Professional Documents
Culture Documents
Fil 10 2Q Modyul 1
Fil 10 2Q Modyul 1
Filipino
Ikalawang Markahan – Modyul 1:
Mito mula sa Iceland
(Panitikang Kanluranin)
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Alamin
1
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Subukin
PAUNANG PAGTATAYA
A. Panuto: Basahin at unawain mo ang diyalogo. Isulat sa iyong sagutang papel ang
letra ng tamang sagot.
2
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
B. Panuto: Ilapat ang angkop na salita para mabuo ang kahulugan ng sumusunod
na mga salita. Piliin ang salita sa loob ng kahon. Isulat ito sa sagutang papel.
Mahusay! Binabati kitang muli at nagawa mo nang buong husay ang paunang
pagtataya. Tiyak kong nakatulong nang malaki ang natutuhan mong kasanayan at
kaalaman sa nagdaang mga aralin kaya naman nagawa mo nang buong husay ang
paunang gawain. Sa pagpapatuloy ng ating aralin, sinisiguro kong lalawak pang lalo
ang iyong kaalaman.
3
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Aralin
Mitolohiya ng Iceland
1 Panitikan: Sina Thor at Loki sa Lupain ng mga Higante
Dahil walang nakalimbag na mga kalipunan ng mga tula, awit at mga kuwento
ng mga diyos at diyosa ang mga Viking, si Snorri Sturlurson ay lumikha ng isang akda
na pinamagatang Prose Edda o mas kilala bilang Edda na siyang kinapapalooban ng
mga kuwento ng mga diyos at diyosa. Ito ang nagbigay anyo sa mitolohiyang Norse.
Dahil sa Edda, mas nakilala ng mundo ang kultura ng mga Viking at ang kanilang mga
paniniwala.
4
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Balikan
Troy
____________________________________________________
Tagpuan: _______________________________________________________
_______________________________________________________
________________________________________________
Aral: ____________________________________________________________
_____________________________________________________________
5
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Tuklasin
Ang mga Scandinavian, ang lahi na pinagmulan ng mga Viking ay kilala hindi
lamang sa larangan ng pakikidigma bagkus sila rin ay kilala dahil sa kanilang mga
kuwento patungkol sa kanilang mga diyos at diyosa. Ang mitolohiyang Norse ay isa
sa mga kilalang mitolohiya sa mundo na nagsimula dahil sa pasalin-dilang kuwento
ng mga matatandang Viking na siyang naging inspirasyon ni Snorri Sturluson para
ipakilala sa mundo ang natatangi nilang mitolohiya na hanggang sa kasalukuyan ay
buhay at kilala saan mang sulok ng daigdig.
Tampok sa modyul na ito ang isa sa mga kuwento sa librong Prose Edda ni
Snorri Sturlurson na “Sina Thor at Loki sa Lupain ng mga Higante”. Aalamin mo ang
kahalagahan ng pagtitiwala sa sariling kakayahan at ang kahandaan sa pagharap sa
kahit anomang hamon. Inaasahan na sa pagtatapos ng modyul na ito, ikaw ay
makasusulat ng isang panunuri sa isang mito batay sa elemento nito at
paghahambing nito sa iba pang mito.
6
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Hindi makatulog si Thor dahil sa lakas ng paghilik ng higante. Dala ng
gutom at pagod, sinubukang buksan ni Thor ang sisidlan ngunit hindi niya ito
mabuksan. Nagalit si Thor kaya tatlong beses niyang pinalo ng malakas sa ulo si
Skrymir gamit ang kaniyang maso na mjolnir ngunit sa tuwing nagigising ang
higante ay inaakala nitong siya ay nahuhulugan lamang ng ensina at dahon sa ulo.
Sumunod naman si Thjalfi. “Nais kong subukan ang aking angking bilis sa
pagtakbo. Ako ang pinakamabilis na tumakbo sa mga mortal.” “Kung gayon, aking
itatapat ang pinakamabilis na tumakbo sa aking kaharian.” Wika ni Utgaro-Loki.
“Ako naman ang iyong subukin! Wala nang mas gagaling pa sa akin sa
larangan ng pag-inom!” buong pagmamalaking hamon ni Thor sa hari ng mga
higante. “Mukhang ikaw nga ay sadyang mahusay Thor, kung kaya naman nais
kong inumin mo ang laman ng tambuling ito. Ang aking mga alagad ay kayang-
kayang lagukin ito ng dalawa hanggang tatlong lagukan at ito ay nauubos nila
ngunit alam kong kakayanin mo ito dahil nga tulad nang iyong sinabi mo ikaw ay
sadyang magaling.” Pinakuha ni Utgaro-Loki ang isang tambuli na naglalaman ng
alak na gawa sa tubig at pulot (mead). Sa unang lagok ni Thor tila ba walang
nababawas sa laman ng tambuli. Ganito rin ang nangyari sa ikalawa at ikatlong
lagok ngunit konti pa rin ang nabawas sa laman ng tambuli.
