SCANDINAVIAN

I. Khái quát chung

SCANDINAVIA (vùng đất thần tiên) là tên gọi chung cho các quốc gia bắc âu
bao gồm Na uy, Thụy Điển, Đan Mạch. Ngoài ra còn có Phần Lan và Iceland.

• Địa lý – khí hậu

NA UY: nổi tiếng với vịnh hẹp, sâu, núi dốc, có truyền thống hàng hải ngàn năm
THỤY ĐIỂN: có diện tích lớn nhất bán đảo scandinavia, quốc gia có những khu
rừng bất tận, hồ trong xanh và các quần đảo xinh đẹp dọc theo bờ biển
ĐAN MẠCH : quốc gia nhỏ nhất với hàng trăm hòn đảo, nông trại, cánh đồng và
bãi biển
phần lớn diện tích nằm ở vùng ôn đới lạnh. Bắc Âu có khí hậu lạnh giá vào mùa
đông băng tuyết bao phủ dài ngày , mát mẻ vào mùa hạ.
• Văn hóa lịch sử
• Tôn giáo: đa phần là KITÔ hữu
• Kinh tế: có nền kinh tế tương đối mạnh
Các nước thuộc khu vực Bắc Âu có mức sống cao. Kinh tế biển đã và đang
đóng vai trò quan trọng tại khu vực này, các dân tộc ở đây từ xưa đã nổi tiếng về
nghề hàng hải và đánh bắt cá. Na Uy và Iceland có đội thương thuyền hùng
mạnh và cũng có đội tàu đánh cá hiện đại, nhờ vậy mà nền kinh tế biển ở đây rất
phát triển. Ngoài ra, ngành công nghiệp khai thác dầu khí cũng rất phát triển ở
vùng Biển Bắc. Ngành công nghiệp khai thác rừng, sản xuất đồ gỗ và xuất khẩu
giấy cũng đã đem lại một nguồn ngoại tệ lớn cho các quốc gia trên bán đảo
Scandinavia. Tuy nhiên, ngành trồng trọt ở khu vực này không phát triển vì vùng
này có điều kiện tự nhiên không thuận lợi. Nhưng ngành chăn nuôi và chế biến
các sản phẩm từ chăn nuôi như bơ, pho mát, sữa, thịt, v.v... để xuất khẩu vẫn
đóng vai trò quan trọng trong ngành sản xuất nông nghiệp của vùng.
II. Tập quán và khẩu vị ăn uống
1. Thực phẩm phổ biến
2. Đặc trưng nổi bật nhất trong văn hóa ẩm thực ở Bắc Âu dựa trên
chế độ dinh dưỡng cân bằng ăn ít thịt nhiều cá, chia thành
những khẩu phần nhỏ, chọn thực phẩm theo mùa ở địa phương
để vừa ngon lại vừa tiết kiệm. Ở khu vực này khí hậu chủ yếu là
lạnh và ẩm ướt vì vậy đòi hỏi thực phẩm phải có giá trị dinh
dưỡng cao chứa nhiều vitamin- khoáng chất và protein để cung
cấp nhiều năng lượng hơn cần thiết cho thể thao và các hình
thức hoạt động hằng ngày.
Món ăn Scandinavia rất đơn giản và thịnh soạn, bao gồm các
loại thực phẩm phong phú của biển ( Với đường bờ biển dài, vùng nước màu
mỡ của Bắc Đại Tây Dương, và một số hồ, cá và các loài khác đồ ăn biển có vai
trò truyền thống). một số phương pháp bảo quản, chế biến truyền thống như cá
được làm khô, hun khói hoặc ngâm chua, sữa lên men, … dựa vào mùa đông
kéo dài của vùng

