Arroyo, Jeanne P. Bsed-Filipino 2a

College of Education
FIL 104- UGNAYAN NG

WIKA, KULTURA AT
LIPUNAN
IPINASA NI:
Bb. Jeanne P. Arroyo
BSED-FILIPINO 2A
IPINASA KAY:
Prof. Anazel Vergara Palomar LPT, MAT
TAGALINANG NG KURSO
Accredited: Accrediting Agency of Chartered Colleges and Universities of the Philippines (AACCUP)
Member: Philippine Association of State Universities and Colleges (PASUC)
Agricultural Colleges Association of the Philippines (ACAP)
FIL 104- UGNAYAN NG WIKA, KULTURA AT LIPUNAN
Panuto: Ilahad ng maayos batay sa iyong sariling natutunan ang sumusunod na mga
kahhilinghan/katanungan:
1. Ano-ano ang iyong mga natutunan sa aralin mula Yunit 1 hanggang Yunit 4? Isa-isahin ang bawat
yunit.
 SAGOT:
YUNIT I. ANG WIKA, KULTURA, LIPUNAN AT MGA PILOSOPIYANG PINOY
Sa pagtatapos ng talakayan sa Yunit I, ako'y nagkaroon ng malalim na pag-unawa sa mga konsepto ukol
sa wika, kultura, lipunan, at mga Pilosopiyang Pinoy. Ang pag-aaral na ito ay naghatid sa akin ng
malawak na kaalaman at mga pananaw na nagpabago sa aking perspektibo.
Sa usapin ng wika, natutunan ko ang kahalagahan nito bilang isang instrumento ng komunikasyon sa
lipunan. Nalaman ko na ang wika ay hindi lamang isang paraan para maipahayag ang ating mga
saloobin at kaalaman, kundi isa rin itong patunay ng kasaysayan at identidad ng isang bansa. Mas
nagkaroon ako ng pagpapahalaga sa pag-aaral ng sariling wika, Filipino, at ang pagpapahalaga sa iba't
ibang wika sa buong mundo.
Naging kaugnayan nito ang pagtuklas sa kultura ng mga Pilipino. Sa mga natutunang akda, kasaysayan,
at tradisyon ng ating bansa, unti-unti kong naintindihan ang mga halaga at paniniwala ng ating mga
ninuno. Naging malinaw sa akin na ang ating kultura ay may malalim na pinagmulan at nagpapahalaga
sa pagkakaiba-iba ng mga tao. Nalaman ko rin ang kahalagahan ng pagrespeto at pagpapahalaga sa iba't
ibang kultura upang magkaroon ng mas maayos na samahan sa lipunan.
Isa sa mga natatanging natutunan ko sa yunit na ito ay ang pag-unawa sa lipunan at ang mga isyung
umiiral dito. Nabatid ko na ang lipunan ay hugis ng mga indibidwal na nagkakaisa sa pamamagitan ng
kanilang mga ugnayan at interaksiyon. Natutunan ko ang kahalagahan ng pagiging bahagi ng isang
malawak na lipunan at kung paano maging responsableng mamamayan. Nalaman ko rin ang iba't ibang
aspekto ng lipunan tulad ng pamilya, paaralan, pamahalaan, at mga institusyon na nagtatakda ng mga
tuntunin at kaayusan sa ating buhay.
Hindi rin maaaring mawala ang pagtalakay sa mga Pilosopiyang Pinoy. Natutunan ko ang mga konsepto
tulad ng pagkamakabayan, pagmamalasakit, at pagtulong sa kapwa. Ang mga ito ay nagpapakita ng
ating kahusayan bilang mga mamamayang Pilipino at ang pananagutan natin sa kapwa at sa bayan. Ang
mga Pilosopiyang Pinoy na ito ay nagpapahiwatig ng ating kolektibong pagkilos at pagmamalasakit sa
kapaligiran at mga pangangailangan ng iba.
Sa pagsasalin ng aking mga natutunan sa pang-araw-araw na buhay, lubos kong napagtanto na ang
wika, kultura, lipunan, at mga Pilosopiyang Pinoy ay buong puso kong susuungin at ipaglalaban. Ang
mga ito ay hindi lamang bahagi ng aking pagkakakilanlan bilang isang Pilipino, kundi bahagi rin ng
aking paglalakbay tungo sa pagkakaroon ng mas matatag na ugnayan sa lipunan at sa mundo.
YUNIT II. MGA KONSEPTO SA WIKANG FILIPINO

