları
Maloklüzyon nedir?
• Alt ve üst çene arasındaki temas bozukluğu nedeniyle
dişlerin kusurlu kapanışı.
• Mal: kötü
• Oklüzyon: kapanış
Overjet
• Üst ön dişlerin yatay
olarak alt dişlere olan
uzaklığıdır
• Ovejet, dişlerin ne kadar
ileri konumu ile ilgilidir.
• Overjet dudakları özellikle
çirkin bir görüntüye neden
olabilir.
• Özellikle overjet ile ön
dişlerin yaralanma riski
vardır.
Overbite
• Üst dişlerin vertikal olarak
alt dişleri örttüğü
mesafedir.
• Aşınma ve yıpranma ile ön
dişlerin ve dişeti
dokusunun zarar
görmesine neden olabilir.
Orta Hat Sapması
Fasial Asimetri
Diestema
• Bir çenedeki birbirine
komşu iki diş arasındaki
aralığa "diastema" denir.
• Eğer bir diş kavsinde
bütün dişlerin düzgün bir
şekilde sıralanmaları için
yeterinden fazla yer
varsa, dişler arasında
aralıklar oluşabilir
Çapraşıklık
• Eğer çene kemiği üzerinde
bütün dişlerin düzgün bir
şekilde sıralanmaları için
yeterli yer yoksa, dişler
sıkışık, çapraşık bir şekilde
sıralanırlar.
• Bu durumda bazı dişler diş
kavsinin dışına doğru
taşmış olabilir.
ANGLE SINIF I (Nötroklüzyon)
• Molar bölgede kapanış
ilişkisi normaldir
• Maloklüzyon sadece
dentaldir.
• Anterior bölgede, çapraz
kapanış, başbaşa kapanış,
open-bite, artmış over-bite
veya over-jet görülebilir.
ANGLE SINIF II (Distokluzyon)
• Molar kapanışı distal
pozisyondadır. Maksiller
ve mandibular
• bazal kaideler birbirlerine
ve kafa kaidesine göre
normal ilişkide değildirler.
ANGLE SINIF III (Mesiokluzyon)
• Bu maloklüzyonda ya
mandibula aşırı gelişmiş
yada maksilla az gelişmiş
• Alt çene, üst çene ve
yüzün diğer bölümlerine
göre öndedir.
• Molar kapanış daha
mezialdedir
Ön Diş Çapraz Kapanış
• Üst çene ön dişleri alt çene dişlerinin önemli bir
derecede içine veya dışına oturur.
Yan Çapraz Kapanış
• Üst çene darlığına bağlı,
alt dişlerin üst dişlere göre
daha çıkıntılı
konumlanması olarak
tanımlanabilir.
Deepbite (Derin kapanış)
• Üst ön dişlerin alt ön
dişleri 2-4 mm kadar
örtmesi beklenir. 2-4 mm
üzerindeki kapanışlar
örtülü kapanışlar olarak
adlandırılır.
Openbite (Açık kapanış)
• Üst ve alt çene dişleri
arasında bariz açıklık
görülür.
• Parmak emme nedeniyle,
gelişim döneminde olan
dişlerin orta kısımlarında
açıklıklar oluşur.
• Bu çocuklarda konuşma
sorunları yaratabilir.
Damak Dudak Yarığı
• Embriyolojik dönemde
çeşitli nedenlerden dolayı
bebeğin yüz bölgesindeki
yapıların birleşme kusuru
nedeniyle ortaya çıkar.
• Halk arasında tavşan
dudaklılık olarak bilinir.
• İlk olarak beslenme plağı
ortodondist tarafından
yapılır
• Nazoalveoler
şekillendirme yapılır
• Cerrahi tedavileri sonrası
takibi –tedavisi yapılır
Ortodontik Tedavide Kullanılan
Malzemeler
• Ölçü malzemeleri
• Kayıt ve ölçüm malzemeleri( fotoğraf
makinası, cetvel ,kumpas vb)
• Muayene seti, airetör, yapıştırıcılar,
ışın tabancası vb
• Braketler
• Tüpler
• Bantlar
• Ark Telleri
• Mini vidalar
• Ligatür ,yay ve elastikler
• Çeşitli pensler
Ortodontik Tedavide Kullanılan
Malzemeler
• 1. Molar bant: Azı dişlerini çevreleyen,
metal yüzük.
• 2. Bukkal tüp: Ark telinin içinden
geçtiği tüp.
• 3. Braket: Dişlerin üzerindeki kare
metal parçalar. Tam ortasındaki oluktan
ark teli geçer.
• 4. Ark Teli/ Tel: Braketlerin ve bandın
oluğundan geçen ince tel.
• 5. Elastik ligatür : Braketlerin etrafına
takılan lastikler
• 6. Hook/ Kanca
• 7. Coil/ yay
• 8. Tüp: azı dişlerine yapıştırılan braket.