*Chất đạm
Người Scandinavi có lẽ được biết đến nhiều nhất với việc sử dụng cá và động
vật có vỏ, chẳng hạn như cá tuyết, cá trích, cá thu, cá hồi, cá mòi, tôm, cua, ….
Ở Na Uy, ngành công nghiệp chế biến cá được cho là đã có từ thế kỷ thứ
9, và ngày nay, cá tuyết muối khô của Scandinavia được xuất khẩu trên toàn thế
giới. Các món cá phổ biến bao gồm cá hồi ướp thì là, cá hồi hun khói, và nhiều
loại cá trích ngâm.
RAKFISK: món cá thối đặc sản của na uy.
nguồn gốc: được tương truyền bắt nguồn từ người viking. theo đó người viking
đi cướp bóc, đốt cháy một ngôi làng trong đó có cả giá phơi cá tuyết khô. người
dân ở đây đã dập lửa, nên tro bao phủ cá khô cộng thêm trời mưa khiến cá bị
chôn vùi được ngâm trong dung dịch kiềm. dân làng đã ngạc nhiên khi thấy cá
khô không thay đổi và trông giống cá tươi. họ rửa cá trong nước và đun sôi. một
người dân đã dũng cảm nếm thử và vị nó không tệ . Từ đó rakfisk trở thành món
ăn truyền thống của người na uy.
cách chế biến: cá hồi được làm sạch bỏ vây, ruột, máu tất cả các bộ phận còn lại
giữ nguyên. sau đó cá được muối và để nhiệt độ 8C trong khoảng 2 đến 12
tháng để dịch cá tiết ra.
- Trước khi ăn người ta sẽ đem cá đi rửa sạch lại bằng bia, rượu và khoai
tây.thịt cá sẽ được phi lê để việc thưởng thức được thuận tiện.
Rakfisk ăn kèm với thịt xông khói, mù tạt, bánh mì, hành tươi và kem chua.

Thịt: thịt bò, thịt dê, cừu, thỏ rừng, thịt lợn ( giăm bông, xúc xích,..) Thịt cừu
được sử dụng trong các món quay và món hầm, chẳng hạn như món fårikål của
Na Uy (thịt cừu với bắp cải), và cũng được sấy khô hoặc muối, sau đó thái lát
mỏng và sử dụng như giăm bông.

Ở các khu vực phía bắc hơn, tuần lộc được nuôi và là một loại thịt phổ biến. Các
loại thịt săn khác như nai sừng tấm, thịt nai và thỏ rừng được săn bắt vào mùa
thu và được coi là một món ngon. Gia cầm không được ưa chuộng Đan Mạch là
một trong những quốc gia ăn và xuất khẩu nhiều thịt lợn. Một số món ăn từ thịt
yêu thích của người dân như thịt thăn nướng nhồi mận khô và táo, giăm
bông,hun khói. người Đan Mạch nổi tiếng với món thịt viên chiên, là những
miếng thịt lợn xay và thịt bê, vụn bánh mì và hành tây chiên trong bơ.Thụy Điển
với món thịt viên ăn kèm với nước sốt kem.
*Sản phẩm từ sữa
Kem và bơ được sử dụng trong nhiều món ăn, đặc biệt là ở Đan Mạch, nơi có
khí hậu ấm hơn một chút so với các quốc gia Scandinavia khác. Một số lượng
đáng kể các sản phẩm sữa lên men được sử dụng khắp khu vực, chẳng hạn
như kem chua, pho mát, bơ sữa và các sản phẩm giống như sữa chua.

*Ngũ cốc: ( lúa mạch, yến mạch, lúa mì được sử dụng nhiều hơn ngũ cốc.
lúa mạch đen được dùng làm bánh mì)
Bánh mì là một mặt hàng lương thực chính và thường
được làm từ bột lúa mạch đen. không nhất thiết màu đen, có thể có màu trắng,
nâu hoặc gần như đen.
bánh mì lefse lomper ở Na Uy được làm bằng bột khoai tây và bột mì, sau đó
nướng trên vỉ nướng không dầu. Nó có thể được dùng với xúc xích, hoặc ăn với
bơ và đường hoặc mứt và được gấp lại như một chiếc khăn tay.
Ở Thụy Điển là Tunnbrød, một loại bánh mì rất mỏng, giống như bánh tortilla
làm từ lúa mì được bán dưới dạng thức ăn nhanh, cuộn quanh các loại nhân
như khoai tây nghiền, xúc xích, hoặc salad tôm và các loại gia vị như dưa chua,
mù tạt và sốt cà chua.
Người Đan Mạch là Aebleskiver ( lát táo)