Sa pagtatapos ng Yunit 2 na nagtatalakay sa mga konsepto sa Wikang Filipino, lubos akong natutong
isaisip ang kahalagahan at kagandahan ng ating sariling wika. Sa panahon ngayon, kung saan ang
globalisasyon at ang paggamit ng mga dayuhang wika ay halos talamak na, mahalaga ang papel na
ginagampanan ng Wikang Filipino sa pagpapalaganap ng ating kultura, kaalaman, at pagkakakilanlan
bilang mga Pilipino.
Sa pagsusuri ng iba't ibang mga teksto at kahalagahan ng wastong paggamit ng Wikang Filipino,
natutunan ko na ang wika ay hindi lamang pang-komunikasyon, kundi isang instrumento upang
maipahayag ang ating mga kaisipan, saloobin o damdamin. Ito'y isang paraan upang maipahayag ang
kahulugan at pagpapahalaga ng bawat indibidwal at kinapapalooban ng kanilang kultura.
Ang pag-aaral ng mga wika ay nagbibigay daan para sa pag-unawa sa kultura ng iba at sa
pagpapalaganap ng ating sariling kultura. Sa pagpapahalaga sa ating sariling wika, maaari nating
mapanatili ang ating pananatili bilang isang bansa at mapalalim ang ating pagkakakilanlan bilang mga
Pilipino. Sa pamamagitan ng wika, nagiging posible ang paglikha ng mga produkto at akda na
nagpapahayag ng kahalagahan at yaman ng ating kultura.
Sa pagsusuri sa mga isyung pangwika, natanto ko rin ang kahalagahan ng paglinang at pagpapanatili ng
wika. Bilang isang mamamayang Pilipino, may tungkulin tayong pangalagaan, pagyamanin, at gamitin
ang Wikang Filipino sa lahat ng aspeto ng ating buhay. Nais kong magkaroon ng kamalayan sa mga
maling paggamit ng Wikang Filipino at maging isang tagapagtanggol ng ating wika laban sa pagkaubos
at pagkaagnas nito.
Sa huli, ang Yunit 2 ay nagbigay sa akin ng malinaw na pang-unawa at pagpapahalaga sa mahahalagang