7
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
“Thor, mukhang hindi ka kasinlakas tulad ng inaasahan ko” wika ng pinuno
ng mga higante. Nagdilim ang paningin ni Thor sa sinabi ng pinuno ng mga
higante. “Ako ay galit na! Ipapakita ko sa inyo kung gaano ako kalakas!” “Kung
gayon, ipapagawa ko sa iyo ang isang madaling pagsubok. Paboritong libangan
ng mga bata sa aking kaharian ang pagbubuhat sa aking alagang pusa.
Hinahamon kitang buhatin mo ang aking alaga. Alam kong kakayanin mo ito dahil
sadyang ikaw ay may pambihirang lakas.” Wika ng higante kay Thor. Binuhat ito ni
Thor nang buong lakas ngunit umarko lamang ito at ang tanging naiangat lamang
niya ay ang paa nito.
8
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Matapos mong mabasa ang akda, marahil nagkaroon ka ng pag-unawa sa
mitolohiyang Norse. Naunawaan mo ba ang iyong binasa? Kung oo, maaari mo
nang sagutin ang mga gawaing nakahanda para sa iyo. Kung hindi naman, maaari
mo uliting basahin ang akda para mas maunawaan ito.
Gawain 4: Diyalogo-kahulugan!
Panuto: Sumipi ng dalawang diyalogo mula sa binasang mitolohiya at tukuyin ang
pangunahing ideya ng napiling usapan.
Diyalogo 1: ________________________________________________________________
Pangunahing Ideya: _________________________________________________________
Diyalogo 2: ________________________________________________________________
Pangunahing Ideya: _________________________________________________________
9
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Alam mo bang…
para matukoy ang pangunahing ideya o paksa sa isang usapan sa pagitan
ng dalawang tao, mahalagang matukoy ang tagapagpadala at tagatanggap ng
mensahe. Bukod rito, mahalagang malaman ang sitwasyon na pinag-uusapan ng
dalawang tauhan.
Halimbawa:
“Ako ang pinakamabilis kumain sa buong mundo at walang sinoman ang mas
mabilis pa kaysa sa akin.” “Kung gayon, aking itatapat sa iyo ang aking alagad na
pinakamabilis kumain sa aking kaharian.” Tinawag ni Utgaro-Loki ang kaniyang
alagad na si Loki.
Alam mo bang…
Ang collocation o kolokasyon ay ang pagsasama ng dalawang magkaibang
salita upang makabuo ng bagong salita na may ibang pagpapakahulugan.
10
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Gawain 6: Paglinang ng Talasalitaan
Panuto: Dugtungan ng isang salita ang punong salita upang makabuo ng iba pang
kahulugan. Ibigay ang kahulugan ng nagawang bagong salita at gamitin ito sa
pangungusap. Sagutin ito sa iyong sagutang papel.
1. Kuwento + ___________________________________________________________
Kahulugan: __________________________________________________________
Pangungusap: ________________________________________________________
2. Mata + ______________________________________________________________
Kahulugan: __________________________________________________________
Pangungusap: ________________________________________________________
3. Balat +______________________________________________________________
Kahulugan: __________________________________________________________
Pangungusap: _______________________________________________________
4. Bantay + ____________________________________________________________
Kahulugan: __________________________________________________________
Pangungusap: _______________________________________________________
Suriin
Alam mo bang…
Ang Mitolohiya ay isang tradisyonal na salaysay na isinilang mula sa
sinapupunan ng kultura ng tradisyong oral? Ang mitolohiya ay isang natatanging
kuwento na kadalasang tumatalakay sa kultura, sa mga diyos o bathala at ang
kanilang karanasan sa pakikisalamuha sa mga tao. Maaaring nagsimula ang
mitolohiya mula nang magtanong ang mga tao tungkol sa pagkakalikha ng
mundo at ano ang kanilang tungkulin dito. Mahalaga ang mitolohiya dahil
nakapaloob dito ang mga sinaunang paniniwalang panrelihiyon at kultura ng
isang bansa at kapupulutan din ito ng aral. Ang mga ito ay maaaring iugnay sa
pagtukoy sa pangunahing ideya o paksa ng usapan sa isang akdang
pampanitikan.