Ortodontik Tedavide Kullanılan
Malzemeler
• BRAKET
• Sabit ortodonti
tedavilerinde kompozit
desteğiyle(dolgu maddesi)
dişlerin üzerine braketler
yapıştırılmaktadır.
• Üzerlerine elastik ve tel
ligatürler yerleştirilir
• Metal,seramik olanları
mevcuttur.
Ortodontik Tedavide Kullanılan
Malzemeler
• ARK TELİ • BANT
Ortodontik Tedavide Kullanılan
Malzemeler
• ELASTİK LİGATÜR
Ortodontik Tedavide Kullanılan
Malzemeler
• YAY
Ortodontik Tedavide Kullanılan
Malzemeler
• HOOK/KANCA
Ortodontik Tedavide
Kullanılan Malzemeler
• MİNİVİDA
• Ortodontide kuvvetler çok
önemlidir. Bu kuvvetlerin
dişler üzerinde etki
edebilmesini sağlamak
ana amaçtır.
• Bazen çene kemiğinden
destek alınması gerekir ve
çeneye vida takılır
Ortodontik Tedavide Kullanılan
Malzemeler
• MİNİPLAK
Ortodontik Tedavide Kullanılan
Malzemeler
• PENSLER
Ortodontik Tedavide Kullanılan
Malzemelerin Sterilizasyonu
• BANTLAMA,MİNİPLAK,MİNİVİDA
gibi invaziv bir uygulama
gerektiriyorsa kesinlikle
OTOKLAVDA STERİL edilmelidir.
• Ağız içerisinde fakat mukozaya
temas eden uygulamalar da ya
STERİL olmalı yada YÜKSEK
DÜZEY DEZENFEKTAN ile
temizlenmelidir
• Ölçüler dezenfektan içerisinde
bekletildikten sonra
labarotuara gönderilir
Hareketli Ortodontik Tedavi
• Hasta kendi kendine çıkarıp takar.
• Bu aygıtlar basit diş hareketlerinin gerçekleştirilmesi
• Çene darlığı yaşayan hastalarda çenenin genişletmesi
• Zararlı alışkanlıkların önüne geçilmesi
• Bazen sabit ortodontik tedaviye geçilmeden önce bir
hazırlık aşaması olarak
• Sabit tedavi sonrası pekiştirme sağlaması amacıyla
kullanılırlar.
Şeffaf Plaklar
• Şeffaf plak, telsiz
ortodonti uygulamasıdır.
• En önemli özelliği takılıp
çıkarılıyor olmasıdır.
• Ölçü alınıp plaklar
labarotuarda
hazırlandıktan sonra
hastaya teslim edilir ve
belli aralıklarla plak
yenilenir.
Genişletme Apareyi
• Çene darlığı yaşayan
hastalarda genişletme
amacıyla kullanılır
• Hem alt çenede hem de üst
çenede kullanılmaktadır.
• Apareyin içerisine konulan
vidanın aktifleştirilmesi ile
çalışır.
• Çenenin genişlemesini
sağlarken bir yandan da hafif
bozukluğu olan dişlerin
düzelmesinde yardımcı olur.
Fonksiyonel Aparey
• Çene yapısında var olan
bozuklukları gidermek
amacıyla uygulanmaktadır.
• Hastanın çene ve kas
fonksiyonlarını kullanarak
ortopedik etki ile çene konumu
düzeltilmektedir.
• Çenede yaşanan bozukluğa
neden olan durumlar ve
bozukluğun şiddetine göre ağız
dışı kuvvetlerle
desteklenmektedir.
Pekiştirme Apareyi
• Ortodonti tedavi
sonrasında
kullanılmaktadır.
• Amacı, kişinin elde edilen
diş konumunun sabit bir
şekilde kalmasını
sağlamaktır.
• Hareketli aparey şeklinde
ve sabit retainer şeklinde
uygulanmaktadır.
Ekstraoral apareyler
• Çenelik, Yüz maskesi veya
kafanın üzerinden yapılan
uygulamalar
• Ense, alın, çene ucu gibi
bölgelerden destek alınması
önemlidir.
• Hem ağız içinden destek
alarak elastiklerle bağlantı
kurarak çenelere ve iskelet
sistemine şekil verilmeye
çalışılmaktadır
Sabit Ortodontik Tedavi
• Dişlerin üzerlerine
yapıştırılan braket ve
braketlerin üzerine
uygulanan çeşitli hareket
yönlendirici parçalar ile
diş hareketini sağlar.
• İleri tedavilerde sabit
tedavi süreci gereklidir
• Estetik olması açısından
çeşitleri vardır.(seramik
braket, lingual braket
uygulama vb)
Lingual Ortodontik Tedavi
Ortodontik Tedavide Hijyen
Alışkanlıkları
• Ortodontik fırça
• Arayüz fırçaları