konsepto sa Wikang Filipino. Nais kong palaganapin ang pagmamahal sa ating wika at maging huwaran
sa tamang paggamit nito. Patuloy akong mananatiling bukas sa pag-aaral at pagpapalawak ng aking
kaalaman at kakayahan sa Wikang Filipino, sapagkat ito ay hindi lamang isang wika para sa
komunikasyon, ngunit isang daan upang maipahayag ang aking pagkakakilanlan bilang isang Pilipino.
YUNIT III. ANG KALAGAYAN NG WIKANG FILIPINO
Sa Yunit III aming tinalakay ang mga isyung may kinalaman sa kalagayan ng Wikang Filipino sa
kasalukuyang panahon. Sa pamamagitan ng mga pagsasanay at talakayan, lubos kong natutunan ang
kahalagahan ng pagpapalaganap, pagpapayaman, at pagpapahalaga sa ating sariling wika.
Sa mundong globalisado na at malawakang paggamit ng mga dayuhang wika, lubhang mahalaga ang
papel na ginagampanan ng Wikang Filipino sa pagpapalago ng ating kultura at pagkakakilanlan bilang
mga Pilipino. Nabatid ko na ang wika ay hindi lamang komunikasyon, kundi isang tampok na
kasangkapan para maipahayag ang ating mga kaisipan, kaalaman, at damdamin.
Nabigyan ako ng pribilehiyo na suriin ang kalagayan ng ating wika, at napagtanto ko ang ilang mga
hamon na kinahaharap nito. Isa sa mga pangunahing suliraning natuklasan ko ay ang "Filipino vs.
Tagalog" na talakayan. Ang pagkakaiba sa terminolohiya at paggamit ng wika sa iba't ibang rehiyon ng
Pilipinas ay nagdudulot ng kalituhan at kakulangan sa pagsasanib ng iisang bersyon ng Wikang Filipino.
Habang nagbabasa at nag-aaral ako ng mga artikulo at papel tungkol sa kalagayan ng Wikang Filipino,
naayon ko rin ang diwa ng DEPED Order No. 74 na nagtatagubilin sa pagtuturo at paggamit ng Wikang
Filipino bilang midyum ng pagtuturo sa mga paaralan. Napagtanto ko ang kahalagahan ng
pagpapahalaga at paggamit sa ating wika sa mga institusyon ng edukasyon upang mapanatili ang
kahalagahan nito sa mga susunod na henerasyon.
Natutunan ko rin ang tungkol sa diskriminasyon sa iba't ibang mga wika at diyalekto sa ating bansa.
Ang pagbabawal o ang pagka-limita sa paggamit at pag-unlad ng iba't ibang mga lokal na wika ay
nagiging sanhi ng pagkaubos at pagkaagnas ng mga ito. Bilang isang mamamayang Pilipino, mahalaga
ang pagbibigay halaga at pagpapahalaga sa lahat ng mga wikang ginagamit sa ating bayan.
Bilang isang mag-aaral na interesado sa pag-aaral ng mga wika, nais kong maging bahagi ng pagsulong
ng Wikang Filipino. Sa pamamagitan ng pagpapalawak ng aking kaalaman at kakayahan sa paggamit ng
wika, nais kong maging halimbawa at tagapagtanggol nito. Mahalaga na patuloy tayong maging aktibo
sa paggamit ng Wikang Filipino sa mga usapan, pananaliksik, at paglikha ng mga akda upang
mapanatili ang buhay at pag-unlad nito.
Sa huling salita, ang Yunit III ay nagbigay sa akin ng mas malalim na pang-unawa sa kalagayan ng
Wikang Filipino at ang aking mga natutunan ay mahahalagang landas na susundan pagdating sa
pagpapahalaga at paglinang ng wika. Nais kong gamitin ang aking kaalaman at kakayahan upang
makatulong sa pagsusulong ng ating wika at mapalawak pa ang kahalagahan at gamit nito sa araw-araw
na buhay ng mga Pilipino.
YUNIT IV. ANG LIPUNAN AT KULTURANG PILIPINO
Sa pag-aaral ng Yunit IV tungkol sa Lipunan at Kulturang Pilipino, ako'y nabighani at natutong lubos
na maunawaan ang pagkakakilanlan ng ating bansa at ang malalim na kahalagahan ng ating kultura. Sa
pamamagitan ng mga talakayan, pagsasanay, at mga proyekto, aking natuklasan ang mga aspetong
bumubuo sa ating lipunan at kung paano ito nagbabalik sa ating kultura.
Isa sa mga pangunahing natutunan ko ay ang pagkakaroon ng iba't ibang paniniwala at tradisyon sa
Pilipinas. Ating napatunayan na mayaman at malawak ang ating kultura na nabuo mula sa mga iba't
ibang pangkat etniko, relihiyon, at karanasan ng mga Pilipino. Napagtanto ko ang kahalagahan ng
pagpapahalaga at pagpapalaganap ng mga tradisyon at kasaysayan upang mapanatili ang ating pagiging
Pilipino.
Napagtanto ko rin ang kahalagahan ng pamilya bilang pundasyon ng ating lipunan. Ang pamilya ay
sentro ng paghubog ng mga indibidwal at naglalarawan ng ating mga pangunahing halaga bilang mga
Pilipino. Lubos na ipinahayag sa akin ang kahalagahan ng pagiging magkaugnay at pagtutulungan sa
loob ng pamilya upang makamit ang maayos at balanseng buhay.
Bukod sa pamilya, natutunan ko rin ang pagpapahalaga sa pakikipagkapwa at pagkakaisa sa ating