11
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Panunuri ng Mitolohiya
Ang pagsusuri ay isang kasanayan na siyang nagbibigay-buhay at diwa sa
isang likhang sining. Sa panunuri ng isang akdang pampanitikan, naipapakita ang
pagpapahalaga at pagbibigay puri sa akda at pamumuna sa kahinaan nito. Sa
pamamagitan ng panunuri, lumilitaw ang mga mensahe na hindi gaanong lantad sa
akda na siyang makatutulong sa mga mambabasa upang mas maunawaan ang
akda, at mas mabigyang pagpapahalaga ang kultura ng lugar kung saan ito
nagmula.
Kinakailangang maging patas sa panunuri upang mas lumitaw ang bisa,
kagandahan, at kahinaan ng isang akda na siyang magiging tulay sa mas malawak
at komprehensibong pag-unawa sa nilalaman ng isang akdang pampanitikan.
B. Tagpuan
• Mahalagang maunawaan mo ang ginampanan ng tagpuan na
nakaapekto sa kalagayan ng tauhan sa kuwento.
• Ilarawan ang lugar batay sa pisikal na anyo nito, mga kilos at gawi ng
mga tao o nilalang na naninirahan dito. (Mahalaga na may kaalaman
ka sa kultura ng mga taong naninirahan sa bansang pinagmulan ng
binasang akda dahil may kaugnayan ito sa tagpuan ng kuwentong
binasa).
• Bigyang-puna ang kasiningan ng paglalarawan ng may-akda sa
tagpuan.
12
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
C. Banghay
• Alamin kung ano ang mga naging tuon ng mga pangyayari sa akda.
Tukuyin ang pangunahing suliranin na siyang dinanas ng tauhan sa
mitolohiya.
• Suriin ito na may pagpapaliwanag sa naging kahalagahan ng
pagkakaayos ng mga pangyayari sa kuwento. Naging malinaw ba ito?
• Bigyang puna kung papaano sinimulan at winakasan ang mitolohiya.
Mas mainam kung bigyang pagpapaliwanag ang mga natatanging mga
pangyayari sa kuwento batay sa bisa at kahalagahan nito at kung
papaano ito maaaring maihambing sa totoong buhay.
D. Tema
• Suriin kung ano ang tema ng binasang mitolohiya batay sa kung ano
ang naging tuon nito.
• Bigyang paliwanag ang mga aral ng kuwento, maging ang mga hindi
kanais-nais na mga pag-uugali ng mga tauhan upang makatulong sa
mas malalim na pagpapakahulugan sa mitolohiya.
• Mainam na magbigay repleksyon sa bisa at kahalagahan ng mensahe
at aral ng akda sa kung papaano ito nakaapekto sa iyong sarili at
lipunan.
I. Tauhan
a. Thor-Anak ni Odin. Ang pangunahing tauhan sa akda. Batay sa
kuwento, siya ang pinakamalakas na diyos. Isa sa kaniyang katangian
ay ang pagiging magagalitin. Matipuno ang kaniyang pangangatawan.
b. Loki-Ang diyos na mapanlinlang. Siya ay may angking galing sa
pabilisan ng pagkain. Kinakitaan rin siya ng pagmamataas sa kuwento.
c. Thjalfi-Isang mortal na naging alagad ni Thor. Taglay niya ang husay at
bilis sa pagtakbo.
d. Utgaro-Loki-Ang hari ng mga higante na may taglay na mahika na
kayang lumikha ng mga ilusyon.
e. Skrymir-Isang higante na tumulong sa grupo nina Thor na siya ring
balat-kayo ni Utgaro-Loki.
13
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
II. Tagpuan
Bago magpunta sina Thor sa kaharian ni Utgaro-Loki, siya muna ay
dumaan at nanuluyan sa tahanan nina Thjalfi. Ipinapakita lang nito ang
paggalang at takot ng mga sinaunang tao sa mga pinaniniwalaan nilang diyos
at diyosa. Kung ihahambing ito sa mga mitolohiya sa buong daigdig,
kadalasang naipapakit ang debosyon at pagkatakot ng mga mortal sa mga
diyos at diyosa bilang paggalang sa kanila. Sa kaharian naman ni Utgaro-Loki,
mas naipakita ang pagiging palaban ng mga Viking sa anomang mga laban.
Sinalamin ng mga diyos at nang mga paligsahan ang katangian ng mga Viking.