Gia vị : Hạt tiêu đen, hành tây, thì là thường xuyên sử dụng nhiều trong các món
ăn và quả bách xù tạo thêm hứng thú cho những người khác. Caraway, đinh
hương, nhục đậu khấu và bạch đậu khấu tạo hương vị cho nhiều món
nướng.Các loại rau thời tiết lạnh, bao gồm khoai tây, bắp
cải, cải xoăn, cải bruxen, cà rốt, rễ cần tây, dưa chuột,
củ cải đường, củ cải, hành tây và tỏi tây được bán rộng
rãi.
Táo, anh đào, mận khô và một số loại quả mọng (đặc biệt là
quả dâu tây) là những loại trái cây điển hình, thường được
hầm hoặc làm thành chất bảo quản đôi khi được ăn kèm với thịt

Các loại đồ uống phổ biến khác là cà phê, trà, bia, rượu.

2. Cấu trúc bữa ăn

Người Scandinavi ăn ba bữa một ngày, cộng với thời gian nghỉ giải lao uống cà
phê vào giữa buổi sáng, cuối buổi chiều hoặc sau bữa ăn tối.
Bữa sáng thường là một bữa ăn nhẹ bao gồm bánh mì hoặc cháo bột yến
mạch, ngũ cốc nguội, trứng, bánh ngọt nhỏ, pho mát, trái cây, khoai tây. Có thể
dùng kem chua hoặc sữa lên men giống như sữa chua để ăn với ngũ cốc. Sữa
và cà phê hoặc trà đi kèm với bữa ăn.

Theo truyền thống, bữa trưa ở Đan Mạch là smørrebrød, có nghĩa là “bánh mì
phết bơ”, thật ra thì món này không chỉ có bơ mà còn có các nguyên liệu khác ,
Bánh mì là loại bánh mì làm từ lúa mạch đen có màu nâu đen, bơ được phủ lên
trên bất cứ thứ gì, từ cá hồi hun khói đến khoai tây luộc cắt lát với thịt xông khói,
trứng luộc, xúc xích nhỏ và lát cà chua. Tất cả đều thái mỏng xếp lên bánh một
cách vừa vặn và đẹp mắt. Smørrebrød cũng có thể được phục vụ như một bữa
ăn nhẹ vào cuối buổi chiều hoặc trước khi đi ngủ. nó là nét đẹp trong văn hóa
ẩm ẩm thực đan mạch, là món ăn không thể thiếu trong bữa ăn hằng ngày của
người dân đan mạch

Nếu bữa trưa là bánh mì nhẹ, thì bữa tối là đầy đủ, thường bao gồm món khai
vị, súp, món chính, rau và món tráng miệng. Khoai tây thường được phục vụ
trong bữa ăn tối.
3. Dịp lễ đặc biệt
DỊP LỄ GIÁNG SINH
THỤY ĐIỂN: giáng sinh của người thụy điển bắt đầu bằng ngày thánh Lucia
13/12. Cô con gái lớn trong nhà sẽ mặc áo choàng trắng và đeo vương miện nến
thắp sáng và phục vụ cha mẹ mình bánh và cà phê hoặc rượu. Bữa tiệc giáng
sinh với 20 hoặc 30 món ăn có giăm bông, thịt lợn, cá và nhiều loại đồ ngọt.

ĐAN MẠCH: giáng sinh bắt đầu từ 23/12 với một bữa ăn bao gồm bánh pudding
gạo quế truyền thống (Grod). Các bữa ăn vào các ngày này được chuẩn bị khá
công phu bao gồm vịt hoặc ngỗng, bắp cải đỏ, khoai tây caramen. Món tráng
miệng truyền thống là bánh pudding gạo với kem đánh bông và hạnh nhân xắt
nhỏ.

NA UY: món cháo gạo sữa ăn kèm với bơ thường được dùng vào buổi sáng
ngày giáng sinh, món sườn heo nướng giòn bì (ribbe) hay món sườn cừu muối
khô hầm đều là những món ăn không thể thiếu trong dịp lễ giáng sinh.