lipunan. Malaki ang papel ng bayanihan at pagtutulungan sa pag-angat ng bawat isa at sa pagsusulong
ng ating bansa. Kinilala ko ang iba't ibang sektor at mga pangkat na nag-aambag sa pagpapaunlad ng
ating lipunan tulad ng mga magsasaka, manggagawa, at mga guro.
Bilang isang mag-aaral, natutuhan ko na hindi sapat na buhayin at ipamahagi lamang ang ating kultura.
Mahalaga rin na ipagtanggol at maipahalaga ang mga ito. Nabatid ko na ang pagpapahalaga sa ating
kultura ay nagpapakita ng ating pagmamahal sa bansa at nagiging pundasyon ng pagiging tunay na
Pilipino.
Sa huling salita, ang Yunit IV na ito ay nagbigay Sa akin ng mga kaalaman at maunawain ang Lipunan
at Kulturang Pilipino. Napagtanto ko ang kahalagahan ng pagkilala at pagpapahalaga sa ating kultura
bilang susi sa pagkakaisa at pag-unlad ng ating bansa. Bilang isang mamamayang Pilipino, nais kong
maglingkod at makilahok sa pagsalamin ng mga halaga at tradisyon ng ating kulturang Pilipino.
2. Bumuo ng Repleksiyong Papel (Reflection Paper) ukol sa iyong sailingh komitment para sa iyong
maiaambag sa pagsulong ng wikang Filipino. Banggitin ang iyong mga hakbang.
 SAGOT:
Ang Aking Ambag sa Pagsulong ng Wikang Filipino
Sa kabila ng modernisasyon at globalisasyon, nananatili pa rin sa aking puso at isipan ang