Nakatulong ang tagpuan ng kuwento upang palitawin ang natatanging
katangian ng mga taga-Iceland.
III. Banghay
Maayos ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa kuwento.
Malinaw ang pagkakalahad ng mga pangyayari at malaki ang tulong ng mga
diyalogo sa kuwento upang mas maunawaan ang paksa. Tahasang naipakita
ng mitolohiya ang pagiging palaban ng mga diyos ng Norse. Kung ihahambing
ito sa ibang mitolohiya, may pagkakatulad ito sa kuwento ni Hercules sa
mitolohiyang Greece na kung saan dumanas ng mga pagsubok at hamon ang
tauhan na kalaunan ay naglalaman pala ng mga pandaraya. Ang kaibahan nga
lamang, naipakita sa mitolohiyang Norse na maging ang mga diyos ay
naiisahan rin ng kanilang mga katunggali. Malinaw na nailahad ang suliranin ng
mitolohiya sa tulong ng maayos na pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari.
IV. Tema
Ipinamalas ng mitolohiya ang natatanging ugali na dapat iwasan nating
mga tao. Una ay ang pagiging mapusok at emosyonal tuwing tayo ay nagagalit
na siyang nagiging dahilan upang maging padalos-dalos sa ating mga disisyon.
Pangalawa ay ang pagiging mapagmalaki natin sa angkin nating mga talento.
Madalas, masyadong lumalaki ang ating mga ulo dahil na rin sa mga papuri na
natatanggap natin mula sa ibang tao. At panghuli, ipinakita ng kuwento ang
pagiging mapanlinlang at mapanlamang ng mga tao. Ipinakita sa katauhan ni
Utgaro-Loki ang tipikal na tao na upang magtagumpay, gumagawa ng mga
paraan upang hindi magtagumpay ang kaniyang kapwa. Nais tayong turuan ng
mitolohiya na magtiwala sa ating sariling mga kakayahan. Tulad na lamang ni
Hercules sa mitolohiyang Greece. Ipinamalas niya ang kaniyang lakas at ang
pagiging matatag sa lahat ng pagsubok. Higit sa lahat, nagtiwala siya sa
kaniyang sariling kakayahan. Sabi nga sa kasabihan na ang kapatid ng
magnanakaw ay ang mandaraya dahil nagagawa nating hilahin pababa ang
isang tao.
V. Konklusyon
Sa kabuuan, masasabi kong mahalaga ang mitolohiya upang hubugin
ang ugali ng isang indibidwal. Bagama’t sa kasalukuyan, hindi na tayo gaanong
naniniwala sa mga diyos at diyosa, malaki ang naiaambag ng pagbabasa ng
mga mito upang mahubog ang kagandahang-asal sa isang indibidwal. Kapana-
panabik rin ang tagpo at bukod pa rito, maaaring maiugnay ang ilang
mahahalagang mga kaganapan mula sa mito sa totoong buhay. Kung kaya
naman, mahalagang pag-aralan ang mitolohiya upang di lamang matuto sa
kultura ng ilang bansa kundi mahubog ang mga wastong pag-uugali ng isang
indibidwal.
14
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Kung susuriin ang isang mitolohiya batay sa isang pelikula o video clip na
inyong napanood, mahalagang masuri ang napanood batay sa mga sumusunod
na mga impormasyon:
• Linaw o quality ng video.
• Malinaw at nauunawaan ang diyalogo ng mga gumanap na tauhan o
pagsasalaysay.
• Tignan kung may mga tagpo sa video na wala sa orihinal na akda.
• Bigyang puna kung nabago ba ang mensahe ng orihinal na akda kaya
siguraduhing nabasa at naunawaan ang akda bago ito panoorin.
Pagyamanin
Rihawani
15
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
kapansin-pansin ang angking kagandahan nito, habang nakikipag-usap sa ilang
mga usang puti na nasa kaniyang paligid. Nang maglakad ang mga ito sa dakong
patungo sa kinaroroonan ng mga tao ay mabilis na humangos itong tumalilis dahil
sa takot na makita ni Rihawani, ang diyosa. Nang makarating ito sa bahay ay hindi
magkumahog sa pagbabalita sa kaniyang nasaksihan. Mula noon ay lalo nang
naging katatakutan ang kagubatang iyon.
Isang araw ay may mga dayuhan na dumating doon na ang pakay ay
mangaso o mamaril ng hayop-gubat. Nagtanong-tanong daw ang mga ito kung
saang gubat marami ang mga hayop o ibon na maaaring puntahan. Itinuro nila
ang gubat ngunit isinalaysay rin ang kasaysayan nito na pinanahanan ni Rihawani.