pagpapahalaga sa ating sariling wika, ang Wikang Filipino. Bilang isang mag-aaral at kabataan,
mayroon akong mga hakbang na nais kong isagawa bilang aking ambag sa pagsulong ng Wikang
Filipino.
Una sa lahat, nais kong maging aktibong tagapagsalita ng ating wika sa aking araw-araw na
pakikipagtalastasan. Sa loob at labas ng paaralan, susubukan kong magsalita ng Filipino sa lahat ng
pagkakataon. Hindi lamang ito dahil sa obligasyon, kundi dahil sa pagpapahalaga at pagmamahal ko sa
ating wika. Sa pamamagitan ng patuloy na pagsasalita ng Wikang Filipino, maipapakita ko sa iba ang
halaga at ganda ng ating sariling wika.
Bilang isang mag-aaral, nais kong aktibong makisangkot sa mga aktibidad at pagsasagawa ng gawaing
may kinalaman sa wikang Filipino. Lilisan akong liderato sa mga aktibidad tulad ng mga talumpati,
sabayang pagbigkas, at iba pang patimpalak na nakaugnay sa Filipino. Sa ganitong paraan, hinihimok
ko ang aking kapwa mag-aaral na ipakita ang kahusayan at katangi-tanging ganda ng ating wika.
Upang maipakita ang halaga ng ating wikang Filipino sa ibang mga wika, nais kong magsulat ng mga
akda sa pambansang wika. Magtatangka akong magsulat ng mga maiikling kuwento, sanaysay, o tula na
hango sa aking mga karanasan at pagmamahal sa ating bansa. Sa pamamagitan ng pagsusulat at
paglathala ng mga gawa sa wikang Filipino, iniiharap ko sa iba ang pagiging malikhain at angking
katalinuhan ng ating wika.
Pagiging aktibo rin ako sa pagtangkilik at pagiging kritikal sa mga akda na isinulat sa Filipino. Binabasa
ko ang mga nobela, maikling kuwento, at tula ng mga sikat na manunulat sa ating wika upang
maipamalas ang aking paghanga at pagpapahalaga. Sa pamamagitan ng pagbasa at pagsusuri sa mga ito,
natutuhan ko hindi lamang ang pagsisikap ng mga manunulat kundi pati na rin ang kagandahan ng ating
wika.
Bilang huling hakbang, nais kong maging bahagi ng mga proyektong pang-wikang Filipino. Nais kong
makiisa sa mga programa at kampanya na naglalayong palaganapin ang paggamit at pagpapahalaga sa
ating wika. Kasama ng aking mga kapwa mag-aaral, magtatalaga kami ng mga pagsasalita at patimpalak
na nagbibigay-diin sa kahalagahan ng wikang Filipino sa pang-araw-araw na buhay.
Sa pamamagitan ng mga hakbang na ito, umaasa akong magiging instrumento ako sa pagsulong ng
Wikang Filipino. Nais kong ipahayag sa iba ang aking pagmamahal at pagpapahalaga sa ating wika, at
patuloy na ipamalas ang ganda at kahalagahan nito sa ating lipunan. Ang aking ambag, bagamat maliit,
ay magiging bahagi ng malaking hakbang tungo sa mas malawakang pagpapahalaga at pag-unlad ng
Wikang Filipino.
3. Ilahad ng malinaw ang koneksiyon ng Wika, Kultura, at Lipunan. Bumanggit ng mga halimbawang
sitwasyon para sa ikalilinaw ngh iyong paglalahad.
 SAGOT:
Ang wika, kultura, at lipunan ay may malalim at mahalagang koneksyon sa isa't isa. Ang wika ay isang
mahalagang salik sa paghubog ng kultura at pagpapanatili ng identidad ng isang lipunan. Sa
pamamagitan ng wika, naipapahayag at naipapasa ng mga tao ang kanilang mga karanasan, kaalaman,
tradisyon, at paniniwala.
Halimbawa, sa isang tradisyunal na pagdiriwang ng isang bansa, tulad ng Pasko sa Pilipinas, makikita
ang malinaw na koneksiyon ng wika, kultura, at lipunan. Ang wikang Filipino ang pangunahing
midyum ng pagpapahayag at pagpapahalaga sa mga tradisyon at ritwal ng Pasko. Sa pag-awit ng mga
pambansang awitin tulad ng "Pasko Na Naman," "Ang Pasko Ay Sumapit," at iba pa, naipapakita ng
mga Pilipino ang kanilang pagmamahal sa sariling wika at pagpapahalaga sa kanilang kultura.
Sa ibang halimbawa, ang mga salitang ginagamit sa isang lipunan ay nagpapakita rin ng mga halaga at
paniniwala ng mga tao. Isang halimbawa nito ay ang mga salitang kaugnay sa paggalang sa nakatatanda,
tulad ng "po" at "opo" sa kultura ng mga Pilipino. Ang paggamit ng mga salitang ito ay nagpapakita ng
pagpapahalaga at respeto sa lipunan.
Ang wikang ginagamit sa isang lipunan ay nagpapalawak din ng mga oportunidad at nagbubukas ng
mga pintuan sa larangan ng trabaho at edukasyon. Sa mga komunidad na nagbubuhay sa pamamagitan
ng pangangalakal at pagsasaka, halimbawa, ang malasakit nila sa kanilang wika ay may kaugnayan sa
kanilang kabuhayan. Ang tagumpay ng isang komunidad sa pagsulong ng kanilang wikang katutubo ay
nagreresulta sa mas magandang pag-unlad ng kanilang kultura at kabuhayan.
Sa kabuuan, ang koneksiyon ng wika, kultura, at lipunan ay nagbibigay-daan sa mga tao na maipahayag
ang kanilang mga saloobin, karanasan, at mga paniniwala. Ito ay nagbibigay ng pagkakakilanlan at
naglalayong mapanatili at palawakin ang kultura ng isang lipunan. Ang wikang Filipino ay isang
mahalagang kasangkapan upang bigyang-halaga ang kultura at lipunan ng mga Pilipino, at mag-ambag
sa pag-unlad at pagpapalaganap ng mga ito sa iba't ibang aspeto ng buhay.

Arroyo, Jeanne P. Bsed-Filipino 2a

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Arroyo, Jeanne P. Bsed-Filipino 2a

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

College of Education

FIL 104- UGNAYAN NG

YUNIT I. ANG WIKA, KULTURA, LIPUNAN AT MGA PILOSOPIYANG PINOY

YUNIT II. MGA KONSEPTO SA WIKANG FILIPINO

Sa huli, ang Yunit 2 ay nagbigay sa akin ng malinaw na pang-unawa at pagpapahalaga sa mahahalagang

YUNIT III. ANG KALAGAYAN NG WIKANG FILIPINO

YUNIT IV. ANG LIPUNAN AT KULTURANG PILIPINO

Bukod sa pamilya, natutunan ko rin ang pagpapahalaga sa pakikipagkapwa at pagkakaisa sa ating

Ang Aking Ambag sa Pagsulong ng Wikang Filipino

Sa kabila ng modernisasyon at globalisasyon, nananatili pa rin sa aking puso at isipan ang

You might also like