Itinagubilin ding huwag ibiging puntahan ang pook na iyon. Para sa ikatitiyak ng
lakad ay ipinagsama ng mga ito ang isang tagagabay. At lumisan ang mga ito
patungo sa gubat na pupuntahan. Pagdating sa paanan ng isang bundok ay
napagkasunduan ng mga itong maghiwa- hiwalay at magkita-kita na lamang sa
isang lugar sa dakong hapon. Ngunit lingid sa kaalaman ng lahat, ang isa ay
nagkainteres na dumako sa gubat na pinanahanan ni Rihawani. Hindi nito
pinakinggan ang tagubilin ng nakatatanda sa lugar na iyon. Nang makasapit na ito
sa dakong itaas ng bundok ay naglalakad-lakad naman at nagsipat- sipat ng
mababaril na hayop. Naisip nito ang puting usa na sinasabi ng matanda. Nang
mapadako ito sa tabing-ilang, napansin niya ang isang pangkat ng mapuputing
usa. Nang maramdaman ng mga hayop na may tao, nabulabog ang mga ito at
nagtakbuhang papalayo. Hinabol nito ang isa at tinangkang barilin, ngunit walang
matiyempuhan. Hanggang sa may makita ito sa dakong kadawagan ng gubat,
agad inasinta at binaril. Tinamaan ang puting usa sa binti at hindi na nakatakbo. At
nang lalapitan ng mga mangangaso ang puting usa may biglang sumulpot sa
likuran na isang puting-puting usa na malayo sa hitsura ng nabaril. Lalo siyang
namangha nang ang usa ay mag-iba ng anyo at naging isang napakagandang
babae. Sinumbatan nito ang mangangaso. Sa ginawang iyon ng dayuhan, umusal
ng sumpa ang diwata at ang lalaki ay naging isang puting usa at mapabilang na sa
mga alagad ni Rihawani.
Nang dakong hapon na, hinanap ito ng mga kasamahan. Tinawag nang
tinawag ang pangalan nito ngunit walang sumasagot. Napaghinuha na lamang ng
lahat lalo na ng kasamang gabay na sinuway nito marahil ang tagubilin, tuloy
nabilang sa sumpa ni Rihawani. Mula noon, bukod sa naging aral na sa mga
nandoon ang pangyayaring iyon, ay pinangilagan na ng mga nangangaso ang
dakong iyon ng kagubatan.
Matapos mong basahin ang akda, sagutin mo ang mga sumusunod na mga
gawain.
16
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Gawain 7: Pag-unawa sa Binasa
1. Sa pamamagitan ng Venn diagram paghambingin ang pagkakatulad at
pagkakaiba ng mitolohiyang Norse sa mitolohiyang Pilipino.
Isaisip
17
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Gawain 8: Nalaman Ko!
Panuto: Sagutin ang tanong gamit ang graphic organizer. Kopyahin ito sa sagutang
papel.
Naunawaan ko na ang
pagsusuri ng mitolohiya
ay mahalaga dahil…
Isagawa
Upang matiyak mo kung talagang naintindihan ang araling ating tinalakay sa
mga nagdaang araw tungkol sa mitolohiya gawin mo ito. Gawin mong batayan sa
iyong gagawing panunuri ang pormat sa Aralin 1.1 Suriin.
18 CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Tayahin
Mahusay! Binabati kita dahil nakaabot ka sa parteng ito. Tiyak marami kang
natutuhan sa iba’t ibang mga aralin sa Modyul na ito. Ngayon, ating tatayahin ang
iyong kaalaman sa nakalipas na aralin.
PANGWAKAS NA PAGTATAYA
A. Panuto: Basahin at unawain mo ang sumusunod na katanungan. Isulat sa
patlang bago ang bilang ang letra ng tamang sagot.
_____ 3. Ano ang tawag sa lugar kung saan nakatira ang mga diyos ng
mitolohiyang Norse? __________.
A. Asgard C. Ragnarok
B. Jotunheim D. Ygdrassil
19
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Karagdagang Gawain
Panuto: Panoorin ang video ng mitolohiyang “Sina Thor at Loki sa Lupain ng mga
Higante” at suriin ito. Gamiting gabay ang mga sumusunod na mga katanungan.
20
CO_Q2_Filipino 10_Module 1
Susi sa Pagwawasto
21
CO_Q2_Filipino 10_Module 1